152، عمل بدون علم

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
من عمل على غير علم كان ما يفسد اكثر مما يصلح .⁽¹⁵⁵⁾
كسيكه عمل كند بدون علم ، فساد كارش زيادتر از اصلاح آن است !

153، معيار ارزش اشخاص

قال الصادق عليه السلام :
اعرفوا منازل الناس على قدر روايتهم عنا.⁽¹⁵⁶⁾
مقام و منزلت مردم را باندازه نقل احاديث آنها از ما بشناسيد.

154، گناه جلو چشم

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
اذا اراد الله بعبد خيرا جعل ذنوبه بين عينيه ممثله ... و اذا اراد بعبد شرا انساه ذنوبه ⁽¹⁵⁷⁾
زمانيكه اراده كند خداوند خير به بنده اش برساند، گناهش را در مقابل چشمش قرار مى دهد، و آنگاه كه شر بنده اش را بخواهد گناه را فراموش او مى كند.

155، در حضور چه كسى ؟

قال رسول الله صلى الله عليه و آله :
لا تنظر الى صغر الخطيئة و لكن انظر الى من عصيت .⁽¹⁵⁸⁾
بكوچكى گناه نگاه مكن و ليكن ببين در حضور چه كسى گناه مى كنى !

156، شوخى نكن

قال حسن بن على العسكرى عليهما السلام :
لا تمار فيذهب بهائك و لا تمازح فيجتراء عليك .⁽¹⁵⁹⁾
جدال نكنيد كه قيمت و ارزش شما كم مى شود، و شوخى نكنيد كه مردم بر شما جراءت پيدا مى كنند!

157، ريشه شر را بكن

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
احصد الشرمن صدر غيرك بقلعه من صدرك .⁽¹⁶⁰⁾
بوسيله پاك كردن شر و بدى در سينه خود شر و بدى را از سينه ديگران پاك كنيد.

158، كارنيك پيوسته

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
قليل مدوم عليه ارجى من كثير مملول منه .⁽¹⁶¹⁾
عمل خير كمى كه بر آن مداومت شود، بهتر از عمل زياد خسته كننده است .

159، عبادت گناهكار

قال الصادق عليه السلام :
من اطاع رجلا فى معصيته فقد عبده .⁽¹⁶²⁾
كسى كه از گناهكارى در معصيت خداوند پيروى كند، در واقع بندگى آن گناهكار را نموده است .

160، مؤ من و كوه

قال الصادق عليه السلام :
المؤ من اصلب من الجبل لان الجبل يستقل منه و المؤ من لا يستقل من دينه شى .⁽¹⁶³⁾
مؤ من در دين خود از كوه محكمتر است ، زيرا كوه ممكن است در اثر حوادثى مانند زلزله ، متلاشى شود، ولى مؤ من در دين سست نخواهد شد.

161، بر پيشانى نوشته

قال الصادق عليه السلام :
من اعان على مؤ من بشطر كلمة ، لقى الله عزوجل و بين عينيه مكتوب : ايس ‍ من رحمتى .⁽¹⁶⁴⁾
هر كسى عليه شخص مؤ منى كلمه اى بگويد، فرداى قيامت خداوند متعال را ملاقات مى كند كه ، ميان پيشانى او نوشته شده : اين شخص از رحمت خداوند محروم گرديده است !

162، بخل و سلام

قال الصادق عليه السلام ، قال الله عزوجل :
البخيل من بخل بالسلام .⁽¹⁶⁵⁾
بخيل كسى است كه در سلام كردن به ديگران بخل ورزد!

163، تكبر و عقده حقارت

قال الصادق عليه السلام :
ما من رجل تكبر او تجبر الا لذلة وجدها فى نفسه .⁽¹⁶⁶⁾
هيچ مردى نيست كه تكبر كند و ظلم نمايد، مگر بخاطر كوچكى و احساس ‍ حقارتى كه در وجود خود سراغ دارد!

164، تكبر و ذلت

قال الصادق عليه السلام :
ان فى السماء ملكين موكلين بالعباد، فمن تواضع لله رفعاه و من تكبر وضعاه .⁽¹⁶⁷⁾
به درستى كه در آسمان دو ملك موكل بر هر بنده اى از بندگان خدا هست ، كسيكه بخاطر خدا تواضع كند خدا بلندش مى كند و هر كس تكبر كند خداوند او را خوار مى گرداند.

165، نشانه تواضع

قال الصادق عليه السلام :
ان من التواضع ان يجلس الرجل دون شرفه .⁽¹⁶⁸⁾
از علامات تواضع هر كس اين است كه پائين تر از مقام خود بنشيند.

166، سرمنشاء ايمان

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
راءس الايمان حسن الخلق و التحلى بالصدق .⁽¹⁶⁹⁾
سرمنشاء و ريشه ايمان ، خلق خوش داشتن و خود را براستى آراستن است .

167، نيكى به مردم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
راءس الايمان الاحسان الى الناس .⁽¹⁷⁰⁾
سرچشمه ايمان ، نيكى كردن و خوش رفتارى نمودن با مردم و اهل ايمان است .

168، خوبى به فرومايگان

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
راءس الرذائل اصطناع الاراذل .⁽¹⁷¹⁾
ريشه زشتيها و ناكسيها با ناكسان نيكى نمودن و خوبى كردن است .

169، اعتماد به قضاى الهى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الا تكال على القضاء اروح .⁽¹⁷²⁾
بر قضاى الهى تكيه زدن آسايش بخش تر است .

170، تهذيب نفس

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الاشتغال بتهذيب النفس الصلح .⁽¹⁷³⁾
به پاكيزى نفس پرداختن شايسته تر است .

171، مرگ سرخ

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الفقر مع الدين الموت الاحمر.⁽¹⁷⁴⁾
قرض دارى همراه با نادارى مرگ سرخ است .

172، از جا خيز

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اكرم ضيفك و ان كان حقيرا و قم عن مجلسك لابيك و معلمك و ان كنت اميرا.⁽¹⁷⁵⁾
مهمان را گرامى دار اگر چه كوچك باشد و از براى پدر و آموزگار خود از جا برخيز و احترام كن اگر چه امير باشى .

173، نيكى نا اهل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الكرامة تفسد من اللئيم بقدر ما تصلح من الكريم .⁽¹⁷⁶⁾
نيكى بهمان اندازه كه از رادمرد موجب صلاح است از سوى نا اهل موجب فساد است . زيرا ناكس اگر كار خوبى هم بكند منت مى گذارد و گاهى باعث آبروريزى مى گردد.

174، بيمارى حماقت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الحمق داء لايداوى و مرض لا يبرء.⁽¹⁷⁷⁾
ابلهى درد بى درمانى است كه دوا نپذيرد، و بيمارى است كه از سر انسان دست بردار نيست !

175، سنگ غصبى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الحجر الغصب فى الدار رهن لخرابها.⁽¹⁷⁸⁾
سنگ غصبى كه در خانه باشد و يا مصالح ديگرى كه غصبى باشد، گرو خرابى آن خانه است و عاقبت خرابش خواهد كرد.

176، مصائب مساوى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
المصائب بالسويه مقسومة بين البرية .⁽¹⁷⁹⁾
مصيبتها به طور تساوى و يكسان ميان مردم تقسيم شده و هر كس به اندازه توانائيش آن را تحمل كند.

177، اصالت شخصيت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
احتمال الدينة من كرم السجية .⁽¹⁸⁰⁾
رنج و زشتى ناكسان را بر خويشتن هموار كردن ، از خوش سرشتى انسان است .

178، سود معنوى و مادى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اخ تستفيده ، خير من اخ تستزيده .⁽¹⁸¹⁾
برادرى كه با عملش تو را سود رساند، بهتر از برادريست كه مالش تو را افزون رساند.

179، نشانه همت بلند

قال اميرالمؤ منين عليه السلام
الفعل الجميل ينبى ء عن علو الهمة .⁽¹⁸²⁾
كار نيك بجا آوردن نمودارى از بلند همتى انسان است .

180، آقاى بهشتيان

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
سادة اهل الجنة الاتقياء المتقون .⁽¹⁸³⁾
مهتر و آقاى بهشتيان ، پرهيز كاران انديشمند و خداترس هستند.

181، آرام باش

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
سوف ياتيك ماقدرلك فخفض المكتسب .⁽¹⁸⁴⁾
بزودى آنچه برايت مقدر شده است بتو مى رسد، بنابراين در كار و كسب آرام و بى طمع باش .

182، سلامت دنيا

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
سالم الناس تسلم دنياك .⁽¹⁸⁵⁾
با مردم صلح و سازش داشته باش تا در دنيايت به سلامت و رستگار باشى .

183، مهار شهوت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يملك شهوته لم يملك عقله .⁽¹⁸⁶⁾
هر كه شهوتش را مالك نگردد و در بند فرمانش نكشد، عقلش را مالك نخواهد شد.

184، عمل براى آخرت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يعمل للاخرة لم ينل امله .⁽¹⁸⁷⁾
هر كه براى آخرت عمل نكند به آرزويش نرسد، چون منتهى آرزوى انسان آخرت است و آخرت هم جز بعمل بدست نيايد.

185، عامل بزرگوارى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يكن له عقل يزينه لم ينبل .⁽¹⁸⁸⁾
هر كه عقلى كه او را بيارايد نداشته باشد، راست و بزرگوار نگردد.

186، براى قبول عمل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يصحب الاء خلاص عمله لم يقبل .⁽¹⁸⁹⁾
هر كس اخلاص و پاكى را با نيتش همراه نگرداند، عملش پذيرفته نخواهد شد.

187، پناهگاه گرفتارى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اجعل زمان رخائك عدة لايام بلائك .⁽¹⁹⁰⁾
روزگار آسايشت را پناهگاه دوران گرفتاريت قرار بده .

188، خداترسى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اتق الله الدى لابد لك من لقائه و لا منتهى لك دونه .⁽¹⁹¹⁾
از خدائيكه از ديدارش ناگزيرى و پايان كارت هم جز بدو نيست بايد واهمه داشته باشى .

189، سخن خوب با مردم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من لم يجمل قليلا لمن يسمع جميلا.⁽¹⁹²⁾
هر كس با مردم نيكو سخن نگويد جواب نيكو نشنود.

190، صبر و پيروزى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الصبر اعون شئى على الدهر.⁽¹⁹³⁾
در پيش آمدهاى روزگار، صبر و بردبارى بهترين يار و پشتيبان انسان است .

191، ميوه درخت عقل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
العقل شجرة ثمرها السخاء و الحياء.⁽¹⁹⁴⁾
خرد درختى كه ميوه آن شرم و جوانمردى و بخشش است .

192، كار مداوم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عليك بادمان العمل فى النشاط و الكسل .⁽¹⁹⁵⁾
برتو باد به هميشه انجام دادن كارى كه در دست دارى ، چون اگر فاصله شد طبع آدم از آن رميده مى شود.

193، پيوند دوستى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عليك بالبشاشة فانها حبالة المودة .⁽¹⁹⁶⁾
بر تو باد به خوشروئى ، زيرا اين رشته دوستى با مردم است .

194، هدف مؤ من

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غرض المؤ من اصلاح المعاد.⁽¹⁹⁷⁾
مرد با ايمان منظور و دلخواهش سر و سامان دادن بكار آخرتش ‍ مى باشد.

195، نابينائى بهتر!

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عمى البصر خير من كثير من النظر.⁽¹⁹⁸⁾
نابينائى بهتر از نگاه كردن به نواميس مردم و انجام محرمات خداوند متعال است !

196، نماز كودكان

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عملوا صبيانكم الصلوة و خذوهم بها اذا بلغوا الحلم .⁽¹⁹⁹⁾
به كودكان خود نماز ياد دهيد و همينكه آنها بحد بلوغ و احتلام رسيدند، آنها را به نماز وادار كنيد.

197، در راه حق

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الحق منجاة لكل عامل .⁽²⁰⁰⁾
حق براى كسى كه آن را بكار ببندد باعث رستگارى است .

198، عزت گرسنگى !

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الجوع خير من الخضوع .⁽²⁰¹⁾
گرسنگى بهتر است از فروتنى كردن در مقابل ناكسان روزگار.

199، شمشير حق

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الحق سيف على اهل الباطل .⁽²⁰²⁾
حق شمشيرى برنده مى باشد براى اهل باطل .

200، اقتصاد مفيد

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الاقتصاد نصف المعونة .⁽²⁰³⁾
ميانه روى در امور زندگى نصفى از اسباب مخارج است .

201، ميهمانى و جوانمردى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الضيافة راءس المروة .⁽²⁰⁴⁾
مهمانى كردن سرمنشاء مردانگى و جوانمردى است .

202، دوست خوب

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الصديق اءقرب الاقارب .⁽²⁰⁵⁾
دوست خوب نسبت به انسان ، نزديكتر از خويشاوندان است .

203، نيكى و بزرگوارى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الشرف اصطناع العشيرة .⁽²⁰⁶⁾
بزرگوارى انسان به خويشان نيكى كردن است .

204، تاءثير مال

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
المال يكرم صاحبه فى الدنيا و يهينه عند الله سبحانه .⁽²⁰⁷⁾
مال صاحب خود را در دنيا ارجمند مى دارد. اما در نزد خداوند سبحان خوار مى سازد.

205، مصونيت از ننگ

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
بملك الشهوة التنزه عن كل عاب .⁽²⁰⁸⁾
با بدست گرفتن زمام شهوت ، انسان از هر ننگ و عيبى بر كنار خواهد ماند.