((الف ))
1 ـ قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( آل محمد كلّ تقى )) (1).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : ( هر انسان پرهيزگار از آل
محمد است )).
2ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( عليّ فى الجنّه ..)).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( …. على در بهشت خواهد بود
… )).
3ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( اتانى ملك فسلّم عليّ ، نزل من السما
لم ينزل قبلها ، فيشّرنى انّ الحسن و الحسين سيّدا شباب اهل الجنّه ، و آنّ فاطمه
سيده نسا آهل الجنّه))(2).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( فرشته اى نزد من آمد و بر
من سلام كرد . او از آسمان فرود آمد ، كه فرود آمدنش سابقه نداشت ، و به من نويد
داد كه حسن و حسين دو سرور جوانان اهل بهشتند و فاطمه سرور زنان اهل بهشت است )).
4-قال صلى الله عليه و اله ) (احب اهلى ا‌‌‌الى فاطمه ))(3):
پيامبر خدا صلى الله عليه و اله فرمود : (( فاطمه نزد من محبوب ترين كسان من است
)) .
5-قال صلى الله عليه و اله : احب اهل بيتى الى الحسن و الحسين ))(4):
پيامبر خدا صلى الله عليه و اله فرمود : ((حسن و حسين نزد من محبوب ترين خاندان
منند )) .
6-قال (صلى الله عليه و ا له ) : (( احبوا الله لما يغذوكم به من نعمه و احبونى
لحب الله و احبوا اهل بيتى لحبى ))(5):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و اله فرمود : ((خداى را بخاطر انكه از نعمتهايش به
شما غذا مى دهد دوست بداريد و مرا بخاطر دوستى خدا دوست بداريد و خاندانم را بخاطر
دوستى من دوست بداريد )).
7-قال (صلى الله عليه و اله ) L ( اخبرنى جبريل ال حسينا يقتفل بشاطى الفرات ))
(6) :
پيامبر خدا ( صلى الله عليه و ال ) فرنئذ : (( جبرئيل به من خبر داد كه حسين در
كنار فرات كشته مى شود )) .
8ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( آخلفونى فى آهل بيتى )):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( در مورد خاندانم جانشين
من باشيد )).
9ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((ادبوا اولادكم على ثلاث خصال :
حب نبيكم ، و حب آهل بيته ، و قراه القرآن ، فانّ حمله القرأن فى ظلً الله يوم لا
ظل الا ظله مع أنبيائه و أصفيائه :
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : فرزندانتتان را بر سه خصلت
تربيت كنيد :
دوستى پپامبرتان و دوستى خاندان وى و تلاوت قرآن ، .زيرا حاملان قرآن در روزى كه
هيچ سايه اى جز سايه { رحمت } خدا نيست ، با پيامبران و برگزيدگان او در سايه {رحمت
} الهى خواهند بود )).
10 ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( اراف امتى ... و اقضاهم على ...
)):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : ((مهربان ترين امّت من ..
و أشناترين آنان به داورى على است ... ) (7).
11ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( اشتدّ غضب الله على من آذانى فى
عترتى ))(8)
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خشم خدا ، بر كسى كه مرا
در مورد خاندانم آزار دهد شديد خواهد بود )).
12ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( افضل نسا, اهل الجنه خديجه بنت
خويلد ، و فاطمه بنت محمد ، و مريم بنت عمران ، و آسيه بنت مزاحم امراه فرعون ))
(9).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( بر ترين زنان اهل بهشت خديجه
دختر خويلد ، فاطمه دختر محمد ، مريم دختر عمران ، و آسيه دختر مزاحّم همسر فرعون
است )).
13ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((اللهم اجعل رزق آل محمد في الدنيا
قوتاً )).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خداوندا ! در دنيا خوراكى
كافى روزى خاندان محمّد كن )).
14ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((أما بعد، ألا أيها الناس فانما أنا
بشر يوشك أن يأتي رسول ربي فأجيب، وأنا تارك فيكم ثقلين : أولهما كتاب الله فيه
الهدى والنور، من استمسك به وأخذ به كان على الهدى، ومن أخطأه ضل، فخذوا بكتاب الله
تعالى واستمسكوا به، وأهل بيتي أذكركم الله في أهل بيتي، أذكركم الله في أهل
بيتي)).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( امّا بعد ، اي مردم بدانيد
كه من هم بشرى هستم و نزديك است فرستاده پروردگار { و فرشته مرگ } نزد من آيد و
ندايش را پاسخ مى گويم ، و من دو چيز گرانقدر در ميان شما بر جاى مي گذارم :
نخستين آنها كتاب خداست كه در آن رهنمود و نور است ، هر كس به آن چنگ زند و آن را
بگيرد ، بر {راه } هدايت است و هر كس از آن منحرف گردد گمراه شده است . پس كتاب
خداى بزرگ را بگيريد و به آن چنگ در نزنيد ، و {ديگر } خاندان من است كه خدا را در
مورد خاندانم به شما ياد آورى مى كنم : {آري} خدا را در مورد خاندانم به شما ياد
آورى مى كنم )).
15ـ قال (صلى الله عليه و آله وسلم ) : ((ان الله اصطفى كنانة من ولد اسماعيل،
واصطفى قريشاً من كنانة، واصطفى من قريش بني هاشم، واصطفاني من بني هاشم)):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله وسلم ) فرمود : (( خداوند از ميان فرزندان
اسماعيل كنانه را برگزيد ، و از ميان كنانه قريش را انتخاب كرد ، و از ميان قريش
بنى هاشم را برگزيد ، و از ميان بنى هاشم مرا انتخاب نمود )).
16ـ (( ان الله تعالى اصطفى من ولد ابراهيم اسماعيل، واصطفى من ولد اسماعيل بني
كنانة، واصطفى من بني كنانة قريشاً، واصطفى من قريش بني هاشم، واصطفاني من بني
هاشم)).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خداى بزرگ از ميان فرزندان
ابراهيم اسماعيل را بزگزيد ، و از ميان فرزندان اسماعيل بنى كنانه را انتخاب نمود ،
و از ميا بنى كنانه قريش را برگزيد ، و از ميان قريش بنى هاشم را اتخاب كرد ، و از
ميان بنى هاشم مرا برگزيد )).
17ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ): ((انّ الله تعالى أمرني بحبّ أربعة،
وأخبرني أنه يحبهم : عليّ منهم و أبوذر، والمقداد، وسلمان)).
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خداى بزرگ مرا به دوستى
چهارتن فرمان داده است و به من خبر داده كه خود نيز آنان را دوست مى دارد : على از
آنان است و نيز ابوذر و مقداد و سليمان )).
قال ـ (صلى الله عليه و آله و سلم ): ((انّ الله تعالى أمرني أن أزوج فاطمة من
عليّ)).(12) :
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: (( خداى بزرگ به من فرمان داده
است كه فاطمه را به عقد على در آورم )).
19 ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((انّ الله تعالى جعل ذرية كل نبي في
صلبه، وجعل ذريتي في صلب علي بن أبي طالب)) :
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خداى بزرگ نسل هر پيامبرى
را در صلب وى قرار داده و نسل مرا در صلب على بن ابى طالب نهاده است )).(13).
20 ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((انّ الله تعالى حرم علي الصدقة وعلى
أهل بيتي)) :
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( خدا بزرگ صدقه را بر من و
خاندانم حرام ساخته است )).
21ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : ((انّ الصدقة لا تنبغي لآل محمد، انما
هي أوساخ الناس)) :
پيامبر خدا ((صدقه براى ما خاندان محمّد سزاوار نيست ، زيرا آن چرك و كثافت {اموال } مردم است )).
22ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( انّ الصدقه لا تحل بنا ، و انّ مولى
القوم منهم ))(14) .
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( صدقه براى ما حلال نيست ، و
همانا سرپرست مردم از خود آنان است )).
23ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( انّ ابنى هذا سيّد ، و لعل الله ان
يصلح به بين فئتين عظيمتين من المسلمين )):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود (صلي الله عليه و آله و سلم ) ((
اين پسرم {حسن } بزرگوار است ، و اميد مى رود كه خداوند به وسيله او ميان دو گروه
عظيم از مسلمانان را سامان دهد )).
24ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( انّ عده الخفا, بعدى عده نقبا، موسى
)):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( جانشينان بعد از من (15) ،
به تعداد سرگردگان {قوم} موسى خواهند بود )).
25ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( انّ فاطمه احصنت فرجها فحرمها الله
و ذريتها على النّار )):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( فاطمه دامانش را پاك نگاه
داشت ، از اين رو خداوند او و فرزندانش را بر آتش حرام ساخت )).
26ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( انّ مثل اهل بيتى فيكم مثل سفينه
نوح ، من ركبها نجا و من تخلف عنها هلك )) :
پيامبر خد ( صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( مثل خاندان من در ميان شما
مثل كشتى نوح است ، هر كس بر آن سوا ر شد رهايى يافت و هر كس از آن بازماند نابود
گرديد ))(16).
27ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( انا آل محمد لا تحلّ لنا الصدقه )):
پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( صدقه براى ما خاندان محمّد
حلال نيست )).
28ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( انّى تاريك فيكم خليفتين : كتاب
الله حبل ممدودّ ما بين السما’ و الارض ، و عترتى اهل بيتى ، و انّهما لن يتفرقا
حتّى يردا على الحوض )) (17):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( من دو جانشين در ميان شما
بر جاى مى گذارم : كتاب خدا ، كه ريسمانى است ميان آسمان و زمين كشيده شده است ، و
عرترم كه خاندان منند ، اين دو از يكديگر جدا نمى شوند تا بر حوض { كوثر} در آيند
)) (18).
29 ـ قال (صلى الله عليه و آله و سلم ) : (( انا دار الحكمه و عليّ بابها )) :
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( من سراى حكمتم و على در
آن است )) (19).
3ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( انا مدينه العلم و عليّ بابها . فمن
اراد العلم فليات الباب )) (20):
پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( اوّل من اشفع له يوم القيامه
من امّتى اهل بيتى ، ثم الاقرب فالاقرب من قريش ، ثم الانصار ، ثم من آمن بى و
اتّبعنى من اليمن ، ثم من سائر العرب ، ثم الاعاجم ، و من اشفع له اوّلا افضل ))
(21):
پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( نخستين كسانى را كه از
ميان امّتم در روز رستاخيز شفاعت مى كنم خاندان منند ، سپس از قريش آنان كه به من
نزديكتر و نزديكترند ، آنگاه از انصار ، و سپس از مردم يمن آنان كه به من ايمان
آورده و از من پيروى نموده اند ، آنگاه از ديگر مردم عرب و سپس از غير عربها
شفاعت مى كنم ، و كسانى را كه در اوّل شفاعت مى كنم { اهل بيت من } از همه برترند
)).
32 ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( اوّل من يلحقنى من اهلى انت يا
فاطمه ، و اوّل من يلحقنى من ازواجى زينب ، وهى اطولكن كفاّ )) :
پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( اى فاطمه ! نخستين كسى كه
از خاندانم به من مى پيوندد تو هستى ، و نخستين همسرانم كه به من ملحق مى شود زينب است . و او
در بخشش و عطا برترين شماست )).
33ـ قال ( صلي الله عليه و آله و سلم ) : (( الا احدثكم باشقى الناس ؟ رجلين :
احيمر ثمود الّذى عقر النّاقه ، و الذى يضربك يا على على هذه حتّى يبلّ منها هذه ))
(22).
پيامبر خدا ( صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : (( آيا از بدبخت ترين مردم به
شما خبر ندهم ؟ { بدبخت ترين مردم } دو كسند : آن مردك سرخ روى ثمودى كه ناقه را پى
كرد و آن كس كه بر قرق سر تو ـ اى على ـ ضربه اى مى زند تا آنكه محاسنت از خون سرت
رنگين شود )).
پىنوشتها:
1 . در المعجم الصّغير نيز همين گونه است ، چنانكه اين لال ، تمام ، عقيلي و
حاكم در تاريخ خود و بيهقى چنين آورده اند .
2 . اين حديث را نسايى نيز نقل نموده و حاكم آن را به همين مضمون روايت كرده و
گفته : اين حديث صحيح است ، و ذهبى آن را ثابت دانسته است .
3 . ترمذى اى حديث را حسن , و حاكم ان را صحيح دانسته است . طيالسى , طبرانى ,
ديلمى و ديگران نيز اين حديث را از اسامه نقل نموده اند .
4 . ابو يعلى نيز اين حديث را نقل كرده و ترمذى ان را حسن دانسته است .
5 . اين حديث را ترمذى و حاكم صحيح دانسته اند , و ذهبى در تلخيص ان را ثابت
دانسته است .
6 . احمد در مسند مثل اين حديث را نقل نموده است .
7 . سمهودى مى گويد : (( روشن است كه اسا داورى ، دانش اشت ، و در فيض القدير
شرح (( الجامع الغير )) ( ج 1 ، ص 459ـ 460) آمده است كه : گفته اند همان گونه كه
وى در علوم ظاهرى أشناترين اصحاب به قضاوت بود ، داناترين أنان به علوم باطنى نيز
به شمار مى رفت . حكيم ترمذى در مورد سخن پيامبر كه به على فرمود : (( حلّه اى را
بپوش كه براى تو پنهان نموده ام )) گفته است : به عقيده ما اين حلّه ، حلّه توحيد
است ، زيرا على در خدا شناسى تقّم داشت و به همين جهت بر تمامى اصحاب پيامبر خدا
(صلى الله عليه و آله و سلم )برترى جسته بود .
8 . اين حديث از ابو نعيم نقل شده است .
9 . حاكم گفته است : (( اين حديث صحيح است ، و ذهبى آن را ثابت دانسته است )).
10 . اين حديث را بخارى در كتاب الّرقاق نقل نموده است .
11 . فخر رازى مى گويد : خداى بزرگ ، خاندان پيامبر را در پنج چيز برابر ساخته
است : در دوستى و تحريم صدقه و پاكى و سلام و درود ، و اين ويژگيها
براى ديگران قرار داده نشده است . (( فيض القدير ، ج2 ، ص 174ـ 175)).
12 . اين سخن را هنگامى پيامبر فمود كه ابوبكر وعمر به خواستگارى فاطمه آمدند
و پيامبر آنها را رد كرد و فاطمه را به على تزويج نمود .
13 . يعنى فرزندان وى را تنها از فاطمه قرار داده ، و از ويژگيهاى آن حضرت اين
است كه فرزندان دخترش منسوب به او هستند .
14 . اين حديث را احمد نيز نقل نموده و حاكم گفته كه موافق شرط شيخين ( بخارى و
مسلم ) است ، و ذهبي آن را ثابت دانسته است .
15 . مقصود جانشينان بحق پيامبرند ، و گرنه ستمكاران هرگز نمى توانند جانشين
پيامبر باشند ، اين حديث اشاره اى نيز به خلافت امامان دوازده گانه دارد .
16 . وجه تشبيه آن است كه از ميان قوم نوح آنان كه سرنشين كشتى بودند رهايي
يافتند ، پيامبر نيز براى امّتش رهايى را در سايه تمسك به خاندان رسالت مقرّر
فرموده و خاندان خود را وسيله اى براى دستيابى به آنان قرار داده و امّت را وارد
نموده است كه به دوستى اهل بيت و ريسمانشان چنگ زنند و براى آنكه نعمتهاى الهى را
سپاس گفته باشند آنان را بزرگ بشمارند و رهنمودهاى دانشمندانشان را فرا گيرند ،
زيرا هر كس اين راه را برگزيند ، از تاريكيهاى مخالفت رهايى يافته و شكر نعمتهاى پى
در پى خدا را به جاى آورده است ، و هر كس از آنان باز بماند ، در دريافى كفر و
سركشى غرق كشته ، سزاوار آتش شده است ، چرا كه دشمنى با آنان ـ چنانكه در بعضى
روايات آمده است ـ سبب ورود در آتش خواهد بود . (( فيض القدير ، ج 2 ، ص 519)).
17 . اين حديث را ابو يعلى و حافظ عبد العزيز بن اخضر جنابذى نيز نقل نموده اند
. سمهودى مى گويد : در اين باب افزون بر بيست تن از صحابه وجود دارند .
18 . يعنى اگر دستورات كتاب خدا را به كار بستيد و از نواهى آن باز ايستاديد و به
رهنمودهاى عترتم راه يافتيد و از روش آنان پيروى نموديد هدايت يافته ايد و گمراه
نخواهيد شد . قرطبى مى گويد : اين سفارش و تاكيد عظيم مى رساند كه احترام خاندان
پيامبر و نيكويى با آنان و تعظيم و دوست داشتنشان ، همانند واجبات موكّد كه برا هيچ
كس عذرى در تخلّف از آنها نيست ، واجب است . اين علاوه بر آن ارتباطى است كه ما مى
دانيم آنان با پيامبر دارند و جزيى از او به شمار مى آيند ، چرا كه آنان ريشه هاى
او هستند و از وى نشات گرفته اند ، چنانكه پيامبر فرمود : (( فاطمه پاره تن من است
)) . در عين حال بين اميّه در برار اين همه حقوق عظيم به مخالفت و نافرماني برخاسته
و خون خاندانش را به زمين ريختند . زنان و كودكانشان را به اسارت برده و خانه
هايشان را ويران نموده اند . شرافت و فضيلت آنان را انكار كرده و نسبت به آنان لعن
و ناسزا روا دانستند و با وصيّت مصطفى ( صلى الله عليه و آله و سلم )
به مخالفت برخاستند و با هدف و آرزوى او رويا رويى نمودند . راستى چه شرمنده اند
آنگاه كه در برار او قرار مى گيرند و چه رسوايند روزى كه بر او عرضه مى شوند ! فيض
القدير ، ج 3 ، ص 14ـ15.
19 . يعنى على بن ابى طالب همان دّرى است كه از آن مى توان وارد حكمت گرديد .
راستى اين مقام و منزلت چقدر والاست ، و كسانى كه پنداشته اند مقصود از (( عليّ
بابها )) اين است كه در آن سرا بلند است . و (( عليّ )) را از (( علوّ )) به معنى
ارتفاع و بلندى گرفته اند ، به پندارى باطل كه هرگز براى آنان سودمند نيست دست
يافته اند . فيض القدير ، ج 3 ص 46.
20 . اين حديث را احمد بدون جمله (( فمن اراد العلم ... )) نقل نموده است .
علّامه احمد بن محمّد بن صديق حسنى غمارى مغربى پيرامون تصحيح اين حديث شريف كتابي
نگاشته و آن را (( فتح الملك العليّ بصّه حديث باب مدينه العلم عليّ )) نام نهاده
است .
21 . اين حديث را دار قطنى در كتاب الافراد آورده و ابو طاهر مخلص نيز آن را در
ششمين حديث خود نقل نموده است .
22 . اين حديث را احمد و بزّاز نيز نقل نموده اند .
