بند دوم

كشتى شكست خورده طوفان كربلا		در خاك و خون فتاده به ميدان كربلا
گر چشم روزگار بر او فاش مى گريست		خون مى گذشت از سر ايوان كربلا
نگرفت دست دهر گلابى بغير اشك		زان گل كه شد شكفته ببستان كربلا
از آب هم كضايقه كردند كوفيان		خوش داشتند حرمت مهمان كربلا
بودند ديو و دد همه سيراب و مى مكيد		خاتم ز قحط آب سليمان كربلا
زان تشنگان هنوز به عيوق مى رسد		فرياد العطش ز بيابان كربلا
آه از دمى كه لشكر اعدا نكرد شرم		كردند رو به خيمه سلطان كربلا
آندم فلك بر آتش غيرت سپند شد		كز خوف خصم در حرم افغان بلند شد))

بند سوم

كاش آن زمان سراق گردون نگون شدى		وين خرگه بلند ستون بى ستون شدى
كاش آن زمان در آمدى از كوه به كوه		سيل سيه كه روى زمين قير گون شدى
كاش آن زمان ز آه جگر سوز اهل بيت		يك شعله برق خرمن گردون دون شدى
كاش آن زمان كه اين حركت كرد آسمان		سيماب وار،گوى زمين بى سكون شدى
كاش آن زمان كه پيكر او شد درون خاك		جان جهانيان همه از تن برون شدى
كاش آن زمان كه كشتى آل نبى شكست		عالم تمام غرقه درياى خون شدى
آن انتقام گر نفادى به روز حشر		با اين عمل معامله دهر چون شدى
آل نبى چون دست تظلم بر آورند		اركان عرش را به تطاطم در آورند

بند چهارم

بر خوان غم چو عالميان را صلا زدند		اول صلا به سلسله انبيا زدند
نوبت به اوليا چو رسيد آسمان طپيد		زان ضربتى كه بر سر شير خدا زدند
بس آتشى زاخگر الماس ريزه ها		افروختند و بر جگر مجتبى زدند
و آنگه سرادقى كه ملك محرمش نبود		كندند از مدينه و بر كربلا زدند
وز تيشه ستيز در آن دشت كوفيان		بس نخاها گلشن آل عبا زدند
بس ضربتى كز او جگر مصطفى دريد		بر حلق تشنه خلف مرتض ‍ زدند
اهل حرم دريده گريبان گشاده مو		فرياد بر حرم كبريا زدند
روح الامين نهاد به زانو سر حجاب		تاريك شد ز ديدن آن چشم آفتاب

بند پنجم

چون خون ز حلق تشنه او بر زمين رسيد		جوش از زمين به ذروه عرش ‍ برين رسيد
نزديك شد كه خانه ايمان شود خراب		از بس شكست ها كه به اركان دين رسيد
نخل بلند او چو خسان بر زمين زدند		طوفان با آسمان ز غبار زمين رسيد
باد آن غبار چون به مزار نبى رساند		گزد از مدينه بر فلك هفتمين رسيد
يكباره جامه در خم گزدون به نيل زد		چون اين خبر به عيسى گزدون نشين رسيد
پر شد فلك ز غلغه چون نوبت خروس		از انبيا به حضرت روح الامين رسيد
كرد اين خيال و هم غلط كار كان غبار		تا دامن جلال جهان آفرين رسيد
هست از ملال گر چه براى ذات ذالجلال		او در دلست و هيچ دلى نيست بى ملال

بند ششم

ترسم جزاى قاتل او چون رقم زنند		يكباره بر حريده رحمت قلم زنند
ترسم كزين گناه،شفيعان روز حشر		دارند شرم كز گنه خلق دم زنند
دست عتاب حق بدر آيد ز آستين		چون اهل بيت دست در اهل ستم زنند
آه از دمى كه با كفن خون چكان ز خاك		آل على چو شعله آتش علم زنند
فرياد از آن زمان كه جوانان اهل بيت		گلگون كفن به عرصه محشر قدم زنند
جمعى كه زد به هم صفشان شور كربلا		در حشر صف زنان محشر به هم زنند
از صاحب حرم چه توقع كنند باز		آن ناكسان كه تيغ به صيد حرم زنند
پس بر سنان كنند سرى را كه جبرئيل		شويد غبار گيسويش از آب سلبيل))

بند هفتم

روزى كه شد به نيزه سر آن بزرگوار		خورشيد سر برهنه بر آمد ز كوهسار
موجى به جنبش آمد و بر خاست كوه كوه		ابرى به بارش آمد و بگريست زار زار
گفتى تمام زلزله شد خاك مطمئن		گفتى فتاد از حركت چرخ بى قرار
عرش آن زمان به لرزه در آمد كه چرخ پير		افتاد در گمان كه قيامت شد آشكار
آن خيمه اى كه گيسوى حورش طناب بود		شد سرنگون زباد مخالف حباب وار
جمعى كه پاى محملشان داشت جبرئيل		گشتند بى عمارى و محمل،شتر سوار
با آن كه سر زد اين عمل از امت نبى		روح الامين ز روح نبى گشت شرمسار
وانگه ز كوفه خبل الم رو بشام كرد		نوعى كه عقل گفت قيامت قيام كرد

بندهشتم

بر حربگاه چون ره آن كاروان افتاد		شور نشور و واهمه را در گمان افتاد
هم بانگ نوحه،غلغله در شش جهت فكند		هم گريه بر ملايك هفت آسمان فتاد
هرجا كه بود آهويى از دشت پاكشيد		هرجا كه طايرى از آشيان فتاد
شد وحشتى كه شور قيامت زياد رفت		چون چشم اهل بيت بر آن كشتگان افتاد
هر چند بر تن شهدا چشم كار كرد		بر زخم هاى كارى تيغ و سنان فتاد
ناگاه چشم دختر زهرا در آن ميان		بر پيكر شريف امام زمان فتاد
بى اختيار نعره هذا حسين از او		سر زد چنان كه آتش از او در جهان فتاد
پس با زبان پر گله آن بضعة الرسول		رو در مدينه كرد كه يا ايها الرسول

بند نهم

اين كشته فتاده به هامون حسين تست		وين صيد دست و پا زده در خون حسين تست
اين نخل تر،كز آتش جان سوز تشنگى		دود از زمين رساند به گردون حسين تست
اين ماهى فتاده به درياى خون كه هست		زخم از ستاره بر تنش افزون حسين تست
اين غرقه محيط شهادت كه روى دشت		از موج خون او شده گلگون حسين تست
اين خشك لب فتاده دور از لب فرات		كز خون او زمين شده جيحون حسين تست
اين شاه كم سپاه كه با خبل اشك و آه		خرگاه زين جهان زده بيرون حسين تست
اين قالب طپان كه چنين مانده بر زمين		شاه شهيد نا شده مدفون حسين تست
چون روى در بقيع به زهرا خطاب كرد		وحش زمين و مرغ هوا را كباب كرد))

بند دهم

اى مونس شكسته دلان حال ما ببين		ما را غريب و بى كس و بى آشنا ببين
اولاد خويش را كه شفيعان محشرند		در ورطه اهل جفا ببين
در خلد بر حجاب دو كون آستين فشان		و اند جهان مصيبت ما بر ملا ببين
نى نى در او چو ابر خروشان به كربلا		طغيان سيل فتنه و موج بلا ببين
- تن هاى تشنگان همه در خاك و خون نگر		سرهاى سروران همه بر نيزه ها ببين
آن سر كه بود بر سر دوش نبى مدام		بر نيزه اش به دوش مخالف جدا ببين
آن تن كه بود پرورشش در كنار تو		غلطان بخاك معركه كربلا ببين
يا بضعة الرسول ز ابن زياد داد		كو خاك اهل بيت رسالت به باد داد

بند يازدهم

خاموش محتشم كه دل سنگ آب شد		پيمانه صبر و خانه طاقت خراب شد
خاموش محتشم كه ازين حرف سوزناك		مرغ هوا و ماهى دريا كباب شد
خاموش محتشم كه ازين شعر خوچكان		در ديده اشك مستمعان خون ناب شد
خاموش محتشم كه از اين نظم گريه خيز		روى زمين به اشك جگر گون كباب شد
خاموش محتشم كه فلك بس كه خون گريست		دريا هزار مرتبه گلگون حباب شد
خاموش محتشم كه به سوز تو آفتاب		از آه سرد ماتميان ماهتاب شد
خاموش محتشم كه ز ذكر غم حسين		جبريل را ز روى پيمبر حجاب شد
تا چرخ سفله بود خطايى چنين نكرد		بر هيچ آفريده جفا اين چنين نكرد

بند دوازدهم

اى چرخ عافلى كه چه بيداد كرده اى		از كين چه ها درين ستم آباد كرده اى
بر طعنت اين بس است كه بر عترت رسول		بيداد كرد خصم و تو امداد كرده اى
اى زاده زياد نكرد است هيچگه		نمرود اين عمل كه تو شداد كرده اى
كام يزيد داده اى از كشتن حسين		بنگر كرا به قتل كه دلشاد كرده اى
بهر خسى كه بار درخت سقاوت است		در باغ دين چه با گل شمشاد كرده اى
با دشمنان دين نتوان كرد آنچه تو		با مصطفى و حيدر كرار كرده اى
حلقى كه سوده لعل خود نبى بر آن		آزرده اش ز خنجر پولاد كرده اى
ترسم ترا دمى كه به محشر در آوردند		از آتش تو دود به محشر در آورند

محتشم كاشانى

اشعار عربى

عقبة بن عمر سهمى،نخستين مرثيه سرا⁽⁶⁷⁸⁾

گزيده اى از قصيده سيد حميرى ⁽⁶⁸⁰⁾

گزيده اى از قصيده دعبل خزاعى ⁽⁶⁸²⁾

گزيده اى از قصيده ابن حماد عبدى ⁽⁶⁸⁴⁾