در مسجد نشستن پس از سپيده دم تا بر آمدن خورشيد براى طلب روزى از مسافرت در زمين مؤثرتر است، خوردن به توانائى دل ناتوانست و معده را پاك كند و دل را بپالايد و ترسو را شجاع كند و فرزند را خوب كند، خوردن 21 دانه كشمش سرخ بناشتا در هر روز هر مرضى را دفع كند جز مرض موت، مستحبست مسلمان با زن خود در شب يكم ماه رمضان جماع كند چون خدا فرمود (187- البقره) شب روزه جماع با زنانتان بر شما حلال است.

جز انگشتر نقره بدست مكنيد زيرا رسول خدا (ص) فرموده خدا پاك نكند دستى را كه در آن انگشتر آهن است، هر كه نام خدا بر انگشترش نقش دارد بايد هنگام استنجا آن را از دستى كه بدان استنجا ميكند در آورد، هر گاه يكى از شما در آينه بنگرد بگويد: سپاس از آن خدا است كه مرا آفريد و زيبايم آفريد و صورتگرى كرد و زيبا صورتى بمن داد و در من آراست آنچه را در ديگرى كاست و با سلام مرا گرامى داشت، هر كه از شما نزد برادر مسلمانش رود براى او خود را آرايش كند چنانچه براى بيگانه‏اى كه ميخواهد او را در بهترين وضع بيند آرايش ميكند.

روزه سه روز در هر ماه با روزه همه ماه شعبان وسوسه سينه و پريشانيهاى دل را ميبرد: استنجاء با آب سرد بواسير را قطع ميكند، شستن جامه هم و غم را ببرد و طهور نماز باشد، موى سپيد را نكنيد كه نور است و هر كه در اسلام مويش را سپيد كند روز قيامت همان نور او باشد، مسلمان جنب نخوابد، نخوابد مگر با طهارت، و اگر آب نيابد تيمم كند با خاك، زيرا روح مؤمن بدرگاه خدا عز و جل برآيد و او را بپذيرد و باو بركت دهد و اگر مرگش رسد او را در بهترين صورتى نهد و اگر نرسد با فرشته‏هاى امين خود او را بتنش برگرداند.

مسلمان بسوى قبله تف نكند و اگر از فراموشى كرد بايد از خدا آمرزش خواهد، كسى در جاى سجده خود پف نكند و نه در خوراك و نوشابه خود و نه در دعاى همراه خود، كسى از شما در راه غائط نكند و از پشت بام در هوا نشاشد و نه در آب جارى و هر كه چنين كرد و آسيب ديد نبايد جز خود را سرزنش كند زيرا آب اهلى دارد و هوا هم اهلى دارد هر گاه يكى از شماها باشد آن را گاز ندهد و رو بباد نباشد، بپشت نخوابد.

كسى در نمازش با كسالت يا قوزپشت نباشد، بنده‏اى كه در برابر خدا ايستد بايد از پريشان فكرى بكاهد زيرا همان را از نمازش دارد كه دل بدان داده، ذكر خدا را در هيچ جا و هيچ حال وامگذاريد كسى از شما در نمازش روى بديگر سوى نكند زيرا چون بنده در آن روى بگرداند خدا فرمايد: اى بنده رويت بسوى من باشد كه بهتر است برايت از كسى كه بدو رو كردى، آنچه از سفره بيفتد بخوريدش كه درمان هر درديست باذن خدا براى كسى كه قصد شفا بدان كند.

جامه پنبه‏اى پوشيد كه جامه رسول خدا (ص) بود و جامه پشمى و موئى نميپوشيد مگر براى علتى، هر كدام شما طعامى بخورد و انگشتانى كه با آنها خورده بليسد خدا جل ذكره فرمايد: خدا بتو بركت دهد، راستى خدا جمال را دوست دارد و هم اينكه نشانه نعمت را در بنده خود بنگرد. صله رحم كنيد گر چه بسلامى باشد براى فرموده خدا (2- النساء) بپرهيزيد از خدا كه مسئول او هستيد و در باره ارحام.

روز خود را بگفته‏هاى چنين و چنان و باينكه چها و چها كرديم بسر نبريد زيرا با شما نگهبانانى هستند كه آن را مينويسند. خدا عز و جل را در هر مكانى ياد كنيد. بر پيغمبر و آلش صلوات بفرستيد كه خدا دعاى شما را با ذكر او و رعايت او بپذيرد. خوراكى داغ را بگذاريد تا سرد شود و امكان دهد زيرا رسول خدا فرمود در حالى كه خوراك داغى برش نهادند: آن را بگذاريد تا سرد شود و امكان دهد و خدا داغ را بما نخوراند، و بركت در سرد است و داغ بركت ندارد.

بكودكانتان بياموزيد آنچه را خداوندشان بدان سود دهد تا مخالفين مذهب بر آنها دست نيابند. أيا مردم زبانتان را نگهداريد و بخوبى سلام كنيد. امانت را بپردازيد گر چه بكشندگان پيمبران باشد. بسيار ذكر خدا كنيد گاهى كك ببازار رويد و هنگام اشتغال مردم بخريد و فروش زيرا كه آن كفاره گناهان مى‏شود و فزونى حسناتست و از غافلان مباشيد.

چون ماه رمضان رسد بنده خدا حق ندارد بسفر رود براى اينكه خدا فرمايد (182- البقره) هر كدام ماه را ديديد بايد روزه گيريد، در نوشيدن مسكر و مسح روى موزه تقيه نيست، مبادا در باره ما غلو كنيد بگوئيد ما بنده پرورده‏ايم و در فضل ما هر چه خواهيد بگوئيد، هر كه ما را دوست دارد بايد مانند ما كار كند و از پارسائى يارى جويد كه آن بهترين يار است در دنيا و آخرت، با بدگويان ما ننشينيد و نزد دشمن علنى ما را مدح نكنيد تا دوستى ما را اظهار كنيد و خود را خوار كنيد نزد سلطان خود.

راستى را از دست مدهيد كه باعث نجاتست، بدان چه نزد خداست رو كنيد و رضا و طاعتش را بجوئيد و بر آن دو صبر كنيد، چه زشت است كه مؤمن ببهشت رود و پرده دريده و بى‏آبرو باشد. ما را از شفاعت خود در قيامت درمانده نكنيد بسبب كردار بديكه پيش داشتيد و خود را روز قيامت نزد دشمن رسوا نكنيد. خود را در مقامى كه نزد خدا داريد بوسيله دنياى حقير دروغگو در نياوريد.

چنك زنيد بدان چه خدايتان فرموده كه ميان هيچ كدام از شما و ديدن آنچه بر او رشك بايد و آن را دوست دارد نيست مگر هم اينكه رسول خدا هنگام مرگ بر سر بستر او آيد و آنچه نزد خدا است بهتر و پاينده‏تر است و بخدا كه مژده‏اش آيد و چشمش روشن شود و لقاء خدا را دوست بدارد، و همكيشان ناتوان خود را زبون مشماريد زيرا هر كه مؤمن را زبون شمارد خدايش زبون شمارد و روز قيامت ميان آنها جمع نسازد مگر اينكه توبه كند. نبايد مردى زحمت درخواست ببرادر خود دهد در صورتى كه بداند نيازى باو دارد، از هم ديدن كند و با هم مهربان باشيد و بهم بخشش كنيد و چون منافقى نباشيد كه بگويد آنچه را نكند.

زناشوئى كنيد زيرا رسول خدا (ص) فرمود: هر كه خواهد بروش من باشد بايد زناشوئى كند زيرا زناشوئى سنت منست، فرزند خواهيد كه من روز قيامت بوسيله شما با امتهاى ديگر رقابت دارم، بفرزند خود شير زن زناكار و ديوانه ندهيد كه شير واگير دارد، بر كنار باشيد از خوردن گوشت پرنده‏اى كه سنگدان و سيخك پا و چينه‏دان ندارد، بپرهيزيد از خوردن گوشت درنده‏هاى نيشدار و پرنده‏هاى با چنگال سپرز را نخوريد كه از خون فاسد است، سياه مپوشيد كه جامه فرعونست، از غده‏هاى گوشت كناره كنيد كه رك خوره را تحريك كنند.

در دين قياس نكنيد كه قياس بردار نيست و مردمى آيند كه در دين قياس بكار برند و آنان دشمنان دينند و نخست كسى كه قياس كرد ابليس بود. كفش نوك‏دار مپوشيد كه كفش فرعونست و او نخست كس است كه كفش نوك‏دار پوشيد با ميخوران مخالفت كنيد، خرما بخوريد كه درمان دردها است.

پيرو گفته رسول خدا (ص) باشيد كه فرمود: هر كه يك در گدائى بروى خود گشايد خداوند يك در فقر بر او گشايد، بسيار استغفار كنيد كه روزى‏آور است، هر چه توانيد كار خير ذخيره كنيد كه فردا بدست شما ميرسد مبادا ستيزه كنيد كه مايه شك است، هر كه بخدا حاجتى دارد بايد در يكى از سه ساعت روز جمعه بخواهد. ساعت زوال هنگامى كه باد بوزد و درهاى آسمان گشوده شود و رحمت فرود آيد و پرنده‏ها صدا كنند و آخرين ساعت شب هنگام سپيده دم كه دو فرشته فرياد زنند: آيا توبه كنى هست تا توبه او پذيرفته شود؟ آيا سائلى هست تا باو عطا شود؟ آيا طالب آمرزشى هست تا او را بيامرزم؟ آيا حاجتمندى هست؟ جارچى خدا را پاسخ دهيد، روزى را ميان سپيده‏دم تا بر آمدن خورشيد بجوئيد كه مؤثرتر است از مسافرت در زمين و آن ساعتى است كه خدا جل و عز روزيها را در آن پخش كند ميان بندها.

چشم براه فرج باشيد و از رحمت خدا نوميد نباشيد زيرا محبوبترين كارها نزد خدا انتظار فرج است و آنچه مؤمن بر آن پايد، بخدا توكل كنيد نزد فراغت از دو ركعت صبح كه دلخواه‏ها را در آن عطا كنند. شمشيرها را با خود بحرم نبريد و برابر شمشير نماز نخوانيد زيرا قبله محل امانست چون بحج رويد رسول خدا (ص) را زيارت كنيد كه تركش جفا است، و بدان ماموريد، بدان قبرها كه حق ساكنانش بر شما لازمست فرود آئيد و زيارتشان كنيد و نزد آنها روزى خواهيد زيرا آنان بزيارت شما شاد شوند، بايد مرد سر قبر پدرش و مادرش حاجت طلبد پس از اينكه ب‏آنها دعا كند، گناه اندك را كم مگيريد چون بر بزرگتر توانا نيستيد زيرا كم هم شماره مى‏شود تا بزرگ گردد، سجده را طول دهيد كه هر كه طولش دهد فرمانبر است و نجات يابد.

بسيار ياد مرگ كنيد و ياد روز برآمدن از گورها و روز قيامت در برابر خدا تا هر مصيبتى بر شما آسان باشد، هر كه چشمش درد كند بايد آية الكرسى بخواند و معتقد باشد كه به مى‏شود براستى كه درمان گردد ان شاء اللَّه. از گناهان خوددار باشيد كه هيچ گرفتارى و نقصان روزى نيست مگر بوسيله گناه تا برسد بخراش و پيشامد بد و مصيبت زيرا خدا جل ذكره ميفرمايد (30- الشورى) هر آن آسيب كه بشما رسد در برابر آنچه است كه بدست خود كنيد از بسيارى هم گذشت مى‏شود، بسيار ياد خدا عز و جل باشيد بر سر خوراك و آن را از دهان بدور نيندازيد كه نعمتى است از نعمتهاى خدا و روزى از روزيهاى او است و شكرش بر شما لازمست با حمدش، با هر نعمتى خوش برخورد باشيد پيش از جدائى از آن زيرا آنها بروند و گواه صاحب خود باشند بر آنچه با آنها كرده است، هر كه بروزى كم خدا راضى است خدا هم بعمل كم او راضى است، مبادا تقصير كنيد كه مايه افسوس است در وقتى كه افسوس سود ندارد، چون در نبرد بدشمن برخوريد كم بگوئيد و بسيار ذكر خدا عز و جل كنيد و نگريزيد تا خدا را بخشم آريد و مستوجب غضب او شويد.

هر گاه در ميان برادرانتان در ميدان نبرد زخمدار يا گرفتار دشمن ديديد خود باو كمك كنيد، تا توان داريد كار خوب كنيد كه از مردن بد جلو گيرد، هر كدامتان بخواهد بداند مقامش در نزد خدا چيست بنگرد در برابر گناهان چه وضعى دارد، بهترين ذخيره مرد در خانه گوسفند است هر كه در خانه‏اش گوسفند دارد فرشته‏ها هر روز يك بار او را تقديس كنند و هر كه دو گوسفند دارد دو بار او را تقديس كنند و همچنان در سه، و خدا فرمايد: مبارك باشد براى شما، هر گاه مسلمانى ناتوان شود گوشت را با شير بخورد كه خدا نيرو را در اين دو قرار داده ، هر گاه قصد حج كنيد خودتان برخى حوائجتانرا بخريد زيرا خدا فرمايد (47- التوبة) اگر قصد خروج داشتند براى آن ساز برگ آماده ميكردند.

هر كدام از شما در آفتاب نشينيد بدان پشت دهد زيرا درد درونى را پديد كند، چون بحج رفتيد بسيار بخانه خدا نگاه كنيد زيرا خداوند صد و بيست نظر رحمت نزد خانه محترم خود دارد كه شصت از آن از ان طواف‏كنندگان و چهل از ان نمازگزاران و بيست از آن نگاه‏كننده‏ها است، در برابر خانه كعبه بهر آنچه از گناهان خود كه بياد داريد اعتراف كنيد و براى آنچه بياد نداريد بگوئيد: پروردگارا هر چه تو بر ما نوشته‏اى و ما فراموش كرديم آن را بيامرز زيرا هر كه در آنجا بگناهانش اعتراف كند و آنها را بر شمارد و ياد كند و از خدا جل و عز آمرزش آنها را خواهد بر خدا سزاست كه آنها را برايش بيامرزد، بدعا پيشدستى كنيد تا بلا نازل نشده زيرا درهاى آسمان در شش موقف بازشوند، نزد آمدن باران و نزد يورش دليران و نزد گفتن اذان و نزد خواندن قرآن و نزد زوال و نزد برآمدن سپيده.

هر كس تن مرده‏اى را پس از سرد شدن مس كند غسل بر او واجب شود، هر كه مؤمنى را غسل دهد بايد پس از كفن كردن او غسل كند و پس از آن مسش نكند كه غسل بر او واجب شود كفنها را بخور ندهيد، بمرده‏ها جز كافور عطر نماليد زيرا مرده چون محرم است، بأهل خود سفارش كنيد بر سر مرده گفتار نيكو كنند (بد زبانى نكنند و ناروا نگويند) زيرا فاطمه دختر رسول خدا (ص) چون پدرش (ص) جانداد دختران بنى هاشم براى او مرثيه خواندند و او فرمود ماتم ماتم‏گيرى مرسوم عرب را وانهيد و دعاء كنيد.

مسلمان آينه برادر خويش است هر گاه از برادر خود لغزشى ديديد همه بر سر او نريزيد او را ارشاد و اندرز دهيد و باو نرمش كنيد، مبادا اختلاف كنيد كه سبب خروج از دين است و بر شما باد عادل و رشيد باشيد، با هم مهر ورزيد و مهربان باشيد، هر كه با چهارپايش سفر كند ب‏آب و علف او آغاز كند، بر چهره چهار پايان نزنيد زيرا كه آنها براى پروردگار خود تسبيح ميكنند، هر كدام شما در سفر راه گم كرد يا ترس كرد فرياد زند «يا صالح أغثنى» اى صالح بدادم برس، زيرا در ميان برادران جن شما كسى است كه چون آواز را بشنود پاسخ دهد و گمشده شما را براه رساند و چهار پايش را نگهدارد، هر كس از شير بر خود و مركب و رمه‏اش بترسد بايد خطى بر گرد آن كشد و بگويد: «اللهم رب دانيال و الجب و كل اسد مستأسد احفظنى و غنمى» بار خدايا پروردگار دانيال و چاه و هر شير شرزه مرا و گوسفندم را نگهدار

و هر كدام شما از غرق ترسد بايد بگويد «بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ، وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ» هر كه از عقرب ترسد بايد بخواند «سَلامٌ عَلى‏ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا المؤمنين». در روز هفتم از نوزاد خود عقيقه بكشيد و هر گاه سر آنان را تراشيديد بوزن مويشان نقره صدقه بدهيد زيرا كه آن بر هر مسلمانى واجب است و رسول خدا (ص) با حسن و حسين چنين كرد، هر گاه بسائلى چيزى داديد از او بخواهيد در حق شما دعا كند كه براى شما مستجاب گردد و براى خودش مستجاب نشود زيرا كه دروغ ميگويند و آنكه باو چيزى دهد بايد دستش را بدهانش بر گرداند و آن را ببوسد زيرا خداوند آن را ميگيرد پيش از آنكه بدست سائل برسد: خداوند تبارك و تعالى فرمود (105- التوبة) خداوند آن را ميگيرد پيش از آنكه بدست سائل برسد: خداوند تبارك و تعالى فرمود (105- التوبة) و خدا صدقها را ميگيرد، در شب صدقه بدهيد زيرا صدقه شب غضب پروردگار را فرو نشاند، كلام خود را از عمل خود شماريد تا كم گوئيد جز در خير، از آنچه خدا بشما روزى كرده انفاق كنيد زيرا آنكه در رضاى من انفاق كند بمنزله مجاهد در راه خدا است، هر كه يقين دارد كه عوض ميگيرد انفاق ميكند و دلش بدان سخاوتمند است.

هر كس يقين بچيزى دارد و شك كند بيقين خود بپايد زيرا شك يقين را دفع نكند و نقض ننمايد، گواهى ناحق ندهيد و بر سر سفره‏اى ننشينيد كه بر آن مى‏نوشند زيرا بنده نداند كى بميرد و هر گاه يكى از شماها بر سر خوراك نشيند بايد چون بنده نشيند و روى زمين بخورد و پاى خود را بر ديگرى ننهد و چهار زانو ننشيند زيرا اين نشستن را خدا بد دارد و دشمن دارد صاحب آن را، شام پيمبران بعد از نماز عشاء است و شام را ترك نكنيد كه تركش بدن شما را ويران ميسازد، تب قاصد مرگ است و زندان خدا است در زمين و هر كدام بنده‏هاى خود را بخواهد در آن زندانى كند و آن گناهان را بريزد چنانچه كرك از كوهان شتر بريزد هيچ دردى نيست جز اينكه از درون تن باشد مگر زخم و تب كه اين دو بر تن وارد شوند. گرمى تب را با گل بنفشه بشكنيد و آب سرد زيرا گرمى آن را از حرارت دوزخ است، مسلمان مداوا نكند تا مرض بر او غالب شود.

دعاء قضاء محكم را برگرداند آن را آماده داريد و بكار بريد، وضو روى طهارت ده حسنه دارد، وضو بگيريد، مبادا تنبلى كنيد كه هر كه تنبل باشد حق خدا را ادا نكند، با آب از بوى بد نظافت كنيد و خود را وارسيد زيرا خدا از بنده چركين كه همنشين او از وى نفرت دارد بدش آيد، با ريش خود در نماز بازى نكنيد و نيز با هر چه شما را از نماز مشغول دارد، بعمل خير بشتابيد پيش از آنكه بكار ديگر پردازيد. مؤمن خود از خويش در رنج است و مردم از او در آسايشند، بايد عمده كلام شما ذكر خدا باشد.

از گناهان بر حذر باشيد زيرا بنده كه گناه كند روزى او بند آيد، بيماران خود را با صدقه درمان كنيد و اموال خود را با زكاة محفوظ سازيد، نماز تقرب هر پرهيزكار است و حج جهاد هر ناتوانست، و پذيرائى نيكو از شوهر جهاد زنانست، فقر مرگ اكبر است، كمى عيال يكى از دو توانگريست، اندازه داشتن نيمى از زندگيست غمندگى نيمى از پيريست، فقير نشود مرديكه اقتصاد دارد، نابود نشود مرديكه مشورت كند، احسان نشايد جز نزد صاحب خانواده يا ديندار، براى هر چيزى ثمره‏ايست و ثمره‏ايست و ثمره احسان كردن زود چراغ آوردنست، هر كس يقين بعوض دارد عطا بخشد، هر كه در مصيبت بر دو زانو زند اجرش برود.

بهترين عمل مؤمن انتظار فرج است، هر كه پدر و مادرش را غمنده كند ناسپاسى آنها كرده، روزى را با صدقه دادن بخواهيد، انواع بلا را با دعاء دفع كنيد، پيش از رسيدن بلا بدان بچسبيد، سوگند بدان كه دانه شكافد و جاندار بر آرد بلا شتابانتر است بمؤمن از سيل سرازير از تپه بپائين يا از دويدن استرها، عافيت از سختى بلا را بخواهيد كه سختى بلا رفتن دين است، سعادتمند آن كس است كه بديگرى پند گيرد و پند پذيرد: خود را باخلاق خوب پرورش دهيد زيرا بنده با خوش خلقى بپايه روزه‏دار و شب زنده‏دار رسد، هر كه دانسته مى‏نوشد خدايش از چرك دوزخ بنوشاند و گر چه آمرزيده شود، نذر در معصيت درست نيست و نه قسم در قطع رحم، آنكه بى‏عمل صالح دعا كند چون تيرانداز بى‏زه است، بايد زن براى شوهرش عطر بزند، آنكه براى دفاع از مالش كشته شود شهيد است، مغبون نه پسنديده است و نه مزد دارد.

قسم فرزند بى‏اجازه پدر منعقد نيست و نه از زن بى‏اجازه شوهر، خاموشى تا شب روا نيست مگر در ذكر خدا. پس از هجرت باديه‏نشينى روا نيست (يعنى مسافرت كردن مسلمان از بلاد اسلام ببلاد كفر و اقامت در آنجا جايز نيست)، پس از فتح مكه هجرت مورد ندارد، براى آنچه نزد خدا عز و جل است متعرض باشيد زيرا در آن بى‏نيازيست از آنچه در دست مردم است، خدا دوست دارد پيشه‏ور أمين را.

عملى نزد خدا از نماز محبوب‏تر نيست امور دنيا شما را از وقتش باز ندارد زيرا خدا نكوهش كرده مردمانى را كه باوقاتش بى‏اعتنائى كردند و فرموده (5- الماعون) آنان كه از نمازشان غفلت ورزند، بدانيد نيكوكاران مخالف شما بهم خودنمائى كنند اينست كه خدا عز و جل ب‏آنها توفيق ندهد و نپذيرد مگر عمل خالص را، نيكى نپوسد و گناه فراموش نشود، خدا با آنها است كه تقوى دارند و هم احسان كنند.

مؤمن برادرش را سرزنش نكند و خيانت نكند و متهم نسازد و وانگذارد و از او بيزارى نجويد، عذر برادرت را بخواه و اگر عذرى ندارد عذرى برايش بتراش، كندن كوه‏ها آسانتر است از دل كندن از پادشاهى چند روزه از خدا يارى جوئيد و صبر كنيد زيرا زمين از آن خدا است و بهر كدام بنده‏هايش بخواهد بارث دهد و سر انجام از آن پرهيزكارانست، در كارى پيش از وقتش شتاب نكنيد تا پشيمان شويد و مدت بر شما طولانى نيايد تا دلتان تنك شود، بناتوانانتان رحم كنيد و از خدا عز و جل رحمت طلبيد، مبادا غيبت كنيد زيرا مسلمان از برادرش غيبت نكند و حال آنكه خدا از آن نهى كرده و فرموده (16- الحجرات) آيا كسى از شماها دوست دارد از گوشت مردار برادرش بخورد، از آن بدتان آيد، مؤمن دست بسته نماز نخواند در حالى كه ايستاده تا مانند مجوس باشد.

كسى از شما ايستاده آب ننوشد كه باعث دردى مى‏شود كه درمان ندارد مگر خدا عافيت دهد، هر گاه كسى از شما در ميان نماز جانورى گرفت آن را زير خاك كند و بر آن آب دهن اندازد يا آن را در جامه خود پيچد تا از نماز فارغ شود، روى بپشت سر كردن نماز را ببرد و هر كس كرد بايد نماز را با اذان و اقامه و تكبير از سر گيرد، هر كه تا آفتاب برآيد ده بار قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و مانندش انا انزلناه و باندازه‏اش آية الكرسى بخواند مالش را از آنچه بر آن ميترسد حفظ كند، هر كه پيش از آفتاب زدن قُلْ هُوَ اللَّهُ و انا انزلناه بخواند گرفتار گناه نشود و گرچه شيطان در باره‏اش بكوشد، بخدا عز و جل پناه بريد از غلبه وام.

و اهل بيت نمونه كشتى نوحند كه هر كه از آن تخلف كرد هلاك شد، بالا گرفتن جامه نظافتى است براى نماز خدا فرموده (4- المدثر) جامه خود را پاك دار يعنى بالا بگير. يك قاشق عسل شفا است خدا فرموده (71 النحل) برون آيد از شكمشان نوشابه‏اى چند رنگ كه درمان مردم است، در آغاز خوراكتان نمك باشد و پايانش با نمك و اگر مردم خاصيت نمك را ميدانستند آن را بر ترياق ترجيح ميدادند و هر كه خوراكش را بدان آغاز كند خدا هفتاد درد از او ببرد كه جز خداوند آنها را نداند.

از هر ماه سه روز روزه داريد كه برابر روزه عمر است و ما دو پنجشنبه را كه ميانشان چهارشنبه است روزه ميداريم زيرا خدا دوزخ را روز چهارشنبه آفريده بخداى عز و جل از آن پناه بريد، هر كدام حاجتى داريد بامداد پنجشنبه بدنبالش رويد زيرا رسول خدا (ص) فرمود: بار خدايا بامداد روز پنجشنبه را بر امتم مبارك كن و بايد هنگام بيرون رفتن از خانه بخواند (192- آل عمران) «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ- الى قوله- إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ» و آية الكرسى و انا انزلناه في ليلة القدر و فاتحة الكتاب را بخواند كه در آنها است قضاء حوائج دنيا و آخرت، بر شما باد به جامه درشت زيرا هر كه جامه‏اش نازك است دينش نازك است، در برابر خدا عز و جل نايستد كسى از شماها و جامه تن نما در برش باشد: بدرگاه خدا توبه كنيد و در محبت او در آئيد زيرا خدا پرتوبه‏كننده‏ها را دوست دارد و خوب پاكيزه‏ها را دوست دارد و مؤمن بازگرد و توبه كار است هر گاه مؤمن ببرادرش گريد اف ميان آنها جدائى افتد و هر گاه گويد تو كافرى يكى از آنها كافر است و نشايد كه او را متهم كند و اگر متهمش كند ايمان ميان آنها محو شود چنانچه نمك در آب محو شود. در توبه باز است براى هر كس كه بخواهد توبه كند، بدرگاه خدا براستى توبه كنيد اميد است خداوند بدكرداريهاى شما را جبران كند.

بهر پيمانى بستيد وفادار باشيد كه هيچ نعمتى از هيچ مردمى زائل نشده و نه هيچ خوشى مگر بواسطه گناهانى كه مرتكب شدند، راستى خداوند بهيچ وجه بر بنده‏ها ستم نكند و اگر با دعا پيشگيرى كنند زائل نشود و اگر كه وقتى ب‏آنها بلا رسيد يا نعمتى از دست آنها رفت بدرگاه خدا عز و جل با نهاد درست زارى كنند و سستى نكنند و اسراف نكنند هر آينه هر فاسدى را براى آنها اصلاح كند و هر چه از دست رفته ب‏آنها برگرداند.

هر گاه مسلمانى تنگدست شد از پروردگارش بديگرى شكايت نكند ولى بخود او شكايت كند زيرا كليدهاى همه امور و تدبير آنها در آسمانها و زمين‏ها و هر چه ميان آنها است بدست او است و او است پروردگار عرش بزرگ و الحمد للَّه رب العالمين، چون بنده از خواب برخيزد و بگويد پيش از بر پا ايستادن «حسبى الرب من العباد حسبى هو حسبى و نعم الوكيل» و هر گاه يكى از شماها شب برخاست باطراف آسمان نگرد و بخواند «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ- تا قول خدا- لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ».

سر كشى در چاه زمزم درد را ببرد از آبش بنوشيد در آن ستمى كه حجر الاسود است. چهار نهر از بهشتند، فرات و نيل و سيحون و جيحون كه دو نهر باشند. مسلمان بجهاد نرود با فرماندهى كه امين بر اجراء حكم نيست و امر خدا عز و جل را در قشون اجراء نميكند و اگر بهمراه او بميرد ياور دشمن ما است در حبس حق ما و ريختن خون ما و مردن او مردن جاهليت است، ياد آورى ما خاندان درمان هر خيانت و درديست و درمان وسوسه گناهست و دوستى ما رضاى پروردگار است، آنكه پيرو فرمان ما و در راه ما و مذهب ما است فرداى قيامت در حظيره فردوس با ما است و آنكه منتظر امر ما است چون كسى است كه در راه خدا بخون خود غلطد، هر كه هنگام جنك ما حاضر باشد و فرياد ما را بشنود و ما را بشنود و ما را يارى نكند خدا او را برو بدوزخ افكند، هر گاه مردم مبعوث شوند و راه بسته شود ما درب بهشت باشيم و ما باب حطه هستيم (يعنى فرودگاه بهشتيان نزد ماست) و همان باب السلام است هر كه در آيد نجات يافته و هر كه تخلف كند فرو افتد و هلاك شود، بماها خدا جل و عز آغاز كرده و بماها پايان دهد و بماها هر چه را خواهد محو كند و بما روزگار سخت را ببرد و بما باران فرو فرستد، مبادا فريبنده شما را بخدا بفريبد.

اگر كه قائم ظهور كند آسمان بارانش را ببارد و زمين گياهش را بروياند و كينه و دشمنى از دل بندگان برود و گرگ و ميش با هم آشتى كنند تا آنجا كه زنى از عراق بشام رود و جز بر روى گياه گام ننهد و سبدش بر سرش باشد و درنده باو آزار نرساند و از آن نترسد، اگر بدانيد چه مقامى داريد كه در ميان دشمنان خود بسر بريد و بر آنچه ناملايم شنويد صبر كنيد چشم شماها روشن شود، اگر مرا از دست بدهيد پس از من چيزها خواهيد ديد كه هر كدام شما از جور و تجاوز و خودخواهى و استبداد و استخفاف بحق خدا و هراس بر جان خود كه بيند آرزوى مرگ كند چون چنين شد همه برشته خدا بچسبيد و پراكنده نشويد، و بر شما باد بصبر و نماز و تقيه و بدانيد كه خدا عز و جل از تلون و بوقلمونى بنده‏ها خوشش نمى‏آيد؛ از حق و اهل حق بديگر سوى نشويد زيرا هر كه ديگرى را بجاى ما گرفت هلاك شد و دنيا از دستش برفت و پرگناه از آن بيرون شد.

هر كه از شماها بخانه خود در آيد بر أهل خود سلام كند و اگر اهل خانه ندارد بگويد: السلام علينا من ربنا و هنگام ورود بمنزلش قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند كه فقر را ببرد، بكودكان خود نماز بياموزيد و چون بهشت سال رسند آنها را مسئول آن بدانيد، از نزديكى بسگها بر كنار باشيد و بهر كه سگ بى‏رطوبت برسد بايد بجامه‏اش آب بپاشد و اگر با رطوبت باشد آن را بشويد، هر گاه حديثى از ما شنيديد و نفهميديد آن را بما برگردانيد و در باره آن توقف كنيد و چون حق بر شما روشن شد آن را بپذيريد، شماها فاش‏كننده و شتابزده نباشيد، بايد بسوى ما برگردد آنكه غلو كرده و پيش افتاده و بايد خود را بما برساند آنكه مقصر و كوتاه بين است هر كس بما چسبيد بمقصود برسد و هر كس بجا ماند نابود گردد، هر كه پيرو ما باشد كامياب شود، و هر كه جز راه ما رود زيرپا شود، براى دوستان ما فوجهائى است از رحمت خدا، و براى دشمنان فوجها از خشم خدا، راه ما راست است و فرمان ما درست.

سهو و شك در پنج نماز روا نيست. وتر، دو ركعت اول هر نماز واجبى كه بايد در آن حمد و سوره خواند، نماز حج، و مغرب، و هر نماز دو ركعتى واجب و اگر چه در سفر باشد، خردمند بى‏طهارت قرآن نخواند تا تطهير كند بقصد آن، در نماز كه باشيد پس از هر سوره حق ركوع و سجود آن را ادا كنيد، نبايد در پيراهن كه يك ورى روى شانه اندازند نماز خواند كه اين كار قوم لوط است، براى مرد نماز در يك جامه هم رواست كه دو طرفش را بگردنش بندد يا در يك پيراهن درشت‏باف كه حاكى عورت نباشد و تكمه آن را بندد كسى روبروى صورت و روى فرشى كه بر آن نقش صورتست نماز نخواند و جائز است كه صورت زير دو پايش باشد يا روپوشى بر آن اندازد، و مردى پول نقره‏اى كه صورتى دارد در جامه خود گره نزند و نماز بخواند، و جائز است كه آن پول در ميان هميان يا در كيسه‏اى باشد اگر پديدار باشد، مرد بر روى خرمن گندم و يا جو و يا بر روى هر آنچه خوردنيست و يا بر روى نان سجده نكند.

هر كدام شماها قصد قضاى حاجت كند بگويد: «بسم اللَّه اللهم امط عنى الاذى و اعذنى من الشيطان الرجيم» بنام خدا بار خدايا آزار را از من ببر و از شيطان رجيم مرا پناه ده، چون نشست بگويد «اللهم كما اطعمتنيه طيبا و سوغتنيه فاكفنيه» بار خدايا چنانچه مرا خورانيدى از آن پاك و بر منش گوارا كردى از منش كفايت كن و هر گاه بر مدفوع خود نگرد پس از فراغت بگويد «اللهم ارزقنى الحلال و جنبنى الحرام» بار خدايا بمن حلال روزى كن و از حرامم بر كنار دار زيرا رسول خدا (ص) فرمود: هيچ بنده‏اى نيست جز اينكه خدا باو فرشته‏اى گماشته تا چون مدفوعى كند گردنش را بخماند تا بر آن نگاه كند در اين وقت سزد كه از خدا حلال طلبد زيرا آن فرشته گويد: اى آدميزاده اينست كه بر آن حرص داشتى بنگر از كجايش آوردى و بچه وضعى رسيده.

مرد وضوء نسازد تا نام خدا برد پيش از آنكه دست ب‏آب زند گويد «بسم اللَّه اللهم اجعلنى من التوابين و اجعلى من المتطهرين» و چون از وضوء فارغ شد بگويد: «اشهد ان لا اله الا اللَّه وحده لا شريك له و ان محمدا عبده و رسوله (ص)» در اينجا مستحق آمرزش شود، هر كه نماز را با حق‏شناسى از آن بخواند خدايش بيامرزد.

مرد در وقت فريضه نماز نافله نخواند و آن را واننهد جز از عذرى تا بعد از آن در صورت امكان آن را قضا كند زيرا خدا عز و جل ميفرمايد (23- المعارج) آن كسانى كه پيوسته در نمازند، آنها كسانيند كه هر چه نماز در شب از آنها فوت شود در روز قضا كنند و هر چه در روز فوت شود در شب قضا كنند، نافله را در وقت فريضه قضا نكنيد ولى فريضه را بخوانيد و سپس هر چه خواستيد نماز بخوانيد، نماز در حرمين برابر هزار نماز است، يكدرهم كه مردى در راه حج خرج كند معادل بهزار درهم است، مرد بايد در نمازش خشوع داشته باشد زيرا هر كه در نماز براى خدا خاشع باشد، در نماز خود با چيزى بازى نكند، قنوت در هر نماز دو ركعتى پيش از ركوع است در ركعت دوم مگر در نماز جمعه كه دو قنوت دارد يكى پيش از ركوع ركعت يكم و ديگرى پس از ركوع ركعت دوم و قرائت نماز جمعه در ركعت يكم سوره جمعه است پس از حمد و سوره منافقون (در ركعت دوم) پس از هر دو سجده راحت بنشيند و سپس برخيزيد كه كار ما اين است، هر گاه يكى از شماها خواهد وارد نماز شود دو دست را برابر سينه بلند كند، هر گاه يكى از شماها خواهد (در نماز) برابر خدا قيام كند باندازه واجب بايستد، پشت را راست كند و خم نباشد، هر گاه يكى از شماها از نماز فارغ شود هر دو دست را براى دعاء ب‏آسمان كند و راست نگهدارد. ابن سبا گفت: يا امير المؤمنين مگر خدا در هر جا نيست؟ فرمود: چرا، گفت: پس چرا دست ب‏آسمان برداريم؟ فرمود: واى بر تو مگر نخواندى؟ (22- الذاريات) در آسمانست روزى شما و هر آنچه وعده داريد از كجا روزى‏طلبى جز از محل آن و آن همانست كه خدا در آسمان وعده داده، نماز بنده‏اى پذيرفته نيست تا از خدا بهشت خواهد و از دوزخ باو پناه برد و از او خواهد با حور العين همسرش كند، هر گاه يكى از شما بنماز ايستد بايد نمازى بخواند كه با نماز خداحافظى ميكند، لبخند نماز را نبرد و خنده قهقهه آن را ببرد، چون خواب بدل نشست وضوء واجب شود، هر گاه در نماز خواب بر چشمت نشست آن را ببر و بخواب كه تو ندانى و شايد بر خود نفرين كنى.

هر كس از دل ما را دوست دارد و بزبان يارى كند و بهمراه ما نبرد كند در بهشت با ما در يك درجه است، هر كه ما را از دل دوست دارد و بزبانش يارى نكند و بهمراه ما نجنگد در درجه پائين‏ترى از بهشت است، هر كه از دل ما را دوست دارد و با زبان و دست ما را يارى نكند او هم با ما در بهشت باشد، و هر كه از دل ما را دشمن دارد و با دست و زبانش بر زيان ما باشد در درك اسفل دوزخ است، و هر كه از دل ما را دشمن دارد با زبان بر عليه ما يارى كند و عملى بر ضرر ما نكند در درجه بالاترى از دوزخ است هر كه ما را از دل دشمن است و با زبان و دستش بر ضرر ما كار نكرده او هم در دوزخ است، راستى كه اهل بهشت بمنزل شيعيان ما نگرند چنانچه انسان باختران نگرد كه در آسمانند.

هر گاه از سوره‏هائى كه با جمله سبح و يسبح آغاز مى‏شود بخوانيد بگوئيد «سبحان ربى الاعلى» و [هر گاه بخوانيد إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ» بر آن حضرت چه در نماز باشيد يا جز آن سيار صلوات فرستيد، در بدن كم شكرگزارتر از چشم نيست بخواست او نرويد تا شما را از ذكر خدا عز و جل باز دارد، هر گاه سوره و التين را بخوانيد در پايانش بگوئيد «و نحن على ذلك من الشاهدين» [هر گاه جمله «قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ» ]را بخوانيد بگوئيد «آمنا باللَّه»- تا برسيد بقول خدا- «وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ» هر گاه بنده خدا در تشهد آخر نماز واجب بگويد «أشهد ان لا اله الا اللَّه وحده لا شريك له و أشهد أن محمدا عبده و رسوله و أَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فِيها وَ أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ» سپس حدثى دهد نمازش درست است، خدا جل و عز عبادت نشده بعملى كه سخت‏تر از رفتن براى نماز باشد، خير را در گردن شتران جوئيد و سم آنها كه ميروند و برميگردند.

همانا نبيذ را نوشابه ناميدند براى اينكه كشمشى از طائف نزد رسول خدا (ص) آوردند و فرمود كه آن را خيس كنند در آب زمزم چون كه تلخ بود براى اينكه ميخواست تلخيش بكاهد و چون كهنه شد آن را ننوشيد (يعنى مسكر شد)، هر گاه كسى برهنه شود شيطان باو نگرد و در او طمع كند خود را بپوشيد، مرد را نيست كه جامه از ران خود بيكسو كند و ميان مردم نشيند، هر كه چيز بدبو خورد بمسجد نرود، در سجده نماز دنبال خود را بلند داريد. هر كه قصد غسل دارد اول دو ذراع خود را بشويد، هر گاه نماز فرادى بخوانى بايد قراءت و تكبير و تسبيح را بگوش خود برسانى، چون از نماز درشوى از سمت راستت حركت كن، از دنيا توشه تقوى بردار كه بهترين توشه شما است از آن.

هر كه درد خود را تا سه روز از مردم نهان كند و بخدا شكايت كند بايست خدايش از آن عافيت بخشد، دورترين بنده از خدا كسيست كه همتش شكم و فرجش باشد، مرد سفرى نكند كه از آن بر دينش ترسد، در دعاء چهار چيز بگوش رسان، صلوات بر پيغمبر و آلش، از پروردگارت بهشت بخواه، و از دوزخ باو پناه جو، و از او حور العين بطلب، هر گاه شخص از نمازش فارغ شد بر پيغمبر (ص) صلوات فرستد و از خدا بهشت خواهد و از دوزخ باو پناه برد و از او خواهد كه حور العين همسرش كند زيرا هر كه صلوات بر پيغمبر نفرستد دعايش برگردد، و هر كه از او بهشت خواهد بهشت بشنود و گويد: پروردگارا ببنده‏ات بده آنچه خواست، و هر كه از دوزخ باو پناه برد دوزخ گويد: پروردگارا بنده‏ات را از آنچه پناه جست پناه بده، و هر كه خواهش حور العين كند حوران بشنوند و گويند ببنده‏ات بده آنچه را خواست، سرود شيون شيطانست بر بهشت، هر كدام شما خواهد بخوابد دست راستش را زير گونه راستش نهد و بگويد: «بسم اللَّه وضعت جنبى للَّه على ملة ابراهيم و دين محمد و ولاية من افترض اللَّه طاعته، ما شاء اللَّه كان و ما لم يشأ لم يكن» بنام خدا پهلو نهادم براى خدا بر كيش ابراهيم و دين محمد و ولايت كسى كه طاعتش واجب است هر چه خدا خواهد باشد و هر چه نخواهد نباشد، هر كه هنگام خفتن چنين گويد از دزد غارتگر و از زير آوار ماندن مصون گردد و فرشته‏ها برايش آمرزش جويند تا بيدار شود.

هر گاه كسى در بستر كه رفت سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند خدا بدو پنجاه هزار فرشته بگمارد تا شب را او را پاسبانى كنند، هر گاه يكى از شما بخوابد پهلو ننهد بر زمين تا بخواند دعاى متن بالا را كه ترجمه‏اش اينست: خودم و اهلم و زنم و مالم و فرزندم و سرانجام كارم و آنچه خدايم داده است و پروردگارم داده و روزيم كرده پناه دهم بعزت خدا و عظمت خدا و جبروت خدا و سلطان خدا و رحمت خدا و رافة خدا و آمرزش خدا و قوة خدا و قدرت خدا و بلا اله الا اللَّه و اركان خدا و صنع خدا و جمع خدا و رسول خدا (ص) و بقدرتش بر آنچه خواهد از شر زهرداران و نيش زنان كشنده و از شر جن و انس و از شر آنچه در زمين آفريده و از آن برآيد و از شر آنچه از آسمان فرود شود و آنچه بدان بالا رود و از شر هر جانورى كه مهارش بدست تو است زيرا خداوند من بر راه راست است و او بر هر چيزى توانا است نيست حول و قوه‏اى مگر بخدا، زيرا رسول خدا (ص) هميشه حسن و حسين را با اين ذكر (تعويذ) بيمه ميكرد و رسول خدا (ص) ما را بدان دستور داده، ما خزانه داران دين خدائيم و ما چراغهاى دانشيم، هر گاه از ما رهبرى درگذرد رهبرى ديگر عيان گردد، گمراه نيست كسى كه ما را پيروى كند، و رهبردار نيست كسى كه منكر ما شود و نجات ندارد آنكه بر ضرر ما يارى كند دشمن ما را، و يارى نشود كسى كه ما را وانهد پس از ما در نگذريد و ما را وامنهيد بطمع كالاى دنياى فانيه، راستش اينست كه هر كه دنيا را بر ما برگزيند افسوسش در قيامت بزرگ باشد و اين معنى قول خدا است (56- الزمر) اينست كه بگويد كسى وا دريغا بر آنچه تقصير كردم در آستان خدا و از اينكه بودم از مسخره‏كننده‏ها كودكانتان را از چرك و چربى بشوئيد كه شيطان چرك و چربى را بوكند و كودك در بستر خوابش بهر اسد و دو فرشته نويسنده هم از آن در آزارند.

از ان شما از زنان بيگانه همان نگاه نخست است دنبال آن نرويد و از فتنه بترسيد، دائم الخمر خدا عز و جل را هنگام برخورد چون بت‏پرستى برخورد، حجر بن عدى ب‏آن حضرت گفت دائم الخمر كيست؟ فرمود: آنكه هر وقتش بيابد بنوشد، هر كه مست‏كننده نوشد چهل شب نمازش قبول نيست، هر كه بمسلمانى سخنى گويد و مقصودش بردن آبروى وى باشد خداوندش در لجن زار دوزخ زندانى كند تا از آنچه گفته عذرى آورد، دو مرد يا دو زن با هم در زير يك بستر نخوابند و هر كه اين كار كرد ادب و تعزير شود.

كدو بخوريد كه مغز را بيفزايد و پيغمبر (ص) را خوش مى‏آمد از خوردن ترنج پيش از غذا و بعد از آن و راستى كه آل محمد آن را ميخورند، گلابى دل را روشن كند و دردهايش را باذن خدا آرام كند، چون مرد بنماز ايستد شيطان آيد و باو نگرد و حسد برد زيرا بيند كه رحمت خدايش اندر خود گرفته، بدترين امور تازه در آمدهاى آنها است (يعنى آنها كه در كتاب و سنت و اجماع معروف نباشد «مصحح)» بهترين امور آنها است كه رضاى خدا جل و عز در آنست، هر كه بدنيا خشنود شود و آن را ب‏آخرت ترجيح دهد بد سرانجام است، اگر نمازگزار ميدانست آنچه كه از رحمت خدايش زا او را گرفته دست باز نميگرفت و خوش نداشت سر از سجده بردارد، مبادا كه در كارهاى لازم تأخير روا داريد، بدان بشتابيد تا ميتوانيد، هر چه روزى شما است بدست شما آيد با ناتوانى شما و هر ناگوارى در كمين شما است مقدرات نميتوانيد چاره آن را بكنيد، امر بمعروف و نهى از منكر كنيد.