قرآن .

((اگـر نـبـود كـه خـدا ترك ديار را بر آنان مقرر كرده بود,هر آينه در دنيا عذابشان مى كرد و در آخرت عذاب آتش برايشان است )).
((خـدا گـفـت : مـن آن مائده را براى شما مى فرستم , ولى بعد از آن هركه از شما كافر شود او را چنان عذابى كنم كه هيچ يك از مردم جهان را چنان عذاب نكنم )).
((چه بسا مردم قريه اى كه از فرمان پروردگارشان و پيامبرانش سرباز زدند.
عذابى سهمناك عذابشان كرديم )).
ـ امام على (ع ): خداى عزوجل شش گروه را به سبب شش خصلت عذاب مى كند: عربها را به سبب عـصـبـيـت , ملاكان را به سبب تكبر,فرمانروايان را به سبب ستم و بى عدالتى , فقيهان را به سبب حسادت , بازرگانان را به سبب خيانت وروستائيان را به سبب جهالت .

ـ خـداونـد شـش طـايـفـه را بـه سـبـب داشـتـن شش خصلت عذاب مى كند: عربها را به سبب عـصـبـيـت ,ملاكان را به سبب تكبر, فرمانروايان را به سبب ستم و بى عدالتى , فقيهان را به سبب حسادت , بازرگانان را به سبب خيانت وروستائيان را به سبب جهالت .

عـلا مـه طـبـاطـبـائى در تـفسير الميزان زير عنوان ((گفتارى درباره معناى عذاب در قرآن )) مى نويسد:.
قـرآن كـريم زندگى كسى را كه پروردگارش را فراموش كند, تنگ و سخت مى شمارد, هرچند به چشم ما كاملا فراخ و مرفه آيد.
زندگيى تنگ و سخت باشد)).
نعمتى گوارا مى شماريم .

اين نيست كه خدا مى خواهد به سبب آنها در دنيا عذابشان كند و در حال كفر جان بسپارند)).
هـمـچـنـان كـه در تـفسير آيه ((و گفتيم : اى آدم ! تو و جفتت در بهشت ساكن شويد)) توضيح داديـم ,حـقـيـقـت امر آن است كه خوشحالى و غم و شادى و اندوه و اميد و ترس انسان و سختى كشيدن و آسايش ديدن او همگى اولا بر محور نظر او درباره خوشبختى و بدبختى مى چرخند, ثانيا نعمت و عذاب وامورى از اين قبيل بسته به اين كه به چه چيز نسبت داده شود متفاوت است , مثلا روح براى خود نوعى خوشبختى و بدبختى دارد و جسم نوعى ديگر.
انسان مفهومى و به همين ترتيب .

انـسـان مـاده پـرسـت دنـيـاخواه كه خلق و خويهاى الهى را به خود نگرفته و به آداب و تربيتهاى اوپـرورده نـشـده اسـت , خـوشـبـختى را همان خوشبختى مادى مى داند و به سعادت روح يعنى خوشبختى معنوى اهميتى نمى دهد.
قدرت طلبى , آزمندانه مى كوشد.
خواهان نعمتها و لذتهاى خالص خيالى خود بوده است .

همراه با هزاران درد و غم مى يابد.
و مـايه حسرت است و همين كه به آن رسيد مى بيند آن چيزى كه او مى خواسته است نيست , زيرا در آن عـيبها و كاستيها مى بيند و مشاهده مى كند كه با غم و دردها و بى ارزشى عواملى كه به آنها دل خوش كرده بوده , همراه است .

در برابر از دست رفته ها باشد, دل نبسته است .

هـمـواره آن چه به دست مى آورد, مايه غم و درد او مى شود و از اين رو, رهايش مى كند و به سراغ چـيـزى بـهـتـر از آن مـى رود تـا شايد دل دردمندش را شفا دهد و آن چه به دست نمى آورد مايه دردمندى و دريغ ‌خوردنهاى او مى شود.
چيزى را به دست نمى آورد.
قـرآن كـريـم , امـا انـسان را پديده اى فراهم آمده از روحى جاويدان و پيكر مادى در حال تغيير و تحول مى داند.
اين زمان به جاودانگى مى رسد و زوال و تغييرى در او راه نمى يابد.
آن كـه مايه خوشبختى صرفا روح باشند از سعادت او به شمار مى آيند و عواملى چون مال و فرزند كـه سعادت جسم و روح , هردو, در آنهاست ,چنانچه از ذكر و ياد خدا باز ندارند و موجب نشوند كه انسان به دنيا بچسبد, اين عوامل نيز از جمله خوشبختى انسانند و نيكو سعادتى هستند.
سـعادت روح جاويدان مى شوند مانند كشته شدن در راه خدا و از بين رفتن ثروت و رفاه به خاطر خـداى تعالى , اين عوامل نيز از جمله خوشبختى انسان است و به آن مى مانند كه آدمى براى دست يافتن به يك عمر سلامتى و تندرستى , تلخى دارو را لحظه اى تحمل كند.
امـا آن چـه مـايـه خـوشـبختى جسم و بدبختى روح باشد, عامل بدبختى انسان و موجب عذاب و شكنجه اوست .

خداى تعالى فرموده است : ((جولان كافران در شهرها تو را نفريبد.
آن جايگاهشان جهنم است و جهنم بد آرامگاهى است )).
آن چـه را مـوجـب بدبختى جسم و روح باشد قرآن عذاب مى شمارد, چنان كه دنياپرستان نيز آن راعذاب و شكنجه مى دانند, اما ديدگاه اين دو فرق مى كند.
بدبختى روح هستند و از نظر آنان عذاب و شكنجه است چون سبب بدبختى بدنند.
عـذابـهـا, عـذابهايى است كه بر امتهاى پيشين فرود آمد, خداى تعالى فرموده است : ((آيا نديدى كـه پـروردگـار تو با قوم عاد چه كرد؟
و با ارم كه ستونها داشت و همانند آن در هيچ شهرى پديد نيامده بود؟
و قوم ثمود كه در آن وادى سنگ را مى بريدند.
طغيان كردند و در آنها بسيار فساد و تباهى كردند.
پروردگارت تازيانه عذاب را بر آنان فرود آورد.
بدبختى موجودات هوشمند, به هوش و ادراك بستگى دارد.
امـا حسش نمى كنيم براى خود سعادت نمى شماريم , همچنان كه چيز دردآور و غم انگيزى را كه حس ودرك نمى كنيم , بدبختى به شمار نمى آوريم .

خوشبختى و بدبختى راهى غير از شيوه ومسلك ماده و ماديگرى مى پيمايد.
مـاديـات بـايـد آن نـوع تربيتى را پيروى كند كه بر اساس آن انسان آن سعادت واقعى را كه قرآن مشخص كرده است , سعادت شمارد و بدبختى حقيقى را بدبختى بداند.
آمـوزش مـى دهـد كـه جـز به خدا دل نبندند و پروردگارشان را مالك همه چيز بدانند و همه را وابسته به اوو رهسپار به سوى او بشمارند.
ايـن انسان در دنيا سعادت خود را فقط در دو چيز مى بيند: آن چه مايه سعادت روح و جسم اوست وآن چه موجب سعادت صرفا روح اوست .

انـسان پايبند خواهشهاى نفس و ماديات , گرچه گاه آن چه را از زر و زيور دنيا به دست مى آورد بـراى خـود سـعادت و خير و لذت مى بيند اما بزودى به رفتار اشتباه خود پى مى برد و خوشبختى خيالى او دقيقابه بدبختى برايش تبديل مى شود.
بـازيـچـه , تا به آن روزى كه وعده شان داده ايم برسند)) و فرموده است : ((تو از اين غافل بودى ما پرده ازبرابرت برداشتيم , پس , ديده ات امروز تيز شده است )).
سخن ما رويگردان مى شود و جز زندگى دنيوى را نمى جويد, اعراض كن .

است )).
عيششان منغص است .

از ايـن جـا مـعـلوم مى شود كه ادراك و انديشه موجود در خداجويان و پيروان قرآن غير از ادراك وانديشه موجود در ديگران است , گو اين كه همگى از يك نوع , يعنى نوع انسان هستند.
گـروه مؤمنان متوسط و ميانحالى هستند كه تعليم و تربيت الهى در وجود آنها به كمال نرسيده است .

اين چيزى است كه از سخن خداى تعالى در معناى عذاب به دست مى آيد.
تـعـالـى از ايـن كه بدبختى جسمانى را عذاب بنامد خوددارى نمى كند منتها اين عذابى است در مرحله جسم نه روح .

فرموده است : ((شما را از آل فرعون رهانيديم , به عذابهاى سختتان مى آزردند.
زنانتان را زنده نگه مى داشتند.
فرعونيان با بنى اسرائيل مى كردند, بلا و آزمايشى از جانب خدا و در عين حال عذاب مى شمارد اما نه عذابى از جانب خداى سبحان .

شكنجه دادن مردم .

قرآن .

((تا به غروبگاه خورشيد رسيد.
گل آلود و سياه غروب مى كند و در آن جا مردمى يافت .

گفتيم : اى ذوالقرنين ! مى خواهى عقوبتشان كن ومى خواهى با آنان به نيكى رفتار كن .

برگردانده مى شود و او نيز به سختى عذابش مى كند)).
((پس , نزد او رويد و بگوييد: ما دو تن فرستادگان پروردگار تو هستيم .

شكنجه مكن .

ـ پـيامبر خدا(ص ): روز قيامت به پيادگان (ركاب امرا) گفته مى شود: تازيانه هايتان را بيندازيد و وارد دوزخ شويد.
ـ روز قيامت به يساول گفته مى شود: تازيانه ات را بگذار و به جهنم برو.
ـ در آخـر الزمان در ميان اين امت مردمانى خواهند بود كه با خود تازيانه هايى مانند دم گاوحمل مى كنند.
ـ كودكان خود را با غمز ((10)) شكنجه ندهيد بلكه با قسط مداوايشان كنيد.
ـ امـام بـاقر(ع ): نخستين چيزى را كه اميران روا شمردند شكنجه بود, علتش هم دروغى است كه انس بن مالك به رسول خدا(ص ) بست و نقل كرد كه آن حضرت دست مردى را به ديوارميخ زد.
ـ پيامبر خدا(ص ): (مردم را) با عذاب خدا عذاب و شكنجه نكنيد.
ـ كسى حق ندارد با آتش عذاب و شكنجه دهد, مگر خداوند آتش .

ـ خـداى تـعـالـى در روز قـيـامـت , كـسـانـى را كـه در دنـيا مردم را شكنجه مى دهند عذاب و شكنجه مى دهد.
ـ هـيچ كس از شما نبايد در جايى كه مردى را به ستم تازيانه اى مى زنند بايستد, زيرا لعنت خدابر كسانى كه در آن جا حاضر باشند و مانع زدن تازيانه نشود, فرود مى آيد.
ـ امـام صـادق (ع ) در پاسخ به پرسش ابان احمر از علت نامگذارى فرعون به دارنده ميخها,فرمود: چون وقتى مى خواست مردى را شكنجه دهد, او را روى زمين دمر مى خواباند وچهاردست و پايش را به زمين ميخكوب مى كرد.
دراز مى كرد و چهاردست و پايش را به تخته ميخ مى زد و او را به همان حال مى گذاشت تامى مرد .

ـ پيامبر خدا(ص ): سوگند به آن كه جانم در دست اوست , هيچ كس تازيانه اى به ستم بركسى نزند مگر اين كه فرداى قيامت در آتش دوزخ همانند آن تازيانه خورده شود.
ـ امام على (ع ): هر كس مردى را به ستم تازيانه اى زند, خداوند تازيانه اى از آتش بر او زند.
ـ عـروه از هـشـام بن حكيم بن حزام مى گويد : وى در شام بر عده اى گذشت كه در آفتاب سرپا نگهداشته و روى سرهايشان روغن ريخته شده بود.
گـفـت : بـدرسـتـى كـه از رسـول خدا(ص ) شنيدم كه مى فرمايد: خداوند كسانى را كه در دنيا شكنجه دهند, عذاب و شكنجه خواهد داد.
ـ حـمـزه اسـلـمـى مـى گـويـد: رسـول خدا(ص ) مرا فرمانده گروهى از سپاهيان كرد و به من فرمود:اگر فلانى را ديديد او را در آتش بسوزانيد.
ايشان برگشتم .

ندهد مگر خداوند (و خالق ) آتش .