ندانم كجا ديده ام در كتاب كه ، فخر رازى بر هر مساءله اى از مبداء تا معاد تشكيك نموده است اعتراض كرده است كه او را امام المشككين خوانده اند، ولى در معصوم بودن سيد نساء عالمين ، فاطمه بنت رسول الله صلى الله عليه وآله كه داراى مقام عصمت بوده است ، تسليم محض است كه آن جناب عليه السلام بلا مدافع معصوم بوده است و در عصمت و طهارتش جاى شك و ترديد نيست .⁽²⁴²⁾

241- شنيدن كى بود مانند ديدن ؟!

علت محروميت و بريده شدن خلايق از كنه معرفت حضرت فاطمه عليه السلام آن است اشخاصى كه واجد عصمت نيستند، از نظر مفهومى عصمت را مى فهمند، ولى از نظر ذوقى آن را نمى فهمند، مانند عوام كه حقيقت و و كنه ملكه اجتهاد را به ذوق نمى چشند و شاءن كسى را كه واجد ملكه اجتهاد است به ذوق نمى فهمند و اصل در معرفت ، معرفت ذوقى است و مراد به ذوق در اصطلاح عارف بالله آن چيزى است كه عالم ، به طريق وجدان و كشف مى يابد، نه به برهان و كسب و نه به روش اخذ مطالب از راه ايمان تقليد؛ زيرا كه گر چه هر دو روش به اندازه مرتبه اش ‍ معتبر است ، ليكن به مرتبه علوم كشفى نمى رسند؛ زيرا شنيدن كى بود مانند ديدن ..⁽²⁴³⁾

242- نزول يازده قرآن ناطق از ليله القدر

بدان كه از منازل سير حبى در قوس نزولى به ليل و ليالى تعبير مى شود و در قوس صعودى به يوم و ايام تعبير مى گردد. پس عصمه الله الكبرى حضرت فاطمه همانگونه كه ليله القدر است همچنين يوم الله نيز مى باشد. و انسان كامل در عصر محمدى ، وعاء حقايق قرآن است . اگر خواهى چنين بگو: انسان كامل قرآن ناطق است . پس يازده قرآن ناطق از اين شب مباركه اى كه شب قدر است و مادر امامان است ، نازل شده است .⁽²⁴⁴⁾

243- ترويج نور با نور

در كافى از ابو الحسن امام موسى بن جعفر عليه السلام روايت شده كه فرموده : در حالى كه رسول خدا صلى الله عليه وآله نشسته بود فرشته اى بت بيست و چهار صورت داخل شد، عرضه داشت : اى محمد !خداى عز و جل مرا فرستاد تا بود را با نور ترويج كنم .

فرمود: چه كسى را با چه كسى ؟

عرضه داشت : فاطمه را با على ...

ازدواج بايد با كفو انجام شود، غير معصوم نمى تواند بر زن معصوم استيلاء داشته باشد.پس بفهم .⁽²⁴⁵⁾

244- صاحبان مقام عصمت

حقيقت عصمت ، عبارت از قوه اى نورى ملكوتى است كه صاحب عصمت از همه پليدى هاى گناهان و ادناس و سهو و نسيان و امثال اين گونه رذائل نفسانى كه شخص را آلوده مى سازد محفوظ است و هر كس حائز مقام عصمت باشد از بدايت امر تا انتها از لغزش ها در تلقى وحى و ديگر القائات سبوحى در همه شئون عبادى و خلقى و روحانى مصون مى ماند، چنان كه حق سبحان فرمود: ما در صباوت به وى حكمت بخشيديم .

245- واجد عصمت

بدون هيچ گونه دغدغه و وسوسه اى فاطمه دختر رسول خدا صلى الله عليه وآله واجد عصمت بوده است .⁽²⁴⁶⁾

246- شهادت بر عصمت كبراى الهى

اكنون كه فهميدى بقيه نبوت و عقيله رسالت و وديعه مصطفى و زوجه ولى الله و كلمه تامه الهى ، فاطمه عليه السلام حائز مقام عصمت است ، پس ‍ مانعى ندارد كه در فصول اذان و اقامه به عصمت آن حضرت شهادت دهيد و مثلا چنين بگوييد: اشهد ان فاطمه بنت رسول الله عصمه الله الكبرى ؛ شهادت مى دهم كه فاطمه دختر رسول خدا، عصمت كبرى خدا است .

247- عصمت كبراى خدايى

آن حضرت - صلوات الله عليها - گوهرى قدسى در كسوت تعين انسانى است ، پس انسيه حوراء است و خداى را عصمت كبرى است .⁽²⁴⁷⁾

248- معصوميت فاطمه

بدان كه عترت كه فاطمه از زمره ايشان است معصومند، چنان كه حضرت وصى امام على عليه السلام در نهج البلاغه بدان تصريح كرده است : چگونه سرگردانيد در حالى كه عترت پيامبرتان در بين شما است ، ايشان زمام هاى حقيقت و نشانه هاى دين و زبانهاى صدقند، پس ايشان را به نيكوترين منازل قرآن فرود آوريد و به اين آبشخور، همانند شتران تشنه وارد شويد.⁽²⁴⁸⁾

249- بانگ شهادت ديوار

اما كلمه اين كه : يكى از عزيزانم كه آزاد مردى است و در عرفان عملى داراى حظى وافر است و به القائات سبوحى نايل است و به گفتن اين فصل اشهد ان فاطمه بنت رسول الله عصمه الله الكبرى در فصول اءذان و اقامه نماز عامل ، در اثناى فصول اءقامه نماز مغرب شب يك شنبه دهم ربيع الاول شنبه 1419 هجرى قمرى ، برابر با 14/4/1377 هجرى شمسى ، خواست كه فصل مذكور را اداء كند از نهاد ديوار مقابلش مى شنود كه كسى مى گويد: اشهد ان فاطمه الزهراء حجه الله على الحجج .⁽²⁴⁹⁾

250- نكاح بر كفائت است

چون صديقه طاهره فاطمه زهرا عليه السلام صاحب عصمت است ، كفو او نيز بايد صاحب عصمت باشد؛ زيرا كه نكاح بر كفائت است و مرد غير معصوم را بر زن صاحت عصمت راهى نيست .

251- پيامبر عقيم بود اگر...

يگانه مردى كه هم خودش صاحب عصمت است و هم زن او، فقط حضرت سيد الاوصياء امام امير المؤمنين عليه السلام است . و به بيان رسا و شيواى ميرزا جعفر صافى اصفهانى .

و جناب ناصر خسرو علوى ، خوش سروده است :

بلكه حقيقت امر اين است كه يازده تن حجج الهيه كه آخرين آنان حضرت بقيه الله قائم آل محمد - صلوات الله عليهم - است ، و همه اعقاب و احفاد آنان از وجود ذى جود مسعود و معصوم آدم اولياء الله حضرت وصى امام اميرالمؤمنين على عليه السلام است .
و هر گاه كسى تفوه كند كه اگر على عليه السلام نمى بود، عترتى نبود و رسول خاتم عقيم بود گزاف نگفته است .

252- عصمت كبراى حق

بدون هيچ دغدغه و وسوسه ، حضرت فاطمه ، دختر پيغمبر صلى الله عليه وآله داراى عصمت بوده است ، علماى بزرگى مثل شيخ مفيد و علم الهدى سيد مرتضى به آيات و روايات نص بر عصمت آن جنات فرمودند و حق با آنان است ، و شخص مكابر سخت محكوم و مغلوب است .
آن جناب صلوات عليها، گوهرى قدسى در تعين و صورت انسى بوده است ، پس آن حضرت انسيه حوراء و عصمت كبراى الهى است .⁽²⁵¹⁾

253- دعاى صاحب عصمت حضرت زهرا(س )

هر عقلى قلم است و هر نفسى لوح .و همچنين هر مافوقى نسبت به مادونش كه آن واهب است و اين متهب ، آن قلم و اين لوح است . معلم و متعلم آن قلم است و اين لوح . و هر فاعلى قلم و هر منفعلى لوح است .آدم قلم و حوا لوح است .

پس ، آسمان قلم و زمين لوح است . امير المومنين عليه السلام مظهر عقل كل ، و سيده نساء عالمين ، فاطمه صديقه ، مظهر نفس كل است و نفس قلم و لوح اند.⁽²⁵⁴⁾

256- عصمت فاطمى و علوى

هيچ مرد واجد عصمت را نمى يابيد كه زنش نيز حائز مقام عصمت باشد، مگر حضرت وصى امام امير المؤمنين على عليه السلام و زن او دختر رسول الله صلى الله عليه وآله را.⁽²⁵⁵⁾

257- فضيلت على (ع )

اگر حضرت وصى ، على عليه السلام نبود، احدى كفو فاطمه نبود، پس ‍ حضرت على وصى صلوات الله عليه به خصيصه اى اختصاص يافت كه احدى با وى در آن شريك نبود و نخواهد بود. و در روايت نبوى صلى الله عليه وآله چنين آمده : يا على !اگر تو نبودى بر روى زمين احدى كفو فاطمه نبود.⁽²⁵⁶⁾

258- نفس كل و اتم

انسان كامل اگر مرد باشد مظهر و صورت عقل كل است و اگر زن باشد مظهر و صورت نفس كل است ، بنابر اين ، سيد اوصياء و سر پيامبران و رسولان حضرت على عالى اعلى صورت و مظهر عقل كلى به تمام ترين وجه ممكن است و حقيقت ام الكتاب ، سيده نساء عالمين ، فاطمه زهراى بطول صورت و مظهر نفس كل بر وجه اتم است .⁽²⁵⁷⁾

259- خصوصيات آل نبى

جناب فاطمه عليه السلام از زمره آل پيامبر و اهل بيت او و ذوى القربى است و به تحقيق حضرت وصى امام على عليه السلام در وصف و تعريف آل نبى فرموده است : ايشان موضع سر الهى ، و صندوق دانش او، و مرجع حكم او، و مخزنهاى كتاب هاى او، و كوه هاى دين اويند، خداوند به وجود ايشان پشت خم شده دست خود را (يا نبى خود را )راست گردانيده است و لرزش پشت او را برده او را برده است ... احدى از اين امت با آل محمد - صلوات الله عليهم - قياس نمى شود، و به ايشان برابر كرده نمى شود، كسى كه نعمتهاى ايشان بر او جارى است (يعنى همگى از نعمت هاى آل محمد متنعم اند، پس چگونه با آنها برابرى مى كنند ). ايشان اساس دين و ستون يقين اند، غلو كننده به ايشان باز مى گردد، و واپس افتاده به ايشان مى پيوندند ( يعنى ايشان ترازى عدل الهى اند كه همگى بايد بدان سنجيده شوند )، خصيصه هاى حق ولايت مر ايشان رااست ، و وصيت و وراثت در ايشان است (ايشان اولياى دين ، و اوصياى پيغمبر و ورثه اويند).⁽²⁵⁸⁾

بخش پنجم : نزول آيه مباهله در شاءن حضرت زهرا  
260- افضل از همه

آيه مباهله ؛ يعنى اين سخن حق تعالى ؛ به انصارى بگو بياييد ما و شما فرزندان و زنان و نفوس خود را بخوانيم تا با هم مباهله كنيم . اين آيه از دلالت مى كند كه فاطمه معصومه ام ابيها و ام الائمه عليهم السلام بر همه زنان برترى دارد، چنانكه بر نهايت برترى و علو درجه حضرت وصى امام على عليه السلام دلالت مى كند؛ زيرا خداى تعالى او را نفس پيامبرش خاتم و آقاى انبياء قرار داد و نمى توان گفت هر دو يك شخص اند، پس جز اين نيست كه مراد از آن مساوى بودن حضرت على عليه السلام با آن حضرت است جز در شاءن نبوت و چون رسول خدا صلى الله عليه وآله افضل مردم است ، پس على كه مساوى با افضل مردم است ، افضل از همه است .⁽²⁵⁹⁾

261- آيه مباهله

در قول خداوندگار - از آيه مباهله - دليلى قوى بر فضل اصحاب كساء عليهم السلام است كه هيچ دليلى به قوت آن نيست .
و اجماع امت اسلام است كه اصحاب كساء در روز مباهله ، فقط فاطمه و پدر او و شوهر او و دو فرزند او حسن و حسين بوده اند و احدى با آنان نبوده است .
و كسى ادعا نكرده است كه غير از پيغمبر و وصى او امام امير المؤمنين على و حضرت فاطمه كفو امام على و دو فرزندش حسن و حسين ، ديگرى در روز مباهله داخل در اصحاب كساء بوده است و با آنان شركت داشته است ؛ و اگر كسى ادعاء كند، بدون هيچ شك و پيكار، بر خدا و رسولش دروغ بسته است و افتراء زده است ، حمد خداى را كه ما را از متمسكين به ولايت اصحاب كساء قرار داده است .
مفسران قرآن در تفسير آيه مباهله ، از عايشه روايت كرده اند كه گفت : رسول خدا صلى الله عليه وآله در روز مباهله براى مباهله از خانه خارج شده است ، و عباى مشكين نشانه دار از موى سياه بر دوش گرفته بود، پس حسن آمد و او را داخل در عبا فرمود، و پس از آن حسين آمد و او را داخل در عباء فرمود، و پس از آن فاطمه و سپس على ، آنگاه گفت : انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا...

پس بدان كه مراد اماميه - خداوند برهانشان را نورانى بفرمايد - از اصحاب كساء آل عباء اين پنج تن معصوم منصوص از آيه مباهله قرآن است .
در آيه مباهله ابناء و نساء بر انفس مقدم آورده شده اند نا تنبيهى بر لطف مكانت و قرب منزلتشان بوده باشد؛ و نيز ايذان و اشعارى بدين معنى داشته باشد كه ابناء مقدم بر انفس و مفدى انفس اند.⁽²⁶⁰⁾

262- على (ع )مساوى زهرا(س ) است

آيه مباهله : فقل تعالوا ندع ابناءنا... دلالت بر تفضيل فاطمه معصومه ام ابيها و ام الائمه ، بر همه زنان عالم دارد؛ چنان كه بر غايت و نهايت برترى حضرت وصى امام على عليه السلام و علو درجت و رتبت آن حضرت نيز دارد؛ زيرا كه خداوند او را نفس پيامبرش خاتم انبياء و بزرگ آنان قرار داده است . و نمى شود گفت كه پيغمبر و على فر دو يك شخص اند، پس مراد اين است كه امام على عليه السلام مساوى او است ، و رسول الله صلى الله عليه وآله برترين مردم بود، پس مساوى او نيز برترين مردم است .⁽²⁶¹⁾

263- يكى از نفرين كنندگاه

سخن استاد شعرانى در شرح تجريد خواجه به فارسى : و لقوله تعالى انفسنا، آيه مباهله است فقل تعالوا ندع ابناءنا...به اتفاق مفسران مراد از ابناء امام حسن و امام حسين عليه السلام است ، و از زنان فاطمه زهراء سلام الله عليها، و از انفس على بن ابى طالب ، و چون على عليه السلام خود پيغمبر نبود، به منزلتى بود كه او را نفس پيغمبر خواند پس افضل است .⁽²⁶²⁾

264- شركت زهرا(س )در مباهله

اجماع امت اسلام بر اين است كه اصحاب كساء در روز مباهله حضرت رسول الله و امام امير المؤمنين على و عصمه الله فاطمه زهراء و دو فرزندش امام حسن و امام حسين عليه السلام بوده اند، و احدى با آنها در اين امر خطير شركت نداشته اند؛ و اگر در خبرى واقعه اصحاب كساء و آل عباء در خانه فاطمه زهرا (س ) يا خانه ديگران به طور عادى و متعارف پيش آمده است ، ربطى به واقعه اصحاب كساء در مباهله با نصاراى نجران ندارد.
بخش ششم : فضايل حضرت زهرا(س ) در قرآن  
265- عرفان زهرا(س ) به قرآن

و ما ادراك ما ليله القدر، ليله القدر خير من الف شهر ؛ چه مى فهمى كه ليله القدر چيست ؟ليله القدر بهتر از هزار ماه است .

انگيزه من بر تدوين اين صحيفه مكرمه به القائى سبوحى بود كه روزى يكى از شاگردان ما شد، وى كه حائز منقبت علم و عمل است به هنگامى كه تدريس ما تاب فصوص الحكم شيخ اكبر را به فص عيسوى رسيد در يك توجه روحانى عنوان اين صحيفه نورى به اين عبارت فص حكمه عصمتيه فى كلمه فاطميه از قلبش بر زبانش جارى شد از اين عنوان خيلى خوشم آمد؛ در روح من دميده شد كه در بيان آن به مطالبى كه القاء كرديم و آن را به شما هديه كرديم در بيان اين فص بنگاريم . و اين را تتمه فصول الحكم قرار داديم ذالك العزير العليم .
متمسك به دامن ولايت اصحاب كساء حسن بن عبدالله و فاطمه طبرى آملى مشهور به حسن زاده آملى .

276- تولد دوباره

همانگونه كه دره توحيد و وديعه مصطفى فاطمه (س ) ليله القدر و يوم الله بود، كون جامع و صاحب قلب نيز بود؛ زيرا هر انسان كاملى چنين است . در صورتى انسان صاحت قلب مى شود كه غيب بر او تجلى نمايد و سر بر وى كشف شود و حقيقت امر بر او ظهور نمايد و به انوار الهى متحقق شود و در اطوار ربوبى متقلب گردد؛ زيرا مرتبه قلبى ولادت دوم است كه در كلام نبى الله عيسى روح الله عليه السلام بدان اشاره شده است كه : به ملكوت آسمانها و زمين راه نمى يابد، آن كس كه تولد دوباره نداشته باشد.⁽²⁷³⁾

277- مراتب ليله القدر

فاطمه - صلوات الله عليها - ليله القدر بود، و ليله القدر داراى مراتبى است ، چنانكه همه حقايق وجودى چنين اند، هر مرتبه ذاتى رقيقه عالى آن است و مرتبه عالى ، حقيقت رقيقه مرتبه ذاتى است . خداى سبحان فرمود: شما نشئه نخستين را فهميديد، پس چرا متذكر نمى گرديد.و در روايت رضوى چنين آمد: خردمندان دانستند كه حقايق عالم ماوراى اين نشئه جز از طريق حقايق اينجا شناخته نمى شوند.⁽²⁷⁴⁾

278- سيده زنان عالم

در علل الشرايع به استادش از عيسى بن زيد بن على عليه السلام روايت كرده است كه گفت : از ابو عبدالله امام صادق عليه السلام شنيدم كه : فاطمه (س ) بدين علت محدثه ناميده شده است كه ملائكه از آسمان فرود مى آمدند و او را ندا مى كردند، چنانكه مريم فرزند عمران را ندا مى كردند، پس مى گفتند: اى فاطمه !خداوند تو را برگزيد و پاكت گردانيد و تو را بر همه زنان عالميان برترى داد. اى فاطمه !پروردگارت را فرمان بردار باش ، و سجده كن و با ركوع كنندگان ركوع كن . و ملائكه را حديث مى كرد و ملائكه از را حديث مى كردند. با ملائكه سخن مى گفت و ملائكه با او سخن مى گفتند - پس در شبى به ملائكه گفت : آيا مريم دختر عمران برتر از همه زنان عالميان نيست ؟

ملائكه گفتند: همانا كه مريم سيده زنان عالم خودش بوده است ، و خداوند عز و جل تو را سيده نساء عالم خودت و عالم مريم و سيده نساء اولين و آخرين گردانيده است .⁽²⁷⁵⁾

279- فاطمه در ميان به عدد 5 است

اى عزيز !بدان كه محمد و على و فاطمه و حسن و حسين (صلوات الله و سلامه عليهم )نوزده حرف اند، و بعد از اسقاط مكررات دوازده حرف مى ماند. و در اين ترتيب اسماى شريف ، فاطمه در ميان به عدد پنج است ، و هر يك از دو جانب او سه و چهار، و مجموع آنان پنج است .⁽²⁷⁶⁾

280- در مدح زهرا (س )

رفت دى و باغ پر ز نقش و نگار است		نقش و نگارش به چشم من همه خار است
پيش من اين نوبهار ناخوش و زشت است		در نظر تو اگر خجسته بهار است
تا كى گوئى ز سعى ابر بهارى		لؤ لؤ لالا به فرق لاله نثار است
زلف بنفشه به طبع پر خم و تاب است		ديده نرگس به خويش پر ز خمار است
همچو زنى حامله است ابر خروشان		كز پى زادن همى بناله زار است
زن چون بزايد بگرد بچه بگردد		اين برود زود چون گذاشته بار است
اين همه تشبيه و استعاره چه لازم		زآنش غفلت بسرت اگر نه بخار است
پيش تو گر بابر است نخل زمانه		در نظر من بسان بيد و چنار است
خار شمار آنچه پايدار نباشد		پس گل بى خار آن نگارنگار است
گر كه گلش خوانده ام مگير تو بر من		عالم الفاظ تنگ و تيره و تار است
زيب جهان عاريه است ، عاريتى زيب		زشت بود گر يكى است يا كه هزار است
دهر زنى زانيه است سخت سيه روى		يك به رنگ مشاطه سرخ عذار است
دارد با ديگران اشاره نهانى		با تو به ظاهر اگر به بوس و كنار است
چون تو بسى كشته است و كشتن مردان		اين زن بدكاره را طبيعت و كار است
دوست مدارش كه هوشمند نجويد		دوستى آنكه دشمنيش شعار است
رنجه ز نيك و بد جهان مشو نجويد		دوستى آنكه دشمنيش شعار است
دور زمان را غم تو نيست چه داند		حالت وامانده را كسى كه سوار است
دشمن تو نفس تست از ره تحقيق		هيچ كس از شر او خلاص نيار است
بر تو بود حكمران و قاهر و پيشش		عقل و طاعت گزين و غاشيه دار است
غير اطاعت دگر چه حيله سگالد		آنكه به چنگال شير شرزه شكار است
نفس تو ديو است و بسمله است شريعت		بسمله مر ديو را زمام و مهار است
اصل شريعت مديح فاطمه ميدان		آن كه شفيعه گناه روز شمار است
جفت على (ع )مام سيدين و نبى باب		بيشتر از اين دگر چه عز و فخار است
باغ نبى (ص )راست مر درخت برومند		طرفه درختى كز اولياش ثمار است
بار خداوندى و درخت خدائى		گر كه انا الله زند نه عيب و عوار است
فاطمه (س ) در حق فنا و هر كه چنين است		مر صفت ايزدش شعار و دثار است
رتبت صديقه زانكه دخت رسولست		خجلت مردان و انبياى كبار است
مريم و هاجر براى خدمت و طاعت		همچو جواريش بر يمين و يسار است
مهرش حصنى مصون ز هول قيامت		علم و عمل راه آن ستوده حصار است
تا كه مرا از مديح مير غرور است		تا كه مرا از كلام بيهده عار است
باد مرا از غرور و حرص رهائى		كاين دو صفت مايه هلاك و دمار است