ـ فـضـل بـن يـونس : ابن ابى العوجاخدمت امام صادق (ع ) آمد و با جمعى از هم مسلكانش نزد آن حضرت نشست و آن گاه گفت :اى ابا عبداللّه ! مجلسها در حكم امانتند و هر كه سرفه اى دارد بايد سرفه كند آيا اجازه مى دهى سخن بگويم ؟
امام صادق (ع ) فرمود: هر چه مى خواهى بگو.
ابن ابى العوجا گفت : تا كى اين خرمن را مى كوبيد و به اين سنگ پناه مى بريد و اين خانه برافراشته با خشت وكلوخ را مى پرستيد و چون شتر رميده بر گرد آن مى دويد؟
هر كه در اين كار بينديشد و ارزيابى كند پى مى برد كه اين كار را يك آدم غير حكيم و خام انديش پايه گذارى كرده است تو كه سردمدار و قله نشين اين امرى و پدرت بنياد و نظام آن بود, جوابم رابده .

امـام صـادق (ع ) فـرمود : هر كه خدا گمراهش كند و ديده دلش را كور سازد حق را ناگوار يابد وطـعـم شـيـرين آن را نچشد وشيطان دوستش گردد و او را به آبشخورهاى هلاكت برد و ديگر بازش نگرداند.
ايـن خـانـه اى اسـت كـه خـداونـد خـلـق خود را به وسيله آن به پرستش واداشته تا با حضور در آن فـرمـانـبـرى آنـان را بـيازمايد از اين رو آنها را به بزرگداشت و زيارت آن تشويق فرموده و آن راجـايـگـاه پـيـامـبـران و قـبـلـه نـمـازگـزارانـش كـرده اسـت اين خانه شاخه اى از رضوان و خـشنودى خداست و راهى است كه به آمرزش او مى انجامد و بر بنياد كمال استوار و مركز عظمت است .

ـ امام رضا (ع ) : علت حج , وارد شدن بر خداى تعالى است و طلب كردن ثواب بسيار و بيرون آمدن از هـمه گناهان گذشته و شروع كردن زندگى آينده از نو همچنين است خرج كردن اموال و به رنج افكندن بدن و باز داشتن آن از خواهشها و لذتها (نيز) به منفعت رسيدن كسانى كه درشرق و غرب عالمند, در دريا و خشكى اند, چه آنان كه حج مى كنند و چه آنان كه حج نمى كننداعم از تاجر و وارد كـنـنـده كـالا و فروشنده و خريدار و پيشه ور و مستمند و نيز برآورده شدن نيازهاى حومه نشينان و جاهايى كه محل اجتماع مردم است تا سودهايى را كه از آن آنهاست ببينند.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـيـچ جايى نزد خداى تعالى محبوبتر از مسعى نيست , زيرا كه هر گردنكش ومتكبرى در آن جا خوار و ذليل مى شود.
ـ امام على (ع ) : آيا نمى بينيد كه خداى سبحان مردمان را از زمان آدم ـ صلوات اللّه عليه ـ تاپايان جـهان با سنگهايى كه نه سودى مى رسانند نه زيانى و نه مى بينند و نه مى شنوند آزمايش كرد و آن سـنـگـهـا را خـانـه با حرمت خود ساخت و آن را جايگاه گرد آمدن مردم قرارداد سپس آن را در سـنـگـلاخـتـرين مكانها و بى گياهترين نقاط زمين و تنگترين دره ها جاى داد, در ميان كوههاى خشن و ريگهاى داغ و چشمه هاى كم آب و آباديهاى دور از هم كه نه شترى آن جافربه مى شود, نه اسـبـى , نـه گـاوى و نه گوسفندى سپس خداوند آدم و فرزندان او را فرمود تا به سوى آن روى آورند پس , بيت الحرام سر منزل مقصود و باراندازشان گرديد مردمان با تمام وجود از ميان فلاتها و دشـتهاى دور دست و از درون واديها و دره هاى پر شيب و از جزيره هاى از هم پراكنده درياها به آن جا روى مى آورند تا به هنگام سعى از سرخوارى و خاكسارى شانه هاى خود را تكان دهند و لا اله الا اللّه گويان بر گردآن بچرخند و با موهاى آشفته و پيكرهاى گرد گرفته هروله كنان بشتابند جـامه هاى شخصى خود را به كنارى انداخته با اصلاح نكردن موها قيافه زيباى خود را تغيير دهند ايـن آزمـونـى بزرگ و امتحانى سخت و آزمايش آشكار و خالصگردانى و پاكسازى مؤثرى است كه خداوندبزرگ آن را سبب رحمت خود و رسيدن به بهشتش قرار داده است .

اگـر خداى سبحان مى خواست خانه با حرمت خود و مشعرهاى ارجمند خويش را در ميان باغها و جـويـبـارها و سرزمينهاى هموار و پر درخت و پر ميوه كه خانه هايش به هم پيوسته و روستاهايش نـزديك به هم است ,در ميان گندمزارها و باغهاى خرم و زمينهاى پر گياه و دشتهاى پر آب و در وسط باغستانهاى خرم و بهجت زا و جاده هاى آباد قرار مى داد هر آينه به همان نسبت كه آزمايش و امتحان ساده تر بود پاداش و جزا كم بود.
اگـر شـالـوده كـعـبـه و سنگهايى كه در ساخت آن به كار رفته از زمرد سبز و ياقوت سرخ و نور وروشـنـايـى بود از رخنه شك و ترديد در سينه ها(ى ظاهر بينان ) كم مى كرد كوشش شيطان را ازدلـها بر كنار مى زد و تلاطم ترديد و وسوسه را از مردم دورمى ساخت اما خداوند بندگانش را با انـواع سـخـتـيـهـا مـى آزمـايـد و آنـان را بـا مجاهدتهاى گونه گون به بندگى مى گيرد و به گـرفتاريهاى مختلف آزمايششان مى كند, تا بدين وسيله كبر و خودپسندى را از دلهايشان بيرون كند و فروتنى و خاكسارى را در جانهايشان بنشاند, درهاى فضل ورحمتش را به روى آنان بگشايد و اسباب عفو خويش را بسانى در اختيارشان نهد.
ـ امام صادق (ع ) در پاسخ به سؤال هشام بن حكم از علت حج و طواف كعبه فرمود: خداوند متعال مـردمان را بيافريد و آنها را به پيروى از دين و آنچه مصلحت دنياشان در آن است فرمان داد و نهى نـمود و حج را مايه فراهم آمدن مردم از شرق و غرب عالم و آشنا شدن آنها با هم (و آگاه شدنشان ازحال و روز يكديگر) قرار داد و تا بازرگانانى كه از شهرى به شهرى كالا مى برند سود برند وكرايه دهـنـدگـان و شـتـرداران بـه فـايـده اى رسند و تا آثار پيامبر خدا(ص ) شناخته شود و خبرهاى آن حضرت نقل و بازگو شود و از يادها نرود.
اگر هر قومى و مردمى ((فقط)) به شهر و سرزمين خود بسنده مى كردند, نابود مى شدند وشهرها ويـران مـى گـشت و در آمدها و سودها افت مى كرد و خبرها پوشيده مى ماند و كسى ازآنها آگاه نمى شد اين است علت حج .

ـ امام على (ع ) : خداوند زيارت بيت الحرام خود را كه قبله مردمانش كرد, بر شما واجب گردانيد آنـان هـمـانـنـد چارپايان (كه برآب وارد شوند) به آن جا وارد مى شوند و همچون كبوتران (كه به آشـيـانـه خـود بـازمى گردند)مشتاقانه به آن جا روى مى آورند خداوند آن خانه را نشانه اى براى فروتنى مردمان در برابرعظمت خويش واعترافشان به قدرت و عزت خويش قرار داد.
ـ امام صادق (ع ) : اين خانه را پيوسته زيارت كنيد كه زيارتهاى پيوسته شما از آن , ناخوشيهاى دنيا و سختيها و هراسهاى روز رستاخيز را از شما دور مى كند.
ـ امام باقر (ع ) : حج آرامش بخش دلهاست .

ـ امام سجاد (ع ) : حج و عمره به جاى آوريد تا بدنهايتان سالم بماند و روزيها (و درآمدهايتان ) زياد شود و ايمانتان استوار گردد وهزينه مردم و خانه خود را تامين كنيد.
ـ امـام رضـا (ع ) : اگـر بـپـرسـد: چـرا فـرمان حج داده شده است ؟
در پاسخ گفته شود علتش واردشـدن بـر خـداونـد عـزوجـل و طـلب فزونى از اوست به علاوه آگاه شدن از مسائل دينى و رسـانـدن اخـبـار امـامـان (ع ) بـه هر سو و ناحيه اى چنان كه خداى تعالى فرموده است : چرا از هر گروهى دسته اى كوچ نمى كنند تا در دين فقيه و آگاه شوند و تا آن كه منافع خود را بيابند.

فقرزدايى حج .