سفيه كيست ؟
ابراهيم فرزند عبدالحميد از امام جواد عليه السلام درباره ى آيه ى شريفه ى ولاتؤ توا السُّفهاء اءمولكم ⁽³⁷⁸⁾ پرسيد: مقصود از سفيه كيست ، كه نبايستى اموال خود را در اختيار او قرار داد؟
امام فرمود: هر كسى كه شراب مست كننده بنوشد، سفيه است و شايستگى امانت دارى را ندارد⁽³⁷⁹⁾.
خواستن فضل خدايى
عبدالرحمان بن ابى نجران از امام جواد عليه السلام درباره ى آيه ى شريفه و لا تتمنوا ما فصل اللّه به معضكم على بعض ⁽³⁸⁰⁾ پرسيد: مقصود از نخواستن فضل الهى چيست ؟
امام عليه السلام فرمود: آنچه از نعمت هاى الهى در زندگى ديگران وجود دارد و تو به اشتباه مى پندارى كه آنان بيشتر بهره مند شده اند، چشم به آنها مدار، زيرا اين پندار خيانت و تجاوز به حريم ديگران است ، بلكه از خداوند بخواه تا مانند آنها را به تو عطا كند⁽³⁸¹⁾.
پيمان هاى ده گانه
از امام جواد عليه السلام روايت شده است كه درباره ى آيه شريفه ى ياءيها الذين امنوا اءوفوا بالعقود⁽³⁸²⁾ فرمود: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم در ده موضع از مردم ، براى على عليه السلام پيمان خلافت و جانشينى گرفت ، سپس اين ايه نازل شد، ((اى كسانى كه ايمان آورديد! به عهد و پيمان ده گانه ى خويش كه با على عليه السلام بسته ايد، وفا كنيد))⁽³⁸³⁾.
اوست كه افكار و انديشه ها را مى خواند
اشعث بن حاتم از امام جواد عليه السلام درباره ى مساله اى از توحيد پرسيد، و امام عليه السلام در پاسخ وى فرمود: آيا قرآن مى خوانى ؟
گفت : آرى . امام عليه السلام فرمود: اين آيه را بخوان ،لاتدركه الاءبصر و هو يدرك الاءبصر⁽³⁸⁴⁾، يعنى چشمها او را در نمى يابند و اوست كه ديدگان را در مى يابد، پس خواندم . امام فرمود: مقصود از چشمها چيست ؟
گفتم : چشم سر مقصود است . فرمود: خير! بلكه چشم فكر و انديشه مقصود است ، كه فكرها و انديشه ها ذات خداوند را درك نمى كنند، و اوست كه همه ى فكر و انديشه ها را مى شناسد⁽³⁸⁵⁾.
هدايت در گرو پيروى از امامان عليهم السلام
على بن عبداللّه از امام جواد عليه السلام درباره ى آيه ى شريفه ى فمن اتبع هداى فلايضل و لا يشقى ⁽³⁸⁶⁾ پرسيد: آن هدايتى كه هرگز ضلالت و شقاوت را در پى نخواهد داشت ، چگونه به دست مى آيد؟
امام عليه السلام فرمود: هر كس به امامت و ولايت امامان معصوم عليهم السلام معتقد باشد، و از دستورات آنان پيروى ، و از اطاعت آنان تجاوز نكند، به هدايت واقعى دست يافته ، و هرگز گمراه نخواهد شد⁽³⁸⁷⁾.
بندگى خدا در دوران امام زمان عليه السلام
على بن اسباط⁽³⁸⁸⁾ از امام جواد عليه السلام روايت مى كند كه درباره آيه شريفه ى الملك يومذ الحق للرحمن ⁽³⁸⁹⁾ فرمود: ملك و سلطنت در گذشته ، حال ، آينده و در همه ى زمان ها متعلق به خداوند رحمان بوده و هست ، ولكن آيه ى شريفه ناظر به زمان قيام و ظهور حضرت ولى عصر (عج ) مى باشد، كه در آن زمان كسى غير از خداوند عزوجل پرستش ‍ نمى شود، و همه بنده ى او خواهند بود⁽³⁹⁰⁾.
نازل شدن روح بر پيامبر
على بن اءسباط مى گويد: مردانى از اهل ((هيت )) به ديدار امام جواد آمده بودند، من نيز در مجلس حاضر بودم ، او وى درباره ى آيه ى شريفه ى و كذلك اءو حينا إ ليك روحا من اءمرنا⁽³⁹¹⁾ پرسيدن : مقصود از روحى كه به امر خداوند به پيامبرش وحى شده است چيست ؟
امام عليه السلام فرمود: همان روحى است كه بر پيامبر اكرم نازل شد، و از آن زمان هرگز به آسمان باز نگشت ، و همچنان در وجود ما امامان معصوم عليهم السلام باقى مانده است ⁽³⁹²⁾.
معراج پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم
حسين بن عباس از امام جواد عليه السلام روايت مى كند: درباره ى آيات اوليه ى سوره ى نجم فرمود: اما آيه ى شريفه ى ما ضل صاحبكم و ما غوى ، يعنى دوست شما محمد هرگز منحرف نشده و آنچه درباره على مى گويد چيزى جز وحى نيست ، اراده و حكم الهى است كه بر زبان او جارى شده و از جانب خودش هيچ نمى گويد.
سپس خداوند فرمود: علمه شديد القوى ، او را به مسافرت آسمانى و عوالم بالا بردند،ذو مرة فاستوى # و هو بالافق الاءعلى # ثم دنا فتدلى # فكان قاب قوسين اءو اءدنى و در شب معراج آن قدر او را به وجود واجب الوجود خداوند نزديك كردند كه ميان سخن خدا و شنيدن وى ، فقط به اندازه ى قوس كمانى فاصله بود، فاءوحى إ لى عبده مآ اءوحى ، و هر چه بود و نبود به وى وحى نمودند.
پس از بازگشت رسول خداصلى الله عليه و آله و سلم ، مردم از گفتگوى نزديك وى با خداوند پرسيدند، فرمود: خداوند در پيام وحى خويش به من اين چنين فرمود: على سيد و آقاى همه اوصياى من است ، او امام و پيشواى همه پرهيزكاران ، و اولين خليفه و جانشين خاتم انبيإ است .
گروهى از افراد حاضر سخن پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم را قطع كرده و گفتند: يا رسول الله آنچه درباره على گفتى ، آيا جزو ماءموريت الهى و رسالت پيامبرى بود؟
خداوند به رسولش مى فرمايد: به آنان بگو ما كذب الفؤ اد ما راءى من در آنچه ديده و شنيده ام شك و ترديد ندارم !اءفتمرونه على ما يرى ⁽³⁹³⁾ آيا شما در باره آنچه با چشم خود ديده مجادله مى كنيد، سپس فرمود: فرمان الهى چيز ديگرى است كه حالا برايتان بيان مى كنم ، من ماءمورم كه على را به جانشينى خويش منصوب نمايم و بگويم : او پس از من مولى و ولى شما خواهد بود، او مانند كشتى در ميان دريا در روز طوفانى است ، كه هر كس بر آن سوار شود نجات مى يابد، و هر كس آن جدا شود دچار مرگ حتمى خواهد شد⁽³⁹⁴⁾.
دوستى اقوام كافر
اءحمد بن محمد بن اءبى نصر از امام جواد عليه السلام روايت مى كند كه فرمود: هر كس افراد قوم و قبيله ى خود را دوست بدارد سزاوار نيست ، اگر چه قوم او كافر باشند.
گفتم : اين آيه ى شريفه را چگونه تفسير مى كنيد كه مى فرمايد: لا تجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاَخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ لَوْ كانُوا ءَابَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَنَهُمْ أَوْ عَشِيرَتهُمْ ⁽³⁹⁵⁾ ((قومى را نيابى كه به خدا و روز بازپسين ايمان داشته باشند (و) كسانى را كه با خدا و رسولش مخالفت كرده اند - هر چند پدرانشان يا پسرانشان يا برادرانشان يا عشيره آنان باشند - دوست بدارند)).
امام عليه السلام فرمود: اين گونه كه تو مى پندارى نيست ، بلكه مقصود آيه توصيه به دوستى در راه خدا با دوستان خدا، و دشمنى با دشمنان خدا است ⁽³⁹⁶⁾.
دورى از خير دنيا و آخرت
عبدالعظيم حسنى - مدفون در شهر رى - از امام جواد عليه السلام درباره ى آيه ى شريفه ى اءولى لك فاءولى # ثم اء ولى لك فاءولى ^{(397 )}، يعنى - با اين اعمال - ((عذاب الهى براى تو شايسته تر است ، شايسته تر!، سپس عذات الهى براى تو شايسته تر است ، شايسته تر!)) كه در شاءن ابوجهل نازل شده است ⁽³⁹⁸⁾، پرسيد: تفسير آن چيست ؟
امام عليه السلام فرمود: خداوند به او مى فرمايد: خير دنيا از تو دور باد، و خير آخرت از آن دورتر باد⁽³⁹⁹⁾.
نشانى راه هدايت
ابن اءبى عمير از امام جواد عليه السلام درباره ى تفسير آيه ى شريفه سوره ى انسان پرسيد،إ نا هدينه السبيل إ ما شاكرا و إ ما كفورا⁽⁴⁰⁰⁾، ((ما راه را به او نشان داديم ، خواه شاكر باشد (و پذيرا گردد) يا ناسپاس !))
امام عليه السلام فرمود: آيه ى شريفه آن است كه پس از نشان دادن راه هدايت به انسان ها، برخى همان راه را انتخاب مى كنند، پس شاكر نعمت هدايت مى شوند و به سعادت مى رسند، اما برخى ديگر آن راه را ترك گفته و كافر به نعمت خدا مى شوند⁽⁴⁰¹⁾.
چهره هاى زبون در قيامت
شخصى از امام جواد عليه السلام درباره ى چهره هاى سرافكنده و زبون در روز قيامت كه در آيه ى شريفه مطرح شده است سؤ ال كرد، كه چه كسانى مى باشند؟ وجوه يومذ خشعة # عاملة ناصبة ⁽⁴⁰²⁾، ((در آن روز، چهره هاى زبونند كه تلاش كرده ، رنج (بيهوده ) برده اند⁽⁴⁰³⁾.
فضيلت سوره ى قدر
امام جواد درباره ى فضيلت خواندن سوره ى قدر در نماز فرمود: هر كس ‍ سوره ى مباركه ى قدر را در نماز به خواند، نماز او به عنوان نماز قول شده و داراى پاداش مضاعف به مقام عليين برده مى شود، و هر كس سوره قدر را به خواند و سپس دعا كند، دعاى او را به عنوان دعاى اجابت شده به لوح محفوظ مى برند⁽⁴⁰⁴⁾.
و همچنين امام عليه السلام در پاسخ نامه ى كسى كه از سنگينى قرض و بدهكارى خود شكايت كرده بود، نوشت : بسيار استغفار كن ، و زبانت را با قرإ ت سوره ى قدر مشغول بنما⁽⁴⁰⁵⁾.
و در پاسخ نامه ى ديگرى كه از امام خواسته بود تا ذكرى به او بياموزد كه موجب همراهى و همنشينى با او در دنيا و آخرت بشود، نوشت : بسيار سوره ى قدر را بخوان ، و لب هايت را به استغفار وادار كن ⁽⁴⁰⁶⁾.
محمد بن اسماعيل بن بزيع در روايتى از امام جواد عليه السلام شنيد كه فرمود: هر كس به زيارت قبر برادر مؤ من خود برود و دست بر قبر بگذارد، و هفت بار سوره ى قدر را به خواند، او فزع اكبر و عذاب روز قيامت در امان خواهد بود⁽⁴⁰⁷⁾.
حسن بن عباس بن حريش رازى از امام جواد عليه السلام روايت مى كند كه فرمود: هر كس ده بار سوره ى قدر را پس از نماز عصر به خواند، خداوند پاداش اعمال همه ى مخلوقات را به او عطا مى كند⁽⁴⁰⁸⁾.
و در حديث ديگرى از امام جواد عليه السلام روايت مى كند كه فرمود: هر كس هفت بار سوره ى قدر را پيش از نماز عشإ ⁽⁴⁰⁹⁾، به خواند، خداوند سلامتى وى را در آن شب تضمين مى كند⁽⁴¹⁰⁾.
امام جواد عليه السلام فرمود: هر كس در شب و روز 76 بار سوره ى قدر را به خواند، خداوند هزاز ملك بر او مى گمارد كه پاداش 36 هزار سال براى وى به نويسند، و دو هزار سال براى او استغفار كنند، كه استغفارشان هزار برابر محسوب مى شود.
تنظيم 76 بار قرإ ت سوره ى قدر در هفت نوبت در شبانه روز:
1 - هفت بار هنگام طلوع فجر و پيش از نماز صبح ، تا فرشتگان شش روز براى وى درود بفرستند.
2 - ده با پس از نماز صبح ، براى اين كه تا شب در تضمين خداوند قرار گيرد.
3 - ده بار هنگام ظهر و پيش از نافله ى ظهر، براى اينكه خداوند به او نظر كند، و درهاى رحمت آسمان را بر او بگشايد.
4 - بيست و يك بار پس از نافله ى ظهر، به جهت اين كه خداوند براى او خانه اى به طول و عرض هشتاد ذراع در بهشت قرار دهد، و فرشتگانى را به گمارد كه براى وى تا روز قيامت استغفار كنند.
5 - ده بار پس از نماز عصر، تا اين كه پاداش اعمال همه ى مخلوقات را برايش به نويسند.
6 - هفت بار پس از نماز عشا براى اين كه تا صبح در تضمين خداوند باشد.
7 - يازده بار هنگام رفتن به رختخواب ، تا خداوند فرشته ى بزرگى كه همه ى بدن او پر از موهاى فراوان است بر وى به گمارد، و به عدد موهاى او، تا روز قيامت ، برايش استغفار كند⁽⁴¹¹⁾.
فصل چهارم : دعا، تسبيح و مناجات
از وجود با بركت امام جواد عليه السلام با توجه به عمر كوتاه وى ، آثارى در موضوع دعا، تسبيح و مناجات به يادگار مانده ، كه بخش مهمى از ميراث ماندگار فرهنگ تشيع محسوب مى شود، از اين رو توجه خواننده ى محترم را به نمونه هايى از دعا و مناجات صادره ى از آن حضرت جلب مى نماييم .
دعا براى تحصيل گشايش
امام جواد عليه السلام در پاسخ نامه ى محمد بن حمزه ى غنوى كه خواهان آموزش دعا براى گشايش و فرج در زندگى بود، نوشت : اين دعا را به خوان : يا من يكفى من كل شئ اكفنى منه شئ اكفنى ما اءهمنى مما اءنا فيه ، فإ نى اءرجو اءن يكفى ما هو فيه من الغم إ ن شإ الله ⁽⁴¹²⁾.
دعاى تعقيب نماز فريضه
امام جواد عليه السلام براى يكى از اصحابش نامه اى نوشت ، و فرمود: پس ‍ از نماز فريضه اين دعا را به خوان : رضيت بالله رباً و باإ سلام ديناً و بالقرآن كتاباً و بالكعبة قبلة و بمحمد نبيناً و بعلى ولياً والحسن و الحسين و على بن الحسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر، و على بن موسى ، و محمد بن على ، و على بن محمد، والحسن بن على ، و الحجة بن الحسن بن على اءئمة .
اللهم و ليك الحجة ، فاحفظه من بين يديه ، و من خلفه و عن يمينه ، و عن شماله ، و من فوقه ، و من تحته ، وامدد له فى عمره ، واجعله القائم باءمرك ، المنتصر لدينك ، واءره ما يحب و تقر به عينه فى نفسه ، و فى ذريته و اءهله و ماله ، و فى شيعته ، و فى عدوه ، و اءرهم منه ما يحذرون ، واءره فيهم ما تحب و تقر به عينه ، واشف به صدور نا وصدور قوم مؤ منين ⁽⁴¹³⁾
دعاى تعقيب نماز صبح
امام جواد عليه السلام براى يكى از اصحابش نامه اى نوشته و دعاى پس از نماز صبح را به او آموخت ، و فرمود: هر كس پس از نماز صبح اين دعا را به خواند هر حاجتى را كه از خداوند به خواهد، به آسانى بر آورده مى شود، و مهمات دينى و دنيايى وى تامين مى شود: بسم الله و بالله و صلى الله على محمد و آله ، و اءفوض اءمرى إ لى اللّه إ ن اللّه بصير بالعباد # فوقاه الله سيئات ما مكروا، لا إ لة إ لا اءنت سبحانك إ نى كنت من الظالمين # فاستجبنا له و نجيناه من الغم و كذلك ننجى المومنين ، حسبنا الله الوكيل # فانقلبوا بنعمة من الله و فضل لم يمسسهم سؤ .
ما شإ الله لا حول و لا قوة إ لا باللّه ، ما شإ اللّه لا ما شإ الناس ، ما شإ اللّه و إ ن كسره الناس ، حسبى الرب من المربوبين ، حسبى الخالق من المخلوقين ، حسبى الرازق من المرزوقين ، حسبى الذى لم يزل حسبى ، حسبى من كان منذكنت (حسبى ) لم يزل حسبى اللّه لا إ له إ لا هو، عليه توكلت ، و هو رب العرش العظيم ⁽⁴¹⁴⁾.
دعاى استخاره
على بن اءسباط از طريق يكى از دوستانش روايت مى كند كه امام عليه السلام جواد عليه السلام فرمود: من هر گاه مى خواهم براى كار بزرگى استخاره كنم ، در جاى مى نشينم ، و صد بار او خداوند خير و خوبى را مى خواهم و چنان چه براى خريد و فروش مالى باشد، سه بار خير و خوبى را طلب مى كنم ، و اين دعا را مى خوانم : اللهم إ نى اءساءلك باءنك عالم الغيب و الشهادة ، إ ن كنت تعلم اءن كذا وكذا خير لى فخره لى ويسره ، و إ ن كنت تعلم اءنه شر لى فى دينى و دنياى و آخرتى فاصرفه عنى الى ما هو خير لى .
و رضنى فى ذلك بقضائك فإ نك تعلم و لا اءعلم ، و تقدر و لا اءقدر، و تقضى و لا اءقضى ،إ نك علام الغيوب ⁽⁴¹⁵⁾.
دعا به هنگام مشاهده ى جنازه ى ميت
روايت شده كه امام جواد هر گاه جنازه ى مرده اى را مى ديد اين دعا را بر زبان جارى مى ساخت : الحمد للّه الذى لم تجعلنى من السواد المخترم
دعاى قنوت نماز
از امام جواد عليه السلام روايت شده كه در قنوت نماز خود دعاى مخصوص مى خواند كه از اين قرار است :
اللهم منائحك متتابعة و أ ياديك متوالية و نعمك سابغة و شكرنا قصير و حمدنا يسير و أ نت بالتعطف على من اعترف جدير اللهم و قد غص أ هل الحق بالريق و ارتبك أ هل الصدق في المضيق و أ نت اللهم بعبادك و ذوي الرغبة إ ليك شفيق و بإ جابة دعائهم و تعجيل الفرج عنهم حقيق اللهم فصل على محمد و آل محمد و بادرنا منك بالعون الذي لا خذلان بعده و النصر الذي لا باطل يتكأ ده و أ تح لنا من لدنك متاحا فياحا يأ من فيه وليك و يخيب فيه عدوك و يقام فيه معالمك و يظهر فيه أ وامرك و تنكف فيه عوادي عداتك اللهم بادرنا منك بدار الرحمة و بادر أ عداءك من بأ سك بدار النقمة اللهم أ عنا و أ غثنا و ارفع نقمتك عنا و أ حلها بالقوم الظالمين
دعاى ديگر براى قنوت :
اللهم أ نت الا ول بلا أ ولية معدودة و الا خر بلا آخرية محدودة أ نشأ تنا لا لعلة اقتسارا و اخترعتنا لا لحاجة اقتدارا و ابتدعتنا بحكمتك اختيارا و بلوتنا بأ مرك و نهيك اختبارا و أ يدتنا بالا لات و منحتنا بالا دوات و كلفتنا الطاقة و جشمتنا الطاعة فأ مرت تخييرا و نهيت تحذيرا و خولت كثيرا و سأ لت يسيرا فعصي أ مرك فحلمت و جهل قدرك فتكرمت فأ نت رب العزة و البهاء و العظمة و الكبرياء و الا حسان و النعماء و المن و الا لاء و المنح و العطاء و الا نجاز و الوفاء و لا تحيط القلوب لك بكنه و لا تدرك الا وهام لك صفة و لا يشبهك شي ء من خلقك و لا يمثل بك شي ء من صنعتك تباركت أ ن تحس ‍ أ و تمس أ و تدركك الحواس الخمس و أ نى يدرك مخلوق خالقه و تعاليت يا إ لهي عما يقول الظالمون علوا كبيرا اللهم أ دل لا وليائك من أ عدائك الظالمين الباغين الناكثين القاسطين المارقين الذين أ ضلوا عبادك و حرفوا كتابك و بدلوا أ حكامك و جحدوا حقك و جلسوا مجالس أ وليائك جرأ ة منهم عليك و ظلما منهم لا هل بيت نبيك عليهم سلامك و صلواتك و رحمتك و بركاتك فضلوا و أ ضلوا خلقك و هتكوا حجاب سترك عن عبادك و اتخذوا اللهم مالك دولا و عبادك خولا و تركوا اللهم عالم أ رضك في بكماء عمياء ظلماء مدلهمة فأ عينهم مفتوحة و قلوبهم عمية و لم تبق لهم اللهم عليك من حجة لقد حذرت اللهم عذابك و بينت نكالك و وعدت المطيعين إ حسانك و قدمت إ ليهم بالنذر فأ منت طائفة فأ يد اللهم الذين آمنوا على عدوك و عدو أ وليائك فأ صبحوا ظاهرين و إ لى الحق داعين و للا مام المنتظر القائم بالقسط تابعين و جدد اللهم على أ عدائك و أ عدائهم نارك و عذابك الذي لا تدفعه عن القوم الظالمين
اللهم صل على محمد و آل محمد و قو ضعف المخلصين لك بالمحبة المشايعين لنا بالموالاة المتبعين لنا بالتصديق و العمل الموازرين لنا بالمواساة فينا المحبين ذكرنا عند اجتماعهم و شد اللهم ركنهم و سدد لهم اللهم دينهم الذي ارتضيته لهم و أ تمم عليهم نعمتك و خلصهم و استخلصهم و سد اللهم فقرهم و المم اللهم شعث فاقتهم و اغفر اللهم ذنوبهم و خطاياهم و لا تزغ قلوبهم بعد إ ذ هديتهم و لا تخلهم أ ي رب بمعصيتهم و احفظ لهم ما منحتهم به من الطهارة بولاية أ وليائك و البراءة من أ عدائك إ نك سميع مجيب و صلى الله على محمد و آله الطيبين الطاهرين ⁽⁴¹⁶⁾
دعاى شب اول ماه رجب
روايت شده است كه امام جواد عليه السلام فرمود: مستحب است انسان در شب اول ماه رجب اين دعا را به خواند و سپس حاجت خود را از خداوند به خواهد:
اللهم إ نى اءساءلك باءنك مليك ، و اءنك على كل شئ مقتدر، و اءنك ما تشإ من اءمر يكن ، اللهم إ نى اءتوجه إ ليك بنبيك محمد نبى الرحمة صلى الله عليه و آله و سلم .
يا محمد يا رسول الله ! إ نى اءتوجه بك إ لى اللّه ربك وربى لينجح لى بك طلبتى .
اللهم بنبيك محمد، والاءئمة من اءهل بيته ، صلى الله عليه و عليهم ، اءنجح طلبتى ⁽⁴¹⁷⁾.
دعاى روز نيمه و بيست و هفتم ماه رجب
ريان بن ثلت مى گويد: امام جواد عليه السلام زمانى كه در بغداد زندگى مى كرد، روزهاى پانزدهم و بيست و هفتم ماه رجب را روزه مى گرفت و همه ى خادمان را به روزه گرفتن توصيه مى كرد، و دستور مى داد دوازده ركعت نماز بخوانند، و هر ركعت آن را با حمد و سوره به پايان ببرند، سپس ‍ سوره هاى ((حمد)) ((قل هو اللّه اءحد)) و ((معوذتين )) (قل اعوذ برب الناس ، و قل اءعوذ برب الفلق ) هر كدام را چهار بار بخواند، و پس از آن اين دعا را چهار بار قرإ ت كنند: لا إ له إ له اللّه و اللّه اءكبر، و سبحان اللّه ، و الحمد اللّه ، و لا حول و لا قوة إ لا باللّه ، لا إ لا إ لااللّه و اللّه اءكبر، و سبحان اللّه ، و الحمدللّه ، و لا حول و لا قوة إ لا باللّه العلى العظيم .
و چهار بار بگويند: اللّه ، اللّه ربى لا اءشرك به شيئاً و چهار بار بگويند: لا اءشرك بربى اءحداً⁽⁴¹⁸⁾.
دعاى رؤ يت هلال ماه رمضان
سيد بن طاووس روايت كرده كه امام جواد عليه السلام در شبى كه هلال ماه مبارك رمضان را ديده بود، نماز مغرب را خواند، پس از نماز، روزه ى فردا را نيت كرد و دست ها را به سوى آسمان بلند نموده و اين دعا را خواند:
اَللهُمَّ يا مَنْ يَمْلِكُ التَّدْبيرَ وَهُوَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ ى ا مَنْ يَعْلَمُ خائِنَةَ الاَْعْيُنِ وَما تُخْفِى الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّميرُ وَهُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ اَللّهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَوى فَعَمِلَ وَلاتَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِىَ فَكَسِلَ وَلا مِمَّنْ هُوَ عَلى غَيْرِ عَمَلٍ يَتَّكِلُ اَللّهُمَّ صَحِّحْ اَبْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ وَاَعِنّا عَلى مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنا مِنَ الْعَمَلِ حَتّى يَنْقَضِىَ عَنّا شَهْرُكَ هذا وَقَدْ اَدَّيْنا مَفْرُوضَكَ فيهِ عَلَيْنا اَللّهُمَّ اَعِنّا عَلى صِيامِهِ وَوَفِّقْنا لِقِيامِهِ وَنَشِّطْنا فيهِ لِلصَّلاةِ وَلاتَحْجُبْن ا مِنَ الْقِراَّئَةِ وَسَهِّلْ لَنا فيهِ ايتاَّءَ الزَّكوةِ اَللّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَيْنا وَصَباً وَلا تَعَباً وَلاسَقَماً وَلا عَطَباً اَللّهُمَّ ارْزُقْنا الاِْفْطارَ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ
اَللّهُمَّ سَهِّلْ لَنا فيهِ ما قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِكَ وَيَسِّرْ ما قَدَّرْتَهُ مِنْ اَمْرِكَ وَاجْعَلْهُ حَلالاً طَيِّباً نَقِيّاً مِنَ الاْ ثامِ خالِصاً مِنَ الاْ صارِ وَالاَْجْرامِ اَللّهُمَّ لا تُطْعِمْنا اِلاّ طَيِّباً غَيْرَ خَبيثٍ وَلا حَرامٍ وَاجْعَلْ رِزْقَكَ لَنا حَلالاً لا يَشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا اَسْقامٌ يا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ كَعِلْمِهِ باِلاَْعْلانِ يا مُتَفَضِّلاً عَلى عِبادِهِ بِالاِْحْسانِ يا مَنْ هُوَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ وَبِكُلِّشَىْءٍ عَليمٌ خَبيرٌ اَلْهِمْنا ذِكْرَكَ وَجَنِّبْنا عُسْرَكَ وَاَنِلْنا يُسْرَكَ وَاهْدِنا لِلرَّشادِ وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلايا وَصُنّا مِنَ الاَْوْزارِ وَالْخَطايا
يا مَنْ لا يَغْفِرُ عَظيمَ الذُّنُوبِ غَيْرُهُ وَلايَكْشِفُ السُّوَّءَ اِلاّ هُوَ ي ا اَرْحَمَ الرّ احِمينَ وَاَكْرَمَ الاَْكْرَمينَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبينَ وَاجْعَلْ صِيامَنا مَقْبُولاً وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْوى مَوْصُولاً وَكَذلِكَ فَاجْعَلْ سَعْيَنا مَشْكُوراً وَقِيامَنا مَبْرُوراً وَقُرْ انَنا مَرْفُوعاً وَدُعاَّئَنا مَسْمُوعاً وَاهْدِنا لِلْحُسْنى وَجَنِّبْنَا الْعُسْرى وَيَسِّرْنا لِلْيُسْرى وَاَعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ وَضاعِفْ لَنا الْحَسَناتِ وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطيئاتِ وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّيِّئاتِ وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلينَ الْفائِزينَ وَلا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضّاَّلّينَ حَتّى يَنْقَضِىَ شَهْرُ رَمَضانَ عَنّا وَقَدْ قَبِلْتَ فيهِ صِيامَنا وَقِيامَنا وَزَكَّيْتَ فيهِ اَعْمالَنا وَغَفَرْتَ فيهِ ذُنوبَنا وَاَجْزَلْتَ فيهِ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ نَصيبَنا فَاِنَّكَ الاِْلهُ الْمُجيبُ وَالرَّبُّ الْقَريبُ وَاَنْتَ بِكُلِّ شَىْءٍ مُحيطٌ⁽⁴¹⁹⁾
تسبيح روز دوازده و سيزده ماه
تسبيح امام عليه السلام در روز دوازدهم و سيزدهم هر ماه اين چنين بود: سبحان من لايعتدى على اءهل مملكته ، سبحان من لايؤ اخذ اءهل الاءرض ‍ باءلوان العذاب ، سبحان الله وبحمده ⁽⁴²⁰⁾.