فصل سيزدهم : در بيان ختومات سوره هاى قرآن و فوائد آن

براى رفع مشكلى در يك مجلس 786 بار گفتن «بسم الله» و بعد از اتمام ختم به همين عدد صلوات فرستادن نافع است.

ختم ديگر: از بزرگان و مشايخ منقول است كه هرگاه كسى دچار مهمى و مشكلى گردد و راه چاره و نجات بر او بسته باشد بعد از هر نماز 19 بار بگويد: «نِجاتاً مِنكَ يا سَيِّدَ الكَريمَ نِجِّنا وَ خَلِصّنا بِحَقِّ بَسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» و اگر اين كلمات را در يك مجلس 786 بار بگويد، اثر عجيب دارد.

ختم بسم الله جهت نابودى ظالم: در يك مجلس هزار بار بسم الله گفتن و هزار بار لا اله الا الله محمد رسول الله گفتن و هزار بار صلوات فرستادن جهت دفع شر ظالم مفيد است.

ختم سوره حشر

از امام صادق (عليه السلام) راويت شده كه فرمود: هر كس سوره حشر را از براى قضاء حاجت و برآمدن امور مهم چهل روز هر روز يك بار بخواند حاجتش برآورده گردد و اگر يك روز فوت شود ختم را از سر بگيرد.

گفته اند اين ختم از مجربات است و بسيارى از بزرگان آن را تجربه كرده اند.

ختم سوره مزمّل

هر كه اين سوره را نوشته با خود دارد هر جا كه رود فتح و پيروزى نصيبش گردد. و ايضاً جهت گشايش كار خواندن آن نافع است و چنانچه چيزى گم كرده تا ده روز هر روز يك بار بخواند.

و اگر در ميان زن و شوهر ناسازگارى پديد آيد اين سوره مباركه را بر آب بخوانند و بياشامند محبت ايجاد شود.

و هرگاه كسى را فرزند نشود، زن و شوهر هر دو روزه بگيرند و وقت افطار غسل كنند و هر دو سوره مباركه مزمل را به آب بخوانند و از آن بياشامند، خداوند متعال به آنها فرزند عطا مى فرمايد.

و چنانچه كسى قرض دار باشد بعد از هر نماز يك بار بخواند قرضش اداء گردد. و نيز اگر كسى دردى داشته باشد اين سوره مباركه را بر روغن بادام تلخ خوانده و برا اندام او بمالند دردش تسكين يابد. و اگر كسى دچار تنگى روزى گردد تا چهل روز روزى يك بار اين سوره را بخواند روزى اش وسعت يابد.

و نيز جهت فتح مهمات يازده روز روزى يازده بار بعد از نماز صبح خواندن مفيد و مؤثر است.

ختم سوره حمد

مرحوم مجلسى و ديگر از علماء گفته اند و به تجربه نيز ثابت شده كه هرگاه كسى را مهمى پيش آيد و يا بخواهد دولتمند شود به مدت 41 روز هر روزى 41 مرتبه سوره مباركه حمد را بدون غلط و باين ترتيب بخواند:

ابتداء صبح روز جمعه باشد و پيش از اذان صبح غسل كند و پس از اذان، نماز صبح و نافله آن را بجاى آورد، بعد تسبيحات فاطمه زهرا (عليه السلام) را بگويد و بعد از تسبيح بدون اينكه با كسى صحبتى كند صد مرتبه بگويد: «اَلحَمدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمين عَلى كُلِّ حال» و صد مرتبه صلوات بفرستد و بعد از صلوات سيزده مرتبه اين دعا را بخواند: «يا مُفَتِّح فَتِّح يا مُسَبِّب سَبِّب يا مَيَسِّر يَسِّر يا مُسِهِّل سَهِّل يا مُدَبِّر دَبِّر يا مُتَمِّم تَمِّم بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ» بعد از اين دعا 41 مرتبه سوره حمد را بخواند و سعى شود كه ساعت ختم در اين مدت 41 روز يكى باشد يعنى اگر ساعت چهار يا پنج صبح شروع كرده تمام مدت اين 41 روز در همين ساعت و مكان هم يكى باشد و كم و زياد در اعداد نباشد و اگر كم و زيادى در اعداد صورت پذيرد از نو شروع كند. هرگاه چنين كند به فضل خدا اثر آن را در هفته اوّل خواهد ديد.

ختم ديگر: به جهت برآمدن حاجت به مدت دو هفته روزى صد مرتبه باين ترتيب سوره حمد را بخواند به شرط اينكه شروع روز پنج شنبه باشد صبح بعد از نماز 21 مرتبه و ظهر بعد از نماز 22 مرتبه و عصر بعد از نماز 23 مرتبه و مغرب بعد از نماز 24 مرتبه و بعد از نماز عشاء 10 مرتبه، اگر در هفته اوّل اثرى ظاهر نشد در هفته دوم انشاء الله ظاهر خواهد شد.

ختم سوره قل هوالله احد

گفته اند كه ختم سوره مباركه قل هو الله احد از جمله ختم هاى بسيار مجرب است و سر آمد تمام ختم ها است و دستور آن به قرار زير است:

ابتداء روز پنج شنبه را روزه بگيرد آنگاه در همان روز يا جمعه ختم را آغاز كند باين ترتيب:

اوّل غسل كند بعد لباس تميز و پاك بپوشد، سپس در مكانى كه خلوت و خالى از اسباب گناه باشد قرار گيرد و در هنگامى كه ختم را شروع مى كند با كسى حرف نزند و انگشتر عقيق سرخ و فيروزه در دست داشته باشد. سپس دو ركعت نماز حاجت بخواند و بعد از سلام نماز ابتدا هفت بار حمد و صدبار صلوات بفرستد بعد 79 بار سوره الم نشرح را بخواند بعد از آن هزار و يك بار سوره قل هو الله احد را بخواند بعد صد مرتبه ديگر صلوات بفرستد و سوره حمد را هم هفت بار ديگر تكرار كند، آنگاه سر به سجده گذاشته حاجت خود را از خدا بخواهد كه به اجابت مقرون است انشاءالله.

البته براى به اجابت رسيدن سريع اگر در شبهاى 13 تا پانزدهم ماه باشد بهتر است.

ختم ديگر: به جهت برآمدن حاجت گفته اند اگر كسى به مدت هفت روز بعد از نماز صبح صد مرتبه سوره قل هو الله احد را بخواند به شرط اينكه با كسى صحبتى نكند تا ختم تمام شود هنوز هفته تمام نشده اثر آن را خواهد ديد.

ختم سوره انعام

در روايت آمده است كه هر كس بخواهد روزى اش وسيع و حاجتش برآورده گردد شب پنج شنبه يا شب و روز جمعه رو به قبله، ابتداء سوره مباركه حمد را بخواند، سپس سوره انعام را شروع كرده تا آيه «ما اُوتِىَ رُسُلُ اللهِ» (آيه 124) بخواند سپس برخاسته بلافاصله دو ركعت نماز به جاى آورد كه در هر ركعت بعد از حمد هفت بار آية الكرسى و هفت بار سوره كوثر را بخواند و پس از سلام نماز مجدداً از آيه «اللهُ اَعلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ» شروع كرده تا به آخر سوره بخواند و پس از پايان سوره سر به سجده نهاده هفتاد بار بگويد: «لا اله الا الله محمد رسول الله» آنگاه حاجت خود را بخواهد كه انشاءالله برآورده خواهد شد.

ختم سوره مباركه مؤمنون

گفته اند كه هرگاه كسى را مهمى پيش آيد كه از علاج آن عاجز باشد 140 مرتبه سوره مباركه مؤمنون را پشت سرهم بدون وقفه بخواند و به جز هنگام ضرورت از قبيل غذا خوردن و نماز خواندن و كار ضرورى، فاصله ايجاد نكند و از جاى خود برنخيزد حاجتش برآورده گشته و هيچ مشكلى برايش بوجود نخواهد آمد.

ختم سوره مباركه بنى اسرائيل

هرگاه كسى حاجتى داشته باشد هفت مرتبه بدون فاصله آن را تلاوت نمايد. حاجتش برآورده خواهد شد انشاء الله.

ختم سوره مباركه طه

هر كه بخواهد روزى اش زياد شود و محبتش در دلها پديد آيد و بر دشمن غالب آيد هر روز قبل از طلوع آفتاب يك بار سوره مباركه طه را بخواند و اگر بعد از اذان صبح باشد كه نمازش راخوانده باشد بهتر است.

ختم سوره مباركه يس

هر كس به مدت ده روز بعد از نماز صبح پيش از آنكه با كسى سخن بگويد سوره مباركه يس را تلاوت نمايد و قبل از تلاوت اين دعا را بخواند براى هر مشكلى مؤثر و مجرب است و آن دعا اين است: «بِسم اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ يا قَديمُ يا دائمُ يا حَىُّ يا قَيوُمُ يا فَردُ يا وِترُ يا واحِدُ يا اَحَدُ يا صَمَدُ يا مَن لَم يَلِد وَ لَم يُولَد وَ لَم يَكُن لَهُ كُفُوَاً اَحَدٌ وَ صَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّد وَ آلِهِ اَجمَعينَ بِرَحمَتِكَ يا اَرحَمَ الرّاحِمينَ»

سلمان فارسى(رحمه الله) كه راوى اين حديث است اثر اين دعا را تضمين نموده و اسم اعظم خدا را در اين دعا دانسته است.

ختم ديگر سوره يس: از روز جمعه شروع كند تا روز پنج شنبه هر روزى 3 بار تا بشود 21 بار و اگر بتواند در يك مجلس 21 بار سوره يس را بخواند و بعد از فراق از قرائت سوره يس، دعاى هفتم صيحفه سجاديه «يا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَكارِهِ» را بخواند و چنانچه اين ختم را براى وسعت رزق بگيرد روز پنج شنبه باشد بهتر است و به جهت دفع دشمن سه شنبه و رسيدن به عزت روز يك شنبه لازم است.

ختم سوره مباركه حم دخان

از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: هر كس اين سوره را به جهت رفع مشكلى هفت بار بخواند مشكلش رفع گردد و چنانچه آن را نوشته با خود دارد از شر جن و پرى ايمن گشته و در نظر مردم عزيز و محترم گردد.

ختم سوره شعراء

از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: هر كس سوره شعراء را براى برآمدن حاجت بخواند حاجتش برآورده گردد. به شرط اينكه تا چهل روز هر روز يك بار بخواند و چنانچه يك روز فوت شود ختم را از سر بگيرد. اين ختم را بسيارى از بزرگان از مجربات شمرده اند.

ختم سوره احقاف

در كتاب ختومات قرآن آمده است كه هرگاه كسى را گرفتارى پيش آيد اين سوره مباركه را سه بار در يك جلسه بخواند از گرفتارى نجات يابد انشاء الله.

ختم سوره والنجم

از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: هر كس اين سوره مباركه را جهت برآمدن حاجتى 21 بار بخواند حاجتش بزودى برآورده گردد انشاءالله.

ختم سوره والذاريات و طلاق و مزمل و الم نشرح

هر روز به طور مداوم جهت وسعت رزق خواندن تأثير بسزايى دارد به شرط اينكه يك روز فوت نشود و اگر شد قضا نمايد.

ختم سوره ق

گفته اند اگر كسى بخواهد دولتمند گردد و درهاى خير و خوبى برويش باز گردد هر روزى سه بار متصل و در يك مجلس اين سوره را با وضو و رو به قبله و با ترتيل يعنى شمرده شمرده و آرام بخواند و بعد حاجت خود را بخواهد برآورده خواهدشد.

ختم سوره واقعه

جهت وسعت روزى اثر عجيب دارد و از مجربات است كه تخلف ندارد ولى بايد ابتداء آن از شب شنبه به مدت پنج هفته هر شب سه بار بخواند و شب جمعه هشت بار بخواند تا پنج هفته به همين نحو تمام شود ولى قبل از شروع بايد در هر شب اين دعا را بخواند. «اَللّهُمَّ ارزُقْنا رِزقَاً حَلالاَ واسِعاً طَيِباً مِن غَيرِ كَدّ وَ استَجِب دَعوَتى مِن غَيرِ رَدّ وَ اَعُوذُ بِكَ مِن فَضيحَتى الفَقرِ وَ الدَّينِ وَ ادْفَعْ عَنّى هذَينِ بِحَقِّ الاِمامَينِ السِبطَينِ الحَسَنِ وَ الحُسَينِ عَلَيهِما السَّلام».

ختم سوره عمّ

هركس سوره عمّ را يكسال هر روز بخواند سال بعد زيارت خانه خدا نصيبش گردد.

ختم سوره والليل

تا چهل شب هر شب چهل بار خواندن سوره والليل جهت وسعت روزى اثر عجيب دارد باين ترتيب كه هرگاه به آيه «وَ ما لاَِحَد عِندَهُ مِن نِعمَة تُجزْى» برسد اين آيه را سه بار تكرار كند.

اما اين ختم در صورتى مؤثر است كه در اين مدت گناهى مرتكب نشود و در خانه هم اسباب گناه نباشد.

ختم سوره والضحى

هر كس چهل بار اين سوره مباركه را پشت سرهم بدون اينكه با كسى صحبتى كند رو به قبله با وضو بخواند و اگر جمعه باشد بهتر است، به هر نيتى كه باشد حاجتش برآورده خواهد شد انشاءالله.

ختم سوره طلاق

21 بار خواندن سوره طلاق براى ايجاد محبت و يا اداى قرض نافع است.

ختم سوره القارعة

به جهت برآمدن حاجات مهم 180 بار در يك مجلس خواندن اين سوره نافع است.

ختم سوره والشمس

به جهت برآمدن هر مطلب سه روز هنگام طلوع آفتاب سر به سجده نهاده و سه بار اين سوره مباركه را در سجده بخواند همينكه به اين آيه «فَالهَمَها فُجورَها» رسيد حاجت خود را مد نظر بياورد حاجتش برآورده خواهد شد انشاءالله ولى ابتداء از روز چهار شنبه باشد و تا روز جمعه ختم گردد.

ختم سوره الم نشرح

آورده اند كه هرگاه كسى حاجت مهمى داشته باشد به مدت سه روز هر روز ابتداء هفت بار سوره حمد را بخواند و سپس هشتصد بار صلوات بفرستد، آنگاه هشتاد مرتبه سوره الم نشرح را بخواند و بعد از آن هزار و يك بار سوره قل هو الله احد را بخواند بعد از آن هفت بار ديگر سوره حمد را بخواند و سپس صد مرتبه صلوات بفرستد من ضامنم كه سه روز نگذشته مرادش حاصل گردد و نيز خواندن چهل و يك بار سوره الم نشرح جهت وسعت روزى نافع است.

ختم سوره قل يا ايها الكافرون

در كتاب عدة الداعى از رسول اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)روايت شده كه فرمود: هر كس صبح روز جمعه بعد از نماز صبح و قبل از طلوع آفتاب ده بار اين سوره مباركه را بخواند و بعد صد بار صلوات باين طريق بفرستد «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَى النَّبِى الاُْمّىِ مُحَمَّد وَ آلِهِ وَ سَلَّم» هر مرادى كه داشته باشد برآورده خواهد شد. رواى مى گويد من آن را تجربه كردم.

ختم سوره انا انزلنا

به جهت وسعت روزى هر روزى ده مرتبه انا انزلنا خواندن اثر عجيب دارد.

بعضى از علماء و اهل دعا گفته اند اگر كسى اين سوره را براى هر حاجتى و مطلبى سيصد و شصت بار بخواند حاجتش برآورده گردد.

و به همين تعداد يعنى سيصد و شصت بار خواندن اين سوره جهت رفع فقر و تنگدستى و اداء دين از مجربات است.

ختم سوره انفطار

از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است كه هر كس بر خواندن اين سوره مداومت نمايد و يا در هر كارى و جايى درماند هفتاد بار آن را بخواند نجات يابد و اگر كسى اسير يا زندانى باشد به همين تعداد بخواند از بند خلاص گزدد.

ختم سوره تكوير

و نيز از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه فرمود: به جهت خلاصى از بليات بيست و يك بار اين سوره را خواندن نافع است.(276)

فصل چهاردهم : طبقات مفسرين قرآن

مرحوم علامه طباطبايى(رحمه الله) صاحب كتاب الميزان در كتاب قرآن در اسلام ص43 مى فرمايد: مفسرين قرآن 9 طبقه هستند كه شش طبقه آنها را اهل سنت و سه طبقه آنها را شيعه تشكيل مى دهند.

طبقات مفسرين اهل سنت

طبقه اوّل: پس از رحلت رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) جمعى از صحابه مانند ابى بن كعب و عبداله بن مسعود و جابر بن عبداله و ابو سعيد خدرى و عبداله بن زبير و عبداله بن عمر و انس و ابوهريره و ابو موسى و از همه معروفتر عبداله بن عباس به تفسير قرآن اشتغال داشتند.

طبقه دوّم: جماعت تابعين هستند كه شاگردان مفسرين صحابه مى باشند مانند: مجاهد، سعيد بن جبير، عكرمه، ضحاك، حسن بن بصرى، عطاء بن ابى رياح و عطاء بن ابى مسلم، ابو العاليه، محمد بن كعب قرظى، قتاده، عطيه، زيد بن اسلم و طاووس يمانى.

طبقه سوّم: شاگردان طبقه دوّم مى باشند مانند ربيع بن انس، عبداله بن زيد بن اسلم و ابو صالح كلبى.

طبقه چهارم: عبارتند از سفيان بن عينيه و وكيع بن جرّاح و شعبة بن حجّاج و عبد بن حميد و ابن جرير طبرى صاحب تفسير معروف.

طبقه پنجم: كسانى هستند كه روايات را با حذف اسناد در تأليفات خود درج كردند و به مجرد نقل اقوال قناعت نمودند.

طبقه ششم: مفسرينى كه پس از پيدايش علوم مختلفه در اسلام بوجود آمدند و متخصصين هر علم از راه فن مخصوص خود به تفسير پرداختند، مثلا نحوى از راه نحو مانند زجاج و واحدى و ابن حيان كه از راه اعراب آيات بحث نموده اند و بيانى ها از راه بلاغت و فصاحت مانند زمخشرى در كشاف.

و كلامى ها نيز از راه كلام وارد تفسير گشتند مانند فخر رازى در تفسير كبير.

و عرفا از راه عرفان وارد شدند مانند ابن عربى و عبدالرزاق كاشى. و اخبارى ها از راه نقل اخبار، مانند ثعلبى در تفسير خود. و فقيه از راه فقه مانند قرطبى در تفسير خود. و جمعى ديگر نيز تفاسيرى مختلط از علوم متفرقه نوشتند مانند تفسير روح البيان و تفسير روح المعانى و تفسير نيشابورى.

طبقات مفسرين شيعه

طبقه اوّل: كسانى كه روايات تفسير را از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) و ائمه اهل بيت(عليهم السلام)فرا گرفته اند مانند زراره و محمد بن مسلم و جرير و امثال ايشان.

طبقه دوّم: مانند فرات بن ابراهيم كوفى و ابو حمزه ثمالى و عياشى و على بن ابراهيم قمى

طبقه سوّم: طبقه صاحبان علوم متفرقه هستند، مانند: سيد رضى در تفسير ادبى خود و شيخ طوسى در تفسير كلامى خود كه تفسير تبيان است و صدر المتألهين شيرازى در تفسير فلسفى خود و ميبدى گنابادى در تفسير عرفانى خود و سيد هاشم بحرانى و فيض كاشانى هر يك در تفاسير خود در رشته حديث وارد بحث شده اند.

مرحوم طبرسى هم در تفسير گران سنگ مجمع البيان از راه هاى مختلف لغت، نحو، قرائت، كلام و حديث وارد بحث شده است.