يـنـهـاى مـخـتـلف وجـود دارد . و عـمـدتـا عـبـارتـنـد از ويـتـامين ، ريبوفامين ، نياسين ، اسيد اسـكـوربـيـك ، اسيد لاتيك ، اسيد سوكسينيك و بيشتر اسيدهاى سيب اسيد در سيب آنزيمهاى آمـيـلاژ، پـروتـئاز، پـروكسى داز، الكلهاى متليك اتليك ، پروپليك ، بوتيليك به اثبت رسيدهاست . در 100 گرم سيب 5 /0 رم مواد هيدروكربنه و بين 51 تا 59 كالرى انرژى وجـود دارد . بـطـور مـتـوسـط سـيب 3 تا 8 درصد گلوكز دارد و اسيد ماليك آن زيادتر از سـايـر اسـيـدهـاسـت . مـيـزان كـلر و سـديـم (نمك طعام ) آن خيلى كم است . (30 /0 گرم در كـيلوگرم ) در 1 كيلو ميوه خشك شده سيب 11 گرم پتاس و 13 / 0 گرم آهن كمى يد وجود دارد .
َََ
نسخه هاى شفابخش سيب
1 - درمان نقرس با سيب
خوردن روزى چند عدد سيب خام يا پخته مانع تشكيل اسيد اوريك در بدن و دفع اسيد فرميك مى شود. اين خاصيت سيب بواسطه مواد قليايى موجود در آن است . همچنين خوردن آب صاف شـده جـوشـانـده پـوست خشك سيب يا استفاده از پودر سيب خشك شده جهت دفع سموم ، اسيد اوريك و درمان نقرس مفيد و موثر است .
2 - رفع يبوست مزمن با سيب
بـراى افـرادى كـه از يبوست هاى مزمن رنج مى برند هيچ دارويى موثرتر از سيب نيست . بـه هـمـيـن مـنـظـور خـوردن يـك عـدد سـيـب خـام تازه در موقع خواب براى رفع يبوست به اينگونه افراد توصيه مى شود.
3 - التيام زخم معده با سيب
سـيـب خـام اثر معجزه آسايى در درمان و التيام زخمهاى دستگاه گوارشى بويژه زخم معده دارد . كسانى كه زخم معده دارند يك عدد سيب را رنده نموده يا آب آنرا گرفته و بنوشند.
َََ
4 - معالجه ورم روده با سيب
رم سـيـب خـامـا تـكـه تكه شده يا 20 گرم پوست خشك سيب را با 15 گرم ريشه شيرين بـيـان مـخـلوط كـرده ، در يـك ليـتـر آب جـوشـانـده و آب صـاف شـده آنـرا مـيل نماييد جهت تحليل ورم روده نافع است . (تذكر: افرادى كه مبتلا به فشار خون هستند بهتر است ريشه شيرين بيان را اضافه ننمايند )
5 - درمان روماتيسم با سيب
اسـتفاده از جوشانده پوست سيب درختى داروى مفيد جهت درمان روماتيسم مى باشد . به همين مـنظور روزانه 30 گرم پوست سيب را در نيم ليتر آب جوشانده و آب صاف شده آنرا در دو وعده صبح و عصر ميل نماييد .
6 - معالجه قولنج و درد كمر با سيب
جهت تسكين درد كمر و معالجه قولنج يك عدد سيب خام را با پوست قطعه قطعه نموده ، در نـيـم ليـتـر آب گـرم بـمـدت 15 دقـيـقـه جـوشـانـده و آب صـاف شـده آنـرا مـيـل نـمـايـيـد . هـمـچـنـيـن خـوردن روزى يـك فـنـجـان از محلول يك قاشق سوپخورى پودر پوست سيب در آب جوش مفيد است .
7 - درمان زكام و سياه سرفه با سيب
خوردن روزى دو قاشق مرباخورى از شربت غليظ سيب جهت درمان زكام و رفع سياه سرفه نافع است .
طرز تهيه شربت سيب
4 عـدد سـيـب را بـا پـوسـت قطعه قطعه نموده با 50 گرم كشمش و 15 گرم عناب بدون دانـه و يـك ليـتـر آب بـمـدت يـك ساعت حرارت داده بقدرى كه بقوام آيد و شربت غليظى حاصل شود.
َََ
8 - معالجه گريپ با سيب
جـهـت درمـان گـريـپ روزى دو عـدد سـيـب خـام را رنـده كـرده و مـيـل كـنـيـد و از مـصـرف غـذايـى ديـگـر خـوددارى نـمـوده و ايـن عمل را تا سه روز تكرار كنيد.
9 - درمان بيماريهاى مجارى ادرارى با سيب
نـوشـسـيـدن روزى چـند فنجان از آب صاف شده جوشانده پوست سيب علاوه بر باز شدن مـجـارى ادرارى و رفـع بـنـد آمـدگـى ادرار، مـوجـب زه كشى و رسوب زدايى كليه و مثانه گريدده و در رفع سنگ و شن آن موثر است .
10 - خواص طبى برگ درخت سيب
مايشگاهى حاصل از تجزيه برگ درخت سيب نشان مى دهد كه برگ درخت سيب حاوى ماده اى به نام ايزوفلوريدزين است كه داراى اثر تب بر، ضد روماتيسم و ضد التهاب كليه و مـثـانـه مـى بـاشـد. جـهـت درمـان امـراض مـذكـور بـهـتـر اسـت 25 مـثـقـال بـرگ درخـت سـيـب را در يـك ليـتـر آب دم كـرده يـا جـوشـانـده و بـتـدريـج در خلال 24 ساعت با كمى شكر شيرين نموده و ميل نماييد.
11 - مصارف درمانى پوست درخت سيب
كـه پـس از قـطـع شـاخـه هـاى درخـت ، آنـرا از شاخه ها جدا نموده و در سايه خشك مى كنند بـدليـل داشـتن فلوريدزين بعنوان دارويى تقويت كننده بدن ، قابض (سفت كننده معده ) و ضـد اسـهـال و ادرار آور بـكار رفته و از قديم الايام مورد توجه اطباى سنتى بوده است . (فـلوريـدزين موجود در پوست درخت سيب در اثر هيدروليز توليد گلوكز و فلورتين مى كند كه فلورتين اثر تب بر دارد و به همين جهت پوست درخت سيب جهت پايين آوردن تب نيز موثر است ) .
12 - تصفيه كردن خون با سيب
افرادى كه از غلظت بالاى خون و كثيف بودن آن رنج مى برند چنانچه هر روز صبح ناشتا يك عدد سيب خام پخته را بخورند و اين عمل را تا سه هفته متوالى تكرار نمايند خون آنها رقيق شده و تصفيه مى گردد.
13 - درمان يرقان (زردى ) با سيب
نـوشـيدن روزى يك ليوان از آب سيب خام يا آب صاف شده جوشانده پوست سيب يا برگ درخت آن در چند روز متوالى بعنوان دارويى مفيد و موثر جهت درمان يرقان (زردى ) بكار مى رود.
14 - رفع بند آمدگى ادرار با سيب
هـمـانـطـور كه در بند 9 ياد آور شديم استفاده از جوشانده پوست درخت سيب يا پودر سيب خـشـك شده در سايه موجب زياد شدن ترشح ادرار گرديده و بعلت خاصيت ضد اوره آن از بالا رفتن اوره نيز جلوگيرى مى كند.
َََ
15 - معالجه اسهال با سيب
تـجـويـز يـك قـاشـق سـوپـخـورى از سـيـب خام رنده شده در هر ساعت در روز و تكرار اين عـمـل بـمـدت 4 روز مـتـوالى بـعـنـوان دارويـى ضـد اسـهـال قـابـض (سـفـت كـنـنـده مـعـده ) بـه افـرادى كـه اسهال دارند، بويژه كودكان ، توصيه مى شود.
16 - تقويت اعصاب و رفع بى خوابى با سيب
نـتـايج تحقيقات آزمايشگاهى از تجزيه سيب خام نشان مى دهد كه سيب حاوى مقادير زيادى فـسـفـر اسـت و ايـن مـاده سلسله اعصاب را تقويت نموده و علاوه بر كمك به فرد در انجام كارهاى فكرى ، او را مستعد خوابيدن مى سازد.
17 - رفع بدبويى دهان با سيب
جهت خوشبو شدن دهان و رفع بدبويى آن بمدت 15 دقيقه كمى جعفرى تازه را بجويد، سـپـس تـفـاله هـاى آنـرا از دهـان بيرون انداخته و يك عدد سيب درختى را در دهان گذاشته ، خوب بجويد و فرو دهيد.
18 - تحليل ورم ضربديدگى چشم با سيب
سـتـفـاده از ضـمـاد سـيـب خام رنده شده به تنهايى يا همراه با كمى آرد جو يا پودر تخم شـلغـم بـر روى چـشـمـى كـه ضـربـه بـه آن وارد شـده عـلاوه بـر تـحـليـل ورم و رفـع كـبـودى آن مـوجب تسكين درد آن نيز مى گردد . همچنين ضماد جوشانده پوست سيب تازه بر محل ورم نتايج شفابخشى خواهد داشت .
19 - تسكين درد گوش با سيب
بـراى تـخـفيف درد گوش ، شب موقعى كه مى خوابيد يك عدد سيب خام را كه در كوره يا در زيـر خـاكـسـتـر داغ پـخـتـه شـده بـه گـوش خـود بـمـاليـد و بـخـوابـيـد، بـا ايـن عمل دردگوش شما فورا ساكت مى شود.
20 - رفع خارش پوست با سيب
استفاده از مرهم سيب پخته شده جهت رفع خارش نافع است .
طرز تهيه اين مرهم بصورت زير است
خـام تـازه را بـه دو قسمت تقسيم كنيد، هسته و پليشه آنرا در آوريد، در وسط آن كه گود شده كمى پودر گوگرد ريخته ، بعد اين قسمت سيب را روى هم بگذاريد و با نخى محكم ببنديد و سپس آنرا در كوره قرار دهيد تا بپزد. وقتى خوب پخته شد آن را له كنيد و به محل خارش بماليد.
َََ
21 - خواص طبى شكوفه درخت سيب
دم كـرده 6 مـثقال شكوفه سيب تازه در يك ليتر آب سرفه و خشونت سينه را برطرف مى نـمايد. ماليدن آب مقطر شكوفه درخت سيب به پوست جهت درمان اختلالات پوستى بويژه از بـيـن بـردن سـرخى صورت موثر است . بخور شكوفه درخت سيب موجب طراوت پوست صورت گرديده و باعث برطرف شدن خشكى و زبرى آن مى گردد.
22 - اثر درمانى سيب در درمان وسواس و ضعف اعصاب
روزى يـك ليـوان از آب سـيـب شـيـريـن رسيده داروى مفيدى جهت رفع ضعف اعصاب و درمان وسـواس در دراز مـدت اسـت . همچنين اگر آب سيب را گرفته و با شكرنى (نيشكر) پخته بقوام آوريد و كمى هل و زعفران و مقدارى گلاب به آن اضافه نماييد و خوب بهم بزنيد شربتى مقوى بدست مى آيد كه در رفع وسواس و ضعف اعصاب بى نظير است .
َََ
23 - درمان استسقاء و عطش مفرط با سيب
نـوشـيـدن روزى يـك فـنـجـان آب سـيب ترش (بر خلاف سيب شيرين ) بعنوان داروى ضد اسـتـسـقـاء بـراى افرادى كه عطش مفرط دارند بسيار مفيد بوده و آنرا بخوبى از بين مى برد .
24 - كاهش كلسترول (چربى ) خون با سيب
بعلت فيبرهاى خوبى كه در سيب وجود دارد بخصوص فيبر پكتين كه در پوست ميوه سيب موجود است كلسترول خون كاهش يافته و موجب افزايش hdl مى گردد
25 - نقش سيب در كاهش فشار خون
تـحـقيقات و مطالعات دكتر kempner و سايرين نشان داد كه نمكهاى پتاسيم آلى موجود در سـيـب بـاعـث شـده كـه سـيـب بـعـنـوان يـك مـدر (ادرار آور) خـوب عمل كرده و سبب كاهش سديم گردد و در نتيجه باعث كاهش فشار خون شود.
26 - نقش سيب در سلامت دندانها
طـبـق گـفـتـه مـعصومين (ع ) در گذشته و همچنين مطالعات دكتر hanks j.j در رشته جراحى دنـدانـهـا در عـصر حاضر، سيب بيش از هر ميوه ديگرى داراى خاصيت تميز كنندگى دهان و دنـدان بـوده و بـاعـث افـزايش ترشح بزاق گرديده و به طرز معجزه آسايى از تخريب دندانها جلوگيرى مى كند.
27 - فرآورده هاى گياهى و دارويى سيب
هـمـانـگـونـه كـه ذكـر شـد خـواص سـيـب بـخصوص سيب شيرين به حدى است كه يكى از معصومين (ع ) مى فرمايند: ما اهل بيت زمانى كه مريض مى شويم با سيب مداوا مى كنيم . به هـمـين دليل از اين ميوه با ارزش فرآورده هاى متعددى تهيه مى كنند كه در زير به تعدادى از آنها اشاره مى كنيم :
الف - گلقند عسلى سيب
يـك مـشـت (حـدود 10 مـثـقـال ) از گـل بـرگـهـاى مـعـطـر گـل سـيـب را جـمـع آورى كـرده ، نـرم سـايـيـده و بـا نـيـشـكـر يـا عـسـل مـخـلوط كـرده و بـعـصـورت گـل قند در آوريد. خوردن روزانه كمى از اين گلقند به افراديكه از ضعف قلب و اعصاب رنج مى برند توصيه مى شود.
َََ
ب - شربت مركب سيب
جـهـت تـهـيـه شـربـت مـركـب سـيـب ، يـك فنجان شربت ساده سيب را با نصف فنجان شربت گـيـاهـانـى چـون گـاوزبـان ، بـرگ سـنـا، بـرگ تـيـول ، بـهـار نـارنـج و زعـفـران مخلوط كرده و صبح يا عصر آنرا بنوشيد . اين شربت داروى مفيدى جهت رفع ضعف قلب و تقويت اعصاب مى باشد.
پ - تهيه شربت آرام بخش اعصاب با سيب
يـك مـشـت (حـدود 50 گرم ) پوست سيب را در نيم ليتر آب جوش بمدت 12 دقيقه ريخته و بـگـذاريـد دم بـكشد، سپس به آن كمى پودر سيب و كمى آبليمو اضافه كنيد، خوب بهم بزنيد و در طول روز از آن بياشاميد . (در صورت لزوم مى توانيد كمى شكر نيز به آن اضافه نماييد )
ت - تهيه مرهم التيام دهنده زخم با سيب
دو عدد سيب خام تازه را رنده كرده با 100 گرم پيه خوك مخلوط نموده ، كمى حرارت دهيد، سپس آنرا صاف نموده و در قوطى پماد بريزيد .
نوع ديگر: يك سيب خام را در هاون انداخته ، بكوبيد و آنرا در شيره خودش بريزيد، بعد آنرا صاف نموده و بر محل زخم ضماد كنيد .
ث - جوشانده پوست سيب
بـراى تـهـيـه جـوشـانـده سـيـب ابـتـدا سـيـب را در سـايـه و در گـرمـاى مـعـتـدل و ثـابت خشك نموده ، بعد 1 تا 2 قاشق غذاخورى از آنرا در سه فنجان آب بمدت 15 دقـيـقـه جـوشـانـده ، كـمـى شـكـر بـه آن افـزوده تـا خـوش طـعـم شـود و نـيـم سـاعـت قبل از غذا ميل كنيد.
ج - محلول ضدجوش سركه سيب
جـهـت تـهـيـه ضـد مـحلول جوش ،، 100 ميلى ليتر سركه را با 400 ميلى ليتر آب مخلوط كرده ، ابتدا پوست را با صابون گل ختمى يا بابونه شسته ، خشك كرده و هر بار كمى از مـحـلول فـوق را بـه پـوسـت بـمـاليـد و خـوب مـاسـاژ دهـيـد و ايـن عمل را تا بهبودى كامل ادامه دهيد.
28 - فرآورده هاى غذايى و نوشيدنى سيب
الف - ژله سيب
عـدد سـيـب سـرخ و شـيـريـن پـر آب را انـتـخـاب كـرده و آنـهـا را از قـسـمـت طـول بـه چـهـار قـطـعه مساوى ببريد ولى پوست نكنيد زيرا پوست آن به ژله شما رنگ زيـبايى مى بخشد . سيب هاى قطعه قطعه شده را در آب بريزيد و در اين هنگام چند قطره آبـليـمـوى تـازه را بـه آن اضـافـه نـمـايـيـد، وقـتـى سـيبها فى انداخته و بدون فشار بـگـذاريـد آب آن كـم گـرفـتـه شـود، بـعـد ايـن آب را وزن نـمـوده و مـعـادل سـه چـهـارم وزن آن شـكـر افزوده و 20 دقيقه ديگر آنرا بجوشانيد، سپس آنرا در ظـرفـى ريـخته و براى مصرف نگهدارى كنيد . ( توجه : مقدارى آبليموى افزودنى به ازاى هر 20 عدد سيب بايد آب يك ليموى بزرگ باشد )
ب - مرباى سيب
را در مـقـدارى آب ريـخـتـه و بـه قدرى حرارت دهيد تا به قوام آيد، سپس 500 گرم سيب تازه (دم و پوست گرفته ) و كمى آب را داخل شربت ساده كه درست كرده ايد بريزيد و خـوب بـهـم بـزنيد، كمى وانيل و جوهر ليمو به آن افزوده و دوباره حرارت دهيد تا سيب پخته شود و به قوام آيد .
نـكـتـه : چون براى تهيه مرباى سيب ناچاريد پوست آنرا بكنيد بهتر است يك دقيقه آنرا در آب جـوش انـداخـتـه و بعد در آوريد و در اين موقع پوست سيب بخوبى كنده مى شود و احتياجى به كندن آن با كارد نيست .
َََ
پ - مرباى شكوفه سيب
100 گـرم گـل يا شكوفه درخت سيب را 6 ساعت در آب خيسانده ، سپس با آتش ملايم آنرا بـجـوشـانـيد بعد به هم وزن آن شكر و كمى وانيل افزوده ، بهم بزنيد و دوباره حرارت دهيد تا بقوام آيد، پس از بقوام آمدن آن را در شيشه اى ريخته و بكار بريد .
ت - پالوده (پوره ) سيب
ده يـا پـوره سـيـب ، چـند عدد سيب تازه و رسيده را رنده نموده ، براى خوش طعمى آن كمى شـكـر و گـلاب بـه آن افـزوده ، خـوب بـهـم زده و مـيـل كـنـيـد . ( در تـهـيـه پـوره سيب بهتر است سيب را پوست نكنيد زيرا پوست سيب داراى ديـاسـتاز و منگنز است و به هضم غذا كمك مى كند، از اينرو داروى خوبى براى كودكان و سالخوردگانى است كه به غذاهاى زود هضم نياز مبرم دارند ) .
ث - سركه سيب
ر سيب توسط مخمر به نوعى الكل تبديل شده و شراب سيب ساخته مى شود، بعد از آنكه شـراب رسـيـد، الكـل آن تـوسـط فـعـاليـت بـاكـتـريـهـا بـه اسـيـد سـيـتـريـك تـبـديل مى گردد، سپس به آن ويتامين c اضافه مى كنند تا از اكسيده شدن آن جلوگيرى نمايد . به اين ترتيب سركه سيب ساخته مى شود كه اثرات درمانى معجزه آسايى دارد .
ج - كمپوت سيب
مواد لازم
1 كيلو سيب
25 گرم شكر
3 ليوان آب
1 قاشق سوپخورى آبليمو
روش تهيه كمپوت
ط دو نـيـم كـنـيـد . هـسته هاى آنرا بيرون آورده و آن را پوست گرفته و در ظرف آب سرد قرار دهيد و آبليمو را اضافه كنيد تا سيب تغيير رنگ ندهد شكر و آب را جوشانده ، سيب را به آن اضافه كنيد و حدود 5 تا 10 دقيقه بجوشانيد. بصورتى كه سيب كمى ملايم تـر شـود . سـپـس سـيـب را در ظـرف مخصوص بريزيد و كمى از شربت خود سيب روى آن بريزيد .
چ - دسر سيب
مواد لازم
6 عدد سيب
3 عدد تخم مرغ
يك چهارم پيمانه آب
يك سوم پيمانه شكر
يك چهارم قاشق چايخورى نمك
5 /1 قاشق چايخورى نشاسته
2 قاشق غذاخورى شير كم چربى
يك چهارم قاشق چايخورى دارچين
يك چهارم قاشق جوزهندى
روش تهيه دسر
و قـاچ كـنـيـد . سـپس آنرا با آب درون ظرف در دارى بپزيد . بطوريكه كاملا بپزد اما له نـگـردد شـكـر و نـمـك را اضـافـه كـرده و هـم بـزنـيـد تـا شـكـر در آب حـل شـود سـيـب را از روى حـرارت بـرداشـتـه و اجازه دهيد تا خنك شود . تخم مرغ ، شير و نـشـاسـتـه را بـا چـنـگال خوب هم بزنيد . سيبها را درون ظرف نسوز چيده و مخلوط شير و تـخـم مـرغ را روى آن بـريـزيد. جوز هندى و دارچين را روى ساير مواد پاشيده و ظرف را داخل و قرار دهيد . اين دسر را در حرارت 325 درجه فارنهايت و بمدت 20 دقيقه بپزند . دسر را گرم صرف نماييد. اين دسر براى پذيرايى 4 نفر است .
ح - مارمالاد سيب
مواد لازم
2 كيلو سيب
1 كيلو شكر
2 ورق ژلاتين
نصف قاشق چايخورى وانيل
روش تهيه مارمالاد
ان آب بگذاريد بپزد . بعد سيبهاى پخته شده را از صافى رد كرده و يا چرخ كنيد. شكر را روى آنـهـا ريـخـتـه و 2 سـاعـت بـگـذاريـد بـمـانـد ژلاتـيـن را در كـمـى آب جـوش حل كرده ، داخل مايه سيب ريخته ، سپس سيبهاى صاف شده و شكر را روى حرارت گذاشته تـا بجوشد و غليظ شود . بعد آنرا از روى حرارت برداشته و بگذاريد سرد شود و در شـيـشـه ريـخـتـه و در جـاى خـنـك نـگـه داريـد . در اواخـر پـخـتـن مـارمـالاد وانيل را اضافه كنيد.
خ - كيك سيب
مواد لازم
يك ليوان سيب رنده شده
2 ليوان آرد سفيد
نصف ليوان شكر
نصف ليوان گردوى (چرخ كرده )
يك فنجان روغن مايع
2 عدد تخم مرغ
نصف قاشق چايخورى وانيل
يك قاشق چايخورى بكينگ پودر
1 قاشق چايخورى جوش شيرين
روش تهيه كيك
را كـمـى چرب كرده و سپس فر را با درجه 180 سانتيگراد روشن كنيد . بعد مايه كيك را آمـاده سـاخته و در يك ظرف تخم مرغها را بشكنيد . روغن و شكر را روى تخم مرغ ريخته و آن را خـوب هـم بـزنـيـد تـا كـامـلا مـخـلوط شـود . جـوش شـيـريـن ، گردو، بكينگ پودر و وانـيـل را داخل تخم مرغ كرده و فه كنيد، كمى بزنيد تا با هم مخلوط شوند . مايه كيك را در قـالب ريـخـتـه و قـالب را بـه مدت 1 ساعت در فر قرار دهيد تا كيك پخته و روى آن طـلايـى گـردد . كـيـك را بـعـد از ايـن مدت از فر در آورده ، بگذاريد سرد شود و بعد از قالب خارج كنيد و روى آن را با مقدارى خاكه قند و پودر پسته تزيين نماييد.
دـ شيرينى سيب
مواد لازم
5 /1 كيلو سيب
2 عدد تخم مرغ
250 گرم شير
200 گرم شكر
400 گرم روغن
180 گرم آرد
كمى نمك
روش تهيه شيرينى
نـمـك و آرد را مـخـلوط كـنيد . سفيده تخم مرغ را آنقدر بزنيد تا سفت شود و سپس به مايه اضـافـه نـمـاييد . سيبها را پوست گرفته و هسته هاى آنرا خارج كرده ، بصورت ورقه ورقـه بـرش بـزنـيـد و بعد در مايه آماده شده فرو كنيد و در روغن سرخ نماييد. سيبهاى سرخ شده را در آبكش بگذاريد تا روغن اضافى آن خارج شود و روى آن شكر بپاشيد.
ذ - نوشيدنى مقوى سيب (براى 1 نفر)
مواد لازم
يك چهارم فنجان آب سيب
1 قاشق مرباخورى نارگيل
1 قاشق مرباخورى پوره مغز فندق
2 تكه يخ كوچك
يك چهارم قاشق چايخورى زنجبيل تازه (رنده شده )
روش تهيه نوشيدنى
تمام مواد را در مخلوط كن ريخته ، كاملا مخلوط كرده و بلافاصله پذيرايى كنيد.
س - نوشيدنى اشتها آور سيب (براى 16 نفر )
مواد لازم
2 كيلو و 300 گرم آب سيب
يك چهارم فنجان شكر
2 عدد چوب دارچين (متوسط)
به ميزان لازم گل ميخك
روش تهيه نوشيدنى
دويه و دارچين را در ظرف مناسبى ريخته ، آرام آرام حرارت دهيد تا به درجه حرارت جوش بـرسـد و 3 دقـيـقـه بجوشد . سپس نوشيدنى را صاف كرده ، آنرا داغ با قاچ هاى نازك پـرتـقـال ، ليـمـو بـا سـيـب قـرمـز پـوسـت نـكـنـده كـه يـك گـل مـيـخـك درسـتـه در آن فـرو رفـتـه ، سرد كنيد . مى توانيد نوشيدنى را سرد با يخ ميل نماييد .
ش - سالاد سيب و كلم (براى 4 نفر )
مواد لازم
1 عدد سيب متوسط (خرد شده )
3 پيمانه كلم (خرد شده )
نصف پيمانه سس كم كالرى
يك چهارم پيمانه آبليمو
2 قاشق غذاخورى خيارشور (خرد شده )
يك چهارم قاشق چايخورى نمك
روش تهيه سالاد
تـمـام مـواد را بـا هـم بـه آرامـى مـخـلوط كـنـيـد و سـالاد را بـراى مـدت حـدائقـل يـك سـاعـت در يـخـچـال نـگـهـداريـد تـا خـنـك شـود . مـيـزان كل كالرى اين سالاد 160 كالرى مى باشد و از اين رو مصرف ان براى افرادى كه رژيم ضد چاقى دارند مفيد و موثر است .
ص - چاى نشاط آور سيب (براى 4 نفر )
مواد لازم
1 پيمانه آب سيب
نصف پيمانه شكر
نصف پيمانه آب پرتقال
3 عدد ميخك
يك سوم پيمانه آبليمو
1 پيمانه آب
5 /1 پيمانه چاى آماده سرد
چند حلقه ليمو
4 برگ نعناع تازه پوست رنده شده
1 عدد پرتقال
روش تهيه چاى
پـوسـت پـرتـقال ، آب و ميخك را مخلوط كرده ، روى حرارت قرار دهيد تا بمدت 20 دقيقه بـجـوشـد. سـپـس آن را آبـكش كرده و ساير مواد را با آن مخلوط كنيد . اين نوشيدنى را در ليـوانـهـاى بـلند ريخته و چند قطره يخ در آن بيندازيد روى يك ورقه ليمو و يك برگ نعناع قرار دهيد.
ض - پودينگ سيب (براى 6 نفر )
مواد لازم
4 عدد سيب متوسط
يك سوم پيمانه شكر
يك دوم پيمانه آب سرد
3 پيمانه آب جوش
1 قاشق غذاخورى آبليمو
5 قاشق چايخورى نشاسته
2 قاشق چايخورى پودر پوست ليمو
روش تهيه پودينگ
سـرد ريـخـتـه و هـم بزنيد . 5 دقيقه صبر كرده و سپس آب جوش را به آن اضافه كنيد . نـشـاسـتـه را در شـيـر ريـخـتـه و شـيـرجـوش را در يـك مـحـتـوى ظـرف آب در حـال جوش قرار دهيد . نشاسته را حدود 30 دقيقه حرارت داده و آن را مرتب هم بزنيد. سپس شـكـر را اضـافـه كـرده و هـم بـزنـيـد در نـشـاسـتـه حـل شـود. آبليمو و پودر پوست ليمو را نيز به نشاسته افزوده و آن را از روى حرارت برداريد . سيب را پوست گرفته و حلقه حلقه كنيد. حلقه هاى سب را درون ظرف نسوزى چيده و نشاسته را روى آن بريزيد. ظرف را در فر قرار دهيد و سيب ها را در حرارت 350 درجه فارنهايت بپزيد.
ط - دلمه سيب
مواد لازم
500 گرم سيب
500 گرم گوشت (چرخ كرده )
1 عدد پياز
نصف پيمانه لپه (پخته شده )
مقدارى روغن
2 قاشق غذاخورى شكر
2 قاشق غذاخورى كره
به ميزان لازم نمك و فلفل
روش تهيه دلمه
در روغـن كـمى سرخ كنيد . بعد گوشت چرخ كرده را به آن افزده ، كمى تفت دهيد، لپه ، نـمـك و فـلفـل را بـه آن اضـافـه كرده و كنار بگذاريد. سيب را از قسمت ساقه سوراخى ايـجاد كرده ، دانه و مغز آنرا خارج كرده و به صورت دلمه در آوريد، سپس مواد گوشتى آماده شده را داخل سوراخ سيب ريخته و دلمه سيب را در ظرفى كنار هم بچينيد و با حرارت 350 درجـه به مدت حدود نيم ساعت بپزيد . وقتى كه سيب نيم پز شد آن را از فر خارج كـرده ، سـركـه و شكر را با هم مخلوط نموده و روى آن بريزيد دوباره در فر قرار دهيد تا كاملا پخته شود و ميل كنيد.
ظ - خورش سيب (براى 4 نفر )
مواد لازم
1 كيلو سيب
100 گرم روغن
1 عدد پياز
نصف پيمانه آبليمو
4 قاشق مرباخورى شكر
كمى زعفران
به ميزان لازم نمك و فلفل
500 گرم گوشت (بدون استخوان )
روش تهيه خورش
قيمه كرده و با پياز سرخ شده و 4 پيمانه آب بپزيد . سيب را پوست كنده و خرد نماييد و بـا روغـن كـمـى تفت دهيد و داخل گوشت پخته شده بريزيد . بعد شكر، آبليمو، نمك و زعفران را به گوشت اضافه كرده ، بگذاريد تا حرارت ملايم خورشت چند جوش بزند . طـورى كـه سـيـب له نـشـود . خـورش ‍ پـخـتـه را در ظـرف مـنـاسـب ريـخـتـه و ميل نماييد .
ع - ترشى ليته سيب
مواد لازم
1 كيلو سيب
1 ليتر سركه
1 قاشق سوپخورى شكر
نصف قاشق سوپخورى پودر ميخك
1 پيمانه آب
به ميزان لازم نمك
روش تهيه ترشى
سيب ، آنرا به اندازه هاى دلخواه ريز كرده و با يك پيمانه آب روى حرارت ملايم بپزيد . سپس آنرا خوب آبكش كرده ، بطورى كه آبش خشك شود . بعد دوباره آنرا با نمك ، ميخك و سـركـه بـا حرارت ملايم آنقدر بجوشانيد تا كاملا له شده ، به صورت ژله در آمده و خوب غليظ شود . شكر را به آن اضافه كرده ، خوب هم بزنيد . بعد چرخ كنيد . پس از چرخ كردن كافى است آنرا خنك كرده و در شيشه ريخته و در جاى خنك نگهدارى كنيد.
غ - شربت عسل سيب با خامه
مواد لازم
يك دوم پيمانه شربت سيب
5/1 پيمانه خامه غليظ و سرد
كمى دارچين (براى تزيين )
2 قاشق غذاخورى عسل
تعدادى پوست ليمو (رنده شده )
روش تهيه شربت
درون كـاسـه اى شـربـت و خـامـه را بـا هـم خـوب مـخـلوط كـنـيـد . سـپس اين مخلوط را درون ليـوانـهـاى سـرد بـريزيد و با رنده پوست ليمو دارچين تزيين كرده و بلافاصله آنرا صرف نماييد.
ف - ژله سيب وموز (براى 4 نفر )
مواد لازم
1 پيمانه آب سيب
1 عدد موز (ورقه شده )
نصف پيمانه آب داغ
يك چهارم پيمانه آب سرد
2 قاشق غذاخورى پودر ژلاتين (بدون چاشنى )
1 قاشق غذاخورى شكر
1 قاشق چايخورى وانيل
2 قاشق چايخورى آبليمو
روش تهيه ژله
تـه و هـم بزنيد تا يكنواخت شود . آب داغ را اضافه كرده و مخلوط كنيد تا ژلاتين در آب حـل شـود . شـكـر، آبـليـمـو، آب سـيـب و وانـيـل را افـزوده و هـم بـزنـيـد تـا شـكـر حـل شـود . ژله را در يـخـچـال گـذاشـتـه تـا كـمـى بـبـنـدد . سـپـس آن را از يخچال بيرون آورده و با همزن بزنيد . حلقه هاى موز را نيز به ژله اضافه كرده و ژله را دوباره در يخچال بگذاريد تا سرد شده و كاملا ببندد .
ق - شير تخم مرغ سيب (براى 1 نفر)
مواد لازم
250 گرم آب سيب
100 گرم شير
1 عدد تخم مرغ
1 قاشق چايخورى شكر
1 هشتم قاشق چايخورى وانيل
كمى جوز هندى
2 تكه يخ
روش تهيه شير تخم مرغ
سـفـيـده را از هـم جـدا كـنـيـد . زرده را بـا شـكـر و وانـيـل بـه وسـيـله چنگال خوب بزنيد . زرده ، شير، يخ ، جوزهندى و آب سيب را رد مخلوط كن ريخته و مخلوط كـنـيد تا حالت پف كرده و كش دار پيدا كند .در اين فاصله سفيده را با همزن تميز بزنيد تا سفت شده و فرم بگيرد . زرده را روى سفيده ريخته و به آرامى مخلوط كنيد . اين مخلوط را در ليـوانـهـاى كـوچـك ريـخـتـه و مـقـدار كـمـى جـوز هـنـدى روى آن بـپـاشـيـد و ميل كنيد.
ك - شيرقهوه سيب (براى 2 نفر )
مواد لازم
100 گرم آب سيب
3 قاشق چايخورى شكر
200 گرم آب سرد
4 تكه يخ
يك چهارم پيمانه شير خشك
2 قاشق چايخورى قهوه فورى (نسكافه )
روش تهيه شيرقهوه
تـمـام مواد را در مخلوط كن ريخته و در درجه تند به مدت 1 الى 2 دقيقه خوب مخلوط كنيد تـا غـليـظ شـود . سـپـس آنـرا در ليـوانـهـاى بـلنـد ريـخـتـه و ميل كنيد.
فصل هشتم : صبر زرد vera aloe
َََ
اسامى گوناگون صبر زرد
در مـازنـدران بـه گـيـاه صـبـر انجير بغدادى مى گويند . در لهجه اصفهانى به صبر، چدروا مى گويند . صباده ، صبره ، آلوئه ، آلوئس و ازوا از اسامى ديگر صبر زرد است .
صـبـر زرد در زبان عربى به الوه ، الصبر و صباره ، در زبان لاتين به vera aloe، در زبـان انـگـليـسـى بـه aloes، در زبـان آلمـانـى بـه aloe و در زبـان فرانسه به officinale aloes شهرت دارد .
گونه هاى مختلف گياه صبر زرد
گياه صبر زرد 5 گونه اصلى دارد كه عبارتند از:
1 - صبر زرد، صبر، صبرهندى ، داربو - عود vera aloe
2 - شاخ بزى verrucosa aloe
3 - خرخ vaccillans aloe
4 - صبر فارسى ، صبر سياه caballin aloe
5 - صبر سقوطرى socotrin aloe
مشخصات كلى صبر زرد
گ درخـتـى اسـت بـه بـلنـدى 150 تـا 180 سـانـتـى متر و برگهاى آن شبيه به برگ عنصل است ولى از آن بلندتر و عريضتر و اطراف برگها خارهاى محكم و كوتاه دور از هم وجود دارد .داخل برگ متخلخل است و مملو از ماده لزج بسيار تلخى است كه دهان صبر است . صبر هم بصورت خوراكى و هم با ى مصرف مى شود. طبيعت گياه صبر گرم و خشك است . اين گياه از تيره گل لاله بوده وگلهايى زرد رنگ دارد صبر زرد در نواحى گرم هندوستان و جـزايـر آنـتيل و شمال آفريقا رويش بيشترى دارد . قطعات صبر زرد خشك شده بخوبى بـه صـورت پـودر در مـى آيـنـد و در مـجـاورت ابـتـدا نـرم و ذوب شـده ، سـپـس با شعله درخشانى مى سوزد .
نسخه هاى شفابخش صبر زرد
َََ
1 - التيام زخم گوش و رفع عفونت آن با صبر زرد
جـهـت پـاك كـردن گـوش از عـفـونـت و چـرك و التـيـام زخـم داخل آن ، مقدارى پودر صبر زرد را با كمى زعفران پودر شده و روغن بادام شيرين مخلوط كـرده و داخـل گـوش بـريـزيـد . هـمـچـنـيـن چـكـانـدن آب بـرگ زيـتـون كـه بـا كـمـى عسل مخلوط شده باشد در داخل گوش در درمان امراض مذكور موثر است .
َََ
2 - درمان اگزما (خارش پوست ) با صبر زرد
100 گرم گياه كامل و تازه صبر زرد را در هاون ريخته ، آنرا كوبيده و له نماييد، سپس آنـرا بـر روى پـوسـت بـمـاليد و اثر جالب توجه آنرا در از بين بردن خارش پوست و درمان اگزما ببينيد .
3 - دفع كرم روده با صبر زرد
خـوردن روزى دو نـخـود از پـودر صـبـر زرد كـه در كپسول ريخته باشند در دو وعده صبح و عصر موجب از بين رفتن كرمهاى دستگاه گوارشى بـويـژه كـرم روده مـى گـردد. جـهـت اثـربـخـشـى بـيـشـتر بهتر است همراه با كمى پودر گل بومادران ، برنگ كابلى (يا مغز بادام تلخ رنده شده ) مصرف شود .
4 - درمان يبوست با صبر زرد
وردن 1 تا 5/1 گرم پودر صبر زرد با 1 تا 3 گرم (هر 54 قطره مساوى يك گرم است ) تـنـطور ساده آن بعنوان دارويى مسهل جهت درمان يبوست بكار مى رود . (مصرف زياد اين گياه خاصيتى مسهل و مقوى معده داشته ومصرف كم آن موجب لينت مزاج مى گردد و ملين (نرم كننده معده ) است )
5 - درمان قطع قاعدگى در زنان با صبر زرد
مـصرف مقدار كمى صبر زرد موجب باز شدن و به جريان افتادن خون قاعدگى در زنانى كه عادت ماهانه آنها قطع شده يا به تاءخير افتاده ، مى گردد.
تـذكـر: مصرف صبر زرد براى خانمهاى باردار مضر و خطرناك است ، زيرا عادت ماهانه را به جلو مى اندازد و موجب از بين رفتن و سقط جنين نيز مى گردد.
َََ
6 - رفع بند آمدگى ادرار با صبر زرد
اسـتـفـاده از صـبـر زرد بـه دليـل داشـتـن خـاصـيـت مـليـن و مـسـهـل عـلاوه بر باز نمودن جريان خون حيض در خانمها، موجب رفع بند آمدگى ادرار نيز مى گردد .مقدار مصرف آن 1 تا 5/1 گرم از پودر آن يا 1 تا 3 گرم از تنطور ساده آن است .
7 - نقش صبر زرد در ترشح صفرا
داروسازان سنتى ايران از گياه صبر به عنوان دارويى صفراآور استفاده مى كردند و آنرا در تحريك ترشح صفرا موثر مى دانستند . امروزه نيز استفاده از صبر زرد به ميزان كم (چند نخود) ترشح صفرا را افزايش مى دهد.
8 - ضد عفونى كردن زخمها و درمان سوختگى با صبر زرد
مـاليـدن پـودر صـبـر زرد كه در كمى آب حل شده باشد به مدت چند روز متوالى زخمها و جـراحـات را ضـد عـفـونى كرده و موجب التيام سريع آنها مى گردد . همچنين ضماد له شده بـرگـهـاى تـازه گـيـاه صـبـر و بـسـتـن آن بـمـدت چـنـد سـاعـت سـبـب تحليل ورم سوختگى و التيام زخم آن مى گردد.
َََ
9 - اثر درمانى صبر زرد در درمان ماليخوليا
روسـازان سـنـتـى ايـران از صبر زرد به عنوان دارويى مفيد جهت تقويت حواس پنجگانه ، درمان ماليخوليا و بيشتر امراض دماغى و مغزى استفاده مى كردند . جهت معالجه ماليخوليا مـصـرف 2 گـرم صـبـر زرد پـودر شـده كـه بـا 2 گـرم مـصـطكى مخلوط شده و با كمى عسل خمير شده باشد توصيه مى شود.
َََ
10 - درمان تنگى نفس با صبر زرد
صـبر زرد داروى مفيدى جهت اخراج اخلاط مختلف بدن بويژه اخلاط كهنه ريوى مى باشد . بـه هـمـيـن مـنـظـور اسـتـفـاده از تـركـيـب 2 گرم پودر صبر زرد و 2 گرم پودر غاريقون بصورت كفلمه معالج خوبى جهت نرم كردن سينه و درمان تنگى نفس مى باشد .
11 - معالجه يرقان (زردى ) با صبر زرد
افرادى كه از بيمارى يرقان (زردى ) رنج مى برند چنانچه كمى پودر صبر زرد (حدود 2 گرم ) را در كمى آب خنك حل كرده و ميل كنند نتايج رضايت بخشى از آن خواهند ديد .
12 - رفع رطوبت معده و روده با صبر زرد
ن بيشترين خاصيتى كه براى گياه صبر قائل شـده انـد تـاثـيـر ايـن گـياه بر روى بيماريهاى معده و روده بويژه رفع يبوست ، رفع رطـوبـت و سردى آن و همچنين نابود كردن انگلهاى گوارشى مى باشد . جهت رفع امراض مـذكـور 2 گـرم صـبـر زرد را بـا 2 گـرم گـلبـرگ گـل سـرخ و 2 گـرم مـصـطـكى مخلوط كرده ، نرم ساييده و اين مقدار را در 3 وعده روزانه ميل كنيد.
َََ
13 - درمان سردردهاى سرد مزاج با صبر زرد
خوردن 1 گرم پودر صبر زرد با 1 مثقال از پودر مصطكى كه در 2 نوبت (صبح و عصر ) جهت رفع سردردهايى كه در افراد سرد مزاج بوجود مى آيد، مفيد است .
14 - خواص طبى و مصارف دارويى روغن صبر زرد
از جـوشـانـدن گياه صبر تازه در روغن زيتون بدست مى آيد خواص طبى فراوان در مورد بـيـمـاريـهـاى پـوستى دارد. از جمله : ماليدن آن بر روى جراحات و زخمها سرعت التيام و بـهـبـود را در آنـهـا بـالا مـى بـرد . ضـمـاد آن بـه مـحـل سـوخـتـه شـده در روى پـوسـت اثـر قـاطـعـى در درمـان و بـهـبـود محل سوختگى دارد . چكاندن آن در گوش ، دردگوش را تسكين داده و در صورت وجود عفونت ، عفونت آنرا از بين مى برد . كسانى كه از بيمارى اگزما (خارش پوست ) رنج مى برند از استعمال روغن صبر دريغ نورزند .
َََ
15 - فرآورده هاى گياهى و دارويى صبر زرد
از گـيـاه صـبـر بـه تـنـهايى يا بصورت تركيب با داروهاى ديگر فرآورده هاى گياهى مـتـعـددى تهيه مى كنند كه در صورت مصرف مداوم به موقع و صحيح آنها نتايج رضايت بـخـشـى در درمـان بـيـمـاريـهاى مربوطه از آن خواهند ديد. در زير به چند نمونه از آنها اشاره مى كنيم .
الف - تهيه قرص ضد سوزش معده با صبر زرد
جـهـت تهيه قرص ضد سوزش معده كافى است 40 گرم پودر صبر زرد را در كمى لعاب تـخـم خـتـمـى حـل كـرده تـا بـصـورت خـمـيـر در آيـد. سـپـس خـمـيـر حاصل را به شكل قرصهايى كوچك در آورده (حدود 30 عدد قر(ص ) و روزى 2 قرص آنرا در موقع سوزش معده همراه با كمى آب ميل كنيد.
ب - تهيه قرص ضد كرم روده با صبر زرد
را بـا 10 گـرم گـل سـرخ ، 10 گـرم بـرنـگ كـابـلى و 10 گـرم كـتـيـراى گل مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با كمى آب يا لعاب اسفرزه خمير كرده ، خمير را بصورت قـرصـهـاى كـوچكى در آورده و روزى 2 قرص ميل نماييد. همچنين مى توانيد از قرص ساده ضـد كرم و انگل روده كه دستور تهيه آن در بند قبلى (قرص ضد سوزش معده ) ذكر شده ، استفاده كنيد.
َََ
پ - تهيه مرهم معالج سل پوستى با صبر زرد
جـهـت تـهـيـه ايـن مـرهـم 1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 1 مـثـقـال گـلنـار و 1 مـثـقـال اكـسـيد دوزنگ (سبنكاء ) مخلوط كرده ، 3 مثقال تخم خرفه را نيز به آنها افزوده و نـرم بـكـوبـيـد، سـپـس بـا كـمى آب نارنج خمير نماييد و پس از خوب بهم زدن بر روى زخمهاى بماليد و ببنديد .
ت - تهيه پماد پايين آورنده فشار خون بالا با صبر زرد
15 گـرم پودر صبر زرد را با 20 گرم پودر حنا مخلوط نماييد، با كمى آب خمير كرده و پـس از مـدتـى گـذاشـتـن ، آنـرا بـه كـف پـاهـا بـمـاليـد و ايـن عمل را چندين مرتبه ديگر تكرار كنيد و اثر آنرا در پايين آوردن فشار خون بالا ببينيد.
ث - تهيه قرص ضد ديابت با صبر زرد
1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 1 مـثـقـال پـوسـت گـنـه گـنـه ، 1 مـثـقـال كـلمـبـو و 1 مـثـقال پوست بيد مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با كمى لعاب اسفرزه يا گـل ختمى خمير نموده و خمير حاصل را به شكل قرصهاى كوچك در آورده و هر شب در موقع خواب يك قرص ميل كنيد.
ج - تهيه مرهم ضد بواسير با صبر زرد
جـهـت تـهـيـه ايـن مـرهـم ، 2 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 2 مـثـقـال عـنـاب ، 2 مـثـقال انجير خشك و 2 مثقال مقل ازرق مخلوط كرده ، نرم ساييده ، با روغن كـوهـان شـتـر ذوب شـده خـمـيـر نـمـوده ، شـيـاف بـسـازيـد و هـر شـب يـك شـيـاف استعمال كنيد.
چ - تهيه مرهم ضد گال (خارش پوست ) با صبر زرد
1 مـثـقـال صـبـر زرد را بـا 5 / 0 مـثـقـال جـوهـر گـنـه گـنـه و 4 مـثـقـال روغـن بـادام تـلخ مـخـلوط كـرده ، خـوب بـهـم زده و هـر شـب بـر مـحـل خـارش ضـمـاد كـنـيـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل ادامه دهيد .
ح - روغن ماساژ صبر زرد
از روغـن مـاسـاژ گياه صبر زرد جهت رفع خارش پوست و درمان اگزماى پوسستى ، كاهش درد و سوزش پوست كه ناشى از سوختگى باشد و درمان زبرى و ترك استفاده مى شود.
َََ
تركيبات
1 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى گياه صبر
2 قاشق غذاخورى روغن زيتون
كمى پودر صبر زرد
روش تهيه روغن
طرز تهيه اين روغن شبيه طرز تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
خ - كرم ضد سوختگى صبر زرد
تركيبات
75 ميلى ليتر روغن كنجد
75 ميلى ليتر روغن استخراج سرد گياه صبر
50 ميلى ليتر تنطور گياه صبر زرد
5 گرم پودر صبر زرد
5 گرم اكسيد دوزنگ
25 گرم موم زنبور عسل
25 گرم لانولين
روش تهيه كرم
طرز تهيه اين نوع كرم شبيه طرز تهيه كرم دارويى آويشن (صفحه 38 ) است .
دـ تنطور صبر زرد
از اين تنطور جهت رفع سوزش معده ، تهيه محلولهاى ضد خارش و سوزش پوست ، تسكين درد گوش و محلولهاى ضد انگل و كرم روده استفاده مى شود .
تركيبات
200 گرم گياه صبر زرد خشك يا 600 گرم گياه صبر تازه
200 ميلى ليتر الكل
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور
روش تهيه اين تنطور شبيه روش تهيه تنطور آويشن (صفحه 33 ) است .
َََ
ذـ شياف ضد انگل و كرم روده صبر زرد
از ايـن لوسـيـون عـلاوه بـر درمـان اگزماى پوست ، جهت از بين بردن جوش و لك و كك مك پوست نيز استفاده مى شود.
تركيبات
2 قـاشـق غـذاخـورى جـوشـانـده غـليـظ گـيـاه صـبـر يا 2 قاشق غذاخورى پودر صبر زرد حل شده در آب گرم
2 قاشق غذاخورى پودر هليله سياه حل شده در آب گرم
1 قاشق غذاخورى تنطور گياه صبر
روش تهيه لوسيون
طرز تهيه اين لوسيون شبيه طرز تهيه لوسيون آويشن (صفحه 39 ) است .
فصل نهم : غازياغى chenopodium
اسامى گوناگون غازياغى
به گياه غازياغى پاكلاغى نيز مى گويند . قازاياقى ، غازاياقى ، غازاياغى ، قازپا، پاقازه و كلاغ پا از اسامى ديگر اين گياه است .
ايـن گـيـاه در زبـان عـربى به رجل الاوز، در زبان لاتين به chenopodium در زبان انـگـليـسـى بـه foot _ goos، در زبان فرانسه به anserine و در زبان آلمانى به gansefuss شهرت دارد .
گونه هاى مختلف غازياغى
1 - قـازايـاقـى سـفـيـد، سـلمـه سـفـيـد، آق پـازى ، فـسـا الكـلاب ، زربـيـح album chenopodium
2 - قازاياقى قرمز rubrum chenopodium
3 - قازاياقى كاذب hybridum chenopodium
4 - قره پازى halimus chenopodium
5 - اسفناج بيابانى henricus bonus chenopodium
6 - زربيح mural chenopodium
7 - جربوز (تيره اسفناج ) blitum chenopodium
مشخصات كلى غازياغى
اسـت عـلفـى كه در روى چمنها و باغها به حالت خودرو مى رويد . ارتفاع آن حدود 20 تا 30 سـانـتـيـمـتـر اسـت و بـرگهاى آن سه قسمت است و به صورت پاى زاغ و كلاغ است . قـسـمـتـهـاى مـورد اسـتـفـاده دارويى و خوراكى آن برگ گياه است . طعم برگها كمى تند، قـابـض و كـمـى شـيـريـن مـزه بـوده و مختصرى رنگ زرد دارد و ريشه آن تقريبا دايره اى شـكـل و گـره دار اسـت و گـره هـا نـيـز دايـره اى شـكـل هـسـتـنـد . رنـگ ظـاهـر ريـشـه گـياه مـايل به زردى است ولى چنانچه ساييده شود بسيار سفيد رنگ مى گردد . طبيعت غازياغى گرم است .
نسخه هاى شفابخش غازياغى
1 - درمان امراض كبدى با غازياغى
ن روزانه 120 گرم آب غازياغى تازه به تنهايى يا همراه با كاسنى وحشى ، آب كاهو و آب گـيـاه دنـدان شـيـر در صـبـح نـاشـتـا داروى بـسـيـار مـفـيـدى جهت درمان امراض كبدى بـخصوص قولنج كبدى مى باشد. بنابراين افرادى كه به نحوى از بيماريهاى كبدى رنج مى برند از مصرف آن دريغ نورزند .
َََ
2 - رفع بند آمدگى ادرار با غازياغى
جهت باز شدن مجارى ادرارى و رفع بند آمدگى ادرار در افرادى كه به آن مبتلا شده اند . 30 تـا 60 گـرم گـيـاه غـازيـاغـى خـشـك را در يـك ليـتـر آب بـمـدت چند دقيقه دمكرده يا جوشانده و آب صاف شده آنرا بنوشند .
3 - تحليل ورم و درد چشم با غازياغى
تـازه را در يـك ليـتـر آب دمـكـرده و ابـتـدا بـا آب صـاف شـده آن پـلكها و اطراف چشم را بـشـويـيـد و سـپـس تفاله آنرا بر محل ورم چشم و پلك ضماد كرده و پس از چند ساعت آنرا بـشـوييد . (تذكر اين دستور بايد 3 مرتبه در روز تكرار شود و در موقع مصرف بايد توجه داشت كه چشمها كاملا بسته باشد تا مايع كمپرس (ضماد) وارد چشم نشود)
4 - رفع درد و سوزش ناشى از گزيدگى حشرات با غازياغى
اگـر فـردى قـسـمتى از بدنش را حشره اى گزنده ، نيش زده باشد كوبيده و له شده آنرا بر محل گزيدگى ضماد نمايد .
5 - درمان بند آمدگى شير در پستان با غازياغى
جـهـت رفـع بـنـد آمدگى شير در پستان مادران كافى است يك مشت از برگهاى تر و تازه غـازيـاغـى را كـوبـيـده و له نـمـايـيـد، سـپـس آنـرا بـه شكل ضماد بر روى پستان آنها بگذاريد، شير آنها را زياد كرده و به جريان مى اندازد.
6 - التيام زخم سوختگى با غازياغى
اسـتـفـاده از مـرهـم بـرگ غـازياغى دارويى مفيد جهت التيام زخم سوختگى و بهبود جراحات سـخـت پـوسـتـى مى گردد . براى تهيه اين مرهم 40 گرم برگ غازياغى تر و تازه را كـوبـيـده بـا كـمـى نـمـك يـا سـركـه مـخـلوط كـرده ، خـوب بـهـم زده و بـر محل سوختگى ضماد كنيد .
7 - درمان آنژيم و ورم و درد گلو با غازياغى
100 گرم برگهاى تر و تازه غازياغى را شسته و در آبكشى قرار دهيد تا آب آن خارج شود، بعد آنرا در دستگاه پرس كوچك يا آب ميوه گيرى دستى ريخته و پس از فشردن و له گـرديـدن ، آب يا شيره آنرا به صورت غرغره كردن در موقع گلو درد و آنژين بكار ببريد.
َََ
8 - نقش غازياغى در دور كردن مورچه و حشرات از محيط
گـياه غازياغى به سبب بوى مطبوعى كه دارد وسيله مناسبى جهت دور كردن و فرارى دادن مـورچـه هـا و حـشـرات از مـحـيـط مـى بـاشـد (زيـرا مـورچـه هـا و حشرات از بوى اين گياه گـريـزانـنـد ) جـهـت اثـر بـخـشـى بـهـتر مى توانيد شاخه غازياغى را با برگ گوجه فرنگى در محل اجتماع مورچه ها قرار دهيد.
9 - درمان نقرس با غازياغى
30 گرم غازياغى خشك يا 60 گرم غازياغى تازه را در يك قابلمه كوچك يا كاسه نسبتا بـزرگ و پـهـن قـرار داده ، روى آن 750 ميلى ليتر آب سرد بريزيد، آن را روى حرارت بـه جوش آوريد بگذاريد به مدت 15 الى 20 دقيقه به آرامى بجوشد تا يك سوم حجم آن كـم شـود، سـپـس آنـرا صـاف نموده و 3 بار در روز، هر بار يك فنجان از آنرا مصرف كنيد.
10 - رفع بى اشتهايى با غازياغى
گياه غازياغى گياهى معطر و خنك بوده و در تحريك اشتها بخصوص در افرادى كه دچار بـى اشـتـهـايـى شـده بسيار مفيد است به همين منظور استفاده از اين گياه به صور مختلف دارويى (جوشانده ، دمكرده ، شيره گياه تازه و شربت آن ) توصيه مى شود.
11 - تصفيه كردن خون با غازياغى
خـوردن روزانـه 3 بار، (هر بار 5 تا 10 ميلى ليتر) از شربت غازياغى تازه يا 3 بار در روز هـر بـار يـك فـنـجـان از دمكرده 25 گرم غازياغى خشك در 500 ميلى ليتر آب به افرادى كه از غلظت بالاى خون رنج مى برند توصيه مى شود.
12 - دفع سنگ كليه و مثانه با غازياغى
بذرهاى غازياغى به دليل داشتن خاصيت ضد عفونى كننده نقشى موثر در زهكشى كردن و پـاك نمودن كليه ، مثانه و مجارى ادرارى دارند. طريقه مصرف آن در بند 9 (درمان نقرس با غازياغى ) ذكر شده است .
َََ
13 - نقش غازياغى در درمان بيماريهاى لثه
نـتـايـج بـررسـى هـاى آزمـايـشگاهى حاصل از تجزيه غازياغى نشان مى دهد كه برگ و سـاقـه غـازيـاغـى حـاوى درصـد بـالايـى از ويـتـامـيـن ث هـسـتـنـد . بـه هـمـيـن دليل نقشى موثر و مفيد در جلوگيرى از فساد لثه ها و تقويت آنها دارند.
طرز مصرف
مـى تـوانـيـد از جـوشـانده يا دمكرده آن استفاده كنيد و يا اينكه كمى از گياه خشك را پودر كرده و بر روى لثه ها بپاشيد.
14 - ضد عفونى و التيام زخمها با غازياغى
در 500 مـيـلى ليتر دم كرده يا جوشانده داغ گياه غازياغى خيس كنيد، سپس آن را بفشاريد تا مايع اضافى آن خارج شود، بعد پارچه كمپرس را روى ناحيه صدمه ديده قرار دهيد، هـنـگـامـى كـه كـمـپـرس سـرد يـا خـشـك شـد مـجـددا بـا اسـتـفـاده از مـحـلول داغ ، كـمـپـرس را تـكـرار كـنـيـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل زخمها ادامه دهيد .
15 - درمان نفخ معده و روده با غازياغى
جـهـت رفـع نفخ معده و روده ، 50 گرم بذر و 20 گرم برگ خشك شده غازياغى را مخلوط كرده ، نرم ساييده و روزانه 2 بار، هر بار يك قاشق مرباخورى از آنرا نيم ساعت بعد از غذا بصورت كفلمه ميل كنيد .
َََ
16 - معالجه برص (لكه هاى سفيد روى پوست ) با غازياغى
جـهـت مـعـالجـه بـرص لازم اسـت ابـتـدا مـعـده و روده هـا را بـا مـسـهـل گـيـاهـى پـاك كـرده و سـپـس هـر روز 2 مـثـقـال پـودر بـذر غـازيـاغـى را بـا عسل مخلوط كرده و ميل نماييد و اين عمل را تا 15 روز متوالى تكرار كنيد.
دستور ديگر
هـا بـا يـك مـسـهـل قـوى ، 4 مـثـقـال بـذر غـازيـاغـى را بـا 5 /0 مـثـقـال عـاقـرقـرحـا، 5/0 مـثـقـال ريـشـه تـريـد يـا ريـشـه درخـت تـوت و 5 /0 مـثـقـال زنـجـفيل مخلوط كرده ، نرم ساييده با عسل (به ميزانى كه خمير شود) مخلوط كرده ، خـوب بـهم زده و هر روز كمى از آنرا ميل نماييد، بعد در آفتاب نشسته و موضع را عريان كنيد تا عرق نمايد و اين عمل را تا چند روز متوالى انجام دهيد.
17 - نقش غازياغى در زيبايى پوست و رفع چروك آن
هـنـد پـوسـتـى زيـبـا، روشـن و خـالى از چـروك داشـته باشند، چنانچه روزانه صورت و پـوسـتـشـان را بـا آب صـاف شـده دمـكـرده 40 گـرم (مـعـادل 8 مـثـقـال ) غـازيـاغـى (در يـك ليـتـر آب ) بـشـويـنـد و ايـن عمل را 2 بار در روز به مدت چند هفته متوالى انجام دهند نتايج رضايت بخشى از آن خواهند ديد.
َََ
18 - رفع گرفتگى ماهيچه ها و درمان كمر درد با غازياغى
ه از غـازيـاغـى چـه بـه صـورت خـوراكـى (جـوشـانـده ، دمـكرده و يا پودر آن ) و چه به صـورت اسـتـعـمـال خـارجـى (ضـمـاد، كـمـپـرس ، روغـن ، تـنـطـور و مـرهـم ) بـه دليـل داشـتـن طبيعتى گرم در درمان كمر درد و رفع گرفتگى ماهيچه ها و تشنج عضلانى بـكـار مـى رود. مـردم قـديـم جـهت مداواى درد كمر و رفع گرفتگى ماهيچه هاى سخت شده ، ضمن انداختن پوست دنبه گرم كرده بر كمر، برگ هاى غازياغى را با كله بزغاله همراه با مغز آن بصورت آبگوشت پخته و مى خوردند مفيد و موثر واقع مى شده است .
19 - تسكين درد عضلات و مفاصل با غازياغى
لات بـخـصـوص در ناحيه مفصلها (نظير زانو، آرنج و مچ دست ها و پاها) تمام اجزاى گياه تـازه غـازيـاغـى (هـمـراه بـا ريـشه ، ساقه ، برگ و ...) را پس از شستن و خشك كردن در سـايـه ، پـودر كـرده و در كـمى آب به قدرى بجوشانيد تا همانند شربت به قوام آيد، سـپـس مـايـع به قوام آمده را در ظرف شيشه اى تيره رنگى ريخته و هر بار كمى از آنرا بـر عـضـو دردنـاك بـمـاليـد و ايـن عـمـل را تـا بـهـبـودى كامل ادامه دهيد .
20 - خواص طبى روغن غازياغى
غـازياغى در درمان انواع امراض پوستى به كار مى رود . از جمله برص ( لكه هاى سفيد روى پوست ) را برطرف ساخته و ماليدن مرتب آن به پوست صورت ، چين و چروك آنها را از بين برده و براى زيبايى پوست مفيد است . ضماد روغن غازياغى به اطراف چشم درد و ورم چشم بخصوص ورم ملتحمه آنرا از بين مى برد . ماليدن روغن غازياغى كه از تمام اجـزاى گـياه به دست آمده باشد به دليل داشتن طبيعت گرم و محرك در تسكين درد عضلات مفاصل كه به علت سردى باشد مفيد و موثر است .
طرز تهيه روغن غازياغى
طرز تهيه روغن غازياغى شبيه طرز تهيه روغن آويشن است (به صفحه 30 رجوع شود )
َََ
21 - فرآورده هاى گياهى و دارويى غازياغى
و دارويـى فراوانى دارد كه در بندهاى فوق به تعدادى از آنها اشاره شد ولى اين گياه در زمـان كـنـونـى خواص طبى و دارويى فراوانى دارد كه در بندهاى فوق به تعدادى از آنـهـا اشاره شد ولى اين گياه در زمان كنونى كمتر شناخته شده و فرآورده هاى گياهى آن كمتر مورد استفاده قرار مى گيرد. در زير جهت آشنايى بيشتر با فرآورده هاى گياهى اين گياه به معدودى از آنها اشاره مى كنيم .
الف - شربت مقوى كبد غازياغى
مواد لازم
15 گرم غازياغى خشك
5 گرم كاسنى خشك
5 گرم كنگر خشك
5 گرم عناب خشك
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل يا شكر
روش تهيه شربت
سـتـه و در سبد بريزيد تا آب آن برود . سپس آنرا در قابلمه اى ريخته و آب را به آن اضـافـه كرده ، 20 دقيقه بجوشانيد تا آب آن به 500 ميلى ليتر برسد. بعد آب آنرا صـاف كـرده و در ظرف ديگرى بريزيد . عسل را به آرامى به آن اضافه نموده و آنقدر حرارت دهيد تا شربت نيمه غليظى بدست آيد .