بخش دوّم: فضايل، مناقب و تاريخ زندگاني اباعبداللّه الحسين عليه السلام‏

1 ـ آثار و بركات سيدالشهدا عليه السلام در دنيا و آخرت

رجالي تهراني، عليرضا، قم، نبوغ، چاپ اول، 1375، 128 ص.

اثر فوق بدان جهت نگارش يافت تا عاشقان و دوستداران سيدالشهداعليه السلام از آثار، بركات و فوايدي كه آن امام شهيد در دنيا و آخرت، براي دوستدارانش دارد آگاهي بيشتري حاصل كرده در جهت معرفت و ازدياد عشق و محبت به آن حضرت، تلاش جدي‏تر از خود نشان دهند.

از آنجايي كه شناسايي و بررسي موقعيت سياسي، اجتماعي و فرهنگي دوران حسين بن علي‏عليه السلام مي‏تواند در بيان و اهميت آثار و بركات آن حضرت و حماسه كربلا، نقش مهمي را ايفا كند اين مسئله نيز از نظر مؤلف دور نبوده و به آن پرداخته شده است. اگرچه به نظر مي‏رسد كه بايد طبق نام كتاب، مطالب، در دو بخش: دنيا و آخرت تدوين مي‏شد ولي به خاطر پرهيز از عناوين تكراري و جلوگيري از پراكندگي، مؤلف دو مقوله فوق را در هر يك از عناوين كلي فراهم نموده است.

آثار بركات فردي سيدالشهداعليه السلام، آثار و بركات اخلاقي - تربيتي سيدالشهداعليه السلام، آثار و بركات سياسي - اجتماعي سيدالشهداعليه السلام، آثار و بركات زيارت سيدالشهداعليه السلام، آثار و بركات مرقد شريف سيدالشهداعليه السلام، آثار و بركات تربت پاك سيدالشهداعليه السلام و آثار و بركات عزاداري و گريه بر سيدالشهداعليه السلام عناوين فصول هفتگانه كتاب را تشكيل مي‏دهند.

2 - آثار و بركات سيدالشهدا

موسوي جزائري، سيدهاشم ناجي، قم، مؤلف، چاپ اوّل، 1416، 176 ص.

مجموعه روايات درباره امام حسين‏عليه السلام است كه در شش عنوان تنظيم يافته است و آثار و بركات آن حضرت از ولادت تا شهادت، بعد از شهادت، بركات حرم، بركات تربت مقدس، كربلاي مقدس و آثار و بركات زيارت آن بزرگوار را بر پايه روايات نشان داده است.

3 - آثار و بركات حضرت امام حسين‏عليه السلام، عزاداري، زيارت، توسل، حاجات، شفا، غفران.

باقي اصفهاني، محمدرضا، قم، نصايح، چاپ اول 1380، 636 ص.

در اين كتاب، شرح كوتاهي از زندگي امام حسين‏عليه السلام با اشاره به كرامات و فضايل آن حضرت درج شده است. بخشي از كتاب به مطالبي درباره فضيلت عزاداري بر امام حسين‏عليه السلام، پاداش اطعام دادن در مجالس امام حسين‏عليه السلام و مواردي از شفا يافتن افراد با تمسك و توسل به حضرت امام حسين‏عليه السلام و حضرت ابوالفضل العباس‏عليه السلام اختصاص دارد.

4 - آفتاب كربلا، منزلت امام حسين‏عليه السلام در چهل سخن نور...

محسن زاده، احمد، قم، روحاني، چاپ اول، 1379، 192 ص.

اين كتاب در بردارنده زندگي‏نامه امام حسين‏عليه السلام و پاره‏اي از سخنان اوست. نويسنده از روش تاريخي و تحليلي استفاده كرده و به منابع شيعي و سني استناد دارد. وي چهل حديث در فضيلت و تكريم آن حضرت آورده است. همچنين ديدگاه‏هاي چند تن از علماي اهل سنت و برخي از شخصيت‏هاي غيرمسلمان را درباره حسين‏عليه السلام ارايه كرده است. چهل حديث حاوي نكات عملي از زندگاني امام حسين‏عليه السلام در پايان آمده است.

5 - آغازي بي‏پايان، تاريخ و تحليل‏هاي واقعه عاشورا

محمد نصر اصفهاني، اصفهان، فرهنگ مردم، چاپ اول، سال 1381، 68 ص‏

نوشتار حاضر حاوي دو بخش است. در بخش نخستين با استناد به متون كهن تاريخي شرحي از وقايع و رخدادهاي مربوط به قيام خونين كربلا ذك مي‏گردد. اين كتاب‏ها عبارتند از: تاريخ يعقوبي، اخبار الطوال، تاريخ طبري و ارشاد شيخ مفيد. در بخش دوم تحليل و تفسيرهايي از علما و انديشمنداني چون شهيد مطهري، دكتر شهيدي، علامه طباطبايي، دكتر علي شريعتي، ابراهيم آيتي و محمدتقي بروجردي از حادثه عاشورا فراهم آمده است.

6 - إثارات حول النهضة الحسينية

طبسي، نجم الدين، جلد 1، عربي، قم، اولين كنگره فرهنگي عاشورا، چاپ اول، 1379.

نويسنده در اين كتاب به طرح برخي از نكات درباره نهضت امام حسين‏عليه السلام پرداخته و 23 موضوع مهم و قابل بحث در واقعه كربلا را يادآور شده است. وي سپس به دوران درنگ امام حسين‏عليه السلام در مكه اشاره و سؤالاتي را پيرامون آنچه در آن ايام براي ايشان روي داده، مطرح نموده است. نويسنده در بخش پاياني مقاله مسئله تبديل حج به عمره توسط امام حسين‏عليه السلام را مورد بحث قرار داده و با استناد به احاديث و فتاواي برخي از فقها احتمال داده است كه اين امر از غلطهاي مشهور باشد.

7 - از مدينه تا مدينه‏

محمدي همداني، اصغر، تهران، زعيم، چاپ اول 1380، 752 ص.

اين كتاب شامل هزار و يك نكته درباره واقعه عاشورا و شهادت امام حسين‏عليه السلام و يارانش است كه از منابع مختلفي نظير: ارشاد، تاريخ طبري، سفينةالنجاة، سوگنامه اباعبدالله الحسين، اسرار عاشورا، و سيره معصومان‏عليه السلام استخراج شده است. نكات مذكور به اختصار و با عناويني از اين دست فراهم آمده است: عصر تاسوعا، آخرين گفتار دو برادر، شهادت ابوالفضل‏عليه السلام، زينب‏عليها السلام و خبر شهادت، خطبه حضرت زينب‏عليها السلام، كنيه‏هاي عباس‏عليه السلام، تعداد اسيران، تعداد كشته‏ها، دفن اجساد مطهر، سخن امام با شمر و وصاياي امام‏عليه السلام.

8 - امام حسين‏عليه السلام و عاشورا از ديدگاه اهل سنت‏

جباران، محمدرضا، قم، مركز پژوهش‏هاي اسلامي صدا و سيما، 1377، 96 ص.

اين اثر در راستاي تبيين اصولي موازين دين مبين اسلام براي مخاطباني تهيه شده است كه در آن سوي مرزها به منابع مطمئن اسلامي دسترسي ندارند.

شبهه‏هاي بي‏شماري به روح و جان مسلمانان جهان هجوم آورده است و مي‏كوشد پيوندهاي وحدت آفرين ميان آنان را از هم بگسلد. اين مجموعه با عنوان «امام حسين‏عليه السلام و عاشورا از ديدگاه اهل سنت گامي است در راه تبيين درست يكي از رويدادهاي مهم ج ان اسلام؛ يعني واقعه محرم سال 60 هجري، عناوين اين نوشتار عبارت‏اند از: شخصيت و خصايص امام حسين‏عليه السلام، آغاز نهضت عاشورا، وقايع بعد از شهادت آن امام بزرگوار.

9 - الاخلاق الحسينيه‏

بياتي، جعفر، قم، انوارالهدي، چاپ اول 1377، 344 ص.

مجموعه حاضر، در 9 فصل به زبان عربي به طبع رسيده است كه در هر فصل به اخلاق و خصايص امام حسين‏عليه السلام از قبيل: اخلاق، مواعظ، سخاوت، غيرت و صلابت اشاره مي‏شود. مباحث ياد شده با استفاده از منابع مختلف شيعه و سني و با اسناد به آيات قرآن كريم تدوين شده است.

10 - الأربعين الحسينية

اشراقي، محمد، تهران، اسوه، چاپ دوم، 1379، 350 ص.

كتاب حاضر، چهل حديث در مورد امام حسين‏عليه السلام و حوادث عاشورا و شرح اين احاديث را در بردارد. نويسنده نخست متن حديث و سپس ترجمه فارسي و آنگاه شرح خود را آورده است. فهرست تفصيلي احاديث همراه مطالب مورد بحث در پايان ذكر شده است. برخي از مطالب كتاب چنين است:

ماه محرم؛ فضيلت چشمي كه بر سيدالشهدا بگريد؛ خطبه امام حسين در شب عاشورا؛ در فضيلت عباس؛ درباره آب نوشيدن امام حسين هنگام مرگ، وداع امام حسين، مهدي‏عليه السلام منتقم خون امام حسين.

11 - امام حسين‏عليه السلام‏

صاحبي، محمدجواد، تهران، رشد همگان، چاپ اول 1376، 80 ص.

مجموعه «اسلام براي همه» شامل چهار بخش است: اعتقادات، اخلاق، احكام و تاريخ. كتاب حاضر يكي از آثاري است كه در موضوعات مذكور نگاشته شده است. اين كتاب با شرح مختصري از ولادت و سيرت امام حسين‏عليه السلام به بررسي واقعه عاشورا مي‏پردازد. استفاده از منابع معتبر اسلامي از ويژگي‏هاي كتاب است.

12 - امام حسين‏عليه السلام در آيينه تاريخ‏

تقي زاده انصاري، بدر، تهران، علوم روز، چاپ اول 1380، 804 ص.

در اين كتاب بخش‏هايي از زندگي امام حسين‏عليه السلام با اشاره به سيره عملي، خصوصيات شخصيتي، و سخنان آن حضرت بازگو مي‏شود. كتاب با تأكيد بر چگونگي شكل‏گيري نهضت حسيني و سرانجام آن تدوين شده است. اين مطالب با نقدي بر كتاب «روضةالشهداء» به پايان مي‏رسد.

13 - امام حسين‏عليه السلام از قبله‏گاه تا قتلگاه‏

صبا، رضي‏الدين، قم، سلسله، چاپ اول، 1379، 224 ص.

شرح مظلوميت و غربت اهل بيت‏عليهم السلام و ذكر ماجراي شهادت امام حسين‏عليه السلام ا آغاز تا انجام به زباني ساده و روان، انگيزه مؤلف از تدوين كتاب بوده است. وي با روش تاريخي - مقطعي، به گزارش اين برهه حساس از تاريخ اسلام مي‏پردازد. فصل نخست كتاب با سخني در ثواب گريستن بر امام حسين آغاز مي‏شود. شرح هجرت آن حضرت از مدينه، توقف در مكه، مسافرت غريبانه ايشان به سمت كوفه، وقوف در كربلا و حوادث غمبار روزهاي تاسوعا و عاشورا و شهادت غريبانه ياران و خاندان آن حضرت تا عروج ملكوتي و مظلومانه امام حسين، ديگر عناوين كتاب را تشكيل مي‏دهد. مؤلف در تدوين اين اثر از منابع تاريخي و عمدتاً كتابهاي مقتل بهره جسته است.

14 - امام اصلاحگر

معزي، سعيد، تهران، نذير، چاپ اول 1380، 80 ص.

مؤلف در اين كتاب نخست طي سه دوره شرحي از وقايع و رخدادهاي تاريخي به دست داده كه عبارت‏اند از: از رحلت پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم تا خلافت امام علي‏عليه السلام، از خلافت امام علي‏عليه السلام تا صلح امام حسن‏عليه السلام، از صلح امام حسن‏عليه السلام تا شهادت امام حسين‏عليه السلام؛ سپس وقايع روز عاشورا و پي‏آمدهاي آن بررسي شده است.

15 - با كاروان حسين‏عليه السلام از مدينه تا كربلا «بررسي نقلي و تحليلي واقعه كربلا».

قهرماني نژاد شائق، بهاءالدين، قم، شكوري، چاپ اول، 1378، 256 ص.

مؤلف در هفت فصل كتاب، سير تاريخي واقعه كربلا را بررسي و تحليل مي‏كند. فصل نخست، شرح و تفسير نامه يزيد بن معاويه به وليد بن عقبه است كه طي آن خبر مرگ معاويه اعلام و بر اخذ بيعت از سه تن از جمله حسين بن علي‏عليه السلام تأكيد شده است. در فصل‏هاي ديگر، به ترتيب اين مباحث بررسي و ارزيابي مي‏شود. آغاز نهضت حسين‏عليه السلام از مكه تا كربلا، حوادث قبل از شروع جنگ، آغاز جنگ نابرابر، شرح مبارزه‏هاي ياران سيدالشهدا و حوادث پس از شهادت امام.

16 - بر امام حسن‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام چه گذشت؟

موسوي كاشاني، محمدحسن، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ اول 1379، 240 ص.

نگارنده در اين كتاب، ضمن شرح زندگاني امام حسن‏عليه السلام به زمينه‏هاي بروز جنگ امام حسن‏عليه السلام با معاويه و علل شكست و پذيرش صلح از جانب آن امام، اشاره نموده است. وي همچنين ريشه‏هاي نهضت حسيني و قيام حسين بن علي عليه يزيد بن معاويه را تحليل و بررسي كرده است. بخش انتهايي كتاب به اختصار شامل وقايع پس ز شهادت امام‏حسين‏عليه السلام خصوصاً خطبه‏هاي آتشين زينب‏كبري‏عليها السلام و امام سجادعليه السلام است.

17 - براي سرخ‏ترين شقايق!: توصيف شخصيت امام اباعبدالله حسين بن علي‏عليه السلام در بيانات وحياني همراه با ...

رضا داد، عبدالله، تهران، تاسوعا، چاپ اول، 1380، 48 ص.

كتاب حاضر شامل چهل حديث و روايت است كه درباره شخصيت «سالار شهيدان» حسين بن علي‏عليه السلام نقل شده است. اين احاديث از منابع مختلفي استخراج شده كه نشاني و ترجمه آنها ذيل هر حديث آمده است.

18 - بررسي تاريخ عاشورا

آيتي، محمدابراهيم، با مقدمه علي اكبر غفاري، تهران، صدوق، چاپ دوم، 1347، 268 ص.

كتاب فوق دربردارنده پانزده سخنراني مرحوم دكتر آيتي در راديو ايران در سال 1342 - 1343 است. موضوع اين سخنراني‏ها تاريخ عاشورا است و در آن ضمن توصيف قيام امام حسين‏عليه السلام به تحليل آن پرداخته شده است. در سخنراني اول تا چهارم گزارشي از قيام آن حضرت تا عاشورا ارايه شده و در سخنراني پنجم تا پانزدهم از رخدادهاي بعد از قيام سخن رفته است. در چند جاي كتاب گفته شده كه قيام امام حسين براي بدست آوردن حكومت نبوده، بلكه براي شهادت بود تا بدين وسيله دين پايدار بماند، همچنين توضيح داده شده كه استقبال امام از شهادت به اين معني نيست كه راهي به زنده ماندن نداشت و اگر تسليم هم مي‏شد. باز او را مي‏كشتند (ص 77 - 80 و 89) و نيز توضيح داده شده كه شهادت آن حضرت براي شفاعت گنهكاران و كفّاره گناهان اين امت نيست و اين پندار، نادرست است (ص 123 - 126) بخش زيادي از مباحث كتاب به رخدادهاي پس از شهادت امام‏عليه السلام يعني خطبه‏ها و برخوردهاي اسيران اهل بيت اختصاص دارد. نويسنده خطبه‏هاي اسيران را از منابع مهم تاريخ كربلا و از عوامل بقاي قيام امام دانسته و توجه زيادي به آن كرده است. از اين رو بخشي از كتاب در شرح خطبه امام سجادعليه السلام و حضرت زينب‏عليها السلام است.

19 - بررسي كوتاهي در زندگي رهبر آزادگان حسين‏عليه السلام‏

حكيمي، محمود، قم، نسل جوان، 1354، 111 ص.

مطالب مطرح شده عبارتند از: فلسفه شهادت، پيشگفتار، خانه فاطمه، تجلي‏گاه فضيلت و تقوي، ريشه‏هاي انقلاب، خلافت عثمان، حكومت علي، خطوط اصلي حكومت علي، توطئه‏هاي معاويه، مظهر پليدي و شقاوت، آغاز حادثه بزرگ، نخستين شهيدان، قيام براي رهائي مردم، چه كسي بهتر از ابن سعد، خودفريبي، عاشورا، آغاز نبرد، اگر دين نداريد لااقل آزادمرد باشيد، گوشه‏اي از كلمات قصار و مواعظ حضرت.

20 - بزرگ نهضت تاريخ‏

رادي دهنوي، پرويز، تهران، هنر سبز، چاپ اول 1380، 88 ص.

در اين كتاب مطالب كوتاهي درباره واقعه كربلا در قالب فيلم‏نامه و داستان فراهم آمده است. اين مطالب با اشاره به فوت معاوية بن ابوسفيان آغاز مي‏شود و با شهادت حسين بن علي‏عليه السلام به پايان مي‏رسد. مراحل بيعت گرفتن يزيد از امام حسين‏عليه السلام و امتناع امام‏عليه السلام از بيعت، هجرت آن حضرت به مكه و سپس كربلا، نيز نحوه شهادت امام‏عليه السلام و يارانش موضوعات اصلي كتاب را تشكيل مي‏دهد.

21 - بزمگاه خون‏

كمال سيد؛ مترجم: ابوالحسن عمراني، قم، حبيب، چاپ اول، 1378، 116 ص.

بزمگاه خون ترجمه‏اي است از متن عربي كتاب «الم ذلك الحسين» كه در آن مولف، ضمن ريشه‏يابي تاريخي قيام عاشورا، چگونگي شكل‏گيري اين قيام را از ابتدا تا انتها شرح مي‏دهد. برخي عناوين عبارتند از: سروش كوچ، ريزش كوهسار، با كاروان دل شدگان، سرزمين زر و زور و تزوير، پگاه لاله‏گون، رويش لاله‏ها، گل‏واژه‏هاي عشق، و بزمگاه خون، در قسمتي از كتاب مي‏خوانيم: چشم انداز خون‏ها و پيكرهاي پاره پاره در اين سو و آن سو... و شمشيرهاي شكسته و تيرهاي در شن فرو رفته بازگو كننده نبرد سختي است كه «مردان» آن را رقم زده‏اند. مرداني كه «مرگ» را به شكست واداشته، در دل او چشمه‏هاي زندگاني جاري ساخته و پرده از راز جاوداني برانداخته‏اند.

22 - بگذار تا ببويم حكايتهايي از زندگي امام حسين‏عليه السلام از ولادت تا امامت‏

عابدي، محمد، قم، نصر، چاپ اول 1377، 112 ص‏

اين اثر شامل حكايت‏هايي از زندگي امام حسين‏عليه السلام از دوره ولادت تا امامت است. نگارنده بر آن است كه سيماي واقعي امام حسين بن علي‏عليه السلام را قبل از امامت به مشتاقانش معرفي كند.

23 - پيشواي شهيدان‏

صدر، رضا، قم، بوستان كتاب قم، چاپ اول، 1380، 440 ص.

«پيشواي شهيدان» در سه بخش به مباحثي در باب قيام و نهضت عاشوراي حسيني‏عليه السلام و شهادت حسين‏عليه السلام و يارانش اختصاص دارد. در بخش نخست كه با عنوان «كليات» تدوين شده، نگارنده با مروري كوتاه بر موقعيت فرهنگي قوم عرب پيش از اسلام، شرايط ظهور دين اسلام را ب ان مي‏كند، سپس انواع مقاومت‏ها و مناقشات پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم با منافقان و يهوديان را توضيح مي‏دهد. در ادامه مسئله خلافت پس از وفات پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم و روي كار آمدن معاويه و پسرش به اختصار بررسي مي‏شود. در بخش دوم علل خروج امام حسين‏عليه السلام از مدينه و ورود آن حضرت به مكه و مجموعه وقايعي كه باعث شهادت امام و يارانش گرديد از ديگر مباحث بخش دوم است. در بخش سوم، به اسيري رفتن خاندان عصمت و طهارت‏عليه السلام، همچنين خطبه‏هايي كه حضرت زينب كبري‏عليها السلام و امام سجادعليه السلام در مقاطع مختلف ايراد نمودند، درج شده است. در انتهاي كتاب هفت فهرست با اين عناوين به چاپ رسيده است. فهرست آيات قرآن كريم، فهرست اشعار، فهرست برخي رويدادهاي تاريخي، فهرست افراد، فهرست اصحاب امام حسين‏عليه السلام، فهرست قبايل، طوايف، فرقه‏ها و... و فهرست مكان‏ها.

24 - تاريخ امام حسين‏عليه السلام (موسوعة الامام الحسين)عليه السلام (جلد اول)

تهران، سازمان پژوهش و برنامه‏ريزي آموزشي، انتشارات مدرسه، چاپ اول، 1378، 922 ص.

در اين كتاب، تاريخ زندگاني امام حسين‏عليه السلام اصحاب و ياران آن حضرت بر اساس سه محور اصلي بازگو شده است. نوشتار حاضر از سوي «سازمان پژوهش و برنامه‏ريزي آموزشي» به زبان عربي نگارش يافته است. محور اول كتاب، بررسي تاريخ عاشورا و علل حوادث و پيامدهاي آن است كه اين مطالب را در بردارد: دوره امامت امام حسين‏عليه السلام تا هلاكت معاويه، خلافت يزيد و خودداري امام از بيعت با وي و خروج از مدينه، هجرت از مكه به كربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات و سيدالشهدا، حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل بيت به مدينه و عقوبت قاتلان و خون خواهي مختار از آنان. محور دوم كتاب گردآوري اطلاعاتي است درباره احوال شخصيت‏ها از جمله: اهل بيت‏عليهم السلام اصحاب سيدالشهدا و زناني كه در واقعه عاشورا با ايشان همراه بودند. محور سوم مشتمل است بر حيات امام حسين‏عليه السلام از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضايل و سيره سيدالشهدا، همچنين آيات و احاديثي درباره آن حضرت. فهرست منابع و مآخذ كتاب در هر صفحه ذكر گرديده است.

25 - تاريخ امام حسين‏عليه السلام (موسوعةالامام الحسين)عليه السلام (جلد دوم)

تهران، سازمان پژوهش و برنامه‏ريزي آموزشي، دفتر انتشارات كمك درسي، چاپ اول 1378، 866 ص‏ br> مجموعه حاضر، دومين جلد از تاريخ امام حسين‏عليه السلام يا موسوعة الامام الحسين‏عليه السلام است كه از سوي «سازمان پژوهش و برنامه‏ريزي آموزشي، وزارت آموزش و پرورش» به زبان عربي به طبع رسيده است. اين مجموعه شامل مباحثي در زمينه تاريخ وقايع كربلاست كه از زمان خروج امام حسين‏عليه السلام از بغداد به سوي مكه آغاز مي‏گردد و تا وقايع آخرين روز تاسوعا ادامه مي‏يابد. كتاب حاضر به صورت مجموعه روايات و سخناني است كه از كتاب‏هاي مختلف گردآوري شده و ذيل گفتار نيز فهرست منابع و مأخذ ذكر شده است.

26 - تاريخ امام حسين‏عليه السلام(موسوعةالامام الحسين)عليه السلام (جلد چهارم)

تهران، سازمان پژوهش و برنامه‏ريزي آموزشي، دفتر انتشارات كمك آموزشي، جلد چهارم، چاپ اول 1380، 910 ص.

كتاب حاضر جلد چهارم از «موسوعة الامام الحسين‏عليه السلام» است كه طي آن، بخش‏هايي از زندگي امام حسين‏عليه السلام به زبان عربي بازگو مي‏شود. تأكيد نگارنده در اين جلد بر وقايع شب تاسوعا و روز عاشورا است. نبردهاي تن به تن و رجز خوان‏ها، نحوه شهادت ياران امام حسين‏عليه السلام، اسامي شهداي كربلا، وضعيت سپاه دو طرف، و نحوه شهادت امام حسين‏عليه السلام، موضوعات اصلي كتاب را تشكيل مي‏دهد. اين مطالب از منابع متعددي چون: مقتل الحسين، تهذيب التهذيب، الحسين‏عليه السلام ابن عساكر، الحسين بن علي ابن العديم، و تهذيب اكمال، اقتباس شده است. كتاب با فهرست تفصيلي موضوعات و فهرست منابع به پايان مي‏رسد.

27 - تاريخ سيدالشهداعليه السلام‏

صفائي حائري، عباس، با تحقيق و ويرايش واحد تحقيقات مسجد مقدس جمكران، قم، مسجد مقدس جمكران، چاپ اول، 1379، 669 ص.

زندگي امام حسين‏عليه السلام از بدو تولد تا لحظه شهادت در اين كتاب تحليل و بررسي شده است. مؤلف با استفاده از منابع متعددي مانند تاريخ طبري و مروج الذهب و وقعة الصفين، ضمن ريشه‏يابي واقعه كربلا، وقايع سالهاي پيش از شهادت امام حسين‏عليه السلام يعني از زمان مقابله معاويه با امام علي و امام حسن‏عليه السلام را مورد كند و كاو قرار مي‏دهد. وي راز پنهان ماندن فضايل امام حسين و كم بودن احاديث منقول از وي را در سياست خصمانه دستگاه اموي جستجو مي‏كند. به نظر مؤلف، امام حسين از شهادت خود و يارانش و از اسارت اهل بيت خويش با خبر بوده است. مؤلف در ميان نقل‏هاي مختلف تاريخي، حد ث منسوب به امام سجادعليه السلام را ترجيح مي‏دهد كه در آن، شمار سپاه مقابل امام حسين، سي هزار نفر ذكر شده است. در اين كتاب همچنين مطالبي در مورد مختار ثقفي بيان گرديده و مذمت وي در تاريخ، معلول تبليغات امويان و آل زبير دانسته شده است.

28 - تاريخ كربلا

كليددار، عبدالجواد، قم، منشورات الشريف الرضي، چاپ اول، [بي‏تا]، 300 ص.

گزارشي است تاريخي از كربلا و حائر اباعبدالله الحسين‏عليه السلام، حائر در لغت و تاريخ، در فقه و حديث، حائر و وجه تسميه آن و سير تاريخي آن، كتاب در دو باب تدوين شده است. در باب اول از حائر و مفهوم دقيق آن در تاريخ و لغت بحث شده و در باب دوم از جايگاه آن در ميان مردم و سير تاريخي آن سخن به ميان آمده است.

29 - تحقيق و پژوهش در تاريخ زندگاني امام حسين‏عليه السلام‏

اخلاقي، محمد اسحاق، قم، ثقلين، چاپ اول، 1378، 972 ص.

نگارنده در اين پژوهش زندگي امام حسين‏عليه السلام و قيام او را با نگاهي به تاريخ شبه جزيره عربستان آغاز كرده سپس ريشه‏هاي تاريخي اختلاف بني‏اميه و بني هاشم را با عنوان «همزادان ديروز، دشمنان خوني امروز» بررسي مي‏كند. فصول بعدي كتاب به ترتيب عبارت اند از: بني اميه سردمدار بت‏پرستي، زمينه‏هاي شكل‏گيري نهضت امام حسين‏عليه السلام كوفه در كام طوفان شورش و انقلاب، كاروان امام حسين‏عليه السلام در حركت به سوي عراق آخرين تلاش‏ها براي جلوگيري از جنگ، در روز عاشورا چه گذشت؟ آغاز رسالت زميني، عزاداري امام حسين‏عليه السلام، فلسفه زيارت امام حسين‏عليه السلام و تحولات مزار و حرم حسيني.

30 - ترجمه الامام الحسين‏عليه السلام من تاريخ مدينة دمشق‏

شافعي، ابوالقاسم علي بن حسن (معروف به ابن عساكر) تحقيق محمدباقر محمودي، قم، مجمع احياء الثقافة الاسلامية، 1414 ه .ق، 704 ص.

قسمتي را كه ابن عساكر در تاريخ مفصّل شهر دمشق، به زندگاني امام حسين‏عليه السلام اختصاص داده بود در اين كتاب به صورت جداگانه و مستقل چاپ شده است.

احاديث بسياري راجع به امام حسين‏عليه السلام تاريخ تولد آن حضرت، علت نام‏گذاري او، كنيه، شباهت به پيامبر، فضايل و مناقب بي‏شمار حضرتش، نزول آيه تطهير درباره اهل بيت، محبت به او، زندگاني و سيرت عملي آن امام با مردم و مساكين و خلفاي زمانش، پيشگوييهاي شهادت آن حضرت از زبان پيامبر و اميرالمؤمنين، تاري عاشورا و... از مطالب اين كتاب است.

31 - ثارالله خون حسين‏عليه السلام در رگهاي اسلام‏

عندليب همداني، حسين، قم، انتشارات در راه حق، چاپ اول، 1376، 335 ص.

نويسنده در چهار فصل نكاتي را درباره امام حسين‏عليه السلام و يارانش برگزيده و درباره هريك به تحقيق پرداخته است. در فصل اول كتاب از شخصيت امام حسين‏عليه السلام سخن رفته و در فصل دوم گزارشي از كتابهاي مقتل ارايه نموده است. فصل سوم درباره قيام عاشورا و شهادت امام حسين‏عليه السلام و ياران اوست و سرانجام در فصل چهارم به رثا و سوگواري پرداخته شده است.

برخي مطالب كتاب عبارت اند از: معني جمله كّل يوم عاشورا و كلّ ارض كربلا وجه تسميه امام حسين به ابوعبدالله، جامعيت امام و جمع همه ارزشها در وجود او، امام و فتوحات خلفا، دفاع از كتاب لهوف ابن طاووس در برابر خرده‏گيري محدّث نوري بر آن، علت خودداري مسلم بن عقيل از ترور ابن زياد، شهداي كوفه، علل مهلت خواستن امام حسين‏عليه السلام در روز تاسوعا، امام و اجازه بازگشت به اصحاب، محلّ دفن سر امام‏عليه السلام و چگونگي بيان زبان حال.

32 - چهل داستان از كرامات امام حسين‏عليه السلام‏

محمدي اهوازي، مصطفي، قم، حضرت معصومه‏عليها السلام، چاپ اول، 1376، 124 ص.

اين كتاب شامل چهل داستان و حكايت درباره كرامات امام حسين‏عليه السلام است. عناوين برخي حكايات چنين است: پاداش پذيرايي از عزاداران امام حسين‏عليه السلام و دست و سينه زائرانش، اثر تربت بر منكر ولايت، علي‏عليه السلام و زائر حسيني، حسين‏عليه السلام چاره بلا، زائر بسيجي امام حسين‏عليه السلام، حسين‏عليه السلام و مداح اهل بيت، عزاداري اهل بيت در ايام عاشورا، حضرت آدم‏عليه السلام و كربلا، چگونگي شفا يافتن از تربت كربلا، زيارت عاشورا و دفع عذاب از قبرستان، حضرت نوح‏عليه السلام و مدد از امام حسين‏عليه السلام و نتيجه بي‏احترامي به تربت كربلا و...

33 - چهل سخن براي عاشقان عاشورا

حيدري، غلامعلي، قم، مؤلف، چاپ اول، 1378، 408 ص.

چگونگي برگزاري مجالس سيدالشهداعليه السلام و سخنراني در اين مراسم طي چهل مجلس در كتاب تشريح شده است. هر مجلس در برگيرنده موضوعات متنوعي اعم از مسائل فقهي، توضيح احكام و نيز خلاصه‏اي از وقايع عاشوراست. از جمله عناوين مجلس‏ها عبارت اند از: رحمت الهي، دعا و راز و نياز با خدا، اهميت نماز، مؤمن و مسجد، آيين دوستي در اسلام، نيكي به والدين، حقوق فرزندان و ازدواج و دين‏داري.

34 - چهره درخشان حسين بن علي‏عليه السلام‏

رباني خلخالي، علي، قم، كانون نشر انديشه‏هاي اسلامي، چاپ اول، 1369، 418 ص.

بديهي است كه موضوع شهادت حضرت سيدالشهداعليه السلام يكي از مهم‏ترين حوادث تاريخ جهان بشريت مي‏باشد. علاوه بر مقامات عاليه آن بزرگ شخصيت جهاني در پيشگاه مقدس ربوبي و اعترافات صريح تمام انبيا و اوليا به مقام شامخ آن سرور سالار شهيدان و روايات متواتره‏اي كه از خاتم انبيا حضرت محمد بن عبدالله‏صلي الله عليه وآله وسلم و ائمه طاهرين‏عليه السلام درباره عظمت رهبر نجات بخش اسلام وارد شده است و نيز دانشمندان اسلامي و غيراسلامي در موضوع و حادثه پرافتخار كربلا بررسي‏هاي لازم را نموده‏اند كه آن انسان ملكوتي چهره شناخته شده تاريخ است حتي بيگانگان هم با نام و فداكاري آن شهيد جاويدان آشنايي دارند. اين اثر به تبيين عظمت و نهضت مقدس چهره عالمتاب سرور آزادگان حضرت اباعبدالله الحسين‏عليه السلام مي‏پردازد و در بردارنده بحث‏هاي جالب در چگونگي فداكاري و قيام و انقلاب خونين آن سرور عزيز از نظر قرآن و روايات اهل بيت‏عليهم السلام است. مطالب كتاب از مقدمه و پنج بخش تشكيل شده است. بخش اول: تولد امام‏عليه السلام و معرفي سيدالشهدا از نظر قرآن و روايات به طور عموم و توضيح درباره حديث سفينه و حديث ثقلين و لوح كشتي نوح‏عليه السلام و لوح سليمان‏عليه السلام بخش دوم: ارزيابي مسئله شهادت از نظر آيات قرآن و روايات و تاريخ و سخنان دانشمندان اسلامي و غيراسلامي، بخش سوم: خبرهاي غيبي از رسول خداصلي الله عليه وآله وسلم و علي بن ابيطالب‏عليه السلام به ضميمه سؤال و جوابي راجع به علم امام‏عليه السلام از علامه عاليقدر آقاي سيدمحمدحسين طباطبائي صاحب تفسير الميزان، بخش چهارم: ذكر اخبار غيبيه از ديدگاه پيامبران اولوالعزم قبل از حادثه كربلا و عظمت تربت و ثواب سوگواري بر امام شهيد و بحثي كوتاه درباره شجره نفرين شده بني‏اميه از نظر قرآن و از ديدگاه پيامبر عاليقدر اسلام‏صلي الله عليه وآله وسلم و معرفي چند تن از ظالمين كه به امام‏عليه السلام ظلم كرده‏اند، بخش پنجم: علل قيام و دعوت كوفيان، حركت امام از مدينه... و حوادث ايام عاشورا و سير اجمالي اسرا پس از شهادت و واقعه جانسوز كربلا. در پايان بخش پنجم لماتي آموزنده از امام‏عليه السلام آمده است.

35 - حسين احياگر آدم‏

حسينجاني، ابوالقاسم، تهران، سروش، چاپ اول 1377، 80 ص.

مجموعه حاضر، متضمن 22 مقاله كوتاه است كه در آن از مصايب، فداكاري، شهادت و ساير ويژگي‏هاي اخلاقي امام حسين‏عليه السلام و رزمندگان اسلام سخن به ميان آمده است.

36 - حديث بوي سيب (گزيده‏اي از خصائص الحسينيه) بيان ويژگي‏ها و ذكر مصايب امام حسين‏عليه السلام‏

احمدوند، محسن، قم، ميثم تمار، چاپ اول 1380، 240 ص.

حديث بوي سيب گزيده‏اي از كتاب «خصائص الحسينيه» شيخ جعفر شوشتري است كه طي آن به برخي ويژگي‏هاي شخصيتي، فضايل و مصايب امام حسين‏عليه السلام اشاره شده است. اين كتاب با عناويني از اين دست به طبع رسيده است. خصوصيات امام حسين‏عليه السلام در عوالم وجود، خصوصيات حميده و اخلاق پسنديده امام حسين‏عليه السلام، خصوصيات عبادات امام حسين‏عليه السلام در روز عاشورا، در خصوص الطاف الهيه نسبت به امام حسين‏عليه السلام، خصوصيات خشوع دل براي آن حضرت و جاري شدن اشك با ياد او، و ذكر مصايب امام حسين‏عليه السلام.

37 - حضرت ابا عبدالله الحسين‏عليه السلام‏

علامه، ضياءالدين، تهران، ميمند، چاپ اول، 1378، 216 ص.

مخاطبان اين كتاب با اجداد طاهر حضرت «اباعبدالله الحسين‏عليه السلام» آشنا مي‏شوند. كتاب با معرفي اجمالي 18 جد امام حسين‏عليه السلام - از عدنان تا عبد مناف - آغاز شده و در پي آن شرح حال هاشم بن عبدالمناف، عبدالمطلب، و عبدالله آمده است. افزون بر آن، كتاب متضمن داستانهاي تاريخي است؛ از جمله داستان اصحاب فيل، حفر زمزم به دست عبدالمطلب و حارث، مكر يهود در انديشه هلاك حضرت عبدالله، ظهور اصحاب اخدود، ظهور بزرگمهر و قتل بوذرجمهر.

38 - حماسه كربلا: زندگاني حضرت امام حسين‏عليه السلام‏

پيشوا، محمود، تهران، ميقات، چاپ اول، 1377، 324 ص.

بحث‏هاي اصلي اين كتاب در سه بخش تنظيم شده كه عبارت اند از:

تولد و فضايل امام حسين‏عليه السلام، بررسي وضع خاندان ابي‏سفيان و علل خروج امام حسين‏عليه السلام از مدينه تا كربلا و چگونگي شهادت امام حسين‏عليه السلام، قيام او فضيلت زمين كربلا و زيارت عاشورا، مباحث اصلي كتاب برگرفته از اين آثار است: امالي شيخ صدوق، ارشاد شيخ مفيد، مناقب شهرآشوب مازندراني و مروج الذهب مسعودي. بخش پاياني كتاب به متن كامل زيارت عاشورا اختصاص يافته است.

39 - حسين بن علي‏عليه السلام حماسه تاريخ‏

حجتي كرماني، محمدجواد، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، مركز چاپ و نشر، چاپ اول 1377، 260 ص.

مطالب كتاب حاضر در 3 بخش تنظيم يافته است. در بخش اول، از تكوين شخصيت، ارگانيزم روحي، افكار، ايده‏ها، زندگي خصوصي و موقعيت اجتماعي امام حسين‏عليه السلام سخن به ميان آمده است. در بخش دوم، عوامل اساسي انحرافات جامعه اسلامي طي چند دوره از مرگ پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم تا زمامداري علي‏عليه السلام و از شهادت علي‏عليه السلام تا مرگ معاويه بررسي شده است. بخش سوم به تبيين استراتژي انقلاب امام حسين‏عليه السلام و تأثيرات و پيامدهاي آن اختصاص دارد.

40 - الحسين و السنّة

الطباطبايي، السيد عبدالعزيز، تهران، كتابخانه مدرسه چهل ستون مسجد جامع، چاپ اول، 1356، 148 ص.

اين مجموعه گرانبار توسط كتاب‏شناس بزرگ معاصر، مرحوم استاد علامه سيدعبدالعزيز طباطبايي يزدي از سه كتاب مرجع و معتبر در نزد اهل تسنّن و از منابع اوّليه در تاريخ اسلام، انتخاب و تنظيم شده است و آن سه كتاب عبارت اند از:

1 - كتاب الفضائل، نوشته ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل شيباني وائلي (164 - 241 ق) يكي از امامان چهارگانه اهل سنت و معروف به «امام احمد بن حنبل»

2 - انساب الاشراف، احمد بن يحيي بن جابر بلاذري (متوفاي 279 ق) نويسنده فتوح البلدان‏

3 - المعجم الكبير، ابوالقاسم سليمان بن احمد بن ايّوب لخمي طبراني (م‏360 ق) معروف به حافظ طبراني‏

امتياز مهمي كه اين مجموعه دارد اين است كه احاديث و روايتهاي آن از راويان و محدّثان قرن اول نقل شده است.

41 - حماسه سازان عاشورا: سخنان، داستان‏ها و حكايت‏هايي از زندگاني امام حسين‏عليه السلام و فرزندان و ياران فداكارش‏

اسرار، مصطفي، تهران، قادر، چاپ اول، 1376، 200 ص‏

حكايت و داستانهاي مفيد چنان مؤثر است كه گاهي يك داستان و يك حكايت كوتاه تغييرات شگرف تربيتي و اخلاقي را در زمينه‏هاي گوناگون ايجاد مي‏نمايد. اين كتاب مجموعه‏اي از حكايت و داستان‏ها و سخنان امام حسن‏عليه السلام و فرزندان و ياران فداكار ايشان است كه به ترتيب عناوين و بر اساس حروف الفبا تنظيم شده است و از آن جا كه هر حكايت و داستان پيام ويژه‏اي را در بردارد، ترتيب متنوع و گوناگوني را جهت بهره‏گيري از وقايع انسان‏ساز عاشورا و حوادث قبل و بعد از آن بوجود مي‏آورد و خوانندگان هرلحظه با پرده متنوعي از موضوعات و حوادث كربلا روبرو مي‏شوند و از دانشگاه نينوا بهره مي‏گيرند، بدون آن كه ارتباط معنوي داستان‏هاي قيام خونين عاشورا و وقايع آن گسسته شود. زيرا آنچه در حكايت واقعه كربلا از ابتدا تا انتها جريان دارد، فداكاري و ايثار و جانفشاني در راه خدا و پيروي از امام معصوم و دفاع از ارزشهاي الهي و مبارزه با ستم‏گري و فساد است كه در محتواي تمام حكايات و داستان‏ها موج مي‏زند.

42 - الحسين‏عليه السلام مأتم الاسلام‏

فاخر، محمد شعاع، عربي، قم، شريف الرضي، چاپ اول، 1378، 128 ص.

شرح و تفسير آيه پانزدهم سوره احقاف در قرآن و انطباق آن بر زندگي امام حسين‏عليه السلام است. نويسنده در اين اثر، دو تفسير عام و خاص از آيه مذكور ارايه مي‏دهد. در تفسير عام، ضمن شرح واژه‏هاي آيه، تفسير كوتاهي راجع به هريك از آنها ذكر مي‏كند و سپس از موضوع تربيت فرزند سخن به ميان مي‏آورد. در تفسير خاص آيه، ابتدا اقوال پنج گانه در شأن نزول آن را مطرح مي‏كند و سپس آنها را مورد نقد و تفسير قرار مي‏دهد. وي نظري را مي‏پذيرد كه نزول اين آيه را در شأن امام حسين مي‏داند. او با استفاده از ادله عقلي و نيز احاديث فراوان نقل شده در اين مورد، به شرح و تفسير آيه مي‏پردازد.

ولادت امام حسين در شش ماهگي، تغذيه او از انگشت پيامبر اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم، شدت علاقه پيامبر به حسين‏عليه السلام و بيان احاديث مربوط به اين موضوع و شرافت سلاله امام حسين از جمله مطالب كتاب است. نويسنده در پايان به استناد برخي از احاديث، نزول هشت آيه از قرآن را در شأن امام حسين‏عليه السلام مي‏داند.

43 - حسين كيست؟

كمپاني، فضل الله، تهران، فروغي، چاپ ششم، 1378، 397 ص.

اين اثر در شرح احوال و تاريخ زندگاني امام حسين‏عليه السلام است كه به شيوه گزارشي نگارش يافته است. مؤلف در اين كتاب، ابتدا به تاريخ ولادت، نسب، صفات عاليه، و نقش امام حسين‏عليه السلام در زمان پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم و علي‏عليه السلام و امام حسن‏عليه السلام تا زمان حركت به مكه در سال 60 هجري مي‏پردازد. سپس با اشاره به مرگ معاويه و عدم بيعت امام حسين‏عليه السلام با يزيد، چگونگي ورود امام‏عليه السلام به مكه و دع ت اهل كوفه از آن حضرت، فرستادن مسلم بن عقيل‏عليه السلام به كوفه، شهادت مسلم و هاني‏عليه السلام حركت امام به سمت كوفه، حضور امام‏عليه السلام در كربلا، وقايع عاشورا و شهادت امام حسين‏عليه السلام ياران و خاندانش، اسارت اهل‏بيت‏عليهم السلام و نقش آفريني آنها در كوفه و شام را روايت مي‏كند. آنگاه به تجزيه و تحليل شهادت امام حسين‏عليه السلام و رمز قيام آن حضرت همت مي‏گمارد. در پايان وقايع قيام مختار و انتقام او از قاتلان امام حسين‏عليه السلام و ياران ايشان در كربلا و نيز نهضت توابين را به تصوير مي‏كشد. مؤلف در اين كتاب، از آيات، روايات و اشعار عربي و فارسي بهره برده است.