سر سفره خدا
آشنائى با معارف قرآن كريم به شيوه پرسش و پاسخ

محمد على محمدى

- ۴ -


هفت - گوناگون

46) ايام الله چه روزى است؟

به روزهاى بسيار مهم و سرنوشت ساز ايام الله گفته مى‏شود؛ مثلا 22 بهمن سال روز پيروزى انقلاب اسلامى از ايام الله است، مى‏دانيد چرا؟

روز 27 رجب كه سال روز بعثت پيامبر است هم از ايام الله است، چون در 22 بهمن و 27 رجب، خداوند به مردم نعمت بزرگى عنايت كرده است. خداوند در يك روز طاغوت را از ايران ريشه‏كن كرده و در يك روز، حضرت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) را براى هدايت مردم برانگيخت.

حضرت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم)، ايام الله را چنين معرفى كرده است: ايام الله، نعمائه و بلائه ببلائه سبحانه؛ ايام الله روزهاى نعمت خداوند و [روزهاى ]آزمايش خداوند با فرستادن بلاهاست. پس ايام الله روزهاى مهمى است كه با خداوند به عده‏اى نعمت عطا مى‏كند يا گروهى سركش را مجازات مى‏كند.

47) كدام آيه قرآن است كه اگر حروف آن را از آخر بخوانيم همان آيه مى‏شود؟

پاسخ سؤال، بخشى از آيه 3 از سوره مدثر است؛ يعنى جمله ربك فكبر؛ پروردگار خودت را بزرگ بشمار، كه اگر از طرف راست بخوانيم ربك فكبر است و اگر از طرف چپ هم بخوانيم (از آخر به اول) باز هم ربك فكبر مى‏شود.

البته اين جمله يك آيه كامل نيست تمام آيه چنين است: و ربك فكبر.

حالا من هم يك سؤال از شما مى‏پرسم:

يك كلمه در سوره مسد يا همان سوره تبت يدا ابى لهى وجود دارد كه اگر از چپ و راست بخوانيد تفاوتى نمى‏كند. سوره را با دقت بخوانيد و كلمه مورد نظر را پيدا كنيد.

49) اين كه خداوند مى‏فرمايد: آسمان و زمين را در شش روز آفريديم، مقصود چيست؟

آن چه پرسيده‏ايد در آيه 38 از سوره ق آمده است، در اين آيه مى‏خوانيم: و لقد خلقنا السماوات و الارض فى سته ايام...؛ همانا آسمان و زمين و آن چه در ميان آن دو است، در شش روز (هنگام يا دوره) آفريديم.

حالا به توضيح آيه توجه كنيد:

1. وقتى اراده خداوند بر ايجاد چيزى تعلق گرفت آن چيز همان طور كه خداوند اراده كرده است به وجود مى‏آيد؛ يعنى اگر اراده كند موجودى در يك لحظه خلق شود، همان مى‏شود كه خداوند اراده كرده است و اگر اراده كند موجودى در چند ميليون سال آفريده شود و در همان زمانى كه آفريده مى‏شود.

2. مراد از سته ايام (6 روز) شش روز معمولى نيست. مى‏توانيد حدس بزنيد چرا؟ خوب فكر كنيد، زيرا روز و شب معمولى از گردش زمين به دور خودش و به دور خورشيد پديد مى‏آيد، پس قبل از آفرينش آسمان و زمين، كره زمين و خورشيدى وجود نداشته، تا شب و روز معمولى به وجود آيد.

مقصود از شش روز، مرحله آفرينش يا شش دوره يا شش بخش از زمان است.

ما هم در زبان فارسى گاهى مى‏گوييم روز ولى مقصود ما روز معمولى نيست؛ مثلا مى‏گوييم: دنيا دو روز است دو روزى عمر ارزش ندارد كه كسى را اذيت كنى و... .

آيا به راستى دنيا دو روز است؟ يا عمر دنيا ميلياردها روز از روزهاى معمولى است؟!

49) قرآن درباره چگونگى زندگى انسان چه مى‏فرمايد؟

قرآن مجيد از جهات مختلف درباره زندگى ما انسان‏ها بحث كرده است، كه چند جهت آن را برايتان مى‏نويسم:

1- ابتداى آفرينش انسان: چنان كه مى‏دانيد همه ما از فرزندان حضرت آدم هستيم، حضرت آدم از چه چيز آفريده شده؟ از خاك و گل.

2- حقيقت انسان: حقيقت انسان از زمانى آغاز مى‏شود كه خداوند در آن خاك و گل روح مى‏دمد و خاك بى‏جان به انسان تبديل مى‏شود و آن گاه است كه لياقت پيدا مى‏كند تا ملائكه بر او سجده كنند:

هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: من بشرى را از گلى خشك، گلى سياه و بد بو مى‏آفرينم * پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دميدم پيش او به سجده درافتيد.

3- ارزش انسان: دوست دارم به اين سؤال پاسخ دهيد كه ارزش انسان به چيست؟ و چه كسى نزد خداوند از ديگران گرامى‏تر و ارزشمندتر است؟ براى راهنمايى بخشى از آيه 13 از سوره حجرات را مى‏نويسم تا با ترجمه آن، به پاسخ دست يابيد: ان اكرمكم عند الله اتقاكم.

4- نقش انسان در دنيا: از نظر قرآن، انسان، جانشين و نماينده خدا در زمين است؛ همان‏طور كه مى‏دانيد جانشين و نماينده هر كس، بايد كارهايى را كه آن شخص دوست دارد در زمين، عدالت، برادرى، مهربانى و... انجام گيرد و همه اين نقش‏ها را بر عهده نماينده‏اش (ما انسان‏ها) گذاشته است.

50) آيا از نظر قرآن، در سياره‏هاى ديگر، موجودات زنده‏اى وجود دارند؟

آرى، از مجموع آيات و روايات مى‏توان فهميد كه در غير كره زمين هم موجودات زنده‏اى وجود دارند. البته - چنان كه بارها گفته شد - قرآن كتاب زيست‏شناسى و جغرافيا نيست كه مثلا در يك سوره، منظومه شمسى را بررسى كرده باشد و در سوره ديگر ساير منظومه‏ها و حتى كهكشان‏ها را. اما در قرآن اشاره‏هايى وجود دارد كه با توجه به آن ثابت مى‏شود در غير كره زمين نشانه‏هاى حيات ديده مى‏شود و موجودات زنده‏اى يافت مى‏شوند. از بين آيه‏ها و روايت‏ها من تنها يك آيه و يك روايت را براى شما مى‏نويسم:

1. خداوند مى‏فرمايد: و من ايته خلق السموت و الارض و ما بث فيهما من دابه...؛ و از نشانه‏هاى (قدرت خداوند)، آفرينش آسمان و زمين و پراكندن جنبندگان ميان آن دو است. (36)

از جمله: آفرينش آسمان و زمين و پراكندن جنبندگان بين آن دو مى‏توان فهميد كه در ساير كرات نيز موجوات زنده‏اى وجود دارند... .

2. در حديثى به نقل از امام محمد باقر (عليه السلام) مى‏خوانيم:

پس از اين ماه شما، چهل ماه ديگر وجود دارد كه بين هر ماه تا ماه ديگر مسافت چهل روز فاصله است. در آنها آفريدگان فراوانى وجود دارند كه نمى‏دانند آيا خداوند آدم را [در زمين‏] آفريده يا نيافريده است.

51) خواننده بهشت كيست؟

خواننده بهشت كسى است كه در همين دنيا نيز صدايى دل‏نشين داشت به گونه‏اى وقتى از دشت‏ها و كوه‏ها كتاب زبور را تلاوت مى‏فرمود، هيچ سنگ و كوه و پرنده‏اى نبود كه با او هم صدا نشود و به فرموده قرآن:

و ما به داود از فضل خود نعمت بزرگى بخشيديم [به كوه‏ها و پرندگان گفتيم‏] اى كوه‏ها و پرندگان، با او هم‏آواز شويد و همراه او تسبيح خدا گوييد.(سبا، آيه 10)

پس خواننده بهشت - چنان كه در روايات آمده - حضرت داود است.

جالب است بدانيد نويسنده‏اى به نام مسعود رستنده كتابى به نام صوت داود نوشته است.

52) نام دو زن كه به زشتى از آنان نام برده شده، چيست؟

با مطالعه سوره تحريم كه برخى آيات آن درباره بعضى از زنان خوب و بد است مى‏توان پاسخ اين سؤال رابه دست آورد. در آيه 10 اين سوره مى‏خوانيم خداوند براى كسانى كه كافر شده‏اند، به همسر نوح و همسر لوط مثل زده است، آن دو تحت سرپرستى دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولى به آن دو خيانت كردند و ارتباط با اين دو پيامبر سودى به حالشان نداشت و به آنان گفته شد: وارد آتش شويد همراه كسانى كه وارد آتش مى‏شوند.

از داستان اين دو زن چه نتيجه‏اى مى‏گيريم؟

براى آگاهى بيشتر درباره اين زنان مى‏توانيد كتاب شيرين و خواندنى زن در قرآن، سرگذشت جمعى از زنان خوب و بد، نوشته على دوانى را بخوانيد.

53) نام دانشمندى كه يكى از سوره‏هاى قرآن به نام اوست چيست؟

اين دو عدد را به خاطر بسپاريد: 31 و 13. آيا مى‏دانيد معناى اين عددها چيست؟ يعنى پاسخ شما در سوره 31 و آيه 13 آمده است. نام سوره 31 به نام فردى است كه از او پرسيده‏اند خداوند در سوره لقمان پندهاى اين دانشمند به فرزند نوجوانش را اين گونه نقل مى‏كند:

هنگامى كه لقمان فرزندش را موعظه مى‏كرد به او گفت: پسرم چيزى را همتاى خدا [و شريك او] قرار مده كه شرك ظلم بزرگى است. ... .

پسرم نماز را برپا دار و امر به معروف و نهى از منكر كن و برابر مصيبت هايى كه به تو مى‏رسد شكيبا باش كه اين، از كارهاى مهم است.*

با بى‏اعتنايى از مردم روى بر نگردان و مغرورانه بر زمين راه نرو كه خداوند هيچ متكبر مغرورى را دوست ندارد.

54) كدام پيامبر بدون پدر و مادر به دنيا آمد؟

بعضى از خصوصيت‏هاى پيامبر مورد نظر را مى‏نويسيم تا خودتان پاسخ را پيدا كنيد:

- اولين انسانى كه خداوند او را آفريد.

- نام همسرش حوا بود و نام فرزندش هابيل و قابيل و هبه الله و... بود.

- همه ما از نسل او هستيم.

- نام او در چند آيه قرآن از جمله در آيه 31 سوره بقره آمده است.

براى آگاى بيشتر مى‏توانيد كتاب داستان پيامبران از آدم تا حضرت محمد (ص) نوشته سيد على موسوى گرمارودى را بخوانيد.

55) كدام پيامبر پدر نداشت؟

يكى از پيامبران بزرگ الهى؛

- نام مادرش مريم بود.

- در گهواره بود كه با مردم سخن مى‏گفت.

- برخى از معجزاتش عبارتند از: شفا دادن كور مادر زاد، زنده كردن مردگان با اجازه خداوند، روح دميدن در مجسمه‏هاى پرندگان و... .

- كتاب آسمانى‏اش انجيل بود؛ يعنى حضرت عيسى.

56) در كدام سوره نام قاتل نمرود آمده است؟

قاتل نمرود، پشه بود كه نامش به زبان عربى بغوضه است. اگر مى‏خواهيد بدانيد نام اين حيوان در كجاى قرآن آمده آيات 20 تا 30 سوره بقره را بخوانيد. ابتداى آيه مورد نظر اين است: ان الله لا يستحيى ان يضرب...

به نظر شما چرا خداوند نمرود را كه آن قدر متكبر و خودبزرگ بين بود كه خودش را خدا را مى‏ناميد با يكى از كوچك‏ترين حيوانات هلاك كرد؟

57) دو برادر كه در يك روز به دنيا آمده‏اند و در يك روز از دنيا رفتند، ولى يكى از آنها صد سال از ديگرى بزرگ بود چه كسانى بودند؟

اگر معناى آيه زير را با دقت بخوانيد پاسخ را با سرعت خاهيد يافت.

يا همانند كسى كه از كنار يك روستاى [ويران شده‏] عبور كرد، در حالى كه ديوارهاى آن فرو ريخته بود و اجساد و استخوان‏هاى اهالى ده در هر سو پراكنده شده بود، او با خودش گفت: چگونه خدا اينها را پس از مرگ زنده مى‏كند؟ [در اين هنگام‏] خداوند او را يكصد سال مى‏ميراند، سپس زنده كرد و به او گفت چقدر درنگ كرده‏اى گفت: يك روز يا بخشى از روز فرمود: بلكه يكصد سال درنگ كردى. نگاه كن به غذا و نوشيدنى خودت [كه همراهت بود كه با گذشت سال‏ها] هنوز تغيير نكرده است [خدايى كه اين مواد فاسد شدنى را در طول اين مدت حفظ مى‏كند بر همه چيز قدرت دارد] ولى به الاغ خود نگاه كن [كه چگونه از هم متلاشى شده‏] براى اين كه تو را نشانه‏اى براى مردم [در مورد معاد] قرار دهيم [اكنون‏] به استخوان‏هاى [الاغ‏] نگاه كن كه چگونه آنها را برداشته، به هم پيوند مى‏دهيم و گوشت بر آن مى‏پوشانيم، هنگامى كه [اين حقيقت‏ ] بر او آشكار شد گفت: مى‏دانم خدا بر هر كارى تواناست.(37)

سؤالى راكه پرسيده‏ايد، شخصى‏از امام باقر (عليه السلام) پرسيد، امام فرمود: آنها عزيز و عزره بودند كه دوقلو به دنيا آمدند در سى سالگى عزيز از برادرش جدا شد و صد سال به مردگان پيوست. سپس زنده شد و نزد خاندانش آمد و بيست سال ديگر از روايات نام اين دو برادر عزيز و عزير آمده است.

داستان كامل اين دو برادر كتاب قصه هاى قرآن نوشته محمدى اشتهاردى آمده است.

58) نام زن ابولهب چيست؟

گفته‏اند نام همسر ابولهب جميله يا ام جميل بوده است. او خواهر ابوسفيان و با شوهرش از سرسخت‏ترين دشمنان پيامبر بودند ودر راه آزار پيامبران (عليه السلام) از هيچ كوششى دريغ نمى‏كردند. سوره مسد كه سوره 111 قرآن است درباره اين زن و شوهر كافر نازل شده است.

58) يكى از شهرهاى مازندران به نام يكى از سوره‏هاى قرآن مى‏باشد آن سوره كدام است؟

آن سوره، سوره 24 قرآن است و 64 آيه دارد. حالا خودتان به فهرست قرآن مراجعه كنيد، تا نام سوره مورد نظر را پيدا كنيد.

60) كدام قوم آرزوى هزار سال زندگى داشتند؟

قومى كه بيش از همه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را آزار دادند.

- قومى كه به فرموده قرآن، بيشترين دشمنى را با مومنان دارند.

- قومى كه هم اكنون نيز از توطئه بر ضد مسلمانان دست بر نمى‏دارند.

- آنان كه هر روز جوانان و نوجوانان مسلمان را در فلسطين اشغالى به خاك و خون مى‏كشند.

- قومى كه خداوند درباره آنان مى‏فرمايد: آنان را حريص‏ترين مردم بر زندگى در دنياخواهى يافت كه از كافران نيز حريص‏ترند؛ تا آن‏جا كه هر يك از آنان دوست دارد هزار سال عمر كند.

با توجه به آن‏چه گفتيم بايد پاسخ پرسش را يافته باشيد.

اگر باز هم به پاسخ نرسيديد سرگذشت قوم يهود را مطالعه كنيد.

مطالعه كتاب يهود از نظر قرآن كه عفيف عبدالفتاح طياره آن را نوشته و على منتظمى آن را ترجمه كرده، مى‏تواند آگاهى‏هاى خوبى درباره يهود به شما بدهد.

61) نام كدام پيامبر اسرائيل بود؟

اسرائيل لقب حضرت يعقوب فرزند اسحاق فرزند ابراهيم است.

حضرت يعقوب (اسرائيل) دوازده فرزند داشت كه به بنى اسرائيل مشهور بودند و هم اكنون از آنها به عنوان يهود ياد مى‏شود.از حضرت يعقوب با عنوان اسرائيل در آيه 93 سوره آل عمران و 58 سوره مريم ياد شده است.

62) پيامبرانى كه زنده هستند كدامند؟

سه پيامبرى كه هم اكنون زنده هستند عبارتند از:

1. حضرت خضر؛ داستان حضرت خضر و موسى در سوره كهف آيات 65-82 آمده است.

2. حضرت الياس؛ نصيحت‏هاى او در سوره صافات آيه 123-129 آمده است.

3. حضرت عيسى؛ كه به زنده بودن او، در قرآن نيز اشاره شده است. برخى از دانشمندان معتقدند او زنده است، ولى برخى از مفسران در اين باره ترديد دارند.

63) كدام جاى كره زمين است كه تنها يك بار آفتاب بر آن تابيده است و تا قيامت ديگر آفتاب به آن‏جا نمى‏تابد؟

جواب سؤال در آيه‏هاى زير نهفته است؛ معناى آيات زير را با هم مى‏خوانيم و سپس به سؤال‏ها پاسخ مى‏دهيم.

ما به موسى وحى فرستاديم كه شبانه بندگانم را[از مصر] با خود ببر و براى آنها راهى خشك در دريابگشا كه نه از تعقيب [فرعونيان‏] خواهى ترسيد و نه از غرق شدن در دريا* فرعون با لشكريانش آنها را دنبال كردند. دريا آنان را [در ميان امواج خودش‏]در بر گرفت [و همه آنها را غرق كرد].

در ماجراى بالا وقتى آب رود نيل به قدرت خدا كنار رفت، خورشيد بر آن تابيد. پيشنهاد مى‏كنم براى آگاهى بيشتر از داستان حضرت موسى، كتاب قصه حضرت موسى، نوشته آيه الله مكارم شيرازى را بخوانيد.

64) كلمه هاى مشهد و قم در كدام آيه آمده است؟

هر چند اين دو كلمه در قرآن آمده است، ولى مقصود از آن چه در قرآن آمده شهرستان قم و مشهد نيست، بلكه معناى اين كلمه‏هااست؛ مثلا قم در زبان عربى به معناى بر پا خيز و بايست مى‏باشد و در قرآن به اين معنا آمده است.

كلمه مشهد در آيه 37 سوره مريم آمده است و كلمه قم در دو جاى قرآن آمده است كه هر دو مورد، آيه دوم است: يكى در سوره مزمل و ديگرى در سوره مدثر.

بخشى از آيه‏اى كه كلمه مشهد در آن آمده اين است: فويل الكافرين من مشهد يوم عظيم؛ واى بر حال كافران از مشاهده روز بزرگ.