18آداب و سنن آن حضرت در اعتکاف
.339 امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در ماه رمضان
(سال اولهجرت) در دهه اول در مسجد اعتکاف کرد، و سال دوم در دهه دوم و در سالسوم
در دهه آخر اعتکاف نمود، ولى پس از آن همیشه در دهه آخر ماه رمضاناعتکاف مىنمود.
.340 امام صادق علیه السّلام فرمود: جنگ«بدر»در ماه رمضان (سال دوم هجرت) اتفاق
افتاد، به این جهت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در آن سال در مسجد معتکف نشد.
اما سالبعد، آن حضرت دو دهه اعتکاف کرد: یک دهه براى همان سال، و دهه دیگر
براىقضاء اعتکاف سال قبل.
.341 امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله چون دهه آخر
ماه رمضانمىشد در مسجد اعتکاف مىکرد؛برایش خیمهاى مویین مىزدند و حضرت کمرهمّت
براى عبادت مىبست و بستر خوابش را برمىچید. یکى گفت: از زنان نیز
کنارهمىگرفت؟فرمود: نه، از زنان کناره نمىگرفت.
مؤلف: این معنى در روایات زیادى نقل شده که بعضى از آنها در باب هفدهمگذشت. و
گفتهاند که مقصود از«عزلت»کنارهگیرى از آنان در بستر بوده است نه درمعاشرت و
مصاحبت با آنان .
19آداب و سنن آن حضرت در صدقه دادن
.342 در وصیت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به على علیه السّلام آمده است: ششم
آنکه در نماز وروزه و صدقه از سنّت من پیروى کنى. . . و اما راجع به صدقه، به قدرى
در آن کوشاباشى که گمان کنى در صرف مال براى صدقه اسراف کردهاى.
.343 امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله هیچ گاه سائلى
را از خود نراند، اگر چیزى داشت به او مىداد، و اگر نداشت مىفرمود: خدا برساند.
مؤلف: این مطلب در اخبار شیعه و سنّى به قدرى زیاد نقل شده که شاید به حدتواتر
رسیده باشد. ما بعض از آن روایات را در باب دوم (آداب معاشرت) و غیر آنذکر کردیم.
.344 امام صادق علیه السّلام ضمن حدیثى فرمود: ما اهل بیت آنچه در راه خدادادهایم
پس نمىگیریم.
ملحقات
352) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: من چند چیز را ترک نمىکنم. سوار شدن
برالاغ پالاندار، با بردگان روى حصیر غذا خوردن، و با دست خود به سائل کمککردن.
353) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: جوانمردى ما اهل بیت در این است که از
آن کهبه ما ستم کرده درمىگذریم، و به آن که ما را محروم ساخته بخشش مىکنیم.
354) روایت است که جود و بخشش رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در خیر از همه
مردمبیشتر و از تندباد سریعتر بود. بذل و عطایش ادامه داشت و بخلى از او نمودار
نمىشدو ممانعتى سر نمىزد.
355) على علیه السّلام فرمود: ما اهل بیت، کسانى را که به نظر مىرسد غیر
مستحقهستند رد نمىکنیم از ترس اینکه مبادا مستحق واقعى را رد کرده باشیم.
356) امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: چون چیزى از رسول خدا صلّى اللّه علیه و
آله مىخواستند، اگر قصد انجام آن را داشت جواب مثبت مىداد، و اگر قصد انجام آن را
نداشتسکوت مىکرد و کلمه«نه»بر زبان جارى نمىساخت.
357) حسن بن على بن فضّال گوید: از حضرت رضا علیه السّلام پرسیدم: چرا وقتى امیر
المؤمنین علیه السّلام در ظاهر به خلافت رسید«فدک»را[به بنى فاطمه علیهم
السّلام]برنگردانید؟ !فرمود: زیرا ما خاندانى هستیم که فقط خداوند حقوق غصب شده ما
رااز ستمگران مىگیرد. ما سرپرست مؤمنان هستیم، به نفع آنان حکم کرده، حقوقشانرا
از ستمگران گرفته، به آنان باز مىگردانیم، اما براى بازگرفتن حقوق خود
اقدامنمىکنیم.