17 ذكر اللَّه - ياد خدا

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً.

س 33 آيه 41

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، بسيار ياد خدا كنيد.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ.

س 62 آية 9 اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، اموال و اولادتان شما را از ياد خدا باز ندارد. كسانى كه چنين كنند زيانكارند.

180- عن عليّ عليه السّلام: أفيضوا في ذكر اللَّه فانّه أحسن الذّكر.

غرر الحكم/ 113

از على (ع) نقل شده است: در ياد خدا وارد شويد كه بهترين ياد است.

181- عن عليّ عليه السّلام: ذاكر اللَّه سبحانه مجالسه.

غرر الحكم/ 404

از على (ع) نقل شده است: يادكننده خدا همنشين خداست.

182- عن ابي عبد اللَّه قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من أكثر ذكر اللَّه أحبّه.

مستدرك الوسائل 1/ 383 البحار 93/ 160

از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: هر كه بسيار ياد خدا كند، خدا او را دوست خواهد داشت.

183- عن عليّ عليه السّلام: من ذكر اللَّه سبحانه أحيى اللَّه قلبه و نوّر

عقله.

غرر الحكم/ 690

از على (ع) نقل شده است: هر كه ياد خدا كند، خدا دلش را زنده و عقلش را نورانى مى‏كند.

184- عن الصادق عليه السّلام قال: قال اللَّه عزّ و جلّ: من ذكرني في ملاء من النّاس ذكرته في ملاء من الملائكة.

الكافي 2/ 498 روضة المتقين 13/ 198

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: خداوند فرموده است: هر كه مرا در ميان مردم ياد كند من او را در ميان فرشتگان ياد خواهم كرد.

185- عن عليّ عليه السّلام: ذكر اللَّه سجيّة كلّ محسن و شيمة كلّ مؤمن.

غرر الحكم/ 405

از على (ع) نقل شده است: ياد خدا خصلت هر نيكوكار و خوى هر مؤمن است.

186- محمد بن يعقوب الكليني عن علي بن ابراهيم عن أبيه عن ابن أبي عمير عن هشام بن سالم عن أبي عبد اللَّه عليه السّلام قال: إنّ اللَّه عزّ و جلّ يقول: من شغل بذكري عن مسألتي أعطيته أفضل ما أعطي من سألني.

المحاسن 1/ 39 الكافي 2/ 501 فلاح السائل/ 27

محمّد بن يعقوب كلينى از على بن ابراهيم از پدرش از ابن ابى عمير از هشام ابن سالم از امام صادق (ع) نقل كرده كه فرمود: خداوند مى‏فرمايد:

هر كس در اثر ياد من، از درخواست نمودن از من باز بماند، به او چيزى خواهم بخشيد بهتر از آنچه به درخواست‏كننده از خود مى‏بخشم.

187- و قال الصادق عليه السّلام: من ذكر اللَّه عزّ و جلّ في الأسواق غفر اللَّه له بعدد أهلها.

روضة المتقين 7/ 41

امام صادق (ع) فرمود: هر كه در بازارها ياد خدا كند، خداوند او را به تعداد بازاريان خواهد بخشيد.

188- عن ابي بصير و محمد بن مسلم عن ابي عبد اللَّه عن ابي جعفر عن ابيه عن آبائه عن امير المؤمنين عليهم السّلام انه قال: أكثروا ذكر اللَّه عزّ و جلّ إذا دخلتم الأسواق و عند اشتغال النّاس فإنّه كفّارة للذّنوب و زيادة في الحساب و لا تكتبوا في الغافلين.

مستدرك الوسائل 2/ 467

از ابو بصير و محمد بن مسلم از امام صادق (ع) از امام باقر (ع) از پدرش از پدرانش از امير المؤمنين (ع) نقل شده كه فرمود: هنگام ورود در بازارها و اشتغال مردم، بسيار ياد خدا كنيد، زيرا ياد خدا كفّاره گناهان و باعث فزونى حساب است. در اين صورت شما را در زمره غافلان نمى‏نويسند.

189- قال الصادق عليه السّلام: إذا خرجت من منزلك فاخرج خروج من لا يعود و لا يكن خروجك إلّا لطاعة أو في سبب من أسباب الدّين و الزم السّكينة و الوقار و اذكر اللَّه سرّا و جهرا.

سفينة البحار 1/ 470

امام صادق (ع) فرمود: هر گاه از خانه بيرون رفتى مانند كسى بيرون رو كه ديگر باز نمى‏گردد، و بيرون رفتن تو از خانه جز براى اطاعت يا براى راهى از راه‏هاى دين نباشد، و پيوسته آرامش و وقار داشته باش و در نهان و آشكار ياد خدا كن.

190- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام فيما ناجي اللَّه عز و جل به موسى‏

عليه السّلام: يا موسى لا تنسني على كلّ حال فإنّ نسياني يميت القلب.

الكافي 2/ 498 روضة المتقين 13/ 98

از امام صادق (ع) نقل شده است كه خداوند در مناجات موسى با وى، به او فرمود: اى موسى! در هيچ حال مرا فراموش مكن، زيرا فراموش نمودن من دل را مى‏ميراند.

191- عن عليّ عليه السّلام: من نسي اللَّه سبحانه أنساه اللَّه نفسه و أعمى قلبه.

غرر الحكم/ 690

از على (ع) نقل شده است: هر كه خدا را فراموش كند خدا او را از ياد خودش مى‏برد و چشم دلش را نابينا مى‏سازد.

192- عن مفضل بن عمر قال: سألت أبا عبد اللَّه عليه السّلام عن العشق قال عليه السّلام: قلوب خلت من ذكر اللَّه فأذاقها اللَّه حبّ غيره.

علل الشرائع/ 140 امالي الصدوق/ 531

مفضل بن عمر مى‏گويد: از امام صادق (ع) در باره عشق سؤال كردم. فرمود: دلهائى از ياد خدا تهى شده‏اند و خدا محبّت غير خود را به آنها چشانده است.

193- عن ابي عبد اللَّه عن أبيه عليهما السّلام قال: أوحى اللَّه تعالى إلى موسى عليه السّلام: يا موسى لا تفرح بكثرة المال و لا تدع ذكري على كلّ حال فإنّ كثرة المال تنسي الذّنوب و إنّ ترك ذكري يقسي القلوب.

الاثنا عشرية/ 44 الخصال 1/ 39 البحار 70/ 55 الكافي 2/ 497

از امام صادق (ع) از پدرش نقل شده كه فرمود: خداوند به موسى (ع) وحى كرد: اى موسى! به سبب فراوانى مال شادمان مباش و در هيچ حال ياد مرا ترك مكن، چرا كه فراوانى مال گناهان را از ياد مى‏برد و ترك ياد من دلها را

سخت مى‏كند.

194- عن عليّ عليه السّلام: بدوام ذكر اللَّه تنجاب الغفلة.

غرر الحكم/ 333

از على (ع) نقل شده است: ياد هميشگى خدا غفلت را از بين مى‏برد.

195- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: الذّاكر للَّه عزّ و جلّ في الغافلين كالمقاتل عن الهاربين.

روضة المتقين 7/ 41

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: كسى كه در ميان غافلان به ياد خداست مانند كسى است كه به جاى فراريان مى‏جنگد.

18 عفو الله و رحمته - عفو و رحمت خدا

196- عن رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ اللَّه تعالى عفوّ يحبّ العفو.

نهج الفصاحة 1/ 143

از رسول خدا (ص) نقل شده است: خداوند بسيار بخشنده است و عفو و بخشش را دوست دارد.

197- عن ابي الهاشم الجعفري قال: سمعت أبا محمد عليه السّلام يقول: إنّ اللَّه ليعفو يوم القيامة عفوا يحيط على العباد حتّى يقول أهل الشّرك: وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ.

الفصول المهمة/ 96 كلمة الامام الحسن/ 22

ابو هاشم جعفرى مى‏گويد: از امام حسن (ع) شنيدم كه مى‏فرمود:

روز قيامت خداوند چنان مى‏بخشد كه عفو و بخشش او تمام بندگان را فرا مى‏گيرد، تا آنكه مشركان مى‏گويند: به خدا، پروردگارمان سوگند كه ما مشرك نبوده‏ايم.

198- عن أبي عبد اللَّه عليه السّلام عن آبائه عليهم السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من وعده اللَّه على عمل ثوابا فهو منجّزه له و من أوعده على عمل عقابا فهو فيه بالخيار.

التوحيد/ 406 مصابيح الانوار 2/ 165 تحف العقول/ 34 الوسائل 1/ 60

از امام صادق (ع) از پدرانش نقل شده كه پيامبر خدا (ص) فرمود:

خداوند به هر كس براى كارى وعده پاداش داده به وعده خود وفا مى‏كند، و به هر كس براى كارى وعده عذاب داده در مورد آن اختيار دارد.

199- قال الصادق عليه السّلام: إذا كان يوم القيامة نشر اللَّه تبارك و تعالى رحمته حتّى يطمع إبليس في رحمته تعالى و تقدّس.

روضة الواعظين 2/ 502 امالي الصدوق/ 171

امام صادق (ع) فرمود: روز قيامت كه مى‏شود خداوند رحمتش را تا آنجا گسترش مى‏دهد كه شيطان در رحمت او طمع مى‏كند.

200- عن النبي صلى اللَّه عليه و آله: و الّذي نفسي بيده اللَّه أرحم بعبده من الوالدة الشّفيقة لولدها.

انوار الهداية/ 101

از پيامبر (ص) نقل شده است: سوگند به آن كس كه جانم در دست اوست، خداوند به بنده‏اش مهربانتر از مادر مهربان نسبت به فرزندش مى‏باشد.

19 الكفار و المشركون - كفّار و مشركان‏

الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ.

س 35/ آية 7 آنان كه كفر ورزيده‏اند كيفر سختى خواهند داشت.

إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرى‏ إِثْماً عَظِيماً.

س 4/ آية 48 قطعا خدا اين را كه به او شرك بياورند نمى‏بخشد، و غير از آن را براى هر كه بخواهد مى‏بخشد، و هر كس به خدا شرك ورزد گناهى بزرگ ساخته است.

قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ ما قَدْ سَلَفَ وَ إِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ.

س 8/ آية 38 به كافران بگو: اگر دست بردارند، گذشته‏ها براى آنان بخشيده مى‏شود، و اگر باز گردند رسم گذشتگان جارى خواهد شد.

201- ... قال امير المؤمنين عليه السّلام: شرّبئر في النّار برهوت الّذي فيه أرواح الكفّار.

الكافي 3/ 246

امير المؤمنين (ع) فرمود: بدترين چاه دوزخ، برهوت است كه‏

ارواح كفّار در آن جاى دارد.

202- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ اللَّه عزّ و جلّ يحاسب كلّ خلق إلّا من أشرك باللَّه فإنّه لا يحاسب يوم القيامة و يؤمر به إلى النّار.

عيون اخبار الرّضا 2/ 34 تفسير نور الثقلين 1/ 489

پيامبر خدا (ص) فرمود: خداوند از همه مردم حساب مى‏كشد مگر از كسانى كه به او شرك ورزيده‏اند كه روز قيامت آنان را بى‏حساب به طرف آتش مى‏برند.

203- عن ابن ابي عمير عن بعض اصحابه قال: سمعت أبا عبد اللَّه عليه السّلام يقول: من خالف كتاب اللَّه و سنّة محمّد صلّى اللَّه عليه و آله:

فقد كفر.

الكافي 1/ 70 الوسائل 18/ 79

ابن ابى عمير از يكى از ياران خود نقل مى‏كند كه گفت: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: هر كه با كتاب خدا و سنّت محمّد (ص) مخالفت كند به طور قطع كافر شده است.

204- عن العلاء بن الفضيل عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: من أحبّ كافرا فقد أبغض اللَّه و من أبغض كافرا فقد أحبّ اللَّه، ثم قال: صديق عدوّ اللَّه عدوّ اللَّه.

امالي الصدوق/ 484 الوسائل 11/ 442 البحار 69/ 237 مستدرك الوسائل 2/ 370

از علاء بن فضيل از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر كس كافرى را دوست داشته باشد با خدا دشمن است، و هر كس كافرى را دشمن داشته باشد خدا را دوست دارد. سپس فرمود: دوست دشمن خدا، دشمن خداست.

الفصل الثاني النبوّة و الإمامة - نبوّت و امامت‏

20 معرفة النبي - شناخت پيامبر

لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ.

س 9/ آية 128 در حقيقت براى شما فرستاده‏اى از خودتان آمده كه رنج بردن شما بر او گران است و به شدّت به شما علاقه دارد و با مؤمنان مهربان و رحيم است.

وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ قُلْ إِنَّما يُوحى‏ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ.

س 21/ آية 107- 108 (اى پيامبر!) ما ترا جز رحمتى براى جهانيان نفرستاده‏ايم. بگو: به من وحى‏

مى‏شود كه خداى شما خداى يكتاست.

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً وَ داعِياً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِيراً.

س 33 آية 45- 46 اى پيامبر! ما ترا گواه و مژده دهنده و بيم رسان و دعوت‏كننده به سوى خدا به اذن او و چراغى روشن فرستاده‏ايم.

205- عن ابي جعفر عليه السّلام قال: أولوا العزم من الرّسل خمسة: نوح و إبراهيم و موسى و عيسى و محمّد صلوات اللَّه عليهم اجمعين.

الخصال 1/ 300

از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: پيامبران اولو العزم پنج تن هستند: نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و محمّد صلوات اللَّه عليهم اجمعين.

206- عن عليّ عليه السّلام: ارض بمحمّد صلّى اللَّه عليه و آله رائدا و إلى النّجاة قائدا.

غرر الحكم/ 124

از على (ع) نقل شده است: محمّد (ص) را به عنوان جلودار و رهبر نجات بپسند.

207- ... عن عبد اللَّه بن سنان عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: من شكّ في اللَّه و في رسوله صلّى اللَّه عليه و آله فهو كافر.

المحاسن 1/ 89 الوسائل 18/ 568

از عبد اللَّه بن سنان از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر كه در باره خدا و رسول او ترديد كند كافر است.

208- عن عبد الرحمن بن الحجاج قال: قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: إنّ النّبيّ كان يقرأ و يكتب و يقرأ ما لم يكتب.

بصائر الدرجات/ 227

از عبد الرّحمن بن حجّاج نقل شده كه امام صادق (ع) فرمود: پيامبر (ص) مى‏خواند و مى‏نوشت و آنچه را كه ننوشته بود نيز مى‏خواند.

209- عن أنس و غيره قال: كنت عند النّبيّ صلّى اللَّه عليه و آله فأتى عليّ مقبلا فقال صلّى اللَّه عليه و آله: أنا و هذا حجّة على أمّتي يوم القيامة.

البحار 38/ 143

انس مى‏گويد: نزد پيامبر (ص) بودم كه على (ع) وارد شد. پيامبر (ص) فرمود: من و اين در روز قيامت براى امّتم حجّت هستيم.

210- في روضة الواعظين للفتال قال الصادق عليه السّلام: قوله تعالى: وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً قال: الوالدين محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و عليّ عليه السّلام.

تفسير نور الثقلين 3/ 150

در روضة الواعظين فتال آمده است كه امام صادق (ع) فرمود: خداوند فرموده است: «به والدين خود نيكى كنيد». والدين، محمّد (ص) و على (ع) هستند.

211- قال اللَّه عز و جل: وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: أفضل والديكم و أحقّهما لشكركم محمّد صلّى اللَّه عليه و آله‏

و عليّ عليه السّلام.

البحار 23/ 259

خداوند فرموده است: «به والدين خود نيكى كنيد». رسول خدا (ص) فرمود: بهترين والدين شما و سزاوارترين آنان براى سپاسگزارى، محمّد (ص) و على (ع) هستند.

212- عن أبي عبد اللَّه عليه السّلام قال في قوله تبارك و تعالى: فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ أي بأيّ نعمتيّ تكذّبان؟ بمحمّد صلّى اللَّه عليه و آله أم بعليّ عليه السّلام فبهما أنعمت على العباد.

البحار 24/ 59

امام صادق (ع) در باره گفتار خداوند: «كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را تكذيب مى‏كنيد؟» فرمود: يعنى كدام دو نعمت مرا انكار مى‏كنيد؟

محمّد (ص) يا على (ع) را؟ من بواسطه اين دو تن به بندگان خود نعمت داده‏ام.

213- عن عليّ بن جعفر عن اخيه موسى بن جعفر بن محمد عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من قال: «رضيت باللَّه ربّا و بالإسلام دينا و بمحمّد صلّى اللَّه عليه و آله رسولا و بأهل بيته أولياء» كان حقّا على اللَّه أن يرضيه يوم القيامة.

اثبات الهداة 1/ 538

از على بن جعفر از برادرش موسى بن جعفر بن محمّد (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: هر كه بگويد:

«رضيت باللّه ربّا و بالإسلام دينا و بمحمّد صلّى اللَّه عليه و آله رسولا و بأهل بيته اولياء»

بر عهده خداست كه روز قيامت او را خشنود سازد.

214- قال الحسين بن عليّ عليهما السّلام: محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و عليّ عليه السّلام أبوا هذه الأمّة، فطوبى لمن كان بحقّهما عارفا و لهما في‏

كلّ أحواله مطيعا، يجعله اللَّه من أفضل سكّان جنانه و يسعده بكراماته و رضوانه.

البحار 23/ 260

حسين بن على (ع) فرمود: محمّد (ص) و على (ع) پدران اين امّتند. خوشا به حال كسى كه حقّ آنان را بشناسد و در تمام حالات خود از آنان اطاعت كند. خدا چنين كسى را از بهترين ساكنان بهشت قرار مى‏دهد و او را با كرامت و خشنودى خود خوشبخت مى‏سازد.

215- عن ابي حمزة الثمالي عن أبي جعفر عليهما السّلام قال: سألته عن قول اللَّه تعالى: كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ تُؤْتِي أُكُلَها كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّها فقال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: أنا أصلها و عليّ فرعها و الأئمّة أغصانها و علمنا ثمرها و شيعتنا ورقها ... الخبر.

اثبات الهداة 1/ 654

ابو حمزه ثمالى مى‏گويد: از امام باقر (ع) در باره گفتار خداوند: «درختى پاك كه ريشه‏اش ثابت و شاخه‏هايش در آسمان است و در هر زمانى ميوه خود را به اذن پروردگارش مى‏دهد» سؤال كردم. فرمود: پيامبر خدا (ص) فرموده است: ريشه آن درخت منم و تنه‏اش على و شاخه‏هايش امامان و ميوه‏اش علم ما و برگهايش شيعيان ما هستند ...

216- عن حنان بن سدير عن جعفر بن محمد عليهما السّلام قال: قول اللَّه عز و جل في الحمد: «صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ» يعني محمّدا و ذرّيّته صلوات اللَّه عليهم.

معاني الأخبار/ 32 البحار 24/ 13

از حنان بن سدير از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: مقصود از سخن خداوند در سوره حمد: «راه كسانى كه به آنان نعمت داده‏اى» محمّد (ص) و فرزندان او هستند.

217- عن الحسين بن خالد عن ابي الحسن على بن موسى عن ابيه عن آبائه عليهم السّلام. قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: أنا سيّد من خلق اللَّه و أنا خير من جبرئيل و ميكائيل و إسرافيل و حملة العرش و جميع الملائكة المقرّبين و أنبياء اللَّه المرسلين و أنا صاحب الشّفاعة و الحوض الشّريف و أنا و عليّ أبوا هذه الأمّة. من عرفنا فقد عرف اللَّه، و من أنكرنا فقد أنكر اللَّه عز و جل، و من عليّ سبطا أمّتي و سيّدا شباب أهل الجنّة، الحسن و الحسين، و من ولد الحسين أئمّة تسعة طاعتهم طاعتي و معصيتهم معصيتي، تاسعهم قائمهم و مهديّهم.

كمال الدين و تمام النعمة 1/ 261

از حسين بن خالد از ابو الحسن على بن موسى (ع) از پدرش از پدرانش نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: من سرور خلق خدا هستم و از جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و حاملان عرش و همه فرشتگان مقرّب و پيامبران مرسل بهترم. من صاحب شفاعت و حوض گرانقدر مى‏باشم. من و على پدران اين امّتيم. هر كه ما را بشناسد خدا را شناخته و هر كه ما را انكار نمايد خدا را انكار كرده است. حسن و حسين دو سبط امّتم و دو سرور جوانان اهل بهشت از على هستند، و نه تن امام ديگر از فرزندان حسين مى‏باشند كه اطاعتشان اطاعت من و نافرمانيشان نافرمانى من است.

نهمينشان قائم و مهدى آنان است.

21 معرفة الأئمة عليهم السّلام - شناخت امامان‏

218- ... عن أبي سلمة عن أبي عبد اللَّه عليه السّلام في حديث قال: من عرفنا كان مؤمنا و من أنكرنا كان كافرا و من لم يعرفنا و لم ينكرنا كان ضالا.

الوسائل 18/ 566

از ابو سلمه نقل شده كه امام صادق (ع) در حديثى فرمود: هر كه ما را بشناسد مؤمن و هر كه ما را انكار نمايد كافر است، و هر كه ما را نشناسد و انكار هم نكند گمراه است.

219- ... عن ابي بصير قال: سمعت ابا جعفر عليه السّلام يقول: وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً قال: معرفة الإمام و اجتناب الكبائر الّتي أوجب اللَّه عليها النّار.

مستدرك الوسائل 2/ 316 البحار 1/ 215 تفسير نور الثقلين 1/ 287

ابو بصير مى‏گويد: از امام باقر (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: «هر كس به او حكمت داده شود خير فراوان به او داده شده است»، (مقصود از حكمت) شناخت امام و دورى كردن از گناهان كبيره‏اى است كه خدا آتش را براى آنها واجب كرده است.

220- عن الرضا عليه السّلام عن آبائه عن علىّ عليهم السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من مات و ليس له إمام من ولدي مات ميتة جاهليّة و يؤخذ بما عمل في الجاهليّة و الإسلام.

البحار 23/ 81

از امام رضا (ع) از پدرانش از على (ع) نقل شده كه پيامبر خدا (ص) فرمود: هر كه بميرد و پيشوائى از فرزندان من نداشته باشد به مرگ جاهليت مرده است و براى آنچه در جاهليّت و اسلام عمل كرده است مؤاخذه مى‏شود.

221- عن عمار عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: سمعته يقول: من مات و ليس له إمام مات ميتة جاهليّة كفر و شرك و ضلالة.

اثبات الهداة 1/ 114

عمّار مى‏گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: هر كه بميرد و پيشوائى نداشته باشد به مرگ جاهليّت كفر و شرك و گمراهى مرده است.

222- عن محمد بن مروان عن الفضيل عن أبي جعفر عليه السّلام قال: من مات و ليس له إمام مات ميتة جاهليّة و لا يعذر النّاس حتّى يعرفوا إمامهم الحديث.

البحار 23/ 89

از محمّد بن مروان از فضيل از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود:

هر كه بميرد و پيشوائى نداشته باشد به مرگ جاهليت مرده است و مردم معذور نيستند تا آنكه پيشواى خود را بشناسند ...

223- عن بشير الدّهان قال: قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: «من مات و هو لا يعرف إمامه مات ميتة جاهليّة» فعليكم بالطّاعة ... الخبر.

المحاسن 1/ 154 البحار 23/ 76

از بشير دهّان نقل شده كه امام صادق (ع) فرمود: پيامبر خدا (ص) فرموده است: «هر كه بميرد و پيشواى خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است»، بنا بر اين شما بايد فرمانبردارى كنيد ...

224- قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من مات و لم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهليّة.

البحار 23/ 94 الغدير 10/ 360 اثبات الهداة 1/ 126 تفسير ابي الفتوح 1/ 508

امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرموده است: هر كه بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است.

225- عن الثمالي قال: قلت لأبي عبد اللَّه عليه السّلام: تبقى الأرض بغير إمام؟ قال لا: لو بقيت الأرض بغير إمام لساخت.

البحار 23/ 28

ثمالى مى‏گويد: به امام صادق (ع) گفتم: آيا زمين، بدون امام باقى مى‏ماند؟ فرمود: نه! اگر زمين بدون امام باشد فرو خواهد رفت.

226- ... عن ابي جعفر عليه السّلام قال: لو أنّ الإمام رفع من الأرض ساعة لماجت بأهلها كما يموج البحر بأهله.

الكافي 1/ 179 كمال الدين و تمام النعمة 1/ 202 اثبات الهداة 1/ 130 بصائر الدرجات/ 488

از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: اگر امام يك لحظه از زمين برداشته شود، زمين ساكنان خود را فرو مى‏برد چنان كه دريا مردم را فرو مى‏برد.

227- ... عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: لا يصلح النّاس إلّا بإمام، و لا تصلح الأرض إلّا بذلك.

اثبات الهداة 1/ 121

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: مردم جز بوسيله امام اصلاح نمى‏شوند زمين نيز تنها بدين وسيله اصلاح مى‏گردد.

228- عن الحسن بن زياد العطار قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليه السّلام يقول: إنّ الأرض لا تكون إلّا و فيها حجّة إنّه لا يصلح النّاس إلّا ذلك و لا يصلح الأرض إلّا ذاك.

بصائر الدرجات/ 486 البحار 23/ 51

حسن بن زياد عطّار مى‏گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: زمين برقرار نيست مگر اينكه در آن حجّتى باشد. تنها وجود حجّت است كه مردم را اصلاح مى‏كند و اصلاح زمين نيز به وسيله حجّت است.

229- عن صفوان قال: سمعت الرضا عليه السّلام يقول: إنّ الأرض لا تخلو من أن يكون فيها إمام منّا.

اثبات الهداة 1/ 110 البحار 23/ 42

صفوان مى‏گويد: از امام رضا (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: زمين از وجود پيشوائى كه از ما باشد خالى نمى‏ماند.

230- عن ابي بصير عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: إنّ اللَّه أجلّ و أعظم من أن يترك الأرض بغير إمام عادل.

الكافي 1/ 187 اثبات الهداة 1/ 111

از ابو بصير از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: خداوند بزرگتر از آن است كه زمين را بدون امام عادل رها كند.

231- ... عن ابي حمزة الثمالي قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليه السّلام يقول: لن تبقى الأرض إلّا و فيها عالم يعرف الحقّ من الباطل.

اثبات الهداة 1/ 127

ابو حمزه ثمالى مى‏گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: زمين باقى نمى‏ماند مگر آنكه دانشمندى كه حقّ را از باطل تشخيص مى‏دهد در آن باشد.

232- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: لو لم يكن في الأرض إلّا اثنان لكان أحدهما الحجّة و لو ذهب أحدهما بقي الحجّة.

اثبات الهداة 1/ 112 البحار 23/ 43

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: اگر در زمين جز دو تن باقى نمانند قطعا يكى از آنها حجّت خواهد بود، و اگر يكى از آن دو مردند حجّت باقى خواهد ماند.

233- في تفسير القمي «يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها» قال: نعمةاللَّه هم الأئمّة عليهم السّلام، و الدّليل على أنّ الأئمّة نعمة قول اللَّه تعالى: «أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً»

قال الصادق عليه السّلام: نحن و اللَّه نعمة اللَّه الّتي أنعم بها على عباده، و بنا فاز من فاز.

البحار 24/ 51

در تفسير قمى ذيل آيه: «نعمت خدا را مى‏شناسند ولى آن را انكار مى‏كنند»، مى‏گويد: نعمت خدا امامان هستند و دليل اينكه امامان نعمتند سخن خداست كه فرموده: «مگر نديدى كسانى را كه نعمت خدا را به كفر تبديل كردند؟» امام صادق (ع) فرمود: به خدا سوگند! مائيم نعمت خدا كه آن را به بندگانش ارزانى‏

داشته است. هر كه كامياب گرديد به وسيله ما كامياب شد.

234- عن الاصبغ بن نباتة قال: قال أمير المؤمنين عليه السّلام في قوله: «أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً» قال: نحن نعمة اللَّه الّتي أنعم بها على العباد.

تفسير نور الثقلين 2/ 544 البحار 24/ 55

اصبغ بن نباته مى‏گويد: امير المؤمنين (ع) در باره گفتار خداوند: «مگر نديدى كسانى را كه نعمت خدا را به كفر تبديل كردند» فرمود: مائيم نعمت خدا كه آن را به بندگانش ارزانى داشته است.

235- عن ابان عن المفضّل عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: من ادّعى الإمامة و ليس من أهلها فهو كافر.

الكافي 1/ 372 الوسائل 18/ 560 البحار 25/ 112

از ابان از مفضّل از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر كه ادّعاى رهبرى كند در حالى كه شايسته آن نباشد كافر است.

236- عن بشير الدّهان عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: أنتم و اللَّه على دين اللَّه، ثمّ تلا: «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» ثمّ قال: عليّ إمامنا و رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله إمامنا، كم من إمام يجي‏ء يوم القيامة يلعن أصحابه و يلعنونه و نحن ذرّيّة محمّد و أمّنا فاطمة صلوات اللَّه عليهم.

البحار 8/ 13 الفصول المهمة/ 129

از بشير دهّان از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: به خدا سوگند، شما بر دين خدا هستيد. سپس تلاوت فرمود: «روزى كه هر گروهى را به پيشوايشان مى‏خوانيم». آنگاه فرمود: على امام ماست و رسول خدا (ص) نيز امام ماست. چه بسا پيشوائى كه روز قيامت ياران خود را لعنت مى‏كند و يارانش نيز به او لعنت مى‏فرستند. ما فرزندان محمّديم و مادرمان فاطمه (س) است.

237- عن الاعمش عن سفيان عن جابر قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله للحسن: إنّ ابني هذا سيّد يصلح اللَّه به بين فئتين من المسلمين.

مناقب علي بن ابي طالب/ 372

از اعمش از سفيان از جابر نقل شده كه پيامبر خدا (ص) در باره حسن فرمود: اين پسرم، سرورى است كه خداوند به وسيله او ميان دو گروه از مسلمانان را اصلاح مى‏كند.

238- عن حجر عن حمران، عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: سمعته يقول: ما مات منّا عالم حتّى يعلمه اللَّه إلى من يوصي.

بصائر الدرجات/ 473 البحار 23/ 73

از حجر از حمران نقل شده كه گفت: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: هيچ عالمى از ما نمى‏ميرد مگر اينكه خدا به او اعلام مى‏كند كه چه كس را وصىّ خود قرار دهد.

239- عن معلّى بن خنيس، عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام: إنّ الإمام يعرف الإمام الّذي من بعده فيوصي إليه.

بصائر الدرجات/ 474 البحار 23/ 73

از معلّى بن خنيس از امام صادق (ع) نقل شده است: هر امامى امام پس از خود را مى‏شناسد و به او وصيّت مى‏كند.

240- انّ النّبي صلّى اللَّه عليه و آله: قال: الحسن و الحسين إمامان قاما أو قعدا.

اثبات الهداة 2/ 554

پيامبر (ص) فرمود: حسن و حسين هر دو امامند، خواه قيام كنند يا بنشينند.