حضرت امام هادى (عليه السلام)
1- قالَ الإمامُ أبوالحسن علىّ النقي الهادي (عليه السلام) : مَنِ اتَّقىَ اللهَ
يُتَّقى، وَمَنْ أطاعَ اللّهَ يُطاعُ، وَ مَنْ أطاعَ الْخالِقَ لَمْ يُبالِ سَخَطَ
الْمَخْلُوقينَ، وَمَنْ أسْخَطَ الْخالِقَ فَقَمِنٌ أنْ يَحِلَّ بِهِ سَخَطُ
الْمَخْلُوقينَ.(1)
حضرت امام هادي (عليه السلام) فرمود: كسى كه تقوى الهى را رعايت نمايد و مطيع احكام
و مقرّرات الهى باشد، ديگران مطيع او مى شوند و هر شخصى كه اطاعت از خالق نمايد،
باكى از دشمنى و عداوت انسان ها نخواهد داشت; و چنانچه خداى متعال را با معصيت و
نافرمانى خود به غضب درآورد، پس سزاوار است كه مورد خشم و دشمنى انسان ها قرار
گيرد.
2- قالَ (عليه السلام): مَنْ أنِسَ بِاللّهِ اسْتَوحَشَ مِنَ النّاسِ، وَعَلامَهُ
الاُْنْسِ بِاللّهِ الْوَحْشَهُ مِنَ النّاسِ.(2)
فرمود: كسى كه با خداوند متعال مونس باشد و او را أنيس خود بداند، از مردم احساس
وحشت مى كند.
و علامت و نشانه أنس با خداوند وحشت از مردم است ـ يعنى از غير خدا نهراسيدن و از
مردم احتياط و دورى كردن ـ .
3- قالَ(عليه السلام): السَّهَرَ أُلَذُّ الْمَنامِ، وَ الْجُوعُ يَزيدُ فى طيبِ
الطَّعامِ.(3)
فرمود: شب زنده دارى، خواب بعد از آن را لذيذ مى گرداند; و گرسنگى در خوشمزگى طعام
مى افزايد ـ يعنى هر چه انسان كمتر بخوابد بيشتر از خواب لذت مى برد و هر چه كم
خوراك باشد مزّه غذا گواراتر خواهد بود ـ .
4- قالَ(عليه السلام): لا تَطْلُبِ الصَّفا مِمَّنْ كَدِرْتَ عَلَيْهِ، وَلاَ
النُّصْحَ مِمَّنْ صَرَفْتَ سُوءَ ظَنِّكَ إلَيْهِ، فَإنَّما قَلْبُ غَيْرِكَ
كَقَلْبِكَ لَهُ.(4)
فرمود: از كسى كه نسبت به او كدورت و كينه دارى، صميّميت و محبّت مجوى.
همچنين از كسى كه نسبت به او بدگمان هستى، نصيحت و موعظه طلب نكن، چون كه ديدگاه و
افكار ديگران نسبت به تو همانند قلب خودت نسبت به آن ها مى باشد.
5- قالَ(عليه السلام): الْحَسَدُ ماحِقُ الْحَسَناتِ، وَالزَّهْوُ جالِبُ
الْمَقْتِ، وَالْعُجْبُ صارِفٌ عَنْ طَلَبِ الْعِلْمِ داع إلَى الْغَمْطِ
وَالْجَهْلِ، وَالبُخْلُ أذَمُّ الاْخْلاقِ، وَالطَّمَعُ سَجيَّهٌ سَيِّئَهٌ.(5)
فرمود: حسد موجب نابودى ارزش و ثواب حسنات مى گردد.
تكبّر و خودخواهى جذب كننده دشمنى و عداوت افراد مى باشد.
عُجب و خودبينى مانع تحصيل علم خواهد بود و در نتيجه شخص را در پَستى و نادانى نگه
مى دارد.
بخيل بودن بدترين اخلاق است; و نيز طَمَع داشتن خصلتى ناپسند و زشت مى باشد.
6- قالَ(عليه السلام): الْهَزْلُ فكاهَهُ السُّفَهاءِ، وَ صَناعَهُ الْجُهّالِ.(6)
فرمود: مسخره كردن و شوخى هاى - بى مورد - از بى خردى است و كار انسان هاى نادان مى
باشد.
7- قالَ(عليه السلام): الدُّنْيا سُوقٌ رَبِحَ فيها قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ.(7)
فرمود: دنيا همانند بازارى است كه عدّه اى در آن ـ براى آخرت ـ سود مى برند و عدّه
اى ديگر ضرر و خسارت متحمّل مى شوند.
8- قالَ(عليه السلام): النّاسُ فِي الدُّنْيا بِالاْمْوالِ وَ فِى الاْخِرَهِ
بِالاْعْمالِ.(8)
فرمود: مردم در دنيا به وسيله ثروت و تجمّلات شهرت مى يابند ولى در آخرت به وسيله
اعمال محاسبه و پاداش داده خواهند شد.
9- قالَ(عليه السلام): مُخالَطَهُ الاْشْرارِ تَدُلُّ عَلى شِرارِ مَنْ
يُخالِطُهُمْ.(9)
فرمود: همنشين شدن و معاشرت با افراد شرور نشانه پستى و شرارت تو خواهد بود.
10- قالَ(عليه السلام): أهْلُ قُمْ وَ أهْلُ آبَهِ مَغْفُورٌ لَهُمْ ،
لِزيارَتِهِمْ لِجَدّى عَلىّ ابْنِ مُوسَى الرِّضا (عليه السلام) بِطُوس، ألا وَ
مَنْ زارَهُ فَأصابَهُ فى طَريقِهِ قَطْرَهٌ مِنَ السَّماءِ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَى
النّارِ.(10)
فرمود: أهالى قم و أهالى آبه ـ يكى از روستاهاى حوالى ساوه ـ آمرزيده هستند به جهت
آن كه جدّم امام رضا (عليه السلام)را در شهر طوس زيارت مى كنند.
و سپس حضرت افزود: هر كه جدّم امام رضا (عليه السلام) را زيارت كند و در مسير راه
صدمه و سختى تحمّل كند خداوند آتش را بر بدن او حرام مى گرداند.
11- عَنْ يَعْقُوبِ بْنِ السِّكيتْ، قالَ: سَألْتُ أبَاالْحَسَنِ الْهادي(عليه
السلام): ما بالُ الْقُرْآنِ لا يَزْدادُ عَلَى النَّشْرِ وَالدَّرْسِ إلاّ
غَضاضَه؟
قالَ (عليه السلام): إنَّ اللّهَ تَعالى لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمان دُونَ زَمان،
وَلالِناس دُونَ ناس، فَهُوَ فى كُلِّ زَمان جَديدٌ وَ عِنْدَ كُلِّ قَوْم غَضٌّ
إلى يَوْمِ الْقِيامَهِ.(11)
يكى از اصحاب حضرت به نام ابن سِكيّت گويد: از امام هادى(عليه السلام)سؤال كردم:
چرا قرآن با مرور زمان و زياد خواندن و تكرار، كهنه و مندرس نمى شود; بلكه هميشه
حالتى تازه و جديد در آن وجود دارد؟
امام (عليه السلام) فرمود: چون كه خداوند متعال قرآن را براى زمان خاصّى و يا طايفه
اى مخصوص قرار نداده است; بلكه براى تمام دوران ها و تمامى اقشار مردم فرستاده است،
به همين جهت هميشه حالت جديد و تازه اى دارد و براى جوامع بشرى تا روز قيامت قابل
عمل و اجراء مى باشد.
12- قالَ (عليه السلام): الْغَضَبُ عَلى مَنْ لا تَمْلِكُ عَجْزٌ، وَ عَلى مَنْ
تَمْلِكُ لُؤْمٌ.(12)
فرمود: غضب و تندى در مقابل آن كسى كه توان مقابله با او را ندارى، علامت عجز و
ناتوانى است، ولى در مقابل كسى كه توان مقابله و رو در روئى او را دارى علامت پستى
و رذالت است.
13- قالَ(عليه السلام): يَاْتى عَلماءُ شيعَتِنا الْقَوّامُونَ بِضُعَفاءِ
مُحِبّينا وَ أهْلِ وِلايَتِنا يَوْمَ الْقِيامَهِ، وَالاْنْوارُ تَسْطَعُ مِنْ
تيجانِهِمْ.(13)
فرمود: علماء و دانشمندانى كه به فرياد دوستان و پيروان ما برسند و از آن ها رفع
مشكل نمايند، روز قيامت در حالى محشور مى شوند كه تاج درخشانى بر سر دارند و نور از
آن ها مى درخشد.
14- قالَ(عليه السلام): لِبَعْضِ قَهارِمَتِهِ: اسْتَكْثِرُوا لَنا مِنَ
الْباذِنْجانِ، فَإنَّهُ حارٌّ فى وَقْتِ الْحَرارَهِ، بارِدٌ فى وَقْتِ
الْبُرُودَهِ، مُعْتَدِلٌ فِى الاْوقاتِ كُلِّها، جَيِّدٌ عَلى كلِّ حال.(14)
به بعضى از غلامان خود فرمود: بيشتر براى ما بادمجان پخت نمائيد كه در فصل گرما،
گرم و در فصل سرما، سرد است; و در تمام دوران سال معتدل مى باشد و در هر حال مفيد
است.
15- قالَ(عليه السلام): التَّسْريحُ بِمِشْطِ الْعاجِ يُنْبُتُ الشَّعْرَ فِى
الرَّأسِ، وَ يَطْرُدُ الدُّودَ مِنَ الدِّماغِ، وَ يُطْفِىءُ الْمِرارَ، وَ
يَتَّقِى اللِّثهَ وَ الْعَمُورَ.(15)
فرمود: شانه كردن موها به وسيله شانه عاج، سبب روئيدن و افزايش مو مى باشد، همچنين
سبب نابودى كرم هاى درون سر و مُخ خواهد شد و موجب سلامتى فكّ و لثه ها مى گردد.
16- قالَ(عليه السلام): اُذكُرْ مَصْرَعَكَ بَيْنَ يَدَىْ أهْلِكَ لا طَبيبٌ
يَمْنَعُكَ، وَ لا حَبيبٌ يَنْفَعُكَ.(16)
فرمود: بياد آور و فراموش نكن آن حالت و موقعى را كه در ميان جمع اعضاء خانواده و
آشنايان قرار مى گيرى و لحظات آخر عمرت سپرى مى شود و هيچ پزشكى و دوستى ـ و ثروتى
ـ نمى تواند تو را از آن حالت نجات دهد.
17- قالَ(عليه السلام): إنَّ الْحَرامَ لا يَنْمي، وَإنْ نَمى لا يُبارَكُ فيهِ، وَ
ما أَنْفَقَهُ لَمْ يُؤْجَرْ عَلَيْهِ، وَ ما خَلَّفَهُ كانَ زادَهُ إلَى
النّارِ.(17)
فرمود: همانا ـ اموال ـ حرام، رشد و نموّ ندارد و اگر هم احياناً رشد كند و زياد
شود بركتى نخواهد داشت و با خوشى مصرف نمى گردد.
و آنچه را از اموال حرام انفاق و كمك كرده باشد أجر و پاداشى برايش نيست و هر
مقدارى كه براى بعد از خود به هر عنوان باقى گذارد معاقب مى گردد.
18- قالَ(عليه السلام): اَلْحِكْمَهُ لا تَنْجَعُ فِى الطِّباعِ الْفاسِدَهِ.(18)
فرمود: حكمت اثرى در دل ها و قلب هاى فاسد نمى گذارد.
19- قالَ(عليه السلام): مَنْ رَضِىَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السّاخِطُونَ
عَلَيْهِ.(19)
فرمود: هر كه از خود راضى باشد بدگويان او زياد خواهند شد.
20- قالَ(عليه السلام): اَلْمُصيبَهُ لِلصّابِرِ واحِدَهٌ وَ لِلْجازِعِ
اِثْنَتان.(20)
فرمود: مصيبتى كه بر كسى وارد شود و صبر و تحمّل نمايد، تنها يك ناراحتى است; ولى
چنانچه فرياد بزند و جزع كند دو ناراحتى خواهد داشت.
21- قالَ(عليه السلام): اِنّ لِلّهِ بِقاعاً يُحِبُّ أنْ يُدْعى فيها فَيَسْتَجيبُ
لِمَنْ دَعاهُ، وَالْحيرُ مِنْها.(21)
فرمود: براى خداوند بقعه ها و مكان هائى است كه دوست دارد در آن ها خدا خوانده شود
تا آن كه دعاها را مستجاب گرداند كه يكى از بُقْعه ها حائر و حرم امام حسين (عليه
السلام) خواهد بود.
22- قالَ(عليه السلام): اِنّ اللّهَ هُوَ الْمُثيبُ وَالْمُعاقِبُ وَالْمُجازى
بِالاَْعْمالِ عاجِلاً وَآجِلاً.(22)
فرمود: همانا تنها كسى كه ثواب مى دهد و عِقاب مى كند و كارها را در همان لحظه يا
در آينده پاداش مى دهد، خداوند خواهد بود.
23- قالَ(عليه السلام): مَنْ هانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلا تَأمَنْ شَرَّهُ.(23)
فرمود: هركس به خويشتن إهانت كند و كنترل نفس نداشته باشد خود را از شرّ او در أمان
ندان.
24- قالَ(عليه السلام): اَلتَّواضُعُ أنْ تُعْطَيَ النّاسَ ما تُحِبُّ أنْ
تُعْطاهُ.(24
فرمود: تواضع و فروتنى چنان است كه با مردم چنان كنى كه دوست دارى با تو آن كنند.
25- قالَ(عليه السلام): اِنّ الْجِسْمَ مُحْدَثٌ وَاللّهُ مُحْدِثُهُ وَ
مُجَسِّمُهُ.(25)
فرمود: همانا اجسام، جديد و پديده هستند و خداوند متعال به وجود آورنده و تجسّم بخش
آن ها است.
26- قالَ(عليه السلام): لَمْ يَزَلِ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَيْئىٌ مَعَهُ، ثُمَّ
خَلَقَ الاَْشْياءَ بَديعاً، وَاخْتارَ لِنَفْسِهِ أحْسَنَ الاْسْماء.(26)
فرمود: خداوند از أزَل، تنها بود و چيزى با او نبود، تمام موجودات را با قدرت خود
آفريده، و بهترين نام ها را براى خود برگزيد.
27- قالَ(عليه السلام): اِذا قامَ الْقائِمُ يَقْضى بَيْنَ النّاسِ بِعِلْمِهِ
كَقَضاءِ داوُد (عليه السلام)وَ لا يَسْئَلُ الْبَيِّنَهَ.(27 )
فرمود: زمانى كه حضرت حجّت (عجّ) قيام نمايد در بين مردم به علم خويش قضاوت مى
نمايد; همانند حضرت داود (عليه السلام) كه از دليل و شاهد سؤال نمى فرمايد.
28- قالَ(عليه السلام): مَنْ اَطاعَ الْخالِقَ لَمْ يُبالِ بِسَخَطِ الْمَخْلُوقينَ
وَ مَنْ أسْخَطَ الْخالِقَ فَقَمِنٌ أنْ يَحِلَّ بِهِ الْمَخْلُوقينَ.(28)
فرمود: هركس مطيع و پيرو خدا باشد از قهر و كارشكنى ديگران باكى نخواهد داشت.
29- قالَ(عليه السلام): اَلْعِلْمُ وِراثَهٌ كَريمَهٌ وَالاْدَبُ حُلَلٌ حِسانٌ،
وَالْفِكْرَهُ مِرْآتٌ صافَيهٌ.(29)
فرمود: علم و دانش بهترين يادبود براى انتقال به ديگران است، ادب زيباترين نيكى ها
است و فكر و انديشه آئينه صاف و تزيين كننده اعمال و برنامه ها است.
30- قالَ (عليه السلام) : الْعُجْبُ صارِفٌ عَنْ طَلَبِ الْعِلْمِ، داع إلىَ
الْغَمْطِ وَ الْجَهْلِ.(30)
فرمود: خودبينى و غرور، انسان را از تحصيل علوم باز مى دارد و به سمت حقارت و
نادانى مى كشاند.
31- قالَ(عليه السلام): لا تُخَيِّبْ راجيكَ فَيَمْقُتَكَ اللّهُ وَ يُعاديكَ.(31)
فرمود: كسى كه به تو اميد بسته است نااميدش مگردان، وگرنه مورد غضب خداوند قرار
خواهى گرفت.
32- قالَ(عليه السلام): الْعِتابُ مِفْتاحُ التَّقالى، وَالعِتابُ خَيْرٌ مِنَ
الْحِقْدِ.(32)
فرمود: (مواظب باش كه) عتاب و پرخاش گرى، مقدّمه و كليد غضب است، ولى در هر حال
پرخاش گرى نسبت به كينه و دشمنى درونى بهتر است (چون كينه، ضررهاى خظرناك ترى را در
بردارد).
33- وَ قالَ(عليه السلام) : مَا اسْتَراحَ ذُو الْحِرْصِ.(33)
فرمود: شخص طمّاع و حريص ـ نسبت به اموال و تجمّلات دنيا ـ هيچگاه آسايش و استراحت
نخواهد داشت.
34- قالَ(عليه السلام): الْغِنى قِلَّهُ تَمَنّيكَ، وَالرّضا بِما يَكْفيكَ، وَ
الْفَقْرُ شَرَهُ النّفْسِ وَ شِدَّهُ القُنُوطِ، وَالدِّقَّهُ إتّباعُ الْيَسيرِ
وَالنَّظَرُ فِى الْحَقيرِ.(34)
فرمود: بى نيازى و توانگرى در آن است كه كمتر آرزو و توقّع باشد و به آنچه موجود و
حاضر است راضى و قانع گردى، وليكن فقر و تهى دستى در آن موقعى است كه آرزوهاى
نفسانى اهميّت داده شود، امّا دقّت و توجّه به مسائل، اهميّت دادن به امكانات موجود
و مصرف و استفاده صحيح از آن ها است، اگر چه ناچيز و كم باشد.
35- قالَ(عليه السلام): الاِْمامُ بَعْدى الْحَسَنِ، وَ بَعْدَهُ ابْنُهُ الْقائِمُ
الَّذى يَمْلاَُ الاَْرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ جَوْراً وَ
ظُلْماً.(35)
فرمود: امام و خليفه بعد از من (فرزندم) حسن; و بعد از او فرزندش مهدى ـ
موعود(عليهما السلام)ـ مى باشد كه زمين را پر از عدل و داد مى نمايد، همان طورى كه
پر از ظلم و ستم گشته باشد.
36- قالَ(عليه السلام): إذا كانَ زَمانُ الْعَدْلِ فيهِ أغْلَبُ مِنَ الْجَوْرِ
فَحَرامٌ أنْ يُظُنَّ بِأحَد سُوءاً حَتّى يُعْلَمَ ذلِكَ مِنْهُ.(36)
فرمود: در آن زمانى كه عدالت اجتماعى، حاكم و غالب بر تباهى باشد، نبايد به شخصى
بدگمان بود مگر آن كه يقين و معلوم باشد.
37- قالَ(عليه السلام): إنَّ لِشيعَتِنا بِوِلايَتِنا لَعِصْمَهٌ، لَوْ سَلَكُوا
بِها فى لُجَّهِ الْبِحارِ الْغامِرَهِ.(37)
فرمود: همانا ولايت ما اهل بيت براى شيعيان و دوستانمان پناهگاه أمنى مى باشد كه
چنانچه در همه امور به آن تمسّك جويند، بر تمام مشكلات (مادّى و معنوى) فايق آيند.
38- قالَ(عليه السلام) : يا داوُدُ لَوْ قُلْتَ: إنَّ تارِكَ التَّقيَّهَ كَتارِكِ
الصَّلاهِ لَكُنتَ صادِقاً.(38)
حضرت به يكى از اصحابش - به نام داود صرّمى - فرمود: اگر قائل شوى كه ترك تقيّه
همانند ترك نماز است، صادق خواهى بود.
39- قالَ: سَألْتُهُ عَنِ الْحِلْمِ؟ فَقالَ (عليه السلام) : هُوَ أنْ تَمْلِكَ
نَفْسَكَ وَ تَكْظِمَ غَيْظَكَ، وَ لا يَكُونَ ذلَكَ إلاّ مَعَ الْقُدْرَهِ.(39)
يكى از اصحاب از آن حضرت پيرامون معناى حِلم و بردبارى سؤال نمود؟
حضرت در پاسخ فرمود: اين كه در هر حال مالك نَفْس خود باشى و خشم خود را فرو برى و
آن را خاموش نمائى و اين تحمّل و بردبارى در حالى باشد كه توان مقابله با شخصى را
داشته باشى.
40- قالَ (عليه السلام): اِنّ اللّهَ جَعَلَ الدّنيا دارَ بَلْوى وَالاْخِرَهَ دارَ
عُقْبى، وَ جَعَلَ بَلْوى الدّنيا لِثوابِ الاْخِرَهِ سَبَباً وَ ثَوابَ الاْخِرَهِ
مِنْ بَلْوَى الدّنيا عِوَضاً.(40)
فرمود: همانا خداوند، دنيا را جايگاه بلاها و امتحانات و مشكلات قرار داد; و آخرت
را جايگاه نتيجه گيرى زحمات، پس بلاها و زحمات و سختى هاى دنيا را وسيله رسيدن به
مقامات آخرت قرار داد و اجر و پاداش زحمات دنيا را در آخرت عطا مى فرمايد.
پاورقى:
1 - بحارالأنوار: ج 68، ص 182، ح 41، أعيان الشّيعه: ج 2، ص 39.
2 - عُدّه الداعى مرحوم راوندى: ص 208.
3 - بحارالانوار: ج 84 ص 172 به نقل از أعلام الدين ديلمى.
4 - بحار الأنوار: ج 75، ص 369، ح 4، أعلام الدّين: ص 312، س 14.
5 - بحارالأنوار: ج 69، ص 199، ح 27.
6 - الدرّه الباهره: ص 42، س 5، بحارالأنوار: ج 75، ص 369، ح 20.
7 - أعيان الشّيعه: ج 2، ص 39، تحف العقول: ص 438.
8 - أعيان الشّيعه: ج 2، ص 39، بحارالأنوار: ج 17.
9 - مستدرك الوسائل: ج 12، ص 308، ح 14162.
10 - عيون أخبار الرّضا(عليه السلام): ج 2، ص 260، ح 22.
11 - أمالى شيخ طوسى: ج 2، ص 580، ح 8.
12- مستدرك الوسائل: ج 12، ص 11، ح 13376.
13- بحارالأنوار: ج 2، ص 6، ضمن ح 13.
14 - كافى: ج 6، ص 373، ح 2، وسائل الشّيعه: ج 25، ص 210، ح 31706.
15 - بحارالأنوار: ج 73، ص 115، ح 16.
16 - أعلام الدّين: ص 311، س 16، بحارالأنوار: ج 75، ص 369، ح 4.
17 - كافى: ج 5، ص 125، ح 7.
18 - نزهه النّاظر و تنبيه الخاطر: ص 141، ح 23، أعلام الدّين: ص 311، س 20.
19 - بحارالأنوار: ج 69، ص 316، ح 24.
20 - أعلام الدّين: ص 311، س 4، بحارالأنوار: ج 75، ص 369.
21 - تحف: ص 357، بحارالأنوار: ج 98، ص 130، ح 34.
22 - تحف: ص 358، بحارالأنوار: ج 59، ص 2، ضمن ح 6.
23 - تحف العقول: ص 383، بحارالأنوار: ج 75، ص 365.
24 - محجّه البيضاء: ج 5، ص 225.
25 - بحارالأنوار: ج 57، ص 81، ح 51، به نقل از توحيد شيخ صدوق.
26 - بحارالانوار: ج 57، ص 83، ح 64، به نقل از احتجاج طبرسى.
27 - بحارالأنوار: ج 50، ص 264، ح 24، به نقل از مناقب و خرائج.
28 - بحارالأنوار: ج 50، ص 177، ح 56، و ج 71، ص 182 ح 41.
29 - بحارالأنوار: ج 71، ص 324، مستدرك الوسائل: ج 11، ص 184، ح 4.
30 - بحارالأنوار: ج 75، ص 369، س 4.
31 - بحارالأنوار: ج 75، ص 173، ح 2.
32- نزهه النّاظر: ص 139، ح 12، بحارالأنوار: ج 78، ص 368، ضمن ح 3.
33- نزهه النّاظر و تنبيه الخاطر: ص 141، ح 21، مستدرك الوسائل: ج 2، ص 336، ح 11.
34- الدّرّه الباهره: ص 14، نزهه الناظر: ص 138، ح 7، بحار: ج 75، ص 109، ح 12.
35- بحارالأنوار: ج 50، ص 239، ح 4، به نقل از إكمال الدين صدوق.
36- بحارالأنوار: ج 73، ص 197، ح 17، به نقل از الدّرّه الباهره: ص 42، س 10.
37- بحارالأنوار: ج 50، ص 215، ح 1، س 18، به نقل از أمالى شيخ طوسى.
38- وسائل الشّيعه: ج 16، ص 211، ح 21382، مستطرفات السّرائر: ص 67، ح 10.
39- نزهه النّاظر و تنبيه الخاطر: ص 138، ح 5، مستدرك الوسائل: ج 2، ص 304، ح 17.
40 - تحف العقول: ص 358.
