 |
|
شرح دفتر دل علامه حسن زاده آملي (جلد دوم ) شارح : صمدي آملى - ۳۶ -
((حضرت واهب العطايا آن حضرت را مانند
يحيى (عليه السلام ) در حال طفوليت حكمت عطا فرمود، و در صغر سن امام انام گردانيد،
و بسان عيسى بن مريم (عليه السلام ) در وقت صباوت به مرتبه ارجمند رسانيد. عجب است
از اشخاصى كه قائل اند بر اين كه خواجه خضر و الياس از انبياء، و شيطان و دجال از
اعداء در قيد حياتند، و انكار دارند وجود ذيجود صاحب الزمان را، و حال آنكه آن حضرت
افضل است از انبياء سلف ، و اوست ولد صاحب نبوت مطلقه و ولايت كليه
)). تختى حاضر ساختند كه در ايام پادشاهى خود به انواع جواهر مرصع گردانيده بود و آن تخت را بر روى چهل پايه تعبيه كردند و بتها و چليپاهاى خود را بر بلنديها قرار دادند و پسر برادر خود را در بالاى تخت فرستاد، چون كشيشان انجيلها را بر دست گرفتند كه بخوانند بتها و چليپاها سرنگون همگى افتادند بر زمين و پاهاى تخت خراب شد و تخت بر زمين افتاد و پسر برادر ملك از تخت بزير افتاد و بى هوش شد. در آن حال رنگهاى كشيشان متغير شد و اعضايشان بلرزيد... مردم متفرق شدند و جدم غمناك به حرم سراى بازگشت و پرده هاى خجالت در آويخت ، چون شب شد به خواب رفتم در خواب ديدم كه حضرت مسيح و شمعون و جمعى از حواريين در قصر جدم جمع شدند و منبرى از نور نصب كردند كه از رفعت بر آسمان سربلندى مى كرد و در همان موضع تعبيه كردم كه جدم تخت را گذاشته بود پس حضرت رسالت پناه محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) با وصى و دامادش على ابن ابى طالب (عليه السلام ) و جمعى از امامان و فرزندان بزرگواران ايشان قصر را به قدوم خويش منور ساختند پس حضرت مسيح به قدوم ادب از روى تعظيم و اجلال به استقبال حضرت خاتم الانبياء (صلى الله عليه و آله و سلم ) شتافت و دست در گردن مبارك آن جناب در آورد پس حضرت رسالت پناه فرمود كه يا روح الله آمده ايم كه مليكه فرزند وصى تو شمعون را براى اين فرزند سعادتمند خود خواستگارى نماييم و اشاره فرمود به ماه برج امامت و خلافت حضرت امام حسن عسكرى (عليه السلام ) فرزند آن كسى كه تو نامه اش را به من دادى حضرت نظر افكند به سوى حضرت شمعون و فرمود شرف دو جهان به تو روى آورده ، پيوند كن رحم خود را به رحم آل محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) پس شمعون گفت كه كردم . پس همگى بر آن منبر بر آمدند حضرت رسول (صلى الله عليه و آله و سلم ) خطبه اى انشاء فرمودند و با حضرت مسيح مرا به حسن عسكرى (عليه السلام ) عقد بستند و حضرت رسول (صلى الله عليه و آله و سلم ) با حواريون گواه شدند... وى بعد از اسارت خود را نرجس معرفى كرد تا او را به عنوان دختر پادشاه روم نشناسند. در ادامه اين روايات آمده كه نحوه شباهت حضرتش به موسى كليم در نحوه ولادت آن حضرت از نرجس خاتون مى باشد. و در حين ولادت آن حضرت ، به فرمان همايون امام عسكرى (عليه السلام ) سوره ((انا انزلناه فى ليلة القدر)) تلاوت گرديد، و طفل در شكم مادر نيز در تلاوت اين سوره همراهى مى فرمود. و بعد از ولادت به سجده افتاد و انگشتان سبابه را به آسمان بلند كرده و مى فرمود: اءشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و اءن جدى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) و ان اءبى امير المؤ منين وصى رسول الله و يك يك امامان را شمرد تا به خودش رسيد فرمود: اللهم انجزلى و عدى و اتمم لى امرى و ثبت و طاتى و املا الارض بى قسطا وعدلا. در زمان تولد آن حضرت آيه جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان ذهوقا به طرز خاصى متجلى گشت . آن كه فرمود: ((ميم و حا و ميم و دال است نامش )) بيان مصراع اول بيت بيست و هفتم است كه فرمود: ((سمى حضرت خير الانام است )). يعنى نام مباركش همنام جناب خاتم انبياء حضرت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) است . منتهى در خصائص آن ذكر گرديد كه بردن نام آن حضرت بدين صورت ((جمعى حروف )) حرام است و جايز نيست . و بايد آن حضرت را به القابش همانند: مهدى ، صاحب الامر، صاحب الزمان ، قائم آل محمد، منتظر و... نام برد و در صورت نام بردن اسم اصلى اش بايد به نحو مقطع باشد يعنى (م ح م د) بن الحسن العسكرى ... (به منتهى الامال در بيان اسامى مباركه آن حضرت مراجعه بفرما) كنيه او هم همانند كنيه جناب رسول الله يعنى ابوالقاسم است . در علم شريف حروف گفته شده است كه اگر اسمى بنحو ((مقطع )) نوشته شود آن را اثرى خاص است چه اينكه اگر بنحو ((مجموع )) كتب گردد اثر ديگرى دارد. لذا در مورد اسم اصلى حضرت صاحب (عليه السلام ) بنحو مجموع در نوشتن و در تلفظ تجويز نشده است بلكه بنحو تقطيع نوشته مى شود. چه عجب اينكه در روايتى آمده است كه بر پيشانى دجال هم بنحو مقطعه ((ك ف ر)) نوشته شده است . جناب محقق قيصرى در فصل سادس از مقدمات بر فصوص الحكم مى فرمايد كه مومن با فراست كشفيه خويش از صورت و چهره ظاهرى عبد، احوال او را مى فهمد لذا در روايتى حضرت خاتم (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: اتقوا فراسة المومن فانه ينظر بنور الله و نيز آن حضرت فرمود: فى الدجال مكتوب على ناصيته كَّ فَّ رَّ و لا يقراءه الا المومن . غرض آن كه بر پيشانى دجال نيز كفر بنحو مقطعه نوشته شده است كه فقط مومن آن را مى خواند. فتدبر. مطلع آن اين است كه : امام زمان در عصر محمدى (صلى الله عليه و آله و سلم ) انسان كاملى است كه جز در نبوت تشريعى و ديگر مناصب مستاءثره ختمى ، حائز ميراث خاتم به نحو اتم است و مشتمل بر علوم و احوال و مقامات او بطور اكمل است و با بدن عنصرى در اين نشاءه حضور دارد هر چند احكام نفس كليه الهيه وى بر احكام بدن طبيعى او قاهر و نشاءه عنصرى او مقهور روح مجرد كلى ولوى اوست و از وى به قائم و حجة الله و خليفة الله و قلب عالم امكان و واسطه فيض تعبير مى شود. او معلم به همه اسماى حسناى الهى است و اسم اعظم حق است چون كه خليفة الله است و خليفه بايد به صفات مستخلف باشد. لذا به عنوان مظهرى در افراد انسانى از همه ما سوايش اتم و اكمل است و در همه اوصاف كماليه و اسماى بى نهايت حتى در اسماى مستاءثره الهى به يك معنى نيز از همه ماسواى حق تعالى اكمل و اتم است . در رساله انسان كامل از ديدگاه نهج البلاغه آمده است كه انسان كامل اسم اعظم الهى است يعنى مظهر اتم اسم شريف ((الله )) است كه اعظم اسماء حقيقت الوهيت ، اسم الله است . و اين اسم اعظم اختصاص به انسان كامل مى يابد كه ((من راءنى فقد راءى الله )). فراجع . چشم دل ما بر اثر تيره گى هاى نفسانى ، قدرت ديدن آفتاب وجودى انسان كامل و خليفة الله فى العالمين را از دست داده است لذا چون شب پرده آفتاب را غايب مى پنداريم وگرنه او مظهر اتم اسماى الهيه است و غيبت بدان معناى معهود در حضرتش معنى ندارد لذا باب علم انفتاح است ، و راه حضور و مقام عنديت به حضور انور باهر النور آن صاحب نور براى همگان باز است . مراد از ظهور حضرتش از پس پرده غيبت يعنى چشمان نابيناى ما را بينا مى كنند كه تا آفتاب را بنگرد نه اينكه او در پشت پرده باشد. همانند آنكه جناب محقق ميرداماد در مورد معجزات رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) مثلا در شنيدن اصحاب آن حضرت سلام بر حضرت را از ناحيه جمادات و نباتات معنى مى كند كه كرامت و معجزه روى جمادات انجام نگرفته كه آنان گويا شوند چونكه گويا بودند بلكه معجزه بر دلهاى اصحاب مى نمايد و در جانشان تصرف مى كند كه گوش دلشان باز شود و صداهاى آنها را بشنوند. چون در بيت قبلى سخن از خورشيد به ميان آمد لذا ارباب الكلام يجر الكلام از اين بيت به بعد به خورشيد و ماه اشاره شد كه در كشور وجود آفتاب و ماه جناب رسول الله و امير المؤ منين اند. لذا در بيت نور ماه از خورشيد يعنى نور على از نبى است و نور نبى كه شمس نظام هستى است از حق تعالى است كه ((الله نور السموات و الارض )) است زيرا كه ((الواحد لا يصدر منه الا الواحد)). و مقام جناب خاتم (صلى الله عليه و آله و سلم ) همان صادر اول است كه الواحد است به وحدت حقه ظليه ، و اين ((الواحد)) از آن ((الواحد)) مطلق بى قيد و لا بشرط مقسمى صادر شد كه او را وحدت حقه حقيقيه است . ((اول ما خلق الله نورى )). در تفسير خلاصه المنهج ذيل تفسير سوره شمس آمده است : ((در تفسير امام حسن عسكرى (عليه السلام ) مذكور است كه ابو بصير عبدالله الحسين (عليه السلام ) روايت كرده كه مراد به آفتاب حضرت رسالت است (صلى الله عليه و آله و سلم ) كه لمعات نور هدايت او تمام عالم منور ساخت ؛ و به قمر امير المؤ منين (عليه السلام ) است كه كسب نور از آن حضرت نموده و من جميع الوجوه تابع او شده ...)) 1- قال : حدثنا عبدالرحمن بن محمد العلوى (قال : حدثنا فرات بن ابراهيم ) معنعنا: عن عكرمة (رضى الله عنه . ر) و سئل عن قول الله : (و الشمس و ضحاها و القمر اذا تلاها و النهار اذا جلاها و الليل اذا يغشاها) (هو. ر) محمد رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) (و القمر اذا تلاها) امير المؤ منين على بن ابى طاب (عليه السلام ) (و النهار اذا جليها) محمد (ص . اء) و هما الحسن و الحسين (عليهما السلام ) (و الليل اذا يغشاها. اء.ر () بنو اءميه . ر. در روايتى ديگر ذيل آن به اين صورت نقل شده است كه : (و القمر اذا تلاها) قال : ذلك امير المؤ منين على بن ابى طالب (عليه السلام ) يتلو محمدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) قال : قلت : (و النهار اذا جلاها) قال : ذلك القائم من ال محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) يملا الارض عدلا و قسطا. در پايان روايت ديگر دارد: و القمر اذا تلاها يعنى امير المؤ منين على بن ابى طالب (عليه السلام )، (و النهار اذا جلاها) يعنى الائمة اهل البيت يملكون الارض فى آخر الزمان فيملؤ نها عدلا و قسطا المعين لهم كمعين موسى على فرعون و المعين عليهم كمعين فرعون على موسى . در آخر روايت ديگرى آمده است : ((و القمر اذا تلاها)) قال : ذلك (ب : ذاك ) امير المؤ منين على بن ابى طالب (عليه السلام ) تلا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) و نفصه بالعلم نفثا. (و النهار اذا جلاها) قال : ذلك الامام من ذرية فاطمة (عليها السلام ). فعلا به همين مقدار كه انسان كامل و ائمه هدى ليلة القدرند و ملائكه تمام اسرار عالم را بر جان آنان تنزل مى دهند و آنان از همه حقايق باخبرند كه ((و علم آدم الاسماء كلها)) و حضرت امام صادق (عليه السلام ) فرمود با دشمنان ما با دو سوره قدر و دخان به مناظره بپردازيد تا بر آنها غالب شويد زيرا ملائكه و روح در ليلة القدر بر چه كسى نازل مى شوند و اين حقيقت كدام جان است كه محل تجلى همه اسرار عالم توسط ملائكه و روح است . و آن انسان كامل و خليفة الله و امام است كه عالم بدون ليلة القدر و وجود انسان كامل راه ندارد. پس ليلة القدر همان امام حى است كه از بدر روشنتر است . در اين بيت حضرت مولى روحى فداه ناظر است به حديث شريفى كه در كتاب حجت كافى به اسنادش از امام باقر (عليه السلام ) روايت كرده است كه حضرت فرمود: قال يا معشر الشيعة خاصموا بسورة انا انزلناه تفلجوا، فوالله انها لحجة الله تبارك و تعالى على الخلق بعد رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم )، و انها لسيدة دينكم ، و انها لغاية علمنا. يا معشر الشيعة خاصموا بحم و الكتاب المبين انا انزلناه فى ليلة مباركة انا كنا منذرين (دخان ) فانها لولاة الامر خاصة بعد رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ). پس طبق اين حديث و نظائر آن كه بسيار است مى شود اهل تشيع با دشمنان ولايت به منظره برخيزند كه حضرت وعده نصر و پيروزى و غلبه را داده است . اين دسته از روايات در شاءن ((انا انزلناه )) حاكى اند كه انسان كامل ظرف حقايق كلمات نورى قرآن است و همواره با قرآن است و از هم جدايى ندارند. و قرآن براى بيان اين معنى و سر كافى است كه در بيت بعدى فرمود: در رساله رموز كنوز مولايم مى بينى كه فرمود: ((جدم - رحمة الله عليه - كه من سمى او هستم ، از ملاى دهى از مازندران سوال كرد كه الف بزرگتر است يا مرز آب بندان ؟ ملاى ده گفت : آقا اين چه سخريه است ، الف كجا و مرز آب بندان كجا؟ مرز آب بندان به درازا از فرسنگ بيش است ، و هر يك از ارتفاع و پهناى آن چند گز، الف را با مرز آب بندان چه قياس ؟ گفت اى بنده خدا الف بزرگتر از مرز آب بندان است چه اين را ساعتى توان در نور ديدن ، و آن را هرگز نتوان به پايانش رسيدن . حرف الف ، ملفوظى آن (ا ل ف ) است و قواى آن (111) است كه عالى و كافى است ، و با ضم حروف كلمه كه سه است بر آن يكصد و چهارده مى گردد كه (جامع ) است و به عدد سور قرآنى است ، يا عالى ، يا كافى ، يا جامع ، در وصف جفر به جامع دقت و تدبر شود. در دفتر دل ثبت شده است كه :
|
