حاجيانى دشتى، عباس.

586. نخبة المقال فى تمييز الاسناد والرجال. قم: مؤلّف، 535 ص.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدّمه مؤلّف، در مشخّصات و روش كار ايشان در كتاب، همراه با ذكر چند فايده رجالى، از جمله بحث در توثيقات عامّه و غير آن، و بررسى بعضى از مصطلحات موجود در كتاب‏هاى شيخ طوسى است.
متن كتاب، شامل: شرح طريق‏هاى شيخ طوسى در مشيخه التهذيب، الاستبصار و الفهرست، و طريق‏هاى شيخ صدوق در مشيخه كتاب من لا يحضره الفقيه است. همچنين حجّيت و عدم حجيّت طريق‏هاى شيخ طوسى و شيخ صدوق با ذكر علّت و ذكر اقوال علماى رجال در مورد رجال موجود در طريق، مورد بحث و بررسى واقع شده‏اند.

حسن زاده آملى، حسن.

587. أضبط المقال فى ضبط أسماء الرجال. تحقيق: سيّد محمّد كاظم مدرّسى، فاضل عرفان و محمّد كاظم محمودى، قم: مركز الأبحاث والدراسات الإسلامية، 1418 ق، 200 ص، اوّل.

اين كتاب مشتمل بر ضبط اسامى، انساب، كنيه و القاب رجال حديثى است كه مورد اشتباه واقع شده‏اند.
اسامى در 28 باب، بر اساس حروف الفبا تنظيم شده‏اند.

حسينى بغدادى، سيّد محمّد جواد.

588. المعين على معجم رجال الحديث. ج 1، مشهد: مؤسسة الإمام الهادى‏عليه السلام، 1415 ق، اوّل، 644 + 127 ص و ج 2، مشهد: مؤسسة الإمامة للنشر، 1417 ق، 1024 ص، اوّل.

حسينى جلالى، سيّد محمّد رضا.

589. المنهج الرجالى والعمل الرائد فى الموسوعة الرجالية. قم: مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، 1378 ش، 384 ص، اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر تمهيد، مقدّمه و دو باب است و در آخر كتاب، دو رساله از مرحوم سيّد حسين طباطبايى بروجردى‏رحمه الله آمده است.
در تمهيد، زندگى‏نامه مرحوم بروجردى و تأليفات ايشان، بيان شده است.
مقدمه كتاب، در اهميّت علم رجال در فرهنگ اسلامى و بيان روش‏هايى كه در كتاب‏هاى رجالى شيعه آورده شده، بحث مى‏نمايد.
باب اوّل، شامل مباحثى در سبك‏هاى رجالى و ديدگاه مرحوم بروجردى نسبت به كتاب‏هاى رجالى شيعه و شرايط حجّيت خبر واحد و شرايط آن و روش ايشان در تطبيق سبك‏هاى رجالى خود با اسناد روايات است.
باب دوم، شامل مباحثى در موسوعه رجالى مرحوم بروجردى، درباره تاريخ و علل تأليف اين موسوعه و تعداد مجلّدات، و فهرست محتويات آن و ابتكارى است كه ايشان در اتّخاذ سبك‏ها و روش‏هاى جديد در طرح مسائل رجالى به كار برده است.
سپس در قسمت ملحقات كتاب، متن دو رساله از مرحوم بروجردى آورده شده است. كتاب اوّل با عنوان «الأحاديث المقلوبة وجواباتها»، مشتمل بر سؤال‏هايى است كه در مورد نُه حديث مطرح شده و مؤلّف، جواب‏هايى از طريق بررسى سند و متن اين احاديث، بيان داشته است.
محقّق، ضمن بيان مقدّمه‏اى در تعريف خبر مقلوب و حكم اين گونه اخبار، مصادر و نشانى متن‏هاى مراجعه شده در كتاب را مشخّص كرده است.
رساله دوم با عنوان «بحث حجية شهرة»، از تقريرات درس اصول فقه مرحوم بروجردى است كه به قلم آية اللَّه صافى گلپايگانى نوشته شده است. مباحث مطرح شده در اين كتاب، عبارت‏اند از:
ادلّه حجّيت شهرت فتوايى؛
اوّلين مرجح از ميان شهرت فتوايى و شهرت به حسب روايت، كدام يك است؟؛
حجّيت شهرت فتوايى، حتى با عدم وجود روايتى كه مطابق با آن است.

حسينى مير سجادى، سيّد على.

590. دروس فى علم الرجال. المنير للطباعة والنشر، 1377 ش، 71 ص.

نويسنده كتاب، به منظور آشنايى مقدماتى اشخاصى كه با علوم اسلامى در ارتباطاند، اقدام به تبيين و توضيح بعضى از مباحث موجود در علم رجال و بيان زندگى‏نامه بعضى از راويان حديث نموده است.
مطالب مطرح شده در كتاب عبارت‏اند از:
شرايط عمل به خبر؛
تعريف علم رجال و درايه؛
حجّيت قول رجالى؛
صحّت در نزد قدما و متأخّران؛
اسباب توثيق؛
اصحاب اجماع؛
«عدّة» در الكافى؛
شرح حال محمّد بن اسماعيل، احمد بن محمّد بن يحيى العطار، على بن ابى حمزه بطائنى و محمّد بن سنان.
سپس معناى طبقات راويان حديث، به همراه فهرستى از طبقه راويان تا شيخ طوسى و نجاشى - كه در چهارده طبقه ذكر شده‏اند - مشخّص شده است.
در نهايت، فهرستى از 21 كتاب معروف در علم رجال، آورده شده است.

خامنه‏اى، سيّد على.

591. چهار كتاب اصلى علم رجال. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1374 ش، 62 ص، دوم.

ترجمه عربى: الأصول الأربعة فى علم الرجال. ترجمه: ماجد الغرياوى، مقدّمه: محمّد على تسخيرى، 1414 ق، 64 ص.
اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است: تعريف علم رجال، ضرورت آن و بررسى موضوع علم رجال.
سپس دو كتاب اختيار معرفة الرجال و الفهرست شيخ طوسى بررسى شده‏اند، به اين ترتيب كه روش شيخ طوسى در اين دو كتاب، مورد بحث قرار گرفته است و مصادر و منابع اين دو كتاب، معرّفى شده‏اند.

خراسانى، محمّد جواد.

592. خلاصة الخلاصة. 122 ص، سنگى، جيبى.

كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
خلاصه كتاب خلاصة الأقوال فى علم الرجال علّامه حلّى (م 726 ق)، كه به صورت منظومه و در 424 بيت، به نظم در آمده است.
در مورد هر يك از رجال، در حاشيه، مختصرى از مشخّصات، همراه با تعبيرهاى مدح يا ذم، آورده شده است.

دُرياب نجفى، محمود.

593. مشيخة النجاشى. قم: مؤلّف، 1413 ق، 469 ص، اوّل.

اين كتاب، شامل مطالب زير است:
تمهيد، در بيان ويژگى‏هاى كتاب رجال النجاشى.
مقدمه مؤلّف، شامل زندگى‏نامه مرحوم نجاشى و بررسى رجال النجاشى.
متن كتاب، شامل دو بخش است كه عبارت‏اند از:
بخش اوّل، در اسامى اساتيد نجاشى كه از كتاب رجال النجاشى استخراج شده است.
بخش دوم، شامل اسامى اشخاصى است كه در اسناد موجود در كتاب رجال النجاشى آورده شده‏اند.

594. المعجم الموحَّد. قم: مجمع الفكر الإسلامى، 2 ج، اوّل.

اين كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
در مقدّمه، ضمن بيان تعريف علم رجال و تاريخ اجمالى آن، نياز به علم رجال بيان شده و سپس به معرّفى اجمالى كتاب‏هاى پنجگانه رجالى و مسئله «طبقات» پرداخته شده است. مؤلّف همچنين شيوه كاربَرى كتاب را توضيح داده است.
مؤلّف در محتواى كتاب، آراى رجالى موجود در اصول چهارگانه رجالى (الفهرست و الرجال شيخ طوسى، إختيار معرفة الرجال و رجال النجاشى) را همراه با خلاصة الأقوال علّامه حلّى، به ترتيب حروف الفبا تنظيم كرده است.
همچنين مروى عنه و عبارت‏هاى جرح و تعديل را در ذيل هر عنوان آورده است و با علامت‏هاى مخصوص، صحّت، وثاقت، مدح و ضعف راوى را مشخّص كرده است.
همچنين اشخاص مشترك از يكديگر تفكيك شده‏اند و عنوان‏هاى متّحد به يكديگر ارجاع داده شده‏اند.

دستغيب حسينى شيرازى، سيّد على محمّد.

595. معجم الثقات من جامع الرواة. شيراز: مؤسسة نشر الفلاح، 1415 ق، 141 ص، اوّل.

كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
مقدّمه مؤلّف، در نياز به علم رجال، روش‏هاى اثبات وثاقت راوى، بررسى مفهوم بعضى از اصطلاحات رجالى، و شرح‏حال مختصر بعضى‏از علماى‏متقدّم و متأخّر رجالى است.
متن كتاب، در بردارنده اسامى راويان ثقه است كه از كتاب جامع الرواة، اخذ شده‏اند.
اسامى راويان، بر اساس حروف الفبا تنظيم شده و براى اسامى، شماره مسلسل آورده شده است و در مقابل هر نام، تعداد اشخاص و اسامى هم شكل با اسم اوّل، مشخص شده و «ثقات» از آنها بيان شده‏اند.
در مورد اشخاص ثقه، تعبيرهاى وارد شده درباره آنها، به همراه ذكر مصدر مورد مراجعه آمده است.

راضى عبد اللَّه، حسين.

596. تاريخ علم الرجال. بيروت: مؤسسة البلاغ، 1421 ق، 151 ص، اوّل.

مؤلّف كوشيده است با بيان فهرست اسامى مؤلّفان كتاب‏هاى رجالى و ذكر شرح حال مختصر آنها، به همراه فهرست تأليف‏هاى رجالى آنها، تجسّمى هر چند مختصر در تاريخ تدوين و تكامل علم رجال در پنج قرن اوّل هجرى براى مخاطبان ارائه نمايد.
مطالب مورد بحث كتاب، در سه باب تنظيم شده‏اند:
در باب اوّل، اين موضوعات مطرح شده است: تعريف علم رجال و موضوع آن و نياز به علم رجال، و نيز فهرست اسامى مؤلّفان با شرح حال مختصر آنها، به همراه فهرست تأليف‏هاى رجالى 86 نفر از مؤلّفان قرن اوّل تا پنجم هجرى.
معرّفى مختصر كتاب‏هاى رجال الكشّى و الرجال و الفهرست شيخ طوسى.
باب دوم، مشتمل بر بيان شرح حال مختصر ابوالعباس احمد بن على نجاشى و كتاب معروف وى رجال النجاشى است.
باب سوم، ردّ اشكال‏هاى سيّد عبد اللَّه شرف الدين در كتاب مع موسوعات رجال الشيعة بر كتاب رجال النجاشى است.

رضوى كاشانى، سيّد محمّد حسين.

597. العندبيل فى تمييز الصحيح من العليل. تهران: مطبعة شركة طبع الكتاب، 1385 ق، 317 ص، اوّل.

كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
مقدّمه مؤلّف، در بررسى ويژگى‏هاى كتاب است كه در آن اشاره شده كه اسامى راويان حديث، به ترتيب حروف الفبا، در 28 باب بيان شده است؛ امّا كتاب، مشتمل بر يازده باب تا حرف «ز» است.
اسامى ذكر شده در كتاب، مشتمل بر راويان ثقه و ممدوح است و از ذكر نام راويان ضعيف و مجهول، مگر در موارد كمى، دورى جسته‏اند.
مؤلّف، علاوه بر ذكر شرح حال مختصرى از راويان، راوى و مروى عنه بسيارى از آنها را متذكّر شده و به همراه آن، قراين ديگرى را براى تمييز اسامى مشترك، بيان كرده است.
محقّق تهرانى در الذريعة (ج 15، ص 352، ش 2257) اين كتاب را با عنوان العندبيل و تميز الصحيح من العليل فهرست نموده است.

سبحانى، جعفر.

598. كلّيات فى علم الرجال. قم: مركز مديريت حوزه علميه قم، 1410 ق، 531ص.

اين كتاب، مشتمل بر هشت فصل است كه در هر فصل، مباحث ذيل مورد بحث واقع شده‏اند:
فصل اوّل، تعريف، موضوع و مسائل علم رجال؛
فصل دوم، نياز به علم رجال؛
فصل سوم، مصادر اوّليه علم رجال؛
فصل چهارم، مصادر ثانويه علم رجال؛
فصل پنجم، توثيقات خاصّه؛
فصل ششم، توثيقات عامّه؛
فصل هفتم، بررسى كتب اربعه؛
فصل هشتم، فرقه‏هاى شيعه.
خاتمه كتاب، شامل چهارده فايده رجالى است.

سيفى مازندرانى، على اكبر

599. مقياس الرواة فى كليات علم الرجال. قم، مؤسسة النشر الإسلامى، 1422 ق، 412ص، اوّل.

اين كتاب، اصول و قواعد رجالى را مورد بحث قرار داده است.
عناوين كلّى مطالب كتاب عبارت‏اند از:
مبادى علم رجال، ذكر وجه نياز به علم رجال و تمايز اين علم از درايه و تراجم؛
اصول و جوامع رجالى؛
طبقات راويان و بررسى نقش آنها در اعتبار احاديث؛
مشايخى كه در جرح و تعدل راويان مورد مراجعه هستند؛
مدرك حجيت قول رجالى؛
ضوابط جرح و تعديل؛
امارات عدالت و وثاقت؛
توثيقات عامّه؛
توثيقات خاصّه؛
قاعده تبديل سند؛
ضابطه تمييز بين اسامى مشترك؛
مهم‏ترين خصوصيات معصومان و راويان كه در علم رجال مطرح است؛
مصطلحات موجود در جوامع رجالى و روايى؛
اصول روايى كه در عصر ائمه تدوين شده‏اند؛
مصادر اصلى، كتاب‏ها و جوامع روايى.

شبسترى، عبد الحسين.

600. أحسن التراجم لأصحاب الإمام موسى الكاظم‏عليه السلام. مشهد: المؤتمر العالمى للإمام رضاعليه السلام، 1409 ق، 2 ج، اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مؤلّف، در معرّفى كتاب و زندگى‏نامه امام موسى كاظم‏عليه السلام.
در محتواى كتاب، شرح حالِ اصحاب امام موسى كاظم‏عليه السلام، راويان از آن حضرت و كسانى است كه موفّق به ملاقات با ايشان شده‏اند و يا به صورت مكاتبه با امام در تماس بوده‏اند. همچنين بيان مصادر و مراجعى كه شرح حال هر شخص در آن موجود بوده است. ترتيب ذكر اشخاص، بر اساس نام و نام پدر آنهاست كه بر اساس حروف الفبا تنظيم شده است. در ترتيب اسامى اشخاص، كنيه آنها نقشى نداشته است.

601. الفائق فى رواة وأصحاب الإمام الصادق‏عليه السلام. قم: مؤسسة النشر الإسلامى، 1418 ق، 2 ج، اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مؤلّف در بيان خصوصيت‏هاى اين كتاب و زندگى‏نامه حضرت امام صادق‏عليه السلام و ذكر اقوال علماى اهل سنّت در مورد اين امام شريف است.
محتواى كتاب، شامل مجموعه اسامى راويان و صحابيان امام صادق‏عليه السلام است كه بر اساس حروف الفبا تنظيم شده است.
مؤلّف با بيان مختصرى از شرح حال هر شخصيت، همراه با مدح و يا ذمّى كه در مورد آنها وارد شده، كتاب‏هايى را كه در مورد هر شخص مطالبى نقل كرده‏اند، بيان داشته است.
همچنين كتاب، شامل مقدمه ناشر و فهرست مفصّلى است.

شبيرى، سيّد محمّد جواد

602. تعليقات على أسناد الأحاديث.

با توجّه به وجود برخى اسناد مشكل در كتب معتبر حديثى، مؤلّف به شرح اين گونه احاديث پرداخته است. اين اسناد به جهت اشتراك در راوى، تحريف در زيادى يا نقصان، تبديل يا ديگر عوامل، مشكل شمرده شده‏اند.
مؤلّف، ضمن گردآورى 87 مورد از اين اسناد، به بحث و بررسى اقوال و راه‏كارهايى در حلّ هر يك‏از مشكلات آنها پرداخته‏است. توجّه به‏اختلاف نسخه‏ها و اختلاف طُرُق و اسناد و مقابله آنها از خصوصيات شيوه تأليف ايشان است.

603. توضيح الأسناد المشكلة فى الكتب الأربعة.

از آن‏جا كه در استفاده از كتب اربعه حديثى شيعه يعنى الكافى، كتاب من لا يحضره الفقيه، تهذيب الأحكام و الاستبصار، گاه مشكلات سندى ديده مى‏شود. مؤلّف در اين كتاب به تبيين و رفع اين مشكلات پرداخته است.
وى اسناد هر كتاب را به صورت مستقل مورد بحث قرار داده و برخى مشكلات از جمله ضماير در ابتداى اسناد، ضمير در انتهاى اسناد، اسامى اشاره (مانند «بهذا الأسناد»)، تحريف‏هاى سندى (همچون سقط و افتادگى)، زيادى عناوين، ادغام عناوين با يكديگر، تبيين «بإسناده»، تعليق در اسناد و تعيين اسامى حذف شده از سند، و حيلوله در اسناد را توضيح داده است.
همچنين اختلاف اسناد و اختلاف نسخه‏ها و اختلاف اقوال را توضيح داده و براى دستيابى به رأى صحيح به بحث پرداخته است.

604. الأخبار فى ترجمة آل ميثم التمّار.

605. السعى الحثيث فى تعيين المراد من المثنّى الحناط، و المثنّى فى أسناد كتب الحديث.

606. الرشاد إلى إيضاح المراد من الحلبى فى الأسناد.

607. القول الجلىّ فى ميسر و ابنيه محمّد و على.

608. كلمة حول إبراهيم بن عبد الحميد.

609. كلمة حول الحسين بن عثمان.

610. كلمة حول حفص الأعور.

611. كلمة حول عبد الملك بن عتبة.

612. كلمة فى أبى سعيد العصفرى.

613. كلمة فى تعيين المراد من اسماعيل الجعفى.

614. كلمة فى تعيين المراد من العزرمى أو ابن العزرمى فى الأسناد.

615. كلمة فى حمزة بن القاسم.

616. كلمة فى سليمان بن جعفر البصرى، و رواية الحسن بن أبى الحسين الفارسى.

617. كلمة فى عبد اللَّه بن القاسم.

618. كلمة فى على بن جعفر.

619. كلمة فى على بن عبد العزيز.

620. كلمة فى عمرو بن خالد.

621. كلمة فى المراد من أبى الحسن العيدى فى الأسناد.

622. كلمة فى المراد من أبى سعيد القمّاط.

623. كلمة على هامش رسالة أبى بصير.

شايان ذكر است كه رساله‏هاى ياد شده از اين مؤلّف، هنوز به چاپ نرسيده‏اند.

شبيرى زنجانى، سيّد موسى

624. أسانيد كامل الزيارات و أعلام أسانيده.

اين ترتيب، مشتمل بر دو بخش است. بخش اوّل، در بردارنده ترتيب اسناد كامل الزيارات و بخش دوم، شامل فهرست عناوين راويان در اسناد اين كتاب است.
در بخش اوّل، اسناد هر يك از راويان موجود در صدر سند كتاب (يعنى مشايخ ابن قولويه) در يك جا ارائه شده‏اند و عنوان‏هاى متعدّد در مورد هر راوى (شامل نام، نام با لقب، نام با كنيه و...) به همان صورت كه در اسناد بوده است، دسته‏بندى شده‏اند و درباره هر راوى، اسناد وى بر اساس ترتيب الفبايى مروى عنه تنظيم شده‏است.
سلسله اسناد (شامل نام راويان سند تا معصوم‏عليه السلام) و در صورتى كه بخشى از متن در نحوه ارتباط راوى آخر با معصوم دخالت داشته باشد، آن بخش آورده شده است.
در فهرست عناوين، ترتيب الفبايى در نام راوى رعايت شده است، به اين صورت كه عنوان با خطّ نسخ و درشت‏تر آورده شده و قبل از اين نام راوى وى و پس از آن مروى عنه وى مشخّص شده‏است. سپس اسناد روايات اين راوى بر اساس حروف الفباى نام راوى و مروى عنه، با خط نستعليق تنظيم شده‏اند. شماره صفحه يا صفحه‏هايى نيز كه اين سند در آنها آمده است، مشخّص شده‏اند. در اين بخش، تمييز مشتركات و توحيد مختلفات نيز انجام شده است.
از نكات شايان ذكر اين كه مؤلّف با توجّه به مراجعه به نسخه‏هاى مختلف، در بسيارى از موارد، نسخه بدل‏ها را در داخل پرانتز و به همراه «خ - ل» مشخّص كرده است.
مؤلّف، در مواردى به اشتباه در تعبيرها برخورد كرده و در نسخه‏هاى موجود، شكل صحيح را مشاهده ننموده است. لذا تعبير صحيح را داخل پرانتز به همراه حرف «ظ» بيان نموده كه دلالت بر اظهار نظر ايشان مى‏نمايد.
در مواردى كه تعبيرى در داخل پرانتز، بدون هيچ گونه حرفى مانند «ظ» يا «خ - ل» و... باشد، بيان كننده آن است كه اين تعبير در بعضى از نسخه‏ها موجود بوده و در بعضى موجود نبوده است.
در مواردى كه تعبيرى اشتباه باشد، مؤلّف تعبير صحيح را آورده و به آن صريحاً با تعابيرى مانند «و الظاهر انه سهو» اشاره نموده است. در فهرست عناوين، به اين مطلب اشاره شده و فهرست بر اساس نسخه تصحيح شده تنظيم شده است.
مؤلّف در فهرست عناوين، تعليقات خود را آورده است.
نسخه دستنويس و عكس آن، موجود است.

625. أصحاب الإجماع.

626. أسانيد الأمالى شيخ الطائفة و مجالسه.

اين فهرست، مشتمل بر دو بخش است: بخش اوّل، شامل ترتيب‏اسناد و طُرُق الأمالى شيخ طوسى، و بخش دوم، شامل فهرست اسامى رجال موجود در اين كتاب است.
در بخش اوّل، اسناد هر يك از راويان موجود در صدر سند كتاب (يعنى مشايخ شيخ طوسى) در يك جا و بر اساس ترتيب الفبايى نام مروى عنه تنظيم و ارائه شده‏اند.
سلسله اسناد، شامل نام راويان سند تا معصوم‏عليه السلام است و در مقابل هر سند، نشانى آن مشخّص شده است. يادكردِ از ابو المفضّل شيبانى، بعد از بيان ترتيب ذكر شده، مانند بقيه عناوين، فهرست كاملى از مشايخ وى به همراه ذكر نشانى آنها در كتاب الأمالى بيان شده است.
در بخش دوم، فهرست اسامى رجال موجود در اسناد بر اساس ترتيب الفبايى نام راوى تنظيم شده است، به اين ترتيب كه عنوان را با خطّ نسخ و درشت‏تر آورده و قبل از آن، نام راوى وى و پس از آن، مروى عنه مشخّص شده است. سپس اسناد روايات راوى بر اساس حروف الفبا، نام راوى و مروى عنه، با خط نستعليق تنظيم شده كه به شكل طبيعى، اين امر، تمييز مشتركات و توحيد مختلفات را در پى دارد.
در مقابل هر سند، شماره صفحه يا صفحاتى كه هر سند در آن‏جا آمده، مشخّص شده‏اند. مؤلّف با مراجعه به نسخه‏هاى موجود در نزد ايشان، به نسخه به بدل‏ها، زيادى و نقصان راويان يا تعابير وارد شده در سند را مشخّص كرده است و در مواردى كه احتمال تصحيف داده، شكل صحيح را حدس زده است.
ايشان تعليقاتى نيز در ترتيب الأسناد آورده است.
نسخه دستنويس و عكس‏هاى آن، موجود است.

627. ترتيب أسانيد مناقب ابن مغازلى.

مناقب، مشتمل بر رواياتى است كه در مدح و منزلت معصومان‏عليهم السلام وارد شده‏اند.
مؤلّف با مراجعه به المناقب ابو الحسن يا ابو محمّد على بن محمّد بن محمّد طيب جلالى شافعى، مشهور به ابن مغازلى (م 483ق)، اسناد هر يك از راويان موجود در صدر سند اين كتاب را كه از مشايخ ابن مغازلى به شمار مى‏آيند، جمع آورى نموده است. اسامى راويان موجود در اسناد كتاب، بر اساس ترتيب حروف الفبا تنظيم شده‏اند.
اسناد موجود در اين فهرست، بر اساس ترتيب الفبايى نام مشايخ صاحب كتاب و راويان مذكور پس از آن تا آخر سند، تنظيم شده‏اند.
نسخه دستنويس و عكس‏هاى آن، موجود است.

628. فهرست أسانيد الاختصاص.

اين فهرست، مشتمل بر اسانيد و طُرُق هر يك از راويان موجود در صدر سندهاى الاختصاص شيخ مفيد است كه در يك جا و بر اساس ترتيب الفبايى مروى عنه‏ها تنظيم شده و به همراه نشانى صفحه در الاختصاص، ارائه شده است.
اسناد، شامل نام راويان سند تا معصوم‏عليه السلام است، البته اگر سند به معصوم‏عليه السلام ختم شده باشد.
در موارد لزوم، مؤلّف تعليقاتى را در مورد اسناد احاديث بيان داشته است. ايشان با مراجعه به نسخه‏هاى خطّى موجود، نسخه بدل‏ها، زيادى و نقصان راويان يا تعابير وارد در سند را مشخّص كرده است.
نسخه دستنويس و عكس‏هاى آن، موجود است.

629. فهرس أسانيد بصائر الدرجات.

اين فهرست، مشتمل بر اسناد و طُرُق راويان موجود در سندهاى بصائر الدرجات محمّد بن حسن بن فروخ (صفّار) است كه بر اساس ترتيب الفبايى اسامى مروى عنه‏ها تنظيم شده و به همراه نشانى صفحه بصائر الدرجات، ارائه شده‏اند.
اسناد، شامل نام راويان سند تا معصوم‏عليه السلام است.
در موارد لزوم، مؤلّف تعليقاتى را در مورد اسناد احاديث، بيان داشته است.
مؤلّف با مراجعه به نسخه‏هاى خطّى موجود، نسخه بدل‏ها، زيادى و نقصان راويان يا تعابير وارد شده در سند را مشخّص كرده است. همچنين در مواردى اقدام به تصحيح اسناد اين كتاب نموده است.
نسخه دستنويس و عكس‏هاى آن، موجود است.

630. فهرست أسانيد تأويل الآيات در تفسير ابن ماهيار.

تأويل الآيات، مشتمل بر رواياتى است كه در ذيل آيات مربوط به شأن و منزلت معصومان‏عليهم السلام ارائه شده‏اند. روايات بيان شده، از راويان مختلف، از جمله ابن ماهيار است، امّا مؤلّف تنها اسناد روايات مربوط به ابن ماهيار را فهرست و ارائه نموده است؛ چون اسناد و روايات ديگر راويان در كتاب‏هاى ديگر، ارائه شده‏اند.
دسته‏بندى اسناد ابن ماهيار به اين ترتيب است كه اسنادى را كه در صدر آنها تعبير «محمّد بن العباس» آمده است، بر اساس ترتيب الفبايى اسامى مروى عنه‏هاى وى، دسته‏بندى و ارائه شده‏اند.
سلسله اسناد، شامل نام راويان سند تا معصوم‏عليه السلام (البته اگر سند به نام معصوم‏عليه السلام ختم شده باشد) به همراه نام سوره و در داخل پرانتز با يك يا دو كلمه از آيه مورد بحث است. به همراه هر سند، نشانى صفحه كتاب تأويل الآيات، مشخّص شده است.
مؤلّف با مراجعه به نسخه‏هاى خطّى موجود، نسخه بدل‏ها، زيادى و نقصان راويان را با تعابير وارد در سند مشخّص كرده‏اند.
ايشان همچنين در مواردى اقدام به تصحيح اسناد نموده است.
نسخه دستنويس و عكس‏هاى آن، موجود است.

631. فهرس أسانيد الفهرست.

اين فهرست، مشتمل بر دو بخش است: بخش اوّل، در بردارنده ترتيب اسناد و طرق الفهرست شيخ طوسى و بخش دوم، شامل فهرست اسامى رجال موجود در اين كتاب اوست.
در بخش اوّل، اسناد و طُرُق هر يك از راويان در يك جا و بر اساس ترتيب الفبايى نام مشايخ شيخ طوسى و راويان مذكور پس از آن تا آخر سند، تنظيم شده و در مقابل هر يك از اسناد، شماره رديف آن در الفهرست مشخّص شده است.
در اين بخش، تعابيرى جون «بالأسناد الأوّل» و «بهذا الأسناد» و امثال آن در اسناد الفهرست تبيين شده‏اند. مؤلّف، همچنين تعليقاتى نيز بر برخى از اسناد ذكر كرده كه ارائه شده‏اند.
در بخش دوم، فهرست عناوين تمامى رجال اسناد موجود در الفهرست به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است و در مقابل نام هر راوى، نشانى موجود در بخش ترتيب اسناد، بر اساس صفحه و سطر، مشخّص شده است.
در اين بخش، عناوين مختلف يك راوى كه در اسناد و طرق الفهرست وارد شده‏اند، با ذكر علامت مساوى (=) مشخّص شده كه به شكل طبيعى، اين امر، توحيدِ مختلفات را در پى دارد.
مؤلّف با مراجعه به نسخه‏هاى خطّى موجود، نسخه بدل‏ها، زيادى و نقصان راويان با تعابير وارد در سند را مشخّص كرده است و در مواردى كه احتمال تصحيف داده، شكل صحيح را به طور حدسى بيان نموده است.
نسخه دستنويس و عكس آن موجود است.

632. فهرست أسانيد مآخذ كتب الايضاح.

اين فهرست در بردارنده اسناد و طُرُق مصادر موجود در كتاب الإيضاح قاضى نعمان مغربى (صاحب دعائم الإسلام) است.
مؤلّف، مصادر موجود در اين كتاب را به همراه ذكر نام مؤلّف‏هاى آنها مشخّص نموده و در ذيل نام هر مصدر، اسناد و طُرُق هر يك از آنها را از كتاب الإيضاح، به همراه شماره صفحه آن، جمع‏آورى و ارائه نموده است.
ايشان در مواردى اظهار نظرهاى خود را مطرح نموده است.
نسخه دستنويس و عكس آن، موجود است.

633. ترتيب أسانيد و فهرست الرجال شيخ صدوق.

شمس الدين، محمّد جعفر

634. مشيخة الفقيه. بيروت: دار التعارف للمطبوعات، 171 ص.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
متن مشيخه كتاب من لا يحضره الفقيه، با حاشيه‏هايى شامل شرح حال و تعليق بر راويانى كه در اين مشيخه عنوان شده‏اند.
در آخر كتاب، فهرست‏هايى آورده شده است.

صادقى اردستانى، احمد

635. زنان دانشمند و راوى حديث. قم: مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، 1375 ش، 408 ص، اوّل.

اين كتاب، در سه بخش تهيه شده است:
بخش اوّل، زنان راوى حديث از پيامبر اسلام؛
بخش دوم، زنان راوى حديث از معصومان‏عليهم السلام كه در دوازده فصل تهيه شده است؛
بخش سوم، زنانى كه از غير معصوم‏عليهم السلام، احاديثى را روايت كرده‏اند.
اسامى راويان در هر بخش و فصل، بر اساس حروف الفبا تنظيم شده است و كنيه‏ها در قسمت حرف «الف» آورده شده‏اند.
در شرح حال هر يك از راويانِ زن، علاوه بر بيان احوال و تاريخ زندگى‏شان، احاديث آنها نيز مطرح شده است.
در ذيل هر صفحه، مصادر مورد مراجعه، معرّفى شده‏اند.

صفرى فروشانى، نعمة اللَّه.

636. غاليان، كاوشى در جريان‏ها و برآيندها. مشهد: بنياد پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1378 ش، 412 ص، اوّل.

شناخت جريان‏هاى مختلفى كه در ميان راويان احاديث وجود داشته‏اند، نقش بسيار مهمّى در بررسى متن و اسناد روايات دارد.
مؤلّف كتاب، اگر چه انگيزه و محور مباحث در مورد جريان غُلات را در بررسى تاريخى اين جريان تا اوايل قرن چهارم و به منظور تبيين اختلاف عقايد غاليان با شيعه مطرح مى‏نمايد؛ امّا داشتن شناختى محقّقانه از اين راويان و اين جريان فكرى سياسى، مى‏تواند در بررسى راويان در اسناد روايات، تأثير بسزايى در برداشته باشد.
كتاب، مشتمل بر مقدّمه و چهار فصل است. مقدمه كتاب، در بيان ضرورت و پيشينه تحقيق درباره غاليان و فهرستى از كتاب‏هايى است كه درباره اين جريان تأليف شده‏اند.
فصل اوّل، شامل مباحث كلّى در تعريف غلو، غلو در قرآن، روايات و اديان پيشين و...؛
فصل دوم، بررسى غلات در تاريخ؛
فصل سوم، غلات در آينه عقيده و عمل؛
فصل چهارم، تأثيرات غلات بر تاريخ شيعه.

عرفانيان يزدى خراسانى، ميرزا غلامرضا

637. مشايخ الثقات. الحلقة الأولى، قم: مجتبى عرفانيان، 1409 ق، 375 ص، دوم؛ الحلقة الثانية: قم: مؤلّف، 1416 ق، 104 ص؛ الحلقة الثانية: مؤسسة النشر الإسلامى، 1417 ق، 244 ص، اوّل.

اين كتاب مشتمل بر جلدهاى مجزّاست و در هر جلد - كه با عنوان يك «حلقه» مشخّص شده است - يك تا چند نفر از مشايخ ثقه، مورد بحث واقع شده‏اند كه عبارت‏اند از:
«الحلقة الاولى»، در بررسى ادّله وثاقت مشايخ ابن ابى عمير، صفوان و بزنطى، و نيز برشمردن اسانيد ايشان كه همراه با نشانى روايت‏هاى آنها مورد بحث واقع شده‏اند.
«الحلقة الثانية»، در بررسى ادلّه وثاقت سهل بن زياد و مشايخ وى، ذيل عنوان «الرشاد»، بطاينى و فرزند وى حسن در ذيل عنوان «النور الجلى»، محمّد بن سنان، در ذيل عنوان «أنيس الجنان».
در مورد «أبى الحسن على بن أبى حمزة الواقفى البطائنى، ونجله الحسن»، كتاب مستقلى با همين عنوان - كه از همين جلد اخذ شده - به چاپ رسيده است.
در خاتمه، اشكال‏ها و مناقشه‏هايى كه در الصحيحة البيانية ى حمّاد بن عيسى ابو محمّد جهنى بصرى آورده شده، مورد بررسى و دفع واقع شده‏اند.
در الحلقة الثانية، ادّله وثاقت مشايخ نُه نفر از راويان بزرگ شيعه، بررسى شده است.
مؤلّف، فهرست اسامى مشايخ هر يك از اين ثقات را به ترتيب حروف الفبا تنظيم نموده و در بعضى موارد، شرح حال مختصرى از مشايخ، به همراه وجه وثاقت آنها آورده است.
در آخر كتاب، ذيل عنوان «ملحق فى هدايتين رجاليتين»، دو بحث رجالى مطرح شده است، شامل: تكرار راويان بعضى از ائمه‏عليهم السلام، در باب «من لا يروى عنهم‏عليهم السلام»، الرجال شيخ طوسى و معناى «أسند عنه».

عزيزى، حسين و پرويز رستكار و يوسف بيات

638. راويان مشترك. تهيه و تحقيق: مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى پژوهشكده تاريخ، قم: بوستان كتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامى)، 1380 ش، 2 ج، اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر فهرست اسامى 1091 نفر از راويان مشترك اهل سنّت و شيعه اماميّه - كه به عنوان ناقل (با واسطه يا بى واسطه) حديث از معصوم‏عليه السلام هستند نوشته شده كه در دو قسمت، تنظيم شده است: قسمت اوّل، شامل شرح حال مفصّل 274 نفر از راويان است و قسمت دوم، تنها فهرست اسامى 817 نفر از راويان با ذكر نشانى مصدر مورد مراجعه در منابع شيعه و اهل سنّت، آورده شده است.
در بيان شرح حال راويان به منابع گسترده‏اى مراجعه شده كه مهم‏ترين و غالب‏ترين منابع مورد مراجعه عبارت‏اند از: رجال النجاشى، اختيار معرفة الرجال، الفهرست و الرجال شيخ طوسى، رجال البرقى، معجم رجال الحديث، مستدركات علم رجال الحديث، تهذيب التهذيب، لسان الميزان، تهذيب الكمال و...
در بيان اقوال از كتاب‏هاى رجالى و حديثى، تا حدّ امكان، ترتيب زمانى نويسندگان آنها بر اساس تاريخ حيات و وفات آنها رعايت شده است.
پس از بيان شرح حال راويان در ذيل عنوان «منابع ديگر»، فهرست و نشانى مصادر ديگرى كه در شرح حال اين راوى مطلبى را آورده‏اند، مشخّص شده است.
محورهاى مطرح شده در شرح حال راويان، به ترتيب شامل نام، كنيه، نَسَب، لقب، تاريخ حيات، ويژگى‏هاى خانوادگى و خصوصيات فردى، مذهب، و آراى فقهى و سياسى، موقعيت‏هاى اجتماعى و سياسى و رابطه متقابل راوى با اهل بيت‏عليهم السلام است.
اسامى راويان در دوازده طبقه و بر اساس طبقه‏بندى موجود در كتاب تقريب التهذيب ابن حجر، دسته‏بندى شده است. شايان ذكر است كه در شرح حال هر راوى، طبقه وى مشخّص شده است و در مواردى كه به تاريخ حيات راوى دسترس نبوده و ابن حجر، طبقه وى را مشخّص ننموده و از قراين و شواهد، نمى‏توان طبقه وى را مشخّص نمود، به طبقه راوى اشاره نشده است.
مقدمه كتاب، در بيان ضرورت معرّفى راويان مشترك بين شيعه و اهل سنّت و ويژگى‏هاى موجود در كتاب است.

عسكرى، سيّد مرتضى.

639. خمسون و مائة صحابى مختلق. بيروت: دار الزهراء، 1412 ق، 2 ج، ششم / بغداد: منشورات كلّية أصول الدين، 1387 ق، 3 ج.

ترجمه: عطاء محمّد سردارنيا، تهران: كتاب‏خانه بزرگ اسلامى، 1355 ش / تهران: انتشارات بدر، 1361 ش، 4 ج.
اين كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
در مقدّمه، مؤلّف ويژگى‏هاى كتاب را متذكّر شده است.
متن كتاب، شامل تحقيق و معرّفى صد و پنجاه تن از صحابيان ساختگى توسط سيف بن عمر است كه در كتاب‏هاى حديثى و تاريخى و رجال اهل سنّت، نام و روايت‏هاى آنها مطرح شده است.
مؤلّف، ضمن معرّفى هر يك از صحابيان ساختگى، در نظر دارد ريشه طرح صحابى ساختگى و اهداف و علل انتشار احاديث اين گونه صحابيان را مشخّص كند.
اين چاپ، با تجديد نظر در چاپ‏هاى قبلى تهيه شده است.

عُطارِدى، عزيز اللَّه.

640. زندگانى حضرت عبد العظيم‏عليه السلام. تهران: عطارد، 1373 ش، 385 ص، سوم.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مؤلّف در بيان چگونگى انتقال احاديث پيامبرصلى الله عليه وآله و امامام معصوم‏عليهم السلام از زمان پيامبرصلى الله عليه وآله تا زمان مشايخ و مؤلّفان كتب اربعه حديثى است. سپس به بررسى اهميّت علم رجال و فوايد آن و كتاب‏هايى كه در اين زمينه تأليف شده، پرداخته شده است.
متن كتاب، در بردارنده شرح حال حضرت عبد العظيم حسنى‏عليه السلام است و در شش بخش، جمع‏آورى شده است كه عبارت‏اند از:
بخش اوّل، شرح زندگانى حضرت عبد العظيم حسنى‏عليه السلام؛
بخش دوم، آبا و اجداد آن حضرت؛
بخش سوم، اخبار و روايات ايشان؛
بخش چهارم، مشايخ و اساتيد ايشان؛
بخش پنجم، راويان و شاگردان ايشان؛
بخش ششم، مقبره حضرت عبد العظيم حسنى‏عليه السلام، و مؤسّسات وابسته به آن.

641. مشايخ فقه و حديث در جَماران، كُلين و دَرَشت. تهران: انتشارات عطارد، 1373 ش، 248 ص، اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدّمه مؤلّف، در بررسى تاريخچه شهررى و روستاهاى اطراف اين شهر و چگونگى فتح آن به وسيله مسلمانان و پيشرفت اسلام در اين منطقه است.
متن كتاب، شامل سه بخش زير است:
بخش اوّل، مشايخ حديث در جماران؛
بخش دوم، مشايخ حديث در كُلين؛
بخش سوم، مشايخ حديث در دَرَشت.
اين سه روستا و آبادى، از توابع شهر رى‏اند كه در گذر زمان، داراى راويان و مشايخ متعددى بوده‏اند. مؤلّف در هر بخش، ضمن معرّفى مشايخ موجود در آن آبادى، شرح حال مختصرى از هر يك از اين مشايخ، به همراه نشانى مصدر مورد مراجعه را آورده است.

على صالح معلم، محمّد على.

642. أصول علم الرجال بين النظرية والتطبيق. مؤلّف، 1416 ق، 706 ص، اوّل.

از تقريرات درس مسلم داورى.
مؤلّف در تمهيد، ضرورت علم رجال و ويژگى‏هاى كتاب، و در مقدّمه، تعريف، موضوع و ضرورت علم رجال را مورد بحث قرار داده است.
محتواى كتاب، شامل چهار فصل و يك خاتمه است:
فصل اوّل، بررسى كتب اربعه؛
فصل دوم، بررسى كتاب‏هايى كه ممكن است حكم بر صحّت روايت‏هاى آنها نمود؛
فصل سوم، طريق تحمّل روايت‏ها و كيفيت نقل آنها؛
فصل چهارم، توثيقات عامّه.
خاتمه، مشتمل بر شرح حال چهارده نفر از رجال مورد اختلاف است.
در آخر كتاب، فهرست‏هاى متعدّد و مفصّلى آورده شده است.

غرباوى، ماجد.

643. رجال كتاب الإختصاص. المؤتمر العالمى بمناسبة الذكرى الألفيّة لوفاة الشيخ المفيدرحمه الله، 1372 ش، 101 ص.

در اين كه كتاب الإختصاص، تأليف شيخ مفيد است يا خير، در ميان علما، اختلاف است؛ زيرا سبك تأليف و روش نگارش اين كتاب با ديگر كتاب‏هاى شيخ مفيد، تفاوت دارد و از طرف ديگر، شيخ طوسى، نجاشى و ابن شهر آشوب، در شرح حال شيخ مفيد، نامى از اين كتاب نياورده‏اند و مرحوم خويى، در شرح حال عمرو بن عبد اللَّه بن على سبيعى كوفى، ضمن طرح روايتى مى‏گويد كه اعتمادى بر اين روايت نيست، به دليل اين كه نسبت كتاب الاختصاص به شيخ مفيد، ثابت نشده است.
نويسنده مقاله، به دليل عدم حصول قطع در نسبت اين كتاب به شيخ مفيد، اسامى رجال موجود در اين كتاب را مستقل از كتاب‏هاى ديگر شيخ مفيد، گِرد آورى كرده است.
مقاله، شامل اسامى 133 نفر از رجال موجود در كتاب الاختصاص است كه به همراه بيان اقوال بعضى از علماى علم رجال، جرح يا تعديل ذكر شده در مورد آنها را مشخّص كرده است و در ذيل نام اين رجال، نشانى مصادر ديگرى كه مطالبى در مورد اين شخصيت بيان شده، آمده است.

644. الرجال المستخرجة من آثار الشيخ المفيد. المؤتمر العالمى بمناسبة الذكرى الألفيّة لوفاة الشيخ المفيدرحمه الله، 1372 ش، 165 ص، سى‏ام.

منابع و مصادر مورد مراجعه در علم رجال، شامل كتاب‏هاى رجالى مى‏شود كه به وسيله بزرگان علم رجال در قرن‏هاى اوّل اسلامى تأليف شده‏اند، مانند: رجال الكشّى، الرجال و الفهرست شيخ طوسى، رجال النجاشى و...
امّا دسترسى به احوال و جرح يا تعديل راويان حديث را مى‏توان از كتاب‏هاى بزرگان ديگرى، همچون شيخ مفيد، استخراج كرد كه مى‏تواند راهگشاى بسيارى از مشكلات رجالى باشد.
نويسنده مقاله با در نظر داشتن مطالب ذكر شده، در مقدّمه، پنج فايده رجالى در توثيقات و تجريحات عامّه را كه با تمسّك به آنها، راويان اين رساله، جرح و تعديل شده‏اند، بيان داشته است كه عبارت‏اند از:
1. توثيق اصحاب امام صادق‏عليه السلام؛
2. توثيق اشخاصى كه نصّى بر امامت حضرت حجّت (عج) بيان داشته‏اند؛
3. اصحاب اجماع؛
4. مدح اشخاصى كه با حضرت على‏عليه السلام بيعت كرده‏اند؛
5. اتفاق اماميّه بر كفر اشخاصى كه با حضرت على‏عليه السلام وارد جنگ شدند.
نويسنده در متن مقاله، اسامى 553 نفر از رجالى كه در كتاب‏ها و رساله‏هاى شيخ مفيد (به استثناى كتاب الاختصاص) وارد شده و از طرف ايشان، داراى شرح حال و جرح يا تعديل‏اند، فهرست كرده است. البته اين فهرست، شامل اسامى مشركان و كافران نيست.
در ذكر احوال و بيان جرح يا تعديل رجال ذكر شده، تنها به كتاب‏هاى شيخ مفيد مراجعه شده است، مگر در موارد نادر كه ضرورتْ اقتضا مى‏كرده و يا به عنوان مؤيّد در بيان جرح و تعديل، به كتاب‏هاى ديگران مراجعه شده است.
در حاشيه، نشانى مصادرى كه متن‏ها از آن جا اتّخاذ شده‏اند، بيان شده است.

645. الشيخ المفيد و علوم الحديث. المؤتمر العالمى بمناسبة الذكرى الألفيّة لوفاة الشيخ المفيدرحمه الله، 1372 ش، ج 26، 111 ص.

تأليف كتابى مستقل در موضوع علوم حديث، از جمله علم رجال، متأسّفانه به علّت‏هاى مختلف، از روش‏هاى علماى بزرگى همچون شيخ مفيد نبوده است و چون دستيابى به اقوال اين بزرگان مى‏تواند راهگشاى بسيارى از مشكلات در اسناد روايات باشد. نويسنده اين رساله، ضمن مراجعه به كتاب‏ها و رساله‏هاى شيخ مفيد، ديدگاه‏هاى ايشان در قسمت‏هاى مختلف علوم حديث، از جمله علم رجال را گردآورى نموده و آن را در اين رساله، ارائه نموده است.
رساله، شامل هشت فصل است: فصل اوّل و دوم، درباره ديدگاه شيخ مفيد در علم درايه و اقسام حديث است. از فصل سوم به بعد، ديدگاه‏هاى ايشان در محورهاى مختلف علم رجال، گِرد آورى شده است كه عبارت‏اند از: جرح و تعديل، اقسام حمل حديث، صفات راوى و مروى، معرفت صحابيان و طبقات آنها، املا، كتب و روايت.

غروى نايينى، نهلا.

646. محدّثات شيعه. تهران: انتشارات دانشگاه تربيت مدرّس، 1375 ش، 375ص، اوّل.

اين كتاب، شامل معرّفى حضرت زهراعليها السلام و زنان راوى از معصومان‏عليهم السلام و بعد از ايشان، زنان راوى از بزرگان و مشايخ حديث است.
زنان محدّث متأخّر و معاصر، با توجّه به اجازه‏اى كه از استادشان در تعلّم و تدريس داشته‏اند، نام آنها در زمره محدّثان ذكر شده است.
اسامى بر اساس نام مشهور اين بانوان در كتاب‏ها و به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده و به جهت احترام به حضرت زهراعليها السلام، نام آن بزرگوار با استفاده از لقب «امّ أبيها» آغازگر اين اسامى است.
در ذيل نام هر يك از اين بانوان، علاوه بر شرح حال، راوى و مروى عنه آنها آورده شده است و در آخر، احاديثى كه از هر راوى نقل شده، ذكر شده است.
در ذيل هر شرح حال، نشانى مصادر مورد مراجعه، مشخّص شده‏اند.

غفّارى، ميرزا حسن.

647. كاوش‏هاى علمى در رجال و اسانيد روايات اهل سنّت. تهران: مؤسسه انتشارات فراهانى، 334 ص.

اين كتاب، در بردارنده مطالب زير است:
مقدمه مؤلّف در چگونگى و استخراج و مراحل تأليف اين كتاب است.
متن كتاب، شامل ديباچه، شش فصل، يك «تكميل» و خاتمه است.
در ديباچه، معناى سنّت و شرايط اخذ آن، به همراه بررسى حالات ابوهريره، آورده شده است.
فصول كتاب عبارت‏اند از:
فصل اوّل، نام علمايى از اهل سنّت كه به اعلم بودن امام صادق‏عليه السلام اعتراف كرده‏اند؛
فصل دوم و سوم، شرح حال راويانى كه به سبب محبّت اهل بيت‏عليهم السلام، جَرح شده‏اند؛
فصل چهارم، شرح حال عدّه‏اى از دشمنان اهل بيت‏عليهم السلام؛
فصل پنجم، شرح حال عدّه‏اى از خواص و مأموران دشمنان اهل بيت‏عليهم السلام كه مورد توثيق واقع شده‏اند؛
فصل ششم، شرح حال عدّه‏اى از دشمنان اهل بيت‏عليهم السلام كه مورد توثيق واقع شده‏اند؛
تكميل كتاب، شامل بررسى عملكرد عده‏اى از دانشمندان و نويسندگان اهل سنّت در مورد كسانى است كه در مقام دشمنى افراد مورد نظر ايشان بوده‏اند.
خاتمه، در بررسى ادلّه‏اى است كه ثابت مى‏كند علماى عصر خلفاى اموى و عبّاسى، از جهت تقيّه، مرتكب انواع افترا و اعمال ناروا شده‏اند.

فضلى، عبد الهادى.

648. أصول علم الرجال. بيروت: مؤسسة أمّ القرى للتحقيق والنشر، 1416 ق، 243 ص، دوم.

كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مؤلّف در ضرورت علم رجال است.
متن كتاب، شامل مقدمه علم رجال است: تعريف علم رجال، موضوع و فايده آن و فرق آن با علم اسماء الرجال؛
تاريخ علم رجال؛
قواعد ارزشيابى رجالى؛
قواعد تعارض؛
فوايد رجالى شامل:
مشكلات اسامى رجال؛
اسناد كتب اربعه؛
اسناد فهرست طوسى و نجاشى.

قاسمى، مرتضوى.

649. علم درايه، رجال و تراجم (تقريرات درس آية اللَّه سيّد موسى شبيرى زنجانى). كاشان: محتشم، 1380ش، 152ص، اوّل.

اين كتاب، مطالب درس رجال آية اللَّه سيّد موسى شبيرى زنجانى است كه از نوار پياده شده و بدون هيچ گونه تصرّف يا تنظيم خاصّى به عنوان تقرير، ارائه شده و مشتمل بر مطالب ذيل است: تفاوت علم رجال با علم درايه و تراجم (شرح حال نگارى)، فايده علم رجال، ادلّه محدّث نورى براى اثبات اعتبار روايات الكافى، اشكال‏هاى مطرح شده بر صحّت روايات الكافى، اصحاب اجماع، موارد نقل از ضعاف، ابن غضايرى و كتاب رجالى وى.

محسنى، محمّد آصف.

650. بحوث فى علم الرجال. قم: مطبعة سيّد الشهداءعليه السلام، 1403 ق، 336 ص / فوايد الرجالية، تصحيح: احمد على شيخ زاده كابلى، 256 ص.

اين كتاب، مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مصنّف، در خصوصيت‏هاى علم رجال و وجه نياز به اين علم است.
محتواى كتاب، شامل 34 فايده رجالى كه عبارت‏اند از:
1. ضوابط تصديق و ترجيح؛
2. اماره‏هاى توثيق و جرح در نزد رجاليان؛
3. ادلّه حجّيت قول رجاليان؛
4. وجه اعتبار توثيق‏هاى موجود؛
5. وثاقت مشايخ ابن قولويه؛
6. وثاقت مشايخ نجاشى؛
7. توثيقات ابن عقده؛
8. راويان تفسير القمى؛
9. بقيه توثيقات عامه؛
10. عدالت صحابيان نبى اكرم؛
11. اصحاب اجماع؛
12. تكرار «رحم اللَّه» (ترحّم) در مورد شخص، دلالت بر حَسَن بودن وى مى‏نمايد؛
13. مشايخ اجازه؛
14. تفسير كلمه «ثقة»؛
15. معناى «صحيح» در اصطلاح قدما؛
16. تقسيم بندى اخبار؛
17. اصول و مراجع رجالى، و معدّلان و جارحان؛
18. اقوال موجود در سندهاى مُرسَل؛
19. ردّ اعتبار اخبار مهمل؛
20. نقد كلام فاضل اردبيلى در خصوص قراينى كه اخبار را از جهل، ضعف و ارسال خارج مى‏كند؛
21. روايت‏هاى مُرسل و غير امامى در نزد شيخ طوسى؛
22. اصول اربعمئه؛
23. اعتبار مستطرفات السرائر؛
24. اعتبار كتاب الأشعثيات؛
25. كتاب‏هاى اربعه حديثى؛
26. شرايط حجّيت خبر واحد؛
27. بيان چند مسئله مفيد؛
28. طبقات راويان؛
29. وجه احتياط در روايت‏هاى بعضى از راويان؛
30. بررسى اشخاصى كه با كنيه «أبى بصير» آورده شده‏اند؛
31. وثاقت معلى بن خنيس؛
32. طريق‏هاى مشيخه التهذيب؛
33. مشيخه كتاب من لا يحضر؛
34. آراى بعضى از اهل سنّت در شرايط حجّيت اخبار.

محمودى دشتى، عباس.

651. ملخّص المقال فى أسماء الموثقين و المتعمدين من الرجال. قم: مؤلف، 1420 ق، 320 ص. اوّل.

اين كتاب، مشتمل بر فهرست اسامى راويان موثّق و معتمد است كه بر اساس ترتيب حروف الفبا تنظيم شده و بالغ بر 1950 مورد است.
مؤلف، پس از آوردن نام هر راوى، لفظى كه دلالت بر مدح و توثيق وى مى‏نمايد، به همراه نام مصدر مورد مراجعه، با ذكر نشانى مشخّص كرده است و در نهايت، يازده فايده رجالى را متذكّر شده است.

مختارى مازندرانى، محمّد حسين و على اصغر مرادى.

652. فرهنگ اصطلاحات و مفاهيم رجالى. تهران: انتشارات جامعه پژوهشگران (وابسته به مؤسسه پژوهشى ابن سينا)، 1378 ش، 136 ص، اوّل.

كتاب مشتمل بر مطالب زير است:
مقدمه مؤلّفان، در تدوين علم رجال و معرّفى اين كتاب، بحث مختصرى مطرح كرده‏اند.
محتواى كتاب، در جهت بيان معنا و مفهوم اصطلاحات علم رجال است.
در بعضى موارد، اصطلاحات علم درايه و علم تراجم و برخى از فِرَق و مذاهب، در جمع اصطلاحات رجالى وارد شده‏است. و در اين مورد، مؤلّف در مقدمه كتاب، علّت آن را ارتباط اين علوم با يكديگر دانسته است.
اصطلاحات، بر اساس حروف الفبا تنظيم شده‏اند.

مشكينى، ابراهيم.

653. أصحاب الإجماع و ثلاثون من فطاحل العلماء. قم: انتشارات الإمام الحسن‏عليه السلام، 1413ق، 296 ص، اوّل.

اين كتاب، در بردارنده شرح حال اصحاب اجماع و سى نفر از علماى مشهور علم رجال است كه در اين علم، داراى تأليفاتى هستند.
در زندگى‏نامه اين رجال، زندگى‏نامه، اسامى اساتيد و شاگردان و آثار آنها معرّفى شده است.

مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى (واحد تاريخ و سيره اهل بيت‏عليهم السلام).

654. زندگى راويان مشترك فريقين از امام جعفر صادق‏عليه السلام، تهران: هفتمين كنفرانس بين المللى وحدت اسلامى، شهريور 1373، 46 ص.

نويسنده، اسامى سى نفر از راويان اهل سنّت و شيعه را كه از امام جعفر صادق‏عليه السلام داراى روايت‏اند و از شاگردان و اصحاب آن حضرت به شمار مى‏آيند، فهرست نموده است.
در ذيل نام هر راوى، شرح حال مختصرى از وى، به همراه نقل اقوال علماى شيعه و اهل سنّت، و مدح و ذمّ وارد شده در مورد وى، با اشاره‏اى به معتقدات مذهبى راوى، مشخّص شده است.
در زيرنويس، نشانى مصادر مورد مراجعه از كتاب‏هاى شيعه و سنّى مشخّص شده‏اند.
اسامى راويان، به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.

معارف، مجيد.

655. پژوهشى در تاريخ حديث شيعه. تهران: مؤسسه فرهنگى و هنرى ضريح، 1374 ش، 562 ص، اوّل.

مؤلّف كتاب با تقسيم بندى دوران مختلف تدوين حديث به چهار دوره، در صدد آن است كه چگونگى تدوين احاديث را با بررسى عوامل مؤثّر و مانع در رشد تدوين حديث در هر دوره، مورد بررسى قرار مى‏دهد.
فهرست دوره‏هاى چهارگانه عبارت‏اند از:
دوره اوّل، عصر امام على‏عليه السلام تا عصر امام سجادعليه السلام؛
دوره دوم، عصر امام باقر و امام صادق‏عليهما السلام؛
دوره سوم، عصر امام هفتم‏عليه السلام تا اواخر غيبت صغرى؛
دوره چهارم، عصر تدوين و پيدايش جوامع حديثى شيعه.
در هر دوره، اوضاع سياسى، اجتماعى، فرهنگى، آثار حديثى و جريان‏هاى فكرى موجود در آن زمان، مورد بحث و تبيين واقع شده است.
علاوه بر مطالب ذكر شده در دوره دوم، مجالس درس صادقين‏عليهما السلام و جايگاه اصحاب اجماع و اصول اربعمئه و چگونگى مراجعه و برخورد اين دو امام با فرقه‏هاى انحرافى، از جمله برخورد با غلات، مورد بحث و بررسى واقع شده است.
در دوره سوم كه از نظر مؤلّف، عصر شكل‏گيرى فقه و حديث به حساب مى‏آيد، مؤلّفات، مكتوبات حديثى، توقيعات و رسائل معصومان‏عليهم السلام معرّفى و بررسى شده است.
نويسنده سپس به بحث از جايگاه راويان و محدّثان شيعه در حوزه‏هاى درسى مختلف، از جمله: حوزه درسى كوفه، بغداد، قم پرداخته و به نقش خاندان‏ها در پيشرفت و تطوّر حديث، اشاره كرده است.
در اين دوره، سبك و روش مشايخ حديث در زمينه نحوه حمل حديث و دقّت‏هاى رجالى در سند و طُرُق روايات، و نيز تاريخچه علم رجال و سير تحوّل آن در شيعه، به همراه بررسى و معرّفى تفصيلى كتاب‏هاى اصولى رجال شيعه، تبيين شده است.
در دوره چهارم، پيدايش كتاب‏هاى جوامع حديثى، مانند الكافى، كتاب من لا يحضر، التهذيب و الاستبصار مطرح و مورد معرّفى تفصيلى واقع شده‏اند. در اين مبحث، ضمن معرّفى مؤلّفان، سبك و روش‏هاى آنها مورد بررسى قرار گرفته است.

معروف الحسنى، هاشم.

656. پژوهشى تطبيقى در احاديث بخارى و كلينى.

ترجمه: عزيز فيضى، مشهد: بنياد پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1373 ش، 403 ص، اوّل.
كتاب الكافى نزد شيعه و كتاب صحيح البخارى نزد اهل سنّت، از معتبرترين كتاب‏هاى حديثى‏اند.
نويسنده كتاب، ضمن تطبيق و بررسى احاديث و راويان موجود در اسناد اين دو كتاب، در پىِ آن است كه ديدگاهى واقع‏بينانه‏تر براى مخاطبان در مورد اين دو كتاب، ايجاد نمايد، چون با تمام اعتبارى كه هر يك از اين دو كتاب، نزد شيعه و اهل سنّت دارند، در اسناد هر يك، راويان ضعيف هم مشاهده مى‏شود.
مؤلّف كتاب به دنبال بيان زندگى‏نامه كلينى و بخارى و شرح و ويژگى‏هاى اين دو كتاب، ديدگاه علما و محدّثان در مورد اين دو كتاب را مشخّص نموده است.
كتاب، در پنج فصل آورده شده است كه عبارت‏اند از:
1. بررسى مختصر روايت‏نگارى در اسلام و مراحل تدوين آن؛
2. اصناف حديث؛
3. اصحاب و عدالت آنها؛
4. بخارى و الصحيح او از ديدگاه اهل سنّت، كلينى و كتاب الكافى از ديدگاه شيعه؛
5. بررسى شمارى از رجال ضعيف الكافى و صحيح البخارى و بررسى موضوعاتى چند از اين دو كتاب.
در بعضى از فصل‏هاى كتاب، فهرستى از بعضى راويان حديث در اين دو كتاب و تعداد روايات نقل شده از آنها مشخّص شده است.
همچنين فهرستى از راويان ضعيف در صحيح البخارى و الكافى با نقل اقوال علماى رجال درباره آنها آورده شده است.
در مورد تطبيق محتواى روايات الكافى و صحيح البخارى، متن رواياتى از باب‏هاى واجب الوجود، بداء، قضا و قدر، و علم و ايمان، آورده شده است.

مكّى عاملى، سيّد على حسين.

657. بحوث فى فقه الرجال. مؤسسة العروة الوثقى، 1414 ق، 222ص.

تقرير درس سيّد على علّامه فانى.
اين كتاب، در بردارنده مباحث زير است:
مقدمه مؤلّف، شامل تاريخ، ماهيّت و اهميّت علم رجال، تعبّد به قول رجالى، و جعل و وضع در طريق احاديث است.
متن كتاب، مشتمل بر هشت باب است كه عبارت‏اند از:
باب اوّل، اصالت عدالت و وثاقت؛
باب دوم، مراتب توثيق و تضعيف؛
باب سوم، ارزش توثيقات بزرگان علم رجال و درايه؛
باب چهارم، بررسى ادّعاى وثاقت راويان تعدادى از كتب روايى؛
باب پنجم، وثاقت اشخاصى كه يكى از اصحاب اجماع از آنها روايت نقل كرده‏اند؛
باب ششم، تقدّم و تأخّر جرح بر تعديل؛
باب هفتم، صحّت و قطعيت صادر شدن كتب اربعه؛
باب هشتم، امورى كه ادّعا شده است دلالت بر وثاقت مى‏نمايند.
خاتمه، در احوال پنج نفر از راويان حديث است.
در مقدّمه، مقدّمه‏نگار در مورد زندگى و آثار مؤلّف، بحث كرده است.

موحد ابطحى، سيّد محمّد على (1349 - 1423ق).

658. أخبار الرواة.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 582.
مؤلّف در مقدمه كتاب، شيوه تأليف خود در اين كتاب را بيان نموده است.
متن كتاب، مشتمل بر موسوعه‏اى از راويان روايات شيعه است كه بر اساس ترتيب حروف الفبا در نام راويان، تنظيم شده است.
به همراه نام هر راوى، شرح حال، راويان و مشايخ، سند و متن روايت‏هاى وارد شده در مورد وى و رواياتى كه وى در سلسله اسناد آن قرار داشته، آورده شده است و در هر مورد، بنا بر مقتضاى آن، مباحث مورد لزوم از طرف مؤلّف، مطرح شده است.
اسامى شامل نام كلّيه راويان موجود در اسناد روايات است.
اين كتاب حجيم، مشتمل بر ده‏ها جلد است كه هنوز به چاپ نرسيده است.

659. أصحاب الإجماع و مشايخهم.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 582.
در مورد اصحاب اجماع، مباحث گوناگون و ديدگاه‏هاى مختلفى وجود دارد كه به دليل اهميّت آنها همواره مورد توجّه علماى رجال بوده است.
مؤلّف در اين كتاب، مباحث مختلفى كه در مورد اين راويان مطرح است، ارائه نموده و با بررسى و تحقيق در مورد هر مبحث، ديدگاه خود در هر مورد را مشخّص كرده است.
از جمله مباحث مطرح شده در مورد اصحاب اجماع، بررسى متن عبارت محمّد بن عمر بن عبد العزيز كشّى در اختيار معرفة الرجال در زمينه اصحاب اجماع، تعريف اصحاب اجماع و بررسى مصاديق آنها به همراه اقوال مختلف، بيان مفهوم اجماع در مورد اين راويان و بيان شرح حال هر يك از اصحاب اجماع است.
اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است.

660. تاريخ آل زراره. اصفهان: چاپ‏خانه ربّانى، 1400 ق، 242 ص.

اين كتاب، مشتمل بر معرّفى اعضاى خاندان آل زراره، همراه با شرح حال هر يك از اعضاى اين خانواده است كه از زمان حضرت على‏عليه السلام تا زمان بعد از غيبت صغرى، مورد بحث واقع شده است.

661. تهذيب المقال فى تنقيح كتاب الرجال. قم: سيّد محمّد موحد ابطحى، 1417 ق، 5 ج، دوم.

مقدّمه كتاب، در بيان روش مؤلّف در اين شرح و بيان سه فايده رجالى است:
فايده اوّل، در شرح حال نجاشى نسب، كنيه، تاريخ حيات، جايگاه وى در نزد علماى اجازات، مشايخ و شاگردان وى بيان شده است.
فايده دوم در بيان ويژگى‏هاى كتاب رجال النجاشى و طُرُق نجاشى به مصنّفات، بيان مفهوم اصل، نسخه، مصادر، نوادر و فرق آنهاست و در نهايت، طُرُق به كتاب نجاشى مطرح شده است.
فايده سوم، در بيان روش‏هاى علم و معرفت به مدح و ذم راويان و بيان روش مرحوم نجاشى در اين مورد است.
رجالى النجاشى از مهم‏ترين كتب رجالى و يكى از چهار كتاب اصلى علم رجال است و مؤلّف آن، در نظر داشته است كه فهرست اسامى مؤلّفان شيعه و آثار ايشان را ارائه نمايد و در اين زمينه، شرح حال مختصرى از هر يك از مؤلّفان را بيان داشته است.
مؤلّف كتاب تهذيب المقال، با مراجعه به كتاب‏هاى رجالى، حديثى، تاريخى و غيره (اعم از كتاب‏هاى شيعه و اهل سنّت) و طرق شيخ طوسى در التهذيب، الاستبصار و الفهرست، و طريق شيخ صدوق در كتاب من لا يحضر، شرح مبسوطى در مورد هر يك از رجال فهرست شده در كتاب رجال النجاشى كه شرح حال آنها مُهمل بوده و رجالى كه نام آنها در ضمن شرح‏هاى اين كتاب آمده و شرح مستقلى نداشته‏اند، و يا مؤلّفان از شيعه‏اى را كه نجاشى متعرّض آنها نشده است، جمع‏آورى كرده و ارائه داده است. همچنين مؤلّف، اشكال‏هايى را كه در رجال النجاشى مشاهده نموده، مورد بررسى و نقد قرار داده‏است. مباحث مورد شرح عبارت‏اند از: نام مؤلّف، لقب، كنيه، نَسَب، قبيله، محلّ تولد و سكونت، خاندان، طبقه (مشتمل بر بيان و شرح حال مشايخ و شاگردان هر شخصيت)، منزلت راوى در ميان اصحاب، تاريخ زندگى، مذهب، توثيق يا تضعيف، مدح يا ذم او، و فهرست تأليفات او.
مؤلّف به منظور دسترسى سريع به موضوعات و عناوين، اقدام به تهيه چند فهرست نموده كه در آخر جلد اوّل، ارائه شده‏اند.
شايان ذكر است كه اين شرح، تا جلد پنجم آن، يعنى تا آخر حرف «ذال» به چاپ رسيده است.

662. شرح رجال الطوسى.

الرجال محمّد بن حسن طوسى (385 - 460ق)، يكى از چهار كتاب اصلى رجال شيعه و مشتمل بر فهرست اسامى اصحاب و راويان معصومان‏عليهم السلام از امامى و غير امامى است.
مؤلّف در شرح خود بر اين كتاب، با مراجعه به مصادر اوّليه شيعه و اهل سنّت، شرح حال صحابيان و راويان ذكر شده در كتاب را بيان نموده است. همچنين شرح حال صحابيان و راويانى را كه مؤلّف متذكّر نشده است، ارائه داده و در موارد وجود اشكال در كتاب، آن را مطرح و بررسى نموده است.
اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است.

663. شرح رجال الكشّى.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
رجال الكشّى، تأليف محمّد بن عمر بن عبد العزيز كشّى (ق 4) است كه هم اكنون، اصل آن موجود نيست و تنها متن‏هايى كه شيخ طوسى از اين كتاب انتخاب نموده، با عنوان اختيار معرفة الرجال در دسترس ماست.
اين كتاب، يكى از چهار كتاب اصلى شيعه در علم رجال است كه در زمينه تاريخ تشيّع در عصر معصومان‏عليهم السلام، تشكّل‏هاى تشيّع و فرقه‏ها و دسته‏بندى‏هاى داخلى شيعه را مشخّص نموده است. همچنين روايت‏هايى كه در شرح حال رجال‏اند، آمده است.
مؤلّف در شرح خود بر اين كتاب، ضمن مراجعه به كتاب‏هاى رجالى، حديثى و تاريخى (اعم از كتاب‏هاى شيعه و اهل سنّت)، شرح مبسوطى بر اين كتاب نوشته است. همچنين عناوينى را كه مناسب با كتاب است، اضافه كرده و در موارد وجود اشكال، آن را تبيين كرده و مورد بررسى قرار داده است.
اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است و در المسلسلات فى الإجازات (ص 583) اين كتاب، مشتمل بر پنج جلد معرّفى شده است.

664. شرح الفهرست للطوسى.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
الفهرست تأليف محمّد بن حسن طوسى (385 - 460ق) در بردارنده فهرستى از مؤلّفان شيعه به همراه ذكر اسامى تأليف‏هاى آنهاست. اين كتاب، يكى از چهار كتاب اصلى شيعه در علم رجال است. مؤلّف در شرح خود بر اين كتاب، ضمن مراجعه به مصادر اوّليه شيعه و اهل سنّت، شرح حال مؤلّفان ذكر شده در كتاب و شرح حال مؤلّفانى را كه شيخ طوسى در كتاب خود متذكّر آنها نشده است، ارائه نموده و در موارد وجود اشكال در كتاب، آن را مطرح و بررسى نموده است.
اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است.

665. الطبقات الكبرى فى أصحاب النبىّ و الأئمّةعليهم السلام.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
اين كتاب، دانش‏نامه‏اى مشتمل بر اصحاب پيامبرصلى الله عليه وآله و ديگر معصومان‏عليهم السلام است كه بر اساس حروف الفبا، در نام اصحاب، تنظيم و ارائه شده است.
در ذيل هر عنوان، شرح حال و طبقه آن صحابى به همراه مباحث ديگرى بنابر مقتضاى هر شخصيت، مشخّص شده است.
مؤلّف با مراجعه به كتاب‏هاى حديثى، رجالى و تاريخى از شيعه و اهل سنّت، ديدگاه علما را در هر مورد، بيان نموده است و در موارد لزوم، مطالبى را اضافه كرده و در مواردى با ادلّه‏اى كه مطرح نموده، اشكال‏هايى را كه مشاهده نموده، مطرح كرده است و ديدگاه صحيح در مورد عنوان مورد بحث را مشخّص كرده است.
شايان ذكر است كه روش مؤلّف در تبيين طبقه راويان از صحابه بر اساس مراجعه به اقوال علما در مصادر مختلف است و به منظور دستيابى به طبقه راويان از روش تبيين جايگاه راوى در اسناد روايات با دسته‏بندى اسناد و ارائه راوى و مروى عنه وى نيست.
اين كتاب، مشتمل بر ده‏ها جلد است، به طورى كه تنها درباره طبقه اصحاب امام صادق‏عليه السلام بيش از پنج هزار نفر استقصا و ارائه شده‏اند. اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است.

666. القواعد الرجالية.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
اين كتاب، مشتمل بر كلّيه مباحث عامّه رجالى و قواعد رجالى، روش‏هاى بيان توثيق و تضعيف راويان، شيوه تصحيح روايات، بررسى كتب اربعه رجالى، طُرُق حمل روايات، توثيقات عامّه و... است.

667. مشايخ ابن أبى عمير.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
درباره ابن ابى عمير، از جهات مختلف، مباحث گوناگونى مطرح شده است و مؤلّف به دليل اهمّيت و جايگاه ويژه وى، اين مباحث را مطرح نموده است كه عبارت‏اند از:
بيان شرح حال راوى؛
ارائه مباحث ذكر شده در مورد اصحاب اجماع (چون وى از جمله افراد اصحاب اجماع است)؛
حجّيت مراسيل وى؛
وثاقت مشايخِ بدون واسطه وى (چون شيخ در عدّة آورده است: «لا يرون و لا يرسلون إلّا عمّن يوثق به»؛
استقصاى مشايخ وى به همراه شرح آنها.
اين كتاب هنوز به چاپ نرسيده است.

668. الممدوحين و المذمومين من الصحابة.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
اين كتاب، مشتمل بر شرح حال صحابيان پيامبرصلى الله عليه وآله، اعم از راوى و غير راوى، به همراه مدح يا ذم در مورد هر يك از آنهاست و هنوز به چاپ نرسيده است.

669. من روى عن الثقات.

المسلسلات فى الإجازات، ج 2، ص 583.
اين كتاب، در بردارنده راويانى است كه در مورد آنها توثيق وارد شده است، به همراه روايانى كه از هر يك از آنها روايت دارند. اين كتاب، هنوز به چاپ نرسيده است.

670. نخبة الأثر فى رجال كتب المعتبر.

المسلسلات فى الرجال، ج 2، ص 583.
المعتبر تأليف نجم الدين ابو القاسم جعفر بن حسن هذلى حلّى (م 676ق)، شرح كتاب مختصر النافع تأليف ديگر همين مؤلّف است كه به صورت فقه استدلالى بوده و مؤلّف در لابه‏لاى مباحث مطرح شده، در مورد راويان حديث، اظهار نظر نموده است. مؤلّف نخبة الأثر درباره اين روايان، كتاب ياد شده را تأليف كرده است.
محقّق تهرانى در الذريعة (ج 24، ص 49، ش 241) اين كتاب را با عنوان نتيجة الفكر فى تنقيح رجال المعتبر، فهرست نموده است.