محمد و على
محمد و على پدران دينند
قالت فاطمة (عليهاالسلام) لبعض النساء: ارضى ابوى دينك محمدا و عليا بسخط ابوى
نسبك، و لا ترضى ابوى نسبك بسخط ابوى دينك، فان ابوى نسبك ان سخطا ارضاهما محمد و
على (عليهماالسلام) بثواب جزء من الف الف جزء ساعة من طاعاتهما، و ان ابوى دينك ان
سخطا لم يقدر ابوا نسبك ان يرضياهما؛ لان ثواب طاعات اهل الدنيا كلهم لا يفى
بسخطهما [ التفسير المنسوب للعسكرى (عليه السلام)، ص 334 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج
23: صص 261- 262/ ضمن ح 8. ] حضرت فاطمه (عليهاالسلام) به برخى از زنان فرمود:
خشنود گردانيد پدران دينى خود را كه محمد و على باشند، اگر چه به سخط و خشم پدران
نسبى بيانجامد. و راضى نشويد سخط پدران دينى خود را به رضايت پدران نسبى خود؛ زيرا
اگر بر پدران نسبى خود خشم گرفتيد، محمد و على (عليهماالسلام) به ثواب جزيى از هزار
هزار جزء از ساعت طاعاتشان آنها را راضى مى گردانند. اما اگر بر پدران دينى خود بد
كرديد پدران نسبى شما قادر به خشنود كردن آنان نمى باشند؛ زيرا ثواب طاعات اهل دنيا
براى دفع سخط آن دو كافى نيست.
محمد و على پدران امتند
(22) فاطمة (عليهاالسلام): ابوا هذه الامة محمد و على، يقيمان اودهم و ينقذانهم
من العذبا الدائم ان اطاعوهما، و يبيحانهم النعيم الدائم ان وافقوهما [ التفسير
المنسوب للعسكرى (عليه السلام)، ص 330 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 23: صص 259- 261/
ح 8 و ج 36: ص 9/ ح 11 (و) بحرانى: البرهان، ج 3: ص 245. ] حضرت فاطمه
(عليهاالسلام) مى فرمايد: پدران اين امت محمد و على هستند، اگر فرمانبردارى از آن
دو بكنند آنها را از كژى نجات مى دهند و از عذاب دائم مى رهانند و اگر با آنان
موافقت داشتند بر آنها نعمت هميشگى خداوند را ارزانيشان مى دارند.
محمد و على امانت خداوندند
(23) على بن عتاب معنعنا، عن فاطمه الزهراء (عليهاالسلام) قالت: قال رسول الله
(صلى الله عليه و آله): لما عرج بى الى السماء سرت الى سدرة المنتهى فكان (خ ل:
فكنت) قاب قوسين او ادنى فابصرته بقلبى ولم اره بعينى فسمعت اذانا مثنى مثنى و
اقامة و ترا وترا، فسمعت مناديا ينادى: يا ملائكتى و سكان سماواتى و ارضى و حملة
عرشى، اشهدوا انى لا اله الا الله، انا وحدى لا شريك لى. قالوا:شهدنا و اقررنا.
قال: اشهدوا يا ملائكتى و سكان سماواتى و ارضى و حملة عرشى، ان محمدا عبدى و
رسولى. قالوا: شهدنا و اقررنا.
قال: اشهدوا يا ملائكتى و سكان سماواتى و ارضى و حمله عرشى، ان عليا وليى و ولى
رسولى و ولى المؤمنين بعد رسولى. قالوا: شهدنا و اقررنا.
قال عباد بن صهيب: قال جعفر بن محمد، قال: ابوجعفر (عليه السلام): و كان ابن
عباس اذا ذكر هذا الحديث، فقال: انى لاجده [ فى تفسير الفرات الكوفى: انا آجده. ]
فى كتاب الله: (انا عرضنا الامانة على السموات و الارض و الجبال فابين ان يحملنها و
اشفقن منها و حملها الانسان... [ احزاب، 33: 72. ]) [ كوفى: تفسير الفرات، صص 30-
31 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 23: صص 282- 283. ] على بن عتاب به اسناد خود از
فاطمه ى زهرا (عليهاالسلام) نقل مى كند كه فرمود: پيامبر خدا فرمود: چون به آسمان
برده شدم و به سوى سدرة المنتهى سير داده شدم پس به قدر دو كمان يا نزدكيتر بودم كه
با گوش جان شنيدم، و به ديدگان نديدم كه كسى اذان را دو جزء دو جزء و اقامه را تك
جزء تك جزء مى گويد. پس شنيدم كه ندا كننده اى ندا مى دهد: اى فرشتگان من، و اى
ساكنان آسمان و زمينم، و اى عرشيان! شهادت دهيد كه معبودى جز الله نيست، و من تنها
و بى انبازم. جملگى گفتند: شهادت مى دهيم و بدان مقر هستيم.
بعد گفت: اى فرشتگان من، و اى ساكنان آسمان و زمينم، و اى عرشيان! شهادت دهيد كه
محمد بنده و فرستاده ى من است. جملگى گفتند: شهادت مى دهيم و بدان اقرار داريم.
آنگاه گفت: اى فرشتگان من، و اى ساكنان آسمان و زمينم، و اى عرشيان! شهادت دهيد
كه على ولى من و ولى فرستاده ى من و ولى به ايمان گرويدگان بعد از رسولم مى باشد.
جملگى گفتند: شهادت مى دهيم و بدان مقر هستيم.
عباد بن صهيب گويد: جعفر بن محمد گفت: ابوجعفر فرمود: چون ابن عباس اين حديث
يادآور گرديد، گفت: من مضمون اين سخن را در كتاب خدا هم يافته ام، آنجا كه خداوند
مى گويد: «ما اين امانت را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه داشتيم، از تحمل آن سر
باز زدند و از آن در هراس شدند. انسان آن امانت را بر دوش گرفت...».
على (ع) -نص بر امامت و ولايت على
عن على بن موسى الرضا (عليهماالسلام)، عن ابيه موسى بن جعفر (عليهماالسلام)،عن
ابيه جعفر بن محمد (عليهماالسلام)، عن ابيه محمد بن على (عليهماالسلام)، عن فاطمة
بنت رسول الله (عليهماالسلام):ان النبى (صلى الله عليه و آله) قال: من كنت وليه
فعلى وليه و من كنت امامه فعلى امامه [ مسند الامام الرضا (عليه السلام)، ج 1: ص
133 (و) صدوق: عيون اخبار الرضا، ج 2: ص 64/ ح 278 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 38: ص
112/ ح 49 (به نقل از عيون اخبار الرضا) (و) حر عاملى: اثبات الهداة، ج 3: ص 340/ ح
121 (و) قندوزى: ينابيع المودة، ص 250 (و) همدانى: مودة القربى (به نقل از علامه
امينى در الغدير) (و) امينى: الغدير، ج 1: ص 58 (و) بحرانى:عوالم العلوم، ج 11: ص
595. ] از امام على بن موسى الرضا (عليه السلام) از پدران گراميش (عليهم السلام)،
از فاطمه دخت رسول خدا روايت شده است كه: پيامبر خدا فرمودند: هر كه را مولاى اويم،
على مولاى اوست. و هر كه را من امام و مقتداى اويم على امام اوست.على بن الحسن، عن
محمد بن الحسين الكوفى، عن محمد بن على بن زكريا، عن عبدالله بن الضحاك، بن هشام بن
محمد، عن عبدالرحمان، عن عاصم بن عمرو، عن محمود بن لبيد، قال: لما قبض رسول الله
(صلى الله عليه و آله) كانت فاطمة (عليهاالسلام) تاتى قبور الشهداء و تاتى قبر حمزة
و تبكى هناك، فلما كان فى بعض الايام، اتيت قبر حمزة فوجدتها (عليهاالسلام) تبكى
هناك فامهلتها حتى سكنت، فاتيتها و سلمت عليها و قلت: يا سيدة النسوان قد والله قطع
نياط قلبى من بكائك، فقالت: يا با عمرو لحق لى البكاء، فلقد اصبت بخير الآباء رسول
الله (صلى الله عليه و آله) و اشوقاه الى رسول الله، ثم انشأت (عليهاالسلام) تقول:
اذا مات ميت قل ذكره اذا مات ميت قل ذكره و ذكر ابى مذ مات والله اكثر و ذكر ابى مذ
مات والله اكثر قلت: يا سيدتى انى سائلك عن مسالة تتلجلج فى صدرى، قالت: سل، قلت:
هل نص رسول الله قبل وفاته على على بالامامة؟ قالت: و اعجبا انسيتم يوم غدير خم؟
قلت: قد كان ذلك و لكن اخبرينى بما اشير اليك، قالت: اشهد الله تعالى لقد سمعته
يقول: على خير من كان اخلفه فيكم، و هو الامام و الخليفة بعدى، و سبطاى و تسعة من
صلب الحسين ائمة ابرار، لئن اتبعتموهم وجدتموهم هادين مهديين، و لئن خالفتموهم
ليكون الاختلاف فيكم الى يوم القيامة؟ قلت: يا سيدتى فما باله قعد عن حقه؟ قالت: يا
با عمرو، لقد قال رسول الله ( صلى الله عليه و آله): مثل الامام مثل الكعبة، اذ
توتى و لا تاتى- او قالت: مثل على.ثم قالت: اما والله لو تركوا الحق على اهله و
اتبعوا عتره تبيهم لما اختلف والله اثنان، و لورثها سلف عن سلف، و خلف بعد خلف حتى
يقوم قائمنا التاسع من ولد الحسين، و لكن قدموا من اخره الله و اخروا من قدمه الله:
حتى اذا الحدوا المبعوث و اودعه الجدث المجدوث اختاروا بشهوتهم و عملوا بآرائهم،
تبا لهم اولم يسمعوا الله يقول: (و ربك يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيرة [
قصص: 28: 68. ])؟ بل سمعوا و لكنهم كما قال الله سبحانه: (فانها لا تعمى الابصار و
لكن تعمى القلوب التى فى الصدور [ حج، 22: 46. ]) هيهات بسطوا فى الدنيا آمالهم و
نسوا آجالهم، فتعسا لهم و اضل اعمالهم، اعوذ بك يا رب من الحور بعد الكور. [ ابن
خراز: كفاية الاثر، صص 198 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 36: صص 353- 354/ ح 224 (به
نقل از ابن خراز) (و) حر عاملى: اثبات الهداه، ج 2: ص 553 و ج 3: ص 127 (و) بحرانى:
غاية المرام، ص 96 (و) بحرانى: عوالم العلوم، ج 11: صص 443- 445 (و) قاضى نورالله:
احقاق الحق، ج 21: صص 26- 27 (و) بياضى: الصراط المستقيم، ج 2: ص 123 (و) كوكب
الدرى، ج 1: ص 235 (و) جزرى شافعى: اسنى المناقب، ص 32. ] محمود بى لبيد گويد: چون
پيامبر وفات يافت فاطمه (عليهاالسلام) بر سر قبور شهدا مى آمد و بر سر قبر حمزه به
گريه و زارى مى پرداخت. روزى از روزها كه حضرتش بر سر مزار حمزه آمده بودند و به
گريه و زارى مشغول بودند خدمتشان رسيدم و سلام كردم و عرضه داشتم: اى مهتر بانوان،
از گريه شما بند دلم پاره شده است! حضرت فرمودند: اى ابا عمرو، گريستن حق من است،
چرا كه سوگوار بهترين پدرها هستم. چه اشتياقى داشتم به رسول الله، سپس اين بيت را
انشا فرمودند:اگر روزى كسى از دار دنيا رفت يادش- به تدريج در خاطره ها- كم مى شود؛
اما ياد پدرم، به خدا سوگند، هر روز فزونى مى يابد.به حضرت عرضه داشتم: اى بانوى
من، مدتى است كه مساله اى به ذهنم خطور كرده است. حضرت فرمودند: بپرس، گفتم: آيا
نصى از رسول خدا پيش از وفات حضرتش بر امامت على وجود دارد؟! حضرت فرمودند:شگفتا!
آيا حادثه ى عظيم غدير خم را از ياد برده ايد؟ گفتم: خير، چنين رويدادى بود؛ ليكن
مرا با خبر سازيد. فرمود: خدا را به شهادت مى گيرم، از رسول خدا شنيدم كه مى
فرمود:على بهترين كسى است كه او را جانشين خود در ميان شما قرار مى دهم. على امام و
خليفه ى بعد از من است و دو فرزندم- حسن و حسين- و نه نفر از فرزندان حسين
پيشوايانى پاك و امامانى نيك اند. اگر از آنان فرمان بريد شما را هدايت نمايند و
اگر كوس مخالفت با آنان زنيد تا روز رستخيز بلاى جدايى و اختلاف گريبانگيرتان خواهد
بود.پرسيدم: از چه رو على سكوت كرد و حق خود نستاند؟ فرمود: اى ابا عمرو، پدرم
فرمود: مثل امام (يا فرمود مثل على، شك از خود راوى است) مثل كعبه است، مردم بايد
به طوافش روند و نه او بر گرد مردم طواف كند. به خدا سوگند، اگر حق را به اهلش
واگذار مى كردند و از خاندان رسول فرمان مى بردند حتى دونفر با هم اختلاف نمى كردند
و همانگونه كه پيامبر فرموده بود امامت از على تا قائم، نهيمن زاده ى حسين، پشت به
پشت و نسل به نسل تدوام مى يافت. اما افسوس كه مردم ناآگاه كسى را جلودار كردند كه
خدا او را عقب زده بود و كسى را به كنارى زدند كه خدا او را جلودار قرار داده بود.
آنان ثمره ى بعثت را رها كرده به بدعتها تمايل نشان دادند. آنان اينگونه رفتار
ناروا را با هواپرستى و شهوت زدگى و بازگشت به باورهاى فاسد جاهلى انجام دادند، زشت
باد رويشان. آيا نشينده انگاشتند كلام خدا را كه فرمود: «پروردگار تو آنچه را كه
بخواهد مى آفريند و بر مى گزيند؛ اما آنان را توان اختيار نيست». بلى، شنودند؛ ليك
آنچنانكه خدا مى فرمايد: «پس بدرستى كه آنان ديدگانش نيست كه كور مى شود؛ بلكه
دلهايى كه در سينه جاى دارد كور باشد». افسوس، كه آنان آروزهايشان را در دنيا
گستراندند و از قيامت باز ماندند. خدا نابودشان گرداند و در امرشان گمراهشان نمايد.
پروردگارا! به تو پناه مى برم از اندكى بعد از فراوانى .على نزديكترين مردم به رسول
خداست (26) عن فاطمة الزهراء (عليهاالسلام)، عن ام سلمة، قالت: والذى احلف به ان
كان على (عليه السلام) لا قرب الناس عهدا برسول الله (صلى الله عليه و آله).عدنا
برسول الله (صلى الله عليه و آله) يوم قبض فى بيت عائشة، فجعل رسول الله (صلى الله
عليه و آله) غداة بعد غداة يقول: جاء على؟ مرارا و اظنه كان بعثه فى حاجة، فجاء
بعد، فظننا انه له اليه حاجة، فخرجنا من البيت فقعدنا بالباب فاكب عليه على (عليه
السلام) فجعل يساره و يناجيه، ثم قبض من يومه ذلك، فكان اقرب النسا به عهدا [
سيوطى: مسند فاطمة، ص 61: ح 154 (و) بحرانى: عوالم العلوم، ج 11: ص 590. ] فاطمه ى
زهرا (عليهاالسلام) از ام سلمه روايت كند كه: سوگند به كسى كه به او قسم ياد مى
كنند، هر جا كه على (عليه السلام) مى بود نزديكترين مردمان به رسول خدا بود.از رسول
خدا در روزى كه وفات يافت، در سراى عايشه عيادت كرديم. رسول خدا هراز گاهى مى
فرمود: آيا على آمد؟ پيامبر به خيال اينكه على (عليه السلام) را براى كارى فرستاده
اين را به تكرار مى فرمود- كه آيا على بازگشته است يا نه؟-. پس از مدت زمانى على
(عليه السلام) آمد. ما گمان برديم كه پيامبر خدا با او سخن و حاجتى دارد. پس از سرا
بدر آمديم و بر درب آن نشستيم. على بر روى رسول خدا خم شد. پس پيامبر خدا با او
رازى در ميان نهاد و با او به نجوا پرداخت. آنگاه وفات پيامبر خدا فرا رسيد و على
نزديكترين مردمان به رسول خدا بود.
فضيلت اميرالمؤمنين
(27) عن فاطمة (عليهاالسلام) قالت: قال رسول الله (صلى الله عليه و آله) لعلى بن
ابى طالب (عليه السلام): اما ترضى ان تكون منى بمنزلة هارون موسى؛ الا انه لا نبى
بعدى. [ فضل بن شاذان: المائة منقبة، صص 91- 124 (و) جزرى شافعى: اسنى المطالب، ص
49 (و) امر تسرى: ارجح المطالب، صص 448 و 571. ] فاطمه ى زهرا مى فرمايد: پيامبر
خدا به على بن ابى طالب فرمود: آيا خشنودى از اينكه نسبت تو به من نسبت هارون به
موسى باشد؛ جز اينكه در پس من پيامبرى نيست.(28) حدثنا احمد بن يحيى الاودى، حدثنا
ابونعيم ضرار بن صرد، حدثنا عبدالكريم ابويعفور، حدثنا جابر، عن ابى الضحى، عن
مسروق، عن عايشه، قالت: حدثتنى فاطمة (عليهاالسلام)، قالت: قال لى رسول الله (صلى
الله عليه و آله):اما ترضين ان زوجتك خير امتى، قادمهم سلما، و اكثرهم علما و
اعظمهم حلما. [ اخطب خوارزم،: المناقب، ص 208 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 39: ص
150/ح 15 (و) بحرانى: البرهان، ج 2: ص 404/ ح 39. ] از عايشه روايت شده است كه گفت:
مرا فاطمه (عليهاالسلام) حديث فرمود كه: رسول خدا به من فرمودند: آيا خشنودى كه تو
را به تزويج بهترين امتم در آورم كه نخسيتن ايشان است از حيث سلم، اعلم مردم
است از حيث اگاهى و دانش، و افضل آنانست از حيث بردبارى.
(29) عن ابى سعيد
الخدرى، عن فاطمة (عليهاالسلام): ان رسول الله (صلى الله عليه و آله) قال لها:
اما ترضين انى زوجتك اول المسلمين اسلاما، و اعظمهم علما؟ فانك سيدة نساء
العالمين، كما سادت مريم نساء قومها [ خطيب: تاريخ بغداد، ج 4: ص 195 (و)
سيوطى: مسند فاطمه، ص 42: ح 65 (و) جزرى شافعى: اسنى المطالب (به نقل از
«الغدير») (و) امينى: الغدير، ج 2: ص 318. ] فاطمه (عليهاالسلام) مى فرمايد:
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) به من فرمودند: آيا رضايت مى دهى كه اول مسلمان
و بزرگترين عالم را شوى تو گردانم؟ به درستى كه تو مهتر بانوان جهانى؛ همچنانكه
مريم مهتر بانوان قوم خود بود. (30) حدثنا ابوالحسن محمد بن على بن الشاه
الفقيه المروزى، قال: حدثنا ابوبكر بن محمد بن عبدالله النيشابورى، قال: حدثنا
ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن عامر بن سليمان الطائى بالبصرة، قال:حدثنا ابى فى
سنة ستين و ماتين، قال: حدثنى على بن موسى الرضا (عليهاالسلام) سنة اربع و
تسعين و ماة. و حدثنا ابومنصور احمد بن ابراهيم بن بكر الخوزى بنيشابور، قال:
حدثنا ابواسحاق ابراهيم بن هارون بن محمد الخوزى. قال: حدثنا جعفر بن محمد بن
زياد الفقيه الخوزى بنيشابور، قال: حدثنا احمد بن عبدالله الهروى الشيبانى، عن
الرضا على بن موسى (عليهماالسلام). و حدثنى ابوعبدالله الحسين بن محمد الاشنانى
الرازى العدل ببلخ، قال: حدثنا على بن محمد بن مهرويه القزوينى، عن داود بن
سليمان الفرا، عن على بن موسى الرضا (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى موسى بن
جعفر (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى جعفر بن محمد (عليهماالسلام)، قال: حدثنى
ابى محمد بن على (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى على بن الحسين (عليهماالسلام)،
قال: حدثتنى اسماء بنت عميس، قالت حدثتنى فاطمة (عليهاالسلام)، قالت: قال رسول
الله (صلى الله عليه و آله):
لما اسرى بى الى السماء اخذ جبرئيل بيدى و اقعدنى على درنوك من درانيك
الجنة، ثم ناولنى سفر جلة فانا اقبلها اذا انفلقت، فخرجت منها جارية حوراء لم
ار احسن منها، فقالت: السلام عليك يا محمد، فقلت: من انت؟ قالت: انا الراضية
المرضية، خلقنى الجبار من ثلاثة اصنفا اسفلى من مسك، و وسطى من كافور و اعلاى
من عنبر و عجننى من ماء الحيوان، و قال لى الجبار: كونى! فكنت خلقنى لا خيك ابن
عمك على بن ابى طالب (عليه السلام) [ شيخ صدوق: عيون اخبار الرضا، ج 2: ص 26
(و) مجلسى: بحارالانوار، ج 90: صص 83، چ بيروت (و) على بن ابراهيم: تفسير
القمى، ج 1: ص 51 (و) سيد مرتضى: راسلة المحكم و المتشابة (و) فيض كاشانى:
نوادر الاخبار، ص 361. ] اسماء بنت عميس گويد: مرا فاطمه (عليهاالسلام) حديث
نمود كه: پيامبر خدا فرمود: چون مرا در آسمانها گردش مى دادند جبرئيل دست مرا
گرفت و بر در نوكى از درانيك بهشت نشاند. آنگاه يك دانه به به دست من داد. من
آن دانه به را در دستان خود مى گرداندم كه به ناگاه شكافت و حوريه اى از آن
بيرون آمد كه من نيكو روى تر از آن نديده بودم.- آن حوريه مرا مخاطب ساخته-
گفت: اى محمد! بر تو سلام باد. من گفتم: تو كيستى؟ گفت: من راضيه ى مرضيه هستم
كه خداوند مرا از سه چيز آفريده است. پايين مرا از مشك و ميانه ى مرا از كافور
و بالاى مرا از عبير، مرا از آب حيوان سرشته و چون حضرت جبار به نداى كونى
مخاطبم ساخت بوجود آمدم. او مرا از براى برادر و پسر عم تو، على بن ابى طالب
آفريده است.
زمين با على سخن مى گويد
(31) اخبرنى محمد بن النجار، حدث عن احمد بن محمد الاطروش، و ابى بكر محمد
بن الحسن بن دريد الازدى، روى عنه ابوالحسن على بن محمد بن يوسف البزاز، و
ابومحمد الحسن بن محمد بن يحيى الفحام السامريان، اخبرنا ابوعلى ضياء بن احمد
بن ابى على، و ابوحامد عبدالله بن مسلم بن ثابت، و يوسف بن الميال بن كامل،
قالوا: اخبرنا ابوبكر محمد عبدالباقى البزاز، اخبرنا ابوحسين محمد بن احمد
البرسى، قال: حدثنى القاضى احمد بن محمد بن يوسف السامرى، حدثنا ابوطيب احمد بن
محمد الشاهد (المعروف بالدلال)، اخبرنا محمد بن احمد (المعروف بالاطروش)،
اخبرنا ابوعمرو سليمان ابن ابى مشعر، عن سليمان بن عبدالرحمن، عن محمد بن
عبدالرحمن، عن اسماء بنت واثلة بن الاسقع، عن اسماء بنت عميس، قالت: سمعت سيدتى
فاطمة (عليهاالسلام) تقول:
ليلة دخل بى على بن ابى طالب (عليه السلام) افزعنى فى فراشى، فقلت: افزعت يا
سيدة النساء؟ قالت: سمعت الارض تحدثه و يحدثها، فاصبحت و انا فزعة فاخبرت والدى
(صلى الله عليه و آله) فسجد سجدة طويله ثم رفع راسه و قال: يا فاطمة، ابشرى
بطيب النسل، فان الله فضل بعلك على سائر خلقه، و امر الارض ان تحدثه باخبارها و
ما يجرى على وجهها من شرق الارض الى غربها. [ سيد بن طاوس: اقبال الاعمال، ص
585 (و) اربلى: كشف الغمة، ج 1: ص 258 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 43: ص 118/ ح
26 (به نقل از كشف الغمة) و 27 (به نقل از اقبال الاعمال) و ج 41: ص 271/ ح 26
(به نقل از كتاب «الطرائف» كه در نسخه ى مطبوع از اين كتاب اين حديث يافت نشد)
(و) حسن بن سليمان حلى: المختصر، ص 96 (و) بحرانى: مدينة المعاجز، 111 (و) امر
تسرى: ارجح المطالب، ص 678 (و) قاضى نورالله: احقاق الحق، ج 5: ص 87 (به نقل از
كتاب مفتاح النجا (خطى)، ص 31) و ج 6: ص 50 (به نقل از ارجح المطالب) (و)
بحرانى: عوالم العلوم، ج 11: ص 303. ] اسماء بنت عميس گويد: از بانويم فاطمه
(عليهاالسلام) شنيدم كه فرمود: شبى از شبها على بن ابى طالب بر من وارد شد و در
بستر مرا ترسانيد. اسماء گويد: اى مهتر بانوان! شما را ترسانيد؟ حضرت فرمود:
بلى، زيرا شنيدم كه زمين او را از خبرهايى آگاه مى سازد و او زمين را. چون صبح
دميد من ترسان پدرم را از اين واقعه آگاه ساختم. پدرم چون بشنيد سر به سجده اى
طولانى نهاد. سپس سر از سجده برداشته فرمود: اى فاطمه! تو را بشارت باد به پاكى
نسل؛ چرا كه خداوند همسرت را بر تمامى آفريده هايش برترى داد، و زمين را فرمود
تا از آنچه كه بر رويش در جريان است از خاور تا باختر، براى او باز گويد.
(32) اخبرنى ابوالحسين محمد بن هارون التلعكبرى، قال: اخبرنى جعفر بن محمد
بن على بن الحسين بن موسى، قال: حدثنا احمد بن محمد، قال: حدثنا ابوعبدالله
الرازى، عن احمد بن محمد بن ابى نصر البزنطى، عن روح بن صالح، عن هارون بن
خارجة، رفعه عن فاطمة (عليهاالسلام) قالت:
اصاب الناس زلزلة على عهد ابى بكر ففزع الناس الى ابى بكر و عمر، فوجودهما
قد خرجا فزعين الى على (عليه السلام)، فتبعهما الناس الى ام انتهوا الى باب على
(عليه السلام)، فخرج اليهم على (عليه السلام) غير مكترث لما هم فيه، فمضى و
اتبعه الناس حتى انتهى الى تلعة، فقعد عليها و قعدوا حوله و هم ينظرون الى
حيطان المدينة ترتج جائية و ذاهبة، فقال لهم على (عليه السلام): كانكم قد هالكم
ما ترون؟ قالوا: و كيف لا يهولنا و لم نر مثلها قط.
قالت (عليهاالسلام): فحرك شفتيه، ثم ضرب الارض بيده، ثم قال: مالك؟ اسكنى،
فسكنت. فعجبوا من ذلك اكثر من تعجبهم اولا حيث خرج اليهم ، قال لهم: فانكم قد
عجبتم من صنعتى؟ قالوا: نعم، قال: انا الرجل الذى قال الله: (اذا زلزلت الارض
زلزالها- و اخرجت الارض اثقالها- و قال الانسان مالها [ زلزله، 99: 1- 3. ])
فانا الانسان الذى يقول لها مالك (يومئذ تحدث اخبارها [ زلزله، 99: 4. ]) اياى
تحدث. [ شيخ صدوق: علل الشرايع، ج 2: ص 277/ ح 8 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 41:
ص 254/ ح 14 (به نقل از علل الشرايع) و ج 57: ص 129 و ج 88: ص 151/ ح 9،چ بيروت
(و) شرف الدين نجفى: تاويل الآيات الطاهرة، ج 2: ص 836/ ح 4 (و) حر عالمى:
اثبات الهداة، ج 4: ص 485/ ح 81 (به نقل از علل الشرايع) (و) بحرانى:البرهان، ج
4: ص 493/ ح 1 (و) طبرى: دلائل الامامة، ص 1 (و) طبرى: دلائل الامامة، ص 1 (و)
بحرانى: عوالم العلوم، ج 11: صص 591- 592. ] هارون بن خارجه، به طريق مرفوع از
فاطمه (عليهاالسلام) روايت مى كند كه حضرتش فرمود: در زمان ابوبكر زلزله اى
آمد. مردم از ترس به نزد ابوبكر و عمر آمدند؛ ليكن مشاهده كردند كه اندو با ترس
و واهمه به سوى على بن ابى طالب (عليه السلام) مى روند؛ پس مردم به تبعيت از
آندو در راه شدند تا اينكه به خانه ى على (عليه السلام) رسيدند. در اين حال،
على (عليه السلام) بدون ترس و دغدغه ى خاطر از خانه ى خود بيرون آمدند و مردم
بر اثر حضرت رفتند تا اينكه حضرت به يك بلندى رسيدند. پس بر آن بلندى جلوس
نمودند و مردم به پيروى از آن حضرت نشستند. حضرت نگاه خود را به ديوارهاى مدينة
النبى دوختند كه بر اثر زلزله لرزيده به جلو و عقب در حركت بود. على (عليه
السلام) فرمودند: آيا آنچه را كه مى بينيد شما را به ترس و وحشت افكنده؟ گفتند:
چگونه ما را به وحشت نيفكند، در صورتى كه همچو چيزى تا كنون نديده ايم.
فاطمه (عليهاالسلام) مى فرمايد: على (عليه السلام) لبان خود را به حركت در
آورده با دست بر زمين زدند و فرمودند: ترا چه مى شود؟ آرام گير. پس زمين آرام
شد. مردم به تعجب افتادند بيش از تعجب نخستين، آن زمان كه حضرت با آن حالت از
خانه خارج شده بود. آنگاه حضرت فرمودند: حتما شما از كرده ى من به شگفت آمديد؟
گفتند: بلى، حضرت فرمودند: من آن مردى هستم كه خداى عزوجل فرمود: «هنگامى كه
زمين به سخت ترين زلزله ى خود به لرزه درآيد و بارهاى سنگين اسرار درون خويش
همه را از دل خاك بيرون افكند. در آن روز آدمى گويد: زمين را چه پيش آمد؟ من
آنان انسانى هستم كه زمين را مخاطب ساخته مى گويم: اى زمين! تو را چه پيش آمد؟
با من سخن بگو.
فضيلت دوستى على
(33) عن احمد بن محمد العطريفى، عن الحسين بن محمد بن محمد بن هارون، عن
محمد بن حمدان بن مهران، عن عبدان، عن حبيب بن المغرة، ن جندل بن والق، عن محمد
بن عمر المازنى، عن جعفر بن محمد، عن ابيه، عن على بن الحسين، عن فاطمة
الصغرى،عن الحسين بن على، عن امه فاطمة بنت محمد (صلى الله عليه و آله)، قالت:
خرج علينا رسول الله عشية عرفة، فقال: ان الله باهى بكم و غفر لكم عامة و
لعلى خاصة، و انى رسول الله اليكم غير محاب لقرابتى، هذا جبرئيل يخبرنى ان
السعيد كل السعيد حق السعيد من احب عليا فى حياته و بعد وفاته (موته) [ طبرى:
بشارة المصطفى، ص 180 (و) طبرى: دلائل الامامة، ص 7 (عن ابوالحسين محمد بن
هاورن بن موسى، عن محمد بن على بن الحسين بن بابويه، عن على بن محمد بن الحسين
القزويى- المعروف بابن مقبره، عن محمد بن عبدالله الحضرمى، عن جندل بن والق، عن
محمد بن عمر المازنى، عن عباد الكلينى، عن جعفر بن محمد، عن ابيه، عن على بن
الحسين، عن فاطمة الصغرى، عن الحسين بن على، عن امه فاطمة (عليهاالسلام)) (و)
خورازمى: المناقب، ص 37 (بااين افزودگى: و ان الشقى كل الشقى من ابغض عليا فى
حياته و بعد موته) (و) اربلى:كشف الغمة، ج 1: ص 450 (و) مجلسى: بحارالانوار، ج
39: ص 284(و) بحرانى: عوالم العلوم، ج 11: ص 592 (و) جزرى شافعى: اسنى المطالب،
ص 66 (و) نورى مستدرك الوسائل، ج 1: صص 540- 553 (از سيد حيدر آملى در كتاب
كشكولش)، چ سنگى (و) بحرانى: غاية المرام، ص 581 (از «ان الله باهى بكم...»
دارد) (و) شيخ صدوق: كتاب الامالى، صص 109- 110 (و اضافه دارد: و ان الشقى حق
الشقى من ابغض عليا فى حيوته و بعد وفاته) (و) ابن شهر آوشب: مناقب آل ابى
طالب، ج 2: ص 3 (همچون كتاب «الامالى») (و) قندوزى: ينابيع المودة، ص 213/ ح
127 (و)محب طبرى: ذخائر العقبى، ص 92 (و) همو: الرياض النضرة، ج 2: ص 214 (و)
ابن ابى الحديد: شرح النهج، ج 2: ص 449، ط مصر (و) خوارزمى: مقتل الحسين، ص 46
(و) هيثمى: مجمع الزوائد، ج 9: ص 132 (و) جمال الدين هروى: اربعين حديثا، ص 65
(و) امر تسرى: ارجح المطالب، صص 507 و 522 (و) بدخشى: مفتاح النجا، ص 60. ] از
فاطمه بنت محمد (عليهاالسلام) روايت شده كه حضرتش فرمود: رسول خدا بر ما وارد
شد و فرمود: به راستى خداوند عزوجل به شما مباهات مى كند و براى شما به نحو
عموم طلب غفران و آمرزش مى نمايد و براى على خصوصا مغفرت مى طلبد. همانا من
فرستاده ى خدا به سوى شمايم كه نه بيمناك بر قومم هستم و نه گناهكار براى
نزديكيم. اين جبرئيل است كه مرا با خبر ساخته كه: سعادت هر سعادتمندى و حق هر
سعادتى از آن كسى است كه لعى را در حيات من و پس از وفاتم دوست بدارد.
خبر دادن از ولايت على در غدير خم
(34) حدثنا بكر بن احمد لاقصرى، حدثتنا فاطمة و زينب و ام كلثوم بنات موسى
بن جعفر (عليهماالسلام)، فلن: حدثتنا فاطمة بنت جعفر بن محمد الصادق
(عليهماالسلام)، حدثتنى فاطمة بنت محمد بن على (عليهماالسلام) ، حدثتنى فاطمة
بنت على بن السحين (عليهماالسلام)، حدثتنى فاطمة و سكينة ابنت الحسين بن على
(عليهماالسلام)، عن ام كلثوم بنت فاطمة بنت النبى (عليهم السلام)، قالت:
انسيتم قول رسول الله (صلى الله عليه و آله) يوم غدير خم: «من كنت مولاه
فعلى مولاه»؟ و قوله (صلى الله عليه و آله): «انت منى بمنزلة هارون من موسى
(عليه السلام) [جزرى شافعى: اسنى المطالب، ص 50 (و) امر تسرى: ارجح المطالب، صص
448 و 571 (و) سخاوى: الضوء اللامع، ج 9: ص 256 (و) شوكانى: البدر الطالع، ج 2:
ص 297 (و) ابن عساكر: تاريخ دمشق، ج 1: ص 364/ ح 457 (و) قاضى نورالله:احقاق
الحق، ج 6: ص 282 (و) امينى: الغدير، ج 1: ص 197 (و) بحرانى: عوالم العلوم، ج
11: ص 595.
نكته: البته همچنانكه مى دانيد حديث غدير، از آن دسته احاديث متواترى است كه
حلقات اسانيد ان از روز حجة الوداع تا به امرزو تا يكصد و شصت و چهار طريق هم
رسيده است. براى آگاهى بيشتر رك امينى: الغدير، ج 1 (و) صحيفة الامام الرضا،
تحقيق: مدرسة الامام المهدى- قم/ زير نظر: سيد محمد باقر ابطحى، صص 172- 224
(و) سيد هاشم بحرانى: كشف المهم فى طريق حديث غدير خم.]»؟ از فامطه دختر رسول
خدا نقل است كه فرمود: آيا فراموش كرديد گفتار رسول خدا در روز غدير خم كه مى
فرمود: «هر كه من مولاى اويم» على مولاى اوست». و اين گفتار حضرتش كه در جاى
ديگر فرمود: «- على- نسبت تو به من به نسبت هاورن است به موسى».
عن فاطمة بنت الحسين، قالت: قالت سيدة النسوان فاطمة (عليهاالسلام) لما منعت
فدك و خاطبت الانصار، فقالوا: يا بنت محمد لو سمعنا هذا الكلام قبل بيعتنا لابى
بكر ما عدلنا بعلى احدا، فقالت: اليكم عنى فلا عذر بعد تعذير كم و الامر بعد
تقصيركم، و هل ترك ابى يوم غدير خم لاحد عذرا [ طبرى: دلائل الامامة، ص 38 (و)
شيخ صدوق: كتاب الخصال، ج 1: ص 173 (و) طبرسى، الاحتجاج، ج 1: ص 146 (از سويد
بن غفلة) (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 8: ص 203، چ كمپانى (به نقل از صدوق ره)، ج
43: ص 161/ ح 9 (به نقل از طبرسى) (و) صدوق: معانى الاخبار، ص 354/ ح 1 (و)
اربلى: كشف الغمه، ج 1: ص 492 (و) ابن طيفور: بلاغات انساء، ص 19 (و) ابن ابى
الحديد: شرح النهج، ج 16:ص 233 (و) نفخات اللاهوت، ص 124. ]؟!
چون سرور و خاتون بانوان، فاطمه (عليهاالسلام) از فدك منع گرديدند و با زنان
انصار سخن گفتند، آنان در پاسخ گفتند: اى دخت محمد! اگر كلام ترا پيش از بيعت
خود با ابوبكر مى شنيديم حتى يك نفر على را وا نمى نهاد (به سراغ ابوبكر و عمر
نمى رفتيم). حضرت فرمودند: دور شويد و مرا به حال خود واگذاريد. پس از كوتاهى و
سهل انگارى جايى براى عذر خواهى نمانده است. آيا پدرم در روز غدير براى شما عذر
باقى نهاد (كه اين سخن را بر زبان جارى مى كنيد)؟!
داورى على ميان فرشتگان
(36) احمد بن عبدالله، عن عبد الله بن محمد العبسى، قال: اخبرنى حماد بن
سلمة، عن الاعمش، عن زياد بن وهب، عن عبدالله بن مسعود، قال: اتيت فاطمة
(عليهاالسلام)، فقلت لها:
اين بعلك؟ فقالت: عرج به جبرئيل (عليه السلام) الى السماء، فقلت: فيماذا؟
فقالت: ان نفرا من الملائكة تشاجروا فى شى ء فسالوا حكما من الآدميين فاوحى
الله تعلاى اليهم ان تخيروا، فاختاروا على بن ابى طالب (عليه السلام) [ مفيد:
الاختصاص، ص 213. (و) بحرانى: مدينة المعاجز، ص 11. ] عبدالله بن مسعود گويد:
به نزد حضرت زهرا (عليهاالسلام) آمده پرسيدم كه شوهرشان كجا هستند؟ حضرت زهرا
(عليهاالسلام) پاسخ دادند: به همراه جبريل به آسمان رفتند. پرسيدم: براى چه؟
فرمودند: گروهى از فرشتگان در مورد امرى با هم مشاجره نمودند؛ لذا خواستند حكمى
از بين انسانها ميان آنان به داورى و قضاوت بنشيند. خداوند تبارك و تعالى وحى
نود كه هر كه را مى خواهيد مختاريد كه انتخاب كنيد. از اين رو، آنان على بن ابى
طالب (عليه السلام) را برگزيدند.
على قسيم بهشت و دوزخ است
(37) حدثنا ابوالحسن محمد بن على بن الشاه الفقيه المروزى، قال: حدثنا
ابوبكر بن محمد بن عبدالله النيشابورى، قال: حدثنا ابوالقاسم عبدالله بن احمد
بن عامر بن سليمان الطائى بالبصرة، قال: حدثنا ابى فى سنة ستين و ماتين، قال:
حدثنى على بن موسى الرضا (عليهماالسلام) سنة اربع و تسعين و ماة. و حدثنا
ابومنصور احمد بن ابراهيم بن بكرالخوزى بنيشابور، قال: حدثنا ابواسحاق ابراهيم
بن هاورن بن محمدالخوزى. قال: حدثنا جعفر بن محمد بن زياد الفقيه الخوزى
بنيشابور، قال: حدثنا احمد بن عبدالله الهروى الشيبانى، عن الرضا على بن موسى
(عليهماالسلام). و حدثنى ابوعبدالله الحسين بن محمد الاشنانى الرازى العدل
ببلخ، قال: حدثنا على بن محمد بن مهرويه القزوينى، عن داود بن سليمان الفرا، عن
على بن موسى الرضا (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى موسى بن جعفر
(عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى جعفر بن محمد (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى
محمد بن على (عليهماالسلام)، قال: حدثنى ابى على بن الحسين (عليهما
السلام)، قال: حدثتنى اسماء بنت عميس، قالت حدثتنى فاطمة (عليهاالسلام)، قالت:
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله):
يا على، انك قسيم الجنة و النار، و انك
تفرع باب الجنة و تدخلها بالحساب. [ صدوق: عيون اخبار الرضا، ج 2: ص 27 (و)
مجلسى: بحارالانوار، ج 39: ص 193/ ح 2 (به نقل از عيون اخبار الرضا) (و) صحيفة
الامام الرضا، ص 115 (از اميرالمؤمنين) (و) محب طبرى: الرياض النضرة، ج 2: صص
160 و 221 (به نقل از صحيفة الامام الرضا) (و) همو: ذخائر العقبى، ص 61 (به نقل
از صحيفة الامام الرضا) (و) ابن مغازلى: مناقب على بن ابى طالب، ص 67: ح 97 (به
نقل از صحيفة الامام الرضا) (و) سيد بن طاوس: الطرائف، ص 76: ح 100 (به نقل از
كتاب المناقب) (و) مجلسى: بحارالانوار، ج 39: ص 209/ ح 31 (به نقل از المناقب)
(و) قندوزى: ينابيع المودة، ص 84 (به طرى راويان ابن مغازلى از ابن مسعود و در
ص 303 و ص 257 از اميرالمؤمنين) (و) خوارزمى: المناقب، ص 209 (و) حموينى: فرائد
المسطين ج 1: ص 152/ ح 105 و ص 325/ ح 253 (و) امر تسرى: ارجح المطالب، ص 660
(از اميرالمؤمنين) و ص 32 (از طريق ديلمى و ابن مغازلى و قاضى عياض از حذيفة بن
اليمان) (و) صفور: نزهةالمجالس، ج 2: ص 205 (از اميرالمؤمنين) (و) ابن حجر:
الصواعق المحرقة، ص 75 (از طريق دار قطنى از امام رضا (عليه السلام)) (و)
بدخشى: مفتاح النجا، ص 46 (از دار قطنى، از اميرالمؤمنين) (و) حنفى ترمذى:
المناقب المرتضوية، ص 91 (از دار قطنى و ابن حجر در كتبا «الصواعق المحرقة» از
اميرالمؤمنين). ] فاطمه (عليهاالسلام) گويد: پيامبر خدا فرمود: اى على! تويى
بهره دهنده بهشت و دوزخ. تويى كه بر كوبه ى در بهشت مى زنى و بدون حساب مردمان
(محبان خود) را داخل مى كنى.
