 |
|
در ساحل غدير احمد احمدى بيرجندى - ۵ - به زمانه نيست كس را به از اين مقام رفعت ----- كه على كند عطايش به
كرم نشان دولت غديريه ( ابوتراب هدائى ت : 1276 ـ و: 1373 ه . ش ) هر چه بينى در بسيط خاك كج خوى شرير ----- هر كه بينى مانده در چنگال آمالش اسيركفر و الحاد و نفاق و دور ماندن از صواب ----- و اين پليديها و ظلمت هست ز انكارغدير چون رسول اللّه خاتم گشت مامور از خدا ----- تا نمايد ره , بشر را سوى احسان كثير تا رهاند از پريشانى و جهل و خودسرى ----- هم نمايد راه روشن را براى هر بصير آمدش جبريل و گفتا: اى امير انبيا ----- اى كه در كانون خلقت نيست مانندت نظير من تو را از جانب يزدان پيام آورده ام ----- اى كه هستى بر خلايق هم بشير و هم نذير اى كه بر ذرات عالم مى رسد از توحيات ----- واى كه در عرش علا باشد تو را جا وسرير تا رهانى خلق را از تيرگيهاى ضلال ----- تا كنى بينا به نور باطن خود هر ضرير تا كنى بنيان دين را استوار و پايدار ----- تا نماند حجتى از بهر افراد شرير مجمعى اندر غدير خم بپرداز و بگو ----- بعد من باشد على بر ارض و ما فيها سفير حكم او حكم من است و حكم من حكم خدا ----- حب او ايمان و بغضش كفر و زين نبودگزير فرض بر هر فرد انسان است تا از روى صدق ----- رخ نهد بر آستان اين جوانمرد دلير هست جنت جايگاه پيروان صادقش ----- هر كه از او روى تابد دوزخش باشد مسير هر كه من مولاى او هستم على مولاى اوست ----- هست اين فرمان رب خالق حى قدير حاضران گفتند پذيرفتيم و يك تن زان گروه ----- بخ بخ گفت و بيعت كرد و خواند او راامير ليك بعد از رحلت او كند آن كان نفاق ----- چاهى اندر معبر آن سفله خويان قصير تا به آل مصطفى ظلم و جفا سازد روا ----- تا ببندد راه را بر حق شناسان بصير تا زند آتش به باب معبر روح الامين ----- تا شود خون از جفايش قلب زهراى خبير تا كه بعد از اندكى از جور و بيداد يزيد ----- اهل بيت او شود در دست اهريمن اسير تا هدايى را زبان گوياست خواهد از خدا ----- تا مصون مانند, از هر رنج , ياران امير ((48)) توتياى ديده ذبيح اللّه صاحبكار - معاصر اى توتياى ديده من خاك پاى تو ----- وى كنج خلوت دل عالم سراى توهر مو به تن زبان شده تا از تو دم زند ----- چون نى پر است هر رگ جان از نواى تو گاهى برآى از دل و در ديده جلوه كن ----- اى صدهزار ديده و دل مبتلاى تو داغ محبت تو چراغ دل من است ----- اين لاله زار يافت صفا از صفاى تو دانم چسان ز درد كشم انتقام , اگر ----- دستم رسد به تربت دارالشفاى تو سوزد در انجمن , دل پروانه , جان شمع ----- بر حال من كه سوخته ام درهواى تو اين نيم جان كه مانده ز تاراج غم به جا ----- يكبار رو نما كه بود رونماى تو هر كس ز جام عشق تو نوشيد جرعه اى ----- بيگانه شد ز خويش چو شد آشناى تو از دل كجا روى كه جز اين كلبه حقير ----- در عالم وجود بود تنگ جاى تو اى رهنماى قافله عشق , همتى ----- كز پا فتاده خسته دلى در قفاى تو آنان كه از براى تو مردند, زنده اند ----- مرده ست آن كسى كه نميرد براى تو بى جلوه تو ديده ما را فروغ نيست ----- بى حاصل است طاعت ما بى ولاى تو در كار خلق , هر گره مشكلى كه هست ----- گردد گشوده در كف مشكل گشاى تو من عاجزم ز وصف و ثناى تو ياعلى ----- زيرا كه حق نموده به قرآن ثناى تو روز غدير خم به جهان گشت آشكار ----- جاه تو و جلال تو و كبرياى تو دست سهى ز دامن مهرت جدا مباد ----- اى توتياى ديده ما خاك پاى تو ((49)) بيعت با خورشيد محمد جواد غفور زاده شفق - معاصر چه روى داده كه مهتاب دلپذير شده است ----- ستاره دستخوش طلعت منير شده استمگر سپيده دم بيعت است با خورشيد ----- كه مهر گوشه نشين ماه گوشه گير شده است خبر رسيد كه با حكم كاروانسالار ----- قرار قافله در ساحل غدير شده است صفاى باغ ولايت ـ كه سبز باد مدام ـ ----- ز دلنوازى اين بركه در كوير شده است امين وحى هم احرام بست از اين ميقات ----- كه بار عاطفه گلفرش اين مسير شده است فرشته گفت كه يا ايهاالرسول بخوان ----- بخوان حديث ولا را كه دير دير شده است به حكم روشن ما انزل اليك اينك ----- رسول از پى ابلاغ , ناگزير شده است فضا ز عطر نفسهاى پاك پيغمبر ----- پر از شميم بهشتى است دلپذير شده است ز شوق آمدنش دشت پرنيان پوشيد ----- ز يمن مقدم او موج شن , حرير شده است صدا صداى رسول خداست در صحرا ----- سكوت سايه سنگين آبگير شده است به هر كه رهبر ومولى منم , على مولاست ----- و اين عليست كه بر مؤمنان امير شده است خوشا سعادت آزاده اى على پيوند ----- كه در حصار تولاى او اسير شده است پس از حبيب خدامحور هدايت اوست ----- كه مهر او سبب صافى ضمير شده است شهيد شيوه آزادگى و شاهد وحى ----- ز فيض اوست كه علامه شهير شده است امين مرز تشيع امينى نستوه ----- حماسه ساز بلنداى الغدير شده است كسى كه در ره احياى اين سترگ پيام ----- زده است سينه به دريا به كام شير شده است كسى كه رنج سفر ديد و در سراسر عمر ----- ز خود گذشته در اين خطه خطير شده است طلايه دار ظفرمندى از قبيله علم ----- كه در حريم ولايت خطرپذير شده است به مرزبانى رسم تشيع علوى ----- مجاهدى كه كمر بسته و دلير شده است على است آن شب قدرى كه ناشناخته ماند ----- كه پيش مرتبتش آسمان حقير شده است به ياد غربت او در بهار خاطره ها ----- بنفشه با دل خونين بهانه گير شده است ((50)) غديريه قاسم سرويها - معاصر سرير ولايتعلى بر سرير ولا مى نشيند ----- به جاى نبى , مرتضى مى نشيند به امر خدا بر سرير ولايت ----- مه آسمان ولا, مى نشيند على جانشين است چون مصطفى را ----- كه بر مسند مصطفى مى نشيند چو بد مدعاى على حق پرستى ----- على هم بر اين مدعا مى نشيند على ز امر حق پيشوا گشته امروز ----- كه بر مسند پيشوا مى نشيند چو اقضاكم از مصطفى آمد او را ----- از آن بر سرير قضا مى نشيند بود مؤمنان را امير معظم ----- كه بر معنى انما مى نشيند على چون بود حاكم كشور دل ----- نه بر تخت , بر قلبها مى نشيند به جاى نبى گر نشيند به جز او ----- به يزدان قسم بر خطا مى نشيند بوداهل بيت نبى كشتى نوح ----- به كشتى كنون ناخدا مى نشيند على گر نشيند به جاى پيمبر ----- بود جاى او و بجا مى نشيند على گر نشيند بر اورنگ اسلام ----- به مهر و وفا و صفا مى نشيند اگر او شود قائد خلق گيتى ----- دگر ريب و روى و ريا مى نشيند على گر شود حكمران مر بشر را ----- دگر ظلم و جور و جفا مى نشيند على گر نشيند به كاخ عدالت ----- پى محو هر ناروا مى نشيند على گر نشيند به تخت خلافت ----- پى يارى بينوا مى نشيند بود سرويا شيعه شادان كه امروز ----- على , بر سرير ولا مى نشيند ((51)) سيد محمد خسرونژاد خسرو - معاصر چون مرتضى به جاى نبى انتخاب شد ----- بر روى شيعيان جهان فتح باب شدنص صريح آيه يا ايهاالنبى ----- امروز از خدا به محمد خطاب شد راز خفى كه بين نبى بود با خدا ----- با امر حق عيان به همه شيخ و شاب شد فرمان حق رسيد كه در حجة الوداع ----- احمد براى نصب على در شتاب شد در آفتاب وادى سوزان الغدير ----- ظاهر به روى دست نبى آفتاب شد شايسته مقام نبى غير او نبود ----- زان رو على به امر خدا انتخاب شد تا زد نبى به نام على نقش رهبرى ----- نقش مخالفان همه نقش بر آب شد بر جن و انس رهبر و مولا و پيشوا ----- بعد از نبى به امر خدا بوتراب شد آنها كه بود در دلشان كينه على ----- دلهايشان ز آتش حسرت كباب شد آن كاخهاى مرتفع آرزويشان ----- يكباره سرنگون شد و يكجا خراب شد هر بنده اى كه دامن مهر على گرفت ----- فارغ ز هول و وحشت روز حساب شد دست طلب به دامن او زن كه در جهان ----- هر كس گرفت دامن او كامياب شد هر كس كه گشت داخل حصن ولايتش ----- ايمن به روز حشر ز بيم عذاب شد نوروز شيعيان جهان عيد مرتضى است ----- روزى كه شادمان دل ختمى مب شد ما را ظهور مهدى او آرزو بود ----- كز انتظار او دل هر شيعه آب شد خسرو چه جاى خنده بود كز غم زمان ----- بيرون بسى ز ديده ما خون ناب شد ((52)) غديريه عبدالحسين فرزين - معاصر امشب از ميمنت افلاك منور بينم ----- عالم آراسته و در زر و زيور بينمآسمان نورفشان ز انجم و اختر بينم ----- خاك را در كف انوار مسخر بينم ماه رخشنده چنان خسرو خاور بينم ----- از پرن پرتو ناهيد فزونتر بينم آنچه بينم همه در جلوه ديگر بينم ----- شعف و شور به هر چهره و رخ در بينم از زمين هلهله بر گنبد اخضر بينم ----- گوش چرخ فلك از هلهله ها كر بينم شب فرخ اثر عيد غدير است امشب ----- خاك پر نورتر از ماه منير است امشب بوستان دردى و بهمن فرح افزاست هنوز ----- كوه و صحرا و در و دشت مصفاست هنوز نفس باد صبا غاليه آساست هنوز ----- روى دلدار بهين منظر و مرئى ست هنوز همچنان ارزش گل عالى و والاست هنوز ----- خار خوار است و خسك در رده بيجاست هنوز ابر آذار گهر ريز و گهر زاست هنوز ----- بى بها از كرمش لؤلؤ لالاست هنوز بلبل دلشده را غلغل و غوغاست هنوز ----- جغد را كوخ عدم مسكن و ماواست هنوز تيغ حق آخته بر پيكر اعداست هنوز ----- مدعى زار و سرافكنده و رسواست هنوز شب فرخ اثر عيد غدير است امشب ----- خاك پر نورتر از ماه منير است امشب حج بجا آمد و مقصود امم حاصل شد ----- بهره ور امت آگاه دل و مقبل شد هر يك از قافله ها در جهتى راحل شد ----- كاروان نبوى نيز سوى منزل شد در نور ديد بيابان و به خم واصل شد ----- متوقف شد و آسوده و فارغ دل شد لطف حق بار دگر قافله را شامل شد ----- ناگهان ابر كرم بارور و باذل شد مستفيض از كرم معنوى اش عاقل شد ----- بر محمد ز خدا وحى چنين نازل شد كه پس از تو ولى اللّه و وصى عامل شد ----- بلغ امرى كه رسالت به على كامل شد شب فرخ اثر عيد غدير است امشب ----- خاك پر نورتر از ماه منير است امشب جبرئيل امر خدا تا به نبى اعلان كرد ----- بر قبايل شه لولاك عمل آسان كرد قرشى و حبشى جمع بدان ميدان كرد ----- منبرى را ز جهاز شتران بنيان كرد خطبه اى خواند سپس امر خدا تبيان كرد ----- جانشينى على را به عموم عنوان كرد شمس رخشنده بتابيد و جهان رخشان كرد ----- نتوان پرتو خورشيد به گل پنهان كرد خنك آن شخص كه فرمانبرى از فرمان كرد ----- رستگار است هر آنكو به على پيمان كرد شب فرخ اثر عيد غدير است امشب ----- خاك پر نورتر از ماه منير است امشب نور حق , مظهر ايمان , سرو سردار على است ----- وصى بر حق و مولاى سزاوار على است بوالحسن شير خدا, سرور احرار على است ----- ياور و ابن عم مرسل دادار على است لافتايى كه بود قامع كفار على است ----- دافع شر و ريا كارى اشرار على است خفته بر جاى نبى قائد بيدار على است ----- آن كه شد بر كتف خواجه اخيار على است حرم آن كو كه بپرداخت ز اغيار على است ----- قبله حاجت شاهان , شه ابرار على است كعبه و مقصد عشاق وفادار على است ----- وه كه فرزين سبب حرمت ابرار على است شب فرخ اثر عيد غدير است امشب ----- خاك پر نورتر از ماه منير است امشب ((53)) گل هميشه بهارم غدير آمده است ( سيد مصطفى موسوى گرمارودى ت : 1334 ه .ش ) گل هميشه بهارم , ببين خزان باقى است ----- خراش صاعقه بر چهر آسمان باقى استحديث سيلى طوفان به چهره گل سرخ ----- هنوز بر دهن ياس و ارغوان باقى است ز ابر فتنه تگرگى كه ريخت بر سر ما ----- هزار غنچه پرپر به بوستان باقى است نشان مرگ و بلا بود در كوير سكوت ----- غريو رعد كه در گوش هر كران باقى است شكست كشتى امن از شقاوت طوفان ----- به روى آب فقط دست بادبان باقى است هزار سال گذشت وز تازيانه برق ----- شيار زخم بر اندام ناروان باقى است پرندگان بهارى ز باغ كوچيدند ----- به روى شاخه نشانى ز آشيان باقى است اميد رويش گل را خزان ربود ز باغ ----- اميد رجعت سرسبز باغبان باقى است گل هميشه بهارم غدير آمده است ----- شراب كهنه ما در خم جهان باقى است خداى گفت كه : اكملت دينكم آنك ----- نواى گرم نبى در رگ زمان باقى است قسم به خون گل سرخ در بهار و خزان ----- ولايت على و آل , جاودان باقى است گل هميشه بهارم بيا كه آيه عشق ----- به نام پاك تو در ذهن مردمان باقى است ((54)) امير برزگر خراسانى - معاصر عيد و گه عشرت است و باده كشيدن ----- روز وصال و گل مراد تو چيدندوره هجران گذشت و روز وصال است ----- باده بده , باده اى , كه پاك و حلال است پاى بكوب از نشاط و دست بيفشان ----- در ره دلبر هر آنچه هست بيفشان گاه نشاط است و روز عيد غدير است ----- فخر بشر مصطفى به خلق بشير است مى دهد اين مژده را به توده آدم ----- كز طرف حق , على ولى است به عالم بعد نبوت ولايت است و امامت ----- تا كه جهان باقى است , تا به قيامت خالق بر مرتضى نموده عنايت ----- دوخته بر قامتش قباى ولايت داده به دستش لواى رهبرى دين ----- كرده جهان را به عدل و داد وى آذين كيست على آن كه هر چه هست همه اوست ----- آن كه بزرگ است نزد دشمن چون دوست آن كه مقامش فزون ز حد بيان است ----- آن كه ولايش سعادت دو جهان است مظهر جمله صفات خالق اكبر ----- قافله سالار خلق حيدر صفدر آن كه به كنه وجود و ذات و صفاتش ----- كس نرسيده ست در حيات و مماتش آن كه بود افتخار عالم و آدم ----- آن كه دمش جان دهد به عيسى مريم آن كه تبر در كف خليل خدا شد ----- بر سر نمروديان چو تير بلا شد منجى نوح نبى , به بحر و بر آمد ----- خضر نبى را, دليل و راهبر آمد گاه عصا شد به دست موسى عمران ----- گاه بر انگشترى , نگين سليمان گاه شده يوسف و به چاه فتاده ----- گاه قدم بر سرير ماه نهاده اوست كه از انما لوا به كف اوست ----- اوست كه از هل اتى عطا به كف اوست معنى ايمان و مظهر شرف و داد ----- سبزترين سرو باغ عالم ايجاد آينه در آينه جلال جمالش ----- عالم هستى حكايتى ز كمالش مهر و مه از او گرفته روشنى و نور ----- نيست ز چشمى نهان اگر نبود كور دست من و دامن ولاى يداللّه ----- آن كه ز درد دل چو من بود آگاه مرحمتى يا على به خسته دلان كن ----- دوزخ ما را ز لطف باغ جنان كن رحمتى اى آن كه جز تو دادرسى نيست ----- هر چه كه باشد تويى و جز تو كسى نيست راحت جانهاى زار خسته تويى تو ----- مرهم زخم دل شكسته توئى تو هر چه قلندر بود تو برگ و نباتى ----- هر كه سكندر شود تو آب حياتى در دل نوميد من تو نور اميدى ----- شام سياه مرا تو صبح سپيدى ما به تو اميد بسته ايم و حقيريم ----- بنده و درمانده و به نام اميريم ((55)) كعبه دلها غلامرضا غلامپور - معاصر در غدير خم , طلوع نور بود ----- خم , تجلى گاه , كوه طور بودكاروانى شد, مقيم آن زمين ----- كاروان سالار, ختم المرسلين غرق شادى , جمله افلاكيان ----- خرم و سرمست خيل خاكيان جبرئيل آورد, پيغام از خدا ----- بر حبيب او, رسول مصطفى (ص ) گفت آوردم , به فرمان كريم ----- بهر تو اينك پيامى بس عظيم امتت را آگه از اين راز كن ----- عقده از كار دو عالم باز كن داد فرمان خاتم پيغمبران ----- تا به پا شد, منبرى در آن مكان بر فراز منبر آن , والا مقام ----- كرد حجت بر مسلمانان تمام گفت پيغمبر(ص ) كه بعد از من على ----- رهبر خلق و امام است و ولى پس بخوانيد اى قدح نوشان خم ----- آيه اليوم اكملت لكم خانه زاد خانه امن خدا ----- شد وصى و جانشين مصطفى خانه زاد كعبه نورى منجلى است ----- كعبه دلهاى مشتاقان على است خانه زاد كعبه بر دوشش به شب ----- مى برد شام يتيمان عرب تا مبادا كودكى بى نان و آب ----- سر نهد بر بستر و بالين خواب ((56)) بركه سرشار هدايت طاهره موسوى گرمارودى - معاصر عيد غدير است و جهان در سرور ----- كون و مكان غرق نشاط است و نوربانگ طربخوانى كروبيان ----- سوى زمين مى رسد از آسمان شيعه كند فخر بر اهل زمين ----- زان گه بود در صف اهل يقين اهل يقينى كه مرامش ولاست ----- در نظرش آل على مقتداست اى شرف اهل ولايت , غدير! ----- بركه سرشار هدايت , غدير! آب حياتى كه سكندر نيافت ----- آن تويى و سوى تو بايد شتافت زمزم و كوثر ز تو كى بهترند؟ ----- آبروى خويش ز تو مى خرند خلقت گيتى چو خدا مى نمود ----- منبع آن از رشحات تو بود اين كه كند زنده همه چيز آب ----- زاب غدير است نه از هر سراب از ازل اين بركه به جا بوده است ----- آينه لطف خدا بوده است بر لب اين بركه باغ بهشت ----- دست ملايك گل آدم سرشت بركه نه , بل قلزم آب حيات ----- بر لب آن كشتى اهل نجات بر لب اين بركه وضو كرد عشق ----- آبروى خويش از او كرد عشق قطره اى از آن كه ز دستش گريخت ----- خون شهيدان شد و بر خاك ريخت حرمت اين بركه ندانست كس ----- جز نبى و نايب ايشان و بس آوخ اگر معرفتى خلق داشت ----- كى به خود اين بركه فرو مى گذاشت ؟ ((57)) خوشترين ايام قاسم استادى ثابت - معاصر از غدير خم نداى روح پرور بشنويد ----- نغمه من كنت مولى از پيمبر بشنويدگر چه در روز الست اين نغمه را بشنيده اند ----- گوش جان بايد گشودن تا مكرربشنويد روى گلفرش زمين اين آسمانى نغمه را ----- از لب لعل نبى از قول داور بشنويد از جهاز اشتران چون منبرى آراستند ----- حكم يزدان را به خلق از عرش منبر بشنويد رو سوى امت نمود آن مصطفاى كردگار ----- كاى جماعت جمله از مولى و چاكربشنويد در غدير خم شدم ماءمور از سوى خدا ----- تا به حق , حق را رسانم بار ديگر بشنويد مى كنم امروز حجت بر خداجويان تمام ----- نشنويد امروز اگر, فرداى محشر بشنويد من به هر نفسى كه اولايم على اولى بود ----- رستگاريد, از دل و جان گفته ام گربشنويد همرهان كردند بيعت با على در آن كوير ----- ذكر بخ بخ اى مولى , مكرر بشنويد شام عيد است و جلال اين خجسته عيد را ----- از زبان اطهر فتاح خيبر بشنويد شد سؤال از او چه روزى خوشترين روز توبود ----- پاسخش را با شعف اى اهل محضربشنويد گفت روى دست پيغمبر به صحراى غدير ----- بهترين روزم بد, ار داريد باور بشنويد باز پرسيدند از او از سختى ايام عمر ----- ميزند گفتار او بر قلب نشتر بشنويد گفت آن روزى كه سيلى بر رخ زهرا زدند ----- رنج و اندوه من از ديوار و از در بشنويد موسم عيد است ثابت وقت آن آمد كه باز ----- از غدير خم نداى روح پروربشنويد ((58)) خم غدير ( حبيب اللّه چايچيان (حسان ) ت : 1302 ه .ش ) خم غدير و ساقى صهباى احمد است ----- بزم سرور و عيد احباى احمد استشور عظيم تاجگذارى مرتضى است ----- روز ظهور آيت كبراى احمد است فرمان رسيده از طرف ذات كبريا ----- بعد از نبى , على است كه بر جاى احمد است يعنى يكى است امر نبى و وصى او ----- احكام مرتضى همه فتواى احمد است در پرده گفت آنچه خدا گفت از على ----- امروز روز جلوه معناى احمد است دهها هزار زاير حق كرده ازدحام ----- مرآت حق نما قد و بالاى احمد است صحراست پر خروش و گدازنده آفتاب ----- يا رب مگر قيامت دنياى احمد است طاها به روى منبر و حيدر كنار اوست ----- امروز يك نمونه ز فرداى احمد است معراج مرتضى است كه همدوش مصطفى است ----- دست على به دست تواناى احمداست حال عبادت است حسان در نشاط ما ----- فرمان اين سرور به امضاى احمداست ((59)) نصراللّه مردانى - معاصر قسم به جان تو اى عشق , اى تمامى هست ----- كه هست هستى ما از خم غدير تو مستدر آن خجسته غدير تو ديد دشمن و دوست ----- كه آفتاب بود آفتاب بر سر دست نشان ز گوهر آدم نداشت هر كه نبود ----- به خم سراى ولايت خراب و باده پرست به باغ خانه تو كوثرى بهشتى بود ----- كه بر ولاى تو دلبسته بود صبح الست در آن ميانه كه مستى كمال هستى بود ----- به دور سرمديت هر كه مست شد پيوست بساط دوزخيان زمين ز خشم تو سوخت ----- چو در سپاه ستم برق ذوالفقار توجست هنوز اشك تو بر گونه زمان جارى است ----- ز بس كه آه يتيمان , دل كريم تو خست ز حجم غربت تو مى گريست در خود چاه ----- از آن به چشمه چشمش هميشه آبى هست هنوز كوفه كند مويه در غريبى تو ----- زمانه از غم تنهايى ات به گريه نشست دمى كه خون تو محراب مهر رنگين كرد ----- دل تمامى آيينه ها ز غصه شكست ((60)) آب حـيـات : آب زنـدگـانـى كـه بـه آن آب حـيـوان نـيـز مـى گويند و خوردن آن موجب عمر ابـدى مـى شـود. چنان كه حضرت خضر از آن آب نوشيد و عمر ابدى يافت . در اصطلاح عرفاتجلى حق است بر دل سالك . آذار: يكى از ماههاى رومى آفتاب عز و ناز: استعاره است براى رسول اكرم (ص ) امتثال : اطاعت كردن و به جا آوردن فرمان اذفر: تيزبو, تندبو, خالص انين : ناله و زارى از درد اصحاب اليمين : اصحاب سعادت و نجات (سوره 56 / 27, 28, 90, 91) اندرپسين : سرانجام , آخرت ايـاب خـلـق : اشـاره اسـت بـه (ايـاب الـخـلق اليكم ): بازگشت مردم به جانب شما (اهل البيت ) است . (بخشى از زيارت جامعه : مفاتيح الجنان ) الست : آيا من نيستم ؟ (سوره اعراف / 172 (رك : عهدالست ) احرى : شايسته تر, سزاوارتر اجرى : وظيفه - جيره ام الكتاب : آيات محكمات قرآن (كنايه از على (ع )) آصف بن برخيا: وزير حضرت سليمان (ع ) بعير: شتر بحر مسجور: درياى پر و مالامال بـدر چـرخ لى مع اللّه : كنايه از رسول اكرم (ص ) [ر. ك : حديث نبوى : لى مع اللّه وقت لا يسعنى فيه ملك مقرب او نبى مرسل ] بسام : خنده رو بعد اللتيا و اللتى : پس از چنان و چنين , بعد از تلاش و مجادله بسيار بيضاء: روشن , سپيد بابى انت و امى : پدر و مادرم فداى تو باد بنت العنب : دختر رز, شراب بخشگر نارو جنت : قسيم بهشت و دوزخ (كنايه از على (ع )) بهل : (فعل امر از هليدن ) فروگذار, رها كن بـخ لـك : اشـاره اسـت به سخن ابابكر و عمر در غدير خم پس از نصب حضرت على (ع ) به خلافت وصايت و ولايت : (بخ بخ لك يابن ابى طالب اصبحت و امسيت مولاى و مولا كل مؤمن و مؤمنة ) پرن : ستاره هاى پروين , ثريا تهليل : لا اله الا اللّه گفتن , ذكر توحيد حق تعالى توسن : اسب سركش و رام ناشده تسنيم : نهرى است در بهشت كه در بالاى غرفه ها جارى است . (سوره 83 / 27, 28) تنين : اژدها تكسين و تگين : نام پادشاهان ترك و چگل تضليل : گمراهى , گمراه كردن ثمين : گرانبها جبت : بت جندل : سنگ چار مادر: عناصر اربعه (آب , خاك , باد و آتش ) حـج وداع : (حجة الوداع ) آخرين سفر حج حضرت رسول (ص ) كه پيامبر(ص ) در غدير خم على (ع ) را به وصايت و ولايت و جانشينى خود تعيين فرمود. حسام : شمشير برنده حبذا: آفرين , مرحبا (از ادات مدح ) حى لا يزال : زنده بى زوال , خداوند متعال حبل : ريسمان خسرو گردون سرير: اشاره به رسول اكرم (ص ) و معراج آن حضرت خاذل : واگذارنده - خواركننده خير المساء: بهترين شامگاه خان انگبين : كندوى عسل خناس : وسوسه ديو سركش و واپس رونده (سوره ناس / آيه 4) خزف : سفال ده عقول : عقول عشره , ده فرشتگان دست احد: دست خدا, يداللّه كنايه از على (ع ) (اشاره است به سوره فتح آيه 10) ذنب لا يغفر: گناه نابخشودنى رطب اللسان : شيرين گفتار ربقه : حلقه رسن روح القدس : جبرئيل زيب : زيور, زيبنده , سزاوار سها: ستاره اى است ريز در بنات النعش سود: (ماضى فعل سودن ) ساييد سليل : فرزند سكر: مستى سيدالورى : سرور و آقاى مردم سر حى لايزال : راز خداى زنده پاينده اشاره به وجود مقدس على (ع ) است سويدا: مركز دل , ميان قلب سر اللّه : كنايه از على (ع ) است سحبان وائل : از معروفترين فصحاى عرب سيد بطحا: پيامبر اكرم (ص ) ساغر: پياله شراب , منظور شاعر ساغر ولايت و امامت است ساقى حق : (ساقى كوثر) كنايه از على (ع ) كه ساقى كوثر است سعير: دوزخ , آتش دوزخ شبر و شبير: امام حسن (ع ) و امام حسين (ع ) شه عرش آستان : كنايه از وجود مقدس پيامبر(ص ) با اشاره به معراج آن حضرت است شه لولاك : كنايه از پيامبر اكرم (ص ) با اشاره به حديث قدسى (لولاك لما خلقت الافلاك ) شيخ و شاب : پير و جوان صرصر: باد تند صيت : آوازه , شهرت صلاى عام : ندايى كه براى دعوت و فراخواندن همگان است صادر اول : منظور رسول اكرم (ص ) است با توجه به اين كه آن حضرت فرمود: اول ما خلق اللّه نورى صخره صما: سنگ سخت صهر: داماد صدا: انعكاس صوت , پژواك صادق : از اسماى الهى است صاحب حوض : على (ع ) صهبا: شراب انگورى سرخگون صفير: بانگ , بانگ مرغان , سوت ضرير: كورو نابينا ضيغم : شير درنده , شير نر ضرغام : شير درنده , شير نر طغات : (جمع طاغى ) سركشان و طاغيان طير مشوى : مرغ بريان شده ((61)) طه : نام يكى از سوره هاى قرآن و لقبى است براى حضرت محمد(ص ) طائف : طواف كننده طره : زلف و موى جلو پيشانى عينين اعمى : دو چشم كور عدل : بار يك طرف كه بر پشت ستور برند (غياث ), برابر, همسر عرش : تخت عقده لا ينحل : گره ناگشوده , غمى كه بر دل مى نشيند عصات : (جمع عاصى ) عصيان كنندگان , سركشان از امر خدا... عين اليقين : يكى از مراحل يقين است كه اول آن (علم اليقين ) و آخر آن (حق اليقين ) است عيوق : ستاره اى سرخ رنگ و روشن در كنار راست كهكشان كه نگهبان ثرياست (غياث ) عظام رميم : استخوانهاى پوسيده عزازيل : شيطان عصير: شيره انگور عين ياسين : كنايه از على (ع ) عقار: شراب غره : سپيدى پيشانى غسلين : خون و چرك و زردآبى كه از بدن دوزخيان سرازير مى شود غوث انام : فريادرس مردمان غمام : ابر فاختار: فاخته فزع : ترس فيصل يافتن : تمام شدن , به پايان رسيدن قمع : شكستن و زدن و خوار كردن قاضى اكبر: على (ع ) است كه پيامبر اكرم (ص ) در حق وى فرمود: اقضاكم على قراب : غلاف قطب امكان (قطب عالم امكان ): كنايه از پيامبر(ص ) و ائمه اطهار(ع ) قتب : پالان شتر, جهاز شتر قامع فجار: از بين برنده نابكاران و اهل فسق و فجور كلال : خستگى , درماندگى كم : آستين لـيـلة المبيت : شبى است كه على (ع ) بر جاى رسول اللّه (ص ) خوابيد و حضرت محمد(ص ) به غار ثور پناه برد و سپس به مدينه هجرت فرمود. لمعان : درخشندگى لاهوت : عالم امر, عالم غيب للّه در قائل : خدا بر نيكى گوينده بيفزاياد لالى : (جمع لؤلؤ) مرواريدها محيط: دريا مالك رقاب : فرمانروا, صاحب اختيار مطلع النهار: خاستگاه خورشيد, پديدارى روز, مشرق ماء وطين : آب و خاك , كنايه از وجود خاكى انسان است مهر يثرب : خورشيد مدينه , منظور رسول اكرم (ص ) است ماه بطحا: منظور حضرت رسول (ص ) است مكين : جاى گزيننده , جاى گيرنده مصباح : چراغ مشكات : چراغدان مدام : هميشه , به معنى شراب هم آمده است مثال : فرمان مشؤوم : نحس و نامبارك مـشـؤوم خـصم : اشاره است به حارث بن نعمان كه انكار ولايت على (ع ) كرد و سنگى از آسمان بر سرش فرود آمد (ر. ك : آيه شريفه ساءل سائل بعذاب واقع ) مخذول : خوار شده , واگذاشته شده مويه : زارى مغيث : فريادرس مزمر: ساز و عود كه مى نوازند (غياث ) معتكف : جاى اعتكاف و گوشه گزينى مطير: باران زا مهيمن : ايمن كننده از خوف , گواه , از اسمهاى الهى ملتقط: برچيده شده , جاى برچيدن ميوه مقتطف : چيده شده , جاى چيدن مطوى : درهم پيچيده شده (غياث ) ملجى : پناهگاه مجلا: محل جلوه و جلوه گرى مدينة الاصنام : شهر بتها مجمل : كوتاه و مختصر متابع : پيرو نقير: چاهك خرد بر پشت هسته خرما, كنايه از چيزى اندك نـخـلـه طـور: درخـتـى در وادى ايـمـن در حـوالـى كـوه طـور كـه از آن انـوار حـق تـعالى بر حضرت موسى (ع ) تجلى كرد (غياث ) نسناس : نوعى از حيوان كه بر يك پاى خود مى جهد, به صورت نصف آدمى است داراى يك گوش , يك چشم و يك دست و يك پاى دارد (غياث ) نواصب (جمع ناصب , ناصبى ): نام گروهى از مسلمانان اند كه با على (ع ) دشمنى مى ورزند نفس طه : جان پيامبر اكرم (ص ) كنايه از على (ع ) است نبى يا نوى : قرآن مجيد نعم الغدات : نيكوترين و روشنترين بامداد ناسوت : عالم طبيعت و اجسام نقشبند ماء وطين : كنايه از خداوند متعال نوروز اضحى : نوروز درخشنده و درخشان وحل : گل هـل لـسـت (الست ): اشاره است به سخن حضرت رسول (ص ) خطاب به مردم در غدير خم :الست اولى بالمؤمنين من انفسهم ؟ قالوا: بلى همال : انباز و همتا هشت بستان : كنايه از بهشت است يرليغ : حكم و فرمان ياسين : نام يكى از سوره هاى قرآن , لقبى است براى حضرت رسول (ص ) آيات انما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا (احزاب / 33)انـمـا ولـيكم اللّه و رسوله والذين آمنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤتون الزكوة و هم راكعون . (مائده / 55) اين در شان على (ع ) نازل شده است كه در حين نماز انگشترى خود را به سائل داد. ذالـك الـيـوم هـدى لـلـمـتـقـيـن : شـاعـر به آيه اول سوره بقره : ذالك الكتاب لاريب فيه هدى للمتقين . نظر داشته است . الرحمن على العرش استوى : خداوند بخشايشگرى كه بر عرش عالم وجود با علم و قدرت بى پايانش - محيط و مسلط است . (سوره طه / 5) قـل تعالوا ندع بخشى از آيه 61 سوره 3 است كه در باره مباهله با علماى نجران در سال 10هجرى مطابق 24 ذيحجه اتفاق افتاد كه ترسايان پرداخت جزيت را قبول كردند. تمام آيه چنين است : فمن حـاجك فيه من بعد ما جائك من العلم فقل : تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم ونسائنا و نسائكم و انفسنا و انفسكم ... و آت ذالقربى حقه (سوره 17 / 26) و اما ان كان من اصحاب اليمين فسلام لك من اصحاب اليمين (واقعه / 90-91) و يقول الكافر يا ليتنى كنت ترابا (نبا / 40) و هـو الـذى مـرج الـبـحرين هذا عذب فرات و هذا ملح اجاج و جعل بينهما برزخا و حجرامحجورا (فرقان / 53) يداللّه فوق ايديهم (فتح / 10) يعصمك اللّه من الناس (اشاره است به بخشى از آيه 67 سوره مائده ) تـمام آيه چنين است : يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته واللّه يعصمك من الناس ان اللّه لا يهدى القوم الكافرين يوم لا يغنى مولى عن مولى شيئا ولا هم ينصرون (دخان / 41) انا قسيم اللّه بين الجنة والنار (على (ع ) - بحارالانوار ج 25 ص 352) اول من يدخل الجنة محبك و اول من يدخل النار مبغضك (حديث نبوى (ص )) انت منى بمنزلة هارون من موسى الا انه لا نبى بعدى (حديث نبوى ) آتنى كاسا رويا سائغا للشاربين : جام سيراب كننده اى كه براى نوشندگان گواراست برايم بياور. بغض على سيئة لاتنفع معها حسنة (كنزالعمال ج 6 ص 158) خمرت طينة آدم بيدى اربعين صباحا (حديث قدسى ) سلونى قبل ان تفقدونى از سخنان على (ع ) على مع الحق و الحق مع على يدور معه حيثما دار (حديث نبوى ) قال رسول اللّه (ص ) لعلى (ع ): انت امامى يوم القيامة فيدفع الى لواء الحمد فادفعه اليك و انت تذود الناس عن حوضى (حديث نبوى (ص )) قـال داوود(ع ): يا رب لماذا خلقت الخلق ؟ قال : كنت كنزا مخفيا فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لكى اعرف (حديث نبوى ) لو كشف الغطاء ما ازددت يقينا (از سخنان مولى على (ع )) لا سيف الا ذوالفقار و لافتى الا على (بيان جبرئيل امين در وصف على (ع )) مـن اراد ان يـتـخـلـص مـن هـول الـقـيـامـة فليتول وليى وليتبع وصيى و خليفتى من بعدى , على بن ابيطالب , فانه صاحب حوضى يذود عنه اعدائه ليسقى اولياءه (حديث نبوى ) ولاية على بن ابيطالب حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى (حديث نبوى (ص )) يا على ! انت اول من يدخل الجنة و بيدك لوائى و هو لواء الحمد. قيل يا رسول اللّه من صاحب لواك فى الاخرة ؟ قال : صاحب لواى فى الدنيا على بن ابيطالب (حديث نبوى (ص )) اما تنظروا الغصن لقد شاخ : آيا نمى نگرى كه شاخه درخت پير شده است ؟ صانك اللّه : خدا تو را نگهدارى كناد!
|
