دفتر اول آداب زندگى اسلامى
(ترجمه فارسى مكارم الاخلاق)

حسن بن فضل بن حسن طبرسى
مترجم : عبد الرحيم عقيقى بخشايشى

- ۲۳ -


پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: سه دعا بى شك مستجاب است : دعاى پدر براى فرزند، دعاى مظلوم ، دعاى مسافر.
و نيز فرمود: كسب خود را پاك و حلال بدار، كه دعايت مستجاب گردد، كه مرد گاهى لقمه اى را به دهن مى نهد و تا چهل روز بعد دعايش مستجاب نمى گردد.
از امام پنجم (عليه السلام): آن دعا كه از همه بهتر و به اجابت نزديكتر است ، دعاى مؤمن است در پشت سر برادر مؤمنش .
از يحيى بن معاذ: امام پنجم (عليه السلام) به مردى فرمود اين دعا را بخوان من برآوردن حاجتت را ضمانت مى كنم : ((خداوندا! تو ولى نعمت منى و بر خواست من توانايى و حاجت مرا مى دانى ، به حق محمد و آل محمد از تو مى خواهم كه آن را برآورى .))
از امام ششم (عليه السلام) دعاى تو در پشت سر برادر مؤمنت روزى را براى تو فراوان مى كند، و بلا را از تو مى گرداند و فرشته مى گويد: به قدر همين دعا نيز، براى تو خواهد بود.
و از آن حضرت (عليه السلام): از دعاى مظلوم بترسيد كه دعاى مظلوم به آسمان خواهد رفت .
و از آن حضرت (عليه السلام): هر كه چهل مؤمن را پيش از خود دعا كند و بعد حاجت خود را بخواهد برآورده خواهد شد.
يكى از اصحاب حضرت صادق (عليه السلام) گويد: به آن حضرت عرض ‍ كردم كه : من دو آيه در قرآن ديده ام كه هر چه آن دو را مى طلبم نمى يابم فرمود: چيست ؟ عرضه داشتم اين آيه : ((مرا بخوانيد تا جوابتان دهم ))(82) و هر چه من خدا را مى خوانم جواب نمى شنوم و دعايم مستجاب نمى گردد، فرمود: گمان مى كنى كه خداوند خلف وعده مى كند؟ گفتم : نه ، فرمود: پس چه گمان مى كنى ؟ گفتم : نمى دانم . فرمود: پس من واقع را برايت مى گويم هر كه او امر الهى را اطاعت كند و بعد او را با شرايط دعا بخواند، خداوند دعايش را مستجاب نمايد، پرسيدم : شرايط و جهات دعا چيست ؟ فرمود: اول خدا را حمد كنى و بعد نعمت هايش را متذكر شوى و شكر آنها را به جاى آرى بعد بر پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) درود فرستى ، بعد گناهانت را به ياد آرى ، و به آنها اقرار نمايى و از آنها استغفار كنى ، اينها شرايط و جهات دعا است ، بعد امام پرسيد: آيه ديگر كدام است ؟ گفتم اين آيه : ((هر چه انفاق كنيد پس انداز مى شود و عوض ‍ دارد))(83)، من انفاق مى كنم و عوض نمى بينم ، فرمود: به گمانت كه خدا خلف وعده مى كند؟ گفتم : نه ، فرمود: پس چه خيال مى كنى ؟ فرمود: اگر كسى از حلال ، مالى به دست آرد، هيچ چيز از آن انفاق نمايد، مگر آن كه خداوند به او عوض دهد.
از سلمان فارسى نقل شده است ، از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم): خداوند حيا مى كند كه دست بنده اى را كه به سويش به نياز بلند شده است خالى و نوميد برگرداند.
فصل دوم : دعاهايى براى روز و شب
از امام صادق (عليه السلام): هر كه قبل از طلوع و غروب آفتاب ده بار بگويد: (لا اله الا الله وحده لا شريك له ، سلطنت جهان خاص ‍ اوست و سپاس مختص ذات اقدس او مى باشد، به دست قدرت خويش ‍ مى ميراند و زنده مى گرداند و خود زنده اى است كه مرگ در او راه ندارد، و او بر همه چيز تواناست ) اين عمل كفاره گناهان آن روز او خواهد بود.
و از آن حضرت (عليه السلام): نوح (عليه السلام) صبح و شام مى فرمود: (خداوندا! شهادت مى دهم هر نعمتى كه صبح و شام به من مى رسد و هر عافيتى كه در دين و دنيا نصيب من مى گردد از ناحيه توست و تو تنها و بى شريكى ، و حمد و سپاس اين نعمت ها بر گردن من است تا آنجا كه از من خشنود گردى ..) و اين دعا را ده بار در صبح و شام مى خواند و از اين رو (عبد شكور)، بنده شكرگزار لقب يافت .
از مسمع بن عبد الملك : چهل روز، با حضرت صادق (عليه السلام) نماز گزاردم امام (عليه السلام) بعد از نماز دست به آسمان بر مى داشت و مى فرمود: (صبح كرديم در حالى كه سلطنت از آن خداست ، خداوندا! ما بنده و فرزند بنده توييم ، خداوندا! ما را در سايه حفظ و حراست خود قرار ده ، خداوندا! گناهان ما را مستور بدار آن چنان كه ما خود مستور مى داريم و نمى توانيم مستور بداريم ، خداوندا! جامه غنا و عافيت بر ما بپوشان و توفيق شكر بر عافيت بر ما عنايت كن .
دعاى صبحگاهان در وقتى كه ترس از چيزى پيش آيد
از ابو نواس ، به حضرت هادى (عليه السلام) عرض كردم : آقاى من ، از حضرت صادق (عليه السلام) راجع به روزهاى ماه ، چيزهايى و اختيارهايى به من رسيده مى خواهم آنها را بياورم و به شما عرضه بدارم ، امام (عليه السلام) فرمود: بياور. من آنها را آورده با نظر امام تصحيح نمودم ، و عرضه داشتم : سيد من ، بسيارى از روزهاى ماه را نحس شمرده و به بعضى از آنها خطرها و نحس ها نسبت داده شده است كه مانع از رفتن به دنبال كار است ، مرا به آنهايى كه احتو راز از آنها لازم است رهبرى فرما كه گاهى ضرورت است كه به دنبال حوائج خود بروم ،
امام (عليه السلام) فرمود: اى سهل ! براى شيعيان ما ولايتى كه دارند نگهدار و پناهگاه است ، كه اگر به عمق درياها غوطه خورند و در دل بيابانهاى بى آب و علف به ميان درندگان و دشمن از جن و انس راه پيمايند از خطرها در امان باشند، پس به خداى متعال اتكا كن در ولايت به ائمه (عليهم السلام ) خالص باش ، بعد به هر جا خواهى برو و هر مقصدى را كه دارى دنبال نما، اى سهل ! اگر در بامداد سه بار بگويى : (خداوندا! صبح مى كنم در حالى كه به ريسمان محكم تو - كه نه قدرت كسى بر آن چيره شود و نه كسى آن را مى تواند بگسلاند - چنگ مى زنم ، از شر هر ظالم و كاهن و از هركس و هر مخلوق گويا و خاموش تو در سپرى از لباس ولايت اهل بيت نبى تو، از شر هر كس كه قصد اذيت مرا دارد به حصار حصين تو پناه مى برم كه مى پوشم ، كه اخلاص و اعتراف به حق ايشان است و به حبل ايشان و به شفاعت آنها از تو مسئلت مى نمايم و يقين دارم كه حق با ايشان و براى ايشان و در ايشان است ، و به واسطه آنها با هركس كه ولايت آنها را دارد دوستى مى ورزم و از هر كه از آنها دورى و كناره گيرد كناره مى گيرم ، و با محاربان ايشان محاربه مى كنم . خداوندا! بر محمد و آل او درود بفرست ، و به بركت ايشان ما را از شر چيزهايى كه هراس داريم در امان بدار، اى خداى بزرگ ! براى دشمنان به يارى آفريننده آسمانها و زمين از جلو و پشت سرشان سدى قرار داديم و بر چشمانشان پرده كشيديم كه نمى بينند. و اين را سه بار مى گويى : (از هراس و بيم ها در حصن تو، و از سختيها در امان تو، قرار مى گيرم . و اگر اراده دارى در روزى كه دوست ندارى به سفر يا كارى بروى ، سوره حمد و معوذتين ، و اخلاص و آية الكرسى و 5 آيه اول آل عمران را بخوان . و بعد بگو: خداوندا! افراد قوى و با صولت از عظمت تو نيرومندى مى يابند، و مردم منعم و ثروتمند از دست كرم تو به دولت مى رسند، و هيچ صاحب حول و قوه اى جز از ناحيه تو قوه اى ندارد. تو را به حق بر گزيده آفريده ها و بهترين انسانها محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) پيامبر تو و هم به حق خاندان و ذريه او كه درود به روان پاكشان باد - بر آنها درود فرست و مرا از شر امروز كفايت فرما، و خير و بركت آن را نصيب من بنما، و درك هاى امروزم حسن عاقبت و موفقيت به من عنايت كن ! و به خواسته هايم برسان و از گردنكش گمراه و شيطان و هر قدرتمندى كه قصد آزارم را دارد محفوظ بدار، چندان كه از هر رنج و بلايى در پناه تو باشم ، و نيز در اين روز از امور ترس آور امانم بخش ، و از مشكلات و سختيهايش ‍ راحتيم عنايت كن ، چنان كه هيچ كس نتواند مرا از مقصود باز دارد و از آزار مردم به من چيزى نرسد، كه تو بر هر چيزى توانايى دارى و سرانجام امور به تو باز گردد، اى آن كه همانندى ندارى و شنوا و بينايى .
دعا هر صبحگاه و شامگاه
امام صادق (عليه السلام) به هنگام صبح مى فرمود: به نام خدا و به يارى خدا و از خدا و به سوى خدا و در راه خدا و بر دين رسول خدا، خداوندا! خود را تسليم تو مى كنم و كارم را به تو مى سپرم ، و روى به سوى تو مى آورم ، و فقط بر تو توكل مى كنم اى پروردگار جهانيان ! خداوندا! ايمانم را حفظ كن و مرا از جلو و پشت سر و از راست و چپ و از بالا و پايين محافظت نما، جز تو خدايى نيست ، و جز از تو سرپرستى نمى باشد، از خداوند! از هر بدى در دنيا و آخرت عفو و عافيت مى جويم . خداوندا! از عذاب قبر و تنگى و فشار قبر به تو پناه مى برم و از عذابهاى نازله در شب و روز به تو پناه مى جويم . اى خداوند ماه حرام ، و خداى بيت الحرام ، و شهر حرام و خداوند حل و حرام ، پيغمبر و آلش را از من درود فرست . خداوندا! به پناه تو كه چون زرهى نگهدار است پناه مى گيرم ، و از مردن يا غرق يا سوختن و يا به وسيله دزدان يا ضربه هاى كوبنده يا سقوط در چاه ، و يا به وسيله درندگان يا به مرگ ناگهانى با مرگ شومى بميرانى ، و مرا بر طاعت خود و پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) بميران در حالى كه بر طريق حق باشم و از خطا ايمن بمانم كه در صف بندگان ستوده خودت كه در شاءن ايشان فرمودى : (چون ديوار پولادين هستند)(84) قرار گيرم .
خودم و دينم و مالم و اهلم و فرزندانم و آنچه خداوند به من عطا كرده است همه را به خداوند واحد بى نيازى كه نزائيده و نزايد و همسرى ندارد مى سپارم به پروردگار سپيده دم از شر همه آفريده هايش و از شر تيرگى و ظلمت آنگاه كه سراسر جهان را فرا گيرد، و از شر دميدن هاى در گره ها و از شر حسود آنگاه كه رشك برد بر خود و مال و فرزندانم و آنچه را كه خدا به من روزى فرموده است به آفريدگار مردمان ...(تا آخر سوره ناس )، مى سپرم ، و بگويد: سپاس خدا را به تعداد آفريده هايش ، و حمد خدا را به قدر خشنودى او، نيست خداوندى جز خداوند حكيم و كريم ، و نيست خدايى مگر خداوند على و عظيم ، منزه است خداوند پروردگار آسمانهاى هفتگانه و زمين هاى هفتگانه ، و آنچه بين آنها است ، و پروردگار عرش عظيم ، خداوندا! من از ورطه هاى بدبختى به تو پناه مى جويم ، و بر نبى اكرم (صلى الله و آله و سلم ) ده بار صلوات بفرستد.
دعاى مخصوص پس از نمازهاى واجب
در اخبار آمده است : هر كه تسبيح حضرت زهرا (عليها السلام ) را بعد از هر نماز پيش از آن كه پاها را جا به جا كند، بخواند، خداوند او را بيامرزد.
و در روايت است كه امير مؤمنان (عليه السلام) به مردى از بنى سعد فرمود: مى خواهى از حال خود و فاطمه (عليها السلام ) بگويم ؟ او در خانه من چندان با مشك از چاه آب بيرون آورد كه دستهايش تاول زد، و چندان خانه را جاروب كرد، تا كه جامه اش تيره و غبارآلود گشت و چندان در اجاق آتش ‍ روشن كرد، كه جامه اش دود آلود شد و رنج فراوان به او رسيد، به او گفتم : اگر بخواهى به خدمت پدر بزرگوار خود شرفياب شو، و از او خادمى بخواه كه اين همه رنج را از گردن تو بر دارد، فاطمه (عليها السلام ) خدمت پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) رسيد ديد جمعى نزد پدر نشسته و مشغول سخن گفتن مى باشند از اين رو شرم كرد كه سخنى بگويد، و به خانه بازگشت ، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) دانست كه فاطمه براى حاجتى آمده است ، فردا صبح به خانه ما آمد و ما در رختخواب بوديم ، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: سلام بر شما، ما در اين حالت خجالت كشيديم كه سلام او را جواب گوييم ، و ساكت مانديم ، دوباره فرمود: (سلام بر شما)، ترسيديم كه اگر جواب ندهيم باز گردد كه همواره چنين عادت داشت كه بر در هر خانه سه بار سلام مى كرد اگر صاحبخانه اجازه مى داد وارد مى شد وگرنه برمى گشت ، از اين رو گفتم يا رسول الله بر تو سلام باد، بفرماييد، حضرت وارد شد و بالاى سر ما نشست ، و فرمود: فاطمه (عليها السلام )! ديروز با پدر چه كار داشتى ؟ من ترسيدم كه اگر حرف نزنم حضرت برخيزد و برود، گفتم : يا رسول الله ! فاطمه چندان آبكشى كرده كه دستش تاول زده است اگر مايل باشد به او گفتم خدمت شما شرفياب شود و از شما خادمى بخواهد تا اين همه رنج و مرارت نبيند، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: مايليد چيزى به شما بياموزم كه از خادم بهتر باشد؟ به هنگام خواب 34 بار تكبير، و 33 بار تسبيح (سبحان الله )، و 33 بار تحميد (الحمدلله ) بگوييد.
فاطمه (عليها سلام ) سر برآورد و سه بار عرضه داشت : به اين مطلب از طرف خدا و پيغمبرش راضيم .
از امام ششم (عليه السلام): خواندن تسبيح حضرت فاطمه (عليها السلام ) را بعد از هر نماز از هزار ركعت نماز در هر روز دوست تر مى دارم .
و فرمود: هر كه پس از هر نماز واجب قبل از آن كه پابه پا شود تسبيح حضرت زهرا (عليها السلام ) را بخواند گناهانش آمرزيده شود. و (در موقع گفتن تسبيح فاطمه (عليها السلام )) تكبيرها را اول بگويد.
از امام هفتم (عليه السلام): مؤمن از پنج چيز جدا نخواهد بود: مسواك ، شانه ، سجاده ، تسبيح 34 دانه ، انگشتر عقيق .
از ابراهيم بن محمد ثقفى : فاطمه (عليها السلام ) تسبيحش از ريسمان پشمين بود كه به تعداد تكبيرها (34 عدد) گره داشت حضرت آن را هموار و مسى گردانيد و با آن تكبير و تسبيح مى گفت ، تا وقتى كه حمزه شهيد شد، آنگاه از خاك قبر او دانه هاى تسبيح بساخت ، مردم نيز به تقليد او از تربت حمزه تسبيح ها ساختند و در موقع گفتن ذكر بكار بردند، و چون حسين (عليه السلام) شهيد شد تربت آن حضرت ، جاى تربت حمزه را گرفت كه فضل و برترى دارد.
از امام ششم (عليه السلام) درباره استعمال تربت حسين (عليه السلام) و حمزه (عليه السلام)، سؤ ال شد كه كدام برتر است ؟ فرمود: تسبيحى كه از تربت حسين (عليه السلام) است در دست انسان ذكر مى گويد بدون آن كه دارنده آن تسبيح گويد. و روايت است كه حور العين چون فرشته اى را مى بينند كه عازم زمين است از او تقاضا مى كنند كه از تربت حسين (عليه السلام) برايشان هديه آورد.
از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم): هر كه خواهد در دنيا از گناهان پاك و مانند زرناب از دنيا بيرون رود و هيچ كس از او مظلمه اى نخواهد، پس از هر نماز واجب 12 بار سوره قل هو الله احد بخواند بعد دستها بگشايد و بگويد: بار خدايا! تو را به نام پنهانى و مخزون و پاك و پاكيزه و مبارك مى خوانم ، و تو را به نام عظيم و سلطنت قديمت مسئلت مى نمايم ، اى بخشنده نعمتها، اى آزاد كننده اسيرها، اى رها كننده گردن ها از آتش از تو مسئلت مى نمايم ، به حق محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و آل محمد كه مرا از آتش دوزخ رهايى بخشى و از دنيا با دل و ايمان سالم بيرون برى و به بهشت در آورى ، و ابتداى دعاى مرا رستگارى و وسط آن را موفقيت ، و آخرش را صلاح من قرار دهى كه تو بر همه غيبها آگاهى .
امير مؤمنان فرمود: اين دعا از اسرار پنهانى است كه نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) آن را به من آموخت و به من فرمود كه آن را به حسين (عليه السلام) بياموزم .
دعايى ديگر از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم)
اگر اين دعاها را پس از نمازهاى واجب بخواند خود و مال و خانه و فرزندانش را محفوظ داشته است : ((خداوندا! گناهان پيشين و پسين و آشكار و پنهانى و مرا بيامرز و اسراف بر نفسم را، كه تو به آن از من داناترى ، خدايا! تويى مقدم و تويى مؤ خر، سزاوار پرستش نيست كسى مگر تو به سبب علم غيبت و قدرتت بر همه مخلوق . خدايا! اگر زندگى براى من بهتر است مرا زنده بدار و اگر مردن براى من بهتر است مرا بميران .
خدايا! از تو خشيت مى خواهم در پنهان و آشكار و گفتار حق در هنگام غضب و رضا و ميانه روى در هنگام نادارى و دارايى . و از تو نعمتى را سؤ ال مى كنم كه فنا نداشته باشد و روشنى چشمى كه انقطاع نداشته باشد.
و سؤ ال مى كنم از تو راضى بودن به قضا و راحتى مردن بعد از زندگى و لذت ديدار تو و شوق ملاقاتت را بى آن كه ضرر و فتنه اى در آن باشد. بار خدايا! ما را به ايمان زينت بخش و راهنمايان هدايت شده ، قرار ده . خدايا! ما را به راه خودت هدايت كن .
خدايا! از تو تصميم به رشد و رستگارى و ثبات در امر دين و توفيق شكرگزارى نعمت و حسن عافيت و اداى حق را سؤ ال مى كنم و اى پروردگارم ! از تو قلب سالم و زبان راستگو و طلب آمرزش مى خواهم ، پناه مى برم به تو از شر آن چه مى دانى همانا تو مى دانى و ما نمى دانيم و تو داننده اسرار پنهان هستى .))
دعايى ديگر
از امير مؤمنان (عليه السلام) نقل است كه : پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: يا على پس از هر نماز واجب آية الكرسى را بخوان و برخواندن آن مداومت نمى كند مگر پيغمبر يا صديق يا شهيد.
امام ششم (عليه السلام) فرمود: كمترين دعا بعد از نماز واجب اين است : ((خداوندا! بر محمد و آلش درود بفرست ، خداوندا! من از تو مسئلت مى كنم هر آن چه از خوبى ها را كه علم تو بر آن احاطه دارد و پناه مى برم به تو از شرى كه دانش تو به آن محيط مى باشد، خداوندا! در همه امور از تو عافيت مى جويم و از ذلت دنيا و عذاب آخرت به تو پناه مى برم .))
از آن حضرت (عليه السلام): جبرئيل در زندان بر يوسف نازل شد و به وى گفت : اى يوسف ! پس از هر نماز واجب بگو خداوندا! در كارم فرج و گشايشى قرار ده و از جايى كه گمان دارم و از جايى كه گمان ندارم مرا روزى مقرر فرما.
حضرت امام باقر بعد از هر نماز مى فرمود: (خداوندا! مرا هدايت بخش ! و از فضل خود مرا بهره مند فرما و سايه رحمت خود را بر من گسترش ده ، و بركاتت را بر من نازل فرما).
هلقام روايت مى كند كه به خدمت امام هفتم (عليه السلام) رسيدم ، و عرضه داشتم دعايى كوتاه و جامع كه براى دنيا و آخرتم سودمند باشد به من بياموز. حضرت فرمود: بعد از نماز صبح قبل از طلوع آفتاب بگو: منزه است خداوند عظيم و سپاس او راست ، از خداوند طلب مغفرت مى كنم و از فضل او جود و احسان مسئلت مى نمايم .
هلقام گويد: وضع من در ميان قوم و خويش خود، از همه بدتر بود كه ناگهان از مردى كه هرگز از خويشى او با خود اطلاع نداشتم ارثى فراوان به من رسيد، و اكنون وضع من از همه فاميلم بهتر است و اين جز نتيجه دعاى آن حضرت (عليه السلام) نمى باشد.
دعايى ديگر
خداوندا! از تو مسئلت مى نمايم كه بر محمد و آل او درود بفرستى و هر نوع خوبى آنچه را كه به خاطر دارم و آنچه را به خاطر ندارم به من عنايت كنى و از شر آن چه مى ترسم و آنچه نمى ترسم به تو پناه مى برم ، سپس حمد و (آيه الكرسى ) و (شهد الله )، و آيه السخره ان ربكم الله الذى سخرلكم (85) را بخوان و سه بار بگو: سبحان ربك رب العزه عما يصفون و سلام على المرسلين و الحمدلله رب العالمين و سه بار بگو: اللهم صل على محمد و آل محمد و اجعل لى من امرى فرجا و مخرجا وارزقنى من حيث احتسب و من حيث لا احتسب يا رب محمد و آله صل على محمد و آله و عجل فرج محمد و آله و اعتق رقبتى من النار
دعايى ديگر
روايت است هر كه اين دعا را هميشه پس از هر نماز واجب بخواند عمر او چندان طولانى شود، كه زندگى بر او ملال آور گردد، و به ملاقات حضرت مهدى ((عج )) مشرف شود و: خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست ، خداوندا! رسول راستگوى تو خبر داده ، كه تو فرموده اى : من در انجام هيچ چيزى به اندازه قبض روح مؤمن ، مردد كه او از مرگ كراهت دارد و من از آزردن او نمى شوم .
خداوندا! بر محمد و آلش درود بفرست و در فرج و يارى و عافيت اولياء خود تعجيل فرما، و مرا و فلان كس (نام هر كه خواهى بگو) را بد حال مكن .
دعايى ديگر
با دست راست ريش خود را بگير و دست چپ را به طرف آسمان بگشا و بگو: اى آفريدگار بزرگوار و كريم بر محمد و آلش درود بفرست و مرا از آتش ‍ دوزخ پناه ده ، بعد دست راست بگشا و كف دست را به آسمان كن و سه بار بگو: يا عزيز يا كريم يا غفور يا رحيم بعد پشت دست را به آسمان كن و سه بار بگو: صلى على محمد و آل محمد و اءجرنى من العذاب الاليم بعد دستها را فرود آر و بگو:
خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا به دين معرفت و در ميان مسلمين محبوبيت عنايت كن و زبانى راستگو به من عنايت كن ، و هيبت پارسايان به من عطا فرما، يا الله يا الله يا الله به حق آن كه حق او بر تو بزرگ است مسئلت مى نمايم كه بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و آلش ‍ درود فرستى و مرا در اداى حقوق خودت موفق بدارى و روزى حلال را بر من فزون نمايى .
دعايى ديگر
بسم الله الرحمن الرحيم ، خداوندم براى دين و دنيايم كافى است و هم قدرت او در كارهاى مهم من و جلوگيرى از ستم كسانى كه به من ستم روا مى دارند كافى است و نيز خداوند وقت مرگ و سؤ ال قبر و ميزان و صراط مرا كافى است خدايى كه كه جز او خدايى نيست او مرا كفايت مى كند و بر او توكل مى كنم و اوست پروردگار عرش عظيم .
دعاى ديگر
و اين دعا از اسرار است : اى محمد! هركه خواهد نمازش را چند برابر پاداش دهم بعد از هر فريضه دست بردارد و بگويد: اى پنهان دارنده اسرار و اى آشكار كننده پنهانى ها و اى تشريع كننده احكام و اى آفريننده چهار پايان ، و اى خالق انسانها، و اى آن كه اطاعتش لازم و با جمعيت ها ملازم است ، تو را به حق پاك كنندگى نماز و به حق آن كس كه نماز را به بركت او پاكيزگى داد، اين نمازم را وسيله پاك شدنم قرار دهى و با قدرت دگرگون كننده خود آن را وسيله دگرگونى ام قرار ده و دينم را به وسيله آن پاك نما و قبلم را بر محافظت آن ملهم كن ، تا جايى كه از نمازگزاران خاشع قرارم دهى كه فقط تو شايسته هر گونه سپاسى كه جز تو خدايى نيست و تمام حمدها مختص ذات اقدس توست حمدى كه تو خود ولى آن باشى و تو يگانه اى كه جز تو خدايى نيست كه هر نوع يگانگى مختص توست ، و همه تهليل ها براى توست و جز تو خدايى نيست و هر نوع تكبيرى اختصاص به تو دارد، و تو ولى هر گونه تسبيح مى باشى كه جز تو خدايى وجود ندارد و هر نوع تسبيحى مختص تو است ، خداوندا! اين نمازم را قبول كن و با قبولى آن مرا مورد عنايت خود قرار ده كه تو شنوا و دانايى .
و اگر اين دعا را بخوانى پاداش نمازت در لوح محفوظ چندين برابر شود.
محمد بن مسلم از امام (عليه السلام): دعا بعد از نماز واجب بهتر است از دعا بعد از نماز مستحب به همان اندازه كه خود نماز واجب از نماز مستحب برتر است .
از امام پنجم (عليه السلام): دعا بعد از نماز نافله برتر است .
امام عسكرى (عليه السلام)، و امير مؤمنان (عليه السلام): هر كه نماز واجب خدا را انجام دهد، پس از نماز يك دعاى مستجاب براى او هست .
سجده شكر
از امام ششم (عليه السلام): حضرت موسى (عليه السلام) وقتى نماز مى خواند از جا برنمى خاست تا آن كه گونه راست و چپ خود بر زمين مى نهاد.
و امام باقر (عليه السلام) مى فرمايد: خداوند متعال به موسى خطاب كرد آيا مى دانى چرا تو را براى سخن گفتن با خود برگزيدم و ديگرى را انتخاب نكردم ، موسى (عليه السلام) گفت : خداوندا! نه ، خداوند فرمود: اى موسى ! من به همه بندگان خود نظر كردم ، از تو متواضع تر و ذليل تر نسبت به خودم نيافتم ، اى موسى تو پس از نماز صورت بر خاك مى نهى .
از امام ششم (عليه السلام): بنده اگر در سجده به قدر يك نفس بگويد: (يا رب يا رب يارب ) خداوند متعال به او مى گويد: (لبيك ، حاجتت چيست ؟).