346، شكر خداوند

قال امير المؤ منين عليه السلام :
شكر الا له يدر النعم .⁽³⁴⁹⁾
سپاسگذارى خداوند را انجام دادن ، موجب باريدن و گسترش نعمتها بر خويشتن است .

347، كودكان را دريابيد

قال الصادق عليه السلام :
بادروااولاد كم بالحديث ، قبل ان يسبقكم اليهم المرجئة .⁽³⁵⁰⁾
احاديث مذهبى و معارف اسلامى را به فرزندانتان ياد دهيد، قبل از اينكه مخالفين بر شما سبقت گيرند و دلهاى آنها را با مطالب خلاف ، آلوده و منحرف سازند.

348، تربيت فرزندان

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
اكرموا اولاد كم و احسنوا آدابهم .⁽³⁵¹⁾
فرزندان خويش را احترام كنيد، و با آداب و روش پسنديده و نيكو آنان را تربيت نمائيد.

349، غفلت از بهشت و دوزخ

قال امير المؤ منين عليه السلام :
الا و انى لم اركالجنة نام طالبها ولا كالنار نام هاربها.⁽³⁵²⁾
آگاه باش كه من مانند اين دو چيز نديدم ، يكى بهشت و ديگرى دوزخ زيرا جوينده بهشت و گريزنده از دوزخ ، هر دو در خواب غفلت مى باشند!

350، غم دنيا مخور

قال امير المؤ منين عليه السلام :
من اصبح على الدنيا حزينا، فقد اصبح لقضاء الله ساخطا.⁽³⁵³⁾
كسيكه صبح كند و براى دنيا محزون باشد، بتحقيق شب را به صبح آورده در حاليكه مورد خشم قضاى الهى قرار گرفت است !

351، دليل دانائى

قال امير المؤ منين عليه السلام :
العالم من عرف قدره ، وكفى بالمرء جهلا ان لا يعرف قدره .⁽³⁵⁴⁾
عالم كسى است كه موقعيت و قدر خود را بشناسيد و براى نادانى انسان همينكه قدر خود رانشناسد و از مقام انسانيت و علم خود استفاده نكند، كافى خواهد بود.

352، يك لحظه هوسرانى

قال امير المؤ منين عليه السلام :
كم من شهوة ساعة او رثت حزنا طويلا.⁽³⁵⁵⁾
چه بسا شهوترانى كوتاه و نامشروعى كه مايه غصه ، و اندوه فراوان در روزگار درازى مى گردد.

353، شكار دلها

قال امير المؤ منين عليه السلام :
قلوب الرجال وحشية ، فمن تاءلفها اقبلت عليه .⁽³⁵⁶⁾
دلهاى مردم رميده است با هم انسى ندارند، اما هر كس آنها را با الفت و دوستى بدست آورد، مردم باو رو مى آورند و پيوند برقرار خواهند كرد.

354، اساس اسلام

قال الصادق عليه السلام :
لكل شى ء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل بيت .⁽³⁵⁷⁾
براى هر چيزى اساس و پايه اى مى باشد، و اساس و پايه اسلام هم دوستى و محبت ما اهل بيت است .

355، دو گرسنه هميشه !

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
منهومان لا يشبعان ، طالب علم و طالب دنيا.⁽³⁵⁸⁾
دو گرسنه اند كه هرگز سير نمى شوند، يكى طالب علم و ديگرى طالب دنيا، زيرا طالب علم هرچه بداند باز هم در تعقيب مجهول است ، و طالب دنيا هر چه بدست آورد در صدد افزودن آن است !

356، گنج علم و عزت حلم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لا كنز انفع من العلم ، و لا عز انفع من الحلم .⁽³⁵⁹⁾
هيچ گنجى از علم نفعش بيشتر نيست ، و هيچ عزتى هم بالاتر از بردبارى و شكيبائى نخواهد بود.

357، رفع عيب از خود

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من نظر فى عيب نفسه اشتغل عن عيب غيره ، و من رضى برزق الله لم يحزن على ما فاته .⁽³⁶⁰⁾
كسى كه در عيب خود دقت كند بعيب ديگران نمى رسد، و كسيكه راضى به قسمت روزى خدا باشد ديگر غصه نمى خورد و بر چيزيكه از دستش رفته يا باو نرسيده اندوه و افسوس نخواهد داشت .

358، جوينده يابنده

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من طلب شيئا ناله او بعضه .⁽³⁶¹⁾
هر كه چيزى رابجويد به تمام آن چيز يا بعض آن دست خواهد يافت .

359، رنج براى ننگ جهل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يصبر على مضض التعليم ، بقى فدل الجهل .⁽³⁶²⁾
كسيكه وقت كمى را صبر نداشته باشد براى فراگرفتن علم ، در ذلت و خوارى ابدى گرفتار خواهد ماند.

360، قطع پيوند خويشى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
مازال الزبير رجلا منا اهل البيت حتى نشاء ابته المشوم عبدالله .⁽³⁶³⁾ همواره ((زبير)) مردى از خويشان ما اهل بيت بود، تا وقتيكه پسر شوم او عبدالله پديد آمد و پيوند خويشاوندى بريده شد!

361، ارزش خويشتن

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته .⁽³⁶⁴⁾
هر كس نفس خود را ارزشمند و بزرگوار شمارد شهوتهايش نزد او خوار و بى ارزش مى گردد، از آن پيروى نمى نمايد تا بذلت و خوارى نيفتد.

362، نظر در آفاق

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
ان الله رفع لى الدنيا فانا انظر اليها و الى ما هو كائن فيها الى يوم القيامة كما انظر الى كفى .⁽³⁶⁵⁾
بدرستى كه بامر خدا ظاهر شد براى من دنيا و نظر كردم بسوى آن و بسوى آنچه در آن ثابت بود تا روز قيامت ، مثل نظر كردن بكف دستم .

363، على (عليه السلام ) سيد اوصياء

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
انا سيد النبيين ، و على بن ابيطالب سيد الوصيين ، وان اوليائى بعدى اثناعشر اولهم على بن اليطالب و آخرهم القائم .⁽³⁶⁶⁾
من سيد انبيا هستم و على سيد اوصياء، براى من دوازده جانشين است بعد از خودم ، كه اول از آنها على بن ابى طالب است و آخر آنها هم قائم آل محمد (ص ) مى باشد.

364، براى مزه ايمان

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لايجد عبد طعم الايمان حتى يترك الكذب هزله وجده .⁽³⁶⁷⁾
هيچ بنده اى مزه ايمان را نمى چشد، تا اينكه دروغ را چه از روى شوخى يا بصورت جدى باشد ترك نمايد.

365، راضى به گناه ديگران

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الراضى بفعل قوم كالداخل فيه معهم و على كل داخل فى باطل اثمان اثم العمل به ، و اثم الرضابه .⁽³⁶⁸⁾
كسى كه به كار و رفتار جمعيتى راضى باشد، مثل كسى است كه با آنان در آن كار نزديك و همواره بوده ، و براى مرتكب شونده هر خلافى هم دو گناه است ، يكى گناه مرتكب شدن به خلاف و ديگرى گناه راضى بودن بآن خلاف .

366، بغض اهل بيت (عليه السلام )

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
لا يبعضنا اهل البيت احد الا بعثه الله يوم القيامة الجذم .⁽³⁶⁹⁾
دشمنى نمى كند احدى با ما اهل بيت (عليه السلام ) مگر اينكه فرداى قيامت خداوند او را مجذوم محشورش مى كند.

367، حق نمك نشناس

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من قضى من لا يقضى حقه فقد عبده .⁽³⁷⁰⁾
هر كه بجا آورد حق كسى را كه او حقش را بجا نمى آورد و احترام نمى كند، در واقع او را بندگى كرده است !

368، اولى الامر قرآن

قال ابو جعفر الباقر عليه السلام فى قول الله عزوجل :
يا ايهاالذين آمنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الاءمر منكم قال :
هم الائمة من ولد على و فاطمة الى ان يقوم الساعة .⁽³⁷¹⁾
در تفسير آيه فوق فرموده : منظور از اولى الامر، امامان از اولاد على (عليه السلام ) و فاطمه (عليه السلام ) يكى پس از ديگرى مى باشد، تا روز قيامت .

369، ستارگان آسمان ولايت

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
انما مثل اهل بيتى فى هذه الامة كمثل نجوم السماء كلما عاب نجم طلع نجم آخر.⁽³⁷²⁾
براستى داستان اهل بيت من در ميان اين امت مانند ستاره هاى آسمانست زيرا هرگاه ستاره اى غروب كند، ستاره ديگرى بجاى آن طلوع مى كند.

370، رسوائى مغضوب خدا!

قال الصادق عليه السلام :
اذا ارادالله بعبد خزيا اجرى فضيحته على لسانه .⁽³⁷³⁾
هرگاه خداوند اراده كند بنده اى را در اثر كارهاى زشت رسوا سازد، آثار رسوائى و فضيحت را بر زبان خود او جارى مى كند!

371، مايه آرامش دل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
ذكر الله جلاء الصدور و طماءنينة القلوب .⁽³⁷⁴⁾
ذكر خدا سينه ها را جلا و روشنائى مى بخشد و باعث اطمينان قلبهاى افراد مى گردد.

372، شفا، و درد

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
عليكم بذكرالله فانه شفاء، و اياكم و ذكر الناس فانه داء.⁽³⁷⁵⁾
بر شما باد كه پيوسته بياد خدا باشيد زيرا ذكر خداوند شفاى هر دردى است ، و بپرهيزيد از ياد مردم كه آن درد توليد مى كند.

373، زبان در كام كش

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الكلام فى وثاقك ما لم تتكلم به ، فاذا تكلمت به صرت فى وثاقه ، فاخزن لسانك كما تحزن ذهبك و ورقك ، فرب كلمة سلبت نعمة .⁽³⁷⁶⁾
سخن در قيد بند تو مى باشد تا آن را نگفته اى ، چون گفتى تو در بند آن هستى ، پس زبانت را نگاهدار چنانچه طلا و نقره و اوراق بهادار خود را حفظ مى كنى و نگاه مى دارى ، زيرا گاهى گفتن يك كلمه نعمتى را از دست انسان مى دهد و عذاب و گرفتارى پيش مى آورد.

374، ماءيوس نشويد

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انتظروا الفرج ولا تياءسوا من روح الله فان احب الاءعمال الى الله عزوجل انتظار الفرج .⁽³⁷⁷⁾
منتظر فرج باشيد و از رحمت خداوند ماءيوس نباشيد، بدرستى كه محبوب ترين اعمال نزد خداوند متعال انتظار فرج است .

375، ضرربى اعتنائى به دين

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لايترك الناس شيئا من امر دينهم لاستصلاح دنيا هم الا فتح الله عليهم ما هو اضرمنه .⁽³⁷⁸⁾
ترك نمى كنند مردم چيزى از دين خود را براى اصلاح دنياى خود، مگر اينكه خداوند براى آنها راهى را كه پر ضررتر از آن باشد باز مى كند.

376، سخاوت واقعى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
السخاء ما كان ابتداء، فاما ما كان عن مساءلة فحياء وتذمم .⁽³⁷⁹⁾
جود و بخشش آن است كه بى درخواست باشد، اما آن چه از روى درخواست و شرمندگى و سرزنش مردم است ، جود و سخاوت نيست .

377، كاروان خواب !

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اهل الدنيا كركب يساربهم وهم نيام .⁽³⁸⁰⁾
اهل دنيا مانند كاروانى هستند كه آن را حركت مى دهند در حاليكه آنان خوابند و ناگهان متوجه مى شوند راهى طى شده و مى گويند فرود آييد و بار بگشائيد منادى راه آخرت آنها را اينگونه صدا مى زند.

378، ماده تمايلات

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
المال مادة الشهوات .⁽³⁸¹⁾
مال و دارائى دنيا مايه شهرتها و خواهشهاى نفسانى هر انسانى مى باشد.

379، مثل زن

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
المراءة عقرب حلوة اللسبة .⁽³⁸²⁾
زن مانند عقرب است كه مى گزد ولى گزيدن او شيرين و لذت بخش ‍ است .

380، جنون تند خوئى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الحدة ضرب من الجنون ، لاءن صاحبها يندم ، فان لم يندم فجنونه مستحكم .⁽³⁸³⁾
تند خوئى نوعى از ديوانگى است زيرا شخص تندخو از تندى خود پشيمان مى شود و اگر پشيمان نشود در حقيقت ديوانگى او پا برجا و ريشه دار است .

381، ياد مرگ

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من تذكر بعد السفر استعد.⁽³⁸⁴⁾
هر كه دورى سفر آخرت را بياد بياورد براى آن آماده مى شود، و تقوى و پرهيز كارى را شعار خويش قرار مى دهد.

382، مؤ من در عصر قائم (عليه السلام )

قال الصادق عليه السلام :
ان المؤ من فى زمان القائم و هو بالمشرق ليرى اخاه فى المغرب ، وكذا الذى فى المغرب يرى اخاه الذى بالمشرق .⁽³⁸⁵⁾
بدرسيكه شخص مؤ من در زمان ظهور امام (عليه السلام ) اگر در مشرق باشد مى بيند برادرش را در مغرب ، و همچنين اگر در مغرب باشد مى بيند او را در مشرق .

383، خوشابحال او

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
طوبى لمن ذكر المعاد و عمل للحساب ، وقنع بالكفاف ، ورضى عن الله .⁽³⁸⁶⁾
خوشابحال كسيكه بياد قيامت باشد و عمل كند براى روزى حساب ، و به داده خدا قناعت كند و هميشه در هر حالى هست از خداوند راضى باشد.

384، اهميت واجبات

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لاقربة بالنوافل اذا اضرت بالفرائض .⁽³⁸⁷⁾
عمل مستحبى كه به اعمال واجب ضرر رساند، موجب تقرب و نزديكى به رحمت خداوند را فراهم نمى آورد.

385، با قلب خنك

قال الصادق عليه السلام :
من لعن قاتل الحسين (عليه السلام ) عند شرب الماء حشره الله يوم القيامة ثلج الفواد.⁽³⁸⁸⁾
كسيكه لعن كند بر كشنده امام حسين (عليه اسلام ) در وقت خوردن آب ، خداوند او را در روز قيامت با قلب خنك و بدون حرارت محشور مى كند.

386، دوستى على (عليه السلام ) در قيامت

عن عمر بن الخطاب قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
من احبك كان مع النبيين فى درجتهم يوم القيامة ، ومن مات ببغضك لا يبالى مات يهوديا اونصرانيا.⁽³⁸⁹⁾
اى على ! كسيكه دوست تو باشد در قيامت در درجات انبيا خواهد بود و هر كس با بغض و كينه تو بميرد خداوند توجهى باو نمى كند كه يهودى بميرد يا نصرانى .

387، خطر ضربه دين !

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
ياتى على الناس زمان لا يبالى الرجل ما تلف من دينه اذا سلمت له دنياه .⁽³⁹⁰⁾
زمانى براى مردم فرا مى رسد، كه اگر دين آنان نابود شود، در صورتيكه دنياى آنها سالم بماند نگرانى و باكى نخواهند داشت !

388، رباى همگانى

قال رسول الله صلى الله عليه و آله وسلم :
ياءتى على الناس زمان لا يبقى احد الا اكل الربا، فان لم ياءكله ، اصابه من غباره .⁽³⁹¹⁾
زمانى براى مردم مى آيد كه باقى نمى ماند احدى مگر اين كه ربا بخورد و اگر هم ربا نخورد غبار و گرد ربا و معصيت آن دامنگيرش مى شود!

389، فرج پس از شدت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عند تناهى الشدة تكون الفرجه ، و عند تضايق حلق البلاء يكون الرخاء.⁽³⁹²⁾
هنگامى كه سختى به منتهى درجه برسد، گشايش پديد آيد، و چون حلقه هاى گرفتارى تنگ شود آسايش روى نمايد.

390، غربت اسلام

قال رسول الله صلى الله عليه وآله و سلم :
ان الا سلام بداء غريبا و سيعود غريبا كمابدء، فطوبى للغرباء.⁽³⁹³⁾
بدرستى كه اسلام در آغاز امر غريب بوده و زود است كه باز مثل اول غريب واقع شود بنابراين سعادتمند كسى است كه دين خود را در آن روز محفوظ نگهدارد.