آينه يادها
مناسبتهاى شمسى و قمرى در آينه قرآن و حديث

هادی ربانی و سيد محسن موسوی

- ۵ -


مناسبتهاى قمرى(نيمه دوم سال)

فضيلت ماه رجب

711. حديث قدسى: جَعَلتُ هذَا الشَّهرَ (رَجَبَ) حَبلاً بَيني و بَينَ عِبادي فَمَنِ اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ بِي؛(253)
ماه رجب را ريسمانى ميان خود و بندگانم قرار داده‏ام؛ هر كس به آن چنگ زند، به وصال من رسد.
712. حديث قدسى: الشَّهرُ شَهري و العَبدُ عَبدي و الرَّحمَةُ رَحمَتي فَمَن دَعاني في هذَا الشَّهرِ أجَبتُهُ و مَن سَألَني أعطَيتُهُ؛(254)
ماه (رجب)، ماه من، بنده، بنده من، و رحمت، رحمت من است؛ هر كه در اين ماه مرا بخواند، اجابتش كنم و هر كه حاجت آورَد، عطايش كنم.
713. پيامبرصلى الله عليه وآله:رَجَبٌ شَهرُ اللَّهِ الأصَبُّ يَصُبُّ اللَّهُ فِيهِ الرَّحمَةَ عَلى‏ عِبادِهِ؛(255)
رجب ماه بارش رحمت الهى است. خداوند در اين ماه رحمت خود را بربندگانش فرو مى‏ريزد.
714. پيامبرصلى الله عليه وآله:إنَّ في الجَنَّةِ قَصراً لايَدخُلُهُ إلّا صُوّامُ رَجَبٍ؛(256)
در بهشت قصرى است كه جز روزه داران ماه رجب وارد آن نمى‏شوند.
715. امام كاظم‏عليه السلام: رَجَبٌ شَهرٌ عَظيمٌ يُضاعِفُ اللَّهُ فيهِ الحَسَناتَ و يَمحُو فيهِ السَّيِّئاتَ؛(257)
رجب ماه بزرگى است كه خداوند (پاداش) نيكى‏ها را در آن دو چندان و گناهان را پاك مى‏كند.

1 رجب ولادت امام باقرعليه السلام (258)

716. پيامبرصلى الله عليه وآله: يا جابِرُ! فَإذا لَقَيتَهُ (الإمامَ الباقِرَعليه السلام )فَاقرَئهُ مِنّي السَّلامَ؛(259)
اى جابر! هر گاه او (امام باقرعليه السلام) را ديدار كردى، سلام مرا به او برسان.
717. امام باقرعليه السلام: وَاللَّهِ يا جابِرُ! لَقَد أعطاني اللَّهُ عِلمَ ما كانَ و ما هُوَ كائِنٌ إلى‏ يَومِ القِيامَةِ؛(260)
اى جابر! به خدا سوگند، خداوند علم گذشته و آينده تا روز قيامت را به من عطا كرده است.

سخنان برگزيده

718. امام باقرعليه السلام: الكَمالُ كُلُّ الكَمالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَى النّائِبَةِ و تَقدِيرُ المَعيشَةِ؛(261)
همه كمال در شناخت عميق دين و شكيبايى در پيشامدها و اندازه نگه داشتن در زندگى است.
719. امام باقرعليه السلام: تَبَسُّمُ الرَّجُلِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ حَسَنَةٌ؛(262)
لبخند آدمى به روى برادر دينى‏اش حسنه است.
720. امام باقرعليه السلام: خُذُوا الكَلِمَةَ الطَّيِّبَةَ مِمَّن قالَها و إن لَم يَعمَل بِها؛(263)
سخن نيك را از گوينده آن برگيريد، اگر چه به آن عمل نكند.
721. امام باقرعليه السلام: مَن تَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ لايُغلَبُ و مَنِ اعتَصَمَ بِاللَّهِ لايُهزَمُ؛(264)
آن كه به خدا توكّل كند، مغلوب نشود و آن كه به خدا توسّل جويد، شكست نخورد.
722. امام باقرعليه السلام: ما ضُرِبَ عَبدٌ بِعُقُوبَةٍ أعظَمَ مِن قَسوَةِ القَلبِ؛(265)
هيچ بنده‏اى به كيفرى بزرگ‏تر از سختْ دلى كيفر نشد.
723. امام باقرعليه السلام: عَلَيكُم بِالصَّدَقَةِ فَبَكِّرُوا بِالصَّدَقَةِ فَإنَّها تُسَوِّدُ وَجهَ إبليسَ؛(266)
بر شما باد به صدقه دادن! صبح زود صدقه بدهيد كه روى ابليس را سياه مى‏كند.
724. امام باقرعليه السلام: ما مِن نَكبَةٍ تُصِيبُ العَبدَ إلّا بِذَنبٍ؛(267)
هيچ گرفتارى‏يى به بنده نمى‏رسد مگر به سبب گناه.
725. امام باقرعليه السلام: ما حَسَنَةُ الدُّنيا إلّا صِلَةَ الإخوانِ و المَعارِفِ؛(268)
خوبىِ دنيا جز در پيوند با برادران و آشنايان نيست.
726. امام باقرعليه السلام: ما عُبِدَاللَّهُ بِشَى‏ءٍ أفضَلَ مِن عِفَّةِ بَطنٍ و فَرجٍ؛(269)
خداوند با چيزى برتر از پاكى شكم و دامن عبادت نشده است.
727. امام باقرعليه السلام: ايّاكَ و الكَسَلَ و الضَّجَرَ فَإنَّهُما مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ؛(270)
از تنبلى و بى حوصلگى بپرهيز كه اين دو كليد هر بدى‏اند.
728. امام باقرعليه السلام: قُولُوا لِلنّاسِ أحسَنَ ماتُحِبّونَ أن يُقالَ لَكُم؛(271)
با مردم نيكوتر از آنچه دوست داريد با شما سخن بگويند، سخن بگوييد. 

3 رجب شهادت امام هادى‏عليه السلام (272)

729. عَبيد اللَّهِ بن يَحيى الخاقان: لَو رَأيتَ أباهُ رَأيتَ رَجُلاً جَزلاً نَبيلاً فاضِلاً؛(273)
اگر پدر امام عسكرى‏عليه السلام (امام هادى‏عليه السلام) را مى‏ديدى، او را بسيار كريم و بخشنده، با نجابت و صاحب فضل مى‏يافتى.

سخنان برگزيده

730. امام هادى‏عليه السلام: مَن أطاعَ اللَّهَ يُطاعُ؛(274)
هر كس از خدا فرمان ببرد، از او فرمان برند.
731. امام هادى‏عليه السلام: العُقوقُ يُعقِبُ القِلَّةَ و يُؤدِّي إلَى الذِّلَّةِ؛(275)
عاقّ (والدين)، نادارى در پى‏دارد و به خوارى مى‏كشاند.
732. امام هادى‏عليه السلام: الغَضَبُ عَلى‏ مَن لاتَملِكُ عَجزٌ و عَلى‏ مَن تَملِكُ لَومٌ؛(276)
خشم بر كسى كه اختيارش به دست تو نيست، نشانه ناتوانى و بر آن‏كه اختيارش به دست تو است، مايه سرزنش است.
733. امام هادى‏عليه السلام: مَن يَزرَع خَيراً يَحصُد غِبطَةً و مَن يَزرَع شَرّاً يَحصُد نَدامَةً؛(277)
هر كه بذر خوبى بكارد، شادمانى بدرود و هر كه تخم بدى بيفشاند، پشيمانى مى‏درود.
734. امام هادى‏عليه السلام: مَن رَضِيَ عَن نَفسِهِ كَثُرَ السّاخِطونَ عَلَيهِ؛(278)
آن كه از خودش راضى شود، ناراضيان از او فراوان شوند. 

10 رجب ولادت امام جوادعليه السلام(279)

735. پيامبرصلى الله عليه وآله: و يَخرُجُ مِن صُلبِ عَلِيٍّ (الرِّضاعليه السلام) ابنُهُ مُحَمَّدٌ المَحمُودُ أطهَرُ النّاسِ خَلقاً و أحسَنُهُم خُلقاً؛(280)
از نسل امام رضاعليه السلام فرزندش محمّد پديد مى‏آيد كه فرزندى است پسنديده، و در آفرينش از همه مردم پاك‏تر و در اخلاق از همه نيكوتر است.
736. امام رضاعليه السلام: هذا (الامام الجوادعليه السلام) المَولُودُ الّذي لَم يُولَد مَولُودٌ أعظَمُ بَرَكَةً عَلى‏ شيعَتِنا مِنهُ ؛(281)
اين مولودى است كه پر بركت‏تر از او براى شيعه ما به دنيا نيامده است.
737. امام جوادعليه السلام: أنَا أعلَمُ بِسَرِائرِكُم و ظَواهِرِكُم و ما أنتُم صائِرونَ إلَيهِ؛(282)
من از نهان و آشكار شما و فرجامى كه به سوى آن مى‏رويد، آگاه‏ترم.

سخنان برگزيده

738. امام جوادعليه السلام: إعلَم أنَّكَ لَن تَخلُوَ مِن عَينِ اللَّهِ فَانظُر كَيفَ تَكُونُ؛(283)
بدان كه از ديد خداوند پنهان نيستى، پس بنگر چگونه‏اى.
739. امام جوادعليه السلام: مَنِ استَحسَنَ قَبيحاً كانَ شَريكاً فيهِ؛(284)
هر كه كار زشتى را نيك بشمارد، در آن كار شريك است.
740. امام جوادعليه السلام: مَنِ انقَطَعَ إلى‏ غَيرِ اللَّهِ وَ كَلَهُ اللَّهُ إلَيهِ؛(285)
آن كه به غير خداوند روى آورد، خداوند به همو واگذارش كند.
741. امام جوادعليه السلام: مَن أطاعَ هَواهُ أعطى‏ عَدُوَّهُ مُناهُ؛(286)
آن‏كه از هواى نفس خود پيروى كند، آرزوى دشمنش را برآورده است.
742. امام جوادعليه السلام: إتَّئِد تُصِب أو تَكَد؛(287)
شتاب مكن تا برسى يا نزديك شوى.
743. امام جوادعليه السلام: لاتَكُن وَلِيّاً لِلّهِ فِي العَلانِيَةِ، عَدُوّاً لَهُ فِي السِّرِّ؛(288)
در ظاهر، دوست خدا و در باطن، دشمن خدا مباش.
744. امام جوادعليه السلام: تَأخيرُ التَّوبَةِ إغتِرارٌ؛(289)
تأخير در توبه كردن فريب خوردن است.
745. امام جوادعليه السلام: مَن هَجَرَ المُداراةَ قارَبَهُ المَكرُوهُ؛(290)
آن كه سازش و مدارا را ترك كند، ناگوارى به او روى آورد.
746. امام جوادعليه السلام: مَن لَم يَعرِفِ المَوارِدَ أعيَتْهُ المَصادِرُ؛(291)
كسى كه راه ورود به كارى را نشناسد، راه برون شدن از آن درمانده‏اش مى‏كند.
747. امام جوادعليه السلام: مَن رَضِيَ بِدونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجلِسِ لَم يَزَلِ اللَّهُ و مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيهِ حَتّى‏ يَقومَ؛(292)
هر كه از نشستن در پايين مجلس خرسند باشد، خدا و فرشتگانش پيوسته بر او درود مى‏فرستند تا آن‏گاه كه برخيزد.

13 رجب ولادت امام على‏عليه السلام(293)

748. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ السَّعيدَ كُلَّ السَّعيدِ حَقَّ السَّعيدِ مَن اَحَبَّ عَلِيّاً في حَياتِهِ و بَعدَ مَوتِهِ؛(294)
سعادتمند حقيقى كسى است كه على را در حيات او و پس از رحلتش دوست بدارد.
749. امام سجّادعليه السلام إنَّ فاطِمَةَ بِنتَ أسَدٍ ضَرَبَهَا الطَّلقُ و هِيَ فِي الطَّوافِ فَدَ خَلَتِ الكَعبَةَ فَوَلَدَتْ أميرَالمُؤمِنينَ فِيها؛(295)
فاطمه، دختر اسد، در حال طواف بود كه درد زايمان او را فرا گرفت؛ پس وارد كعبه شد و اميرمؤمنان را در كعبه بزاد.

سخنان برگزيده

750. امام على‏عليه السلام: لا تَبتَهِجَنَّ بِخَطَإِ غَيرِكَ فَإنَّكَ لَن تَملِكَ الإصابَةَ أبَداً؛(296)
به خطاى ديگران شاد مشو كه هميشه از تو درست كارى سر نزند.
751. امام على‏عليه السلام: عَظِّمُوا أقدارَكُم بِالتَّغافُلِ عَنِ الدَّنِيِّ مِنَ الأُمورِ؛(297)
با بى‏توجّهى به امور پست، بر ارزش خود بيفزاييد.
752. امام على‏عليه السلام: مَن لَم يَقهَر حَسَدَهُ كانَ جَسَدُهُ قَبراً لِنَفسِهِ؛(298)
هر كه بر حسدش غالب نشود، بدنش گورجانش خواهد شد.
753. امام على‏عليه السلام: إنَّ أهَنأَ النّاسِ عَيشاً مَن كانَ بِما قَسَمَ اللَّهُ لَهُ راضِياً؛(299)
گواراترين زندگى را كسى دارد كه از آنچه خداوند نصيب او كرده است خرسند باشد.
754. امام على‏عليه السلام: أفضَلُ العَمَلِ ما اُريدَ بِهِ وَجهُ اللَّهِ؛(300)
برترين كارها، كارى است كه براى خدا باشد.
755. امام على‏عليه السلام: لاتَقُل مالا تُحِبُّ أن يُقالَ لَكَ؛(301)
آنچه دوست ندارى درباره‏ات گفته شود، درباره ديگران مگوى.
756. امام على‏عليه السلام: ما عالَ مَنِ اقتَصَدَ؛(302)
هر كه ميانه روى پيشه سازد، گرفتار فقر نشود.
757. امام على‏عليه السلام: مَن ضَنَّ بِعِرضِهِ فَلْيَدَعِ المِراءَ؛(303)
هر كه مى‏خواهد آب‏روى خود را نگاه دارد، بايد از جدال بپرهيزد.
758. امام على‏عليه السلام: امضِ لِكُلِّ يَومٍ عَمَلَهُ، فَإنَّ لِكُلِّ يَومٍ ما فيهِ؛(304)
در هر روز كار همان روز را انجام ده، كه هر روز را كارى (ويژه) است.
759. امام على‏عليه السلام: البِشرُ إسداءُ الصَّنيعَةِ بِغَيرِ مَؤونَةٍ؛(305)
خوش رويى احسانى است بى‏هزينه.
760. امام على‏عليه السلام: نُصحُكَ بَينَ المَلإَِ تَقريعٌ؛(306)
نصيحت كردنت در حضور جمع، سركوفت است. 

13 - 15 رجب اعتكاف

761. ( أنْ طَهِّرا بَيتِيَ لِلطّآئِفينَ وَ العاكِفينَ و الرُّكَّعِ السُّجُودِ)؛(307)
خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و ركوع و سجده كنندگان پاكيزه كنيد.
762. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَنِ اعتَكَفَ إيماناً وَ احتِساباً غُفِرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ؛(308)
همه گناهان گذشته كسى كه از روى ايمان و براى رسيدن به ثواب الهى معتكف شود، آمرزيده مى‏شود.
763. پيامبرصلى الله عليه وآله: المُعتَكِفُ يَعكُفُ الذُّنوبَ ويُجرى‏ لَهُ مِنَ الأجرِ كَأجرِ عامِلِ الحَسَناتِ كُلِّها؛(309)
معتكف همه گناهان را در بند مى‏كند و مانند كسى كه همه خوبى‏ها را انجام داده است، به او پاداش داده مى‏شود.
764. امام صادق‏عليه السلام: لا اعتِكافَ إلّا في مَسجدِ جَماعَةٍ قَد صَلّى‏ فيهِ امامُ عَدلٍ بصَلاةِ جَماعةٍ؛(310)
اعتكاف تنها در مسجد جامعى است كه امام عادل در آن نماز جماعت گزارده باشد.

15 رجب رحلت حضرت زينب‏عليها السلام

765. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن بَكى‏ عَلى‏ مُصابِ هذِهِ البِنتِ (زَينَبَ بَنتِ عَلِيٍ‏عليها السلام) كانَ كَمَن بَكى‏ عَلى‏ أخَوَيهَا الحَسَنِ و الحُسَينِ‏عليهما السلام؛(311)
هر كس بر مصيبت‏هاى اين دختر (زينب‏عليها السلام) بگريد، همانند كسى است كه بر برادرانش، حسن و حسين‏عليهما السلام، گريسته باشد.
766. امام حسين‏عليه السلام: يا أُختاه لاتَنسيني في نافِلَةِ اللَّيلِ؛(312)
اى خواهرم! مرا در نماز شب فراموش نكن.
767. امام سجّادعليه السلام: إنَّ عَمَّتي زَينَبَ مَعَ تِلكَ المَصائبَ و المِحَنِ النّازِلَةِ بِها في طَرِيقِنا إلَى الشّامِ ما تَرَكَتْ (تَهَجُّدَها) لِلَيلَةٍ؛(313)
عمّه‏ام، زينب، با وجود همه مصيبت‏ها و رنج‏هايى كه در مسيرمان به سوى شام به او روى آورد، حتّى يك شب اقامه نماز شب را فرو نگذاشت.
768. امام سجّادعليه السلام: أنتِ بِحَمدِ اللَّهِ عالِمَةٌ غَيرُ مُعَلَّمَةٍ، فَهِمَةٌ غَيرُ مُفهَّمَةٍ؛(314)
(اى زينب!) تو، بحمداللَّه، عالمى هستى كه نزد كسى تعليم نديدى و دانايى هستى كه نزد كسى نياموختى.
769. امام سجّادعليه السلام: إنَّها مَا ادَّخَرَت شَيئاً مَن يَومِها لِغَدِها أبَداً؛(315)
او هيچ گاه چيزى از امروز براى فرداى خود نيندوخت. 

25 رجب شهادت امام كاظم‏عليه السلام(316)

770. امام رضاعليه السلام: زيارَةُ قَبرِ أبي مِثلُ زِيارَةِ قَبِر الحُسَينِ؛(317)
زيارت قبر پدرم، موسى بن جعفرعليه السلام، مانند زيارت قبر حسين‏عليه السلام است.
771. روايت شده است: أنّهُ (الكاظِمَ‏عليه السلام) كانَ يَبِكي مِن خَشيَةِ اللَّهِ حَتّى‏ تَخضَلَّ لِحيَتُهُ بِالدُّمُوعِ؛(318)
امام كاظم همواره از بيم خدا مى‏گريست، چندان كه محاسنش از اشك تر مى‏شد.

سخنان برگزيده

772. امام كاظم‏عليه السلام: ثَلاثٌ مُوبِقاتٌ: نَكثُ الصَّفَقَةِ و تَركُ السُّنَّةِ و فِراقُ الجَماعَةِ؛(319)
سه چيز تباهى مى‏آورد: پيمان شكنى، رها كردن سنّت و جدا شدن از جماعت.
773. امام كاظم‏عليه السلام: عَونُكَ لِلضَّعيفِ أفضَلُ الصَّدَقَةِ؛(320)
كمك كردن تو به ناتوان، بهترين صدقه است.
774. امام كاظم‏عليه السلام: لَو كانَ فِيكُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائمُنا؛(321)
اگر به تعداد اهل بدر (مؤمن كامل) در ميان شما بود، قائم ما قيام مى‏كرد.
775. امام كاظم‏عليه السلام: لَيسَ مِنّا مَن لَم يُحاسِب نَفسَهُ في كُلِّ يَومٍ؛(322)
كسى كه هر روز خود را ارزيابى نكند، از ما نيست.
776. امام كاظم‏عليه السلام: ما مِن شَى‏ءٍ تَراهُ عَيناكَ إلّا و فيهِ مَوعِظَةٌ؛(323)
در هر چيزى كه چشمانت مى‏بيند، موعظه‏اى است.
777. امام كاظم‏عليه السلام: مَن كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ كَف َّ اللَّهُ عَنهُ عَذابَ يَومِ القِيامَة؛(324)
هر كس خشم خود را از مردم باز دارد، خداوند عذاب خود را در روز قيامت از او باز مى‏دارد.
778. امام كاظم‏عليه السلام: إذا كانَ ثَلاثَةٌ في بَيتٍ فَلا يَتَناجى‏ إثنانِ دونَ صاحِبِهِما فَإنَّ ذلِكَ مِمّايَغُمُّهُ؛(325)
هر گاه سه نفر در خانه‏اى بودند، دو نفرشان با هم نجوا نكنند؛ زيرا نجوا كردن، نفر سوم را ناراحت مى‏كند.
779. امام كاظم‏عليه السلام: إيّاكَ أن تَمنَعَ في طاعَةِ اللَّهِ فَتُنفِقُ مِثلَيهِ في مَعصِيَةِ اللَّهِ؛(326)
مبادا از خرج كردن در راه طاعت خدا خوددارى كنى، و آن‏گاه دو برابرش را در معصيت خدا خرج كنى.
780. امام كاظم‏عليه السلام: لاتُذهِبِ الحِشمَةَ بَينَكَ و بَينَ أخيكَ وَأبْقِ مِنها فَإنَّ ذَهابَها ذَهابُ الحَياءِ؛(327)
مبادا حريم ميان خود و برادرت را (يكسره) از ميان ببرى؛ چيزى از آن باقى بگذار؛ زيرا از ميان رفتن آن، از ميان رفتن شرم و حيا است. 
781. امام كاظم‏عليه السلام: أبلِغ خَيراً و قُل خَيراً ولا تَكُن أمُّعَةً؛(328)
خير برسان و سخن نيك بگو و سست رأى و فرمان‏برِ هر كس مباش.
782. امام كاظم‏عليه السلام: المُصيبَةُ لِلصّابِرِ واحِدَةٌ و لِلجازِعِ اثنَتانِ؛(329)
مصيبت براى شكيبا يكى است و براى ناشكيبا دوت.
783. امام كاظم‏عليه السلام: الصَّبرُ عَلَى العافِيَةِ أعظَمُ مِنَ الصَّبرِ عَلَى البَلاءِ؛(330)
شكيبايى در عافيت بزرگ‏تر است از شكيبايى در بلا. 

27 رجب مبعث پيامبرصلى الله عليه وآله

784. ( يا أيُّهَا النَّبِىُّ إنّا أرسَلناكَ شاهِداً و مُبَشِّراً و نَذيراً و داعِياً إلَى اللَّهِ بِإذنِهِ و سِراجاً مُنيراً)؛(331)
اى پيامبر! ما تو را گواه و نويد دهنده و هشدار دهنده فرستاديم كه به فرمان خدا به سوى او دعوت كنى و چراغى روشنى بخش باشى.
785. پيامبر صلى الله عليه وآله: إنَّما بُعِثتُ لاُِتَمِّمَ مَكارِمَ الأخلاقِ؛(332)
من مبعوث شدم تا بزرگوارى‏هاى اخلاقى را كامل كنم.
786. پيامبر صلى الله عليه وآله: بُعِثتُ بِمَكارِمِ الأخلاقِ و مَحاسِنِها؛(333)
من براى (احياى) مكارم و نيكى‏هاى اخلاقى مبعوث شدم.
787. امام على‏عليه السلام: أرسَلَهُ عَلى‏ حِينِ فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ و طُولِ هَجعَةٍ مِنَ الاُمَمِ و اعتِزامٍ مِنَ الفِتَنِ وَانتِشارٍ مِنَ الاُمُورِ و تَلَظٍّ مِنَ الحُرُوبِ و الدُّنيا كاسِفَةُ النُّورِ، ظاهِرَةُ الغُرورِ عَلى‏ حِينِ اصفِرارٍ مِن وَرَقِها و إياسٍ مِن ثَمَرِها؛(334)
خداوند او را در زمانى فرستاد كه روزگارى بود پيامبرى برانگيخته نشده بود، و مردم در خوابى طولانى به سر مى‏بردند، و فتنه‏ها بالا گرفته و كارها پريشان شده بود، و آتش جنگ‏ها شعله مى‏كشيد، و دنيا بى فروغ و پر از مكر و فريب گشته، برگ‏هاى درخت زندگى به زردى گراييده و از به بار نشستن آن قطع اميد شده بود.
788. امام على‏عليه السلام: أرسَلَهُ بِالضِّياءِ و قَدَّمَهُ فِي الاِصطِفاءِ فَرَتَقَ بِهِ المَفاتِقَ و ساوَرَ بِهِ المُغالِبَ و ذَلَّلَ بِهِ الصُّعُوبَةَ و سَهَّلَ بِهِ الحُزُونَةَ حَتّى‏ سَرَّحَ الظَّلالَ عَن يَمينٍ و شِمالٍ؛(335)
او را با نور فرستاد و در گزينش مقدّم داشت. به واسطه او گسستگى‏ها را به هم آورد و چيره جو را شكست داد و مشكلات را آسان و ناهموارى‏ها را هموار كرد تا جايى كه گمراهى را از راست و چپ دور كرد.
789. امام على‏عليه السلام: ... إلى‏ أن بَعَثَ اللَّهُ سُبحانَهُ مُحَمَّداً رَسولَ اللَّهِ لإِنجازِ عِدَتِهِ و إتمامِ نُبُوَّتِهِ؛(336)
... تا اين‏كه خداوند سبحان محمّد پيامبر خود را فرستاد تا وعده خويش را به انجام رساند و سلسله نبوتش را كامل كند.
790. امام مهدى‏عليه السلام: إنَّ اللَّهَ بَعَثَ مُحَمَّداً رَحمَةً لِلعالَمينَ و تَمَّمَ بِهِ نِعمَتَهُ؛(337)
خداوند محمّد را برانگيخت تا رحمتى براى جهانيان باشد و نعمت خود را تمام كند. 

فضيلت ماه شعبان

791. پيامبرصلى الله عليه وآله: شَعبانُ شَهري و رَمَضانُ شَهرُ اللَّهِ فَمَن صامَ شَهري كُنتُ لَهُ شَفيعاً يَومَ القِيامَةِ؛(338)
شعبان، ماه من و رمضان ماه خداوند است. هر كه ماه مرا روزه بدارد، در روز قيامت شفيع او خواهم بود.
792. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّما سُمِّيَ شَعبانُ لأِنَّهُ يَتَشَعَّبُ فيهِ أرزاقُ المُؤمِنينَ؛(339)
ماه شعبان، «شعبان» ناميده شد؛ زيرا روزى‏هاى مؤمنان در اين ماه قسمت مى‏شود.
793. امام على‏عليه السلام: رَجَبٌ شَهري و شَعبانُ شَهرُ رَسُولِ اللَّهِ؛(340)
رجب ماه من و شعبان ماه رسول خدا است.
794. امام على‏عليه السلام: صَومُ شَعبانَ يَذهَبُ بِوَسواسِ الصَّدرِ وَ بَلابِلِ القَلبِ؛(341)
روزه ماه شعبان، وسواس دل و پريشانى‏هاى جان را از بين مى‏برد.
795. امام صادق‏عليه السلام در جواب كسى كه پرسيده بود: ما أفضَلُ ما يُفعَلُ فيهِ (شَعبانَ)،
چه عملى در ماه شعبان برتر است؟ فرمودند:
الصَّدَقَةُ و الإستِغفارُ؛(342)
صدقه و استغفار.

3 شعبان ولادت امام حسين‏عليه السلام(343)

796. پيامبرصلى الله عليه وآله: أحَبَّ اللَّهُ مَن اَحَبَّ حُسَيناً؛(344)
هر كه حسين را دوست بدارد، خداوند دوستدار او است.
797. حذيفة بن يمان: پيامبرصلى الله عليه وآله را ديدم كه دست حسين بن على عليه السلام را گرفته بود و مى‏گفت:
يا أيُّهَا النّاسُ هذا الحُسَينُ بنُ عَلِىِّ فَاعِرفُوهُ فَوَ الَّذي نَفسِى بِيَدِهِ إِنَّهُ لَفي الجَنَّةِ و مُحِبِّهِ فِي الجَنَّةِ و مُحِبِّي مُحِبِّيهِ في الجَنَّةِ؛(345)
اى مردم! اين حسين، فرزند على است. او را بشناسيد. سوگند به آن كه جانم در دست اوست، او و دوستدارانش و دوستداران دوستدارانش در بهشت‏اند.
798. سلمان فارسى: حسين بن على‏عليه السلام روى زانوى پيامبرصلى الله عليه وآله نشسته بود و پيامبر او را مى‏بوسيد و مى‏گفت:
أنتَ الإمامُ ابنُ الإمامِ أبُو الأئمَةِ، تِسعَةٌ مِن صُلبِكَ و تاسِعُهُم قائمُهُم؛(346)
تو امام، فرزند امام و پدر امامان هستى كه نُه تن از ايشان از نسل تو هستند و نهمين آنان قيام كننده آنها است.

سخنان برگزيده

799. امام حسين‏عليه السلام: مَن عَبَدَ اللَّهَ حَقَّ عِبادَتِهِ آتاهُ اللَّهُ فَوقَ أمانِيِّهِ و كِفايَتِهِ؛(347)
هر كه خدا را، آن گونه كه سزاوار او است، بندگى كند، خداوند بيش از آرزوها و كفايتش به او عطا كند.
800. امام حسين‏عليه السلام: لاتَقولُوا بِألسِنَتِكُم ما يَنقُصُ عَن قَدرِ كُم؛(348)
چيزى را بر زبان نياوريد كه از ارزش شما بكاهد.
801. امام حسين‏عليه السلام: إنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَيكُم مِن نِعَمِ اللَّهِ عَلَيكُم فَلاتَمَلُّوا النِّعَمَ؛(349)
نياز مردم به شما از نعمت هاى خدا بر شما است؛ از اين نعمت افسرده و بيزار نباشيد.
802. امام حسين‏عليه السلام: مَن سَرَّهُ أن يُنسَأَ في أَجَلِهِ و يُزادَ في رِزقِهِ فَليَصِلْ رَحِمَهُ؛(350)
هر كه خوش دارد مرگش به تأخير افتد و روزى‏اش افزون شود. با خويشانش پيوند برقرار كند.
803. امام حسين‏عليه السلام: مِن عَلاماتِ أسبابِ الجَهلِ المُماراةُ لِغَيرِ أهلِ الفِكرِ؛(351)
از نشانه‏هاى نادانى، جدل با بى‏فكران است.
804. امام حسين‏عليه السلام: مَن طَلَبَ رِضَى النّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَكَلَهُ اللَّهُ إلَى النّاسِ؛(352)
هركه با خشم خدا، خواهان خشنودى مردم باشد، خداوند او را به مردم وامى‏گذارد.
805. امام حسين‏عليه السلام: مَن أحجَمَ عَنِ الرَّأي و عَيِيَت بِهِ الحِيَلُ، كانَ الرِّفقُ مِفتاحُهُ؛(353)
هر كه از اظهار نظر درماند و راه چاره درمانده‏اش كند، نرمى و مدارا كليد او باشد.

3 شعبان روز پاسدار(354)

806. پيامبرصلى الله عليه وآله به انس بن مرثدى غنوى، كه نگهبان شب بود، فرمودند: إستَقبِل هذَا الشِّعبَ حَتّى‏ تَكونَ في أعلاهُ و لانَغُرَّنَّ مِن قِبَلِكَ اللَّيلَةَ؛(355)
بالاى اين درّه برو تا در بالاترين نقطه آن باشى و مبادا امشب از محلّ نگهبانى تو غافلگير شويم.
807. پيامبرصلى الله عليه وآله: رِباطُ يَومٍ في سَبيلِ اللَّهِ خَيرٌ مِن قِيامِ شَهرٍ و صِيامِهِ؛(356)
يك روز مرزبانى در راه خدا از يك ماه شب زنده‏دارى و روزه‏دارى بهتر است.
808. پيامبرصلى الله عليه وآله: عَينانِ لاتَمَسُّهُمَا النّارُ: عَينٌ بَكَت مِن خَشيَةِ اللَّهِ و عَينٌ باتَ تَحرُسُ في سَبيلِ اللَّهِ؛(357)
دو چشمند كه آتش به آنها نمى‏رسد: چشمى كه از ترس خدا بگريد و چشمى كه شب‏ها در راه خدا نگهبانى دهد.
809. امام على‏عليه السلام: خَيرُ النّاسِ رَجُلٌ حَبَسَ نَفسَهُ فِى سَبيلِ اللَّهِ يُجاهِدُ أعداءَهُ يَلتَمِسُ المَوتَ أوِ القَتلَ في مَصافِّهِ؛(358)
بهترين مردم كسى است خود را در راه خدا وقف كند و با دشمنان او به نبرد برمى‏خيزد، و مرگ يا كشته شدن در ميدان نبرد را آرزو مى‏كند.

4 شعبان ولادت حضرت ابوالفضل‏عليه السلام و روز جانباز

810. امام حسين‏عليه السلام: يا عَبّاسُ إركَبْ، بِنَفسي أنتَ يا أخي؛(359)
اى عبّاس، بر اسب سوار شو؛ جانم فدايت اى برادرم!
811. امام سجّادعليه السلام: رَحِمَ اللَّهُ العَبّاسَ فَلَقَد آثَرَ و أبلى‏ و فَدى‏ أخاهُ بِنَفسِهِ؛(360)
رحمت خدا بر عبّاس! ايثار كرد و كوشيد و جان فداى برادرش كرد.
812. امام سجّادعليه السلام: أنَّ لِلعَبّاسِ عِندَاللَّهِ مَنزِلَةٌ يَغبِطُهُ بِها جَميعُ الشُّهداءِ يَومَ القيامَةِ؛(361)
عبّاس را نزد خداوند منزلتى‏است‏كه در روز قيامت همه‏شهيدان بر آن رشك‏مى‏برند.
813. امام صادق‏عليه السلام: كانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِيٍّ نافِذَ البَصيرَةِ صُلبَ الإيمانِ جاهَدَ مَعَ أبي عَبدِاللَّهِ و أبلى‏ بَلاءً حَسَناً و مَضى‏ شَهيدَاً؛(362)
عموى ما، عبّاس، داراى بينشى ژرف و ايمانى راسخ بود؛ همراه با امام حسين‏عليه السلام جهاد كرد و نيك آزمايش داد و به شهادت رسيد.
814. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن جُرِحَ في سَبيلِ اللَّهِ جاءَ يَومَ القِيامَةِ ريحُهُ كَرِيحِ المِسكِ... عَلَيهِ طابَعُ الشُّهَداءِ؛(363)
هر كس در راه خداوند مجروح شود، در حالى وارد قيامت مى‏شود كه بويش چون بوى مشك است... و نشان شهيدان را دارد.

5 شعبان ولادت امام سجّادعليه السلام(364)

815. امام باقرعليه السلام: إنَّ عَلِيَّ بنَ الحُسَينِ‏عليه السلام قاسَمَ اللَّهَ مالَهُ مَرَّتَينِ؛(365)
امام على بن حسين‏عليه السلام دارايى خود را دوبار در راه خدا تقسيم كرد.
816. امام صادق‏عليه السلام: كانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ‏عليه السلام إذا قامَ فِي الصَّلوةِ كَأَنَّهُ ساقُ شَجَرَةٍ لايَتَحرَّكُ مِنهُ شَى‏ءٌ إلّا ما حَرَّكَهُ الرِّيحُ مِنهُ؛(366)
امام سجّادعليه السلام هرگاه به نماز مى ايستاد چنان تنه درختى بود كه چيزى از آن نمى‏جنبيد مگر آنچه را كه باد مى‏جنباند.

سخنان برگزيده

817. امام سجّادعليه السلام: مَن رَمَى النّاسَ بِما فيهِم رَمَوهُ بِمالَيسَ فيهِ؛(367)
هر كس مردم را به دليل چيزى كه در آنان هست، وانهد، او را به دليل چيزى كه در او نيست، وا مى‏نهند.
818. امام سجّادعليه السلام: نَظَرُ المُؤمِنِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ لِلمَوَّدَةِ و المَحَبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ؛(368)
نگاه مؤمن به چهره برادر مؤمن خود از روى دوستى ومحبّت به او عبادت است.
819. امام سجّادعليه السلام: كانَ آخِرُ ما أوصى‏ بِهِ الخِضرُ مُوسى‏ بنَ عِمران‏عليهما السلام أن قالَ لاتُعَيِّرَ نَّ أحَداً بِذَنبٍ؛(369)
آخرين سفارش حضرت خضر به حضرت موسى اين بود كه: هرگز كسى را به سبب گناهش خوار نكن.
820. امام سجّادعليه السلام: كَفى‏ بِنَصرِاللَّهِ لَكَ أن تَرى‏ عَدُوَّكَ يَعمَلُ بِمَعاصِي اللَّهِ فِيكَ؛(370)
تو را يارى خدا همين بس كه مى‏بينى دشمنت به قصد تو خدا را نافرمانى مى‏كند.
821. امام سجّادعليه السلام: رأيتُ الخَيرَ كُلَّهُ قَدِ اجتَمَعَ في قَطعِ الطَّمَعِ عَمّا في أيدي النّاسِ؛(371)
همه خوبى‏ها را در بريدن طمع از آنچه در دست مردم است، ديدم.
822. امام سجّادعليه السلام: وَيلٌ لِمَن غَلَبَت آحادُهُ أعشارَهُ؛(372)
واى به حال كسى كه يكانش (گناهان) بر ده‏گانش (نيكى‏ها) چيره شود.
823. امام سجّادعليه السلام: مُجالَسَةُ الصّالِحينَ داعِيَةٌ إلَى الصَّلاحِ؛(373)
همنشينى با صالحان، به سوى صلاح رهنمون مى‏شود.
824. امام سجّادعليه السلام: أمّا حَقُّ ذِي المَعروفِ عَلَيكَ فَأن تَشكُرَهُ و تَذكُرَ مَعروفَهُ و تُكسِبَهُ المَقالَة الحَسَنَةَ و تُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَكَ و بَينَ اللَّهِ؛(374)
حق كسى كه بر تو نيكى مى‏كند، اين است كه او را سپاس بگويى و نيكى‏اش را به زبان آورى و از وى به خوبى ياد كنى و ميان خود و خداوند برايش خالصانه دعا كنى.

15 شعبان ولادت امام زمان‏عليه السلام

1. شخصيّت امام مهدى‏عليه السلام

825. ( بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيرٌ لَكُم إن كُنتُم مُؤمِنينَ)؛(375)
اگر مؤمن باشيد، باقيمانده خدا براى شما بهتر است.
826. پيامبرصلى الله عليه وآله: المَهديُّ رَجُلٌ مِن وُلدِي وَجهُهُ كَالكَوكَبِ الدُّرِّيِّ؛(376)
مهدى مردى است از فرزندان من كه چهره‏اش چون اختر تابناك است.
827. پيامبرصلى الله عليه وآله: المَهدِيُّ طاوُوسُ أهلِ الجَنَّةِ؛(377)
مهدى طاووس بهشتيان است.
828. امام على‏عليه السلام: و بِمَهديِّنا تَنقَطِعُ الحُجَجُ فَهُوَ خاتِمُ الأئمَّةِ و مُنقِذُ الاُمَّةِ و مُنتَهَى النُّورِ و غامِضُ السِّرِّ؛(378)
با مهدى ما حجّت‏ها گسسته مى‏شود. او پايان بخش سلسله امامان، نجات بخش امّت و اوج نور و راز نهان است.
829. امام على‏عليه السلام: المَهديُّ رَجُلٌ مِنّا مِن وُلدِ فاطِمَةَ؛(379)
مهدى مردى است از ما، از نسل فاطمه.
830. امام صادق عليه السلام: لَو أدرَكتُهُ لَخَدَمتُهُ أيّامَ حَياتي؛(380) 

اگر او (امام زمان‏عليه السلام) را در يابم، تمام عمر به او خدمت مى‏كنم.
831. امام مهدى‏عليه السلام: إنّي أمانٌ لأِهلِ الأرضِ كَما أنَّ النُّجُومَ أمانٌ لأِهلِ السَّماءِ؛(381)
من مايه امان اهل زمينم؛ چنان كه ستارگان مايه امان اهل آسمان‏اند.
832. امام مهدى‏عليه السلام: أنَا بَقِيَّةُ اللَّهِ في أرضِهِ و خَليفَتُهُ و حُجَّتُهُ عَلَيكُم؛(382)
من يادگار خدا در زمين و جانشين و حجّت او بر شما هستم.

2. غيبت امام مهدى‏عليه السلام

833. امام باقرعليه السلام: إنَّ لِلقائِمِ غَيبَتَينِ يُقالُ لَهُ في إحداهُما هَلَكَ ولايُدرى‏ في أيِّ وادٍ سَلَكَ؛(383)
قائم را دو غيبت است: در يكى از آنها (از بس طولانى است) درباره‏اش گفته مى‏شود: «او مُرد و معلوم نيست به كدام وادى رفته است!».
834. امام صادق‏عليه السلام: لِلقائِمِ غَيبَتانِ: إحداهُما طَويلَةٌ و الاُخرى‏ قَصيرَةٌ؛ فَالاُ ولى‏ يَعلَمُ بِمَكانِهِ فيها خاصَّةٌ مِن شيعَتِهِ والاُخرى‏ لايَعلَمُ بِمَكانِهِ فِيها إلاّ خاصَّةُ مَواليهِ فِي‏دِينِهِ؛(384)
قائم را دو غيبت است: يكى طولانى و ديگرى كوتاه. در غيبت نخستين جايگاه آن حضرت را شيعيان خاص او مى‏دانند، و در غيبت دوم از جايگاه او كسى جز خدمتكارانش، كه بر دين اويند، آگاه نيست.
835. امام مهدى‏عليه السلام: أمّا وَجهُ الاِنتفاعِ بِي في غَيبَتي فَكَالاِنتِفاعِ بِالشَّمسِ إذا غَيَّبَها عَنِ الأبصارِ السَّحابُ؛(385)
چگونگى بهره‏مندى از وجود من در دوران غيبتم، همچون بهره‏اى است كه از خورشيد مى‏برند، آن‏گاه كه ابر آن را از ديدگان نهان مى‏كند.

3. انتظار فرج

836. پيامبرصلى الله عليه وآله: أفضَلُ أعمالِ اُمَّتي إنتظارُ الفَرَجِ؛(386)
برترين اعمال امّت من انتظار فرج است.
837. امام على‏عليه السلام: إنتَظِرُوا الفَرَجَ و لاتَيأَسوا مِن رَوحِ اللَّهِ؛(387)
در انتظار فرج باشيد و از رحمت خدا نوميد نشويد.
838. امام على‏عليه السلام: المُنتَظِرُ لأِمرِنا كَالمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ في سَبيلِ اللَّهِ؛(388)
آن‏كه منتظر فرج ما است، همچون كسى‏است‏كه در راه‏خدا در خون خود تپيده‏باشد.
839. امام سجّادعليه السلام: المُنتَظِرونَ لِظُهُورِهِ أفضَلُ أهلِ كُلِّ زَمانٍ؛(389)
منتظران ظهور امام مهدى‏عليه السلام برترين اهل هر زمان‏اند.
840. امام صادق‏عليه السلام: تَوَقَّع أمرَ صاحِبِكَ لَيلَكَ و نَهارَكَ؛(390)
در شب و روزت منتظر فرج مولايت باش.
841. امام صادق‏عليه السلام: مَن آمَنَ بِنا و صَدَّقَ حَدِيثَنا وَانتَظَرَ أمرَنا كانَ كَمَن قُتِلَ تَحتَ رايَةِ القائِمِ؛(391)
آن كه به ما ايمان آورَد و سخن ما را تصديق كند و منتظر امر (فرج) ما باشد، همچون كسى است كه زير پرچم قائم به شهادت برسد.
842. امام صادق‏عليه السلام: المُنتَظِرُ لِلثّاني عَشَرَ كَالشّاهِرِ سَيفَهُ بَينَ يَدَي رَسولِ اللَّهِ يَذُبُّ عَنهُ؛(392)
منتظر ظهور امام دوازدهم مانند كسى است كه در ركاب پيامبر خدا شمشير كشيده است و از ايشان دفاع مى‏كند.

4. ياران امام مهدى‏عليه السلام

843. امام على‏عليه السلام: أصحابُ المَهدِيِّ شَبابٌ لاكُهُولَ فيهِم؛(393)
ياران مهدى جوان‏اند و ميان‏سالى در ميان آنان نيست.
844. امام باقرعليه السلام: يَظهَرُ في ثَلاثِمِأةِ و ثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً... رُهبانٌ بِاللَّيلِ اُسدٌ بِالنَّهارِ؛(394)
(امام زمان) با همراهى سيصد و سيزده مرد، كه راهبان شب و شيران روزند، ظهور مى‏كند.
845. امام باقرعليه السلام: كَأنّي بِأصحابِ القائمِ و قَد أحاطُوا بِما بَينَ الخافِقَينِ فَلَيسَ مِن شَى‏ءٍ إلاّ و هُوَ مُطيعٌ لَهُم؛(395)
گويا ياران قائم را مى‏بينم كه بر شرق و غرب عالم مسلّط شده‏اند و هيچ چيزى نيست مگر آن‏كه از آنها فرمان مى‏برد.
846. امام صادق‏عليه السلام: مَن سَرَّهُ أنْ يَكونَ مِن أصحابِ القائِمِ فَليَنتَظِر وَ لْيَعَمل بِالوَرَعِ؛(396)
هر كس خوش دارد از ياران امام مهدى‏عليه السلام باشد، بايد منتظر باشد و پارسايى پيشه كند.
847. امام كاظم‏عليه السلام: لَو كانَ فِيكُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائِمُنا؛(397)
اگر به تعداد اهل بدر (مؤمن كامل) در ميان شما بود، قائم ما قيام مى‏كرد.

5. ظهور امام مهدى‏عليه السلام

848. امام على‏عليه السلام: إذا نادى‏ مُنادٍ مِنَ السَّماءِ: «إنَّ الحَقَّ في آلِ مُحَمّدٍ» فَعِندَ ذلِكَ يَظهَرُ المَهدِيُّ عَلى‏ أفواهِ النّاسِ و يَشرَبونَ حُبَّهُ فلايَكونُ لَهُم ذِكرٌ غَيرُهُ؛(398)
.هرگاه آواز دهنده‏اى از آسمان آواز داد كه. «همانا حق در ميان خاندان محمّد است»، در آن هنگام نام مهدى بر سر زبان‏هاى مردم مى‏افتد و از جام محبّت او مى‏نوشند و جز نام او بر زبان ندارند.
849. امام حسين‏عليه السلام: يَظهَرُ اللَّهُ قائِمَنا فَيَنتَقِمُ مِنَ الظّالِمينَ؛(399)
خداوند قائم ما را از پس پرده غيبت بيرون مى‏آورد و آن‏گاه او از ستم‏گران انتقام مى‏گيرد.
850. امام حسين‏عليه السلام: إذا قامَ قائِمُ العَدلِ وَسِعَ عَدلُهُ البِرَّ و الفاجِرَ؛(400)
آن گاه كه برپا دارنده عدالت (امام مهدى‏عليه السلام) قيام كند، عدالتش نيكوكار و بدكار را فرا گيرد.
851. امام سجّادعليه السلام: إذا قامَ قائِمُنا أذهَبَ اللَّهُ عَن شيعَتِنَا العاهَةَ و جَعَلَ قُلوبَهُم كزُبَرِ الحَديدِ؛(401)
آن گاه كه قائم ما قيام كند، خدا آفت را از شيعيان ما بزدايد و دل‏هايشان را چون پاره‏هاى آهن (استوار) سازد.
852. امام مهدى‏عليه السلام: أنَا الَّذي أملأَُها عَدلاً كَما مُلِئَت جَوراً؛(402)
منم كه زمين را از عدالت لبريز مى‏كنم، چنان كه از ستم آكنده است. 

6. سخنان برگزيده

853. امام مهدى‏عليه السلام: إنَّ الأرضَ لا تَخلُو مِن حُجَّةٍ إمّا ظاهِراً و إمّا مَغمُوراً؛(403)
زمين از حجّتى آشكار يا نهان خالى نيست.
854. امام مهدى‏عليه السلام: لِيَعمَل كُلُّ امْرِءٍ علَى‏ ما يُقَرَّبُ مِن مَحَبَّتِنا؛(404)
هر يك از شما بايد كارى كند كه با آن به محبّت ما نزديك شود.
855. امام مهدى‏عليه السلام: ما اُرغِمَ أنفُ الشَّيطانِ بِشَى‏ءٍ مِثلِ الصَّلاةِ؛(405)
هيچ چيز مانند نماز، بينى شيطان را به خاك نمى‏مالد.
856. امام مهدى‏عليه السلام: إجعَلوا قَصدَكُم إلَينا بِالمَوَدَّةِ عَلَى السُّنَّةِ الواضِحَةِ؛(406)
گرايش خود را به ما، با دوست داشتن سنّت روشن همراه كنيد.
857. امام مهدى‏عليه السلام: إنَّ اللَّهَ مَعَنا، فَلا فاقَةَ بِنا إلى‏ غَيرِهِ و الحَقُّ مَعَنا فَلَن يُوحِشَنا مَن قَعَدَ عَنّا؛(407)
خدا با ما است و نيازمند ديگرى نيستيم. حق با ما است و باكى نيست كه كسى از ما روى بگرداند.
858. امام مهدى‏عليه السلام: أنا خاتِمُ الأوصِياءِ، بي يُدفَعُ البَلاءُ مِن أهلي و شيعَتي؛(408)
من وصىّ آخرين‏ام؛ به وسيله من بلا از خانواده و شيعيانم دفع مى‏شود.
859. امام مهدى‏عليه السلام: إنّا يُحيطُ عِلمُنا بأنبائِكُم و لايعَزُبُ عَنّا شَى‏ءٌ مِن أخبارِكُم؛(409)
ما از همه خبرهاى شما آگاهيم و چيزى از خبرهاى شما از ما پنهان نيست.
860. امام مهدى‏عليه السلام: أكثِروا الدُّعاءَ بِتَعجيلِ الفَرَجِ فَإنَّ ذلِكَ فَرَجُكُم؛(410)
براى تعجيل در فرج بسيار دعا كنيد، كه فرج من فرج شما نيز هست.

 حلول ماه رمضان

1. فضيلت ماه رمضان

861. ( شَهرُ رَمَضانَ الَّذي اُنزِلَ فيهِ القُرآنُ هُدىً لِلنّاسِ و بَيِّناتٍ مِنَ الهُدى‏ و الفُرقانِ)؛(411)
رمضان، ماهى است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است؛ (كتابى) كه مردم را راهنما و (در بردارنده) نشانه‏هاى آشكار هدايت و ميزان تشخيص حق از باطل است.
862. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ أبوابَ السَّماءِ تُفتَحُ في أوَّلِ لَيلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ و لاتُغلَقُ إلى‏ آخِرِ لَيلَةٍ مِنهُ؛(412)
درهاى آسمان در شب اوّل ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرين شب اين ماه بسته نمى‏شود.
863. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ الشَّقِيَّ حَقَّ الشَّقِيِّ مَن خَرَجَ مِنهُ هذَا الشَّهرُ و لَم يُغفَر ذُنوبُهُ؛(413)
بدبخت واقعى كسى است كه اين ماه را پشت سر گذارد و گناهانش آمرزيده نشود.
864. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّما سُمِّيَ الرَّمَضانُ لأِنَّهُ يُرمِضُ الذُّنُوبَ؛(414) 
رمضان، رمضان ناميده شد؛ زيرا گناهان را مى‏سوزاند.
865. امام حسن‏عليه السلام: إنَّ اللَّهَ جَعَلَ شَهرَ رَمضانَ مِضماراً لِخَلقِهِ فَيستَبِقونَ فيهِ بِطاعَتِهِ إلى‏ مَرضاتِهِ؛(415)
خداوند ماه رمضان را ميدان مسابقه‏اى براى آفريدگان خود قرار داده تا با طاعتش براى خشنودى او از يكديگر پيشى گيرند.

2. روزه

866. ( يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِن قَبلِكُم لَعَلَّكُم تَتَّقُونَ)؛(416)
اى مؤمنان! روزه بر شما مقرّر شده است؛ همچنان كه بر پيشينيان شما مقرّر شده بود، شايد كه پرهيزگار شويد.
867. پيامبرصلى الله عليه وآله: الصَّومُ جُنَّةٌ مِنَ النّارِ؛(417)
روزه سپرى است در برابر آتش.
868. پيامبرصلى الله عليه وآله: لِكُلِّ شَى‏ءٍ زَكاةٌ و زَكاةُ الأبدانِ الصِّيامُ؛(418)
براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدن‏ها روزه‏دارى است.
869. پيامبرصلى الله عليه وآله: صُومُوا تَصِحّوا؛(419)
روزه بگيريد تا تن درست باشيد.
870. امام على‏عليه السلام: صِيامُ القَلبِ عَنِ الفِكرِ فِي الآثامِ أفضَلُ مِن صِيامِ البَطنِ عَنِ الطَّعامِ؛(420)
روزه دل، انديشيدن به گناهان، برتر است از روزه شكم؛ يعنى غذا خوردن.

3. تلاوت قرآن

871. ( اَلَّذينَ آتَيناهُمُ الكِتابَ يَتلُونَهُ حَقَّ تِلاوتِهِ أولئكَ يُؤمِنُونَ بِهِ...)؛(421)
كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داديم، (و) آن را چنان كه شايسته آن است مى‏خوانند، ايشان‏اند كه به آن ايمان دارند.
872. پيامبرصلى الله عليه وآله: أَكثِرُوا فيهِ (شَهرِ رَمَضانَ) مِن تِلاوَةِ القُرآنِ؛(422)
در ماه رمضان، قرآن بسيار تلاوت كنيد.
873. پيامبرصلى الله عليه وآله: إذا اَحَبَّ أحَدُكُم أن يُحَدِّثَ رَبَّهُ فَلْيَقرَأ القُرآنَ؛(423)
هرگاه فردى از شما دوست داشته باشد كه با پروردگارش سخن بگويد، قرآن بخواند.
874. پيامبرصلى الله عليه وآله: لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ، فَإنَّ القُرآنَ يُحيِي القَلبَ و يَنهى‏ عَنِ الفحشاءِ و المُنكَرِ و البَغيِ؛(424)
از خواندن قرآن غافل مشو؛ زيرا قرآن دل را زنده مى‏كند و از فحشا و زشت‏كارى و ستم باز مى‏دارد.

4. دعا و استغفار

875. پيامبرصلى الله عليه وآله: الصّائِمُ لاتُرَدُّ دَعوَتُهُ؛(425)
دعاى روزه‏دار ردّ نمى‏شود.
876. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يَقولُ كُلَّ لَيلَةٍ مِن هذَا الشَّهرِ: وَ عِزَّتي و جَلالي لَقَد أمَرتُ مَلائِكَتي بِفَتحِ أبوابِ سَماواتٍ لِلدّاعِينَ مِن عِبادي و إمائي؛(426)
خداوند در هر شبِ ماه رمضان مى‏گويد: «به عزّت و جلالم سوگند، به فرشتگان فرمان داده‏ام درهاى آسمان‏ها را بر روى بندگان دعا كننده من بگشايند».
877. پيامبرصلى الله عليه وآله: هُوَ شَهرُ الإستِغفارِ و هُوَ شَهرُ الصِّيامِ و هُوَ شَهرُ الدُّعاءِ؛(427)
ماه رمضان ماه استغفار، ماه روزه و ماه دعا است.
878. پيامبرصلى الله عليه وآله:... أقبَلَ إلَيكُم شَهرُ اللَّهِ... إنَّ أنفُسَكُم مَرهُونَةٌ بِأعمالِكُم فَفُكُّوها بِاستِغفارِكُم...؛(428)
ماه خدا به سوى شما روى آورده است... جان شما در گرو اعمال شما است؛ پس آن را با استغفار آزاد كنيد.
879. پيامبرصلى الله عليه وآله: و دُعاؤُكُم فيهِ مُستَجابٌ؛(429)
دعاى شما در اين ماه به اجابت مى‏رسد.
880. امام على‏عليه السلام: عَلَيكُم في شَهرِ رَمَضانَ بِكَثرَةِ الاِستِغفارِ و الدُّعاءِ؛(430)
بر شما باد در ماه رمضان به بسيارىِ استغفار و دع.
881. امام صادق‏عليه السلام: كانَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ‏عليه السلام إذا كانَ شَهرُ رَمَضانَ لَم يَتَكَلَّم إلّا بِالدُّعاءِ و التَّسبيحِ و الاِستِغفارِ و التَّكبيرِ؛(431)
امام سجّادعليه السلام در ماه رمضان جز به دعا و تسبيح و استغفار و تكبير لب نمى‏گشود.

15 رمضان ولادت امام حسن‏عليه السلام(432)

882. پيامبرصلى الله عليه وآله: حَسَنٌ مِنّي و أنَا مِنهُ أحَبَّ اللَّهُ مَن أحَبَّهُ؛(433)
حسن از من است و من از اويم؛ هر كه دوستش بدارد، خداوند دوستدار او است.
883. امام سجّادعليه السلام: إنَّ الحَسَنَ‏عليه السلام لَم يُرَ فِي شَى‏ءٍ مِن أحوالِهِ إلّا ذاكِراً لِلّهِ سُبحانَهُ؛(434)
امام حسن‏عليه السلام در همه حال خداى سبحان را ياد مى‏كرد.
884. امام باقرعليه السلام: كانَ الحَسَنُ كَثيرَ الاِجتِهادِ فِي العِبادَةِ و التَّصَدُّقِ؛(435)
امام حسن‏عليه السلام در عبادت و صدقه دادن سخت كوش بود.
885. امام صادق‏عليه السلام: كانَ الحَسَنُ أشبَهَ النّاسِ بِرَسولِ اللَّهِ خَلقاً و سُؤدُداً و هَدياً؛(436)
امام حسن‏عليه السلام در خلقت و سيرت و شرافت شبيه‏ترين مردم به رسول خدا بود.

سخنان برگزيده

886. امام حسن‏عليه السلام: أحسِن جِوارَ مَن جاوَرَكَ تَكُن مُسلِماً؛(437)
با همسايه‏ات به نيكى همسايگى كن تا مسلمان باشى.
887. امام حسن‏عليه السلام: القَريبُ مَن قَرَّبَتهُ المَوَدَّةُ وان بَعُدَ نَسَبُهُ؛(438)
خويشاوند كسى است كه دوستى سبب خويشاوندى او است، اگرچه نسبش دور باشد.
888. امام حسن‏عليه السلام: مَنِ اتَّكَلَ عَلى‏ حُسنِ الاِختيارِ مِنَ اللَّهِ لَهُ لَم يَتَمَنَّ أنَّهُ في غَيرِ الحالِ الَّتِي اخْتارَهَا اللَّهُ؛(439)
هر كه به حُسن اختيار خدا براى او اعتماد كند، آرزو نمى‏كند كه در حالتى جز آنچه خدا برايش اختيار كرده است، باشد.
889. امام حسن‏عليه السلام: لايَغُشُّ العاقِلُ مَنِ استَنصَحَهُ؛(440)
خردمند به كسى كه از او نصيحت مى‏خواهد، خيانت نمى‏كند.
890. امام حسن‏عليه السلام: عَلَيكم بِالفِكرِ، فَإنَّهُ حَياةُ قَلبِ البَصيرِ ومَفاتيحُ أبوابِ الحِكمَةِ؛(441)
بر شما باد به تفكّر، كه تفكّر مايه حيات قلب شخص بصير و كليد درِ حكمت است.
891. امام حسن‏عليه السلام: لامُرُوَّةَ لِمَن لاهِمَّةَ لَهُ؛(442)
بى همّت را مردانگى نباشد.
892. امام حسن‏عليه السلام: تَمامُ الصَّنِيَعةِ خَيرٌ مِن ابتِدائِها؛(443)
تمام كردن احسان از آغاز كردن آن بهتر است.
893. امام حسن‏عليه السلام: ما تَشاوَرَ قَومٌ إلّا هُدُوا إلى‏ رُشدِهِم؛(444)
هيچ گروهى با هم مشورت نكردند، مگر آن كه به راه پيشرفت خود رهنمون شدند.
894. امام حسن‏عليه السلام: اَلإخاءُ الوَفاءُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخاءِ؛(445)
نشانه برادرى، وفادارى در سختى و آسايش است.
895. امام حسن‏عليه السلام: مَن عَدَّدَ نِعَمَهُ، مَحَقَ كَرَمَهُ؛(446)
هر كس احسان‏هاى خود را برشمرد، بخشندگى خود را تباه كرده است.
896. امام حسن‏عليه السلام: اَلمَعروفُ مالَم يَتَقَدَّمهُ مَطَلٌ و لَم يَتبَعهُ مَنٌّ؛(447)
احسان آن است كه تأخيرى در پيش و منّتى در پس نداشته باشد.
897. امام حسن‏عليه السلام: إذا سَمِعتَ أحَداً يَتَناوَلُ أعراضَ النّاسِ فَاجتَهِد أن لايَعرِفَكَ؛(448)
هر گاه شنيدى شخصى آبروى مردم را مى‏ريزد، بكوش تا تو را نشناسد.

شب‏هاى 19، 21 و23 رمضان شب‏هاى قدر

898. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن أحيى لَيلَةَ القَدرِ حُوِّلَ عَنهُ العَذابُ إلَى السَّنَةِ القابِلَةِ؛(449)
هر كس شب قدر را احيا بدارد، تا سال آينده عذاب از او بر داشته مى‏شود.
899. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن قامَ لَيلَةَ القَدرِ إيماناً وَ احتِساباً، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ؛(450)
هر كه از روى ايمان و براى رسيدن به ثواب الهى، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشته‏اش آمرزيده مى‏شود.
900. امام صادق‏عليه السلام: قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَيلَةُ القَدرِ؛(451)
قلب ماه رمضان، شب قدر است.
901. امام صادق‏عليه السلام: مَن عَرَفَ فاطِمَةَ حَقَّ مَعرِفَتِها فَقَد أدرَكَ لَيلَةَ القَدرِ؛(452)
هر كه فاطمه را، آن گونه كه سزاوار است، بشناسد، بى‏ترديد شب قدر را درك كرده است.
902. امام صادق‏عليه السلام: التَّقديرُ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ و الإبرامُ في لَيلَةِ إحدى‏ و عِشرينَ و الإمضاءُ في لَيلَةِ ثلاثَ و عِشرينَ؛(453)
مقدّرات در شب نوزدهم تعيين، در شب بيست و يكم تأييد و در شب بيست و سوم (ماه رمضان) امضا مى‏شود.

21 رمضان شهادت امام على‏عليه السلام(454)

903. امام على‏عليه السلام: وَاللَّهِ لاَبنُ أبي‏طالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ بِثَدىِ اُمِّهِ؛(455)
به خدا سوگند كه پسر ابوطالب با مرگ مأنوس‏تر است تا كودك به پستان مادرش.
904. امام حسن‏عليه السلام: لَقَد فارَقَكُم رَجُلٌ بِالأمسِ لم يَسبِقهُ الأوَّلونَ و لايُدرِكُهُ الآخِرونَ؛(456)
ديروز مردى شما را ترك كرد كه پيشينيان بر او پيشى نگرفتند و پسينيان به او نمى‏رسند.

سخنان برگزيده

905. امام على‏عليه السلام: لاتَعزِم عَلى‏ مالَم تَستَبِنِ الرُّشدُ فِيهِ؛(457)
تصميم به انجام دادن كارى كه درستى آن برايت روشن نيست مگير.
906. امام على‏عليه السلام: سَلامَةُ الدّينِ وَالدُّنيا في مُداراةِ النّاسِ؛(458)
سلامتى دين و دنيا در مدارا كردن با مردم است.
907. امام على‏عليه السلام: الفِكرُ فِي الخَيرِ يَدعُو إلَى العَمَلِ بِهِ؛(459)
انديشيدن به خوبى‏ها آدمى را به انجام دادن آنها بر مى‏انگيزد.
908. امام على‏عليه السلام: دَعِ المُماراةَ و مُجاراةَ مَن لاعَقلَ لَهُ و لاعِلمَ؛(460)
ستيز و بگو مگوى با بى‏خردِ بى دانش را واگذار.
909. امام على‏عليه السلام: أجمِلُوا فِي الخِطابِ تَسمَعُوا جَميلَ الجَوابِ؛(461)
با مردم زيبا سخن بگوييد تا پاسخ زيبا بشنويد.
910. امام على‏عليه السلام: حُسنُ الظَّنِّ يُخَفِّفُ الهَمَّ و يُنجي مِن تَقَلُّدِ الإثمِ؛(462)
خوش بينى، اندوه را مى‏كاهد و از افتادن در بند گناه مى‏رهاند.
911. امام على‏عليه السلام: إقبَل عُذرَ أخيكَ و إنْ لَم يَكُن لَهُ عُذرٌ، فَالْتَمِس لَهُ عُذراً؛(463)
عذر برادرت را بپذير و اگر عذرى نداشت، عذرى برايش بتراش.
912. امام على‏عليه السلام: سَيِّئَةٌ تَسوؤُكَ خَيرٌ عِندَ اللَّهِ مِن حَسَنَةٍ تُعجِبُكَ؛(464)
گناهى كه اندوهگين‏ات كند، نزد خدا بهتر است از كار نيكى كه به خودپسندى گرفتارت سازد.
913. امام على‏عليه السلام: إرحَم مَن دُونَكَ، يَرحَمْكَ مَن فَوقَكَ؛(465)
به فرودست خود رحم كن، تا فرادستت بر تو رحم آورد.
914. امام على‏عليه السلام: إنَّ الحَقَّ لايُعرَفُ بِالرِّجالِ إعرِفِ الحَقَّ تَعرِف أهلَهُ؛(466)
حق با شخصيّت‏ها شناخته نمى‏شود؛ حقّ را بشناس تا اهل آن را بشناسى.
915. امام على‏عليه السلام: شِرارُكُم المَشّاؤونَ بِالنَّميمَةِ، المُفَرِّقُونَ بَينَ الأحِبَّةِ؛(467)
بدترين شما سخن چينان و تفرقه اندازان ميان دوستان‏اند.
916. امام على‏عليه السلام: ما عُمِرَ مَجلِسٌ بِالغِيبَةِ إلاّخَرِبَ مِنَ الدِّينِ؛(468)
مجلسى كه با غيبت آباد شود، دين در آن تباه مى‏شود. 

جمعه آخرِ ماه رمضان روز جهانى قدس

1. فضيلت بيت المقدّس

917. ( سُبحانَ الَّذي أسرى‏ بِعَبدِهِ لَيلاً مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ إلَى المَسجِدِ الأقصَى الَّذي بارَكنا حَولَهُ لِنُرِيَهُ مِن آياتِنا)؛(469)
منزّه است خدايى كه بنده‏اش را در شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجدالاقصى، كه گرداگردش را پربركت ساخته‏ايم، برد تا از آيات خود به او بنمايانيم.
918. پيامبرصلى الله عليه وآله: قالَ اللَّهَ عَزَّوجَلَّ: مَن زارَني في بَيتي أو مَسجِدِ رَسولي أو في بَيتِ المَقدسِ فَماتَ، ماتَ شَهيداً؛(470)
خداوند (در حديث قدسى) مى‏فرمايد: هر كس مرا در خانه‏ام (مسجد الحرام) يا در مسجد پيامبرم (مسجد النبى) يا در بيت المقدّس زيارت كند و بميرد، شهيد جان سپرده است.
919. پيامبرصلى الله عليه وآله: لا تَزالُ عِصابَةٌ مِن اُمَّتي يُقاتِلونَ عَلى‏ أبوابِ دِمَشقَ و ما حَولَهُ و عَلى‏ أبوابِ بَيتِ المَقدِسِ و ما حَولَهُ لايَضُرُّهُم خِذلانُ مَن خَذَلَهُم ظاهِرينَ عَلَى الحَقِّ إلى‏ أن تَقُومَ السَّاعَةُ؛(471)
پيوسته گروهى از امّت من بر دروازه‏هاى دمشق و پيرامونش و بيت المقدّس و پيرامون آن مبارزه مى‏كنند و يارى نكردن آنان، زيانى به آنها نمى‏رساند. آنان تا روز قيامت پشتيبان حقّ‏اند.
920. امام على‏عليه السلام: أربَعَةٌ مِن قُصُورِ الجَنَّةِ فِي الدُّنيا: المَسجِدُ الحَرامِ و مَسجِدُ الرَّسولِ و مسَجِدُ بَيتِ المَقدِسِ و مَسجِدُ الكُوفَةِ؛(472)
چهار قصر از قصرهاى بهشت در دنيا هستند: مسجدالحرام، مسجد الرسول، مسجد بيت‏المقدّس و مسجد كوفه.
921. امام باقرعليه السلام: إنَّ رَسولَ اللَّهِ استَقبَلَ بَيتَ المَقدِسِ سَبعَةَ عَشَرَ شَهراً ثُمَّ صُرِفَ إلَى الكَعبَةِ؛(473)
رسول خدا بيت المقدّس را هفده ماه قبله قرار دادند و پس از آن به سمت كعبه برگشتند.

2. دشمنى يهود با مسلمانان

922. ( لَتَجِدَنَّ أشَدَّ النّاسِ عَداوَةً لِلَّذِينَ آمَنوا الْيَهودَ والَّذينَ أشرَكُوا)؛(474)
بى ترديد، يهود و مشركان را دشمن ترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت.
923. ( و لَن تَرضى‏ عَنكَ اليَهوُدُ و لا النَّصارى‏ حَتّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُم ، قُل إنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُدى‏)؛(475)
هرگز يهود و نصارى از تو خشنود نخواهند شد، مگر آن كه از آيين (تحريف يافته) آنان پيروى كنى. بگو: تنها هدايت الهى است كه هدايت واقعى است.
924. پيامبرصلى الله عليه وآله: أنَّهُم (اليَهودَ) أَغَشُّ الخَلقِ لِلمُسلِمينَ؛(476)
به درستى كه يهود ناسره ترين مردم نسبت به مسلمانان، است.

1 شوّال عيد سعيد فطر

925. امام على‏عليه السلام:إنَّما هُوَ عِيدٌ لِمَن قَبِلَ اللَّهُ صِيامَهُ و شَكَرَ قِيامَهُ؛(477)
امروز تنها عيد كسى است كه خداوند روزه‏اش را پذيرفته و شب زنده‏دارى‏اش را سپاس گزارده است.
926. امام على‏عليه السلام: ألا و إنَّ هذا اليَومَ يَومٌ جَعَلَهُ اللَّهُ لَكُم عِيداً و جَعَلَكُم لَهُ أهلاً، فَاذكُرُوا اللَّهَ يَذكُركُم وَ ادْعُوهُ يَستَجِب لَكُم؛(478)
امروز روزى است كه خداوند آن را براى شما عيد قرار داد و شما را نيز شايسته آن ساخت؛ پس به ياد خدا باشيد تا او نيز به ياد شما باشد و او را بخوانيد تا خواسته‏هايتان را اجابت كند.
927. امام رضاعليه السلام: إنَّما جُعِلَ يَومُ الفِطرِ العِيدَ لِيَكونَ لِلمُسلِمينَ مُجتَمَعاً يَجتَمِعُونَ فيهِ و يَبرُزونَ لِلّهِ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلى‏ ما مَنَّ عَلَيهِم؛(479)
روز فطر از اين رو عيد قرار داده شد تا روز گردهمايى مسلمانان باشد، و در اين روز گرد هم آيند و براى خدا به صحرا (فضايى باز) درآيند و خداوند را بر منّتى كه بر آنها نهاده است ستايش و به بزرگى ياد كنند.
928. امام هادى‏عليه السلام: إنَّمَا الأعيادُ أربَعَةٌ لِلشّيعَةِ: الفِطرُ و الأضحى‏ و الغَديرُ و الجُمُعَةُ؛(480)
شيعيان فقط چهار عيد دارند: فطر، قربان، غدير و جمعه. 

15 شوّال درگذشت حضرت عبد العظيم حسنى‏عليه السلام

1. شخصيّت عبد العظيم حسنى‏عليه السلام

929. امام هادى‏عليه السلام به حمّاد رازى فرمودند:
إذا أشكَلَ عَلَيكَ شَى‏ءٌ مِن أمرِ دينِكَ بِناحِيَتِكَ، فَسَلْ عَن عَبدِ العَظيمِ بنِ عَبدِاللَّهِ الحَسَنِيِ‏عليه السلام؛(481)
هرگاه در قلمرو خود در كار دين به مشكلى دچار شدى، آن را با عبدالعظيم حسنى در ميان بگذار.
930. امام هادى‏عليه السلام:مَرحَباً بِكَ يا أبَاالقاسِمِ أنتَ وَلِيُّنا حَقاً؛(482)
اى ابوالقاسم! خوش آمدى، تو حقيقتاً دوستدار ما هستى.
931. امام هادى‏عليه السلام به مردى از اهالى رى كه به زيارت امام حسين‏عليه السلام رفته بود فرمودند:
أما إنَّكَ لَو زُرتَ قَبرَ عَبدِالعَظيم عِندَكمُ لَكُنتَ كَمَن زارَ الحُسَينَ‏عليه السلام؛(483)
اگر قبر عبد العظيم را در شهر خود زيارت كنى، چنان است كه گويى امام حسين‏عليه السلام را زيارت كرده‏اى.

2. مقام محدّثان

932. پيامبرصلى الله عليه وآله:مَن أدّى‏ إلى‏ أمَّتي حَديثاً يُقامُ بِهِ سُنَّةٌ أو يُثلَمُ بِهِ بِدعَةٌ فَلَهُ الجَنَّةَ؛(484)
هر كس به امّت من حديثى برساند كه به سبب آن سنّتى برپا شود يا بدعتى آسيب بيند، پاداشش بهشت است.
933. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن تَعَلَّمَ حَدِيثَينِ اثنَينِ يَنفَعُ بِهِما نَفسُهُ و يُعَلِّمُهُما غَيرَهُ فَيَنتَفِعُ بِهِما كانَ خَيراً مِن عِبادَةِ سِتّينَ سَنَةً؛(485)
هر كس دو حديث بياموزد كه هم خود از آنها بهره برد و هم به ديگرى آموزش دهد كه او نيز از آنها سود برد، عمل او از شصت سال عبادت بهتر است.
934. امام صادق‏عليه السلام: الرِّوايَةُ لِلحَديثِ المُتَفَقِّهُ فِي الدِّينِ أفضَلُ مِن ألفِ عابِدٍ لافِقهَ لَهُ و لارِوايَةَ؛(486)
آن كه حديث روايت كند و دين شناس باشد، از هزار عابد كه دين‏شناس و راوى حديث نباشد، بهتر است.
935. امام صادق‏عليه السلام: إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ مِنّا عَلى‏ قَدرِ رِوايَتِهم عَنّا؛(487)
جايگاه مردم را نزد ما از شمار رواياتى كه از ما نقل مى‏كنند بشناسيد.
936. امام باقرعليه السلام: إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ؛(488)
سخن ما دل‏ها را زنده مى‏كند.
937. امام باقرعليه السلام: لَحَديثٌ واحِدٌ تأخُذُهُ عَن صادِقٍ خَيرٌ لَكَ مِنَ الدُّنيا و ما فِيها؛(489)
يك حديث كه آن را از فردى راستگو فرا مى‏گيرى، براى تو بهتر است از دنيا و آنچه در آن است.

3. گزيده احاديث

938. حضرت عبد العظيم‏عليه السلام روايت مى‏كند: مولايم امام رضاعليه السلام براى من پيامى فرستاد و فرمود: سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو:
. . . و إقبالُ بَعضِهِم عَلى‏ بَعضٍ و المُزاوَرَةُ فَإنَّ ذلِكَ قُربَةً إلَى اللَّهِ؛(490)
(به آنان دستور بده) به هم روى آورند و با يكديگر ديدار كنند، كه موجب نزديكى به خداوند است.
939. حضرت عبد العظيم‏عليه السلام از امام رضا چنين روايت مى‏كند:
المُسلِمُ الَّذي يَسلَمُ المُسلِمونَ مِن لِسانِهِ و يَدِهُ ولَيسَ مِنّا مَن لَم يَأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ‏(491)؛
مسلمان كسى است كه مردم از دست و زبان او آسوده باشند و از ما نيست آن كه همسايه‏اش از شرّ او در امان نباشد.
940. حضرت عبد العظيم‏عليه السلام از امام جوادعليه السلام چنين روايت مى‏كند:
مَن رَضِىَ بِالعافِيَةِ مِمَّن دُونَهُ رُزِقَ السَّلامَةَ مِمَّن فَوقَهُ؛(492)
هر كس از عافيت زير دستانش خشنود باشد، از بالا دستش در امان مى‏ماند.
941. حضرت عبد العظيم‏عليه السلام از امام جوادعليه السلام چنين روايت مى‏كند:
أفضَلُ أعمالِ شيعَتِنَا انتِظارُ الفَرَجِ‏(493)؛
برترين اعمال شيعيان ما انتظار فرج (ظهور امام زمان‏عليه السلام) است.
942. حضرت عبد العظيم‏عليه السلام از امام هادى‏عليه السلام چنين روايت مى‏كند:
إنَّمَا اتَّخَذَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إبراهِيمَ خَليلاً لِكَثرَةِ صَلاتِهِ عَلى‏ مُحَمَّدٍ و أهلِ بَيتِهِ‏عليهم السلام؛(494)
خداوند متعال، ابراهيم‏عليه السلام را دوست خود برگرفت؛ زيرا او بر محمّد و اهل بيت او بسيار درود مى‏فرستاد.

25 شوّال شهادت امام صادق‏عليه السلام(495)

943. امام كاظم‏عليه السلام:كانَ يُعرَفُ مَوضِعُ سُجُودِ أبي عَبدِاللَّهِ بِطيبِ رِيحِهِ؛(496)
سجده گاه امام صادق‏عليه السلام از بوى خوش آن شناخته مى‏شد.
944. مالك بن أنس (فقيه المدينة): كانَ الصادقُ‏عليه السلام رَجُلاً لايَخلُو مِن إحدى‏ ثَلاثِ خِصالٍ: إمّا صائماً و إمّا قائماً و إمّا ذاكِراً و... طَيِّبُ المُجالَسَةِ، كَثيرَ الفَوائدِ؛(497)
امام صادق‏عليه السلام هميشه در يكى از سه حالت بود: يا روزه‏دار بود يا در حال نماز و يا ذكر مى‏گفت... مجلسش نيكو و نفعش فراوان بود.

سخنان برگزيده

945. امام صادق‏عليه السلام: الغِيبَةُ أن تَقولَ في أخيكَ ما سَتَرهُ اللَّهُ عَلَيهِ؛(498)
غيبت آن است كه درباره برادرت چيزى بگويى كه خداوند آن را پنهان كرده است.
946. امام صادق‏عليه السلام: لايَتِمُّ المَعروفُ إلاّ بِثَلاثٍ: تَعجيلِهِ و تَصغيرِهِ و تَستيرِهِ؛(499)
كار نيك تمام نمى‏شود مگر به سه چيز: شتاب در انجام دادن، كوچك شمردن و پنهان داشتن آن.
947. امام صادق‏عليه السلام: أروَحُ الرُّوحِ اليَأسُ عَنِ النّاسِ؛(500)
خوش‏ترين آسايش، نوميدى از مردم است.
948. امام صادق‏عليه السلام: صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ يَومَ القيامَةِ؛(501)
صله رحم حساب را در روز قيامت آسان مى‏كند.
949. امام صادق‏عليه السلام: مَن يَثِقَ بِاللَّهِ يَكفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنياهُ و آخِرَتِهِ؛(502)
هر كه به خدا اعتماد كند، خداوند كارهاى دنيا و آخرتش را، كه او را بى قرار كرده‏اند، كفايت مى‏كند.
950. امام صادق‏عليه السلام: إعمَلِ اليَومَ فِى الدُّنيا بِما تَرجُو بِهِ الفَوزَ فِي الآخِرَةِ؛(503)
امروز در دنيا كارى كن كه به وسيله آن اميد رستگارى در آخرت دارى.
951. امام صادق‏عليه السلام: مَن عَيَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم يَمُت حَتّى‏ يَرتَكِبَهُ؛(504)
هر كس مؤمنى را بر انجام دادن گناهى سرزنش كند، نمى‏ميرد تا آن‏كه خود آن گناه را مرتكب شود.
952. امام صادق‏عليه السلام: ضَمِنتُ لِمَنِ اقتَصَدَ أن لايَفتَقِرَ؛(505)
من ضمانت مى‏كنم كه هر كه ميانه روى پيشه كند، فقير نشود.
953. امام صادق‏عليه السلام: إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلى‏ قَدرِ رِوايَتِهِم عَنّا؛(506)
منزلت مردم را به اندازه نقل حديث‏شان از ما بشناسيد.
954. امام صادق‏عليه السلام: بَرُّوا آبائكُم يَبَرَّكُم أبنائُكُم؛(507)
به پدرانتان نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند. 

11 ذى قعده ولادت امام رضاعليه السلام(508)

955. ابراهيم بن عبّاس: و كانَ (أبُوالحسَنِ الرِّضاعليه السلام) كَثيرَ المَعروفِ والصَّدَقَةِ فِي السِّرِّ؛(509)
امام رضاعليه السلام در پنهان بسيار نيكى مى‏كرد و صدقه مى‏داد.
956. معروف الكرخي: دَخَلَ الرِّضاعليه السلام الحَمّامَ فَقالَ لَهُ بَعضُ النّاسِ: دَلِّكني يا رَجُلُ! فَجَعَلَ يُدَلِّكُهُ فَعَرفُوهُ فَجَعَلَ الرَّجُلُ يَعتَذِرُ مِنهُ و هُوَ يُطَيِّبُ قَلبَهُ و يُدَلِّكُهُ؛(510)
امام رضاعليه السلام وارد حمام شد. مردى به ايشان گفت: «اى مرد! پشتم را كيسه بكش.» امام شروع به اين كار كرد. كسانى آن حضرت را شناختند. (آن گاه مرد وى را شناخت) و عذر خواهى كرد؛ اين در حالى بود كه امام او را دلدارى مى‏داد و پشتش را كيسه مى‏كشيد.

سخنان برگزيده

957. امام رضاعليه السلام: مَن طَلَبَ الأمرَ مِن وَجهِهِ لَم يَزِلَّ، فَإن زَلَّ لَم تَخذُلهُ الحِيلَةُ؛(511)
آن‏كه كار را از راهش بجويد نمى‏لغزد، و اگر بلغزد راه چاره در پيش‏رو دارد.
958. امام رضاعليه السلام: مَن سَألَ اللَّهَ التَّوفيقَ و لَم يَجتَهِد فَقَدِ استَهزَأَ بِنَفسِهِ؛(512)
هر كس از خدا توفيق بخواهد و تلاش نكند، خود را مسخره كرده است.
959. امام رضاعليه السلام: إيّاكَ أن تَتبَعَ النَّفسَ هَواها فَإنَّ في هَواها رَداها؛(513)
مبادا از هواى نفس پيروى كنى كه در آن نابودى نهفته است.
960. امام رضاعليه السلام: أفضَلُ المالِ ما وُقِىَ بِهِ العِرضُ؛(514)
بهترين مال آن است كه آب‏رو با آن محفوظ بماند.
961. امام رضاعليه السلام: مَن لَقِيَ فَقيراً مُسلِماً فَسَلَّمَ عَلَيهِ خِلافَ سَلامِهِ عَلَى الأغنياءِ لَقِي اَللَّهَ يَومَ القِيامَةِ و هُوَ عَلَيهِ غَضبانٌ؛(515)
هر كس مسلمان فقيرى را ديدار كند و برخلاف سلامى كه به ثروتمندان مى‏كند، به او سلام كند، روز قيامت در حالى به ديدار خدا مى‏رود كه بر او خشگمين است.
962. امام رضاعليه السلام: لَم يَخُنكَ الأمينُ و لكِن ائتَمَنتَ الخائنَ؛(516)
امين به تو خيانت نمى‏كند، امّا تو خائن را امين مى‏شمارى.
963. امام رضاعليه السلام: مَا التَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إلّا نُصِرَ أعظَمُهُما عَفواً؛(517)
از ميان دو گروهى كه با هم روبه‏رو مى‏شوند، پيروزى با گروهى است كه بخشش بيشترى داشته باشد.
964. امام رضاعليه السلام: النّاسُ ضَربانِ: بالِغٌ لايَكتَفِي و طالِبٌ لايَجِدُ؛(518)
مردم دو گونه‏اند: يابنده‏اى كه (به يافته‏اش) بسنده نمى‏كند، و جوينده‏اى كه نمى‏يابد.

1 ذى حجّه ازدواج امام على‏عليه السلام و حضرت زهراعليها السلام(519)

965. ( وَ أنكِحُوا الأيامى‏ مِنكُم وَ الصّالِحينَ مِن عِبادِكُم و إمائِكُم إن يَكونُوا فُقراءَ يُغنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَاللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ)؛(520)
بى‏همسرانِ خود و غلامان و كنيزان درست‏كار را همسر دهيد. اگر تهيدست باشند، خداوند از فضل خود، آنان را توانگر مى‏كند و خداوند گشايش‏گر و دانا است.
966. پيامبرصلى الله عليه وآله: زَوِّجُوا أياماكُم، فَإنَّ اللَّهَ يُحَسِّنَ لَهُم في أخلاقِهِم و يُوَسَّعُ لَهُم في أرزاقِهِمِ و يَزيدهُمُ في مُروّاتِهِم؛(521)
بى‏همسران خود را همسر دهيد؛ كه خداوند اخلاق آنان را نيكو و روزيشان را فراخ مى‏كند و بر جوانمردى آنها مى‏افزايد.
967. امام صادق‏عليه السلام: مَن زَوَّجَ أعزَباً كانَ مِمَّن يَنظُرُ اللَّهُ إلَيهِ يَومَ القِيامَةِ؛(522)
هر كس بى‏زنى را همسر دهد از جمله كسانى است كه خداوند در روز قيامت به او نظر مى‏افكند.
968. امام صادق‏عليه السلام: لَولا أنَّ اللَّهَ خَلَقَ أميرَ المُؤمِنينَ لِفاطِمَةَ ما كانَ لَها كُفوٌ عَلَى ظَهرِ الأرضِ؛(523)
اگر خداوند اميرمؤمنان را براى فاطمه نمى‏آفريد، در زمين همتايى براى او نبود.

7 ذى حجّه شهادت امام باقرعليه السلام(524)

969. امام صادق‏عليه السلام: قالَ لي أبي: يا جَعفَرُ أوقِفْ لِي مِن مالي كَذا و كَذا، النَّوادِبُ تَندُبُني عَشرَ سِنينَ بِمِنى‏ أيّامَ مِنى‏؛(525)
پدرم به من فرمود: اى جعفر! فلان مقدار از دارايى‏ام را برايم وقف كن تا گريه‏كنندگان در مِنا و در ايّام مِنا ده سال بر من بگريند.

سخنان برگزيده

970. امام باقرعليه السلام: مَن لَم يَجعَل لَهُ مِن نَفسِهِ واعِظاً فَإنَّ مَواعِظَ النّاسِ لَن تُغنِيَ عَنهُ شَيئاً؛(526)
كسى كه واعظى درونى نداشته باشد، موعظه‏هاى مردم سودى به او نمى‏رساند.
971. امام باقرعليه السلام: ما شِيَعَتُنا إلّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ و أطاعَهُ؛(527)
شيعه ما، تنها، كسى است كه تقوا پيشه و مطيع خداوند باشد.
972. امام باقرعليه السلام: سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ؛(528)
راه خود پسندى را با خودشناسى ببند.
973. امام باقرعليه السلام: إنَّ مِن رَوحِ اللَّهِ ثَلاثَةً: التَّهَجُّدَ بِاللَّيلِ و إفطارَ الصّائمِ و لِقاءَ الإخوانِ؛(529)
سه چيز نشانه رحمت خدا است: عبادت شبانه، افطار دادن به روزه‏دار، ديدار با برادران.
974. امام باقرعليه السلام: رَبِّ أَصلِح لِي جَماعَةَ إخوَتي و أخواتى و مُحِبِّيَّ، فَإنَّ صَلاحَهُم صَلاحِي؛(530)
خدايا! همه برادران و خواهرانم و دوستدارانم را اصلاح فرما، كه صلاح ايشان صلاح من است.
975. امام باقرعليه السلام: تَزَيَّنْ لِلّهِ بِالصِّدقِ فِي الأعمالِ؛(531)
با راست كردارى، خود را براى خداوند بياراى.
976. امام باقرعليه السلام: إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ؛(532)
سخن ما دل‏ها را زنده مى‏كند.
977. امام باقرعليه السلام: مَن كانَ ظاهِرُهُ أرجَحَ مِن باطِنِهِ خَفَّ ميزانُهُ؛(533)
هر كس ظاهرش بهتر از باطنش باشد، ترازويش سبك آيد.
978. امام باقرعليه السلام: اُطلُب بَقاءَ العِزِّ بِإماتَةِ الطَّمَعِ؛(534)
پايدارى عزّت را با ميراندن طمع بجوى.
979. امام باقرعليه السلام: إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً يَومَ القِيامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلى‏ غَيرِهِ؛(535)
حسرت‏مندترين مردم در روز قيامت، بنده‏اى است كه سخن از عدالت گويد و با ديگران خلاف آن عمل كند.
980. امام باقرعليه السلام: الصَّلاةُ تَثبيتٌ لِلإخلاصِ تَنزيهٌ عَنِ الِكبرِ؛(536)
نماز موجب استوارى اخلاص و دورى از كبر است.

9 ذى حجّه روز عرفه

981. پيامبرصلى الله عليه وآله: ما مِن يَومٍ أكثَرَ أن يُعتِقَ اللَّهُ فِيهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن يَومِ عَرَفَةَ؛(537)
خداوند در هيچ روزى به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمى‏رهاند.
982. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يُباهِي مَلائِكَتَهُ عَشِيَّةَ عَرَفةَ بِأهلِ عَرَفَةَ فَيَقولُ: اُنظُروا إلى‏ عِبادي أتَوني شُعثاً غُبراً؛(538)
خداوند در غروب عرفه نزد فرشتگانش به اهل عرفه مى‏بالد و مى‏گويد: «بندگانم را بنگريد! ژوليده و غبار آلود، نزد من آمده‏اند.»
983. پيامبرصلى الله عليه وآله: أعظَمُ أهلِ عَرَفاتٍ جُرماً مِنِ انصَرَفَ و هُوَ يَظُنُّ أنَّهُ لَن يُغفَرَ لَهُ؛(539)
گناه كارترين فرد در عرفات كسى است كه از آن‏جا باز گردد در حالى كه گمان مى‏برد آمرزيده نخواهد شد.
984. امام على‏عليه السلام: مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغفَرُ إلّا بِعَرَفَاتٍ؛(540)
برخى از گناهان جز در عرفات بخشوده نمى‏شوند.
985. امام صادق‏عليه السلام: تَخَيَّر لِنَفسِكَ مِنَ الدُّعاءِ ما أحبَبتَ واجْتَهِد، فإنَّهُ (يَومَ عَرَفَة) يَومُ دُعاءٍ و مَسألَةٍ؛(541)
هر چه مى‏خواهى براى خود دعا بخوان و (در دعا كردن) بكوش كه آن روز (روز عرفه) روز دعا و درخواست است.

9 ذى حجّه روز نيايش

986. ( فَاذكُروني أذكُركُم وَاشكُرُوا لي ولا تَكفُرونِ)؛(542)
مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم؛ مرا سپاس گوييد و ناسپاسى مكنيد.
987. پيامبرصلى الله عليه وآله: اَللّهُمَّ اجعَل حُبَّكَ اَحَبَّ الأشياءِ إلَىَّ؛(543)
خدايا! دوستى‏ات را محبوب‏ترين چيزها نزد من گردان.
988. امام على‏عليه السلام: اَللّهُمَّ إنّي أسألُكَ الأمانَ الأمانَ يَومَ لايَنفَعُ مالٌ و لابَنونَ إلّا مَن أتَى اللَّهَ بِقَلبٍ سَليمٍ؛(544)
خدايا! از تو امان مى‏طلبم در آن روزى كه نه مال و ثروت به كار مى‏آيد و نه فرزندان، مگر كسى كه با دلى پاك به سوى خدا بيايد.
989. حضرت فاطمه‏عليها السلام: اَللّهُمَّ أسألُكَ النَّظَرَ إلى وَجهِكَ و الشَّوقَ إلى‏ لِقائِكَ؛(545)
خدايا! نگريستن به رويت و شوق ديدارت را از تو درخواست مى‏كنم.
990. امام حسين‏عليه السلام: إلهي أنا الفَقيرُ في غِنايَ فَكَيفَ لاأكونُ فَقيراً في فَقري؛(546)
خدايا! من در حال بى‏نيازى نيازمندم؛ پس چگونه در حال فقر نيازمند (تو )نباشم؟
991. امام سجّادعليه السلام: يا راحِمَ رَنَّةِ العَليلِ و يا عالِمَ ما تَحتَ خَفِيِّ الأنينَ، اجعَلْني مِنَ السّالِمينَ في حِصنِكَ الَّذي لاتَرومُهُ الأعداءُ؛(547)
اى آن كه بر ناله دردمند رحمت مى‏آورى، و اى آن كه به آنچه در دل زارى‏كننده نهفته است دانايى، مرا از كسانى قرار ده كه در پناه تو ايمن‏اند و دشمنان را به آن جانْ‏پناه دسترسى نيست.
992. امام صادق‏عليه السلام: أوحَى اللَّهُ إلى داودَعليه السلام: بِي فَافرَح و بِذِكري فَتَلَذَّد و بِمُناجاتي فَتَنَعَّم؛(548)
خداوند به داوودعليه السلام وحى فرمود: «به من شاد باش و با ياد من سرخوشى كن و از نعمت مناجات با من برخوردار شو.»
993. امام هادى‏عليه السلام: يا مَن دَعاهُ المُضطَرّونَ فَأجابَهُم و لَجَأ إلَيهِ الخائفُونَ فَآمَنَهُم و عَبَدَهُ الطّائِعونَ فَشَكَرَهُم و حَمِدَهُ الشّاكِرُونَ فَأثابَهُم؛(549)
اى آن‏كه درماندگان او را مى‏خوانند و اجابتشان مى‏كند، بيم‏ناكان به او پناه مى‏برند و امانشان مى‏دهد، مطيعان او را عبادت مى‏كنند و سپاسشان مى‏گويد و شاكران او را سپاس مى‏گويند و پاداششان مى‏دهد.
994. امام مهدى‏عليه السلام: يا مَن أظهَرَ الجَميلَ و سَتَرَ القَبيحَ يا مَن لَم يُؤاخِذ بِالجَريرَةِ و لَم يَهتِكِ السِّترَ يا عَظيمَ المَنِّ يا كَريمَ الصَّفحِ يا حَسَنَ التَّجاوُزِ؛(550)
اى آن‏كه (كار) زيبا را آشكار مى‏كند و (كار) زشت را مى‏پوشاند! اى آن‏كه بر بدكارى مؤاخذه نمى‏كند و پرده نمى‏درد! اى آن‏كه منّتش بزرگ و چشم پوشى‏اش كريمانه و گذشتش نيكو است!

9 - 13 ذى حجّه حج

995. ( و لِلّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ البَيتِ مَنِ استَطاعَ إلَيهِ سَبيلاً و مَن كَفَرَ فَإنَّ اللَّهَ غَنيٌّ عَنِ العالَمينَ)؛(551)
براى رضايت خدا، حجّ خانه خدا بر عهده مردم است؛ براى كسى كه بتواند راهى بدان يابد. و هر كه كفر ورزد، همانا خداوند از جهانيان بى‏نياز است.
996. امام على‏عليه السلام: الحاجُّ والمُعتَمِرُ وفَدُ اللَّهِ و حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أن يُكرِمَ وَفدَهُ و يَحبُوَهُ بِالمَغفِرَةِ؛(552)
حج گزار و عمره‏گزار ميهمان خدايند، و بر خدا است كه مهمانش را گرامى بدارد و او را با مغفرت خويش در ميان گيرد.
997. امام على‏عليه السلام: و حَجُّ البَيتِ و العُمرَةُ فَإنَّهُما يَنفِيانِ الفَقرَ و يُكَفِّرانِ الذَّنبَ و يُوجِبانِ الجَنَّةَ؛(553)
حجّ و عمره فقر را از بين مى‏برد، گناهان را پاك و بهشت را واجب مى‏كند.
998. امام سجّادعليه السلام: حَقُّ الحَجِّ أن تَعلَمَ أنَّهُ وِفادَةٌ إلى‏ رَبِّكَ و فِرارٌ إلَيهِ مِن ذُنوبِكَ و بِهِ قَبولُ تَوبَتِكَ و قَضاءُ الفرضِ الَّذي أوجَبَهُ اللَّهُ عَلَيكَ؛(554)
حقّ حجّ (بر تو) آن است كه بدانى حجّ، به ميهمانى پروردگارت رفتن است. و از گناهان به سوى او گريختن، و سبب قبولى توبه، و گزاردن فريضه‏اى كه خداوند آن را بر تو واجب كرده است.
999. امام سجّادعليه السلام: حُجُّوا وَاعتَمِرُوا تَصِحَّ أبدانُكُم و تَتَّسِع أرزاقُكُم؛(555)
حجّ و عمره به جاى آريد تا بدنتان سالم و روزيتان فراخ شود.
1000. امام باقرعليه السلام: تَمامُ الحَج لِقاءُ الإمامِ؛(556)
كمال حجّ به ديدار با امام است.
1001. امام باقرعليه السلام: الحَجُّ تَسكينُ القلُوبِ؛(557)
حجّ آرام بخش دل‏ها است.
1002. امام صادق‏عليه السلام: مَن حَجَّ حَجَّةَ الإسلامِ، فَقَد حَلَّ عُقدَةً مِنَ النّارِ مِن عُنُقِهِ؛(558)
هر كس حجّ واجبش را به جاى آورَد، گره‏اى از آتش، از گردن خويش گشوده است.
1003. امام صادق‏عليه السلام: إذا أرَدتَ الحَجَّ فَجَرِّد قَلبَكَ لِلّهِ مِن كُلِّ شاغِلٍ وحِجابٍ؛(559)
هرگاه قصد حجّ كردى، دلت را براى خدا از هر بازدارنده و حجابى بپيراى.

10 ذى حجّه عيد قربان

1004. پيامبرصلى الله عليه وآله: يُغفَرُ لِصاحِبِ الأضحِيَّةِ عِندَ أوَّلِ قَطرَةٍ تَقطُرُ مِن دَمِها؛(560)
با ريختن اوّلين قطره خون قربانى (به زمين)، صاحب قربانى آمرزيده مى‏شود.
1005. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّما جَعَلَ اللَّهُ الأضحى‏ لِشبَعِ مَساكِينِكُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم؛(561)
خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد.
1006. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن صَدَقَت نِيَّتُهُ، كانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ كَفّارَةً لِكُلِّ ذَنبٍ؛(562)
هر كس نيّتش صادق باشد، اوّلين قطره از خون قربانى‏اش، كفّاره همه گناهان او است.
1007. امام باقرعليه السلام: اِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ؛(563)
خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد.
1008. امام سجّادعليه السلام: إذا ذَبَحَ الحاجُّ كانَ فِداهُ مِنَ النّارِ؛(564)
قربانى كردن حاجى، فديه او در برابر آتش خواهد بود.

15 ذى حجّه ولادت امام هادى‏عليه السلام(565)

1009. عبد اللَّه بن المبارك: و كانَ (الإمامُ الهادي‏عليه السلام) أطيَبَ النّاسِ بَهجَةً و أصدَقَهُم لَهجَةً؛(566)
امام هادى خوش‏روترين و راست‏گوترين مردم بود.
1010. نادِر الخادِم: كانَ أبوالحَسنِ (العَسكَريُ‏عليه السلام) إذا اَكَلَ أحدُنا لايَستَحدِثُهُ حَتّى يَفرُغَ مِن طَعامِهِ؛(567)
زمانى‏كه يكى از ما غذا مى‏خورد، امام هادى‏عليه السلام كسى از ما را به سخن وانمى‏داشت تا از غذا خوردن فراغت يابد.

سخنان برگزيده

1011. امام هادى‏عليه السلام: مَن جَمَعَ لَكَ وُدَّهُ و رَأيَهُ فَاجمَعْ لَهُ طاعَتَكَ؛(568)
هر كس نهايت دوستى و رأى(نيكش) را به تو عرضه كرد، تو نيز نهايت فرمانبرى‏ات را به او ابراز كن.
1012. امام هادى‏عليه السلام: اُذكُر حَسَراتِ التَّفريطِ بِأخذ تَقديمِ الحَزمِ؛(569)
حسرت كوتاهى كردن را با پيشه كردن دور انديشى، ياد كن.
1013. امام هادى‏عليه السلام: مَن أَطاعَ اللَّهَ لَم يُبالِ سَخَطَ المَخلُوقِينَ؛(570)
كسى كه از خدا اطاعت مى‏كند، از خشم مردم باكى ندارد.
1014. امام هادى‏عليه السلام: الغِنى‏ قِلَّةُ تَمَنّيكَ وَ الرِّضا بِما يَكفيكَ؛(571)
توانگرى، كمىِ آرزو و رضايت به چيزى است كه تو را بسنده است.
1015. امام هادى‏عليه السلام: مَن هانَت عَلَيهِ نَفسُهُ فَلا تَأمَن شَرَّهُ؛(572)
از شرّ كسى كه خودش را سبك شمارد ايمن مباش.
1016. امام هادى‏عليه السلام: لاتَطلُب الصَّفا مِمَّن كَدرتَ عَلَيهِ و لَا الوَفاءَ لِمَن غَدَرتَ بِهِ؛(573)
از كسى كه رابطه‏ات را با او گسسته‏اى صميميّت مخواه و از كسى كه به او وفا نكرده‏اى، وفا طلب مكن.
1017. امام هادى‏عليه السلام: إذا حَلَلتَ مِن أخيكَ في مَحَلِّ الثِّقَةِ فَاعدِلْ عَنِ المَلَقِ إلى‏ حُسنِ النِّيَّةِ؛(574)
هرگاه به برادرت اعتماد كردى، به جاى مدح و ثنا (در ظاهر) نيّتت را (در باطن )نيكو كن.
1018. امام هادى‏عليه السلام: العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ، داعٍ إلَى الغَمطِ والجَهلِ؛(575)
خودپسندى، آدمى را از دانش‏جويى باز مى‏دارد و به‏ناسپاسى وانكار حق مى‏خواند.
1019. امام هادى‏عليه السلام: الهَزءُ فُكاهَةٌ السُّفَهاءِ و صِناعَةُ الجُهّالِ؛(576)
ريشخند كردن، شوخى كم‏خردان و كردار نادانان است..
1020. امام هادى‏عليه السلام: السَّهَرُ اَلَذُّ لِلمَنامِ وَ الجُوعُ يَزيدُ في طيبِ الطَّعامِ؛(577)
شب بيدارى، خواب را لذّت بخش‏تر و گرسنگى، خوراك را گواراتر مى‏كند.

18 ذى حجّه عيد سعيد غدير خم

1021. پيامبرصلى الله عليه وآله: يا علِيُّ! لَولا أنتَ و شيعَتُكَ ما قامَ لِلّهِ دِيِنٌ؛(578)
اى على! اگر تو و شيعيانت نبوديد، دينى براى خدا پا برجا نمى‏ماند.
1022. پيامبرصلى الله عليه وآله: يا علِيُّ! أنتَ العَلَمُ لِهذِهِ الاُمَّةِ مَن اَحَبَّكَ فازَ و مَن أبغَضَكَ هَلَكَ؛(579)
اى على! تو نشان هدايت اين امّتى؛ هر كه تو را دوست بدارد، رستگار شود و هر كه تو را دشمن بدارد، به هلاك افتد.
1023. پيامبرصلى الله عليه وآله: ولايَةُ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ وِلايَةُ اللَّهِ و حُبُّهُ عِبادَةُ اللَّهِ وَ اتِّباعُهُ فَريضَةٌ مِنَ اللَّهِ؛(580)
ولايت على‏بن ابى‏طالب‏عليه السلام ولايت خدا، و محبّت او عبادت خدا و پيروى از او فريضه‏اى از جانب خدا است.
1024. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ؛(581)
هر كه من مولاى اويم پس على مولاى او است.
1025. پيامبرصلى الله عليه وآله: يَومُ غَديرِ خُمٍّ أفضَلُ أعيادِ اُمَّتي؛(582)
روز غديرخم برترين عيد امّت من است.
1026. حضرت فاطمه‏عليها السلام: ما جَعَلَ اللَّهُ بَعدَ غَديرِخُمٍّ مِن حُجَّةٍ و لاعُذرٍ؛(583)
خداوند پس از غديرخم براى كسى حجّت و عذرى باقى نگذاشت. 

25 ذى حجّه روز خانواده

1. نقش مرد در خانواده

1027. ( وَعاشِروهُنَّ بِالمَعروفِ‏(584))
و با آنها به شايستگى رفتار كنيد.
1028. پيامبرصلى الله عليه وآله: أحسَنُ النّاسِ إيماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ؛(585)
باايمان‏ترين مردم، خوش اخلاق‏ترينِ آنها و مهرورزترين‏شان با خانواده خود است.
1029. پيامبرصلى الله عليه وآله: رَحِمَ اللَّهُ والِداً أعانَ وَلَدَهُ عَلى‏ بِرِّهِ؛(586)
خداوند رحمت كند پدرى را كه فرزندش را بر نيكى كردن بر خود كمك كند.
1030. پيامبرصلى الله عليه وآله: جُلُوسُ المَرءِ عِندَ عِيالِهِ أحَبُّ إلَى اللَّهِ مِنِ اعْتِكافٍ في مَسجِدي هذا؛(587)
نشستن مرد پيش زن و فرزندنش نزد خداوند محبوب‏تر است از اعتكاف در اين مسجد من.
1031. پيامبرصلى الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ تَعالى‏ يُحِبُّ أن تَعدِلُوا بَينَ أولادِكُم حَتّى‏ في القُبَلِ؛(588)
خداوند دوست دارد كه ميان فرزندانتان عادلانه رفتار كنيد. حتّى در بوسيدن آنه.
1032. امام سجّادعليه السلام: إنَّ أرضاكُم عِندَاللَّهِ أسبَغُكُم عَلى‏ عِيالِهِ؛(589)
خداوند از آن كس خشنودتر است كه خانواده خود را بيشتر در رفاه و نعمت قرار دهد.
1033. امام سجّادعليه السلام: و أمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَأن تَعلَمَ أنَّ اللَّهَ جَعَلَها لكَ سَكَنَاً واُنساً، فَتَعلَمَ أنَّ ذلِكَ نِعمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَيكَ فَتُكرِمَها و تَرفُقَ بِها؛(590)
حقّ زن اين است كه بدانى خداوند او را مايه آرامش و انس تو قرار داده است و بدانى اين نعمتى است كه خداوند به تو داده؛ پس بايد او را گرامى دارى و با وى نرمى كنى.
1034. امام سجّادعليه السلام: لَأن أدخُلَ السُّوقَ و مَعي دِرهَمٌ أبتاعُ بِهِ لَحماً لِعِيالي و قَد قَرِمُوا إليهِ أحَبُّ إلَىَّ مِن أن اُعتِقَ نَسَمَةً؛(591)
چنان‏چه وارد بازار شوم و درهمى داشته باشم و با آن براى خانواده‏ام گوشتى بخرم كه بدان رغبت كرده‏اند، براى من محبوب‏تر است از اين‏كه بنده‏اى را آزاد كنم.
1035. امام صادق‏عليه السلام: إنَّ المَرءَ يَحتاجُ في مَنزِلِهِ و عيالِهِ إلى‏ ثَلاثِ خِلالٍ يَتَكَلَّفُها و إن لَم يَكُن في طَبعِهِ ذلِكَ: مُعاشَرَةٍ جَميلَةٍ وسَعَةٍ بِتَقديرٍ و غَيرَةٍ بِتَحَصُّنٍ؛(592)
مرد براى اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نياز دارد كه اگر در طبيعت او نباشد، بايد خود را با تكلّف به آنها وادارد: خوش رفتارى، گشاده دستى سنجيده وغيرت براى حفاظت از آنه.
1036. امام صادق‏عليه السلام: لاغِنى‏ بِالزَّوجِ عَن ثَلاثَةِ أشياءَ فيما بَينَهُ و بَينَ زوجَتِهِ و هِي: المُوافَقَةُ لِيَجتَلِبَ بِها مُوافَقَتَها و مَحَبَّتَها و هَواها و حُسنُ خُلقِهِ مَعَها وَ استِعمالُهُ  
استِمالَةَ قَلبِها بِالهَيئَةِ الحَسَنَةِ في عَينِها و تَوسِعَتِهِ عَلَيها؛(593)
شوهر در رابطه خود با همسرش از سه چيز بى نياز نيست: سازگارى با او تا به اين وسيله سازگارى و محبت و عشق او را به خود جلب كند، و خوش‏خويى با او و دلبرى از او با آراستن خود براى وى و فراهم آوردن امكانات رفاهى او.
1037. امام صادق‏عليه السلام: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأهلِ بَيتِهِ مُدَّ لَهُ في عُمرِهِ؛(594)
هر كس به خانواده‏اش نيكى كند، عمرش زياد شود.

2. نقش زن در خانواده

1038. پيامبرصلى الله عليه وآله: لَو أمَرتُ أحَداً أن يَسجُدَ لأِحَدٍ لأَمَرتُ المَرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها؛(595)
اگر قرار بود دستور دهم كسى در برابر كسى سجده كند، به زن دستور مى‏دادم تا شوهرش را سجده كند.
1039. پيامبرصلى الله عليه وآله: ما مِن امرَأةٍ رَفَعَت مِن بَيتِ زَوجِها شَيئاً مِن مَوضِعٍ إلى‏ مَوضِعٍ تُريدُ بِهِ صَلاحاً إلّا نَظَرَ اللَّهُ إلَيها و مَن نَظَرَ اللَّهُ إلَيهِ لَم يُعَذِّبهُ ؛(596)
هر زنى كه در خانه شوهر خود به قصد سامان دادن كارهاى خانه چيزى را جابه‏جا كند خداوند به او نظر مى‏كند و هر كه خداوند به او نظر كند عذابش نمى‏دهد.
1040. پيامبرصلى الله عليه وآله: أيَّما اِمرَأةٍ حَمَلَتهُ عَلى‏ ما لايَقدِرُ عَلَيهِ وما لا يُطيقُ لَم تُقبَلَ مِنها حَسَنَةٌ؛(597)
زنى كه شوهر خود را بر انجام دادن كارهايى وادار كند كه او توانايى انجام دادن آنها را ندارد، هيچ يك از كارهاى نيك او پذيرفته نخواهد شد.
1041. امام باقرعليه السلام: لاشَفيعَ لِلمَرأَةِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها؛(598)
براى زن نزد پروردگارش هيچ شفاعت كننده‏اى كارسازتر از خشنودى شوهرش نيست.
1042. امام صادق‏عليه السلام: سَعيدَةٌ سَعيدَةٌ امَرأةٌ تُكرِمُ زَوجَها و لاتُؤذِيهِ و تُطيعُهُ في جَميعِ أحوالِهِ؛(599)
خوشبخت است خوشبخت، آن زنى كه شوهر خود را گرامى مى‏دارد و آزارش نمى‏هد و در همه حال از وى فرمان مى‏برد.
1043. امام صادق‏عليه السلام: لاغِنى‏ بِالزَّوجَةِ فيما بَينَها و بَينَ زَوجِها المُرافِقِ لَها عَن ثَلاثِ خِصالٍ و هُنَّ: صِيانَةُ نَفسِها عَن كُلِّ دَنَسٍ حَتّى‏ يَطمَئِنَّ قَلبُهُ إلَى الثِّقَةِ بِها في حالِ المَحبوبِ والمَكروهِ و حِياطَتُهُ لِتَكِونَ ذلِكَ عاطِفاً عَلَيها عِندَ زَلَّةٍ تَكونُ مِنها و إظهارُ العِشقِ لَهُ بِالخَلابَةِ و الهَيئَةِ الحَسَنَةِ لَها في عَينِهِ؛(600)
زن با شوهر سازگار خود ناگزير از رعايت سه نكته است: حفظ كردن خود از هر گناه و آلودگى تا شوهرش در هر حال، خوشايند يا ناخوشايند، در دل به او اطمينان داشته باشد؛ مراقبت از او و زندگى‏اش تا شوهرش در صورتى كه لغزشى از او سرزند با او مهربانى كند، و اظهار عشق به او با عشوه و دلبرى و ظاهر مناسب و خوشايند در نظر او.

3. نقش فرزندان در خانواده

1044. ( وقَضَى‏ رَبُّكَ ألّا تَعبُدُوا إلّا إيّاهُ وبِالوالِدَينِ إحساناً إمّا يَبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ أحَدُهُما أو كِلاهُما فلا تَقُل لَهُما اُفٍّ ولا تَنهَرهُما وقُل لَهُما قولاً كَريماً، واخْفِض لَهُما جَناحَ الذُّلُّ مِنَ الرَّحمَةِ وقُل رَبِّ ارحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً(601))
و پروردگار تو مقرّر كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد. اگر يكى از آن دو، يا هر دو، در كنار تو به سالمند رسيدند، به آنها (حتّى )اُفّ مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها به شايستگى سخن گوى و از سرِ مهربانى، بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آن دو را رحمت كن، چنان كه مرا در خُردى پروردند.
1045. امام على‏عليه السلام: بِرُّ الوالِدَينِ أكبَرُ فَريضَةٍ؛(602)
نيكى به پدر و مادر، بزرگ‏ترين فريضه است.
1046. امام رضاعليه السلام: إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجلَّ... أمَرَ بِالشُّكرِ لَهُ و لِلوالِدَينِ فَمَن لم يَشكُر والِدَيِهِ لَم يَشكُرِ اللَّهَ؛(603)
خداوند به سپاسگزارى از خود و پدر و مادر فرمان داده است؛ پس هر كه از پدر و مادرش سپاسگزارى نكند، خداوند را سپاس نگفته است.
1047. امام رضاعليه السلام: بِرُّ الوالِدَينِ واجِبٌ وإن كانا مُشركَينِ ولا طاعَةَ لَهُما في مَعصِيَةِ الخالِقِ؛(604)
نيكى كردن به پدر و مادر واجب است، اگر چه مشرك باشند و نبايد در معصيت خالق از آنان اطاعت كرد.
1048. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن بَرَّ والِدَيهِ طُوبى‏ لَهُ زادَ اللَّهُ في عُمرِهِ؛(605)
خوشا به حال كسى كه به پدر و مادرش نيكى كند، خداوند عمرش را زياد مى‏كند.
1049. امام صادق‏عليه السلام: يَجِبُ لِلوالِدَينِ عَلَى الوَلَدِ ثَلاثَةُ أشياءَ؛ شُكرُ هُما عَلى‏ كُلِّ حالٍ و طاعَتُهُما فِيما يأمُرانِهِ و يَنهَيانِهِ عَنهُ في غَيرِ مَعصِيَةِ اللَّهِ و نَصيحَتُهُما فِي السِّرِّ وَ العلانِيَةِ؛(606)
پدر و مادر را بر فرزند سه حقّ است: در همه حال شكرگزار آنها باشد؛ در هر چه او را امر و نهى مى‏كنند، به جز معصيت خدا، اطاعتشان كند و در نهان و آشكار خيرخواه آنان باشد.

روز جمعه

1 - فضيلت روز جمعه

1050. پيامبرصلى الله عليه وآله: يَومُ الجُمُعَةِ سَيِّدُ الأيّامِ و أعظَمُ عِندَ اللَّهِ مِن يَومِ الأضحى‏ و يَومِ الفِطرِ؛(607)
روز جمعه مهتر روزها است و نزد خداوند از روز عيد قربان و عيدفطر ارجمندتر است.
1051. پيامبرصلى الله عليه وآله:أطرِفُوا أهلِيكُم كُلَّ يَومِ جُمُعَةٍ بِشَى‏ءٍ مِنَ الفاكِهَةِ و اللَّحمِ حَتَّى يَفرَحوا بِالجُمُعَةِ؛(608)
هر جمعه مقدارى ميوه و گوشت به خانواده خود تحفه دهيد تا از (آمدن) جمعه شاد شوند.
1052. امام باقرعليه السلام: الخَيرُ وَالشَّرُّ يُضاعَفُ يَومَ الجُمُعَةِ؛(609)
خوبى و بدى در روز جمعه دو چندان مى‏شود.
1053. امام صادق‏عليه السلام: يَخرُجُ قائِمُنا أهَلَ البَيتِ يَومَ الجُمُعَةِ؛(610)
قائم ما، خاندان پيامبر، روز جمعه قيام مى‏كند.
1054. امام صادق‏عليه السلام: إنَّ للَّهِ كَرامَةً في عِبادِهِ المُؤمِنينَ في كُلِّ يَومِ جُمُعَةٍ؛(611)
در هر روز جمعه خدا را بر بندگان مؤمنش كرامتى است.
1055. امام صادق‏عليه السلام: اُفٍّ لِلرَّجُلِ المُسلِمِ لايَفرُغُ نَفسَهُ فِي الاُسبُوعِ يَومَ الجُمُعَةِ لأَِمرِ دينِهِ؛(612)
اُفّ بر مسلمانى كه در روز جمعه هر هفته براى رسيدگى به كار دين خود، دست از كار نمى‏كشد.

2 - نماز جمعه

1056. ( يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إذا نودِيَ لِلصَّلوةِ مِن يَومِ الجُمُعَةِ فَاسْعَوا إلى‏ ذِكرِ اللَّهِ وَذَرُوا البَيعَ ذلِكُم خَيرٌ لَكُم إن كُنتُم تَعلَمُونَ)؛(613)
اى مؤمنان! چون براى نماز روز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد و دادو ستد را واگذاريد كه اين، اگر بدانيد، برايتان بهتر است.
1057. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن أتَى الجُمُعَةَ إيماناً وَاحْتِساباً، اسْتَأنَفَ العَمَلَ؛(614)
هر كس از سَرِ ايمان و براى رسيدن به ثواب الهى به نماز جمعه برود، اعمال خود را از سرگيرد (يعنى تمام گناهانش آمرزيده شده است).
1058. پيامبرصلى الله عليه وآله: الجُمُعَةُ حَجُّ المَساكينِ؛(615)
نماز جمعه حجّ مستمندان است.
1059. پيامبرصلى الله عليه وآله: مَن تَرَكَ ثَلاثَ جُمَعٍ تَهاوُناً بِها طَبَعَ اللَّهُ عَلى‏ قَلبِهِ؛(616)
هر كس سه نماز جمعه را، از روى اهمّيّت ندادن به آن ترك كند، خداوند بر دل او مُهر مى‏زند.
1060. پيامبرصلى الله عليه وآله: لِرَجُلٍ شَكا حِرمانَهُ الحَجَّ: عَلَيكَ بِالجُمُعَةِ فَانَّها حَجُّ المَساكِينَ؛(617)
پيامبر به مردى كه از محروميت خود از حج شكايت كرد، فرمود: بر تو باد  
به نماز جمعه كه حجّ مستمندان است.
1061. امام على‏عليه السلام: مَن تَرَكَ الجُمُعَةَ ثَلاثاً متَتَابِعَةً لِغَيرِ عِلَّةٍ كُتِبَ مُنافِقاً؛(618)
هر كس سه جمعه پى در پى و بدون علّت نماز جمعه را ترك كند، در زمره منافقان است.

3 - غسل جمعه

1062. پيامبرصلى الله عليه وآله: فَاغتَسِلْ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ و لَو أنَّكَ تَشتَرِي الماءَ بِقوتِ يَومِكَ و تَطويهِ فَإنَّهُ لَيسَ شَي‏ءٌ مِنَ التَّطَوُّعِ أعظَمَ مِنهُ؛(619)
هر جمعه غسل كن، حتّى اگر لازم شود براى تهيّه آب آن، خوراك روزانه‏ات را بفروشى و گرسنه بمانى؛ زيرا هيچ امر مستحبّى بالاتر از غسل جمعه نيست.
1063. امام صادق‏عليه السلام: غُسلُ يَومِ الجُمُعَةِ طَهُورٌ و كَفّارَةٌ لِما بَينَهُما مِنَ الذُّنوبِ مِنَ الجُمُعَةِ إلَى الجُمُعَةِ؛(620)
غسل جمعه سبب پاكى، و كفّاره گناهان از جمعه تا جمعه است.
1064. امام رضاعليه السلام: غُسلُ يَومِ الجُمُعَةِ سُنَّةٌ؛(621)
غسل روز جمعه سنّت است.

4 - صدقه در روز جمعه

1065. امام باقرعليه السلام: اَلصَّدَقَةُ يَومَ الجُمُعَةِ تُضاعَفُ لِفضَلِ يَومِ الجُمُعَةِ عَلى‏ غَيرِهِ مِنَ الأيّامِ؛(622)
صدقه دادن در روز جمعه، به دليل فضيلت جمعه بر روزهاى ديگر، دو برابر مى‏شود.
1066. امام صادق‏عليه السلام: الصَّدَقَةُ يَومَ الجُمُعَةِ تُضاعَفُ أضعافاً؛(623)
صدقه روز جمعه چند برابر مى‏شود.

5 - صلوات در روز جمعه

1067. ( إنَّ اللَّهَ و مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيهِ وسَلِّمُوا تَسليماً)؛(624)
خدا و فرشتگان او بر پيامبر درود مى‏فرستند؛ اى مؤمنان! بر او درود بفرستيد و به فرمانش به خوبى گردن نهيد.
1068. پيامبرصلى الله عليه وآله: الصَّلاةُ عَلَيَّ نُورٌ عَلَى الصِّراطِ؛(625)
درود فرستادن بر من، مانند نورى است بر روى (تيرگى‏هاى) صراط.
1069. امام باقرعليه السلام: ما مِن شَى‏ءٍ يُعبَدُ اللَّهُ بِهِ يَومَ الجُمُعَةِ أحَبَّ إلَىَّ مِنَ الصَّلاةِ عَلى‏ مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ؛(626)
هيچ عبادتى در روز جمعه نزد من دوست داشتنى‏تر از صلوات بر پيامبر و آل او نيست.
1070. امام صادق‏عليه السلام: ما مِن عَمَلٍ يوَمَ الجُمُعَةِ أفضَلَ مِنَ الصَّلاةِ عَلى‏ مُحَمَّدٍ و آلِهِ؛(627)
در روز جمعه عملى برتر از صلوات بر محمّد و خاندان او عليهم السلام نيست.