فاطمه بر جايگاه آزادمردان و شايستگان ، عوام زادگان و عوام فريبان ، رياكاران و قهرمانان دروغين و اراذل و اوباشى چون معاويه ها، يزيدها، وليدها، هشام ها، عبدالملك ها، ابن زيادها، حجاج ها و هزار ماه دجالگرى امويان خودكامه و عنان گسيخته ، و جنايت هاى تكان دهنده و زندان هاى رنگارنگ و كشتارهاى فجيع و زنده به گور ساختن هاى فاجعه بار و عياشى هاى نفرت انگيز و هتك حرمت ها و شيوه ننگ بار آنان را به نام دين خدا و خلافت اسلامى نظاره مى كرد.
ريحانه پيامبر در وراى آن بنيان سست و ظالمانه ، مذهب سالارى خشونت بار و هراس انگيز و دروغين و عنان گسيخته بنى عباس و كشتارها و شقاوت هاى آنان در حق آگاهان و نوانديشان و شايستگان و عدالت خواهان و حريت طلبان و دين باوران حقيقى و روشنفكر را مى نگريست و پايمال شدن حقوق مردم در بند را و آن گاه تكه تكه شدن قلمرو گسترده اسلام و بلعيده شدن و هضم گشتن سرزمين هاى اسلامى را در معده زياده طلبى جهان خواران را.
فاطمه در وراى آن خشت كج ، اشغال فلسطين ،
كشتار دير ياسين ،
دربدرى و آوارگى ميليون ها مسلمان در سراسر جهان ،
سايه شوم انحصار و سانسور و سركوب و خشونت و پراكندگى و كيش ‍ شخصيت بر كشورهاى اسلامى ،
فرار مغزها و سرمايه ها،
زندانهاى رنگارنگ و دهليزهاى مرگ ،
شكنجه ها و داغ و درفش ها،
بيدادگاه هاى ساختگى و خصوصى ،
ترورهاى نفرت انگيز و انزجارآور،
آدمكشى هاى زشت و ظالمانه و پايمال شدن حقوق و آزادى و امنيت بشر،
قتل عامهاى گوناگون ،
اشغال خليج ،
اسارت امت ،
رواج كيش شخصيت ،
رنج و سردرگمى نسل جوان ،
افسردگى و نااميدى آگاهان ،
پيدايش جمود و تعصب ،
ترويج خشونت و بى رحمى ،
ستايش از حق كشى و انسان ستيزى ، و انحطاط و پراكندگى و عقب ماندگى و ذلت غمبار امتى را مى نگريست كه با آن گذشته درخشان و آن سرمايه هاى افتخارآفرين و آن راه و رسم روشن تعالى و صعود و آن سمبل ها و الگوهاى خدايى ، در كرانه اقيانوس مواج ارزشها و امكانات گسترده و هنگفت مادى و انسانى تشنه لب جان مى دهد و هر كه از راه مى رسد، تكه از پيكر آن را مى برد و مى بلعد و او توان دفاع از كرامت و حيات خويش را نيز ندارد و تنها به لاف و گزاف زودگذر و دل خوش ‍ كن ،بسنده است .
آرى ، بيت الاحزان فاطمه براى اينها بود كه : هان اى مردم بپاخيزيد!
درست بينديشيد،
احساس مسئوليت كنيد،
نگذاريد فاجعه به نام دين خدا باز گردد،
و شرك به نام توحيد،
و كفر به نام اسلام ،
و ظلم به نام عدالت ،
و استبداد به نام آزادى ،
و خودكامگى به نام مصلحت انديشى ،
و ناامنى به نام امنيت ،
و داغ و درفش به جاى گفت و گو و منطق ،
و چماق و چوب به جاى قلم ،
و دسته هاى اوباش به جاى دانشوران و روشنفكران ،
و تاريك انديشى به جاى نوانديشى ،
و حق كشى به نام تاءمين حقوق ،
و اختناق و سانسور به نام دفاع از دين ،
و انگيزش خشونت و تعصب كور به نام غيرت دينى ،
و ارتجاع و واپسگرايى به جاى پيشروى و پيشتازى ،
و دشمنى رسوا با مطبوعات روشنگر و منتقد به جاى حمايت از آنها،
و فرقه ها و جريان ها و خطوط خمود و وامانده و منحط و ضد انسانى و ناسازگار با خرد سالم ، به نام اسلام مترقى و انسانى و آزاده پرور رخ گشايد.
14- بر محروميت جامعه و نسل هاى امت
ريحانه پيامبر نگران فقر و محروميت جامعه و نسل هاى آينده امت بود، فقر مادى ، اقتصادى ، اجتماعى و بدتر از آن ، فقر و محروميت فكرى ، فرهنگى ، هنرى ، سياسى ، عقيدتى ، دينى و فقر در الگوها، نمونه ها، سمبل ها و چهره ها براى رشد و تعالى ؛ چرا كه مردم به بركت وحى و رسالت و در پرتو خورشيد جهان افروز وجود پيامبر تازه به راه افتاده بودند.
جامعه تازه در ريل رشد و شكوفايى اخلاقى و انسانى و تجربه آزادى و قانونمدارى و حاكميت بر سرنوشت خويش قرار گرفته بود.مردم در نيمه راه بودند، هنوز نه ساخته شده بودند و نه پرداخته ، راهى دور و دراز در پيش ‍ بود و نياز به پناهگاه فكرى ، علمى ، عقيدتى ، فرهنگى ، اجتماعى و سياسى امانتدار، درست كار، مردمى ، دلسوز پرجاذبه و اقتدار داشتند، نياز به آموزگارى توانا، مفسرى نيرومند، معلمى سرشار از دانش و كمال ، دانشورى فرزانه و پرواپيشه ، پيشوايى آگاه و به راستى انسان شناس ، جهان شناس ، خداشناس و گذشته و آينده شناس .
به راهبرى دلسوز و به راستى پرچمدار عدالت و آزادى و رفاه و آسايش و نيكبختى بشر و تضمين گر حقوق انسان ،
به انسانى كامل كه بسان چشمه اى جوشان بجوشد،
چونان دريايى مواج و خروشان موج پديد آورد و بخروشد،
بسان آبشارى هماره ريزان طراوت و صفا بخشد،
بسان باران بهارى بر مزرعه دل ها و گستره جانها و كران تا كران قلب ها آب حيات برساند.
همانند خورشيد نور و حرارت و حيات ارزانى دارد.
همانند ماه دليل راه كاروانيان باشد،
بسان ستارگان سوسو كند و راه را بنمايد.
چون گل ها و لاله ها حس زيبايى و بويايى را غنا بخشد.
بسان ميزانى ، حق و حق نما را بسنجد و از هم جدا سازد.
بسان شاهراهى به سوى نيكبختى و نجات و بهشت دنيا و آخرت رهنمون گردد و در همان حال فروزشگاه ارزش ها و جلوه گاه والايى ها و الگوى قداست ها و راستى ها و درستى ها باشد.
آرى ، جامعه پس از پيامبر به اين حقيقت نياز داشت و درست به همين دليل هم آن حضرت در آستانه رحلت خويش دو امانت گرانبها در ميان امت نهاد؛ يكى قرآن را كه برنامه زندگى است و ديگر عترت و خاندانش را كه هم آموزگار مفاهيم و معارف و حقوق و اخلاق و جهان بينى و فرهنگ و بيانگر ابعاد گوناگون اين برنامه آسمانى اند و هم سمبل و الگو و سرمشق و كتاب زنده و متحرك .اميرمؤمنان را به رهبرى و امامت راستين جامعه برگزيد و فرمود:
ان الولاية لعلى من بعدى والحكم حكمه ، والقول قوله ، ولا يرد ولايته وحكمه الا كافر! ولا يرضى ولايته وقوله وحكمه الا مؤمن ...⁽⁷²⁴⁾
((پس از من پيشوايى امت ، از آن على است ؛ فرمان ، فرمان اوست و سخن درست و برحق ، سخن او؛ و امامت و زمامدارى او را جز انسان كفرگرا و حق ستيز، نفى نمى كند...))
و او را دروازه دانش بى كران دنياى وجود خود شمرد و فرمود:
يا على ! انا مدينة العلم و انت بابها فمن اتى من الباب وصل ...⁽⁷²⁵⁾
((على جان ! من شهر آباد و آزاد دانش و بينش و شناخت هستم و تو دروازه آن ؛ از اين رو هر كس از در درآيد، به هدف مى رسد.))
و فرمود:
على خير امتى و اعلمهم وافضلهم حلما⁽⁷²⁶⁾
((هان اى مردم ! بدانيد كه ((على بهترين هاى امت من است و دانشمندترين آنان در دانش و برترين شان در بردبارى .))
و فرمود: على خير من اتركه بعدى ⁽⁷²⁷⁾
((على بهترين چهره اى است كه پس از خود بر جاى مى گذارد.))
و فرمود: اقضى امتى على ⁽⁷²⁸⁾
((برترين داور و قضاوت كننده در ميان جامعه ام على است .))
و فرمود: اعلم امتى بالسنة والقضاء بعدى على ابن ابى طالب .⁽⁷²⁹⁾
((دانشمندترين و ژرف نگرترين چهره امت پس از من به سيره و سنت و داورى ميان حق و باطل على است .))
و فرمود: اعلم امتى من بعدى على بن ابى طالب ⁽⁷³⁰⁾
((داناترين چهره امت من پس از من ، على است .))
و با ستايش خدا در وصف على فرمود:
الحمد لله الذى جعل من اهل بيتى من يحكم بحكم الانبياء.⁽⁷³¹⁾
((ستايش از آن خدايى است كه كسى را در خاندانم قرار داد كه فرمانروايى و داورى اش بسان داورى عادلانه و انسان دوستانه پيامبران خداست .))
اما بازيگران سقيفه و سياست هستى سوز آنان ، مردم را از ادامه راه نيكبختى و رشد باز مى داشت .
دگرباره مردم را در مسير خمودى و ركود، به كام اوهام و خرافات ،
در اسارت بافته ها و يافته هاى قدرت پرستان ،
در كمند تراوشات ذهنى گروهى چاپلوس و بت تراش ،
در چنگال تفسير و توجيه مشتى بى مايه و بى هويت و بى درد و بسته و تاريك انديش و فاقد بينش و توسعه شخصيت و شعور سياسى اجتماعى اسير مى ساخت و در بيراهه هاى اشتباهات هولناك آن سوق مى داد.
چرا كه رهبران برخاسته از سقيفه ، خود، مايه و دانشى نداشتند تا به مردم بدهند، علمى نداشتند تا مردم را بر اساس مفاهيم و معارف بلند قرآن و سنت راه نمايند، عمق و شناختى نداشتند تا ژرفاى دين را بشناسند و بازشناسانند،
انديشورى نبودند تا بينديشند و جامعه را بينديشانند،
درك و دريافت ژرفى نداشتند تا پاسخ پرسش هاى درون مرزها و برون مرزهاى عقيدتى و جغرافيايى را كه رو به اسلام آورده بود بدهند.
عملكرد درخشان و پرجاذبه اى نداشتند تا شيفتگان حق و عدالت و دلباختگان آزادگى و كرامت اسلامى و انسانى را جذب كنند،
و محتوايى نداشتند تا نسل جوان و دانشمندان عقايد و مذاهب را اقناع نمايند.⁽⁷³²⁾
به همين جهت هم بسان همه خودكامگان و تشنگان قدرت راهى جز سركوب انديشه ها، نگاه داشتن مردم در حصار اختناق و سانسور و تحريم نقل روايات و واپسگرايى و تحميل بافته هاى خود نداشتند.
و ريحانه انديشمند و متفكر و حق مدار و آزاده پيامبر از اين فقر و محروميت مادى و فكرى و دينى مردم رنج مى برد؛
بر اين ستمى كه به دين و دفتر مى رفت ،
بر اين بيدادى كه به امت و جامعه تحميل مى شد،
و بر اين خيانتى كه در حال انجام بود؛ چرا كه پيامبر فرمود:
من تقدم على قوم من المسلمين وهو يرى ان فيهم من هو افضل منه فقد خان الله ورسوله والمسلمين .
((هر كس بر گروهى از مردم توحيدگرا پيشى گيرد در حالى كه مى بيند و مى داند كه ميان آن جامعه ، برتر از او هست ، در آن صورت به خدا و پيامبر و مردم و نسل ها خيانت ورزيده است .))
15- بر فرزندان عدالت خواه و ستم ستيزش
بانوى بانوان ، مام مهر و فضيلت بود و نسبت به فرزندان ارجمندش از همه مادران آگاه و درست انديش ، حساس تر و پرمهرتر.
او نگران فرزندان عدالت خواه و گرانمايه اش در فرداى جامعه اى بحران زده بود كه تيره و تار به نظر مى رسيد؛ چرا كه او فرزندانش را خوب مى شناخت و مى دانست كه آنان نيز بسان نياى گرانقدر و پدر والا و مام پرفضيلت شان ، كسانى نيستند كه شاهد رنج و فشار و درد و اسارت توده باشند و حقوق و امنيت آنان را پايمال سم ستوران بنگرند و آن گاه بى تفاوت از كنار فجايع بگذرند.
كسانى نخواهند بود كه ارزش هاى انسانى را مورد تعرض نظاره كنند و كارى نكنند.
كسانى نخواهند بود كه حقوق و اخلاق و مقررات زندگى ساز قرآن و سنت را هتك شده بنگرند و از مرزهاى آن دفاع ننمايند.
و آنان را با شرايط غمبارى كه پيش آمده بود، همواره در جهادى گسترده و دامنه دار و پايان ناپذير در سنگرهاى گوناگون و چهره هاى متنوع نظاره مى كرد.
فاطمه (عليها السلام ) نگران اين مسائل بود؛ نگران فرزند گرانمايه اش حسن و شهادت جان سوز او، نگران حسين و شهادت قهرمانانه او و يارانش ، نگران اسارت اسيران آزادى بخش بود كه كاروانسالار دخت فرزانه او خواهد بود.
فاطمه (عليها السلام ) نگران همان رخدادهاى غمبارى بود كه خود پيامبر را نگران و ناراحت ساخته بود؛ به گونه اى كه باران اشك از جام ديدگان فرو باريد و هنگامى كه از او پرسيدند، چرا؟ فرمود:
ابكى لذريتى وما تصنع بهم شرار امتى من بعدى ، كاءنى بفاطمة بنتى وقد ظلمت بعدى وهى تنادى يا ابتاه فلا يعينها احد من امتى
((براى فرزندان خويش و بر آنچه از بدكاران امت بر آنان پيش خواهد آمد، گريه مى كنم .گويى دخت گرانمايه ام ، فاطمه ، را مى نگرم كه پس از من آماج ظلم و بيداد قرار مى گيرد و هر چه فرياد دادخواهى سر مى دهد و پدر پدر مى گويد، كسى به يارى او بر نمى خيزد.))
و نيز فرمود:
وانى لما راءيتها ذكرت ما يصنع بها بعدى كاءنى وقد دخل الذل بيتها وانتهكت حرمتها، وغصبت حقها، ومنعت ارثها، واسقطت جنينها وهى تنادى : يا محمداه ! فلا تجاب ، وتستغيث فلا تغاث ...⁽⁷³³⁾
((زمانى كه دخت گرانمايه ام را ديدم ، رفتار بيدادگرانه اى را كه پس از من با او مى شود به ياد مى آورم ؛ گويى مى نگرم كه خشونت و خودكامگى به منظور به ذلت كشيدن او، تا در خانه اش پيش مى رود و حريم او شكسته مى شود و ابتدايى ترين حقوقش پايمال مى گردد و از ارث خويش كه روشن ترين حق اوست ، بازداشته مى شود.پهلوى او را مى شكنند و فرزندش ‍ را به شهادت مى رسانند.
صداى او را مى شنوم كه فرياد دادخواهى به نام من سر مى دهد، اما به وى پاسخ مثبت نمى دهند و به يارى او و دفع شرارت ظالمان از او و خاندانش ‍ به سوى وى نمى شتابند.))⁽⁷³⁴⁾
و نيز دخت سرفراز خويش را به سينه چسبانيد و گريست و فرمود:
يا فاطمة لا تبكين فداك ابوك ، فانت اول من تلحقين بى مظلومة مغصوبة ، وسوف تظهر بعدى حسيكة النفاق و يسمل جلباب الدين وانت اول من يرد على الحوض .⁽⁷³⁵⁾
((فاطمه جان ! آرام باش ! پدرت به قربانت ! تو نخستين فرد از خاندان وحى و رسالت خواهى بود كه مظلومانه و با حقوق پايمال شده به دست اشرار امت ، به من خواهى پيوست و به زودى خار و خس نفاق و كينه و دشمنى آشكار مى گردد و جامه دين فرسوده و كهنه مى شود و تو نخستين كسى هستى كه در كنار حوض كوثر بر من وارد خواهى گشت .))
و افزود:
يا اباذر انها بضعة منى فمن آذاها فقد آذانى ، الا انها سيدة نساء العالمين ⁽⁷³⁶⁾
((هان اى اباذر! فاطمه پاره وجود من است ؛ از اين رو هر كس او را بيازارد، مرا آزرده است .به هوش باشيد كه او سالار بانوان گيتى است .فرزندم حسين از اوست و مهدى آل محمد از حسين ، فرزند او.))
و ديگر فاطمه نگران همان چيزهايى بود كه اميرمؤمنان نگران بود و چاره اى جز صبر و شكيبايى قهرمانانه نداشت و در برابر خشونت و ميداندارى ((عمر)) مى فرمود:
لولا كتاب من الله سبق لعلمت انك لا تدخل بيتى .
((اگر فرمان شكيبايى نداشتم ، مى دانستى كه جراءت ورود به خانه مرا نداشتى .))
و مى سوخت و مى گداخت كه :
يابن السوداء، اما حقى فقد تركته مخافة ان يرتد الناس عن دينهم ، واما قبر فاطمة فو الذى نفس على بيده لئن رمت واصحابك شيئا من ذلك لاءسقين الارض من دمائكم .⁽⁷³⁷⁾
اى عنصر سياهكار! تو مى پندارى كه من از ترس شمايان شكيبايى پيشه ساخته ام و از حقوق خويش چشم پوشيده ام ؟
آرى ، من از حق خويش صرف نظر كردم اما به خداى سوگند اگر خيره سرى كنيد و بخواهيد وصيت هاى دخت گرانمايه پيامبر را پايمال سازيد، زمين را از خونتان رنگين خواهم ساخت .
بخش 21: آخرين وضو يا وضوى پرواز
آخرين وضو
رنج و اندوه عميقى كه شهادت جان سوز دخت فرزانه پيامبر را در پى داشت ، از ساعتى پيش از غروب خورشيد جهان افروز رسالت ، آغاز گشت و از همان جا علايم ناراحت كننده آن ، يكى پس از ديگرى پديدار شد و هر لحظه فشار بيشترى بر گستره قلب و روح ظريف و لطيف و تابناك او وارد آورد.
نخست خبر ناراحت كننده تخلف سران قوم از ((سپاه اسامه )) رسيد، با اين كه پيامبر بارها فرمان حركت آن را داده و تخلف كنندگان و كارشكنان و سرپيچندگان را لعن و نفرين كرده بود.
پس از آن ، اين نشانه انحراف و انحطاط خود را نشان داد كه برخى در لباس ‍ دوستى و ارادت در كنار بستر پيامبر به او جسارت كردند و با سردادن شعار بى ادبانه و كفرآميز حسبنا كتاب الله ، مانع نوشته شدن آخرين سخنان سرنوشت ساز و راه گشاى پيامبر شدند و گفتند: ان الرجل ليهجر
به دنبال آن ، خبر گردن آمدن شمارى از شيفتگان قدرت و تشنگان جاه و مقام در سقيفه به منظور به انحراف كشاندن جامعه و تاريخ پخش شد، با اين كه جامعه جوان در مسير رشد و ترقى و شكوفايى و توسعه بود و پيامبر نيز به دستور خدا، رهنمودهاى لازم را داده و هنوز آخرين سفارش او در گوش ها طنين افكن بود كه :
من كنت مولاه فهذا على مولاه
((هركس مرا دوست و سررشته دار خويش مى شناسد، اين على است كه سرور و سررشته دار اوست .))
و از پى آن خبر دردناك ، آن بيعت تحميلى و شوم رسيد كه در حقيقت ، سنگ بناى انحطاط و انحراف و فجايع پس از آن ، در تاريخ اسلام تا دامنه رستاخيز بود.
پس از آن ، غصب فدك و مصادره آن ،
يورش به فرودگاه وحى و رسالت ،
به آتش كشيدن در خانه دخت فرزانه پيامبر،
و آماج تازيانه و پشت شمشير قرار دادن پاره وجود آن حضرت ،
ريسمان افكندن بر گردن خورشيد آزادى و عدالت و بيعت خواستن از او براى حاكميت شب تار استبداد و انحصار و جمود و خشونت و بعد هم كه ديگر، حاكميت بيداد به جاى داد،
استبداد به جاى آزادى ،
تبعيض به نام برابرى ،
ترور و ناامنى به جاى امنيت ،
پايمال ساختن حقوق به نام رعايت حقوق ،
فريب و ظاهرسازى به جاى راستى و اخلاص ،
بازى با مفاهيم و ارزش ها به جاى عمل و آراستگى بدانها،
ميداندارى فرصت طلبان و اراذل و اوباش و بى محتواها به جاى شايسته ترين ها.
و هر روز اندوه ، روى اندوه و فشار، روى فشار و رنج و ناراحتى افزون بر رنجهاى گذشته .
بيا كه در شوق ديدار تو هستم
اندوه فاطمه (عليها السلام ) همچنان ادامه يافت تا سرانجام بر اثر فشارهاى شكننده روحى ، زخم زبان ها و حق كشى ها و شدت يافتن درد و رنج جسمى و صدمات وارد آمده بر پهلو و بازو و سينه ، دخت محبوب و سرفراز پيامبر به بستر شهادت افتاد.هم برنامه هاى روزانه اش تعطيل شد و هم رفتن هر بامدادش به ((بيت الاحزان )).
ديگر ديدار نزديكان نيز ممنوع گرديد و آن بانوى بهشت آماده سفر شد.
گويى آخرين روز درخشش خورشيد وجودش بود كه ساعتى آرامش ‍ خاصى او را فراگرفت و همان گونه كه در بستر بود، خوابيد؛ در عالم رؤ يا پدر گرانمايه اش را در قصرى از در سفيد؛ در بهشت زيبا و پرطراوت خدا نظاره كرد و ديد كه او آغوش گشوده و ندا مى دهد كه :
هان ! فاطمه جان ! پاره تن پدر، رگ حيات و قلب پدر، بيا! بيا دخت محبوب و فرزانه ام ، بيا كه در شور و شوق ديدار تو هستم ؛ تو امشب ميهمان پدر خواهى بود.
از آن خواب آرام بخش و شادى آفرين بيدار شد.به ياد راز سر به مهرى افتاد كه پدر به هنگامه رحلت به گوشش زمزمه كرده بود كه :
دخت محبوبم ! شكيبايى پيشه ساز، مژده ات باد كه به زودى به من خواهى پيوست تو نخستين فرد از خاندانم هستى كه به من ملحق خواهى شد.
...ابشرى بسرعة اللحاق بى ، فانك اول من يلحق بى من اهل بيتى .
غم و اندوه از قلب مصفايش زدوده شد و موج نشاط و نسيم باطراوت ، گستره دلش را گرفت .
او مژده پرواز، بشارت ديدار و دعوت حركت دريافت داشته است و اين برق شادمانى كه در آسمان ديدگانش مى درخشد، شادمانى ديدار است .
اما يكباره به ياد امير شايستگى ها و رادى ها افتاد كه ديگر تنهاى تنها مى ماند؛ به ياد فرزندان زيبا، دوست داشتنى و خردسالش ، آنان را چگونه ترك كند؟ خدايا! چگونه آنان را تنها بگذارد آن هم در ميان اين شرايط بحران زا و ابرهاى تيره و تارى كه بر آسمان زندگى جامعه سايه افكنده است ؟
بار ديگر امواج غم ها بر دل پرمهر و قلب پاكش سايه گسترد.
على جان ! ديگر بدرود
ساعتى پيش ، پرستارانش ((اسماء)) و ((فضه )) و ((ام ايمن )) و ((ام سلمه )) او را با شادمانى از رو به بهبود گذاردن حالش ، براى استراحت تنها گذاشتند و اميرمؤمنان نيز از پى كارى بيرون رفت و كودكان ارجمندش نيز به منظور آرامش و استراحت مام فضيلت ها، اتاق او را ترك كرده بودند.
بانوى بانوان در اين فرصت برخاست ، نخست نظم و سازمانى به خانه على داد، آن گاه لباس هاى فرزندانش را شست و مرتب كرد و سپس به شستشوى خود آنان پرداخت و گيسوانشان را شانه زد و چهره هايشان را غرق بوسه ساخت و آخرين توشه ها را از آنان برگرفت .
پس از همه اين كارها به خود پرداخت ؛ نخست غسل شهادت كرد، وضوى پرواز گرفت و رخت ضيافت خدا و ميهمانى پيامبر بر تن كرد.در اين لحظات بود كه اميرمؤمنان به خانه بازگشت .
فاطمه جان ! خداى را سپاس از بستر بيمارى برخاسته اى ؟
آرى سالار فاطمه ! برخاسته ام اما براى حركت ، خداحافظى و آمادگى ؛ و آن گاه خواب خويش را براى على (عليه السلام) باز گفت .
دست على (عليه السلام) را گرفت و گفت : على جان !
هان اى سالار هميشه ام !
اى شوى پرافتخارم !
اى همسر مهربانم !
اى پدر سرفراز كودكان خردسالم !
على جان ! بدرود، بدرود كه من آماده پركشيدن هستم .
امشب به پدر خواهم پيوست و به ميهمانى او و ضيافت فرشتگان خدا، به ديدار پدر و به بهشت پرطراوت و زيبا.
من دخت بهشتم .
فرزند توحيد و معادم ،
پاره وجود رسالت و نبوتم ،
محور و مركز دايره امامت و مام پيشوايان نورم ،
در شور و شو پروازم ؛ تنها نگرانى ام شما هستى و تنهايى تو و كودكان ارجمندم ، اما شما را نيز به خدا مى سپارم .
سالار من !
در زندگى مشترك ما چيزى جز آبشار زلال و شفاف وفا، صفا، امانت ، پاكى ، عفاف ، قداست ، راستى ، درستى ، بينش ، خرد، آگاهى ، ايمان ، پروا، مهر، عشق و ايثار و فداكارى ، جارى نبود.
خداى را سپاس ، هرگز نه انديشه دروغ بود و نه فريب ، نه بازيگرى بود و نه بى مهرى و بى وفايى ، نه حرفى برخلاف خواسته خدا بود و نه حركت و سخنى در جهت ناخشنودى تو؛ آخر زندگى مشترك ما بر پايه ارزشهاى الهى ، انسانى و بنيادهاى اخلاقى پى ريزى شده بود و با مهر و عشق به خدا آزين يافته بود؛ با اين وصف مگر جز اين مى توانست باشد؟
آخر من شما را نه تنها به عنوان همتا و همسنگر زندگى و پدر فرزندانم مى نگريستم كه پيش از اينها از زبان پيامبر و پس از آن در ميدان عمل ، شما را صراط مستقيم يافته بودم .ياعلى ! انت الصراط المستقيم ⁽⁷³⁸⁾
دوستى و مهر به تو را نشان ايمان و دشمنى ات را نشان نفاق و بى ايمانى از زبان پيامبر شناخته بودم .ياعلى ! حبك ايمان و بغضك نفاق ⁽⁷³⁹⁾
تو را محور حق يافته بودم و حق را هماره بر زبان و گستره قلب و در ديدگان نافذ و حق بين و عملكرد خالصانه ات نظاره كرده بودم ، درست همان گونه كه پيامبر در برابر همه ، بارها فرمود:
يا على ! ان الحق معك و الحق على لسانك و فى قلبك ⁽⁷⁴⁰⁾
تو را همشاءن و همتا و همسنگ كعبه مى شناختم ؛ چرا كه پيامبر كعبه در برابر چشم همه فرمود:
يا على ! انت بمنزلة الكعبة ⁽⁷⁴¹⁾
تو را ريسمان استوار الهى يافته بودم كه پدر مى فرمود:
على حبل الله المتين ⁽⁷⁴²⁾
و تو را پرچم برافراشته هدايت مى ديدم ، چرا كه آن حضرت در گراميداشت تو مى فرمود:
على راية الهدى
و تا اين لحظه اى كه دستم در دست توست و خدانگهدار مى گويم ، با تو با اين انديشه بودم و با همين عقيده زيستم .
به علاوه پيام من در زندگى مشترك ، از آغار اين بود كه شوهردارى شايسته و بايسته و مديريت صحيح خانه و خانواده و تربيت خداپسندانه نسل هاى آينده ، جهادى سترگ است ، جهاد در راه خداست و در اين ميدان مطابق ديدگاهم عمل كردم و اينك واپسين لحظات و آخرين سخنان من با شماست .⁽⁷⁴³⁾
وصيت هاى درس آموز يا گستره دامنه مبارزه تا روز رستاخيز
آن گاه رو به امير ارزش ها نمود و به آرامى چنين گفت : سالار من !
وصيت هايى دارم كه از شما مى خواهم بدانها عمل كنى ؛ چه وصيت هاى مكتوبم را و چه آنچه اينك مى گويم .
...لا يشهد احد جنازتى من هؤ لاء الذين ظلمونى واخذوا حقى فانهم عدوى وعدو رسول الله (صلى الله عليه و آله ) و لاتترك ان يصلى على احد منهم ولا من اتباعهم وادفنى فى الليل اذا هداءت العيون ونامت الابصار⁽⁷⁴⁴⁾
سالار من !
1- تو براى اداره خانه و آرامش فرزندانت ناگزير بايد ازدواج نمايى ؛ از اين رو اگر ممكن است ، خواهرزاده ام ((امامه )) را برگزين كه او نسبت به فرزندان خردسال من از ديگران پرمهرتر است .
2- به هنگام حركت دادن پيكرم به سوى مزارم همان گونه كه به ((اسماء)) توصيه كرده ام ، پيكرم را در تابوتى ويژه حمل كنيد تا روحم احساس آرامش ‍ كند.<