قرآن كريم از منظر امام رضا عليه السلام
آية الله جوادى آملى

- فهرست مطالب -


سخن ناشر
پيش گفتار
بوستان : آشنايى با حقيقت قرآن
يكم . قرآن علمى
همراهى حق با قرآن
راز جاودانگى قرآن
دليل مصونيت قرآن از تحريف
شكوفا تر شدن قرآن در هر عصر و زمان
فضيلت زمان ها و مكان هاى تحقق قرآن
ياد سپارى : قرآن مجمع علوم فراوان
دوم : قرآن عينى
انسان كامل ، قرآن ناطق تجسم يافته
ديدگاه حكيمان و فيلسوفان درباره ى حقيقت انسان
ميزان حقايق
همراهى قرآن و عترت
هدايت الاهى
شفا بخشى و بيمارى زايى قرآن حكيم
آثار مشترك قرآن علمى و عينى
1. مظهر خداى بى همتا
پيوند امامت و ولايت
جهالت و انكار قرآن
تناسب مرگ و حيات انسان
عدم انفكاك قرآن عينى از قرآن علمى
مظهريت تامه ى اسم مهيمن
احاطه ى بعضى از اسماى حسنا بر بعض ديگر
شيوه هاى دعوت قرآن عينى و علمى
تفسير امانت عرضه شده بر آسمان ها و زمين و كوه ها
محكم و متشابه در قرآن علمى و عينى
قرآن علمى و عينى نور الاهى
استفاضه ى هر امامى از امام پيشين
چگونگى آگاهى امام از غيب
قداست چشمان حق بين
ناتوانى دنيا از فريب دادن امام عليه السلام
بى نيازى امام از ذكر سند در نقل گفتار
يكسان بودن خواب و بيدارى امام معصوم
عدم تفاوت ميان قرآن علمى و قرآن عينى
فقدان عصمت و آسيب ديدگى اسلام
عدم افتراق اماميه ميان قرآن و عترت
ائمه عليهم السلام مجارى فيض خداوند
يك حقيقت نورانى
تفاوت ائمه در مقام ظهور
نخستين بهشت : راه شناخت قرآن
بهشت يكم . راه شناخت قرآن
هم سنخ بودن معرفت و معروف
همسانى پيامبر و جانشينانش در ولايت
چگونگى روابط علوم اعتبارى با حالات نفسانى انسان
بخش يكم : شرايط شناخت قرآن
شرط يكم : آگاهى كامل بر قواعد عربى
معناى غير ذى عوج بودن قرآن
فرمان و تشويق خداوند به تلاوت قرآن
آداب تلاوت قرآن
فرمان خداوند به تدبر در قرآن
حقيقت معارف قرآنى
شرايط شناخت قرآن
اهل بيت عليهم السلام تنها عارفان به كنه قرآن
آگاهى عترت از باطن قرآن
تشويق الاهى به تحصيل طهارت
راه هاى تحصيل طهارت
طهارت بنيادين
پيراستگى از پستى طبيعت
كرامت و ارجمندى
راه ارشاد به تحصيل صفتى برتر
تقوا، مدار كرامت
آشنايى با غيب و باور كردن آن
مراتب شناخت غيب و ايمان به آن
اعتراف به وجود غيب ؛ پايه ى شناخت
نمونه هايى از معارف غيبى انكار شده
معارف غيبى از امور مشترك ميان پيامبران
بخش دوم . موانع شناخت قرآن
مادى گرايى ، مهم ترين مانع شناخت قرآن
گناه ، مانع شناخت قرآن
تدبر قلب مجرد در قرآن
گناه ، حجاب شهود
تفاوت جهل و گناه در منع از شناخت قرآن
تقوا شرط گشوده شدن درهاى روزى عينى و علمى
چگونگى استناد مهر خوردن قلب ها به خداوند
عينيت اراده ى خداوند با حكمت و صواب
اختيار دار گشادگى سينه و بسته شدن آن
كيفر دهى با گرفتگى سينه
ويژگى جهل مقابل علم
پليدى مانع تدبر و تفقه
بهشت دوم : تفاوت تدبر در قرآن و به سخن در آوردن آن
توانمندى معصوم بر استنطاق قرآن
مانع استنطاق
انسان كامل ، مترجم قرآن
ضرورت رجوع مردم به امام
جايگاه معصومان همراه با نيكوترين جايگاه قرآن
عترت ، وارثان قرآن
در امان بودن قرآن از راهيابى باطل به آن
همانندى سنت با قرآن در داشتن متشابهات
همراهى هميشگى انسان كامل با قرآن
بهشت سوم تشويق قرآن به تحقيق و دور انداختن آرزو
بنياد زندگى انسان
دشمنى پيشوا و پيرو در روز قيامت
محور تفكر و تصديق و تكذيب
ملاك اجر الاهى
بنيان فكرى يهود و نصارى
شرط دستيابى به بهشت
نبود پيوند خويشاوندى ميان خداوند و بندگانش
عبادت بودن نگاه به فرزندان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم
اميون يا فريب خوردگان دنيا
نتيجه ى بحث
بهشت چهارم : تشويق قرآن به تحصيل برهان عقلى و دريافت شهود قلبى
قرآن كتاب تعليم و هدايت
راه رسيدن به حق
تمايز تفكر عقلى و شهود قلبى
بخش يكم . جايگاه تفكر عقلى در برابر قرآن حكيم
دستيابى به دين از طريق عقل و وحى
يادآورى هاى قرآن درباره ى جايگاه تفكر عقلى
دليل فرو فرستادن قرآن
احتجاجات مشركان در برابر انبيا
بطلان سخن مشركان
اختيار حد فاصل و ميان جبر و تفويض
قرآن و نقل و نقد سخنان ديگران
دعوت و دعواى پيامبر و مقابله ى بت پرستان با آن دو
تعدد منشاء تكذيب رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم
بطلان منشاء استكبار بت پرستان متفكر
حقيقت مرگ
اثبات امكان رسالت براى بشر
لزوم تناسب ميان رسول و مخاطبان
عدم همانندى پيامبر با ساير مردم
نيازمندى موجود ممكن به واجب
نيازمندى فرشتگان
اعتقاد بت پرستان درباره ى فرشتگان
تفاوت تقليد كوركورانه و ميراث ارزشمند
محور تقليد، گوينده ى سخن
تحقيق ، پايان هر تقليد
بخش دوم . جايگاه شهود قلبى در قرآن
توجه وافر قرآن به علم حضورى
حجاب بودن علم حصولى
امكان علم شهودى و تحقيق آن در خارج
توافق برهان و وجدان در علم نفس به ذات خود
آثار علم شهودى
مهم ترين ثمره ى شناخت نفس
عدم تلازم علم حصولى و ايمان و عمل صالح
مانعيت پيروى از هواى نفس از شهود
استوارى شناخت غيب و شهادت بر محور شناخت خداوند
عرضه ى اعمال به پيشگاه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و امامان عليهم السلام
آثار مترتب بر علم شهودى به نفس
تفاوت مراتب حجت بر اساس مراتب توجه به نفس
حجاب مستور يا سقوط قلب
سهولت عزيمت به سوى خداوند
مراد از هدايت
لزوم فهم اسرار براى مؤ من
شرح صدر وسيله ى تحقق هدايت
جايگاه زبان عاقل و منافق
سرآمد حكمت
ياد خدا و آثار آن
مؤ من در دژ مستحكم خداوند
تاءثير انذار در اصلاح انسان
شهود فعلى قيامت
زنجير بودن اعمال انسان
ظهور ملكات و اخلاق در روز قيامت
خيال پردازى بعضى از مردم
حقيقت آخرت
تفاوت رسالت و ولايت
دوستى دنيا مانعى در برابر ياد خداوند
حقيقت فراموشى
تقابل ذكر و فراموشى
منشاء فراموشى
قرار گرفتن انسان در ولايت شيطان
بندگى موجودات آسمان ها و زمين
نفس يا نقطه ى مركزى سعادت و شقاوت
توجه قرآن به شناخت نفس
تنها راه دستيابى به جنة اللقاء
الگو بودن انسان كامل
رواياتى درباره ى نفس و فكر و عقل
تجرد ذاتى نفس انسان
شناخت نفس ، نزديك ترين راه ها به سوى خدا
طلاق دنيا مهريه ى بهشت
عبادت وسيله ى دستيابى به آزادگى
تنها معيار سنجش صحيح
مقايسه رؤ ياى معصوم و افراد غير معصوم
يقين و تقوا، توشه معاد
عدم اختصاص مشاهده ى معارف الاهى به پيامبران
توحد سخن و تعدد فهم ها
تفاوت حقايق انسان ها
اولويت ثقلين در وفا كردن به وعده هايشان
معناى ديدن خداوند از ديدگان روايات
چگونگى سخن گفتن امامان با مردم
گناهان ، اسباب نابينايى
حجاب از رؤ يت خدا يا پاداش عمل
نفى تعادل شهود خداوند با آمد و رفت او
صفات برگرفته از فعل خدا