راز زيـارت كربلا
مقدمه
الحمد للّه رب العالمين والصلاة والسلام على سيد الانبياء
والمرسلين محمد وآله الطاهرين
ولعنة اللّه على اعدائهم اجمعين إلى قيام يوم الدين
و اما بعد؛ عشق به امام حسين عليه السلام در جان هر شيعه اى نهفته است و ملاك
ماندگارى مذهب ما به سبب همين مهرورزى و آموزه هايى است كه از كربلا و عاشورا فرا
گرفته ايم. مرجعيت شيعه نيز در طول تاريخ از مناديان راستين عاشورا بوده اند.
خاندان شيرازى ـ كه در تاريخ مرجعيت شيعه به ويژه در دو سده اخير حضور چشمگيرى
داشته اند ـ به ارادت خالصانه به امام حسين عليه السلام شهره بوده اند. در روزگار
معاصر آيت اللّه العظمى سيد محمد شيرازى قدس سره و آيت اللّه العظمى سيد صادق
شيرازى ـ حفظه اللّه ـ همواره و در هر فرصتى بر ضرورت احياى ميراث كربلا و عاشورا و
برگزارى مراسم عزادارى و سوگوارى و زنده نگاه داشتن آن و توجه به آموزه هاى آن
تأكيد فراوان ورزيده اند، و در اين باره خطابه ها و نوشتارهاى فراوانى به يادگار
گذارده اند.
بارى، اين جانب، در لحظات روحانى و با حس و حالى شكفته و آسمانى به آرزوى ديرينه ام
جامه عمل پوشاندم و به محضر مرجع تقليدم شرفياب شدم و از كربلا و عاشورا پرسش هايى
از محضرشان پرسيدم. ايشان نيز كريمانه و فروتنانه با پاسخ دادن به پرسش ها، مرا
نوازش فرمودند. در جلسه اى مالامال از تواضع و نورانيت زانوى ادب زدم و هرچه در
توانم بود درباره امام حسين عليه السلام و كربلا و آموزه هايى كه در مكتب ما در اين
باره وجود دارد پرسيدم. حيفم آمد كه اين پاسخ ها را به اطلاع عموم همدينان خود و
عاشقان كربلا نرسانم. اين بود كه پس از تحرير و تنقيح، به صورت اين رساله، حضور شما
خوانندگان فهيم و شيفته دانش تقديم مى كنم. اميدوارم مقبول خاطر بلندتان قرار گيرد.
گفتن اين نكته را ضرورى مى دانم كه اگر كاستى و نقصى در اين نوشتار ديديد، از قلم
ناتوان من است و اگر نقطه قوتى يافتيد از توانايى و دانايى مرجع تقليدم آيت اللّه
العظمى حاج سيد صادق شيرازى ـ حفظه اللّه ـ مى باشد.
آرزومندم كه از دعاهاى خير فراموشم نسازيد. وللّه الحمد أوّلاً وآخرا.
راز زيـارت كربلا
بسم اللّه الرّحمن الرّحيم الحمد للّه ربِّ العالمين وصلّى
اللّه على محمَّد وآله الطَّاهرين
ولعنة اللّه على أعدائهم أجمعين
بر اساس روايات صحيح، چهار نفر از حضرت سيد الشهدا عليه السلام برترند: رسول
خدا، حضرت اميرالمؤمنين، حضرت فاطمه زهرا و امام حسن مجتبى صلوات اللّه عليهم
اجمعين. با اين حال خود خداى متعال ـ جل جلاله ـ با امام حسين عليه السلام به
صورت يك مسأله استثنايى و بى مانند رفتار نموده يعنى به استناد روايات اهل بيت
عليهم السلام مسأله خون سيدالشهدا و عاشورا پديده خاص و ويژه اى است. عزادارى
ها، خدمات، اطعام ها و سوگوارى هايى كه طى ماه هاى محرم و صفر و به خصوص در
روزِ تاسوعا و عاشورا براى امام حسين عليه السلام انجام مى شود در طول يك سال
براى ساير معصومين انجام نمى گيرد. اگر تمام فعاليت هاى مذهبى مانند: مجالس
روضه، هيئت ها، و دسته جات عزادارى و سينه زنى، كه طى دوازده ماه براى سيزده
معصوم ديگر انجام شده است با حجم فعاليت ها و عزادارى هايى كه فقط در تاسوعا و
عاشورا براى امام حسين عليه السلام انجام مى شود، مقايسه گردد، پى مى بريم كه
از فعاليت هاى انجام شده در روزهاى تاسوعا و عاشورا به مراتب كمتر است، چه رسد
به انبوه مجالس و عزادارى هايى كه در دوره سال براى آن حضرت برگزار مى گردد.
اين مطلب بسيار واضح و روشن است زيرا خداى متعال، امام حسين عليه السلام را
استثنا قرار داده است.
حضرت ولى عصر ـ عجل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ نيز با اين مسأله به صورتى
كاملاً استثنايى برخورد كرده اند. آن حضرت خطاب به جد بزرگوارشان حضرت امام
حسين عليه السلام عرضه مى دارند:
ولأبْكِيَنَّ عَليْكَ بَدَلَ الدُّموعِ دَما[1]؛ و به جاى اشك برايت خون
گريه مى كنم.
آن حضرت، اين خطاب را به مادرشان حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام به كار نبرده
اند.
امام حسين عليه السلام و روز عاشوراى ايشان و حتى زيارت ايشان شگفتى ها و
استثنائات بسيارى دارد. از انبوه روايات معصومين عليهم السلام آشكارا دريافت مى
شود كه: «لا أرْضَ كَكَرْبَلاء وَ لايَوْمَ كَعاشُوراء؛ نه سرزمينى
همانند كربلا هست و نه روزى همانند عاشورا».
بنابراين، حتى سرزمين كربلا زمينى بى مانند و كاملاً استثنايى است و روز عاشورا
نيز در مقايسه با ساير روزهاى سال از استثنائات به شمار مى رود. عزاداران،
دوستان و زوّار امام حسين عليه السلام نيز استثنا هستند.
اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام نيز با سوگواران، زائران، خدمتگزاران و
كسانى كه نام و ياد امام حسين عليه السلام را زنده نگاه مى دارند به نحوى
استثنايى و خاص برخورد مى نمايند.
ان شاء اللّه خداى متعال همه دوستداران، زائران و عزاداران آن حضرت را به بركت
خون پاك سيدالشهدا عليه السلام مشمول رحمت بى كران خود قرار دهد.
با شنيدن اين سخنان راجع به امام حسين عليه السلام از زبان آيت اللّه العظمى
شيرازى(دام ظله) به خود باليدم و احساس افتخار كردم كه جزو عزاداران امام حسين
عليه السلام هستم.
آنگاه يك به يك سؤالات خود را طرح كردم و ايشان با گشاده دلى پاسخم فرمودند:
زيارت امام حسين عليه السلام حقى است واجب
سؤال اول: آيا اين سخن درستى است كه حضرت امام حسين عليه السلام حق واجبى
بر هر مسلمان يا هر مؤمنى دارد؟
بله، قطعا صحيح است؛ زيرا روايات بسيارى به اين مطلب اشاره مى فرمايند، از آن
جمله:
عن عبدالرحمن بن كثير مولى أبي جعفر عليه السلام، عن أبي عبداللّه عليه السلام
قال: لَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ حَجَّ دَهْرِهِ ثُمّ لَمْ يَزُرِ الحسَينَ بنَ
عَليٍّ عليه السلام لَكانَ تاركا حَقّا مِنْ حُقوقِ اللّه وَحُقوقِ رَسولِ
اللّه صلى الله عليه و آله لأنَّ حَقَّ الحُسينِ عليه السلام فَرِيضةٌ مِنَ
اللّه واجِبةٌ عَلى كُلِّ مُسْلِمٍ[2]؛ امام صادق عليه السلام مى فرمايند:
هرگاه يك نفر از شماها تمام عمر خويش را حج به جاى آورد، ولى به زيارت حضرت
سيّدالشهدا عليه السلام نرود، بى ترديد يكى از حقوق خدا و رسول خدا صلى الله
عليه و آله را ترك كرده است، به دليل اينكه حق امام حسين عليه السلام فريضه اى
است كه بر همه ى مسلمانان واجب مى باشد.
باز در اين باره اين روايت را ذكر مى كنم كه در آن، هم بر زيارت امام حسين عليه
السلام تأكيد شده است و هم به برخى فوايد و آثار زيارت اشاره كرده است:
عن محمد بن مسلم، عن أبي جعفر عليه السلام قال: «مُرُوا شِيعتَنا بزيارةِ
قبرِ الحُسينِ عليه السلام فإنَّ إتيانَهُ يَزيدُ في الرِّزقِ وَيَمُدُّ في
الْعُمْرِ وَيَدْفَعُ مَدافِعَ السُّوءِ وَإتيانَه مُفْترَضٌ على كُلِّ مُؤمنٍ
يُقِرُّ لِلْحُسَينِ بِالإمامةِ مِنَ اللّه[3].
امام باقر عليه السلام مى فرمايند: شيعيان ما را به زيارت قبر امام حسين عليه
السلام امر كنيد، زيرا به زيارت آن حضرت رفتن موجب زيادى رزق و طول عمر مى
گردد، و ضرر و زيان ها را دفع مى نمايد. رفتن به زيارت امام حسين عليه السلام
بر هر شخص با ايمانى، كه به امامت آن حضرت از جانب خدا اقرار مى كند واجب است.
زيارت سيّدالشهدا عليه السلام بر مرد و زن واجب است
سؤال دوّم: در ضمن فرمايشات حضرت عالى سؤالى در ذهنم آمد كه اين حق حضرت
امام حسين عليه السلام بر مسلمانان و مؤمنان، آيا فقط بر مردان واجب است يا
شامل بانوان نيز مى شود؟
آرى، اين امر شامل بانوان نيز مى شود و در روايات نيز به آن تصريح شده كه در
اين مسأله بين مرد و زن هيچ تفاوتى نيست.
عن أمّ سعيد الأحمسية، عن أبي عبداللّه عليه السلام قالت: قال عليه السلام لي:
يا أمَّ سعيدٍ، تَزورِينَ قَبْرَ الْحسينِ؟ قلْتُ: نَعَمْ. فَقالَ لي: زُوريهِ،
فَإنَّ زِيارَةَ قَبْرِ الْحسينِ واجِبَةٌ عَلى الرِّجالِ وَالنِّساءِ[4].
أمّ سعيد مى گويد: حضرت امام صادق عليه السلام از من پرسيدند: آيا به زيارت
امام حسين عليه السلام مى روى؟ عرض كردم: بله. حضرت فرمودند: [آفرين]، او را
زيارت كن، كه بى ترديد زيارت قبر امام حسين عليه السلام بر هر مرد و زنى واجب
است.
ملائكه ى الهى به استقبال زائر آن حضرت مى آيند
[ايشان پس از بيان اين روايت فرمودند:]
زيارت كنندگان سيّد الشهدا عليه السلام به قدرى نزد خداى متعال شأن و منزلت
دارند كه ملائكه اى را به استقبال زوّار مى فرستد و هنگام خارج شدن ايشان از
كربلا، آن ملائكه زائر امام حسين عليه السلام را بدرقه مى نمايند.
عن أبان بن تغلب، قال: قال أبو عبداللّه عليه السلام: أَربَعةُ آلافِ مَلَكٍ
عنْدَ قبْرِ الحُسينِ عليه السلام شُعْثٌ غُبْرٌ يَبْكونَهُ إلى يومِ
الْقيامَةِ. رَئيسُهمْ مَلَكٌ يُقالُ لَهُ مَنصورٌ وَ لا يَزورُهُ زائرٌ إلاّ
اسْتَقْبَلوهُ وَلا يُوَدِّعُهُ مُوَدِّعٌ إلاّ شَيَّعوهُ وَلا يَمْرَضُ إلاّ
عادوهُ، وَلا يموتُ إلاّ صَلّوا عَليْهِ [وَعَلى جَنازَتِهِ] وَاسْتَغْفَروا
لَهُ بَعْدَ مَوْتِهِ[5].
امام صادق عليه السلام مى فرمايند: چهار هزار ملك ژوليده موى و خاك آلود نزد
قبر و بارگاه حضرت سيّدالشهداء عليه السلام تا روز قيامت گريه مى كنند كه رئيس
ايشان ملكى است به نام منصور. هيچ زائرى به زيارت آن حضرت نمى رود مگر آنكه،
اين فرشته ها به استقبال او مى روند و هيچ زائرى آن حضرت را وداع نمى كند مگر
اينكه او را بدرقه مى كنند و هيچ زائرى بيمار نمى شود مگر اينكه به عيادت او
حاضر مى شوند و هيچ زائرى از دنيا نمى رود، مگر اينكه بر او درود مى فرستند و
بر بدن او نماز مى خوانند و براى گناهان او طلب مغفرت مى نمايند.
[با بيان اين روايات، بيشتر به عمق استثنايى بودن زيارت آن حضرت، پى مى برم.]
زمين كعبه و زمين كربلا
سؤال سوم: آيا استثنائات شامل خاك كربلا، زمين و تربتى كه امام حسين عليه
السلام در آن دفن شده اند مى شود يا خير؟
در جايى كه دوست دار امام حسين عليه السلام استثناست، چگونه تربت پاك آن حضرت
استثنا نباشد؟ به اين روايت توجه فرماييد:
قال أبو عبداللّه عليه السلام: إنّ أرْضَ الْكعْبةِ قالَتْ مَنْ مِثْلي
وَقَدْ بُنِي بَيْتُ اللّه عَلى ظَهْري وَيَأتيني النّاسُ مِنْ كُلِّ فَجِّ
عَميقٍ وَجُعِلْتُ حَرَمَ اللّه وَأمْنَهِ. فَأوْحى اللّه إلَيْها أنْ كُفِّي
وَقِرّي [فَوَعِزّتى وجلالي] ما فَضْلُ ما فُضِّلْتِ بِهِ فيما أعْطَيْتُ بهِ
أرْضَ كَرْبَلاءَ إلاّ بِمَنزِلَةِ الإبْرةِ غُمِسَتْ في [ماءِ] الْبَحرِ
فَحَمَلتْ مِنْ ماءِ الْبَحْرِ وَ لَوْلا تُرْبَةَ كَرْبَلاءَ ما فَضَّلْتُكِ
وَ لَوْلا مَنْ ضَمَّتْهُ [أرْضُ] كَربَلاءُ لَما خَلقْتُكِ وَلا خَلقْتُ
[البَيْتَ] الَّذي افْتَخَرْتِ بِهِ، فَقِرّي وَ اسْتَقِرّي وَ كوني دَنيّا
مُتَواضِعا ذَليلاً مَهينا غَيرَ مُسْتَنْكِفٍ وَ لا مُسْتَكْبِرٍ لأرْضِ
كَربَلاءَ وَإلاّ سُخْتُ بِكِ وَ هَوَيْتُ بِكِ في نارِ جَهنّمَ[6].
امام صادق عليه السلام مى فرمايند: زمين كعبه [از سر فخرفروشى] گفت: چه زمينى
مثل و مانند من است، در حالى كه خانه ى خدا بر من بنا شده و همه ى مردم از
راههاى دور براى ديدن من مى آيند و من محل امن و حرم خدا هستم؟
خداى متعال به زمين كعبه خطاب نمود كه: بس است، ساكت باش؛ اين فضايلى كه براى
خودت مى شمرى در مقابل فضايلى كه به زمين كربلا عطا نموده ام مانند سر سوزنى
است كه از آب دريايى بى كران، ذرّه اى رطوبت به آن چسبيده.
اگر خاك كربلا نبود، به تو فضيلتى نمى دادم، و اگر آن پيكرى كه در زمين كربلا
قرار دارد نبود، تو را خلق نمى كردم و آن خانه اى را كه به آن افتخار مى نمايى
نمى آفريدم. پس ساكت شو و در جاى خود آرام باش و همواره در برابر زمين كربلا
خود را كوچك بدان و متواضع باش و فخرفروشى مكن، در غير اين صورت بر تو عذاب
نازل مى كنم و تو را در آتش جهنّم مى سوزانم.
همچنين امام صادق عليه السلام درباره خاك كربلا فرموده اند:
شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داءٍ وَهُوَ الدّواءُ الأكْبر[7]؛ شفاى تمامى دردهاست
و داروى برتر است.
[در ادامه درباره سرزمين كربلا و بهشتى بودن آن، اين روايت را بيان كردند:]
عن أبي الجارود قال: قال عليّ بن الحسين عليهماالسلام: اتّخَذَ اللّه أرْضَ
كَربَلاءَ حَرَما آمِنا مُبارَكا قَبْلَ أنْ يَخْلُقَ اللّه أرْضَ الْكَعبَةِ
وَيَتَّخِذَها حَرَما بِأرْبَعَةٍ وَعِشْرينَ ألْفَ عامٍ وَأنَّهُ إذا زَلْزَلَ
اللّه تَبارَكَ وَتَعالى الأرْضَ وَسَيَّرها رُفِعَتْ كما هي بِتُربَتها
نورانيّةً صافيةً، فَجُعِلَتْ في أفْضَلِ رَوْضَةٍ مِنْ رياضِ الْجنّةِ
وَأفْضَلِ مَسْكَنٍ في الْجَنّةِ لا يَسْكُنُها إلاّ النَّبيّونَ
وَالْمُرسَلونَ ـ أوْ قالَ أولُوالْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ ـ وَأنَّها
لَتَزْهَرُ بَيْنَ رِياضِ الْجَنَّةِ كَما يَزْهَرُ الْكَوكِبُ الدُّرِّيُّ
بَيْنَ الْكَواكِبِ لِأهْلِ الأرْضِ يُغْشي نُورُها أبْصارَ أهْلِ الْجَنَّةِ
جَميعا وَهِي تُنادي: أَنا أرْضُ اللّه الْمُقَدَّسةِ الطَّيِّبَةِ
الْمُبارَكَةِ الَّتي تَضَمَّنْتُ سَيِّدَ الشُّهَداءِ وَسّيِّدَ شبابِ أهْلِ
الْجَنَّةِ[8].
حضرت زين العابدين، امام سجّاد عليه السلام مى فرمايند: خداى متعال بيست و چهار
هزار سال قبل از اينكه زمين كعبه را خلق كند و آن را حرم قرار دهد، زمين كربلا
را آفريد و آن را حرم امن و مبارك قرار داد، و هرگاه خداوند بخواهد زمين را
بلرزاند [شايد كنايه از قيامت باشد] زمين كربلا را همراه تربتش در حالى كه
نورانى و شفّاف است، بالا برده و آن را در برترين باغ هاى بهشت جاى مى دهد و
انبياء و مرسلين ـ [يا فرموده باشند: رسولان اولوالعزم] در آن ساكن مى شوند.
اين زمين ميان باغ هاى بهشت مى درخشد، همان طورى كه ستاره ها در آسمان دنيا
نورافشانى مى كنند، نور اين زمين چشمان اهل بهشت را تار مى كند و با صدائى بلند
مى گويد: من زمين مقدّس و طيّب و پاكيزه و مباركى هستم كه سيّدالشهداء و سرور
جوانان بهشت را در خود جاى داده ام.
خاك كربلا و تأثير والاى آن در شكستن حجاب ها
[اين روايات مرا به فكر فرو برد كه واقعا بايد شكرگزار خداى سبحان باشيم كه
به ما لياقت داد تا بر تربت پاك امام حسين عليه السلام سجده كنيم. ايشان در
ادامه سخن به تأثير تربت آن حضرت اشاره كردند و اين روايت را خواندند:]
قالَ الصّادق عليه السلام: مَنْ أدارَ سُبْحَةً مِنْ تُرْبَةِ الْحُسَينِ
مَرّةً واحِدَةً بِالإسْتغفارِ أوْ غَيْرِهِ كَتبَ اللّه لَهُ سَبْعينَ مَرَّةً
وَأنَّ السّجودَ عَلَيْها يَخْرُقُ الْحُجُبُ السَّبْعَ[9].
امام صادق عليه السلام فرمودند: كسى كه يك دور با تسبيح تربت امام حسين عليه
السلام ذكر به استغفار يا غير آن بگويد خداى متعال ثواب آن را هفتاد برابر مى
نويسد و سجده بر تربت [امام]حسين عليه السلام حجاب هاى هفتگانه را مى درد و از
بين مى برد.
شأن و جايگاه آب فرات
سؤال چهارم: آيا آب فرات نيز مانند خاك كربلا استثناست؟ آيا ميان آب فرات و
ساير آبهاى دنيا تفاوتى وجود دارد؟
بله، آب فرات هم مانند دوستدار، زائر، عزادار و تربت قبر سيدالشهدا عليه السلام
استثناست.
قال علي بن ابيطالب عليه السلام: الْفُراتُ سَيّدُ الْمياهِ في الدُّنْيا
وَالآخِرةِ[10].
اميرالمؤمنين على عليه السلام مى فرمايند: آب فرات سيّد و سرور آبها و
ارزشمندترين آنها در دنيا و آخرت است.
نيز ابن قولويه قمى رحمه الله با سلسله اسناد روايى خويش اين حديث را نقل كرده
است:
قال علي بن الحسين عليهماالسلام: إنَّ مَلَكا يَهْبِطُ كُلَّ لَيلَةٍ مَعهُ
ثَلاثُ مَثاقيل مِسْكٍ مِنْ مِسَكِ الْجَنَّةِ فَيَطْرَحُها في الْفُراتِ، وَما
مِنْ نَهْرٍ في شَرْقٍ وَلا في غَرْبٍ أعْظَمَ بَرَكَةً مِنْهُ[11].
حضرت امام سجاد عليه السلام مى فرمايند: هر شب فرشته اى به زمين مى آيد در حالى
كه با خود سه مثقال مُشك بهشتى دارد، و آن را در آب فرات مى ريزد، و بى ترديد
هيچ نهرى در شرق و غرب زمين نيست كه بركتش بيشتر از فرات باشد.
همچنين اين روايت را درباره رود فرات عرض مى كنم كه مايه نورانيّتِ دلِ شيفتگان
حضرت ابا عبداللّه عليه السلام است:
عن الحسين بن عثمان، عمّن ذكره، عن أبي عبداللّه عليه السلام قال: تَقْطُرُ
في الْفُراتِ كُلَّ يَوْمٍ قَطَراتٌ مِنَ الْجَنّةِ[12]؛
امام صادق عليه السلام مى فرمايند: هر روز در آب فرات قطره هايى از آب بهشت مى
ريزد.
واقعا خداى سبحان تا چه اندازه به بندگان خود لطف مى نمايد و بر آنان منت مى
گذارد؟ زمانى كه به آنها اذن زيارت كربلا مى دهد، به آنها اذن مى دهد كه در آب
فرات هم غسل نمايند، از آن آب بنوشند و به زيارت سيّد الشهدا عليه السلام مشرف
شوند. اين از نشانه هاى رحمانيت خداست؛ لطف خاصى است كه به زوّار امام حسين
عليه السلام مى كند و بايستى اين نعمت را شكر بگوييم.
پيامبران؛ آرزومندان زيارت
سؤال پنجم: آيا شوق زيارت سيّد الشهدا عليه السلام و آرزو داشتن آن، فقط در
دل محبّين و شيعيان آن حضرت است؟ كلاً برخورد اوليا و انبياى الهى با اين قضيه
چگونه است؟
اين مطلب صحيح است كه محبّين آن حضرت هميشه آرزوى زيارت امام حسين عليه السلام
را در دل دارند، ولى اين آرزو صرفا در آنها منحصر نيست، بلكه حتى پيامبران الهى
نيز شوق زيارت آن حضرت را دارند. از روايات فراوانى كه در اين باره وجود دارد،
دو روايت را ذكر مى كنيم:
عن إسحاق بن عمّار قال: سمعت أبا عبداللّه عليه السلام يقول: لَيْسَ نَبيٌّ
في السّماواتِ [والأرض] إلاّ يَسْألُونَ اللّه تَعالى أنْ يَأْذَنَ لَهُمْ في
زيارَةِ الْحُسينِ عليه السلام فَفَوْجٌ يَنزِلُ وَفَوْجٌ يَصْعدُ[13].
امام صادق عليه السلام فرموده اند: هيچ پيامبرى در آسمان ها نيست مگر اينكه از
خداى سبحان درخواست كند به او اجازه ى زيارت امام حسين عليه السلام را بدهد.
لذا هميشه گروهى در حال رفتن به زيارت و گروهى از پيامبران در راه بازگشت از
زيارت مى باشند.
درباره شوقمندى ملائكه به زيارت آن حضرت نيز فرموده اند:
عن إسحاق بن عمّار عن أبي عبداللّه عليه السلام قال: ما بَيْنَ قَبْرِ
الْحُسينِ عليه السلام إلى السَّماءِ مُخْتَلَفُ الْملائكَةِ[14].
امام صادق عليه السلام مى فرمايند: فاصله ى ميان قبر امام حسين عليه السلام تا
آسمان، گذرگاه و محل رفت وآمد فرشتگان است.
پاداش زيارت كربلا
سؤال ششم: با فراوانى و كثرت زوار، هم از جهت كمّى و هم از جهت كيفى كه به
زيارت امام حسين عليه السلام مى روند، خداى متعال چه اجر و پاداشى به آنان مى
دهد؟
در روايات، آمرزش گناهان زائر امام حسين عليه السلام و حتى شفيع واقع شدن او
براى گناهكاران و امتيازاتِ بسيارى را كه از اين قبيل هستند، پاداش زائر آن
حضرت دانسته اند:
عن الحسن بن علي الوشاء قال: قلت للرّضا عليه السلام: ما لِمَنْ زارَ قَبْرَ
أحدٍ مِنَ الاْئمّةِ عليهم السلام؟ قالَ عليه السلام: لَهُ مِثْلُ مَنْ أتى
قَبْرَ أبي عَبْداللّه عليه السلام ! قالَ: قُلْتُ: وَما لِمَنْ زارَ قَبْرَ
أبي عَبْدِاللّه عليه السلام؟ قالَ عليه السلام: الْجَنَّةُ وَاللّه[15].
ابن وشاء مى گويد كه روزى از حضرت امام رضا عليه السلام پرسيدم: خداى متعال به
كسى كه يكى از قبور اهل بيت عليهم السلام را زيارت كند چه پاداشى مى دهد؟ حضرت
فرمودند: ثواب زيارت امام حسين عليه السلام را عطا مى فرمايد. پرسيدم: مگر اجر
زيارت امام حسين عليه السلام چيست؟ حضرت فرمودند: به خدا قسم بهشت است.
ثواب نمازهايشان براى زوّار امام حسين عليه السلام است!
سؤال هفتم: در روايات آمده است كه خداى متعال فرشتگانى را در كربلاى معلّى
موكل نموده كه در آنجا مشغول عبادت هستند. ميان اين عبادت و زائران سيدالشهدا
عليه السلام چه رابطه اى وجود دارد؟
به غير از فضاى روحانى و پر معنويتى كه در آن مكان مقدس حاصل مى شود، زائر آن
حضرت از پاداش آن عبادت ها بهره مى برد. به اين روايت توجه كنيد:
عن عنبسة عن أبي عبداللّه عليه السلام قال: سمعته يقول: وَكَّلَ اللّه
بِقَبْرِ الْحُسينِ بْنِ عَليٍّ عليهماالسلام سَبْعينَ ألْفَ مَلَكٍ
يَعْبُدُونَ اللّه عِنْدَهُ، الصّلاةُ الْواحِدةُ مِنْ صَلاةِ أحَدِهمْ
تَعْدِلُ ألْفَ صَلاةٍ مِنْ صَلاةِ الآدَمِيّينَ، يَكُونُ ثَوابَ صَلاتِهمْ
لِزُوّارِ قَبْرِ الْحُسينِ بْنِ عَليِّ وَعَلى قاتِلِه لَعْنةُ اللّه
وَالْمَلائكةِ وَالنّاسِ أجْمَعينَ أبَدَ الاْبِدينَ[16].
حضرت امام صادق عليه السلام مى فرمايند: خداى سبحان هفتاد هزار فرشته را بر قبر
امام حسين عليه السلام گمارد تا در آنجا عبادت كنند. نماز هريك از اين ملائكه
با هزار نماز يك انسان برابر است، كه ثواب نمازهايشان براى زائران حسين عليه
السلام نوشته مى شود. لعنت خدا و ملائكه و آدميان بر قاتل آن حضرت باد.
اهل بيت عليهم السلام هميشه و در هر حال شيعيان و دوستداران خود را به زيارت
سيدالشهدا عليه السلام تشويق و ترغيب مى فرمودند، حتى در زمان هايى كه زيارت
ايشان خطر و ترس زيادى به همراه داشته است.
عن معاوية بن وهب، عن أبي عبداللّه عليه السلام قال: قال عليه السلام يا معاوية:
لاتَدَعْ زيارَةَ قَبْرِ الْحُسينِ عليه السلام لِخَوْفٍ فَإنَّ مَنْ تَرَكَهُ
رَأى مِنَ الْحَسْرةِ مايَتَمَنّى أَنَّ قَبْرَهُ كانَ عِنْدَهُ، أَما تُحِبُّ
أَنْ يَرى اللّه شَخْصَكَ وَسَوادَكَ فِيمَن يَدْعو لَهُ رَسولُ اللّه صلى الله
عليه و آله وعَليٌّ وَفاطِمَةُ وَالْأئمّةُ عليهم السلام؟ أما تُحِبُّ أَنْ
تَكونَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ بِالْمَغفرةِ لِما مَضى وَيُغفَرُ لَهُ ذُنوبُ
سَبْعينَ سَنَةً؟ أما تُحِبُّ أَنْ تَكونَ مِمَّنْ يَخرُجُ مِنَ الدُّنْيا
وَلَيْسَ عَليْهِ ذَنْبٌ يُتْبَعُ بِهِ؟ أَما تُحِبُّ أنْ تَكُونَ غَدا مِمّنْ
يُصافِحُهُ رَسولُ اللّه صلى الله عليه و آله[17]؟
حضرت امام صادق عليه السلام به ابن وهب فرمودند: به سبب ترس و هراس، زيارت امام
حسين عليه السلام را ترك مكن، زيرا كسى كه آن را ترك كند چنان حسرتى خواهد خورد
كه آرزو مى كند اى كاش قبر آن حضرت كنارش باشد و بتواند هميشه و همواره به
زيارتش برود، آيا دوست ندارى خدا تو را در آن گروهى ببيند كه رسول خدا صلى الله
عليه و آله و اميرالمؤمنين و حضرت فاطمه و ساير ائمه عليهم السلام در حقشان دعا
فرموده اند؟ آيا دوست ندارى از شمار كسانى باشى كه به واسطه ى آمرزش لغزشهاى
گذشته شان، نامه ى عملشان تغيير يافته و گناهان هفتاد ساله آمرزيده شود؟ آيا
دوست ندارى از شمار كسانى باشى كه از دنيا رفته اند بدون اينكه گناه در خور
محاسبه اى در پرونده شان داشته باشند؟ آيا دوست ندارى از جمله كسانى باشى كه
رسول خدا صلى الله عليه و آله با آنها مصافحه مى فرمايند؟
روز قيامت روز رستگارى زائر امام حسين عليه السلام
سؤال هشتم: رابطه ى زيارت امام حسين عليه السلام و روز قيامت، براى زائر آن
حضرت چيست؟
آثار و فوايد بسيارى براى زائران سيدالشهدا عليه السلام در روز قيامت بيان شده
است كه براى نمونه روايتى از امام محمد باقر عليه السلام نقل مى كنم:
عن زرارة قال: قُلتُ لِأَبي جَعْفَرٍ عليه السلام ما تَقولُ فيمَنْ زارَ
أباكَ عَلى خَوْفٍ؟ قالَ عليه السلام: يُؤمِنُهُ اللّه يَوْمَ الْفَزعِ
الأكْبَرِ وَ تَلَقّاهُ الْملائكةُ بِالْبشارَةِ وَيُقالُ لَهُ لاتَخَفْ وَلا
تَحْزَنْ هذا يَوْمُكَ الّذي فيهِ فَوْزُكَ[18].
زراره مـى گـويد روزى به امام باقر عليه السلام عـرض كـردم: دربـاره كسى كـه با
ترس و هـراس، جدّ شما را زيارت كند چـه مـى فـرمـاييد؟ حضرت فرمودند: در روزى
كه روزِ هراس هولناك [روز قيامت] است، حق تعالى او را امان مى دهد و فرشتگان به
وى بشارت داده مى گويند: مترس و محزون مباش، امروز همان روزى است كه در آن
رستگار مى شوى.
زائر تشنه، غصه دار، محزون و گناهكار
سؤال نهم: بر ما مسلّم است كه امام حسين عليه السلام با لب تشنه، دلى غمبار
و اندوهناك و در نهايت مظلوميت به شهادت رسيدند. سؤال اينجاست كه آيا تفاوتى
ميان زائرى كه با حالت تشنگى به زيارت آن حضرت مى رود و اتفاقا با كوله بارى از
گناه و غم و اندوه بر آن حضرت وارد مى شود با ساير زائران هست؟
پاسخ را با روايتى از امام باقر عليه السلام عرض مى كنم:
عن محمد بن مسلم، عن أبي جعفر عليه السلام قال: إنَّ الْحسينَ صاحِبَ
كَرْبَلاءَ قُتِلَ مَظْلوما مَكْروبا عَطْشانا لَهْفانا وَحَقٌّ عَلى اللّه ـ
عَزّوجلَّ ـ أَنْ لايَأتِيَه لَهْفانٌ وَلا مَكْروبٌ ولا مُذْنبٌ وَلا مَغْمومٌ
وَلا عَطْشانٌ وَلا ذُو عاهَةٍ ثُمَّ دَعا عِنْدَهُ وَتَقَرّبَ بِالْحسينِ عليه
السلام إلى اللّه ـ عَزَّوجَلَّ ـ إلاّ نَفَّسَ اللّه كُرْبتَهُ وَأعطاهُ
مَسْأَلتَهُ وَغَفَرَ ذُنوبَهُ وَمَدَّ فِي عُمْرِهِ وَبَسَطَ في رِزْقِه.
فَاعْتَبِرُوا يا أولِي الأبْصارِ[19].
حضرت امام محمد باقر عليه السلام مى فرمايند: امام حسين عليه السلام همو كه در
كربلاست در حالى كه مظلوم و اندوهگين و تشنه و غصه دار بود، شهيد شد، و غصه دار
و اندوهگين و گناهكار و تشنه و بيمارى به زيارت آن حضرت نيايد و دعا نكند و به
واسطه ى آن حضرت به خدا تقرب نجويد، مگر اينكه بر خداست كه حزن و اندوه او را
برطرف ساخته و نياز و خواسته اش را عطا نمايد و گناهش را بيامرزد و عمرش را
طولانى كند و رزق و روزى اش را وسعت دهد؛ پس اى بصيرتمندان عبرت بگيريد.
پيامبر صلى الله عليه و آله فريادرس زائر است!
سؤال دهم: آيا پيامبر صلى الله عليه و آله در روز قيامت رفتار و برخورد
خاصى با زائر امام حسين عليه السلام انجام مى دهند؟
آرى، حداقل كارى كه مى كنند به زيارتِ زائر مى روند و او را محترم مى دارند.
عن المعلى بن أبي شهاب، قال: قال الحسين لرسول اللّه صلى الله عليه و آله:
يا أبتَاهُ مالِمَنْ زاركَ؟ فَقالَ رسُولُ اللّه صلى الله عليه و آله: مَنْ
زارَني حَيّا أوْ مَيِّتا أوْ زارَ أباكَ أوْ زارَ أخاكَ أوْ زاركَ كان حَقّا
عَلَيّ أنْ أزُورَهُ يَوْمَ الْقيامَةِ وَأُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنوبِهِ[20].
حضرت امام حسين عليه السلام از جدّ بزرگوارشان حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و
آله سؤال نمودند: خداى سبحان به كسى كه شما را زيارت كند چه چيزى عطا مى كند؟
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمودند: كسى كه مرا در زمان حضور و زندگانى،
و يا پس از حياتم زيارت كند، يا پدر يا برادر يا خود شما را زيارت كند، من بر
خود واجب مى دانم كه روز قيامت او را زيارت و ملاقات كرده و از گناهانش رهايى
اش بخشم.
حضرت زهرا عليهاالسلام و زائر امام حسين عليه السلام
سؤال يازدهم: با توجه به محبتى كه حضرت زهرا عليهاالسلام به امام حسين عليه
السلام داشته اند و بر اساس روايات پاره تن شان بوده و به ايشان شديدا مهر مى
ورزيده اند، با زائر فرزندشان در روز قيامت چه رفتارى دارند؟
بر اساس روايات موجود حضرت زهرا عليهاالسلام در كربلا حاضر مى شوند و براى
آمـرزش گـناهـان زائـران امام حسين عليه السلام از خداى متعال طلب مغفرت مى
نمايند.
عن داود بن كثير، عن أبي عبداللّه عليه السلام قال: إنّ فاطِمَةَ بِنْتَ
مُحمّدٍ صلى الله عليه و آله تَحْضُرُ لِزُوّارِ قَبْرِ ابْنِهَا الْحُسَينِ
عليه السلام فَتَسْتَغْفِرُ لَهُمْ ذُنوبَهُمْ. [21]
امام صادق عليه السلام مى فرمايند: بى ترديد حضرت فاطمه عليهاالسلام دختر
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نزد زائران قبر فرزندش حسين عليه السلام حاضر
مى شود و براى گناهان ايشان طلب مغفرت مى كند.
پاورقى:
(1). امام زمان ـ عجل اللّه تعالى فرجه الشريف ـ اين جمله را در زيارتى كه از
ناحيه مقدسه ى ايشان صادر شده و به «زيارت ناحيه مقدسه» مشهور است خطاب به سيد
الشهدا عليه السلام فرموده اند.
(2). كامل الزيارات، باب 43، ص 122؛ مزار شيخ مفيد، ص 27.
(3). كامل الزيارات، باب 61، ص 151؛ مزار شيخ مفيد، ص 26.
(4). كامل الزيارات، باب 43، ص 237؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص 437.
(5). كامل الزيارات، باب 41، ص 232.
(6). كامل الزيارات، باب 88، ص 450؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص 514.
(7). كامل الزيارات، باب 91، ص 462؛ وسائل الشيعه، ج 14، ص 525.
(8). كامل الزيارات، باب 88، ص 451؛ بحار الأنوار، ج 98، ص 108.
(9). كشف الغطاء، ج 1، ص 247؛ وسائل الشيعة، ج 6، ص 456.
(10). كامل الزيارات، باب 13، ص 108؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص 407.
(11). كامل الزيارات، باب 13، ص 108؛ بحار الأنوار، ج 97، ص 229.
(12). همان.
(13). كامل الزيارات، باب 38، ص 220؛ و با كمى تغيير در: كافى، ج 4، ص 588.
(14). كامل الزيارات، باب 39، ص 224؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص 416.
(15). بحار الأنوار، ج 97، ص 124؛ مستدرك الوسائل: ج 10، ص 183.
(16). كامل الزيارات، باب 42، ص 235؛ بحار الأنوار، ج 98، ص 55.
(17). كامل الزيارات، باب 40، ص 230؛ تهذيب الأحكام، ج 6، ص 47.
(18). كامل الزيارات، باب 45، ص 242؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص 456.
(19). كامل الزيارات، باب 69، ص 313؛ مستدرك الوسائل، ج 10، ص 239.
(20). كامل الزيارات، باب 1، ص 40؛ كافى، ج 4، ص 548.
(21). كامل الزيارات، باب 40، ص 231.
