مشكاه الأنوار في غررالاخبار
باب سوم : در كارهاى نيك وحصلتهاى شريف ومانند آنها

ابوالفضل على بن رضى الدين ... الطبرسى

- ۲۱ -

حديث

- عن أ بى جعفر ع قال :
لما حضرت النبى الوفاة نزل جبرئيل فقال يا رسول الله هل لك فى الرجوع فى الدنيا قال لاقد بلغت رسالاتى فأ عادها عليه قال لابل الرفيع الا على ثم النبى والمسلمون حوله مجتمعون أ يها الناس إ نه لانبى بعدى ولاسنة بعد سنتى فمن ادعى ذلك فدعواه وبدعته فى النار فاقتلوه ومن اتبعه فإ نه فى النار أ يها الناس أ حيوا القصاص وأ حيوا الحق لصاحب الحق ولاتفرقوا أ سلموا وسلموا تسلموا كتب الله لا غلبن أ نا ورسلى إ ن الله قوى عزيز
امام باقر عليه السلام فرمود: هنگام وفات پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم كه فرا رسيد، جبرئيل نازل شد وگفت : اى رسول خدا! آيا مى خواهى به دنيا بازگردى ؟ فرمود: نه ، من رسالاتم را انجام دادم ، مردم اطرافش جمع بودند فرمود: اى مردم ! بعد از من نه پيامبرى خواهد آمد ونه دينى ، هر كس اين را ادعا كند وبدعتش در آتش است ، اورا بكشيد، وهر كس از اوپيروى كند جايش جهنم است ، اى مردم ! قصاص را زنده بداريد، وحق را براى صاحبش زنده كنيد ومتفرق نشويد، اسلام آوريد وتسليم شويد تا سالم بمانيد (خداوند مقرر داشته كه من وپيامبرانم پيروز گرديم ، بى گمان خداوند نيرومند وپيروز است ).


حديث

- عن أ بى بصير قال قال لى أ بوعبد الله ع يا أ با محمد عليكم بالورع والاجتهاد وصدق الحديث وأ داء الا مانة وحسن الصحابة لمن صحبكم وطول السجود فإ ن ذلك من سنن الا ولين
وقال سمعته يقول الا وابون هم التوابون
امام صادق عليه السلام به ابوبصير فرمود: اى ابا محمد! همواره پارسا باشيد، ودر عبادت بكوشيد، وراستگوئى ، ورد امانت به صاحبش ، وسجده هاى طولانى را پيشه خود سازيد، زيرا اينها از روشهاى پسنديده پيشينيان است ، ابوبصير گفت : شنيدم كه امام مى فرمود: بازگشت كنندگان مكرر بسوى خدا همان توبه كنندگانند.

حديث

- عن عبد الله بن زياد قال سلمنا على أ بى عبد الله ع بمنى ثم قلت يا ابن رسول الله إ نا قوم مجتازون لسنا نطيق هذا المجلس منك كلما أ ردناه ولانقدر عليه فأ وصنا قال أ وصيكم بتقوى الله وصدق الحديث وأ داء الا مانة وحسن الصحابة لمن صاحبكم وإ فشاء السلام وإ طعام الطعام صلوا فى مساجدهم وعودوا مرضاهم واتبعوا جنائزهم فإ ن أ بى حدثنى أ ن شيعتنا أ هل البيت كانوا خيار من كانوا منهم إ ن كان فقيه كان منهم وإ ن كان مؤ ذن كان منهم وإ ن كان إ مام كان منهم وإ ن كان كافل يتيم كان منهم وإ ن كان صاحب أ مانة كان منهم وإ ن كان صاحب وديعة كان منهم فكذلك فكونوا حببونا إ لى الناس ولاتبغضونا إ ليهم
عبدالله بن زياد گويد: در منى بر امام صادق عليه السلام سلام كرديم ، سپس پرسيدم :اى پسر رسول خدا! ما گروهى عبور كننده ايم ، هر چه خواستيم نتوانستيم با شما همنشين شويم ، وموفق به اينكار نشديم ، ما را وصيتى كن ، فرمود: شما را به پرهيز الهى ، وراستى در گفتار، واداء امانت ، وخشورفتارى با رفيقان ، وبلند سلام كردن ، وغذا دادن به فقيران سفارش مى كنم ، در مسجدهايشان نماز بخوانيد، مريضهاى آنان را عبادت كنيد، جنازه هايشان را تشييع كند، پدرم به من مى فرمود: شيعيان ما اهل بيت بهترين كسان در بين موجودين خودشان بودند، اگر فقيهى بود از شيعيان بود، واگر مؤ ذنى بود از بين آنان بود، واگر امام ورهبرى بود از بين آنان بود، واگر سرپرستى كننده يتيمى بود از بين آنان بود، واگر وديعه گذارى بود از آنان بود، اينك اينچنين باشيد، ما را نزد مردم محبوب گردانيد، نه اينكه ما را نزد آنان مبغوض نماييد.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
قال رسول الله ص قال الله تبارك وتعالى ما تحبب إ لى عبدى بشى ء أ حب إ لى مما افترضته عليه وإ نه ليتحبب إ لى بالنافلة حتى أ حبه فإ ذا أ حببته كنت سمعه الذى يسمع به وبصره الذى يبصر به ولسانه الذى ينطق به ويده التى أ عطيته بها وما ترددت فى شى ء أ نا فاعله كترددى فى موت المؤ من يكره الموت وأ نا أ كره مساءته
امام صادق عليه السلام از قول رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كرده كه خداوند تبارك وتعالى فرمود: بنده من با چيزى محبوبتر از انجام آنچه بر اوواجب كرده ام به دوستى من گرايش پيدا نكند، ولى اوبه وسيله خواندن نمازهاى مستحبى به دوستى من مى گرايد تا اورا دوست بدارم ، من هر گاه اورا دوست داشته باشم گوش اومى شوم كه با آن مى شنود، وچشم اومى شوم كه با آن مى بيند، زبان اومى شوم كه با آن سخن مى گويد، ودست اومى شوم كه با آن مى بخشد، ومردد نمى شوم كه ومردد نمى شوم در چيزى كه انجام دهنده اش مى باشم مانند ترددم در مرگ مؤ من ، اواز مرگ بدش مى آيد ومن از ناراحتى او ناخشنودم .

حديث

- عن الباقر ع قال :
إ ن الله تبارك وتعالى يحب المداعب فى الجماعة فلارفث للمتوحد بالفكرة المتحلى بالعبرة الساهر بالصلاة
امام باقر عليه السلام فرمود: خداى تبارك وتعالى كسى را كه در بين جماعت شوخى وخوشمزگى كند بدون ناسزاگويى دوستش دارد، كسى كه در حالت تنهايى در حال تفكر است ، آنكه خودش را به زيور عبرت آراسته ، وكسى كه شب زنده دار به نماز است .

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
أ ربع من أ تى بواحدة منهن دخل الجنة من سقى هامة أ وأ شبع كبدا جائعة أ و كسا جلدة عارية أ وأ عتق رقبة عانية والعانى الا سير
امام صادق عليه السلام فرمود: چهار چيز است كه اگر كسى يكى از آنها را انجام دهد وارد بهشت شود: كسى كه تشنه اى را سيراب كند، يا دل گرسنه اى را سير كند، يا بدن عريانى را بپوشاند، يا بنده اسيرى را آزاد كند.

حديث

- عنه ع قال :
قال رسول الله ص من أ حسن وضوءه وأ حسن صلاته وأ دى زكاة ماله و كف غضبه وسجن لسانه واستغفر لذنبه وأ دى النصيحة لا هل بيت رسول الله فقد استكمل حقائق الا يمان وأ بواب الجنة مفتحة له
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل فرمود كه : هر كس وضوى كامل بگيرد وخوب نماز بخواند وزكات مالش را بپردازد وخشمش را فروخورد وزبانش را نگهدارد واز گناهش توبه كند، و وظيفه خيرخواهى اهل بيت رسول الله صلى الله عليه وآله را انجام دهد، حقايق ايمان را كامل نموده است ، ودرهاى بهشت به رويش باز است .

حديث

- عنه ع قال :
الله أ كرم من أ ن يكلف العباد ما لايطيقون والله أ عز من أ ن يكون فى سلطانه ما لايريد
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند بزرگوارتر از آن است كه مردم را به آنچه توانائيش را ندارند تكليف كند، وخداوند نيرومندتر از آن است كه در حوزه فرمانروائى اوچيزى باشد كه آن را اراده نكرده باشد.

حديث

- عن أ بى عبد الله قال قال رسول الله ص :
نية المؤ من خير من عمله ونية الفاجر شر من عمله وكل عامل يعمل على نيته
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كند كه فرمود: نيت مؤ من از عملش بهتر است ، ونيت فاجر از عملش بدتر است ، وهر كس طبق نيتش پاداش مى گيرد.

حديث

- عن إ سحاق بن عمار ويونس قالاسأ لنا أ با عبد الله ع عن قول الله عز وجل خُذُوا م ا آتَيْن اكُمْ بِقُوَّةٍ أ قوة فى الا بدان أ م قوة فى القلوب قال فيهما جميعا
اسحاق بن عمار ويونس گفته اند: از امام صادق عليه السلام پرسيديم در مورد قول خداى عز وجل (آنچه را به شما داديم با توان بگيريد) آيا مراد قوت در بدنهاست يا قوت در دلها؟ فرمود: در هر دوى آنهاست .

حديث

- قال الباقر ع يحشر الناس على نياتهم يوم القيامة
امام باقر عليه السلام فرمود: در مردم در روز قيامت بر طبق نيتهايشان محشور مى شوند.

فصليازدهم : در خصلتهاى عددى وآنچه در اين مورد است
 الفصل الحادى عشر فى الخصال المعدودة وما يليق بها

حديث

- قال أ مير المؤ منين ع :
ثلاث منجيات تكف لسانك وتبكى على خطيئتك ووسعك بيتك
اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: سه چيز نجات دهنده است : زبانت را نگهدارى ، بر خطايت گريه كنى ، خانه بزرگى داشته باشى .

حديث

- عن أ بى جعفر ع قال :
ثلاث درجات وثلاث كفارات وثلاث موبقات وثلاث منجيات فأ ما الدرجات فإ فشاء السلام وإ طعام الطعام والصلاة والناس نيام وأ ما الكفارات فإ سباغ الوضوء فى السبرات والمشى بالليل والنهار إ لى الصلوات والمحافظة على الجماعات وأ ما الثلاث الموبقات فشح مطاع و هوى متبع وإ عجاب المرء بنفسه وأ ما الثلاث المنجيات فخوف الله عز و جل فى السر والعلانية والقصد فى الغنى والفقر وكلمة العدل فى الرضا و السخط
امام باقر عليه السلام فرمود: سه چيز درجه انسان را بالامى برد، وسه چيز موجب كفاره گناه ، وسه چيز كشنده است ، وسه چيز نجات بخش .
اما درجات : بلند سلام كردن ، وغذا دادن ، ودر دلش شب كه مردم در خوابند نماز خواندن است ، واما كفاره ها: در هواى سرد وضوى كامل گرفتن ، وبراى اداى نمازهاى شبانه روزى گام برداشتن ، وبر نماز جماعت مواظبت نمودن ، واما آن سه كه كشنده است : بخلى كه در وجود انسانى حاكم وفرمانروا باشد، وهواى نفسى كه از آن پيروى شود، وخودپسندى ، واما چيزهاى نجات بخش : در پنهان وآشكار از خداوند ترسيدن ، ودر حال ثروتمندى وتهيدسى ميانه روى كردن ، ودر حال رضا وخشم سخن به عدالت گفتن .

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
قال رسول الله ص ثلاثة إ ن لم تظلمهم ظلموك السفلة وزوجتك و خادمك
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل فرمايد كه : سه نفرند كه اگر توبه آنها ظلم نكنى به توظلم كنند: نادان ، زنت ، خادمت .

حديث

- عنه ع قال :
ثلاثة لاينتصفون من ثلاثة شريف من وضيع وحليم من سفيه وبر من فاجر
امام صادق عليه السلام فرمود: سه كس نمى تواند حق خود را از سه كس بستاند: شريف از پست ، بردبار از احمق ، نيكوكار از بدكار.

حديث

- عنه ع قال :
يقول الله تعالى مهما أ عيانى فيه ابن آدم فإ نه لن يعيينى عند واحدة من ثلاث أ خذ مال من غير حله ومنعه من حقه ووضعه فى غير حقه
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند متعال مى فرمايد: اگر در هر زمان فرزند آدم مرا در چيزى عاجز كند در سه وقت نمى تواند مرا عاجز كند: به دست آوردن مال از راه غير مشروع ، حق مال را پرداخت نكردن ، مصرف آن در غير موردش .


حديث

- عن الصادق ع قال :
قال رسول الله ص أ ربع من كن فيه كان فى نور الله الا عظم شهادة أ ن لاإ له إ لاالله وأ نى رسول الله ومن إ ذا أ صابته مصيبة قال إ نا لله وإ نا إ ليه راجعون ومن إ ذا أ صاب خيرا قال الحمد لله رب العالمين ومن إ ذا أ صاب خطيئة قال أ ستغفر الله وأ توب إ ليه
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كند كه فرمود: چهار خصلت در هر كه باشد در نور بزرگ خداوندى است : هر كس كه نگهدارنده اش در مقابل گناه ؛ شهادت به يگانگى خدا ورسالت من باشد، هر كس كه گفتارش هنگام مصيبت ((انا لله وانا اليه راجعون )) باشد، كسى كه هنگام رسيدن نعمت گفتارش ((الحمد لله رب العالمين )) باشد، كسى كه هنگام گناه ذكرش ((استغفر الله واتوب اليه )) باشد.

حديث

- عنه ع قال :
أ ربعة ينظر الله إ ليهم يوم القيامة من أ قال لهفانا أ وأ عتق نسمة أ وزوج عزبا أ وحج صرورة
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند چهار كس را در روز رستاخيز مورد نظر قرار مى دهد: كسى كه به فرياد ستمديده اى برسد، يا بنده اى را آزاد كند، يا بى زنى را زن بدهد، يا براى اولين بار به حج برود.

حديث

- عنه ع حسن الخلق وحسن الجوار وكف الا ذى وقلة الصحبة يزيد فى الرزق
امام صادق عليه السلام فرمود: خوش اخلاقى ، وخوشرفتارى كردن با همسايه ، واذيت نكردن مردم ، وكم سخن گفتن روزى را زياد مى كند.

حديث

- عنه ع قال :
أ ربعة لايخلومنهن المؤ من أ وواحدة منهن مؤ من يحسده وهى أ يسرهن و منافق يقفوأ ثره وعدويجاهده وشيطان يفتنه
امام صادق عليه السلام فرمود: مؤ من از چهار چيز يا يكى از آنها در امان نيست : مؤ منى كه بر اوحسد برد، واين آسانترين آنهاست ، منافقى كه پيگر لغزهاى اوباشد، دشمنى كه به جنگ اوبرخيزد، شيطانى كه گمراهش كند.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
خمس من لم تكن له لم يهنأ بالعيش الصحة والا من والغنى والقناعة و الا نيس الموافق
امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه در اوپنج خصلت نباشد از زندگى گوارائى بهره نمى جويد سلامت بدن ، ايمنى ، بى نيازى ، قناعت ، رفيق وهمدم موافق .

حديث

- عن الباقر ع قال :
قال رسول الله ص خمس خصال إ ن أ دركتموها فتعوذوا بالله من النار لم تظهر الفاحشة فى قوم قط حتى يعلنوا بها إ لاظهر فيهم الطاعون والا وجاع التى لم تكن فى أ سلافهم الذين مضوا ولم ينقصوا المكيال والميزان إ لا أ خذوا بالسنين وشدة المئونة وجور السلطان ولم يمنعوا الزكاة إ لامنع القطر من السماء فلولاالبهائم لم يمطروا ولم ينقضوا عهد الله وعهد رسوله إ لاسلط عليهم عدوهم فأ خذوا بعض ما فى أ يديهم ولم يحكموا بغير ما أ نزل الله إ لاجعل بأ سهم بينهم
امام باقر عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: اگر به پنج خصلت برخورديد از آتش به خدا پناه ببريد: هرگز در مردمى زناكارى علنى پديد نيامد مگر آنكه طاعون ودردهاى گوناگونى كه در گذشتگانشان سابقه نداشت در بين آنها پديد آمد، واز پيمانه وترازوكم نكردند جز اينكه به قحطى وسختى مخارج زندگى وستم سلطان گرفتار شدند، واز دادن زكات منع نكردند مگر اينكه آمدن باران از آسمان بر آنها ممنوع گردد، واگر به جهت چهارپايان نبود هيچ باران بر آنان نبارد، وپيمان خدا ورسولش را نشكستند جز اينكه خداوند دشمنانشان را بر ايشان چيره كند وبرخى از اموالشان را بگيرند، وبه غير آنچه خداى عز وجل نازل كرده حكم نكنند جز آنكه دچار كشمكش وستيزه در ميان خود گردند وخداوند آنان را به خودشان واگذارد.

حديث

- عن أ مير المؤ منين ع قال :
إ ن الله تبارك وتعالى يعذب ستة بستة العرب بالعصبية والدهاقنة بالكبر و الا مراء بالجور والفقهاء بالحسد والتجار بالخيانة وأ هل الرستاق بالجهل
اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: خداى تبارك وتعالى شش ‍ طايفه را براى داشتن شش خصلت عذاب خواهد فرمود: عرب را به تعصب نژادى ، كدخدايان را به تكبر وسرفرازى ، فرمانروايان را به ستم كردن ، فقيهان را به حسادت ورزيدن ، بازرگانان را به خيانت ، روستائيان را به نادانى .

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
ستة أ شياء ليس للعباد فيها صنع المعرفة والجهل والرضا والغضب والنوم واليقظة
امام صادق عليه السلام فرمود: شش چيز است كه از اختيار بندگان بيرون است : شناخت حق ، نادانى ، خوشنودى ، خشم ، خواب و بيدارى .

حديث

- قال سلمان الفارسى أ وصانى خليلى بسبع خصال لاأ دعهن على كل حال أ ن أ نظر إ لى من هودونى ولاأ نظر إ لى من هوفوقى وأ ن أ حب الفقراء وأ دنومنهم وأ ن أ قول الحق وإ ن كان مرا وأ ن أ صل رحمى وإ ن كانت مدبرة وأ ن لاأ سأ ل الناس شيئا وأ ن أ قول لاحول ولاقوة إ لابالله فإ نها من كنوز الجنة
سلمان فارسى رحمه الله گويد: رفيقم (پيامبر) مرا به هفت خصلت سفارش نمود كه در هيچ حالى آنها را ترك نخواهم كرد: اينكه به زير دستم بنگرم ، وبه بالادستم ننگرم ، واينكه فقيران را دوست بدارم وبه آنها نزديك شوم ، واينكه حق را بگويم اگر چه تلخ وناگوار باشد، وصله رحم نمايم گر چه آنها به من پشت كرده باشند، واينكه از مردم چيزى درخواست نكنم ، واينكه هميشه ذكر ((لاحول ولاقوة الابالله )) را بگويم ، زيرا اين وصيتها از گنجهاى بهشتى است .

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
قال رسول الله ص ثمانية لاتقبل منهم صلاة العبد حتى يرجع إ لى مولاه و الناشزة وزوجها ساخط عليها ومانع الزكاة وتارك الوضوء والجارية المدركة تصلى بغير خمار وإ مام قوم يصلى بهم وهم له كارهون والزنين قالوا يا رسول الله وما الزنين قال الرجل الذى يدافع الغائط والبول و السكران فهؤ لاء ثمانية لاتقبل منهم صلاتهم
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل فرمود: هشت طايفه اند كه خداوند نماز آنان را نمى پذيرند: بنده فرارى تا زمانى كه نزد آقاى خود بازگردد، زنى كه به شوهر خود تمكين نكند وشوهر از اوناراضى باشد، كسى كه زكات نپردازد، آنكه وضورا ترك كند، دختر بالغى كه بدون روپوش نماز بخواند، امام جماعتى كه ماءمومينش خوشنود به امانت به اونباشند، وزنين ، عرض كردند: اى رسول خدا! زنين چيست ؟ فرمود: كسى كه محصور به بول وغايط باشد واز انجام آن خوددارى نمايد، وديگر هم مست ، كه از اين هشت طايفه نماز پذيرفته نمى شود.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
قال رسول الله ص يصف البرنى قال هذا جبرئيل يخبرنى فى تمرتكم هذه تسع خصال تخبل الشيطان وتقوى الظهر وتزيد فى المباضعة وتزيد فى السمع والبصر وتقرب من الله وتباعد من الشيطان وتهضم الطعام و تذهب بالداء وتطيب النكهة
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله در حاليكه از ((برنى )) تعريف مى كردند نقل فرمود: جبرئيل به من خبر داد كه در اين خرماى شمانه خصلت وجود دارد: دست شيطان را قطع مى كند، كمر را محكم مى گرداند، قدرت بر مجامعت را زياد مى نمايد، قوت شنوايى وبينايى را زياد مى كند، انسان را به خدا نزديك مى كند، واز شيطان دور مى گرداند، وقضا را هضم مى كند، ودرد را از بين مى برد، تنفس بينى را خوش بومى نمايد.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
النزهة فى عشرة فى المشى والركوب والارتماس فى الماء والنظر إ لى الخضرة والا كل والشرب والنظر إ لى المرأ ة الحسناء والجماع والسواك وغسل اليدين بالخطمى فى الحمام وغير الحمام ومحادثة الرجال
امام صادق عليه السلام فرمود: نشاط وپاكيزگى در ده چيز است : در راه رفتن ، سوارى ، فرورفتن در آب ، نگاه كردن به سبزه ، خوردن وآشاميدن ، به زن زيبا نگاه كردن ، نزديكى كردن با زن ، مسواك زدن ، شستن دودست با خطمى در حمام وغير حمام ، با شخصيتها هم صحبت شدن .

حديث

- عن الباقر عن على بن الحسين ع قال :
أ ربع من كن فيه كمل إ سلامه ومحصت ذنوبه ولقى ربه وهوعنه راض من وفى لله بما يجعل على نفسه للناس وصدق لسانه مع الناس واستحيا من كل قبيح عند الله وعند الناس وحسن خلقه مع أ هله
امام باقر عليه السلام از على بن الحسين عليه السلام نقل كردند كه فرمود: چهار چيز است كه هر كس داشت باشد اسلامش كامل و گناهانش پاك گردد، وپروردگارش را در حالى ملاقات كند كه از اوخوشنود است : كسيكه به عهدش با مردم وفا نمايد، وزبانش با مردم راست باشد، از هر چه نزد خدا ومردم زشت است شرم كند، وبا خانواده اش خوشرفتار باشد.

حديث

- عن الصادق ع قال :
قال رسول الله ص يلزم أ متى الحق فى أ ربع يحبون التائب ويعينون المحسن ويستغفرون للمذنب ويدعون للملا
امام صادق عليه السلام از قول رسول خدا صلى الله عليه وآله مى فرمايد: امت مرا در چهار مورد حقى ثابت ولازم است : توبه كار را دوست بدارند، بر ناتوان دلسوزى كنند، مددكار نيكوكاران باشند، براى گنه كار دعا كنند.

حديث

- عن أ بى كهمس قال قال الصادق ع ستة تلحق المؤ من بعد وفاته ولد يستغفر له ومصحف يخلفه وغرس يغرسه وقليب يحفره وصدقة يجريها وسنة يؤ خذ بها من بعده
از امام صادق عليه السلام فرمود: شش چيز بعد از وفات مؤ من به اوفايده دهد: فرزندى كه برايش طلب آمرزش كند، قرآنى كه به جاى گذارده ، درختى كه كاشته ، چاه آبى كه حفر نموده ، صدقه جاريه اى كه داده ، سنت حسنه اى كه بعد از اوبه آن عمل شود.

فصل دوازدهم : در عمل به سنت ومعنى قرآن وملحقات آن
 الفصل الثانى عشر فى الا خذ بالسنة ومعنى القرآن وما يليق بهما

حديث

- من كتاب المحاسن :
عن مرازم بن حكيم قال سمعت أ با عبد الله ع يقول من خالف سنة محمد فقد كفر
امام صادق عليه السلام مى فرمود: هر كس با سنت محمد صلى الله عليه وآله مخالفت كند كافر گشته .

حديث

- عن زين العابدين ع إ ن أ فضل الا عمال عند الله ما عمل بالسنة و إ ن قل
امام سجاد عليه السلام فرموده اند: بهترين عملها نزد خداوند آن است كه به سنت عمل شود گر چه كم باشد.


حديث

- عن الصادق ع قال :
قال رسول الله ص من تمسك بسنتى فى اختلاف أ متى كان له أ جر مائة شهيد
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كرده كه فرموده هر كس در حل اختلاف امت من تمسك به سنت من كند پاداش صد شهيد را دارد.

حديث

- جاء رجل إ لى أ مير المؤ منين ع فقال أ خبرنى عن السنة والبدعة و الجماعة والفرقة فقال أ مير المؤ منين ع :
السنة ما سن رسول الله والبدعة ما أ حدث من بعده والجماعة أ هل الحق و إ ن كانوا قليلاوالفرقة أ هل الباطل وإ ن كانوا كثيرا
مردى خدمت اميرالمؤ منين عليه السلام آمد وعرض كرد معنى سنت ، وبدعت ، وجماعت وتفرقه چيست ؟ اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: سنت راه وروشى است كه پيامبر صلى الله عليه وآله مقرر فرموده ، وبدعت روشى است كه بعد از آن حضرت پيدا شده ، وجماعت آنانند كه به حق معتقدند اگر چه اندك باشند، وتفرقه پيروان باطلند اگر چه بسيار باشند.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
من خالف سنة فقد كفر
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه سنتى را مخالفت كند به يقين كافر گشته .

حديث

- عنه ع قال أ مير المؤ منين ع :
السنة سنتان سنة فى فريضة الا خذ بها هدى وتركها ضلالة وسنة فى غير فريضة الا خذ بها فضيلة وتركها غير خطيئة
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: سنت دوگونه است در واجب كه عمل به آن هدايت وتركش گمراهى است ، وسنتى است در غير واجب كه عمل به آن فضيلت وترك آن گناه نيست .

حديث

- عن أ بى جعفر ع فى حديث له قال كل من تعدى السنة رد إ لى السنة
امام باقر عليه السلام فرمود: هر كه از سنت تجاوز كند به آن بازگشت داده مى شود.

حديث

- عن الباقر ع قال :
ما من أ حد إ لاوله شره وفترة من كانت فترته إ لى سنة فقد اهتدى ومن كانت فترته إ لى بدعة فقد غوى
امام باقر عليه السلام فرمود: هيچ فردى نيست مگر اينكه در او نشاط شديد وضعف وسستى است ؛ پس هر كه سستى اوبه سوى سنت باشد هدايت شده ، وآنكه سستى اوبه سوى بدعت باشد گمراه گرديده .


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
كل شى ء مردود إ لى كتاب الله والسنة فكل حديث لايوافق كتاب الله فهو زخرف
امام صادق عليه السلام فرمود: هر چيزى به سوى كتاب خدا و سنت برگردانده مى شود، هر حديثى كه موافق كتاب خدا نبود باطل است .

حديث

- عن الباقر ع قال :
إ ن القلب يتقلب من لدن موضعه إ لى حنجرته ما لم يصب الحق فإ ذا أ صاب الحق قر ثم ضم أ صابعه وقرأ هذه الا ية فَمَنْ يُرِدِ اللّ هُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْل امِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً
امام باقر عليه السلام فرمود: قلب از جاى خودش حركت مى كند وتا به حق نرسيده به حنجره مى رسد، هر گاه به حق رسيد آرام مى گيرد، سپس حضرت انگشتانش را جمع كرده واين آيه را تلاوت فرمود: (هر كه را خداوند اراده كند كه هدايتش كند سينه اش را براى اسلام وسعت دهد، و هر كه را اراده كند كه گمراهش سازد سينه اش را تنگ وسخت مى كند).


حديث

- عنه ع قال :
إ ن السنة لاتقاس وكيف تقاس السنة والحائض تقضى الصيام ولا تقضى الصلاة
امام باقر عليه السلام فرمود: سنت قياس نمى شود، چگونه سنت قياش شود در حاليكه زن حائض روزه اش را قضا مى كند ونمازش را قضا نمى كند.


حديث

- عن أ بى عبد الله عن آبائه عن على ع قال :
إ ن على كل حق حقيقة وعلى كل صواب نورا فما وافق كتاب الله فخذوه و ما خالف سنة رسول الله فاتركوه
امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوراش از على عليه السلام نقل كند كه فرمود: براى هر امرى حقى حقيقتى است ، وبر سر هر امر درستى نورى موجود است ، به آنچه موافق قرآن است عمل كنيد وآنچه را مخالف سنت رسول خدا صلى الله عليه وآله است تركش ‍ نمائيد.


حديث

- وقال رحم الله امرأ حدث عن رسول الله ولم يكذب فأ حجم الناس عنه
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند رحمت كند كسى را كه از رسول خدا صلى الله عليه وآله حديث نقل كند وآن را تكذيب نكند، كه مردم از اوكناره بگيرند.


حديث

- قال أ مير المؤ منين ع :
إ نى سمعت رسول الله ص يقول إ ذا أ تاكم الحديث متجاوبا متفاوتا فما يكذب بعضه بعضا فليس منى ولم أ قله وإ ن قيل قد قاله وإ ذا أ تاكم الحديث يصدق بعضه بعضا فهومنى وأ نا قلته ومن رآنى ميتا كمن رآنى حيا ومن زارنى فكنت له شاهدا وشهيدا يوم القيامة
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: از رسول خدا صلى الله عليه و آله شنيدم كه مى فرمود: هر گاه حديثى براى شما خوانده شد كه بسيار كمياب ومختلف در عبادت بود، به اندازه اى كه بخشى از آن بخش ديگر را تكذيب كند، (يعنى متناقض باشد) از من نيست ، ومن آن را نگفته ام ، گر چه گفته شود اوگفته .
وهر گاه حديثى نزد شما آوردند كه بعض آن بعض ديگر را تصديق مى نمود، آن حديث از من است ومن آن را گفته ام ، وهر كس هم مرا در زمان مرگم ببيند، مثل اين است كه مرا در زمان حياتم ديده ، وهر كه مرا زيارت كند من شاهد اوهستم وروز قيامت برايش شهادت مى دهم .


حديث

- عنه ع قال :
لمحمد بن مسلم يا محمد ما جاءتك من رواية من بر أ وفاجر توافق القرآن فخذ بها وما جاءتك من رواية من بر أ وفاجر تخالف القرآن فلاتأ خذ بها
امام صادق عليه السلام به محمد بن مسلم فرمود: اى محمد! هر روايتى كه نزد توآوردند چه از شخص درستكار باشد وچه بدكار اگر با قرآن موافق بود به آن عمل كن ، وروايتى را كه نزد توآوردند كه چه از شخص ‍ درستكار باشد چه بدكار اگر مخالف قرآن بود به آن عمل نكن .

حديث

- قال الباقر ع فى خبر طويل فى تفسير المص فى رواية لبيد فمن زعم أ ن كتاب الله مبهم فقد هلك ثم أ مسك فقال الا لف واحدة واللام ثلاثون والميم أ ربعون والصاد تسعون فقلت هذه إ حدى وستون ومائة فقال يا لبيد إ ذا دخلت سنة إ حدى وستين ومائة سلب الله قوما سلطانهم
امام باقر عليه السلام ضمن حديثى طولانى در تفسير (المص ) در روايت لبيد فرمود: هر كه گمان كند كه كتاب خداوند ابهام دارد هلاك شده ، سپس كمى صبر كرد وفرمود: الف يك است ، لام سى است ، وميم چهل است ، وصاد نود. پرسيدم : اين عدد صد وشصت ويك است ، فرمود: اى لبيد! هر گاه داخل سال صد وشصت ويك شدى خداوند سلطنت قومى را مى گيرد.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
إ ن للقرآن حدودا كحدود الدار
امام صادق عليه السلام فرمود: قرآن همانند حدود خانه حدود دارد.