- او در طول زندگانى من تا هنگام مرگم وزير من است و پس از من خليفه و امير خواهد
بود . - از ميان شما ( مردم ) هر كس كه على را دوست دارد ، خداوند او را دوست باشد
و هنگام مرگ شادمانى و سرور بر او باد .
- و از ميان شما هر كس كه با على دشمن است
، خدا دشمن او باشد و در زمان مرگ با خسران و خوارى مواجه گردد * * * اقامه من بين
اصحابه * وهم حواليه فسماه : هذا على بن ابى طالب * مولى لمن قد كنت مولاه فوال من
والاه يا ذا العلا * وعاد من قد كان عاداه ( 1 ) * * * . . . أوصى النبى له بخير
وصية * يوم الغدير بأبين الافصاح : من كنت مولاه فهذا واعلموا * مولاه قوال إشاعة
وصراح ( 2 ) * * * . . . : أيها المسلمون هذا خليلى * ووزيرى ووارثى وعهودى وابن
عمى الا فمن كنت مولا * ه فهذا مولاه فارعوا عهودى ( 3 )
آيه انذار
سال سوم هجرت مصادف است با نزول آيه " وانذر عشيرتك الأقربين " [ = اى پيامبر !
خاندان نزديك خود را انذار ده ] . ( 4 ) پيامبر اكرم پس از نزول اين آيه ، چهل تن
از بنى عبد المطلب را به منزل خويش دعوت نمودند و در آنجا آنها را به پرستش خداى
تعالى فرا خواندند و فرمودند : " اولين كسى كه با من بيعت كند بردار و وصى و وزير
من و خليفه بعد از من خواهد بود " . به روايت تاريخ : اولين فردى كه با حضرت رسول (
ص ) بيعت نمود على بن ابى طالب ( ع ) بود . مصادر مربوط به اين واقعه به تفصيل در
الغدير آمده است . سيد حميرى نيز در ارتباط با اين موضوع شعرى دارد كه ابياتى از آن
را مى خوانيم : بأبى انت وامى * يا أمير المؤمنينا . . . بأبى انت وامى * وبناتى
والبنينا وفدتك النفس منى * يا إمام المتقينا وامين الله وال * وارث علم الأولينا
. . . كنت في الدنيا اخاه * يوم يدعو الأقربينا ليجيبوه إلى الل * ه فكانوا
اربعينا بين عم وابن عم * حوله كانوا عرينا فورثت العلم منه * والكتاب المستبينا .
. . حاصل اشعار فوق اين است كه سيد حميرى مى گويد : اى امير المؤمنين ، اى امام
متقين واى وارث علم اولين ، جان من و مادرم و همه فرزندانم فداى تو باد . تو در اين
دنيا ، در آن روزى كه پيامبر ( ص ) چهل تن از عموها و عموزادگان خويش را براى اجابت
دعوت خدا فراخواند برادر پيامبر بودى . غديريه عبدى عبدى غديريه بلندى دارد كه 86
بيت آن در الغدير آمده است . وى غير از غديريه ، اشعار زيباى ديگرى نيز در مدح اهل
بيت سروده است كه شعر زير نمونهاى از آنهاست :
آل النبى محمد * اهل الفضايل والمناقب . . . الصادقون الناطقون * السابقون إلى
الرغائب فولاهم فرض من ال * رحمان في القرآن واجب وهم الصراط فمستقيم * فوقه ناج
وناكب صديقه خلقت لصديق * شريف في المناسب إختاره واختارها * طهرين من دنس المعايب
عبدى در ابيات فوق به چند منقبت از مناقب امير المؤمنين ( ع ) اشاره نموده كه جميع
مذاهب اسلامى اتفاق دارند كه اين مناقب مخصوص على ( ع ) است . كليه مصادر مربوطه
در الغدير آمده است . مناقبى چند از اهل بيت مناقبى كه عبدى در شعر فوق - بر اساس
احاديث صحيحه مأثور - بدانها اشاره نموده عبارت است از اينكه : آيه " كونوا مع
الصادقين " ( 5 ) يعنى " با على ( ع ) باشيد ، وآية " السابقون السابقون اولئك
المقربون " ( 6 ) [ = مقربان درگاه الهى كسانى هستند كه در ايمان از همه پيشى جستند
] درباره على ( ع ) نازل شده است ، و خداوند محبت على ، فاطمه و حسنين عليهم السلام
را در آيه شريفه " قل لا اسئلكم عليه اجرا إلا المودة في القربى " ( 7 ) بر همه
واجب كرده است . همچنين مراد از " صراط مستقيم " در آيه " إهدنا الصراط المستقيم "
، صراط محمد وآل محمد است و به موجب آيه تطهير ، ( 8 ) على ( ع ) و فاطمه ( ع )
معصوم هستند و خداوند حضرت فاطمه را كه صديقه ( = معصومه ) مى باشد براى ازدواج با
صديقى چون على ( ع ) خلق فرموده است .
لقب صديق و فاروق
لقب فاروق و صديق اكبر مختص على عليه السلام است و علماى اهل سنت احاديث متعددى در
اين خصوص نقل كردهاند . در يك حديث پيامبر ( ص ) درباره على ( ع ) مى فرمايد : "
إن هذا اول من آمن بى ، وهو اول من يصافحنى يوم القيامة ، وهو الصديق الأكبر وهذا
فاروق هذه الأمة يفرق بين الحق والباطل وهذا يعسوب الدين " [ = همانا على ( ع )
اولين كسى است كه به من ايمان آورد و اولين كسى خواهد بود كه در روز رستاخيز با من
مصافحه مى كند ، او صديق اكبر و فاروق اين امت است ، اوست كه حق را از باطل جدا مى
سازد و اوست پيشواى دين ] ( 9 ) . همچنين بسيارى از اكابر محدثين نظير نسائى وابن
ماجه و حاكم روايت كردهاند كه على عليه السلام مى فرمايد : " . . . انا الصديق
الأكبر لا يقولها بعدى إلا كذاب مفتر . . . " [ = صديق اكبر من هستم و كسى به جز من
اين ادعا را نمى كند مگر آن كه دروغگو باشد ] . ( 10 )
پىنوشتها:
( 1 ) ( پيامبر ( ص ) ، على را ) در ميان صحابه خود - كه دور او جمع شده بودند -
بلند كرد و چنين فرمود : " اين على بن ابى طالب ، مولاى كسانى خواهد بود كه من
مولاى آنان بودم ، اى ( خداوند ) دو الجلال ، دوستدار او را دوست بدار و دشمن او را
دشمن باش " .
( 2 ) پيامبر ( ص ) در روز غدير - با بيانى شيوا و رسا - بهترين وصيت خويش را
درباره على بن ابى طالب چنين اعلام نمود : " ( اى مردم ) آگاه باشيد كه على مولاى
كسانى است كه من مولاى آنان بودم " .
( 3 ) ( پيامبر ( ص ) فرمود ) : " اى مردم مسلمان ( آگاه باشيد كه ) اين على ، دوست
و وزير و وارث و هم پيمان من مى باشد ، او پسر عم من و مولاى كسانى است كه من مولاى
آنان بودم ، پس عهد خويش را با وى استوار بداريد " .
( 4 ) سوره شعراء 214 .
( 5 ) سوره توبه 119 .
( 6 ) سوره واقعه 10 ، 11 .
( 7 ) سوره شورى 23 .
( 8 ) سوره أحزاب 33 .
( 9 ) مجمع الزوائد ج 9 / 102 ، كفاية الطالب ص 79 . . . .
( 10 ) تاريخ طبرى ج 2 / 212 ، سنن ابن ماجه ج 1 / 57 ، 58 ، خصائص نسائى ص 3 ،
مستدرك الصحيحين ج 3 / 112 . . . .