next page

fehrest page

back page


شرح :
راجـع بـه قـسـمـت اول حديث به شماره 207 ج 1 ص 90 رجوع شود و اما قسمت اخير حـديـث تـوضـيـحش اين است كه : چون هركس مرگ رفقايش را مى بيند و خودش هم عاقبت مى ميرد، محتاج بموعظه و پند ديگرى نيست و كسيكه يقين داردآنچه خدا برايش مقدر كند، خير و صلاح او است ، مناعت طبع و بى نيازى نفسى پيدا مى كند كه محتاج به بى نيازى ديكرى نـيـسـت و هـر كـه خـود را بـعـبـادت خـدا مـشـغـول دارد، بـرايـش بـهـتـريـن شغل است و محتاج بسر گرمى ديگرى نيست .
عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحـَابـِنـَا عـَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لِكُلِّ أَحَدٍ شِرَّةٌ وَ لِكُلِّ شِرَّةٍ فَتْرَةٌ فَطُوبَى لِمَنْ كَانَتْ فَتْرَتُهُ إِلَى خَيْرٍ
اصول كافى ج : 3 ص : 137 رواية :2
ترجمه روايت شريفه :
امـام صـادق (ع ) فـرمـود: هـر كـسـى را شـور و جـنبشى است و هر شور و جنبشى ، سستى و آرامشى در پى دارد، خوشا حال آنكه آرامشش بسوى خير باشد.

* باب : ميانه روى در عبادت *

باب : الاقتصاد فى العباده

بَابُ الِاقْتِصَادِ فِى الْعِبَادَةِ
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِى الْجَارُودِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عـِبـَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِى لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى
مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنْ مُقَرِّنٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُوقَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع مِثْلَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 137 رواية :1
ترجمه روايت شريفه :
رسـول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانا اين دين محكم و متين است ، پس با ملايمت در آن در آئيـد و عـبـادت خـدا بـه بـنـدگـان خـدا بـا كـراهـت تـحـمـيل نكنيد تا مانند سوار درمانده ئى باشيد كه نه مسافت را پيموده و نه مركبى بجا گذاشته (يعنى بواسطه زيادى سرعت ، مركبش در بين راه از رفتار باز مانده و توضيح اين روايت از مثاليكه امام (ع ) در روايت 1523 بيان فرمود روشن مى گردد).

عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تُكَرِّهُوا إِلَى أَنْفُسِكُمُ الْعِبَادَةَ
اصول كافى ج : 3 ص : 137 رواية :2
ترجمه روايت شريفه :
امام صادق (ع ) فرمود: عبادت را به خود مكروه و ناپسند نداريد.

شرح :
مـقـصـود نـهـى از زيـاده روى در مستحبات است ، بنحوى كه انسان را از شوق و نشاط بـيـنـدازد بـنـده مـؤ مـن بـايـد تـا مـيل و رغبت دارد به ادعيه و نمازهاى مستحب پردازد و چون كسالت عارضش شد و افسرده گشت خود را بكار ديگرى سرگرم كند.
مـُحـَمَّدُ بـْنُ يـَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ قـَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً فَعَمِلَ عَمَلًا قَلِيلًا جَزَاهُ بِالْقَلِيلِ الْكَثِيرَ وَ لَمْ يَتَعَاظَمْهُ أَنْ يَجْزِيَ بِالْقَلِيلِ الْكَثِيرَ لَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 137 رواية :3
ترجمه روايت شريفه :
حـنـان بـن سـديـر گـويـد: شـنـيـدم امـام صـادق (ع ) مـى فـرمـايـد: چـون خـداى عـزوجـل بـنـده ئى را دوست دارد و او عمل كوچكى انجام دهد، خدا او را پاداش بزرگى دهد و به عمل كم پاداش زياد دادن بر او بزرگ و سنگين نيايد.

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبـِى بـَصـِيـرٍ عـَنْ أَبـِى عـَبـْدِ اللَّهِ ع قـَالَ مَرَّ بِى أَبِى وَ أَنَا بِالطَّوَافِ وَ أَنَا حَدَثٌ وَ قَدِ اجـْتـَهَدْتُ فِى الْعِبَادَةِ فَرَآنِى وَ أَنَا أَتَصَابُّ عَرَقاً فَقَالَ لِى يَا جَعْفَرُ يَا بُنَيَّ إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً أَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ وَ رَضِيَ عَنْهُ بِالْيَسِيرِ
اصول كافى ج : 3 ص : 138 رواية :4
ترجمه روايت شريفه :
امـام صـادق (ع ) فـرمـود: مـن در طـواف بـودم كـه پدرم بر من گذشت ، من جوان بودم و در عبادت كوشا پدرم مرا ديد كه عرق از من سرازير است بمن فرمود اى جعفر اى پسر جان ! هـمـانـا چـون خـدا بـنـده اى را دوسـت دارد، او را بـه بـهـشـت در آورد و بـا عمل اندك از او راضى شود.

شرح :
مـجـلسـى (ره ) گويد: چون خدا بنده ئى را بسبب عقايد و اخلاق نيك و رعايت شرايط عـمـل كـه يـكـى از آنـهـا تـقـوى اسـت دوسـت دارداو را بـه بـهـشـت بـبـرد، و حـاصـل اخـبـارى كـه در ايـن بـاب رسـيـده ايـن اسـت كـه : سـعـى و كـوشـش ‍ در كـيـفـيـت عـمـل بـهـتـر ازسـعـى در كـمـيـت آن است و سعى در تصحيح عقايد و اخلاق مهمتر از سعى در بسيارى عمل است .
عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ وَ غَيْرِهِ عَنْ أَبـِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ اجْتَهَدْتُ فِى الْعِبَادَةِ وَ أَنَا شَابٌّ فَقَالَ لِى أَبِى ع يَا بُنَيَّ دُونَ مَا أَرَاكَ تَصْنَعُ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً رَضِيَ عَنْهُ بِالْيَسِيرِ
اصول كافى ج : 3 ص : 138 رواية :5
ترجمه روايت شريفه :
امـام صادق (ع ) فرمود: من جوان بودم و در عبادت كوشا، پدرم فرمود: پسرجان ! كمتر از آنـچـه مى بينم عبادت كن كه خداى عزوجل چون بنده اى را دوست دارد باندكى از او راضى شود.

حـُمـَيـْدُ بـْنُ زِيـَادٍ عـَنِ الْخَشَّابِ عَنِ ابْنِ بَقَّاحٍ عَنْ مُعَاذِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَيْعٍ عَنْ أَبـِى عـَبـْدِ اللَّهِ ع قـَالَ قـَالَ رَسـُولُ اللَّهِ ص يـَا عـَلِيُّ إِنَّ هـَذَا الدِّيـنَ مـَتـِينٌ فَأَوْغِلْ فِيهِ بـِرِفـْقٍ وَ لَا تـُبـَغِّضْ إِلَى نـَفـْسِكَ عِبَادَةَ رَبِّكَ فَإِنَّ الْمُنْبَتَّ يَعْنِى الْمُفْرِطَ لَا ظَهْراً أَبـْقـَى وَ لَا أَرْضـاً قـَطـَعَ فـَاعـْمَلْ عَمَلَ مَنْ يَرْجُو أَنْ يَمُوتَ هَرِماً وَ احْذَرْ حَذَرَ مَنْ يَتَخَوَّفُ أَنْ يَمُوتَ غَداً
اصول كافى ج : 3 ص : 138 رواية :6
ترجمه روايت شريفه :
رسـول خـدا صلى الله عليه و آله فرمود: اى على ! همانا اين دين متين و محكم است در او با نـرمـى وارد شـود و عـبادت پروردگارت را مبغوض خود مگردان ، زيرا خسته كننده مركوب يـعـنـى كـسـيكه در راندن مركوب زياده روى كرده نه مركوب باقى گذاشته و نه مسافت پـيـمـوده پس عمل كن مانند عمل كسيكه اميد دارد در پيرى بميرد (يعنى مستحبات را با رفق و تـاءنـى انـجـام ده و فكر كن تا پيرى راه دوريست يا مقصود اين است كه با زيادى روزه و بـيدار خوابى خود را لاغر و نحيف مكن ) و پرهيز كن مانند كسى كه مى ترسد فردا بميرد (يـعـنـى نـسـبـت به پرهيز از محرمات خيال كن فردا مى ميرى و كوچكترين آنها را هم بخود اجازه مده و مگو وقت مردن توبه خواهم كرد).

* باب : درباره كسى كه ثواب خدا را بر عملى بشنود *

بَابُ مَنْ بَلَغَهُ ثَوَابٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى عَمَلٍ

عـَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ سَمِعَ شَيْئاً مِنَ الثَّوَابِ عَلَى شَيْءٍ فَصَنَعَهُ كَانَ لَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ عَلَى مَا بَلَغَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 139 رواية :1
ترجمه روايت شريفه :
امام صادق (ع ) فرمود: كسى كه ثوابى را بر عملى بشنود و آن را بجا آورد آن ثواب را ببرد. اگر چه چنانكه به او رسيده نباشد.

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عِمْرَانَ الزَّعْفَرَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بـْنِ مـَرْوَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ مَنْ بَلَغَهُ ثَوَابٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى عَمَلٍ فَعَمِلَ ذَلِكَ الْعَمَلَ الْتِمَاسَ ذَلِكَ الثَّوَابِ أُوتِيَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنِ الْحَدِيثُ كَمَا بَلَغَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 139 رواية :2
ترجمه روايت شريفه :
مـحمد بن مروان گويد: شنيدم امام صادق (ع ) فرمود: كسيكه ثواب بر عملى از خدا به او برسد و آن عمل را به اميد آن ثواب انجام دهد، به او مى دهند اگر چه حديث چنانكه به او رسيده نباشد.

شرح :
به مضنون اين دو روايت روايت ديگرى هم وارد شده كه به حد استفاضه رسيده است . و مـرحـوم مـجـلسـى برخى از آنها را در مرآت العقول ذكر مى كند. اين روايات به اخبار من بـلغ مـعـروفـسـت و نـتـيـجـه و مـضـنـون آنـها به تسامح در ادله سنن مشهور گشته است ، و حاصل اين روايت اين است كه :
چـنـانـچه مسلمانى بشنود يا در كتابى به بيند كه اگر كسى مثلا چنين نمازى را بخواند چنان پاداشى را در دنيا يا در آخرت به او داده مى شود، پس اگر او آن نماز را گزارد خدا آن پـاداش را بـه او مـى دهـد. اگـر چـه واقـع حقيقت چنان نباشد و آ گوينده و كتاب دروغى جـعـل كـرده و يـا اشـتـبـاه كـرده بـاشـنـد، زيـرا كـردم و فـضل خدا زياد است و به خود اجازه نمى دهد كه چون بنده اى به او ظن پيدا كرد و اميدوار شـد نـااميدش كند، از اين رو فقها و دانشمندان اسلامى گفته اند درباره مستحبات نماز لازم نـيـسـت كـه هـمـيـشـه دنـبـال خـبـرى صـحـيـح و مـوثـق بـگـرديـم ، بلكه به اخبار ضعيف و مجهول در اين در اين باره مى توان استناد كرد، بخلاف و اجبابت و محرمات كه جز با خبر صحيح و موثق ثابت نگردد. اخبار من بلغ را اصوليين در باب برائت و احتياط ذكر نموده و بـرخـى از مـحـدثـيـن هم در بيان و شرح اين احاديث تفاصيلى مى دهند و در مقدار دلالت و اسـتـفـاده استجابت از اين اخبار، اشكالات و جوابهائى ذكر نموده و نقض و ابرامهائى كرده اند كه مناسب اين مختصر نيست به مرآت العقول ج 2 ص 106 رجوع شود.

* باب : باب صبر*

بَابُ الصَّبْرِ

عـِدَّةٌ مـِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الصَّبْرُ رَأْسُ الْإِيمَانِ
اصول كافى ج : 3 ص : 140 رواية :1
ترجمه روايت شريفه :
امام صادق (ع ) فرمود: صبر سر ايمان است .


شرح :
اگـر ايـمـان را بـه انـسـانـى تـشـبيح كنيم صبر به منزله سر آن انسان و اخلاق و صفات ديگر ايمانى به منزله اعضاء و جوارح ديگر است واين تشبيح و يا از لحاظ قوم و ثبات صفات حميده به صفت صبر است ، چنانكه از حديث بعد اين معنى استفاده مى شود.
أَبـُو عـَلِيٍّ الْأَشـْعـَرِيُّ عـَنْ أَحـْمـَدَ بـْنِ مـُحـَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ فـُضـَيـْلٍ عـَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الصَّبْرُ مِنَ الْإِيمَانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ فَإِذَا ذَهَبَ الرَّأْسُ ذَهَبَ الْجَسَدُ كَذَلِكَ إِذَا ذَهَبَ الصَّبْرُ ذَهَبَ الْإِيمَانُ
اصول كافى ج : 3 ص : 140 رواية :2
ترجمه روايت شريفه :
امـام صـادق (ع ) فـرمـود: صـبر نسبت به ايمان مانند سر است نسبت به تن ، كه چون سر برود تن همن مى رود همچنين اگر صبر برود ايمان مى رود.

عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عـَنْ أَبـِيـهِ وَ عـَلِيِّ بـْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ جَمِيعاً عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يـَا حـَفـْصُ إِنَّ مـَنْ صـَبـَرَ صـَبـَرَ قـَلِيـلًا وَ إِنَّ مـَنْ جـَزِعَ جـَزِعَ قـَلِيـلًا ثـُمَّ قـَالَ عَلَيْكَ بـِالصَّبـْرِ فـِى جـَمـِيـعِ أُمـُورِكَ فـَإِنَّ اللَّهَ عـَزَّ وَ جـَلَّ بَعَثَ مُحَمَّداً ص فَأَمَرَهُ بِالصَّبْرِ وَ الرِّفـْقِ فـَقَالَ وَ اصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمِيلًا وَ ذَرْنِى وَ الْمُكَذِّبِينَ أُولِى النَّعْمَةِ وَ قَالَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ادْفَعْ بِالَّتِى هِيَ أَحْسَنُ [ السَّيِّئَةَ ] فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَ بـَيـْنـَهُ عـَداوَةٌ كـَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ وَ ما يُلَقّاها إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَ ما يُلَقّاها إِلاّ ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ فـَصـَبَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَتَّى نَالُوهُ بِالْعَظَائِمِ وَ رَمَوْهُ بِهَا فَضَاقَ صَدْرُهُ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عـَزَّ وَ جـَلَّ عَلَيْهِ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السّاجِدِينَ ثُمَّ كَذَّبُوهُ وَ رَمَوْهُ فَحَزِنَ لِذَلِكَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِى يـَقـُولُونَ فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظّالِمِينَ بِآياتِ اللّهِ يَجْحَدُونَ وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتّى أَتاهُمْ نَصْرُنا فَأَلْزَمَ النَّبِيُّ ص نَفْسَهُ الصَّبْرَ فَتَعَدَّوْا فَذَكَرَ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ كَذَّبُوهُ فَقَالَ قَدْ صَبَرْتُ فِى نـَفـْسـِى وَ أَهـْلِى وَ عِرْضِى وَ لَا صَبْرَ لِى عَلَى ذِكْرِ إِلَهِى فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَقَدْ خـَلَقـْنـَا السَّمـاواتِ وَ الْأَرْضَ وَ مـا بـَيْنَهُما فِى سِتَّةِ أَيّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ فَصَبَرَ النَّبِيُّ ص فِى جَمِيعِ أَحْوَالِهِ ثُمَّ بُشِّرَ فِى عِتْرَتِهِ بِالْأَئِمَّةِ وَ وُصـِفـُوا بـِالصَّبـْرِ فـَقـَالَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمّا صَبَرُوا وَ كـانـُوا بـِآيـاتـِنـا يـُوقِنُونَ فَعِنْدَ ذَلِكَ قَالَ ص الصَّبْرُ مِنَ الْإِيمَانِ كَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ فـَشـَكَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ لَهُ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنى عَلى بـَنـِى إِسـْرائِيلَ بِما صَبَرُوا وَ دَمَّرْنا ما كانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَ قَوْمُهُ وَ ما كانُوا يَعْرِشُونَ فـَقـَالَ ص إِنَّهُ بُشْرَى وَ انْتِقَامٌ فَأَبَاحَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ قِتَالَ الْمُشْرِكِينَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ فـَاقـْتـُلُوا الْمـُشـْرِكـِيـنَ حـَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ فَقَتَلَهُمُ اللَّهُ عَلَى يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَحِبَّائِهِ وَ جَعَلَ لَهُ ثَوَابَ صَبْرِهِ مَعَ مَا ادَّخَرَ لَهُ فِى الْآخِرَةِ فَمَنْ صَبَرَ وَ احْتَسَبَ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يُقِرَّ اللَّهُ لَهُ عَيْنَهُ فِى أَعْدَائِهِ مَعَ مَا يَدَّخِرُ لَهُ فِى الْآخِرَةِ
اصول كافى ج : 3 ص : 140 رواية :3
ترجمه روايت شريفه :
امام صادق (ع ) فرمود: اى حفض هر كه صبر كند اندكى صبر كرده و هر كه بيتابى كند، اندكى بيتابى كرده (زيرا عمر كوتاه است و مصيبات كوتاه تر).
سـپـس فـرمـود: در هـر كـارى صـبـر را از دسـت مـده زيـرا خـداى عزوجل محمد صلى الله عليه و آله را معبوث فرمود و او را امر بصبر و مدارا كرد و فرمود: (((بر آنچه مى گويند صبر كن و از آنها ببر بريدنى نيكو مرا با تكذيب كنان نعمت دار واگـذار ـ 11 سـوره 73 ـ))) و بـاز خـداى تـبـارك و تـعالى فرمود: (((بدى را به آنچه نيكوتر است دفع كن ، تا آنكه ميان تو و او دشمنى است مانند دوستى مهربان شود، و اين خـصـلت را جـز كـسـانـى كـه صـبر كنند بر نخورند و جز بهره دار بزرگ درنيابد، 36 سوره 41))).
رسـول خـدا صـلى الله عليه و آله هم صبر نمود تا او را به امور بزرگى نسبت دادند و مـتـهـم كـردنـد (مـانـنـد سـحـر و جـنـون و كـذب ) او دلتـنـگ شـد، خـداى عـزوجـل ايـن آيـه نـازل فرمود: (((ما مى دانيم كه تو سينه ات از آنچه مى گويند تنگ مى شـود، بـا ستايش پروردگارت تسبيح گوى و از سجده گذاران باش ، 98 سوره 15))) سـپـس تـكـذيـبـش كـردنـد و مـتـهـمـش نـمـودنـد، از آن روز عـمـگـيـن شـد و خـداى عـزوجـل نـازل فـرمـود كـه : (((ما مى دانيم كه سخنان آنان تو را غمگين مى كند آنها تو را تـكـذيـب نـمى كنند بلكه ستمگران آيات خدا را تكذيب مى كنند پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند و بر تكذيب شدن و اذيت ديدن صبر كردند تا نصرت ما به آنها رسيد 34 سوره 6))).
پـس پـيـغمبر صلى الله عليه و آله خود را به صبر ملزم ساخت ، تا آنها تجاوز كردند و خداى تبارك و تعالى را به زبان آوردند و او را تكذيب كرند، پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود: درباره خودم و خاندان و آبرويم صبر كردم ولى نسبت به بد گفتن به معبودم صـبـر نـدارم ، خـداى عـزوجل نازل فرمود كه : (((ما آسمانها و زمين و فضا را در شش روز آفريديم و هيچ خستگى به ما نرسد بر آنچه مى گويند صبر كن ، 38 سوره 50))).
پـس پـيغمبر صلى الله عليه و آله در همه احوال صبر كرد با مامان از عترتش به او مژده دادنـد و آنـهـا را بـه صـبـر مـعـرفـى كـردنـد و خـدا ـ جـل ثناءه ـ فرمود: (((چون صابر بودند و به آيات ما يقين داشتند، ايشان را پيشوايانى سـاخـتيم كه به امر ما هدايت كنند، 24 سوره 32))) در اين هنگام پيغمبر صلى الله عليه و آله فـرمـود: صـبـر نـيـسـت بـه ايـمـان مـگـر مـانـنـد سـر اسـت نـسـبـت بـه تـن ، پـس خـدى عـزوجـل هـم از صـبـر او شـكـر گـزارى كـرد و نـازل فرمود: (((كلمه نيكوى پروردگارت دربـاره پـسـران اسـرائيـل بپاداش صبريكه كرده بودند انجام يافت و آنچه را فرعون و قومش مى ساختند و (اشجار و كاخهائى كه ) بر مى افراشتند واژگون كرديم 137 سوره 7))).
پـيـغـمـبـر صـلى الله عـليـه و آله فـرمـود: ايـن بـشـارت اسـت و انـتـقـام پـس خـداى عـزوجـل نـبـرد و كـشـتـار مـشـركـيـن را بـه او اجـازه فـرمـود و نـازل كـرد كـه : (((مـشـركـان را هـر كجا يافتيد بكشيد و بگيريد و محاصره كنيد و در هر كـمـيـنـگـاهى سر راهشان بنشينيد، 6 سوره 9))) (((آنها را بكشيد هر جا يافتيد 191 سوره 2))) پـس خـدا آنـهـا را بـه دسـت پـيـغـمبر صلى الله عليه و آله و دوستانش بكشت و آن را پاداش صبرش قرار داد، علاوه بر آنچه در آخرت برايش ذخيره كرد، پس هر كه صبر كند و بحساب خدا گذارد، از دنيا نرود تا آنكه خدا چشمش را درباره (سركوبى دشمنان روشن كند، علاوه بر آنچه در آخرت برايش ذخيره كند.

next page

fehrest page

back page