مركز تعليمات اسلامي واشنگتن - كتابخانه معارف اسلامی - ثواب الاعمال و عقاب الاعمال

حديث : 5 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى احمد بن الحسين الصقر عن ابى طاهر محمد بن حمزه بن اليسع عن الحسن بن بكار عن ابى الحسن الرضا عليه السلام قال بعث الله محمدا صلى الله عليه و آله لثلاث ليال مضين من شهر رجب فصوم ذلك اليوم كصوم سبعين عاما.
قال سعد بن عبدالله كان مشايخنا يقولون آن ذلك غلط من الكاتب و هو انه لثلاث ليال بقين من رجب .
ترجمه :
5. امام رضا عليه السلام فرمودند: خداوند حضرت محمد صلى الله عليه و آله را پس از سه شب كه ازماه رجب گذشت (روز سوم رجب ) به پيامبرى بر انگيخت . به همين جهت روزه اين روز مانند روزه هفتاد سال است .
سعد بن عبدالله ((يكى از راويان اين حديث )) مى گويد، بزرگان ما مى گفتند: در اين جا نويسنده روايت اشتباه كرده است . و درستش اين است كه سه شب باقيمانده از رجب پيامبر صلى الله عليه و آله را به پيامبرى برانگيخت (يعنى بيست و هفتم رجب )

ثواب صوم شعبان

ثواب روزه شعبان .

حديث : 1 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى يعقوب بن يزيد عن الحصين بن المخارق الكوفى ابن جناده السلولى عن ابى حمزه الثمالى عن ابى جعفر عليه السلام قال من صام شعبان كان له طهورا من كل زله فى المعصيته و النذر فى المعصيته قلت فما البادره قال اليمين عند الغضب و التوبه منها الندم عليها.
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام فرمودند: كسى كه شعبان را روزه بگيرد، اين روزه براى او پاك كننده از هر لغزش ، عيب و عار و خشمى خواهد بود و ابو حمزه مى گويد به آن حضرت عرض كردم مراد از عيب و عار چيست ؟ فرمودند: سوگند براى نافرمانى خدا و نذر براى نافرمانى خدا. پرسيدم منظور از خشم چيست ؟ فرمود: سوگند به هنگام غضب و توبه و پشيمانى از آن است .

حديث : 2 حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى سعدبن عبدالله قال حدثنى محمد بن عبدالجبار عن ابى الصحر عن اسماعيل بن عبدالخالق قال جرى ذكر شعبان عبدالجبار عن ابى الحخر عن اسماعيل بن عبدالخالق قال جرى ذكر شعبان عن ابى عبدالله عليه السلام و صومه قال فقال آن فيه من الفضل كذا و كذا و فيه كذا و كذا حتى آن الرجل ليدخل فى الدام الحرام فيصوم شعبان فينفعه ذلك و يغفر له .
ترجمه :
2. راوى مى گويد نزد امام صادق عليه السلام سخن از شعبان و روزه آن به ميان آمد آن حضرت فرمودند، فضيلت روزه آن چنين و چنان است و در آن چه و چه هست ، تا جايى كه ممكن است مردى مرتكب قتل حرام مى شود آن گاه شعبان را روزه گيرد و بخاطر اين عمل آمرزيده شود.

حديث : 3 حدثنى محمد به على ماجيلويه رضى الله عنه عن عمه محمد بن ابى القاسم عن احمد بن ابى عبدالله ابيه عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمر عن ابى عبدالله عليه السلام قال صوم شعبان و شهر رمضان شهرين متتابعين توبه من الله عزوجل و الله .
ترجمه :
3. امام صادق عليه السلام فرمودند: روزه شعبان و ماه رمضان ، دو ماه پى در پى توبه اى از جانب خداى عزوجل مى باشد (توبه اى مقبول است .)
بخدا سوگند.

حديث : 4 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى على بن سليمان بن داود الزربى قال حدثنى الحسن بن محبوب عن عبدالله بن مرحوم الازدى قال سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول من صام اول يوم من شعبان وجبت له الجنه بته و من صام يومين نظر الله اليه فى كل يوم و ليله فى دار الدنيا نظره اليه فى الجنه و من صام ثلاثه ايام زار الله فى عرشه من جنته فى كل يوم .
ترجمه :
4. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمودند: كسى كه اولين روز شعبان را روزه بگيرد، حتما بهشت براى او لازم خواهد شد.
و كسى كه دو روز روزه بگيرد، خداوند در هر روز و شب در سراى دنيا به او نگاه مى نمايد و در بهشت نيز به اين نگاه ادامه مى دهد. و كسى كه سه روز را روزه بگيرد،، هر روز خداوند را در عرض بهشتيش زيارت خواهد نمود. -( چون خداوند جسم نيست ، شايد مراد ديدار خداوند با ديده يا ديدار اولياى او باشد)

حديث : 5 حدثنا محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنا محمد بن الحسن الصفار عن العباس بن معروف عن على بن مهزيار عن الحسين بن سعيد عن فضاله عن اسماعيل بن ابى زياد ابى عبدالله عليه السلام قال قال رسول الله شعبان شهرى و رمضان شهر الله و هو ربيع الفقراء و انما جعل الله الاضحى لشبع مساكينكم من اللحم فاطموهم .
ترجمه :
5. امام صادق عليه السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: شعبان ماه من است و رمضان ماه خدا و آن بهار فقر است . خداوند عيد قربان را فقط براى سير شدن فقيرآن شما از گوشت قرارداد پس به آنها (گوشت قربانى ) بدهيد.

حديث : 6 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى احمد بن محمد بن عيسى قال حدثنا الحسين بن سعيد عن ابن عمير عن سلمه صابح السابرى عن ابى الصالح قال سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول صوم شعبان و شهر رمضان و الله توبه من الله .
ترجمه :
6. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمودند: روزه شعبان و ماه رمضان بخدا سوگند توبه اى از جانب خداوند است (توبه اى مقبول است .)

حديث : 7 حدثنا محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنا الحسين بن الحسن بن ابان قال حدثنا الحسين بن سعيد عن اخيه الحسن عن زرعه بن محمد عن المفضل بن عمر عن ابى عبدالله عليه السلام قال كان ابى عليه السلام فصل ما بين شعبان وشهر رمضان بيوم و كان على بن الحسين عليه السلام يصل ما بينهما و يقول صوم شهرين متتابعين توبه من الله .
ترجمه :
7. امام صادق عليه السلام فرمودند: روش پدرم اين بود كه بين (روزه ) شعبان و ماه رمضان يك روز فاصله مى انداخت (يك روز روزه نمى گرفت .)
ولى امام زين العابدين عليه السلام آنها را به هم وصل مى كرد و مى فرمودند روزه دو ماه پى در پى توبه اى است از جانب خدا وند (توبه اى پريرفته شده است .)

حديث : 8 حدثنى محمد بن على ما جيلويه عن عمه محمد بن ابى القاسم عن احمد بن ابى عبدالله عن الحسين به سعيد عن الحسين بن علوآن عن عمروبن خالد عن ابى جعفر عليه السلام قال كان رسول الله صلى الله عليه و آله يصوم شعبان و شهر رمضان يصلهما و ينهى الناس آن يصلوهما و كان يقول هما شهر الله و هما كفاره لما قبلهما و ما بعدهما من الذنوب .
ترجمه :
8. امام باقر عليه السلام فرمودند: رسول خدا صلى الله عليه و آله شعبان و ماه رمضان را روزه مى گرفت .
رفت و روزه (اين دو ماه ) را به يكديگر وصل مى نمودند، ولى مردم را نهى مى كرد كه اين دو را به يكديگر وصل نمايند و مى فرمودند: اين دو، دو ماه خداوند هستند و اين دو كفاره گناهان قبل و بعد از اين دو ماه است .

حديث : 9 و بهذاالاسناد عن الحسين بن سعيد عن ابن ابى عمير عن حفص بن البخترى عن ابى عبدالله عليه السلام قال كن نساء النبى صلى الله عليه و آله اذا كان عليهن صيام اخرن ذلك الى شعبان كراهيه آن يمنعن رسول الله صلى الله عليه و آله حاجته و اذا كان شعبان صمن و صام معهن قال و كان رسول الله صلى الله عليه و آله يقول شعبان شهرى .
ترجمه :
9. امام صادق عليه السلام فرمودند: زنان پيامبر صلى الله عليه و آله هنگامى كه روزه اى به عهده آنان بود، آن را تا ماه شعبان به تاخير مى انداختند. زيرا نمى خواستند مانع نياز رسول خدا صلى الله عليه و آله شوند. هنگامى كه شعبان فرا مى رسيد آنان روزه مى گرفتند. آن حضرت صلى الله عليه و آله نيز با آنان روزه ميگرفت و نيز رسول خدا صلى الله عليه و آله مى فرمودند: شعبان ماه من است .

حديث : 10 و بهذاالاسناد عن الحسين بن سعيد عن ابن ابى عمير عن عثمان بن عيسى عن سماعه بن مهرآن قال قلت لابى عبدالله عليه السلام هل صام احد من آبائك شعبان فقال خير آبائى رسول الله صلى الله عليه و آله صامه .
ترجمه :
10. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام پرسيدم آيا شخصى از پدرآن شما شعبان را روزه گرفته است فرمود: بهترين پدرانم رسول خدا صلى الله عليه و آله آن را روزه گرفته است .

حديث : 11 و بهذاالاسناد عن الحسين بن سعيد عن عبدالرحمن بن ابى نجرآن عن يونس بن يعقوب قال سالت ابا عبدالله عليه السلام عن صوم شعبان هل كان احد من آبائك يصومه فقال خير ابائى رسول الله صلى الله عليه و آله اكثر صيامه فى شعبان .
ترجمه :
11. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام درباره روز شعبان پرسيدم كه آيا كسى از پدرآن شما آن را روزه گرفته است ؟ فرمودند: بيشترين روزهن بهترين پدرانم ، رسول خدا صلى الله عليه و آله در شعبان بود.

حديث : 12 حدثنا محمد بن ابراهيم قال حدثنا حامد بن شعيب قال حدثنا شريح بن يونس حدثنا وكيع عن سفيان عن زيد بن اسلم قال سئل رسول الله صلى الله عليه و آله عن صوم رجب فقال اين انتم عن شعبان .
ترجمه :
12. از رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره روزه رجب پرسيدند. آن حضرت صلى الله عليه و آله فرمودند: چرا به فكر روزه شعبان نيستند.

حديث : 13 حدثنا حمزه بن محمد العلوى رضى الله عنه قال حثنا ابو محمد عبدالرحمن بن ابى حاتم قال حدثنا يزيد بن سنان البصرى نزيل مصر قال حدثنا عبدالرحمن بن مهدى قال حثنا ثابتبن قيس المدنى قال اخبرنى ابو سعبد المقبرى قال حدثنا اسامه بن زيد قال كان رسول الله صلى الله عليه و آله يصوم الايام حتى يقال لا يفطر و يفطر حتى يقال الا يصوم قلت رايته يصوم من شهر ما لا يصوم من شى من الشهور قال نعم قلت اى شهر قال شعبان هو شهر يغفل الناس عنه بين رجب و رمضان و هو شهر ترفع فيه الاعمال الى رب العالمين فاحب آن يرفع عملى و انا صائم .
ترجمه :
13. اسامه بن زيد مى گويد، رسول خدا صلى الله عليه و آله آنقدر روزه مى گرفت كه مى گفتند: هميشه روزه خواهد گرفت و آنقدر روزه نمى گرفت كه ميگفتند: ديگر روزه نخواهد گرفت . راوى مى گويد از اسامه بن زيد پرسيدم آيا ديدى رسول خدا صلى الله عليه و آله طورى در ماهى روزه بگيرد كه در هيچ ماهى اين طور روزه نگيرد؟
گفت بلى . پرسيدم در كدام ماه ؟ گفت : شعبان . ماهى كه بين رجب و رمضان است و مردم از آن غافلند. ماهى كه در آن اعمال بندگان بسوى پرورگار جهانيان بالا مى رود. و دوست دارم در حالى عمل من بالا رود كه روزه باشم .

حديث : 14 حدثنا احمد بن الحسن القطان قال حدثنا عبدالرحمن بن ابى حاتم قال حدثنا الحجاج بن حمزه قال حدثنا يزيد قال اخبرنى صدقه الدقيقى قال حدثنا ثابت عن انس قال سئل رسول الله صلى الله عليه و آله اى الصيام افضل قال شعبان تظيما لرمضان .
ترجمه :
14. راوى مى گويد، از رسول خدا صلى الله عليه و آله پرسيدند كداميك از روزه ها برترند: فرمودند: شعبان . بجهت بزرگداشت رمضان .

حديث : 15 حدثنا احمد بن الحسن قال حدثنا عبدالرحمن قال حدثنا العباس بن يزيد العبدى قال حدثنا غندر قال حدثنا شعبه عن توبه العنبرى عن محمد بن ابراهيم عن ابى سلمه عن ام سلمه آن النبى صلى الله عليه و آله لم يكن يصوم من السنه شهرا تا ما الا شعبان يصل به رمضان .
ترجمه :
15. راوى مى گويد: پيامبر صلى الله عليه و آله هيچ ماهى را بطور كامل روزه نمى گرفت ، مگر شعبان كه آن را به رمضان وصل مى نمود.

حديث : 16 حدثنا محمد بن ابراهيم قال حدثنا محمد بن الحسين قال حدثنا ابوالحسن على بن محمد بنعلى قال حدثنا الحسن بن محمد المروزى عن ابيه عن يحيى بن عياس عن على بن عاصم الواسطى قال اخبرنى عطاء بن السائب عن سعيد بن جبير عن ابن عباس قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله و قد تذاكر اصحابه عنده فضائل شعبان قال شهر شريف و هو شهرى و حمله العرش تعظمه و تعرف حقه و هو شهر تزاد فيه ارزاق المومنين لرمضان و تزين فيه الجنان و انما سمى شعبان لانه تتشعب فيه ارزاق المومنين و هو شهر العمل فيه تضاعف الحسنه لانه تتشعب فيه ارزاق المومنين و هو شهر العمل فيه تضاعف الحسنه سبعين و السيئه محوطه و الذنب مغفور و الحسنه مقبوله و الجبار جل جلاله يباهى فيه بعباده و ينظر من عرشه الى صوامه و قامه فيباهى بهم حمله عرشه فقام على بن ابى طالب عليه السلام و قال بابى انت و امى يا رسول الله صلى الله عليه و آله صف لنا شيئا من فضله لنزداد رغبه فى صيامه و قيامه و لنهجد للجليل فيه فقال صلى الله عليه و آله من صام اول يوم من شعبان كتب الله له سبعين حسنه الحسنه تعادل عباده سنه و من صامه يومين من شعبان حط عنه السيئه الموبقه و من صام ثلاثه ايام من شعبان رفع له سبعون درجه فى الجنان من در و ياقوت و من صاماربعه ايام من شعبان و سع عليه فى الرزق و من صام خمسه ايام من شعبان حبب الى العباد و من صام سته ايام من شعبان صرف الله عنه سبعين لونا من البلاء و من صام سبعه ايام من شعبان عصم من ابليس و جنوده و همزه و غمزه و من صام ثمانيه ايام من شعبان لم يخرج من الدنيا حتى يسقى من حياض القدس و من صامه تسعه ايام من شعبان عطف عليه منكر و نكير عند ما يسالانه و من صام من شعبان عشره ايام و سع الله عليه قبره سبعين ذراعا فى سبعين ذراعا و من صام احد عشر يوما من شعبان ضرب على قبره احدى عشره مناره من نور و من صام اثنى عشر يوما من شعبان زراره فى قبر كل يوم سبعون الف ملك الى النفخ فى المصور و من صام ثلاثه عشر يوما من شعبان استغفرت له ملائكه سبع سماوات و من صام اربعه عشر يوما من شعبان الهمت الدواب و السباع حتى الحيتان فى البحور آن لا احرقك بالنار و من صام سته عشر يوما من شعبان اطفى عنه سبعون بحرا من النيرآن و من صام سبعه عشر يوما من شعبان اطفى عنه سبعون بحرا من النيرآن و من صام سبعه عشر يوما من شعبان اغلقت عنه ابواب النيرآن كلها و من صام ثمانيه عشر يوما من شعبان فتحت له ابواب الجنان كلها و من صامتسعه عشر يوما من شعبان اعطى سبعين الف قصر فى الجنان من در و ياقوت و من صام عشرين يوما من شعبان زوج سبعين الف زوجه من الحور العين و من صام احد و عشرين يوما من شعبان زوج رحبت له الملائكه و مسحته باجنحتها و من صام اثنين و عشرين يوما من شعبان كسى سبعين الف حله : سندرس و استبرق و من صام ثلاثه و عشرين يوما من شعبان اتى بدابه من نور عند خروجه من قبر فيركبها طيارا الى الجنه و من صام اربعه و عشرين يوما من شعبان شفع فى سبعين الفا من اهل التوحيد و من صام خمسه و عشرين يوما من شعبان كتب الله له جوازا على الصراط و من صاتم سبعه و عشرين يوما من شعبان كتب الله له جوازا على الصراط و من صام سبعه و عشرين يوما من شعبان كتب الله له براء من النار و من صام ثمانيه و عشرين يوما من شعبان تهلل و جهه و من صام تسعه و عشرين يوما من شعبان نال رضوآن الله عزوجل وجهه و منصام تسعه و عشرين يوما من شعبان نال رضوآن الله عزوجل الاكبر و من صام ثلاثين يوما من شعبان ناداه جبرئيل عليه السلام من قدام العرش يا هذا استانف العمل عملا جديدا فقدغفر لك ما مضى و تقدم من ذنوبك و الجليل عزوجل يقول لو كانت ذنوبك عدد نجوم المساء و قطر الامطار و ورق الاشجار و عدد الرمل و الثرى و ايام الدنيا لغفر تها لك و ما ذلك على الله بعزيز بعد صيامك شهر شعبان قال ابن عباس هذا الشهر شعبان .
ترجمه :
16. ابن عباس مى گويد، در حالى كه اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله نزد آن حضرت صلى الله عليه و آله درباره فضايل شعبان سخن مى گفتند، آن حضرت صلى الله عليه و آله فرمودند: ماه شريفى است و آن ماه من است . حمل كنندگان عرش آن را بزرگ داشته و قدر آن را مى شناسند و آن ماهى است كه ارزاق مؤ منين براى رمضان در آن زياد مى شود و بهشته آراسته مى گردند. و فقط باين جهت شعبان ناميده شده كه ارزاق مؤ منين در آن زياد مى شود. آن ماه عمل است كه در آن حسنه هفتاد بار دو چندآن گرديده ، بديها ريخته شده گناهان آمرزيده شده و حسنه قبوى مى شود، خداى بزرگ به بندگان خود مباهات مى نمايد، از عرش خود به روزه دارآن و عبادت كنندگان نگريسته و بخاطر ايشان به حمل كنندگان عرش خود مباهات مى نمايد. در اين جا على بن ابى طالب عليه السلام بپا خاسته و عرض كرد: پدر و مادرم فداى تو. اى رسول خدا! مقدارى از برترى آن را بيان فرماييد تا رغبت ما به روزه و عبادت آن بيشتر شده و براى خداى بزرگ در آن ، شب زنده دارى كنيم . آن حضرت صلى الله عليه و آله فرمودندن
كسى كه روز اول شعبان روزه بگيرد، خداوند براى او هفتاد حسنه مى نويسد كه هر حسنه اى برابر با يكسال عبادت است .
و كسى كه دو روز از شعبان را روزه بگيرد، گناه هلاك كننده او از مى ريزد.
و كسى كه روز از شعبان را سه روزه بگيرد، هفتاد درجه از در و ياقوت در بهشتها براى او بالا مى رود.
و كسى كه روز از شعبان را چهار روزه بگيرد،روزى او گسترده خواهد شد.
و كسى كه روز از شعبان را پنج روزه بگيرد،نزد بندگان خدا محبوب مى گردد.
و كسى كه روز از شعبان را شش روزه بگيرد، خداوند هفتاد نوع بلا را از وى دور مى نمايد.
و كسى كه روز از شعبان را هفت روزه بگيرد، خداوند او را از شيطان ، لشكريانش ، وسوسه و اشاره اش حفظ مى نمايد.
و كسى كه روز از شعبان را هشت روزه بگيرد، تا زمانى كه از حوضهاى بهشتى ننوشد از دنيا خارج نخواهد شد.
و كسى كه روز از شعبان را نه روزه بگيرد، نكير و منكر هنگام سوال از او، با او مهربان خواهند بود.
و كسى كه روز از شعبان را ده روزه بگيرد، خداوند قبر او را به مقدار هفتاد ذراع در هفتاد ذراع وسعت مى دهد.
و كسى كه روز از شعبان را يازده روزه بگيرد، بر قبر او يازده مناره از نور مى زنند.
و كسى كه روز از شعبان را دوازده روزه بگيرد، تا دميدن در صور (روز قيامت ) هر روز هفتاد هزا فرشته او را در قبرش زيارت مى كنند.
و كسى كه روز از شعبان را سيزده روزه بگيرد، فرشتگان هفت آسمان براى او استغفار مى كنند.
و كسى كه روز از شعبان را چهارده روزه بگيرد، به چهارپايان و درندگان حتى ماهيهاى دريا الهام مى شود كه براى او استغفار كنند.
و كسى كه پانزده روز از شعبان را روزه بگيرد،پروردگار عزت ، او را ندا مى دهد: سوگند به عزتم تو را با آتش نمى سوزانم .
و كسى كه شانزده روز از شعبان را روزه بگيرد، هفتاد درياى آتش بروى او خاموش مى شود.
و كسى كه هفده روز از شعبان را روزه بگيرد، تمامى درهاى جهنم بر او بسته خواهد شد.
و كسى كه هيجده روز از شعبان را روزه بگيرد، تمامى درهاى بهشت بروى او گشوده خواهد شد.
و كسى كه نوزده روز از شعبان را روزه بگيرد، هفتاد هزار كاخ از در و ياقوت در بهشتها به او مى دهند.
و كسى كه بيست روز از شعبان را روزه بگيرد، هفتاد هزار حور العين به او مى دهند.
و كسى كه بيست و يك روز از شعبان را روزه بگيرد،فرشتگان به او خير مقدم ، خوش آمد و مرحبا گفته و بالهاى خود را به او مى مالند.
و كسى كه بيست و دو روز از شعبان را روزه بگيرد، هفتاد هزار لباس ‍ (بهشتى ) از ((سندس )) و ((استبرق )) به او مى پوشانند.
و كسى كه بيست و سه روز از شعبان را روزه بگيرد، هنگام خروج از قبر چهارپايى از نوز براى او مى آورند كه سوار آن شده و به بهشت پرواز نمايد
و كسى كه بيست و چهار روز از شعبان را روزه بگيرد، شفاعت او درباره هفتاد هزار يكتاپرست پذيرفته مى گردد.
و كسى كه بيست و پنج روز از شعبان را روزه بگيرد، بيزارى از نفاق به او مى دهند.
و كسى كه بيست و شش روز از شعبان را روزه بگيرد، خداوند جواز عبور از پل صراط را براى او مى نويسد.
و كسى كه بيست و هفت روز از شعبان را روزه بگيرد، خداوند رهايى از آتش براى او مى نويسد.
و كسى كه روز از شعبان را روزه بگيرد، صورتش برق مى زند و مى درخشد
و كسى كه روز از شعبان را روزه بگيرد، به رضايت بزرگ خداوند مى رسد.
و كسى كه روز از شعبان را روزه بگيرد، جبرييل از جلو عرش او را ندا مى دهد: اى شخص ! اعمال تازه ات را از نو شروع كن كه گناهان گذشته و قبليت آمرزيده شد. و خداى بزرگ و جليل مى فرمايند: اگر گناهان تو به تعداد ستارگان آسمان و قطره هاى بارآن و برگهاى درختان و به تعداد شن ، شبنم و روزهاى دنيا باشد، مطمئن باش كه آن را براى تو آمرزيدم ، و اين آمرزش بعد از اين كه شعبان را روزه گرفتى براى خداوند بزرگ نيست .
ابن عباس مى گويد، اين ثواب ماه شعبان است .

فضل شهر رمضان و ثواب صيامه

برترى ماه رمضان و ثواب روزه آن

حديث : 1 ابى رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبدالله قال حدثنا احمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن ابن ابى عمير قال حدثنى احمد بن النضر الخزاز عن عمرو بن شمر عن جابر عن ابى جعفر عليه السلام قال قال يا جابر من دخل عليه شهر رمضان فصام نهاره و قام وردا من ليله و حفظ فرجه و لسانه و غض بصره و كف اذاه خرج من الذنهوب كيوم ولدته امه قال قلت له جعلت فداك ما احسن هذا من حديث قال ما اشد هذا من شرط.
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام به جابر فرمودند: اى جابر! كسى كه به ماه رمضان برسد و روز آن را روزه گرفته ، پاره اى از شبش را عبادت كند، فرج و زبان خود را حفظ كرده ، چشمش را از حرام بپوشاند و از آزار مردم بپرهيزد، همانند روزى كه از مادر متولد شده از گناهان بيرون مى رود.
جابر مى گويد گفتم : فدايت گردم ، چته حديث خوبى ! حضرت فرمودند: و چه شرط سختى !

حديث : 2 حدثنا محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنا الحسين بن الحسن بن ابان عن الحسين بن سعيد عن الحسين بن علوآن عن عمروبن شمر عن جابر عن ابى جعفر ع ليه السلام قال كان رسول الله صلى الله عليه و آله اذا نظر الى هلال شهر رمضان استقبل القبله يوجهه ثم قال اللهم اهله علينا بالامن و الايمان و السلامه و الاسلام و العافيه الجملله و الرزق الواسع و دفع الاسقام و تلاوه القرآن و العون على الصلاه و الصيام اللهم سلمنا لشهر رمضان و سلمه لنا و تسلمه منا حتى ينقضى شهر رمضان و قد غفرت لنا قم يقبل بوجهه على الناس فيقول يا معاشر المسلمين اذا طلع هلال شهر رمضان غلت مرده الشياطين و فتحت ابواب السماء و ابواب الجنان و ابواب الحرمه و غلقت ابواب النار و استجيبت الدعا و كان لله عند كل فطر عتقاء يعتقهم من النار و نادى مناد كل ليلاه هل من سائدل هل من سمتغفر اللهم اعط كل منفق خلفا و كل ممسك تلفا حتى اذا طلع هلال شوال نودى الومنون آن اغدوا الى جوائزكم فهو يوم الجائزه ثم قال ابوجعفر اما و الذى نفسى بيده ما هى بجائز الدنانير و الدراهم .
ترجمه :
2. امام باقر عليه السلام فرمودند: رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگامى كه به هلال ماه رمضان مى نگريستند، رو به قبله نموده و دعا مى كردند: ((اللهم اهله علينا بالامن و الايمان و السلامه و الاسلام و العافيه المجلله و الرزق الواسع و دفع الاسقام و تلاوه القرآن و العون على الصلاه و القيام . اللهم سلمنا لشهر رمضان و سلمه لنا و تسلمه منا حتى ينقضى شهر رمضان و قد غفرت لنا.))⁽⁴⁶⁾
آنگاه رو به مردم نموده و مى فرمودند: اى مسلمانان ! هنگامى كه هلال ماه رمضان ظاهر شد، شيطانهاى رانده شده زنجير مى شوند، درهاى آسمان ، درهاى بهشتها و درهاى رحمت گشوده مى شودند، درهاى جهنم بسته شده ، دعا مستجاب شده و به هنگام هر افطار خداوند آزاد شدگانى دارد كه آنها را از آتش جهنم آزاد مى كند و هر شب منادى ندا مى دهد: ((آيا سائلى هست ؟ آيا استغفار كنندهاى هست ؟ خدايا به هر خرج كننده اى عوض و به هر بخيلى تلف عنايت فرما))
و هنگامى كه هلال شوال حلول كند، به مؤ منين ندا مى كنند، بامدادان براى گرفتن جايزه برويد كه آن روز، روز جايزه است . آنگاه امام باقر عليه السلام فرمودند: هان سوگند به كسى كه جانم به دست اوست ، اين جايزه درهم و دينار نيست .

حديث : 3 حدثنى محمد بنعلى ماجيلويه رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن يحيى العطار عن محمد بن احمد عن احمد بن هلال عن احمد بنمحمد بن ابى نصر عن آبان عن زراره عن ابى جعفر عليه السلام لما انصرف من عرفات و سار الى منى دخل المسجد فاجتمع اليه الناس ‍ يسالونه عن ليله القدر فقام خطيبا فقال بعد الثناء على الله اما بعد فايكم سالتمونى عن ليله القدر فلم اطوها عنكم لانى لم اكن بها عالما اعملوا ايها الناس انه من ورد عليه شهر رمضان و هو صحيح سوى فصام نهاره و قام وردا من ليله و واظب على صلاته و هاجر الى جمعته و غدا الى عيده فقد ادرك ليله القدر و فاز بجائزه الرب قال فقال ابو عبدالله عليه السلام فاز و الله بجوائز ليست كجوائز العباد.
ترجمه :
3. امام باقر عليه السلام فرمودند: همانا كه پيامبر صلى الله عليه و آله از عرفات بازگشته و رهسپار منى بود، وارد مسجد شد، مردم گرد او جمع شده و درباره ليله القدر از او سوال كردند. حضرت در آن جا سخنرانى نموده و پس از ثناى الهى فرمودند: هر كدام از شما كه درباره شب قدر از من سوال كنيد، آن را از شما پنهان نمى كنم . چون همانا من نيز آن را نمى دانم . اى مردم ! بدانيد همانا هر كسى با حصت و سلامت به ماه رمضان برسد و روزش را روزه گرفته ، مقدارى از شبش را عبادت كند، مراقب نمازش باشد و به نماز جمعه اش ونماز عيد فطر برود، قطعا شب قدر را درك كرد و به جايزه پروردگار دست يافته است .
راوى مى گويد: امام صادق عليه السلام فرمودند: بخدا سوگند به جوايزى رسيده است كه مانند جوايز بندگان نيست .

حديث : 4 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنا احمد بن محمد بن عيسى عن الحسين بن سعيد عن فضاله عن سيف بن عميره عن عبدالله بن عبيدالله عن ابى بصيرعن ابى جعفر عليه السلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله لما حضر شهر رمضان و ذلك فى ثلاث بقين من شعبان قال لبلال ناد فى الناس فجمع الناس فصعد المنبر فحمد الله و اثنى عليه ثم قال ايها الناس آن هذا الشهر قد حضركم و هو سيد الشهور ليله فيه خير من الف شهر تغلق فيه ابواب النار و تفتح فيه ابواب الجنان فمن ادركه فلم يغفر له فابعده الله و من ادرك و الديه فل يغفر له فابعده الله و من ذكرت عنده فلم يصل على فلم يغفر له فابعده الله عزوجل .
ترجمه :
4. امام باقر عليه السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگامى كه ماه رمضان فرا رسيد، يعنى سه روز كه از شعبان باقى بود، به بلال فرمودند: در ميان مردم تجار بزن . هنگامى كه مردم جمع شدند، پيامبر صلى الله عليه و آله بالاى منبر رفته و خدا را حمد و ثنا گفته ، سپس ‍ فرمودند: اى مرم ! همانا اين ماه فرا رسيده ، ماهى كه سرور ماههاست .
شبى در آن است كه از هزار ماه بهتر است . درهاى جهنم در آن بسته شده و درهاى بهشت در آن گشوده مى گردد. كسى كه آن را درك كند و آمرزيده نشود، خداوند آن را از خود دور كند. و كسى كه پدر و مادر خود را درك كند و آمرزيده نشود، خداوند او را از خود دور كند. و كسى كه من نزد او ذكر شوم و بر من صلوات نفرستد، خداوند عزوجل او را از خود دور كند.

حديث : 5 و بهذاالاسناد عن الحسين بن سعيد عن الحسين بن علوآن عن عمروبن خالد عن زيد بن على عن ابيه عن جده عن على عليه السلام قال لما حضر شهر رمضان قال رسول الله صلى الله عليه و آله فحمد الله واثنى عليه ثم قال ايها الناس كفاكم الله عدوكم من الجن و قال ((ادعونى استجب لكم )) و وعدكم الاجابه الا و قد و كل الله لكل شيطان مريد سبعه من ملائكته فليس بمحلول حتى ينقضى شهر كم هذا الا و ابواب السماء مفتحه من اول ليله منه الا و الدعا فيه مقبول .
ترجمه :
5. اميرالمؤ منين عليه السلام فرمودند: هنگامى كه ماه رمضان فرا رسيد. رسول خدا صلى الله عليه و آله ايستاد و حمد و ثناى الهى را بجا آورد و سپس فرمود: اى مردم ! خداوند شما را از شر دشمنان جنيتان حفظ كرد. و فرمود ((بخوانيد مرا تا اجابت كنم شما را)) ⁽⁴⁷⁾ و به شما وعده اجابت داد. آگاه باشيد كه بر هر شيطان رانده شده هفت فرشته گمارده شده است و تا پايان اين ماه آن شيطان رها نشود (و بدين ترتيب آن شياطين بر شما تسلطى ندارد). آگاه باشيد كه از اولين شب آن درهاى آسمان گشوده مى شود. آگاه باشيد كه دعا در آن مقبول است .

حديث : 6 و بهذاالاسناد عن الحسين به سعيد عن ابن ابى عمير عن جميل بن صالح عن محمد بن مروآن قال سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول آن لله عزوجل فى كل ليله من شهر رمضان عتقاء و طلقاء من النار الا من افطر على مسكر فاذا كان آخر ليله منه اعتق فيها مثل ما اعتق فى جميعه .
ترجمه :
6. راوى مى گويد: شنيدم كه امام صادق عليه السلام فرمودند: همانا خداى عزوجل در هر شب ماه رمضان آزاد شدگان و رهايى يافتگانى از آتش دارد، مگر كسى كه با مست كننده اى افطار نمايد و هنگامى كه شب آخر فرار سد در آن شب به تعداد همه كسانى كه در اين ماه آخر آزاد كرده است ، آزاد مى نمايد.

حديث : 7 و حدثنى محمد بن موسى بن المتوكل رضى الله عنه قال حدثنى عبدالله بن جعفر الحميرى قال حدثنى احمد بن محمد بن عيسى قال حدثنا الحسن بن محبوب الزراد قال حدثنا ابو ايوب عن ابى الورد عن ابى جعفر عليه السلام قال خطب رسول الله صلى الله عليه و آله النس فى آخر جمعه من شعبان فحمد الله و اثنى عليه ثم قال ايها الناس قد اظلكم شهر فيه ليله خير من الف شهر و هو شهر رمضان فرض الله صيامه و جعل قيام ليله فيه بتطوع صلاه كمن تطوع بصلاه سبعين ليله فيما سواه من الشهور و جعل لمن تطوع فيه بخصله من خصال الخير و البر كاجر من ادى فريضه من فرائض الله عزول و من ادى فريضه من فرائض الله كمن ادى سبعين فريضه فيما سواه من الشهور و هو شهر الصبر و آن الصبر ثوابه الجنه و هو شهر المواساه و هو شهر يزيدالله فيه رزق الومنين و من فطر فيه مومنا صائما كان له عندالله بذلك عتق رقبه و مغفره لذنوبه فيما مضى فقيل له يا رسول الله ليس كلنا نقدر على آن نفطر صئما فقال آن الله حكريم يعطى هذا الثواب من لم يقدر الا على اكثر من ذلك و من خفف فيه على مملوك خفف الله عزوجل و العتق من النار و لا غنى بكم فيه عن اربعه خصال خصلتين ترضون الله بهما و خصلتين لا غنى بكم عنهما اما اللتان ترضون الله بهما فشهاده آن لا اله الا الله و انى رسول الله و اما اللتان لاغنى بكم عنهما فتسالون الله فيه حوائجكم و الجنه و تسالون الله فيه العافيه و تعوذون به من النار.
ترجمه :
7. امام باقر عليه السلام فرمودند: رسول خدا صلى الله عليه و آله در آخرين جمعه شعبان سخنرانى نموده و پس از حمد و ثناى خداوند فرمودند: اى مردم ! نزديك است ماهى فقرا برسد كه در آن شبى است بهتر از هزار ماه و آن ماه ، ماه رمضان است . خداوند روزه آن را واجب نموده وعبادت يك شب را با نمازى مستحب مانند عبادت هفتاد شب با نمازى مستحب در ساير ماهها قرار داده است . و پاداش كسى را كه در اين ماه مبادرت به عمل خير و نيك مستحبى بنمايد، مانند پاداش كسى قرار داده است كه واى از واجبات خداى عزوجل را بجا آورد. و كسى كه واجبى از واجبات خداوند را بجا آورد، و همانا ثواب صبر بهشت است . آن ماه مواسات ( يارى نمودن ) است . و آن ماهى است كه خداوند در آن رزق مؤ منين را افزايش ‍ مى دهد. كسى كه به مؤ من روزه دارى در آن افطار بدهد. بخاطر اين عمل (پاداش ) آزادى يك بنده و آمرزش گناهان گذشته اش را خواهد داشت .
عرضه داشتند: اى رسول خدا! همه ما توانايى افطارى دادن به روزه دار را نداريم . آن حضرت صلى الله عليه و آله فرمودند: همانا خداوند كريم است . به كسى هم كه جز بر مقدارى شير مخلوط با آن كه روزه دارى با آن افطار كند يا شربت آب گوارايى يا چند دانه خرماى ريز توانايى نارد و نمى توانند بيش ‍ از اين بدهد. نيز اين ثواب را عنايت مى فرمايند. كسى كه در آن بر بنده خود آسان گيرد، خداى عزوجل نيز در حساب بر او آسان گيرد. و آن شهرى است كه اولش رحمت و سطش آمرزش و آخرش اجابت و آزادى از آتش ‍ است . و در آن شما از چهار چيز بى نياز نيستند. دو چيز كه خداوند را با آن راضى مى كنيد و دو چيز است كه شما به هيچ وجه از آن بى نياز نيستند. دو چيز كه خداوند را با آن راضى مى كنيد، گواهى به اين است كه هيچ خدايى جز خداى يگانه نيست و همانا من رسول خداوند هستم و دو چيزى كه شما به هيچ وجه از آن بى نياز نيستند، اين است كه حاجتهاى خود و بهشت را از خداوند خواسته ، از خدا عافيت (تندرستى ) را بخواهيد و از جهنم به او پناه ببريد.

حديث : 8 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى احمد بن محمد بن عيسى عن الحسين بن سعيد عن فضاله عن سيف بن عميره عن عبدالله بن عبيدالله عن رجل عن ابى جعفر عليه السلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله لما حضر شهر رمضان و ذلك فى ثلاث بقين من شعبان فقال لبلال ناد فى الناس فجمع الناس ثم صعد المنبر فحمد الله و اثنى عليه ثم قال ايها الناس آن هذا الشهر قد حضركم و هو سيد الشهور فيه ليله خير من الف شهر تغلق فيه ابواب النار و تفتح فيه ابواب الجنان فمن ادركه فلم يغفر له فابعده الله و من ادرك و الديه فلم يغفر له فابعده الله و من ذكرت عنده فلم يصل على فلم يغفر له فابعده الله عزوجل .
ترجمه :
8. امام باقر عليه السلام نقل مى نمايند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگامى كه ماه رمضان فرا رسيد، يعنى سه روز به ماه رمضان مانده بود، به بلال دستور داد تا در ميان مردم جار بزند. هنگامى كه مردم جمع شدند، بالاى منبر رفته پس از حمد و ثناى خداوند فرمودند: اى مردم ! همانا اين ماه فرا رسيد و آن سرور ماههاست . در آن شبى است كه بهتر از هزار ماه است . درهاى جهنم در آن بسته شده و درهايى بهشت گشوده مى شود. كسى كه آن را درك كند و آمرزيده نشود، خداوند او را از خود دور كند و كسى كه پدر و مادر خويش را درك كند و آمرزيده نشود، خداوند او را از خود دور كند و كسى كه من نزد او ياد شوم و بر من صلوات نفرستد، آمرزيده نشود و خداى عزوجل او را از خود دور كند.

حديث : 9 ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى ابراهيم بن مهزيار عن اخيه على عن الحسين بن سعيد عن القاسم بن محمد عن على بن ابى حمزه عن ابى عبدالله عليه السلام فى حديث طويل فى آخره آن ابواب السماء تفتح فى رمضان و تصفد الشياطين و تقبل اعمال المومنين نعم الشهر شهر رمضان كان يسمى على عهد رسول الله صلى الله عليه و آله المرزوق .
ترجمه :
9. امام صادق عليه السلام در آخر يك حديث طولانى فرمودند: درهاى آسمان در رمضان باز مى شود، شياطين كند و زنجير مى شوند و اعمال مومنين پذيرفته مى شود. ماه رمضان خوب ماهى است و در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله به اين ماه مرزوق (ماهى كه روزيش را داده اند) مى گفتند.

حديث : 10 ابى رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبدالله قال حدثنا احمد بن محمد بن عيسى عن الحسين بن سعيد عن محمد بن ابى عمير عن محمد بن الحكم اخى هشام عن عمر بن يزيد عن ابى عبدالله عليه السلام قال آن الله فى ليله من شهر رمضان عتقاء من النار الا من افطر على مسكر او مشاحنا او صاحب الشاهين قال قلت و اى شى صاحب الشاهين قال الشطرنج
ترجمه :
10. امام صادق عليه السلام فرمودند: همانا خداوند در شبى از ماه رمضان آزادشدگانى از آتش دارد، مگر كسى كه با مست كننده اى افطار كند، كينه توزى كند يا صاحب شطرنج باشد.