مركز تعليمات اسلامي واشنگتن - كتابخانه معارف اسلامی - كامل الزيارات جلد اول

ترجمه كامل الزيارات
جلد اول

ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه القمى
مترجم : سيد محمد جواد ذهنى تهرانى

- ۳ -

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن احمد، عن محمد بن الحسن الصفار، عن محمد بن الحسين ، عن محمد بن عبد الله بن هلال ، عن عقبة ، عن ابى عبد الله عليه السلام فى حديث له طويل (قال : انى آتى المساجد التى حول المدينه فبايها ابدء؟ فقال : ابدء ب (قبا) فصل فيه و اكثر، فانه اول مسجد صلى فيه رسول الله صلى الله عليه و آله فى هذه العرصة ، ثم ائت مشربة ام ابراهيم فصل فيها فانه مسكن رسول الله صلى الله عليه و آله و مصلاه ، ثم تاتى مسجد الفضيخ فصل فيه ركعتين فقد صلى فيه نبيك ، فاذا قضيت هذا الجانب فائت جانب احد فبدئت بالمسجد الذى دون الحرة فصليت فيه ، ثم مررت بقبر حمزة بن عبد المطلب فسلمت عليه ، ثم مررت بقبور الشهداء فقمت عندهم فقلت :
(السلام عليكم يا اهل الديار، انتم لنا فرط و انا بكم لاحقو).
ثم تاتى المسجد الذى فى المكان الواسع الى جنب الجبل عن يمينك حتى تدخل (احد) فتصلى فيه ، فعنده خرج النبى صلى الله عليه و آله الى احد حيث لقى المشركين فلم يبرحوا حتى حضرت الصلاء فسلى فيه ، ثم مر ايضا حتى ترجع فصل عند قبور الشهداء ما كتب الله لك ، ثم امض على وجهك حتى تاتى مسجد الاحزاب فتصلى فيه ، فان رسول الله صلى الله عليه و آله دعا فيه يوم الاحزاب و قال : يا صريخ المكروبين ، و يا مجيب دعوة المضطرين ، و يا غياث الملهوفين ، اكشف همى و كربى و غمى فقدترى حالى و حال اصحابى .

ترجمه : پدرم از محمد بن يحيى و احمد بن ادريس جملگى از سلمه مثل حديث اول را برايم نقل نمودند.

ترجمه : (حديث دوم)

محمد بن حسن بن احمد از محمد بن حسن صفار از محمد بن حسين ، از محمد بن عبد الله بن هلال از عقبه ، از مولانا ابى عبد الله عليه السلام در حديث طولانى فرمودند:
سپس به قبر حمزة بن عبد المطلب گذر نما پس به آن جناب سلام نما و بعد از آن به قبور شهداء عبور نما پس نزد قبور ايشان بايست و بگو:
السلام عليكم يا اهل الديار انتم لنا فرط و انان بكم لاحقون : و انا بكم لاحقون : سلام بر شمااى اهل ديار مردگان شما جلوتر از ما كوچ كرده و ما هم از دنبال به شما ملحق خواهيم شد.
سپس به مسجدى كه در مكان وسيعى نزديك كوه سمت راستت قرار گرفته برو تا اينكه داخل احد شوى پس در آن نماز بگذار چه آنكه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از همين مكان به احد تشريف بردند و آن در وقتى بود كه با مشركين مواجه شدند و آنها در آنجا بوده و از آن مكان دور نشدند تا زمانى كه وقت نماز فرا رسد و آن جناب نماز خواندند.
سپس از احد بگذر تا برگشته و مراجعت نمائى و وقتى نزديك قبور شهداء رسيدى نمازى را كه حق تعالى در وظيفه تو قرار داده بخوان سپس به راه مقابلت ادامه بده تا به مسجد احزاب برسى پس در آن جا نماز بگذارد چه آنكه رسول خدا صلى الله عليه و آله در روز احزاب در اين مسجد دعاء خوانده و فرمودند:
يا صريخ المكروبين و يا مجيب دعوة المضطرين و يا غياث الملهوفين اكشف همى و كربى و غمى فقدترى حالى و حال اصحابى .
اى فرياد رسول خدا اندوهگينان واى اجابت كننده دعاى بى چارگان واى پناه گاه غمگينان غصه و اندوه من را بر طرف كن زيرا حال من و حال يارانم را ديده و از آن مطلع مى باشى .

الباب السادس فضل اتيان المشاهد بالمدينة و ثواب ذلك

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه ، عن جده على بن مهزيار، عن الحسن بن سعيد، عن صفوان بن يحيى ؛ و ابن ابى عمير؛ فضالة بن ايوب جميعا، عن معاوية بن عمار قال : قال ابو عبد الله عليه السلام : لا تدعى اتيان المشاهد كلها و مسجد قبا؛ فانه المسجد الذى اسس على التقوى من اول يوم ، و مشربة ام ابراهيم ، و مسجد الفضيخ و قبور الشهداء و مسجد الاحزاب ؛ و هو مسجد القتح ، و بلغنى ان النبى عليه السلام كان اذا اتى قبور الشهداء قال :
(السلام عليكم بما صبرتم فنعم عقبى الدار).
وليكن فيما تقول فى مسجد الفتح :
يا صريخ المكروبين ، و يا مجيب دعوة المضطرين اكشف عنى غمى و كربى و همى كما كشفت عن نبيك همه و غمه و كربه ، و كفيته هول عدوه فى هذا المكان .

باب ششم فضيلت و ثواب زيارت مشاهد مشرفه در مدينه

ترجمه : (حديث اول)

محمد بن حسن بن على بن مهزيار، از پدرش ، از جدش على بن مهزيار، از حسن بن سعيد، از صفوان بن يحيى و ابن ابى عمير و فضالة بن ايوب جملگى از معاوية بن عمار، وى مى گويد:
امام صادق عليه السلام فرمودند:
مبادا زيارت مشاهد مشرفه و مسجد قبا را ترك كنى چه آنكه اين مسجد همان مسجدى است كه حق تعالى در قرآن فرموده :
لمسجد اسس على التقوى من اول يوم ...
و نيز در اين مسجد ما در، جده ابراهيم (مقصود ابراهيم فرزند رسول الله صلى الله عليه و آله مى باشد) مكان داشت و نيز به زيارت مسجد فضيخ و قبور شهداء و مسجد احزاب كه همان مسجد فتح باشد مبادرت نما و شنيده ام كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله هر گاه به قبور شهداء احد عبور مى كردند مى فرمودند:
السلام عليكم بما صبرتم فنعم عقبى الدار: سلام بر شما بواسطه صبر و تحملى كه نموديد، پس خانه آخرت خوب خانه اى است .
سپس حضرت فرمودند:
شايسته است در ضمن دعاهائى كه در مسجد فتح مى خوانى بگوئى :
يا صريخ المكروبين و يا مجيب دعوة المضطرين اكشف عنى غمى و كربى و همى كما كشفت عن نبيك صلى الله عليه و آله همه و غمه و كربه و كفيته هول عدوه فى هذا المكان . اى فريادرس اندهگينان واى اجابت كننده دعاى بى چارگان غم و اندوه و حزن من را بر طرف كن همان طورى كه غم و اندوه و حزن را از پيامبرت صلى الله عليه و آله بر طرف نمودى و او را از هول و وحشت دشمنش در اين مكان كفايت فرمودى .

متن :

حدثنى به محمد بن يعقوب ؛ و على بن الحسين جميعا، عن على بن ابراهيم بان هاشم ، عن ابيه ، عن ابن ابى عمير. و قال محمد بن يعقوب : و حدثنى محمد بن اسماعيل ، عن الفضل بن شاذان ، عن صفوان بن يحيى ؛ و ابن ابى عمير، عن معاوية بن عمار قال : قال ابو عبد الله عليه السلام : و ذكر مثله .

حدثنى ابى ؛ و محمد بن عبد الله بن جعفر الحميرى رحمهما الله عن عبد الله بن جعفر الحميرى ، عن ابراهيم بن مهزيار، عن اخيه على بن مهزيار، عن الحسن عن عبد الله بن بحر، عن حريز عمن اخبره عن ابى عبد الله عليه السلام قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : من اتى مسجدى مسجد قبا فصلى فيه ركعتين رجع بعمرة .

ترجمه : (حديث دوم)

محمد بن يعقوب و على بن حسين جميعا از على بن ابراهيم بن هاشم از پدرش ، از ابن ابى عمير، از محمدبن يعقوب اين حديث رابراى من نقل نموده اند.
و نيز محمد بن اسماعيل ، از فضل بن شاذان ، از صفوان بن يحيى ، و ابن ابى عمير از معاوية بن عمار نقل نموده كه گفت :
امام صادق عليه السلام فرمودند:
و مثل حديث گذشته را نقل كرده است .

ترجمه : (حديث سوم)

پدرم و محمد بن عبد الله بن جعفر حميرى عليه الرحمه از عبد الله بن جعفر حميرى ، از ابراهيم بن مهزيار از برادرش على بن مهزيار، از حسن ، از عبد الله بن يحيى از حريز از كسى كه به وى خبر داده ، از حضرت ابى عبد الله عليه السلام نقل كرده كه آن جناب فرمودند:
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
كسى كه به مسجد من يعنى مسجد قبا داخل شده و دو ركعت نماز در آن بخواند ثواب يك عمره برايش منظور مى كنند.

متن :

حدثنى جماعة من مشايخنا، عن عبد الله بن جعفر الحميرى ، عن ابراهيم بن مهزيار، عن اخيه على ، عن الحسن بن سعيد، عن صفوان بن يحيى ؛ و ابن ابى عمير؛ و فضالة بن ايوب جميعا، عن معاوية بن عمار قال : قال ابو عبد الله عليه السلام لا بن ابى يعفور: و لا تدعن اتيان المشاهد كلها و مسجد قبا، فانه المسجد الذى اسس على التقوى من اول يوم ، و مشربة ام ابراهيم ، و مسجد الفضيخ ، و قبور الشهداء، و مسجد الاخزاب و هو مسجد الفتح .

ترجمه : (حديث چهارم)

جماعتى از مشايخ و اساتيد ما از عبد الله بن جعفر حميرى ، از ابراهيم بن مهزيار، از برادرش على از حسن بن سعيد، از صفوان بن يحيى و ابن ابى عمير و فضالة بن ايوب جملگى از معاوية بن عمار نقل كرده كه گفت :
حضرت ابو عبد الله عليه السلام به ابن ابى يعفور فرمودند:
زيارت مشاهد و مسجد قبا را البته ترك مكن زيرا مسجدى كه حق تعالى در آيه شريفه :
لمسجد اسس على التقوى من اول يوم ، آورده همين مسجد قبا بوده مضافا به اينكه اين مسجد ماوى و غرفه ما در ما جده ابراهيم (فرزند رسول الله صلى الله عليه و آله ) بوده .
و نيز به زيارت مسجد فضيخ و قبور شهداء و مسجد احزاب كه همان مسجد فتح است رفته و آنها را ترك مكن .

متن :

و روى عن بعضهم عليه السلام قال : اذا كان لك مقام بالمدينة ثلاثة ايام فاتم الصلاة ، و كذلك ايضا بمكة ان اقمت ثلاثة ايام صمت يوم الاربعاء، و صل ليلة الاربعاء عند اسطوانة التوبة و هى اسطوانة ابى لبابة التى كان ربط اليها نفسه حتى نزل عذره من السماء و تقعد عندها يوم الاربعاء، ثم تاتى ليلُة الخميس التى تلاها مما يلى مقام النبى صلى الله عليه و آله فتقعد عندها ليلتك و يومك و تصوم يوم الخميس ، ثم تاتى الاسطوانة التى تلى مقام النبى صلى الله عليه و آله ليلُ الجمعة فتصل عندها ليلتك و يومك و تصوم فيه يوم الجمعة ، فان استطعت ان لا تتكلم بشى ء فى هذه الثلاثة ايام فافعل الا ما لا بد لك منه ، و لا تخرج من المسجد الا لحاجُة و لا تنام فى ليل و لا نهار فافعال ، فان ذلك مما يعد فيه الفضل ، ثم احمد الله فى يوم الجمعة و اثن عليه و صل على النبى ، و سل حاجتك ، و ليكن فيما تقول :
اللهم ما كانت لى اليك من حاجة سارعت انا فى طلبها و التماسها او حاجة لم اسرع ، سالتكها او لم اسالكها، فانى اتوجه اليك بنبيك محمد نبى الرحمة فى قضاء حوائجى صغيرها و كبيرها.

ترجمه : (حديث پنجم)

از برخى معصومين عليه السلام منقو است كه فرمودند:
هر گاه در مدينه طيبه سه روز اقامه نمودى نماز را تمام بخوان و همچنين است حكم مكه معظمه و نيز اگر در مدينه سه روز اقامه كردى هر سه روز را روزه بگير و كيفيت آن چنين است .
سه روز را از چهارشنبه شروع كن منتهى شب چهارشنبه (يعنى شبى كه فرداى آن روز چهارشنبه است ) نزديك ستون توبه (و آن ستون ابى لبابه است كه وى به منظور توبه از گناهى كه كرده بود خود را به آن بست و به تضرع پرداخت تا جبرئيل امين به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شد و خبر داد كه حقتعالى توبه وى را پذيرفت ) نماز بگذار و روز چهارشنبه نيز با حالت روزه نزديك آن بنشين و پس از اتمام روز و فرارسيدن شب پنجشنبه (يعنى شبى كه فرداى آن روز پنجشنبه است ) نزديك ستون بعدى كه پهلوى ستون ابى لبابه و در كنار مقام نبى اكرم صلى الله عليه و آله است برو و در آن شب و روز بعد آن (روز پنجشنبه ) آنجا بنشين و روز پنجشنبه را روزه بگير و آن را به اتمام برسان سپس ‍ شب جمعه (شبى كه فرداى آن روز جمعه مى باشد) نزديك ستونى كه پهلوى مقام نبى اكرم صلى الله عليه و آله است برو و آن شب و روز بعدش در آنجا نماز بخوان و روز جمعه را روزه بگير و آن را به اتمام برسان .
قابل توجه است كه اگر بتوانى در اين سه روز سخن نگوئى ، با كس سخن مگو مگر به مقدار ضرورت و نيز تا محتاج نشدى از مسجد خارج نشو و همچنين در شب و روز نخواب .
در روز جمعه خدا را حمد و ثناء گو و بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله صلوات فرست و پس از آن حاجتت را از خدا بخواه و در بين دعاهائى كه مى كنى اين دعاء را نيز بخوان :

ما كانت لى اليك من حاجة سارعت انا فى طلبها و التماسها او حاجة لم اسرع سالتكها فانى اتوجه اليك بنبيك محمد صلى الله عليه و آله نبى الرحمة فى قضاء حوائجى صغيرها و كبيرها.

خداوندا هر حاجتى كه به تو داشته باشم در طلب و خواستنش از تو سريعا اقدام مى كنم و اگر در سوال آن از تو تسريع نكنم به واسطه پيامبرت حضرت محمد صلى الله عليه و آله كه پيامبر رحمت است بطر تو متوجه شده و در بر آمدن حاجاتم چه حاجات كوچك و چه بزرگ آن حضرت را واسطه قرار مى دهم .

متن :

حدثنى جماعة مشايخى ، عن محمد بن يحيى ، عن محمد بن الحسن الصفار، عن محمد بن عبد الله بن هلال ، عن عقبة بن خالد قال : سالت ابا عبد الله عليه السلام : انى آتى المساجد التى حوال المدينة فبايها ابدء؟
قال :
ابدء بقبا فصل فيه و اكثر، فانه اول مسجد صلى فيه رسول الله صلى الله عليه و آله فى هذه العرصة ، ثم ائت مشربة ام ابراهيم فصل فيها فانه مسكن رسول الله صلى الله عليه و آله و مصلاه ثم تاتى مسجد الفضيخ فتصلى فيه ركعتين فقد صلى فيه نبيك ، فاذا قضيت هذا الجانب فائت جانب احد، فابدء بالمسجد الذى دون الحرة فصليت فيه ثم مررت بقبر حمزة ، و الحديث طويل .

ترجمه : (حديث ششم)

گروهى از مشايخ و اساتيد من از محمد بن يحيى و او نيز از محمد بن حسن صفار، از محمد بن عبد الله بن هلال و او نيز از عقبة بن خالد نقل كرده كه وى گفت :
از حضرت ابا عبد الله عليه السلام پرسيدم :
من به مساجدى كه اطراف مدينه است مى روم به كدام يك از آنها آغاز كنم ؟
حضرت فرمودند:
ابتداء به مسجد قبا برو پس در صحن آن بسيار نماز بخوان چه آنكه قبا اول مسجد است كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در آن نماز گذاردند.
سپس به عرفه مادر ابراهيم برو و در آن نماز بخوان زيرا اين مكان مسكن رسول خدا صلى الله عليه و آله و جاى نماز آن حضرت بوده .
پس از آن به مسجد فضيخ برو و در آن دو ركعت نماز بخوان زيرا پيغمبر شما در آن نماز خوانده و وقتى تكاليف اين طرف را اداء كردى به طرف احد برو و پس ابتداء در مسجدى كه در جنب حره است نماز بخوان پس بر سر قبر حضرت حمزه برو. .. و اين حديث طولانى است و دنباله دارد.

الباب السابع وداع قبر رسول الله صلى الله عليه و آله

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه ، عن جده على ، عن الحسن بن سعيد، عن صفوان بن يحيى ؛ و ابن ابى عمير؛ و فضالُة ، عن معاوية بن عمار (قال : قال ابو عبد الله عليه السلام : اذا اردت ان تخرج من المدينة فاغتسل ثم ائت قبر النبى صلى الله عليه و آله بعد ما تفرغ من حوائجك فودعه و اصنع مثل ما صنعت عند دخولك و قل :
اللهم لا تجعله آخر العهد من زيارتى قبر نبيك ، فان توفيتنى قبل ذلك فانى اشهد فى مماتى على ما اشهد عليه فى حياتى ان لا اله الا انت و ان محمدا عبد؟ و رسولك .

باب هفتم وداع قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله

ترجمه : (حديث اول)

محمد بن حسن بن على بن مهزيار، از پدرش ، از جدش على ، از حسن بن سعيد، از صفوان بن يحيى و ابن ابى عمير و فضاله از معاوية بن عمار نقل كرده كه وى گفت :
حضرت ابو عبد الله عليه السلام فرمودند:
بعد از آنكه از حوائج و خواسته هاى خود فارغ شدى و قصد نمودى از مدينه خارج شوى ابتداء غسل كن و بعد نزد قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله برو و با قبر و داع كن و آنچه هنگام داخل شدن به روضه مطهره انجام دادى اكنون نيز به جاى آور و بگو:
اللهم لا تجعله آخر العهد من زيارتى قبر نبيك صلى الله عليه و آله : خداوندا زيارتى كه من قبر پيغمبرت را نمودم آخرين زيارت من قرار مده .
فان توفيتنى قبل ذلك فانى اشهد فى مماتى على ما اشهد عليه فى حيوتى ان لا اله الا انت و ان محمدا عبدك و رسولك پس اگر من را قبل از زيارت ديگر مى راندى بطور قطع و حتم در حال مرگم به آنچه در هنگام حيات و زنده بودنم شهادت مى دادم ، شهادت مى دهم و آن اينست كه مى گويم :
نيست معبودى مگر تو و شهادت مى دهم كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله بنده و فرستاده تو مى باشد.

متن :

حدثنى جماعة مشايخى ، عن سعد بن عبد الله ، عن احمد بن محمد بن عيسى ، عن الحسن بن فضال ، عن يونس بن يعقوب قال : سالت ابا عبد الله عليه السلام عن وداع قبر رسول الله صلى الله عليه و آله ، فقال : تقول : صلى الله عليك ، السلام عليك ، لا جعله الله آخر تسليمى عليك .

ترجمه : (حديث دوم)

گروهى از مشايخ و اساتيد من از سعد بن عبد الله و او از احمد بن محمد بن عيسى و او از حسن بن فضال و او از يونس بن يعقوب نقل كرده كه گفت :
از حضرت ابا عبد الله عليه السلام راجع به الفاظ وداع قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله سوال كردم .
حضرت فرمودند:
بگو: صلى الله عليك : درود و رحمت فرستد حقتعالى بر تو.
السلام عليك : سلام و تهنيت بر تو باد.
لا جعله الله اخر تسليمى عليك : خداوند متعال اين سلام را آخرين سلام من بر تو قرار ندهد.

متن :

و باسناده ، عن الحسن بن على بن فضال قال : رايت اباالحسن عليه السلام و هو يريد ان يودع للخروج الى العمرة فاتى القبر من موضع راس رسول الله صلى الله عليه و آله بعد المغرب فسلم على النبى صلى الله عليه و آله و لزق بالقبر، ثم اتى بالقبر قريبا من الاسطوانة التى دون الاسطوانة لامخلفة عند راس النبى ركوعه و سجوده ثلاث تسبيحات او اكثر، لما فرغ من ذلك سجد سجدة اطال فيها السجود حتى بل عرقه الحصى ، قال : و ذكر بعض اصحابنا انه راه الصق خده بارض المسجد.

ترجمه : (حديث دوم)

سعد بن عبد الله باسنادش از حسن بن على بن فضال نقل كرده كه وى گفت : حضرت اباالحسن عليه السلام را ديدم كه قصد وداع قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله را داشته و مى خواستند كه از آنجا به عمره بروند، حضرت عليه السلام بعد از مغرب به طرف قبر مطهر تشريف برده و نزديك سر مبارك رسول خدا صلى الله عليه و آله ايستاده ، ابتداء بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله سلام نموده و سپس به قبر چسپيدند و بعد از آن به طرف منبر رفتند و سپس برگشته تا به قبر رسيدند و در كنار آن ايستاده و شانه چپ را به قبر چسبانده و در حالى كه نزديك ستونى كه در جنب ستون حلقه دار واقع در نزديكى سر مبارك مى باشد ايستادند و نعلين هاى عربى به پاى مباركشان بود شش يا هشت ركعت نماز خواندند.
رواى مى گويد:
مقدار ركوع و سجود آن حضرت به قدر گفتن سه تسبيح يا بيشتر بود و وقتى از نمازها فارغ شدند به سجده رفته و آن قدر سجده را طول دادند تا ريگ ها از عرق بدن آن حضرت مرطوبى شدند.
راوى مى گويد:
بعضى از اصحاب گفته اند: كه آن حضرت را ديده كه صورت مباركشان روى زمين مسجد نهاده بودند.

الباب الثامن فضل الصلاة فى مسجد الكوفة و مسجد سهله و ثواب ذلك

متن :

حدثنى محمد بن الحسين بن مت الجوهرى ، عن محمد بن احمد بن يحيى بن عمران ، عن احمد بن الحسن ، عن محمد بن الحسين ، عن على بن الحديد، عن محمد بن سنان ، عن عمرو بن خالد، عن ابى حمزة الثمالى ان على بن الحسين عليه السلام اتى مسجد الكوفة عمدا من المدينة فصلى فيه ركعتين ، ثم جاء حتى ركب راحلته و اخذ الطريق .

باب هشتم فضيلت نماز خواندن در مسجد كوفه و مسجد سهله و ثواب آن

ترجمه : (حديث اول)

محمد بن حسين بن مت جوهرى از محمد بن احمد بن يحيى بن عمران ، از احمد بن حسن ، از محمد بن حسين از على بن حديد از محمد بن سنان ، از عمرو بن خالد، از ابو حمزه ثمالى نقل كرده كه گفت :
حضرت على بن الحسين عليه السلام با قصد و نيت از مدينه خارج شده و به مسجد كوفه داخل شدند پس در آن دو ركعت نماز خوانده سپس از مسجد بيرون رفته تا بر مركب خود سوار شده و طى طريق فرمودند.
متن :
حدثنى ابى رحمه الله عن سعد بن عبد الله ، عن محمد بن الحسين ، عن محمد بن اسماعيل بن بزيع ، عن منصور بن يونس ، عن سليمان مولى طربال ؛ و غيره (قال : قال ابو عبد الله عليه السلام : نفقة درهم بالكوفة تحسب بماء، (ى ) درهم فيما سواه و ركعتان تحسب بمائة ركعة ).
ترجمه :
(حديث دوم)

پدرم رحمة الله عليه ، از سعد بن عبد الله و او از محمد حسين و او از محمد بن اسماعيل بن بزيع و او از منصور بن يونس و او از سليمان بن مولى طربال و غير او نقل كرده كه گفت :
حضرت ابو عبد الله عليه السلام فرمودند:
يك درهم در كوفه خرج نمودن معادل با دويست ⁽⁴⁾ درهم در غير آن بوده و دو ركعت نماز در آن مساوى با صد ركعت نماز در غير آن مى باشد.

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن الوليد، عن محمد بن الحسن الصفار، عن احمد بن محمد، عن الحسن بن على بن فضال ، عن ابراهيم بن محمد، عن الفضل بن زكريا، عن نجم بن حطيم ، عن ابى جعفر عليه السلام
قال : لو يعلم الناس ما فى مسجد الكوفة لاعدوا له الزاد و الراحلة من مكان بعيد، و قال : صلاة فريضة فيه تعدل حجة ، ونافلة فيه تعدل عمرة .

ترجمه : (حديث سوم)

محمد بن حسن صفار از احمد بن محمد بن حسن بن على بن فضال از ابراهيم بن محمد، از فضل بن زكريا از نجم بن حطيم از حضرت ابى جعفر عليه السلام نقل كرده كه آن جناب فرمودند:
اگر مردم به فضيلتى كه در مسجد كوفه است واقف بودند از راه دور توشه برداشته و بر مركب سوار شده و به آنجا مى رفتند و سپس فرمودند:
يك فريضه در آن به جا آوردن مساوى با يك حج بوده و يك نافله در آن خواندن معادل با يك عمره مى باشد.

متن :

حدثنى محمد بن عبد الله بن جعفر الحميرى ، عن ابيه عمن حدثه عن عبد الرحمن بن ابى هاشم ، عن داود بن فرقد، عن ابى حمزة ، عن ابى جعفر عليه السلام قال : صلاة فى مسجد الكوفة ؛ الفريضة تعدل حجة مقبولة ، و التطوع فيه تعدل عمرة مقبولة .

ترجمه : (حديث چهارم)

محمد بن عبد الله بن جعفر حميرى از پدرش از كسى كه براى او حديث را نقل نموده از عبد الرحمن بن ابى هاشم ، از داود ابن فرقد، از حضرت ابى جعفر عليه السلام نقل كرده كه آن حضرت فرمودند: يك نماز واجب در مسجد كوفه معادل با يك حج مقبول بوده و يك نماز مستحبى در آن برابر با يك عمره قبول شده مى باشد.

متن :

حدثنى الحسن بن عبد الله بن محمد، عن ابيه ، عن الحسن بن محبوب ، عن عبد الله بن جبلة ، عن سلام بن ابى عمرة عن سعد بن طريف ، عن الاصبغ بن نباتة ، عن على عليه السلام قال : النافلة فى هذا المسجد تعدل عمرة مع النبى صلى الله عليه و آله ، و الفريضة فيه تعدل حجة مع النبى صلى الله عليه و آله ، وقد صلى فيه الف نبى و الف وصى .

ترجمه : (حديث پنجم)

حسن بن عبد الله بن محمد از پدرش ، از حسن بن محبوب ، از عبد الله بن جبله ، از سلام بن ابى عمره ، از سعد بن طريف ، از اصبغ بن نباته از مولانا على عليه السلام نقل نموده كه حضرت فرمودند:
نماز نافله در اين مسجد معادل با انجام عمره در معيت رسول خدا صلى الله عليه و آله بوده و نماز واجب در آن مساوى با انجام حج با رسول خدا صلى الله عليه و آله مى باشد در اين مسجد هزار پيغمبر و هزار وصى پيامبر نماز خوانده اند.

متن :

حدثنى محمد بن الحسن ، عن محمد بن الحسن الصفار، عن احمد بن محمد بن عيسى ، عن عمرو بن عثمان عمن حدثه عن هارون بن خارجة قال : قال ابو عبد الله عليه السلام : اتصلى الصلاة كلها فى مسجد الكوفة ، قلت : لا، قال : اما لو كنت بحضرته لرجوت ان لا تفوتنى فيه صلاة ، قال : و تدرى ما فضله ؟ قلت : لا، قال : ما من عبد صالح و لا نبى الا وقد صلى فس مسجد الكوفان حتى ان رسول الله صلى الله عليه و آله لما اسرى به قال له جبرئيل عليه السلام : اتدرى اين انت الساعة يا محمد؟ قال : لا، قال : انت مقابل مسجد كوفان ، فقال : استاذن ربك حتى اهبط فاصلى فيه ، فاستاذن صلاة ، و ان النافلة فيه تعدل بخمس مائة صلاة ، و ان مقدمة لروضة من رياض الجنة ، و ان ميمنته روضة من رياض الجنة ، و ان ميسرته روضة من رياض الجنة ، و ان موخره روضة من رياض الجنة و ان الجلوس فيه بغير صلاة و لا ذكر لعباُة و لو علم الناس ما فيه لاتوه و لو حبوا.

ترجمه : (حديث ششم)

محمد بن حسن از محمد بن الحسن الصفار، از احمد بن محمد بن عيسى ، از عمرو بن عثمان از كسى كه براى او حديث را نقل نموده از هارون بن خارجه ، وى مى گويد:
حضرت ابو عبد الله عليه السلام فرمودند:
آيا تمام نمازهايت را در مسجد كوفه مى خوانى ؟
عرض كردم : خير
حضرت فرمودند:
من اگر در آنجا حاضر باشم اميدوارم كه هيچ نمازى از من در آن مسجد فوت نشود و سپس فرمودند:
آيا فضيلت نماز در اين مسجد را مى دانى
عرض كردم : خير.
حضرت فرمودند:
هيچ بنده صالح و پيامبرى نبوده مگر آنكه در مسجد كوفه نماز گذارده است حتى رسول خدا صلى الله عليه و آله وقتى به معراج رفتند جبرئيل عليه السلام به ايشان عرض نمود:
آيا نمى دانى در اين ساعت به كجا آمده اى ؟
حضرت فرمودند: خير
عرضه داشت : شما در مقابل مسجد كوفه قرار گرفته ايد.
حضرت فرمودند: از پروردگارت اذن بگير تا به آن فرود آمده و در آن نماز بگذارم . پس جبرئيل از حقتعالى استيذان نمود و حقتعالى هم به او اذن داد.
پس پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به مسجد فرود آمده و در آن دو ركعت نماز خواندند.
بايد توجه داشت كه يك نماز واجب در آن معادل با هزار نماز در جاهاى ديگر است و يك نماز نافله در آن مساوى با پانصد نمازى است كه در اماكن ديگر خوانده شود.
قبله اين مسجد بستانى است از بساتين بهشت و نيز قسمت راست ان بستان ديگرى است از بساتين بهشت چنانچه طرف چپ آن نيز بستان ديگرى محسوب مى شود از بساتين بهشت نشستن در اين مسجد بدون اينكه نماز بخوانند يا ذكرى بگويند عبادت مى باشد و اگر مردم فضيلتى را كه در اين مسجد است مى دانستند مسلما به آن حاضر گشته اگر چه به روش اطفال روى دست و شكم راه رفته و خود را روى زمين بكشند.

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه ، عن جده على بن مهزيار، عن الحسن بن سعيد، عن ظريف بن ناصح ، عن خالد القلانسى قال : سمعت ابا عبد الله عليه السلام يقول : صلاة فى مسجد الكوفة الف صلاة .

ترجمه : (حديث هفتم)

محمد بن الحسن بن على بن مهزيار از پدرش ، از جدش على بن مهزيار از حسن بن سعيد، از ظريف بن ناصح ، از خالد قلانسى ، وى مى گويد:
از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمودند:
يك نماز در مسجد كوفه معادل است با هزار نماز.

متن :

و بهذا الاسناد، عن ابى عبد الله عليه السلام قال : مكة حرم الله و حرم رسوله و حرم على ، الصلاء فيها بمائة الف صلاة ، والدرهم فيها بمائة الف درهم ، و المدينة حرم الله و حرم رسوله صلى الله عليه و آله و حرم على اميرالمومنين عليه السلام ، الصلاة فيها فى مسجدها بعشرة آلاف صلاة ، والدرهم فيها بعشرة آلاف درهم ، و الكوفة حرم الله و حرم رسوله و حرم امير المومنين على صلوات الله عليهما الصلاة فى مسجدها بالف صلاة .

ترجمه : (حديث هشتم)

با همين اسنادى كه گذشت از حضرت امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمودند : مكه حرم خدا و رسول او و مولانا: على بن ابى طالب عليه السلام مى باشد، يك نماز در آن معادل با صد هزار نماز بوده و يك درهم در آن انفاق كردن برابر با صد هزار درهم مى باشد.
و مدينه منوره حرم خدا و رسولش صلى الله عليه و آله و حرم اميرالمومنين على عليه السلام مى باشد يك نماز در مسجد آن معادل با ده هزار نماز بوده و يك درهم انفاق كردن در آن با ده هزار درهم مى باشد.
و كوفه حرم خدا و رسولش صلى الله عليه و آله و حرم اميرالمومنين على عليه السلام مى باشد، يك نماز در مسجد آن معادل با هزار نماز مى باشد.

متن :

حدثنى محمد بن الحسين بن مت الجوهرى ، عن محمد بن احمد بن يحيى ، عن احمد بن محمد، عن ابى محمد، عن على بن اسباط عن بعض اصحابنا عن ابى عبد الله عليه السلام قال : حد مسجد السهلة الروحاء.

ترجمه : (حديث نهم)

محمد بن الحسين بن مت الجوهرى ، از محمد بن احمد بن يحيى ، از احمد بن محمد، از ابى محمد، از على بن اسباط، از برخى اصحابمان ، از مولانا ابى عبد الله عليه السلام فرمودند:
حد مسجد سهله روحاء ⁽⁵⁾مى باشد.

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن احمد بن الوليد، عن محمد بن الحسن الصفار، عن محمد بن الحسين ، عن على بن اسباط مثله .

ترجمه : (حديث دهم)

محمد بن حسن بن احمد بن وليد، از محمد بن حسن صفار، از محمد بن حسين ، از على بن اسباط مثل روايت سابق را نقل كرده است .

متن :

حدثنى اخى على بن محمد بن قولويه ، عن احمد بن ادريس ، عن عمران بن موسى ، عن الحسن بن موسى الخشاب ، عن على بن حسان ، عن عمه عبد الرحمن بن كثير، عن ابى عبد الله عليه السلام قال : سمعته يقول لابى حمزة الثمالى : يا ابا حمزة هل شهدت عمى ليلة خرج ؟ قال : نعم ، قال : فهل صلى فى مسجد سهيل ؟ قال : و اين مسجد سهيل ؛ لعلك تعنى مسجد السهلة ؟! قال : نعم ، قال : اما انه لو صلى فيه ركعتين ثم استجار الله لاجاره سنة ، فقال له ابو حمزة : بابى انت و امى هذا مسجد السهلة ؟ قال : نعم ، فيه بيت ابراهيم الذى كان يخرج منه الى العمالقة ؛ و فيه بيت ادريس الذى كان يخيط فيه ، و فيه مناخ الراكب ، و فيه صخرة خضراء؛ فيها صورة جميع النبيين ، و تحت الصخرة الطينة التى خلق الله عوجل منها النبيين ، و فيها المعراج و هو الفاروق الاعظم موضع منه ، و هو ممر الناس ، و هو من كوفان ، و فيه ينفخ فى الصور، و اليه المحشر، يحشر من جانبه سبعون الفا يدخلون الجنة بغير حساب ، اولئك الذين افلج الله حججهم ، و ضاعف نعمهم ، فانهم المستبوقن الفائزون لقائه ، و اسرعوا فى الطاعة فعملوا و علموا ان الله بما يعملون بصير، ليس عليهم حساب و لا عذاب ، يذهب الضغن يطهر المومنين ، و من وسطه سار جبل الاهواز و قد اتى عليه زمان و هو معمور.

ترجمه : (حديث يازدهم)

برادرم على بن محمد بن قولويه ، از احمد بن ادريس بن احمد، از عمران بن موسى ، از حسن بن موسى الخشاب از على بن حسان ، از عمويش عبد الرحمن بن كثير، از ابى عبد الله عليه السلام وى مى گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه به ابى حمزه ثمالى مى فرمودند: اى ابا حمزه آيا شاهد بودى عمويم شب خارج گرديد؟
ابو حمزه گفت : بلى .
حضرت فرمودند:
آيا وى در مسجد سهيل نماز گذارد؟
ابو حمزه گفت : مسجد سهيل كجا است ؟ شاهد مقصودتان مسجد سهله است حضرت فرمودند:
بلى ، سپس فرمودند:
حقا اگر وى (يعنى عموى امام صادق عليه السلام كه زيد بن على بن الحسين عليه السلام باش ؛) در آن مسجد دو ركعت نماز مى خواند سپس از خداوند پناه مى خواست حقتعالى او را براى يك سال پناه مى داد.
ابوحمزه محضر مباركش عرض كرد:
پدر و مادرم فدايت شوند، اين مسجدى كه توصيفاتش را بيان فرموديد آيا مسجد سهله است ؟ حضرت فرمودند:
بلى ، در ان مسكن و منزل جناب ابراهيم عليه السلام بوده كه از آن بطرف عمالقه مى رفت و ايشان را ارشاد مى فرمود و نيز در آن منزل ادريس عليه السلام است كه به خياطت و دوزندگى اشتغال داشت و همچنين در آن استراحت گاه سواران و سنگ سبزى كه در ان صورت و شمايل انبياء نقش بسته شده مى باشد و در زير اين سنگ گلى هست كه خداوند عزوجل انبياء را از آن آفريده و از اين مكان و بمنزل معراج صورت گرفته و آن مكان به فاروق اعظم ناميده شده و آن محل عبور و مرور مردم به طرف محشر بوده و از كوفه محسوب مى شود و دميدن در صور در همين مكان واقع مى شود و از همين مكان به محشر راه پيدا شده و هفتاد هزار نفر محشور گشته و از همين مكان به طرف بهشت بدون حساب رهسپار گرديده و داخل آن مى شوند، ايشان كسانى هستند كه حقتعالى آنها را رستگار نموده و نعمتهايش بر ايشان را مضاعف كرده است ، ايشان در ورود به بهشت بر يكديگر سبقت و پيشى مى گيرند، رستگاران و اميدواران به رحمت حق بوده ، دوست دارند فخر و كبر را از خود دور كنند، ايشان كسانى هستند كه عدل حق تعالى آنها را از ملاقات پروردگارشان ترسان و خائف نموده ديگر از اوصاف ايشان آن است كه در طاعت و فرمان بردارى حق شتاب نموده و طريق عمل را پيش گرفته و مى دانند كه خداوند متعال به آنچه انجام مى دهند بصير و آگاه است ، حسابى بر ايشان نبوده چنانچه عذاب و مواخذه اى متوجه ايشان نمى باشد.
اين مكان كينه را از دل ها برده و مومنين را از هر گونه آلودگى پاك مى نمايد، و از وسط آن كوه اهواز (در برخى نسخ (اهوان ) ضبط شده ) رد شده و روزگارى بر آن گذشته كه در طى آن اين مكان معمور و آباد بوده است .
مترجم گويد:
همان طورى كه مرحوم علامه مجلسى عطر الله مرقده در بحار فرموده الفاظ اين حديث از غلط و سقم خالى نمى باشد.

متن :

حدثنى ابى عن سعد بن عبد الله ، عن ابى عبد الله محمد بن احمد الرازيى الجامورانى ، عن الحسين بن سيف بن عميرة ، عن ابيه سيف ، عن ابى برك الحضرمى ، عن ابى عبد الله ؛ او عن ابى جعفر عليه السلام قال : قلت له :اى بقاع الارض افضال عبد حرم الله عزوجل و حرم رسوله صلى الله عليه و آله ؟ فقال الكوفة ؛ يا ابابكر هى الزكية الطاهرة ؛ فيها قبور النبيين المرسلين ، و قبور غير المرسلين و الاوصياء الصادقين ، و فيها مسجد سهيل الذى لم يبعث الله انبيا الا و قد صلى فيه ، و منها يظهر عدل الله ، و فيها يكون قائمة و القوام من بعده ، و هى منازل النبيين و الاوصياء و الصالحين .

ترجمه : (حديث دوازدهم)

پدرم از سعد بن عبد الله و او از ابى عبد الله محمد بن ابى عبد الله رازى جامورانى و او از حسين بن سيف بن عميره و او از پدرش سيف و او از ابى بكر خضرمى و او از حضرت ابى عبد الله عليه السلام يا ابوجعفر عليه السلام نقل نموده ، مى گويد:
محضر مباركش عرضه داشتم : بعد از حرم خداوند عزوجل و حرم رسول خدا صلى الله عليه و آله چه مكانى از زمين از امكنه ديگر برتر و اشرف مى باشد؟
حضرت فرمودند: اى ابوبكر، آن زمين كوفه مى باشد، اين زمين پاك و پاكيزه بوده و در آن قبور انبياء مرسل و غير مرسل و اوصياء انبياء بوده و در آن مسجد سهيل قرار دارد، از خصوصيات اين مسجد آن است كه حق تعالى هيچ پيغمبرى را مبعوث نفرموده مگر آنكه وى در آن نماز خوانده است و نيز از آن عدل الهى ظاهر و آشكار مى گردد و در آن قائم حق تعالى قيام نموده و پس از آن عدالت را بر پاى مى فرمايد، در اين زمين منازل انبياء و اوصياء صالح مى باشد.

متن :

حدثنى محمد بن الحسن بن على بن مهزيار، عن ابيه ، عن جده ، عن الحسن بن محبوب ، عن حنان بن سدير قال : كنت عند ابى جعفر عليه السلام فدخل عليه رجل فسلم و جلس ، فقال له ابو جعفر عليه السلام : من اى البلاد انت ؟ فقال الرجل : انا من اهل الكوفة و انا لك محب موال ، قال : فقال له ابو جعفر عليه السلام : اتصلى فى مسجد الكوفة كل صلاتك ؟ قال الرجل : لا، فقال ابوجعفر عليه السلام : انك لمحروم من الخير، قال : ثم قال ابو جعفر عليه السلام : اغتسل كل يوم من فراتكم مرة ؟ قال : لا، قال ففى كل جمعة ؟ فقال : لا، قال : ففى كل شهر؟ قال : لا، قال : ففى كل سنة ؟ قال : لا فقال له ابو جعفر عليه السلام انك لمحروم من الخير، قال : ثم قال : اتزور قبر الحسين عليه السلام فى كل جمعة ؟ قال : لا، قال ففى كل شهر؟ قال : لا، فقال له ابو جعفر عليه السلام انك لمحروم من الخير، قال : ثم قال : اتزور قبر الحسين عليه السلام فى كل جمعة ؟ قال : لا، قال : ففى كل شهر؟ قال : لا، قال : ففى كل سنة ؟ قال : لا، فقال ابوجعفر عليه السلام : انك لمحروم من الخير.

ترجمه : (حديث سيزدهم)

محمد حسن بن على بن مهزيار، از پدرش ، از جدش ، از حسن بن محبوب ، از حنان بن سدير نقل نموده ، وى مى گويد:
محضر مبارك حضرت ابى جعفر عليه السلام بودم كه شخصى داخل شد و به آن جناب سلام نمود و نشست حضرت به او فرمودند:
از كدام ديار هستى ؟
عرض كرد: از اهل كوفه بوده و دوست دار شما مى باشم .
رواى مى گويد: حضرت به او فرمود:
آيا تمام نمازهايت را در مسجد كوفه مى خوانى ؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند:
حقا كه از خير محروم هستى ، سپس فرمودند:
آيا هر روز يك مرتبه از فرات غسل مى كنى .
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند: آيا هر روز يك مرتبه از فرات غسل مى كنى .
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند:
آيا در هر جمعه چه طور؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند: در هر ماه چطور، عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند: در هر سال چه طور؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند: در هر ماه چطور؟
عرض كرد: خير
حضرت فرمودند:
حقا كه از خير محروم مى باشى .
رواى مى گويد: حضرت سپس به او فرمود:
آيا قبر حضرت امام حسين عليه السلام را در هر جمعه زيارت مى نمائى ؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند:
در هر ماه چه طور؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند:
در هر سال چه طور؟
عرض كرد: خير.
حضرت فرمودند:
حقا كه از خير محروم مى باشى .