12/3 - خواص خرما براى زن باردار و تازه زا
1611 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
به زن ، در ماهى كه فرزند به دنيا مى آورد، خرماى تازه بدهيد؛ چرا كه در اين صورت ، كودك وى بردبار و پاك خواهد بود.⁽⁷⁶¹⁾
1612 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
به زنان زائوى خود، خرماى تازه بدهيد و اگر خرماى تازه نبود، خرماى ديگر. نزد خداوند، هيچ درختى عزيزتر از آن درخت كه مريم (دختر عمران ) در زير آن فرود آمد، نيست .⁽⁷⁶²⁾
1613 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
چون زن فرزند به دنيا آورد، بايد نخستين چيزى كه مى خورد، خرماى تازه باشد و اگر خرماى تازه در اختيار نبود، خرمايى ديگر؛ چرا كه اگر چيزى برتر از آن وجود مى داشت ، خداوند آن را به مريم ، هنگامى كه عيسى (عليه السلام ) را زاد، مى خوراند.⁽⁷⁶³⁾
1614 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
به زنان خود در دوره نزديك زايمان ، خرما بدهيد؛ زيرا هر كس كه در دوره نزديك زايمان غذايش خرما باشد، فرزندش بردبار زاده خواهد شد. خوراك مريم ، هنگامى كه عيسى را زاد، همين بود، در حالى كه اگر خدا غذايى بهتر از خرما براى او سراغ داشت ، همان را به وى مى خوراند.^{(764 )}
1615 - امام على (عليه السلام ):
باردار، هيچ خوراكى نمى خورد و هيچ دارويى به كار نمى گيرد كه برتر از خرماى تازه باشد. خداوند (عزوجل ) به مريم فرموده است : وهزى اليك بجذع النخلة تسقط عليك رطبا جنيا # فكلى واشربى وقرى عينا؛⁽⁷⁶⁵⁾ و تنه درخت خرما را به سوى خود تكان بده تا بر تو خرماى تازه فرو ريزد # پس ، بخور و بياشام و ديده روشن دار).⁽⁷⁶⁶⁾
1616 - امام على (عليه السلام ):
برنى ، بهترين خرماى شماست . آن را در دوره نزديك زايمان ، به زنان خويش بدهيد تا فرزندانتان پاك و بردبار (به دنيا) آيند.⁽⁷⁶⁷⁾
1617 - امام صادق (عليه السلام ):
به زنان خود در دوران زايمان ، خرماى برنى بدهيد تا فرزندان خويش را زيبا سازيد.⁽⁷⁶⁸⁾
1618 - امام صادق (عليه السلام ):
به زنان خود در دوران زايمان ، خرماى برنى بدهيد تا فرزندانتان بردبار شوند.⁽⁷⁶⁹⁾
ر. ك : ص 351 (جنين / غذاى تازه زا).
12/4 - خوردن خرما با خربزه و خيار
1619 - امام صادق (عليه السلام ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )، خرماى تازه همراه با خربزه ⁽⁷⁷⁰⁾ مى خورد.⁽⁷⁷¹⁾
1620 - سنن ابن ماجة :
به نقل از سهل بن سعد -: پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )، خرماى تازه با خربزه مى خورد.⁽⁷⁷²⁾
1621 - صحيح البخارى :
به نقل از عبدالله بن جعفر بن ابى طالب -: پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) را ديدم كه خرماى تازه را همراه با خيار چنبر مى خورد.^{(773 )}
12/5 - گشودن كام نوزاد با خرما
1622 - امام على (عليه السلام ):
كام كودكان خويش را با خرما بگشاييد. پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) با حسن و حسين ، چنين كرد.⁽⁷⁷⁴⁾
فصل سيزدهم : انجير
1623 - مكارم الاخلاق :
به نقل از ابوذر -: سينى اى از انجير به پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) هديه شد. به اصحابش فرمود: ((بخوريد؛ چرا كه اگر بنا بود بگويم ميوه اى از بهشت است ، همين ميوه را مى گفتم ؛ زيرا ميوه اى است بدون هسته . آن را بخوريد؛ زيرا بواسير را ريشه كن مى سازد و براى نقرس ⁽⁷⁷⁵⁾ سودمند است )).⁽⁷⁷⁶⁾
1624 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
انجير، تازه و خشك ، بخوريد؛ چرا كه بر قدرت همبسترى مى افزايد، بواسير را ريشه كن مى كند، و براى درمان نقرس و سردى مزاج ، سودمند است .⁽⁷⁷⁷⁾
1625 - امام على (عليه السلام ):
خوردن انجير، انسدادها را نرم مى كند و براى بادهاى قولنج ، سودمند است . در روز، از آن فراوان بخوريد و آن را در شب هم بخوريد؛ اما فراوان ، نه .⁽⁷⁷⁸⁾
1626 - امام رضا (عليه السلام ):
انجير، بوى بد دهان را مى برد، استخوان ها را استحكام مى بخشد، درد را مى برد و با وجود آن ، ديگر به دارويى نياز نيست .⁽⁷⁷⁹⁾
1627 - الكافى :
به نقل از احمد بن محمد بن ابى نصر، از امام رضا (عليه السلام ) -: ((انجير، بوى بد دهان را مى برد، دهان و استخوان ها را استحكام مى بخشد، موبرمى روياند، درد را مى برد و با وجود آن ، ديگر به دارويى نياز نيست )).
همچنين فرمود: ((انجير، همانندترين چيز به گياهان بهشت است )).⁽⁷⁸⁰⁾
1628 - طب الائمة (عليهم السلام ):
به نقل از محمد بن عرفه -: در روزگار امام رضا (عليه السلام ) و ماءمون ، در خراسان بودم . (يك بار،) از امام رضا (عليه السلام ) پرسيدم : اى پسر پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )! درباره انجير، چه مى گويى ؟
فرمود: ((براى قولنج ، سودمند است . آن را بخوريد)).⁽⁷⁸¹⁾
1629 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس دوست دارد دلش نازك باشد، بلس ⁽⁷⁸²⁾ بخورد⁽⁷⁸³⁾.⁽⁷⁸⁴⁾
ر. ك : ص 239 (آنچه براى دردهاى كبد، سودمند است / شير انجير).
فصل چهاردهم : سير
1630 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
((سير⁽⁷⁸⁵⁾)) بخوريد و بدان درمان كنيد؛ چرا كه درمان هفتاد درد در آن هست .⁽⁷⁸⁶⁾
1631 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
از سفارش هاى ايشان امام على (عليه السلام ): -: اى على ! ((سير)) بخور. اگر نبود كه من با فرشت هم سخن مى شوم ، ((سير)) مى خوردم .⁽⁷⁸⁷⁾
1632 - امام صادق (عليه السلام ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((هر كس اين سبزى را خورد، به مسجد ما نزديك نشود))؛ اما نفرمود: اين ، حرام است .⁽⁷⁸⁸⁾
1633 - امام رضا (عليه السلام ):
هر كس مى خواهد بادى دامنگير او نشود، در هر هفت روز، (يك بار) ((سير)) بخورد.⁽⁷⁸⁹⁾
فصل پانزدهم : پنير
5/1 - خواص پنير
1634 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
پنير بخورد، چرا كه خواب مى آورد⁽⁷⁹⁰⁾ و غذا را هضم مى كند.⁽⁷⁹¹⁾
1635 - امام صادق (عليه السلام ):
چه نيكو لقمه اى است پنير! دهان را تر و تازه مى كند، بوى دهان را خوش ‍ مى سازد، غذاى پيشين را هضم مى كند و براى پس از خود، اشتهاآور است . هر كس آن را سر هر ماه بخورد، نزديك است كه هيچ حاجت او بى پاسخ نماند.⁽⁷⁹²⁾
1636 - امام صادق (عليه السلام ):
پنير، چه نيكو لقمه اى است ! نوشيدن ⁽⁷⁹³⁾ انسان را خوش بو مى سازد، آنچه را پيش از آن هست ، هضم مى كند و آنچه را پس از آن باشد، دوست داشتنى مى سازد.⁽⁷⁹⁴⁾
1637 - امام صادق (عليه السلام ):
پنير، غذاهاى پيش از خود را گوارش مى دهد و براى پس از خود، اشتها مى آورد.⁽⁷⁹⁵⁾
15/2 - خوردن پنير با گردو
1638 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
پنير، درد است ؛ اما چون با گردو خورده شود، درمان است .⁽⁷⁹⁶⁾
1639 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
پنير، درد است ، گردو هم درد است ؛ اما چون با هم در يك جا جمع گردند، درمان مى شوند.⁽⁷⁹⁷⁾
1940 - امام صادق (عليه السلام ):
گردو و پنير، چون با هم يك جا جمع شوند، در هر يك از آنها درمان است ؛ اما اگر از هم جدا شوند، در هر يك از آنها درد است .⁽⁷⁹⁸⁾
1641 - امام صادق (عليه السلام ):
پنير و گردو، چون با هم يك جا جمع شوند، در هر يك از آنها درمان است ؛ اما اگر از هم جدا شوند، در هر يك از آنها درد است .⁽⁷⁹⁹⁾
بيان
علامه مجلسى مى گويد:
شايد اين نهى ، به پنير تازه نمك نازده اختصاص داشته باشد كه در آن سرزمين ها رواج داشته و داراى طبعى سرد است ، كه گردو با حرارت خويش ، آن را تعديل مى كند.⁽⁸⁰⁰⁾
15/3 - خوردن پنير با خربزه
1642 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هيچ زن باردارى نيست كه خربزه با پنير بخورد، مگر آن كه كودكش خوش ‍ روى و خوش خوى شود.⁽⁸⁰¹⁾
1643 - طب النبى (صلى الله عليه و آله و سلم ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) خيار را با نمك ، و خربزه را با پنير مى خورد.⁽⁸⁰²⁾
15/4 - زيان هاى پنير
1644 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
ده چيز، فراموشى مى آورد: خوردن پنير...⁽⁸⁰³⁾.⁽⁸⁰⁴⁾
1645 - امام صادق (عليه السلام ):
اگر كه پنير براى هر چيزى زيانبار است و هيچ سودى ندارد، شكر براى هر چيز سودمند است و براى هيچ چيز، زيانى ندارد.⁽⁸⁰⁵⁾
1646 - الكافى :
روايت شده كه زيانبارى پنير، در پوست آن ⁽⁸⁰⁶⁾ است .⁽⁸⁰⁷⁾
15/5 - خوردن پنير در صبحگاهان و شامگاهان
1647 - الكافى :
به نقل از محمد بن فضل نيشابورى ، از يكى از مردانش -: مردى درباره پنير از امام صادق (عليه السلام ) پرسيد.
فرمود: ((دردى است . درمانى هم در آن نيست )).
چون شامگاهان فرا رسيد، همان مرد بر امام صادق (عليه السلام ) وارد شد و نگاه خود را به پنيرى كه بر سفره بود، افكند و پرسيد: قربانت شوم ! صبحگاهان ، از تو درباره پنير پرسيدم و به من گفتنى : آن ، دردى است و درمانى در آن نيست ؛ اما اكنون ، آن را بر سفره مى بينم !؟
فرمود: ((پنير، صبحگاهان ، زيانبار و شامگاهان ، سودمند است و آب كمر را افزون مى سازد)).⁽⁸⁰⁸⁾
فصل شانزدهم : جرجير
16/1 - آنچه در نكوهش جرجير روايت شده
1648 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
من ، جرجير⁽⁸⁰⁹⁾ را خوش نمى دارم و گويا درخت آن را مى نگرم كه در دوزخ ، روييده است . هيچ كس پس از گزاردن نماز عشا، درون را از آن پر نمى سازد، مگر اين كه آن شب را در حالى به خواب مى رود كه جان او تا صبح با جذام ، دست و پنجه نرم مى كند.⁽⁸¹⁰⁾
1649 - امام باقر (عليه السلام ):
جرجير، درختى بر در دوزخ است .⁽⁸¹¹⁾
1650 - امام صادق (عليه السلام ):
سهم بنى اميه از سبزى ها، جرجير است .⁽⁸¹²⁾
16/2 - آنچه در نهى از خوردن جرجير به هنگام شب رسيده است
1651 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس جرجير بخورد و بخوابد، رگ جذام در بين او با آن در مى آميزد.⁽⁸¹³⁾
1652 - امام صادق (عليه السلام ):
خوردن جرجير در هنگام شب ، پيسى مى آورد.⁽⁸¹⁴⁾
1653 - امام صادق (عليه السلام ):
هر كس شبانگاه جرجير بخورد، رگ جذام ، از بينى وى بر آن يورش مى آورد و آن شب را شب خونريزى مى كند.⁽⁸¹⁵⁾
1654 - امام صادق (عليه السلام ):
هيچ كس پس از گزاردن نماز عشا، درون را از جرجير پر نمى كند و بر آن نمى خوابد، مگر اين كه جان وى او را به سوى جذام مى كشاند.⁽⁸¹⁶⁾
16/3 - آنچه احاديث پيشين را رد مى كند
1655 - الكافى :
به نقل از نصير (خدمتكار امام صادق (عليه السلام ))، از موفق ⁽⁸¹⁷⁾ (خدمتكار امام كاظم (عليه السلام )) -: آقاى من ، امام كاظم (عليه السلام )، چون به خريدن سبزى فرمان مى داد، مى فرمود: ((از آن و همچنين از جرجير، فراوان تهيه شود⁽⁸¹⁸⁾)). آنها را براى ايشان مى خريدند و ايشان مى فرمود:
((چه قدر سبك خردند از مردم ، كه مى گويند جرجير، در يكى از دره هاى جهنم مى رويد، در حالى كه خداوند مى فرمايد: وقودها الناس ‍ والحجارة ؛⁽⁸¹⁹⁾ هيزم آن ، مردمان و سنگ هايند. پس چگونه آن جا سبزى مى رويد))؟⁽⁸²⁰⁾
بيان
همان گونه كه ملاحظه شد، احاديثى كه درباره جرجير نقل شده ، بر سه گونه اند:
1 - احاديثى كه جرجير را ((گياه دوزخ مى نامند و بر اين تصريح مى كنند كه اين گياه ، از آن امويان است ؛ يعنى دشمنان اهل بيت ، آن را مى خورند.
2 - احاديثى كه از خوردن جرجير به هنگام شب يا پيش از خفتن ، نهى مى كنند.
3 - حديثى كه در آن ، امام (عليه السلام ) به صراحت ، ناميده شدن اين گياه را به ((گياه دوزخ ))، رد كرده و حتى به تهيه مقدار فراوان ترى از آن براى خوراك شخصى خود، فرمان داده است .
به نظر مى رسد كه احاديث دسته نخست ، افزون بر ضعف سند، به سبب استدلال موجود در احاديث اخير، قابل قبول نيستند. وانگهى ، اگر فرض ‍ كنيم كه گياهى ، امكان رويش در كنار دوزخ را دارد، يا غذايى را دشمنان اهل بيت مصرف مى كنند، آيا چنين گياه و غذايى ، نكوهيده خواهند بود و دوستداران اهل بيت ، نبايد از آنها بخورند؟
اما احاديث دسته دوم ، احاديثى هستند كه به طور اصولى ، درباره سند و دلالت آن اشكالى وجود ندارد. از همين رو، پرهيز از خوردن اين گياه در هنگام شب يا پيش از خواب ، با احتياط طبى ، موافق است ، مگر در صورت يكه خلاف قطعى اين امر، به روش علمى اثبات شود و از اين طريق ، به عدم صدور اين احاديث نيز اطمينان حاصل گردد.
فصل هفدهم : زردك
1656 - امام صادق (عليه السلام ):
زردك ، مايه ايمنى از قولنج و بواسير است و توان نزديكى را تقويت مى كند.⁽⁸²¹⁾
1657 - امام صادق (عليه السلام ):
خوردن زردك ، كليه ها را گرم مى كند و آلت را راست مى گرداند.⁽⁸²²⁾
1658 - مكارم الاخلاق :
به نقل از داوود بن فرقد -: بر امام صادق (عليه السلام )⁽⁸²³⁾ وارد شدم ، در حالى كه قدرى زردك نزد ايشان بود. امام (عليه السلام ) زردكى به من داد و فرمود: ((بخور)).
گفتم : من دندان آسياب ندارم .
فرمود: ((آيا كنيز ندارى ؟)).
گفتم : چرا.
فرمود: ((به او بگو آن را برايت آب پز كند. سپس آن را بخور؛ چرا كه كليه ها را گرم مى كند و آلت را راست مى گرداند)).⁽⁸²⁴⁾
1659 - الكافى :
به نقل از داوود بن فرقد -: از امام كاظم (عليه السلام ) شنيدم كه مى فرمود: ((خوردن زردك ، كليه ها گرم مى كند و آلت را راست مى گرداند)).
به ايشان گفتم : فدايت شوم ! در حالى كه دندان ندارم ، چگونه است را بخورم ؟
به من فرمود: ((به خدمتگذار خود بگو آن را برايت آب پز كند. سپس آن را بخور)).⁽⁸²⁵⁾
فصل هجدهم : گردو
1660 - امام على (عليه السلام ):
خوردن گردو در گرماى شديد، حرارت را در بدن بر مى انگيزد و زخم هاى تن را تحريك مى كند؛ اما خوردن آن در زمستان ، كليه ها را گرم مى كند و سرما را مى راند.⁽⁸²⁶⁾
ر. ك : ص 490 (خوردن پنير با گردو).
ر. ك : ص 233 (آنچه براى برخى دردهاى شكم ، سودمند است / گردوى تف داده )
ر. ك : ص 533 ح 1756.
فصل نوزدهم : هزار سپند
1661 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس به مدت چهل روز، هر صبح ، يك مثقال هزار اسپند⁽⁸²⁷⁾ حل شده در آب بخورد، نور حكمت در دلش روشن مى شود و از هفتاد و دو بيمارى كه كمترين آنها جذام است ، ايمنى مى يابد.⁽⁸²⁸⁾
1662 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هزار اسپند، هيچ بوته و برگ و ميوه اى نمى روياند، مگر اين كه فرشته اى بر آن (بوته و برگ و ميوه ) گماشته شده است ، تا زمانى كه بدان كس كه مى رسد، برسد يا خرد شود.
در تنه و ريشه هاى آن ، رازى نهفته است و در دانه آن ، درمان هفتاد و دو درد است . با اين و با كندر، درمان كنيد.⁽⁸²⁹⁾
1663 - امام على (عليه السلام ):
هيچ بوته اى از بوته هاى هزار اسپند نمى رويد، مگراى كه فرشتگانى با آن هستند و آن را تا هنگامى كه بدان كس كه مى رسد، برسد، حفاظت مى كنند. ريشه هزار اسپند، نشاط آور و شاخه آن ، درمان هفتاد و دو درد است .⁽⁸³⁰⁾
1664 - امام صادق (عليه السلام ):
در پاسخ پرسشى درباره اسپند و كندر -: اما هزار اسپند، هيچ ريشه اى از آن در زمين فرو نمى رود و هيچ شاخه اى از آن به آسمان بلند نمى شود، مگر اين كه خداوند (عزوجل ) فرشته اى را بر آن مى گمارد، تا آن هنگام كه خشك مى شود يا به سرنوشتى ديگر در مى آيد.
شيطان نيز از خانه اى كه در آن ، هزار اسپند است ، هفتاد خانه دور مى شود. و آن ، شفاى هفتاد بيمارى است كه كمترين آنها، جذام است . پس ، از آن غفلت نورزيد.⁽⁸³¹⁾
1665 - مكارم الاخلاق :
به نقل از محمد بن حكم -: يكى از پيامبران الهى از ترسو بودن امت خود، به درگاه خداوند (عزوجل ) ناليد. خداوند (عزوجل ) به او چنين وحى فرستاد: ((به امت فرمان بده كه هزار اسپند بخورند)).
در روايتى ديگر است : ((به آنان بفرما كه هزار اسپند برگيرند و بخورند؛ چرا كه مرد را شجاعت مى افزايد)).⁽⁸³²⁾
ر. ك : ص 311 (آنچه براى درمان ريزش قطره قطره پيشاب ، سودمند است ).
فصل بيستم : شنبليله
1666 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
بر شما باد شنبليله ⁽⁸³³⁾، هر چند همسنگ طلا فروخته شود.⁽⁸³⁴⁾
1667 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
به شنبليله درمان بجوييد. اگر امت من مى دانستند كه شنبليله برايشان چه سودهايى دارد، با آن درمان مى كردند، هر چند همسنگ آن ، طلا مى دادند!⁽⁸³⁵⁾
1668 - امام كاظم (عليه السلام ):
براى درمان باد شابكه و حام ⁽⁸³⁶⁾ و سردى اى كه مفاصل را در بر مى گيرد و بدآنها در مى پيچد، يك مشت شنبليله و يك مشت انجير خشك بر مى دارى و در آن مى خيسانى و در ديگى تميز مى پزى . سپس آن را از صافى مى گذرانى و آن گاه سرد مى كنى و يك روز در ميان ، از آن مى خورى و اين كار را تا هنگامى كه يك كاسه پر مصرف شود، ادامه مى دهى .⁽⁸³⁷⁾
فصل بيست و يكم : شيرينى
1669 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
مومن ، نوشين است و نوشين را دوست دارد، و مومن ، شيرين است و شيرينى را دوست دارد.⁽⁸³⁸⁾
1670 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
دل مومن ، شيرين است و او شيرينى را دوست دارد.⁽⁸³⁹⁾
1671 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
در دل مومن ، كنجى است كه جز شكرينه ، آن را پر نمى كند.⁽⁸⁴⁰⁾
1672 - امام على (عليه السلام ):
پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) عطر و شيرينى را برنمى گرداند.⁽⁸⁴¹⁾
1673 - امام كاظم (عليه السلام ):
ما خاندانى هستيم كه شيرينى را دوست داريم .⁽⁸⁴²⁾
1674 - الكافى :
- به نقل از هارون بن موفق مدينى -: روزى ، امام كاظم (عليه السلام ) در پى من فرستاد. من نزد امام (عليه السلام ) غذا خوردم و ايشان ، شكرينه فراوان خورد. گفتم . چه قدر، اين شكرينه فراوان است !
فرمود: ((ما و پيروانمان ، از شيرينى شده ايم و از همين روى ، ما شكرينه را دوست داريم .))⁽⁸⁴³⁾
فصل بيست و دوم : نخود
1675 - امام صادق (عليه السلام ):
- هنگامى كه نزد ايشان از نخود⁽⁸⁴⁴⁾ نام بردند -: براى درد كمر⁽⁸⁴⁵⁾، سودمند است .⁽⁸⁴⁶⁾
1676 - الكافى :
- به نقل از نادر خدمت گزار -: امام كاظم (عليه السلام ) پيش و پس از غذا، نخود پخته مى خورد.⁽⁸⁴⁷⁾
1677 - الكافى :
به نقل از احمد بن محمد بن ابى نصر، از امام رضا (عليه السلام ) ((نخود براى كمردرد، خوب است .)) نيز درباره ايشان آمده است كه پيش و پس ‍ از غذا، نخود مى طلبيد.⁽⁸⁴⁸⁾
فصل بيست و سوم : نان
23/1 - خواص نان
1678 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
خداوندا! براى ما به نان ، بركت بده و ميان ما و آن ، جدايى ميفكن ، اگر نان نبود، نه روزه گرفته بوديم ، نه نماز خوانده بوديم و نه واجبات پروردگار خود (عزوجل ) را انجام داده بوديم .⁽⁸⁴⁹⁾
1679 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
نان ، بهترين خوراكى شماست .⁽⁸⁵⁰⁾
1680 - امام صادق (عليه السلام ):
تن ، بر نان ، استوار شده است .⁽⁸⁵¹⁾
23/2 - خواص نان جو
1681 - كنز العمال :
به نقل از عايشه - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )، تا هنگامى كه به ديدار خدا شتافت ، جز نان جو نخورد.⁽⁸⁵²⁾
1682 - امام صادق (عليه السلام ):
اگر خداوند در چيزى بيش از جو بهبود دهندگى مى ديد، آن را خوراك پيامبران قرار نمى داد.⁽⁸⁵³⁾
1683 - امام رضا (عليه السلام ):
برترى نان جو بر گندم ، همانند برترى ما بر ديگر مردمان است . هيچ پيامبرى نيست كه براى خورنده جو دعا نكرده و براى او بركت نخواسته باشد و هيچ درونى نيست كه جو بدان در آمده و همه دردها از آن بيرون نرفته باشد. آن ، خوراك پيامبران و غذاى نيكان است . خداوند متعال ، جز اين را نخواسته است كه خوراك پيامبران خويش را جو قرار دهد.⁽⁸⁵⁴⁾
23/3 - خواص نان برنج
1684 - امام صادق (عليه السلام ):
به كسى كه شكم درد دارد، نان برنج بدهيد؛ چرا كه چيزى سودمندتر از آن ، به شكم چنين بيمارى درنيامده است . آن ، معده را پاك مى كند و درد را به كلى از بدن ، بيرون مى كشد.⁽⁸⁵⁵⁾
1685 - امام صادق (عليه السلام ):
تنها، نان برنج است كه از صبح تا شب در درون انسان مى ماند.⁽⁸⁵⁶⁾
1686 - امام رضا (عليه السلام ):
چيزى سودمندتر از نان برنج ، به درون مسلول در نمى آيد.⁽⁸⁵⁷⁾
23/4 - خواص نان گاورس
1687 - امام صادق (عليه السلام ):
درباره خواص نان گاورس ⁽⁸⁵⁸⁾ -: هان كه در آن ، سنگينى اى نيست و چون با شير خورده شود، معده را بهتر نرم مى كند و بدان سود مى رساند.⁽⁸⁵⁹⁾
ر. ك : ص 235 (آنچه براى برخى دردهاى شكم ، سودمند است / آرد گاورس ).
ر. ك : ص 624 ح 2047.
23/4 - امام صادق (عليه السلام ):
فصل بيست و چهارم : كاهو
1688 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
كاهو بخور؛ چرا كه خواب مى آورد و غذا را هضم مى كند.⁽⁸⁶⁰⁾
1689 - امام صادق (عليه السلام ):
بر شما باد كاهو؛ چرا كه خون را تصفيه مى كند⁽⁸⁶¹⁾.⁽⁸⁶²⁾
1690 - امام رضا (عليه السلام ):
درباره سبزى ها -: بهترين آنها، كاسنى ⁽⁸⁶³⁾ و كاهو است .⁽⁸⁶⁴⁾
فصل بيست و پنجم : سركه
25/1 - خواص سركه
1691 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
سركه ، نيكو خورشتى است .⁽⁸⁶⁵⁾
1692 - امام على (عليه السلام ):
خوب خورشتى است سركه . تلخ را مى شكند، صفرا را خاموش مى كند و دل را زنده مى گرداند.⁽⁸⁶⁶⁾
1693 - امام صادق (عليه السلام ):
سركه ، تلخه را فرو مى نشاند، قلب را زنده مى سازد، كرم هاى شكم را مى كشد و دهان را استحكام مى بخشد.⁽⁸⁶⁷⁾
1694 - امام صادق (عليه السلام ):
سركه ، نيكو خورشى است . تلخه را مى شكند، قلب را زنده مى سازد، لثه را استحكام مى بخشد و جنبندگان شكم را مى كشد.⁽⁸⁶⁸⁾
1695 - امام صادق (عليه السلام ):
سركه ، عقل را استحكام مى بخشد.⁽⁸⁶⁹⁾
1696 - امام صادق (عليه السلام ):
سركه ، دل را روشن مى كند.⁽⁸⁷⁰⁾
1697 - امام صادق (عليه السلام ):
خورش ساختن سركه ، شهوت زنا را ريشه كن مى كند.⁽⁸⁷¹⁾
25/2 - خواص سركه شراب
1698 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
كسان هيچ خانه اى كه در آن سركه باشد، نانشان بى خورش نمى ماند. برترين سركه شما نيز سركه شرابتان ⁽⁸⁷²⁾ است .⁽⁸⁷³⁾