فضل بن ابى قره : خدمت امام صادق (عليه السلام) كه در باغش مشغول كار بود رسيدم و عرض كردم : خدا ما را فداى شما كند، اجازه بدهيد ما برايتان كار كنيم يا غلامان اين كار را انجام دهند. حضرت فرمودند: نه ، مرا به حال خود بگذاريد، زيرا دوست دارم خداوند عزوجل مرا در حال كار كردن و زحمت كشيدن براى كسب روزى حلال ببيند.
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
حق الولد على والده ... اءن لايرزقه الا طيبا؛⁽⁵⁹⁴⁾
حق فرزند بر پدرش اين است كه ... جز از راه حلال ، روزى او را تامين نكند.
(6)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
يا على من اءكل صفادينه ، ورق قلبه ، ودمعت عيناه من خشية الله تعالى ولم يكن لدعوته حجاب ؛⁽⁵⁹⁵⁾
اى على هر كس حلال بخورد، دينش صفا مى يابد، رقت قلب پيدا مى كند، چشمانش از ترس خداوند متعال پر اشك مى شود و براى (استجابت ) دعايش مانعى نمى باشد.
(7)
امام صادق (عليه السلام):
الغلام ... يتعلم الحلال و الحرام سبع سنين ؛⁽⁵⁹⁶⁾
فرزند... را در هفت سال سوم (از چهارده سالگى به بعد) حلال و حرام ياد دهيد.
(8)
امام باقر (عليه السلام):
والله لحديث تصيبه من صادق فى حلال و حرام خير لك مما طلعت عليه الشمس حتى تغرب ؛⁽⁵⁹⁷⁾
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حديثى درباره حلال و حرام بشنوى ؛ از آنچه كه آفتاب براى آن طلوع و غروب مى كند براى تو بهتر است .
(9)
امام صادق (عليه السلام):
لا خير فى من لا يحب جمع المال من حلال فيكف به وجهه ويقضى به دينه ؛⁽⁵⁹⁸⁾
خيرى در آن كس نيست كه دوست ندارد از راه حلال مالى بدست آورد كه آبرويش را حفظ و قرضش را با آن ادا نمايد.
(10)
امام على (عليه السلام):
من يكتسب مالا من غير حله يصرفه فى غير حقه ؛⁽⁵⁹⁹⁾
هر كس مالى را از راه غير حلال بدست آورد، آن را در راه غير حق مصرف خواهد نمود.
61 - حرام
(1)
امام على (عليه السلام):
ما نهى الله سبحانه عن شى ء الا واءغنى عنه ؛⁽⁶⁰⁰⁾
خداى سبحان انسان را از هيچ چيزى نهى نفرموده جز آن كه او را از آن بى نياز كرده است .
(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءعرض عن محرم اءبد الله به عبادة تسره ؛⁽⁶⁰¹⁾
هر كس از حرام دورى كند، خداوند به جاى آن عبادتى كه او را شاد كند نصيبش مى گرداند.
(3)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
العبادة مع اءكل الحرام كالبناء على الرمل - وقيل : على الماء؛⁽⁶⁰²⁾
عبادت با خوردن حرام همانند ساختن بنايى است بر روى شن ((و به قولى : بر روى آب )).
(4)
امام صادق (عليه السلام):
كسب الحرام يبين فى الذرية ؛⁽⁶⁰³⁾
در آمد حرام (اثرش ) در فرزندان آشكار مى شود.
(5)
امام سجاد (عليه السلام):
و اءما حق يدك فاءن لا تبسطها الى ما لايحل لك فتنال بما تبسطها اليه من الله العقوبة فى الاجل ومن الناس بلسان الائمة فى العاجل ...؛⁽⁶⁰⁴⁾
حق دست اين است كه آن را به حرام نگشايى كه آن مايه كيفر خدا در قيامت و سرزنش مردم در دنياست ...
(6)
ابوالحسن (عليه السلام) (امام كاظم (عليه السلام)):
يا داود ان الحرام لاينمى وان نمى لايبارك له فيه وما اءنفقه لم يوجر عليه وما خلفه كان زاده الى الناز؛⁽⁶⁰⁵⁾
اى داود! مال حرام رشد نمى كند و اگر هم رشد كند براى صاحبش بركت ندارد و اگر از آن چيزى انفاق كند پاداشى نخواهد ديد و آنچه پس از خود بر جاى گزارد، ره توشه او به سوى دوزخ است .
(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءصاب مالا من مهاوش اذهبه الله فى نهابر؛⁽⁶⁰⁶⁾
هر كس مالى از حرام بدست آورد، خداوند در حوادث سخت آن را از بين مى برد.
(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من كسب مالا من غير حله اءفقره الله ؛⁽⁶⁰⁷⁾
هر كس از حرام مالى به دست آورد، خداوند به فقر مبتلايش خواهد نمود.
(9)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءكل الحلال اءربعين يوما نور الله قلبه . وقال ان لله ملكا ينادى على بيت المقدس كل ليلة من اءكل حراما لم يقبل الله منه صرفا و لا عدلا والصرف النافلة والعدل الفريضة ؛⁽⁶⁰⁸⁾
هر كس چهل روز حلال بخورد، خداوند قلبش را نورانى فرمايد. و فرمودند: خداى را فرشته اى است در بيت المقدس كه هر شب ندا مى دهد هر كس حرام خورد خداوند كار مستحب و واجبى را از او قبول نمى كند.
(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
لايقدر رجل على حرام ثم يدعه ليس به الا مخافة الله الا اءبد له الله فى عاجل الدنيا قبل الاخرة ما هو خير له من ذلك ؛⁽⁶⁰⁹⁾
هر كس بتواند كار حرامى انجام دهد و آن را فقط از ترس خدا فرو گزارد، خداوند در همين دنيا، پيش از آخرت بهتر از آن را به او عوض ‍ مى دهد.
62 - روزى
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
خير الرزق مايكفى ؛⁽⁶¹⁰⁾
بهترين روزى آن است كه انسان را كفايت كند.
(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءكل من كد يده حلالا فتح له اءبواب الجنة يدخل من اءيها شاء؛⁽⁶¹¹⁾
هر كس از دسترنج حلال خود روزى خورد، درهاى بهشت به روى او گشوده مى شود تا از هر كدام كه بخواهد وارد شود.
(3)
امام على (عليه السلام):
اعلموا اءن وان ضعفت حيلته ، و وهنت مكيدته اءنه لن ينقص مما قدر الله له ، و ان قوى فى شدة الحيلة و قوة المكيدة اءنه لن يزاد على ما قدر الله له ؛⁽⁶¹²⁾
بدانيد كه آنچه خداوند براى بنده مقدر كرده است ، بى كم و كاست به او مى رسد هر چند در چاره انديشى و پيدا كردن راه هاى كسب روزى ناتوان باشد و نيز بيش از آنچه خداوند برايش مقدر كرده به او نرسد، هر چند بسيار زرنگ و چاره انديش باشد.
(4)
امام باقر (عليه السلام):
ليس من نفس الا وقد فرض الله لها رزقها حلالا ياءتيها فى عافية ، وعرض لها بالحرام من وجه آخر، فان هى تناولت من الحرام شيئا قاصها به من الحلال الذى فرض الله لها، وعند الله سواهما فضل كبير؛⁽⁶¹³⁾
خداوند براى هر كس روزى حلالى مقرر داشته كه به سلامت به او خواهد رسيد. از سوى ديگر روزى حرام نيز روزى او قرار داده است كه اگر انسان روزى خود را از آن حرام به دست آورد خداوند در عوض روزى حلالى را كه براى او مقدر كرده است از او باز خواهد داشت و غير از اين دو روزى (حلال و حرام ) روزى هاى فراوان ديگرى نيز نزد خداوند هست .
(5)
امام باقر (عليه السلام):
اللهم ارزقنى رزقا حلالا يكفينى ولاترزقنى رزقا يطغينى و لا تبتلينى بفقر اءشقى به مضيقاء على ...؛⁽⁶¹⁴⁾
خدايا روزى كن مرا رزق حلالى كه كفايتم كند و روزى مكن آن رزقى كه به سركشى ام كشاند و مرا به فقرى گرفتار نساز كه در تنگنايم قرار دهد وبدبخت شوم .
(6)
امام حسن (عليه السلام):
فان الرزق مقسوم واستعمال الحرص استعمال الماثم ؛⁽⁶¹⁵⁾
روزى قسمت شده است و حرص زدن سبب مبتلا شدن به گناهان مى شود.
(7)
امام على (عليه السلام):
اذا اءلطاءت الارزاق عليك فاستغفر الله يوسع عليك فيها؛⁽⁶¹⁶⁾
هر گاه در روزى تو تاءخير و تنگى پديد آمد، آمرزش بخواه تا روزى را بر تو فراخ گرداند.
(8)
امام صادق (عليه السلام):
فى قوله تعالى (ويرزقه من حيث لا يحتسب ) اءى يبارك فيما آتاه ؛⁽⁶¹⁷⁾
درباره آيه ((و او را از جايى كه گمانش را نمى برد روزى مى دهد)) فرمود: يعنى به آنچه كه عطايش فرموده است بركت و فزونى مى بخشد.
(9)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من رضى بما رزقه الله قرت عينه ؛⁽⁶¹⁸⁾
هر كس به آنچه خداوند روزى اش كرده راضى باشد، خوش و خرم بماند.
(10)
امام باقر (عليه السلام):
ان العبد ليذنب الذنب فيزوى عنه الرزق ؛⁽⁶¹⁹⁾
بنده گناه مى كند و به سبب آن روزى از او گرفته مى شود.
63 - افزايش روزى
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءحب اءن يمد له فى عمره واءن يزاد فى رزقه فليبر والديه وليصل رحمة ؛⁽⁶²⁰⁾
هر كس دوست دارد كه عمرش طولانى و روزيش زياد شود به پدر و مادر خود نيكى كند و صله رحم نمايد.
(2)
امام صادق (عليه السلام):
من حسن بره فى اءهل بيته زيد فى رزقه ؛⁽⁶²¹⁾
هر كس به شايستگى در حق خانواده اش نيكى كند، روزيش زياد مى شود.
(3)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اربع تزيد الرزق : حسن الخلق وحسن الجوار و كف الاذى وقلة الضجر؛⁽⁶²²⁾
چهار چيز روزى را زياد مى كند: خوش اخلاقى ، خوشرفتارى با همسايه ، اذيت نكردن و كم بى تابى كردن .
(4)
امام صادق (عليه السلام):
من حسنت نيته زيد فى رزقه ؛⁽⁶²³⁾
نيت خوب داشتن روزى را زياد مى كند.
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
استنزلوا الرزق بالصدقة والبكور مبارك يزيد فى جميع النعم خصوصا فى الرزق ... وطيب الكلام يزيد فى الرزق ؛⁽⁶²⁴⁾
با صدقه دادن روزى را فرود آوريد، سحر خيزى بركت آور است و همه نعمت ها، مخصوصا روزى را زياد مى كند و خوش زبانى (هم ) روزى را زياد مى كند.
(6)
امام على (عليه السلام):
مواساة الاخ فى الله عزوجل يزيد فى الرزق والبكور فى طلب الرزق يزيد فى الرزق والاستغفار يزيد فى الرزق واستعمال الامانة يزيد فى الرزق وقول الحق يزيد فى الرزق ؛⁽⁶²⁵⁾
همدردى و يارى نمودن برادر (دينى ) روزى را زياد مى كند، سحر خيزى در طلب روزى ، استغفار، امانت دارى ، و حق گويى روزى را زياد مى كند.
(7)
امام صادق (عليه السلام):
البر يزيد فى الرزق ؛⁽⁶²⁶⁾
نيكوكارى روزى را زياد مى كند.
(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
لما قيل له : احب اءن يوسع على فى الرزق ؟ -: دم على الطهارة يوسع عليك فى الرزق ؛⁽⁶²⁷⁾
به رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) عرض شد: دوست دارم روزيم زياد شود، فرمودند پيوسته با وضو باش .
(9)
امام على (عليه السلام):
العسر يفسد الاخلاق ، التسهل يدر الارزاق ؛⁽⁶²⁸⁾
سختگيرى ، اخلاق را تباه مى كند، آسان گيرى روزى ها را سرازير مى كند.
(10)
امام على (عليه السلام):
ترك الحرص يزيد فى الرزق وشكر المنعم يزيد فى الرزق واحتناب اليمين الكاذبة يزيد فى الرزق ؛⁽⁶²⁹⁾
حرص نورزيدن روزى را زياد مى كند، شكر نعمت و دورى نمودن از قسم دروغ روزى را زياد مى كند.
64 - قرض
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
دخلت الجنة فراءيت على بابها: الصدقة بعشرة والقرض بثمانية عشر فقلت يا جبرئيل كيف صارت الصدقة بعشرة والقرض بثمانية عشر؟ قال : لان الصدقة تقع على يد الغنى والفقير والقرض لايقع الا فى يد من يحتاج اليه ؛⁽⁶³⁰⁾
وارد بهشت شدم ، ديدم بر در آن نوشته است (ثواب ) صدقه ده برابر است و قرض هجده برابر. گفتم : اى جبرئيل چرا صدقه ده برابر و هجده قرض ‍ برابر است ؟ گفت : زيرا صدقه به دست نيازمند و بى نياز مى رسد اما قرض ‍ جز به دست كسى كه به آن نياز دارد، نمى رسد.
(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءخذ اءموال الناس يريد اءداءها اءدى الله عنه و من اءخذها يريد اتلافها اتلفه الله ؛⁽⁶³¹⁾
هر كس اموال مردم را بگيرد و قصد پرداخت آن را داشته باشد خداوند آن را بپردازد (او را يارى مى كند) و هر كس اموال مردم را بگيرد و قصد تلف كردن داشته باشد خداوند آن را تلف كند.
(3)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
ان الله تعالى مع الدائن حتى يقضى دينه مالم يكن دينهه فيما يكره الله ؛⁽⁶³²⁾
خداوند يار قرض دار است تا قرض خود را بپردازد به شرط آن كه قرض ‍ وى بر خلاف رضاى خدا نباشد.
(4)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءقرض ملهوفا فاءحسن طلبته استاءنف العمل واءعطاه الله بكل درهم اءلف قنطار من الجنة ؛⁽⁶³³⁾
هر كس به گرفتار و درمانده اى قرض بدهد و در پس گرفتن آن خوشرفتارى كند (گناهانش پاك مى شود) اعمالش را دوباره شروع مى كند و خداوند در برابر هر درهم ، هزار قنطار (ثروتى فراوان ) در بهشت به او عطا كند.
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من احتاج اليه اءخوه المسلم فى قرض و هو يقدر عليه فلم يفعل حرم الله عليه ريح الجنة ؛⁽⁶³⁴⁾
كسى كه برادر مسلمانش در قرضى به او نياز پيدا كند و او بتواند قرض ‍ بدهد و چنين نكند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى كند.
(6)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
كما لايحل لغريمك اءن يمطلك وهو موسر فكذلك لايحل لك اءن تعسره اذا علمت اءنه معسر؛⁽⁶³⁵⁾
همانطور كه براى آن كسى كه از تو قرض گرفته جايز نيست كه اداء آن را به تاخير بيندازد، پس براى تو هم جايز نخواهد بود كه با اين كه مى دانى او تنگدست است از او مطالبه كنى .
(7)
امام رضا (عليه السلام):
اعلم اءن من استدان دينا ونوى قضاءه ، فهو فى اءمان الله حتى يقضيه ، فان لم ينو قضاءه فهو سارق ؛⁽⁶³⁶⁾
كسى كه قرض بگيرد در صورتى كه تصميم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء كند ولى اگر تصميم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مى شود.
(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءراد تستجاب دعوته واءن تكشف كربته فليفرج عن معسر؛⁽⁶³⁷⁾
هر كس مى خواهد دعايش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.
(9)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اءقل من الدين تعش حرا؛⁽⁶³⁸⁾
قرض كمتر گير تا آزاد باشى .
(10)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
حوسب رجل ممن كان قبلكم فلم يوجد له من الخير شى ء الا اءنه كان رجلا موسرا و كان يخالط الناس و كان يامر غلمانه اءن يتجاوزوا عن المعسر فقال الله عزوجل لملائكته نحن اءحق بذلك منه تجاوزوا عنه ؛⁽⁶³⁹⁾
يكى از گذشتگان را به حساب كشيدند و كار نيكى نداشت جز آن كه توانگرى بود و با مردم داد و ستد داشت و به غلامان خود مى گفت از مطالبه واماندگان درگذريد خداوند به فرشتگان گفت : ما به گذشت از او سزاوارتريم ، از او در گذريد.
65 - ربا
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
ان الله عزوجل لعن آكل الربا ومؤ كله و كاتبه وشاهديه ؛⁽⁶⁴⁰⁾
خداى عزوجل رباخوار و ربا دهنده و نويسنده و شاهد بر آن را لعنت كرده است .
(2)
امام صادق (عليه السلام):
درهم ربا اءعظم عند الله من سبعين زنية بذات محرم فى بيت الله الحرام ؛⁽⁶⁴¹⁾
يك درهم ربا نزد خداوند سنگين تر است از هفتاد بار زناكردن با محارم در خانه خدا.
(3)
امام باقر (عليه السلام):
انما حرم الله عزوجل الربا لئلا يذهب المعروف ؛⁽⁶⁴²⁾
خداى عزوجل ربا را حرام فرمود تا احسان كردن از بين نرود.
(4)
امام صادق (عليه السلام):
آكل الربا لايخرج من الدنيا حتى يتخبطه الشيطان ؛⁽⁶⁴³⁾
ربا خوار از دنيا نرود، تا آن كه شيطان ديوانه اش كند.
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
يا على ... لاتصادق آكل الربا فانه يبارز الله لان الله تعالى قال : (فان لم تفعلوا فاءذنوا بحرب من الله ورسوله )؛⁽⁶⁴⁴⁾
اى على : با رباخوار رفاقت نكن ، زيرا او با خداوند به مبارزه برخواسته ، چون خداى متعال مى فرمايد: ((اگر دست از رباخوارى برنداشتيد پس ‍ به خدا و رسولش اعلان جنگ دهيد.
(6)
امام على (عليه السلام):
معاشر الناس ، الفقه ثم المتجر، والله للربا فى هذه الامة اءخفى من دبيب النمل على الصفا؛⁽⁶⁴⁵⁾
اى مردم ! ابتدا احكام را ياد بگيريد، سپس تجارت كنيد! به خدا قسم كه ربا در ميان اين امت ناپيداتر از حركت مورچه بر روى تخته سنگ است .
(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اءتيت ليلة اسرى بى على قوم بطونهم كالبيوت فيها الحيات ترى من خارج بطونهم فقلت : من هولاء يا جبرئيل ؟ قال : هولاء اءكلة الربا؛⁽⁶⁴⁶⁾
شبى كه به معراج رفتم بر مردمى گذشتم كه شكمهايشان چون خانه اى بود و در آنها مارهايى وجود داشت كه از بيرون شمكهايشان ديده مى شد. پرسيدم : اى جبرائيل اينها كيستند؟ گفت : اينان رباخوارانند.
(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من اءكل الربا ملا الله عزوجل بطنه من نار جهنم بقدر ما اءكل ، وان اكتسب منه مالا لا يقبل الله تعالى منه شيئا من عمله ، ولم يزل فى لعنة الله والملائكة ما كان عنده منه قيراط (واحد)؛⁽⁶⁴⁷⁾
هر كس ربا بخورد خداوند عزوجل به اندازه ربايى كه خورده شكمش را از آتش دوزخ پر كند و اگر از طريق ربا مالى به دست آورد، خداى تعالى هيچ عمل او را نپذيرد و تا زمانى كه قيراطى (كمتر مقدار) از مال ربا نزدش باشد، پيوسته خداوند و فرشتگانش او را نفرين كنند.
(9)
امام صادق (عليه السلام):
انه او كان الربا حلالا لترك الناس التجارات وما يحتاجون اليه فحرم الله الربا ليفر الناس من الحرام الى الحلال و الى التجارات والى البيع والشراء فيبقى ذلك بينهم فى القرض ؛⁽⁶⁴⁸⁾
براستى ، اگر ربا حلال بود، مردم تجارت و تلاش براى معاش را رها مى كردند. به همين دليل خداوند ربا را حرام كرد تا مردم از حرام به حلال و تجارت و خريد و فروش رو بياورند و به يكديگر قرض ‍ بدهند.
(10)
امام صادق (عليه السلام):
لما سئل عن قول الله عزوجل : (يمحق الله الربا ويربى الصدقات ) وقد اءرى من ياكل الربا يربو ماله ؟ -: فاءى محق اءمحق من درهم ربا يمحق الدين فان تاب منه ذهب ماله وافتقر؛⁽⁶⁴⁹⁾
مردى از امام صادق (عليه السلام) درباره آيه ((خداوند ربا را نابود مى كند و صدقات را افزايش مى دهد)) سئوال كرد و گفت : گاه كسى را مى بينم كه ربا مى خورد و با اين حال ثروتش زياد مى شود؟ حضرت فرمودند: كدام نابودى ، نابود كننده تر از يك درهم ربا كه دين را نابود مى كند. كه اگر توبه هم كند ثروتش از دست مى رود و فقير مى شود.
66 - صدقه
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
كل معروف صدقة و ما وقى به المرء عرضه كتب له به صدقة ؛⁽⁶⁵⁰⁾
هر كار نيكى صدقه است و هر چيزى كه به وسيله آن آبروى كسى حفظ شود براى او صدقه نوشته مى شود.
(2)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
الصدقة تدفع البلاء وهى اءنجح دواء وتدفع القضاء وقد ابرم ابراما ولايذهب بالادواء الا الدعاء والصدقة ؛⁽⁶⁵¹⁾
صدقه بلا را دفع مى كند و موثرترين داروست ، صدقه قضاى حتمى را دفع مى كند و درد بيماريها را چيزى جز دعا و صدقه از بين نبرد.
(3)
امام باقر (عليه السلام):
ان الصدقة لتدفع سبعين بلية من بلايا الدنيا مع ميتة السوء، ان صاحبها لايموت ميتة السوء اءبدا؛⁽⁶⁵²⁾
صدقه ، هفتاد نوع از بلاياى دنيوى و بد مردن را دفع مى كند. صدقه دهنده هرگز دچار بد مردن نمى شود.
(4)
امام صادق (عليه السلام):
ان صدقة الليل تطفى ء غضب الرب وتمحو الذنب العظيم و تهون الحساب وصدقة النهار تثمر المال وتزيد فى العمر؛⁽⁶⁵³⁾
صدقه در شب ، خشم پروردگار را فرو مى نشاند و گناه بزرگ را پاك مى كند و حساب (قيامت ) را آسان مى گرداند و صدقه در روز ثروت مى آورد و عمر را زياد مى كند.
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
خير الصدقة ما اءبقت غنى ؛⁽⁶⁵⁴⁾
بهترين صدقه آن است كه بى نيازى آورد.
(6)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
من مشى بصدقه الى محتاج كان له كاءجر صاحبها من غير اءن ينقض من اءجره شى ء؛⁽⁶⁵⁵⁾
هر كس صدقه اى را به نيازمندى برساند، اجر آن صدقه را دارد و از اجر صدقه دهنده نيز چيزى كم نمى شود.
(7)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
لا صدقة وذورحم محتاج ؛⁽⁶⁵⁶⁾
تا زمانى كه خويشاوند نيازمند است ، به كسى ديگر نبايد صدقه داد.
(8)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
ليس المسكين بالطواف ولابالذى تردة التمرة والتمرتان واللقمة واللقمتان ولكن المسكين المتعفف الذى لايساءل الناس شيئا و لا يفطن له فيصدق عليه ؛⁽⁶⁵⁷⁾
مسكين نه آن گداى دوره گرد است و نه آن كسى كه يكى دو دانه خرما و يكى دو لقمه نان مى گيرد و مى رود، بلكه مسكين آن نادارى است كه مناعت و عزت نفس دارد، به طورى كه دست سئوال سوى مردم دراز نمى كند و كسى به تهيدستى او پى نمى برد تا به وى صدقه دهد.
(9)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اءفضل الصدقه اءن تصدق و اءنت صحيح شحيح تاءمل العيش و تخشى الفقر و لا تمهل حتى اذا بلغت الحلقوم قلت لفلان كذا و لفلان كذا اءلا وقد كان لفلان ؛⁽⁶⁵⁸⁾
بهترين صدقه آن است كه وقتى سالم هستى و به زندگى اميددارى و از دچار شدن به فقر مى ترسى ، صدقه بدهى و نگذارى وقتى كه جانت به لب رسيد (و در بستر مرگ افتادى ) بگويى : اين مقدار مال فلان باشد و آن مقدار مال بهمان ، چون در آن هنگام مال فلان و بهمان خواهد شد.
(10)
امام صادق (عليه السلام):
كان اءبو عبدالله (عليه السلام) اذا اءعتم وذهب من الليل شطره اءخذ جرابا فيه خبز ولحم والدراهم فحمله على عنقه ثم ذهب به الى اءهل الحاجة من اءهل المدينة فقسمه فيهم ولايعرفونه فلما مضى اءبو عبدالله عليه السلام فقدوا ذلك فعلموا اءنه كان اءبا عبدالله (عليه السلام )؛⁽⁶⁵⁹⁾
هوا كه تاريك مى شود و پاسى از شب مى گذشت امام صادق (عليه السلام) انبانى پر از نان و گوشت ، و درهم بر مى داشتند و آن را بر دوش ‍ خود مى نهادند و براى نيازمندان مدينه مى بردند و در ميانشان تقسيم مى كردند و آنها او را نمى شناختند. وقتى حضرت (عليه السلام) در گذشتند، ديگر از آن كمك ها خبرى نشد. در نتيجه فهميدند كه آن مرد امام صادق (عليه السلام) بوده است .
67 - ورزش
(1)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
المومن القوى خير واءحب الى الله من المومن الضعيف ؛⁽⁶⁶⁰⁾
مومن نيرومند نزد خداوند بهتر و محبوب تر است از مومن ضعيف .
(2)امام صادق (عليه السلام):
النشرة فى عشرة اءشياء: المشى والركوب والارتماس فى الماء و...؛⁽⁶⁶¹⁾
شادابى در ده چيز است : پياده روى ، سوارى ، آب تنى و...
(3)
امام صادق (عليه السلام):
ان رسول الله سابق بين الخيل واءعطى السوابق من عنده ؛⁽⁶⁶²⁾
پيامبر گرامى اسلام در ميان سواركاران اسب ، مسابقه مى گذاشتند و پس از پايان مسابقه ، جوائز خود را از آن جناب مى گرفتند.
(4)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
خير لهو المومن السباحة ؛⁽⁶⁶³⁾
بهترين سرگرمى مومن شنا است .
(5)
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم):
اءحب اللهو الى الله اجراء الخيل والرمى ؛⁽⁶⁶⁴⁾
بهترين سرگرمى در نزد خدا، اسب دوانى و تيراندازى است .
(6)
امام صادق (عليه السلام):
دخل النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) ذات ليلة بيت فاطمة و معه الحسن والحسين عليهما السلام فقال لهما النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) قوما فاصطرعا، فقاما ليصطرعا...؛⁽⁶⁶⁵⁾