دعا هنگام رفتن به بستر خواب
چون نماز صبح را سلام دادى به دست راست و رو به قبله بخواب و گونه راستت را بر روى دست راست بگذار و بگو: (آويزان مى شوم به ريسمان محكم الهى كه ناگسستنى است ، و به ريسمان محكم الهى چنگ مى زنم ، و از فساق عرب و عجم به خدا پناه مى برم ، و از شر فساق جن و انس به خدا پناه مى برم پروردگار من خداست ... به او ايمان دارم بر او توكل مى كنم و بر او تكيه مى كنم ، و كارم را به خدا مى سپارم و حاجتم را از او مى خواهم ، و حل و قوه اى جز از جانب خدا وجود ندارد، هر كه به خدا تكيه كند خداوند او را كفايت نمايد، خداوند آن چه را بخواهد مى كند و براى هر چيز اندازه اى قرار داده است ، نصرت خدا براى من كافى است و او نيكو وكيلى است ، خدايا! اگر همه ، دست حاجت به سوى مخلوق تو دراز كنند، من روى نياز به تو مى آورم ، كه تو را شريكى نيست ، سپاس خداوند بامداد را، و شكر خداوند بخش كننده روزى را، سپاس خداوندى را كه شب را وسيله آرامش و ماه و خورشيد را وسيله وقت شناسى حساب قرار داد خداوند عزيز و دانا است . خداوندا! بر محمد و آل او درود فرست و در دلم نور قرار ده و زبان و ديده ام را روشنى بخش ، و در جلو و عقب و راست و چپ و بالاى سرم و جلوى پايم روشنى قرار ده ! و نور خود را بر من بسيار گردان ، و مرا چنان كن كه در بين مردم با نور و روشنى راه سپرم ، و در روز ملاقات مرا از نور خود محروم مدار) بعد از اين دعا (آيه الكرسى ) و (معوذتين ) و پنج آيه آخر آل عمران : ان فى خلق السموات ... را بخوان بعد بنشين و تسبيح حضرت فاطمه (عليها السلام ) را بخوان و صد بار صلوات بفرست ، كه هر كس بين دو ركعت نماز نافله صبح و نماز صبح ، صد بار صلوات فرستد خداوند او را از آتش دوزخ در امان دارد، و هر كه صدبار سبحان ربى العظيم و بحمده ، اءستغفر الله ربى و اءتوب اليه گويد، خداوند در بهشت برايش خانه اى بسازد، و هر كه يازده بار قل هو الله اءحد را بخواند خدا در بهشت نيز خانه اى بسازد، و هر كه چهل بار آن را بخواند خداوندش بيامرزد، و بگو: (خداوندا! راه آنها را برايم آسان گردان و بر انجام آنها بصيرتم ده خدايا! اگر براى مخلوقى مقدر كرده اى كه بر من قدرت و تسلط سويى يابد، اكنون جلويش را از هر سو، جلو و عقب و راست و چپ و بالا و پايين بگير، و چنان كه خواهى مرا كفايت كن ، و هفت بار بگو: بسم الله الرحمن الرحيم ، و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم ، پس بعد يا قبل از رفتن به بستر و بعد از دو ركعت نماز فجر سجده كن ، و در سجده بگو: (اى بهترين سؤ ال شوندگان ، و سخى ترين بخشندگان ، بر محمد و آلش صلوات بفرست ، و مرا ببخشاى ! و بر من رحم كن ، و مرا و عائله ام را از فضل خودت روزى ده ! كه تو داراى فضلى بس بزرگ هستى ).
و مستحب است كه براى برادران مؤمن خود دعا كن و بگويد: (خداوندا! آفريدگار روشنى صبحگاهان و شبهاى دهگانه ، و شفع و وتر و شب آنگاه كه در آيد و آفريدگار هر چيز و خداوند هر چيز و مالك هر چيز و خالق هر چيز بر محمد و آلش درود فرست ، با من و فلان ... چنان كن كه سزاوار خدايى توست و با ما به آنچه سزاواريم رفتار مكن كه تو اهل تقوى و مغفرتى ) بعد به مسجد رود كه نماز واجب در مسجد افضل است و نماز مستحب در خانه بهتر است .
ورود به مسجد و گفتار در مسجد
از امام ششم (عليه السلام): هر كه به سوى مسجد مى رود پايش را به هيچ خشك و ترى نمى گذارد مگر آن كه تا هفتمين زمين برايش تسبيح كنند.
در تورات است كه : آنان را كه در تاريكى شب به مسجد، مى روند به روشنى بشارت دهيد.
و مناجات كنندگان شب و روز و از خاشعان در نماز قرار ده و شيطان رجيم و سپاه ابليس را از من دور كن بعد آية الكرسى و معوذتين را بخوان و خدا را هفت بار تسبيح و تكبير و تهليل و تحميد گوى بعد بگو خداوندا! حمد براى توست كه مرا هدايت كردى و فضيلت دادى و شرافت بخشيدى و تو را بر گرفتاريها و امتحانات خوبى كه (براى تكامل من ) دچارم گردانيده اى ، سپاس مى گويم .
پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: خداوندا! متعال مى فرمايد: مساجد زمين ، خانه هاى من هستند، كه براى آسمانيان مى درخشد، چنان كه ستارگان براى اهل زمين ، خوش به حال آن كس كه مساجد خانه اوست ، خوشا به حال بنده اى كه در خانه خود وضو مى سازد و در خانه من مرا زيارت مى نمايد، بدان كه بر زيارت شونده است كه زائر خود را گرامى دارد. آنان كه در تاريكى به مساجد روى مى آورند در قيامت به آنان نور بسيار داده خواهد شد. موقع ورود به مسجد اول پاى راست را به مسجد بگذار و بگو: به نام خدا و به يارى خدا و از خدا و به سوى خدا، و بهترين اسما براى خداست بر خدا توكل مى كنم و هيچ حول و قوه اى جز از طرف او نيست . خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و درهاى رحمت و توبه را به رويم بگشا و درهاى هر گناهى را برويم ببند و مرا از زائران خود و بنا كنندگان مساجد قرار ده . خداوندا! نماز و دعايم را قبول فرما و دلم را پاك گردان و شرح صدرم ده و مرا توبه عنايت فرما كه تو توبه دهنده و رحيمى ، و در مسجد منشين مگر آن كه قبلا دو ركعت نماز تحيت به جاى آرى و اگر نماز صبح را نخوانده باشى آن را بخوان كه به جاى نماز تحيت نيز حساب مى شود.
چون رو به قبله كنى بخوان
خداوندا! به تو توجه مى كنم ، و خشنودى تو را مى جويم ، و به ثواب تو اميد دارم ، و به تو ايمان آورده ام و بر تو توكل مى كنم ، خداوندا! بر محمد و آلش ‍ درود فرست ، و دلم را به ياد خود بدار، و بر دينت استوارم نگهدار، و قلبم را پس از هدايت تيره مساز، و از جانب خود، بر من رحمتى بزرگ فرست كه تو بسيار بخشنده اى .
دعا در وقت شنيدن اذان
چون مؤ ذن الله اكبر گويد، تو هم تكبير گوى ، و چون اشهد اءن لا اله الا الله و اشهد اءن محمد... گويد، بگو: (من نيز گواهى مى دهم به لا اله الا الله و به رسالت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و به وسيله اين گواهى از هر كس كه آن را انكار كند خود را حفظ مى كنم ، و به آنها هر كه را كه اقرار به آنها دارد يارى مى نمايم ) روايت است كه وقتى مؤ ذن گويد: اشهد اءن محمدا رسول الله بگو: صلى الله عليه و آله الطاهرين ، خداوندا! علمم را نيكو گردان و مودت آل محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) را در دلم مستقر بدار، و روزى را بر من فراوان كن ، و چون گويد: حى على الصلوه و حى على الفلاح بگو: لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم .
دعا در وقت طلوع فجر
چون فجر طالع شد و به آن نظر كردى ، سر به آسمان بلند كن و بگو: (بار خدايا! تو پروردگار ما و ولى و اختياردار ما، و صاحب مايى ، پس بر محمد و آلش درود بفرست ، و به آنچه سزاوار خدايى توست بر ما تفضل كن ، و از آن چه ما سزاوار آنيم نجات ده ،
خداوندا! خوبيها به نعمت تو كامل شود، پس بر محمد و آلش درود بفرست ، و آنها را بر ما كامل گردان ) بعد سه بار بگو: (از آتش دوزخ به خدا پناه مى برم ) بعد بگو: شكافنده فجر آن چنان كه من مى دانم ، و بر آوردند فجر از جايى كه مى بينم ، بر محمد و آل او درود بفرست ، در امروز اول روزم را صلاح و وسط آن را رستگارى و آخر آن را پيروزى قرار ده ) پس بگو: (منزه است خداوند شكافنده صبح ، منزه است خداوند شب و روز، خداوندا! تو هر چه بخواهى در شب و روز فرو مى فرستى ، پس براى من و خانواده ام از بركات زمين و آسمانها، روزى وسيعى بفرست كه به وسيله آن مرا از همه خلق تو بى نياز گردانى ).
دعا هنگام شنيدن اذان
خداوندا! تو را به آمدن روز و رفتن شب هنگام نماز، و آواى دعا كنندگان و تسبيح فرشتگانت در خواست مى كنم كه بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) و آلش درود بفرست ، و مرا توبه موفق فرما كه تو توبه دهنده و بخشاينده اى .
دعا بين اذان و اقامه
پس از فراغت از اذان سجده كن و بگو: اى پروردگار! كه جز تو خدايى نيست ، براى تو با حالت خضوع و خشوع و ذلت سجده مى كنم پس بر محمد و آلش صلوات بفرست و مرا مشمول رحمت و مغفرت خود قرار ده ! و مرا توبه ده كه تو بهترين توبه دهندگان رحمت آورندگانى .
دعاى ديگر
به من قلب سالم و روزى فراوان و زندگى روشن ، عنايت كن ، برايم در جوار قبر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) خود قرارگاهى قرار ده . پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: وقتى درهاى آسمان باز و دعا مستجاب شود، آنگاه است كه بانگ اذان بلند شود و آنگاه كه اعلام بسيج شود براى جهاد.
دعا بعد از سجده
چون سر از سجده بردارى بگو: (منزه است خدايى كه آثار قدرتش پايانى ندارد، و هيچ كس را فراموش نمى كند، و سائل را محروم بر نمى گرداند، منزه است خدايى كه حاجب و پرده دارى ندارد و دربانى كه پاسدارى كند، و رشوه بگيرد. و ترجمانى تا با او مناجات كند (بلكه مستقيم با خدا گفتگو مى نمايد)، منزه خدايى كه براى خود بهترين اسما را برگزيد. منزه خدايى كه دريا را براى موسى بشكافت و بخشش زياد جز بر جود و كرمش نيفزايد، منزه خدايى كه چنين است و كسى جز او، چنان نباشد.
در فضيلت نماز
از امام ششم (عليه السلام) پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: هيچ نمازى وقتش فرا نمى رسد مگر آن كه ملكى ندا مى كند: (اى مردم برخيزيد براى آتش هايى كه (با گناه ) براى خود افروخته ايد، و آنها را با اداى نماز خاموش سازيد).
از امام ششم (عليه السلام): چون خواهى نماز بخوانى مانند كسى بخوان كه با نماز وداع مى كند، چنانچه كه گويا ديگر پس از آن ، به نمازى موفق نخواهى شد، و چشمت را به جاى سجده بدوزد، كه اگر بدانى چه كسى در چپ و راست توست خوب نماز خواهى كرد، بدان كه تو در برابر كسى ايستاده اى كه تو را مى بيند و تو او را نمى بينى .
از آن حضرت (عليه السلام): براى نمازگزار سه چيز است : چون به نماز ايستد خوبيها از اطراف آسمان بر سرش فرود آيد، و ملائكه از زمين تا فراز آسمانها پر مى شوند و ملكى فرياد مى كند: اى نمازگزار! اگر بدانى كه با چه كسى مناجات مى كنى هرگز غفلت نخواهى كرد.
و از آن حضرت (عليه السلام) روايت است : هر كه دو ركعت نماز گزارد و در نماز حضور قلب داشته باشد و متوجه باشد كه چه مى گويد؟ از نماز كه فارغ شود براى او گناهى نيامرزيده نماند.
نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: دو ركعت مختصر با تدبر بهتر است از يك شب تا صبح نماز خواندن با غفلت بى حضور قلب .
از امام ششم (عليه السلام): چون بنده اى روى به نماز آرد خداوند نيز به او روى آورد و ملكى بر وى گماشته شود، كه قرآن را از دهانش فراگيرد، و اگر در نماز فكرش به غير خدا، متوجه باشد خداوند از او روى مى گرداند و به آن ملك واگذارش مى كند، و اگر با تمام وجود به خدا توجه كند، خداوند با همه عظمت خود، به او روى كند تا نمازش بالا رود، و اگر در نماز، گرفتار سهو و غفلت گردد و يا فكرش به چيزى متوجه شود آن مقدار از نمازش كه با توجه و حضور قلب بوده بالا رود و به دل غافل ، عطا نشود. از آن حضرت (عليه السلام): ارزش و فضيلت نماز اول وقت براى مؤمن از همه مال و فرزندش بيشتر است .
و از آن حضرت (عليه السلام): برترى نماز اول وقت بر نماز آخر وقت ، مثل برترى آخرت بر دنيا است .
اذكار بعد از طلوع صبح
پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: هر مسلمانى كه پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب در سجاده بنشيند و ذكر خدا گويد، ثواب حج برايش ‍ نوشته مى شود، و گناهان گذشته اش آمرزيده مى شود، و اگر بنشيند تا ساعتى كه نمازى در آن وارد است فرا رسد و دو يا چهار ركعت نماز گزارد، گناهان گذشته اش بخشيده گردد و ثواب حج برايش منظور شود.
از امام پنجم (عليه السلام)، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: خداوند عزوجل فرموده است پسر آدم ! پس از بامداد ساعتى به ياد من و در عبادت من به سر آر و بعد از عصر نيز مرا ساعتى ياد كن ، تا خواسته هايت را كفايت كنم .
تعقيبات مخصوص نماز صبح
پس از نماز صبح سه بار تكبير گو: (جز الله خداوند واحد خداوندى نيست و ما تسليم اوييم ، خداوندى جز الله نيست و جز او كسى را نپرستيم ، و در برابر او با اخلاصم كه اين از آن اوست ، گرچه كافران اكراه داشته باشند، جز الله خدايى نيست كه پروردگار ما و پدران گذشته ماست ، جز الله خدايى نيست كه يكتا است ، و وعده اش را وفا كرد و بنده اش را يارى نمود و لشكرش را پيروز گردانيد، و به تنهايى بر احزاب غالب گشت سلطنت عالم و حمد مخصوص اوست ، خداوندى كه زنده مى كند، و مى ميراند، و خود زنده و نمردنى است ، و بر هر چيزى تواناست ، خداوندا! در آنچه مورد اختلاف است مرا به خواست خود هدايت فرما كه هر كه را بخواهى به راه راست هدايت مى كنى ) بعد سه بار بگو: خداوندى را كه جز او خدايى نيست و حى و قيوم است و داراى جلال و عظمت مى باشد مغفرت مى طلبم ، و به سوى او باز مى گردم . بعد بگو: (خداوندا! مرا هدايت فرما، و از فضل و احسان خود مرا روزى كن ، و بركت و رحمتت را بر من فرو فرست ، و از بركاتت بر من فرو فرست ، تو منزهى كه جز تو خدايى نيست ، همه گناهانم را ببخش كه جز تو كسى گناهان را نمى بخشايد) سپس ‍ تسبيحات حضرت زهرا (عليها السلام ) را بخوان ، كه 34 بار الله اكبر و 33 بار الحمد لله و 33 بار سبحان الله است ، اول تكبير و بعد تحميد و بعد تسبيح است .
و از آن حضرت (عليه السلام): هر كه پس از هر نماز واجب ، تسبيح حضرت زهرا (عليها السلام ) را بگويد: و پس از آن لا اله الا الله بگويد، و بهتر است كه تسبيح از تربت امام حسين (عليه السلام) باشد، و فرمود: هر كه تسبيح تربت را يك بار بگرداند و استغفار يا ذكر ديگر بگويد: ثواب هفتاد دور تسبيح برايش بنويسند كه سجده بر تربت حسين (عليه السلام) حجاب هاى هفتگانه را برطرف كند.
دعاى ديگر
از امام ششم (عليه السلام): بسم الله الرحمن الرحيم ، حمد خداوند را خداوند نيكان ! و پاكان و آنان كه خداوند از هر نوع آلودگى پاكشان ساخته و به آنان عصمت و طهارت عنايت فرموده ، كار خود را به خدا وا مى گزارم ، و توفيق من ، جز از ناحيه حق نمى باشد، و بر او توكل مى كنم ، هركه بر خدا توكل كند خدا او را كفايت نمايد، كه خداوند كار خود را عملى مى سازد و خداوند براى هر چيزى اندازه و مقدارى قرار ده ، آنچه خدا خواهد شدنى است و او خوب وكيلى است ، و از شر شيطان رجيم و وساوس به خداوند سميع و عليم پناه مى برم ، خداوندا! به تو پناه مى برم كه شياطين بر من چيره نشوند، و حول و قوه اى نيست مگر از طرف خداوند على و عظيم ، حمد خداوند را آن طور كه سزاوار حمد است ، به سبب عظمت و كرامت و عزت و جلالت او سپاس خداوندى را كه شب تيره را به قدرت خود برطرف كرد، و به رحمت خود روز روشن را برآورد و ما از ناحيه او در عافيت و سلامت مى باشيم ، مرحبا به خلق جديد خدا مرحبا به دو ملكى كه گواه اعمال ماست ، اى دو فرشته گرامى مرحبا بر شما و اى شما دو نويسنده اعمال ما، خدا شما را زنده بدارد.
شما را شاهد مى گيرم و برايم شهادت مى دهيد كه جز خدا الله خدايى نيست و يگانه و بى شريك است و گواهى مى دهم كه پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) بنده و رسول اوست هدايت و دين حق را به وسيله او فرستاد تا دين او را بر همه اديان پيروز گرداند گرچه مشركان آن را مكروه دارند دين همان است كه خدا تشريع كرده و اسلام همان است كه خداوند توصيف كرده و سخن آن است كه او گفته و همانا خدا حق است ، و رسول (صلى الله عليه و آله و سلم) حق است و قرآن ، مرگ و سؤ ال نكير و منكر در قبر، و زنده شدن در قيامت و صراط و ميزان ، و بهشت و جهنم حق است و قيامت آمدنى است و خداوند همه مردگان را زنده خواهد كرد و از قبر بيرون خواهد آورد.
خداوندا! بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و آل او درود بفرست . خداوندا! شهادت مرا در رديف شهادت علما و مردم عارف به خودت بنويس . من از هر كس كه از قبول اين شهادت سر باز زند و براى تو همسر يا فرزند و يا شريكى و يا غير از تو خالق و رازقى قائل باشد بيزارم جر تو خدايى نيست ، و از آن چه ظالمان گويند برتر و والاترى .
خداوندا! شهادت مرا به جاى شهادت آنان بنويس و مرا بر اين عقيده استوار بدار و بر اين عقيده زنده گردان ، و به لطف و رحمتت در زمره بندگان صالح قرارم ده .
خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و اول روزم را صلاح و وسط آن را فلاح ، و آخر آن نجاح (پيروزى ) قرار ده ، و از روزى كه اول آن فزع و ناراحتى و وسط آن جزع و زارى و آخر آن رنج و ناراحتى است به تو پناه مى برم .
خداوندا! بر محمد و آلش درود بفرست و خوبيهاى امروز و خيرات قبل و بعد آن را روزيم فرما، و از شر امروز و آنچه در آن است و از شر قبل و بعد آن ، به تو پناه مى برم ،
خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و درهاى همه خيراتى كه بر اهل خير گشاده اى برويم بازكن و ديگر بر روى من مبند، و درهاى شرور را به رويم ببند و ديگر به رويم مگشا، خداوندا! بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و آلش درود فرست و در هر جا كه باشم ، و در هر شدت و يا راحتى ، كه به سر برم با محمد و آل او قرارم ده ، خداوندا! بر محمد و آل او درود فرست و مرا مورد آمرزش خود قرار ده ! و هيچ گناه يا خطايى نيامرزيده از من باقى مگذار، و خداوندا! استغفار مى كنم از گناهى كه آن را توبه كرده و با بدان باز گشته ام و از هرچه را كه وعده داده ام و وفا نكرده ام و از آن چه كه خواستم خالص براى تو انجام دهم و ديگرى را در آن شريك قرار داده ام . خداوندا! بر محمد و آلش درود بفرست و مرا و والدينم و فرزندان مؤمن آنها را ببخش و همه برادران مؤمن ما كه قبل از ما ايمان داشته اند بيامرز و در دل ما نسبت به مؤمنان غش و كينه اى باقى مگذار پروردگارا! تو مهربان و رؤ وفى ، شكر خدا را كه به من توفيق داد نماز واجب را ادا نمايم و مرا از غافلان قرار نداد.
و پس از نماز فجر پيش از سخن گفتن سه بار بگو: سپاس خدا را به قدر گنجايش ميزان ، و به حدى كه رضاى او حاصل شود و به وزن عرش و تسبيح مى گويم خدا را به قدر گنجايش ميزان و در حد رضاى او حاصل مى شود و به وزن عرش و تسبيح مى گويم خدا را به قدر گنجايش ميزان و در حد رضاى او و هم وزن عرش ، و خدا را تكبير مى گويم به قدر گنجايش ‍ ميزان و منتهاى خشنودى او و هم وزن عرش و خدا را تهليل مى گويم به قدر گنجايش ميزان و منتهى علم و خشنودى و هم وزن عرش ) سپس بگو: خداوندا! به عنوان يك بنده ذليل از تو سؤ ال مى كنم كه بر محمد و آل محمد درود بفرستى و گناهان ما را ببخشى ، و حوائج ما را در دنيا و آخرت با راحتى و عافيت برآورى .
اذكار بعد از فجر
پس از تعقيب نماز صبح قل هو الله احد را صدبار بخوان ، و صدبار استغفرالله ربى و اتوب اليه و صد بار لا اله الا الله الملك الحق المبين و صد بار تسبيحات رابعه ، و صدبار بسم الله الرحمن الرحيم و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظيم و صد با و اءساءل الله العافيه و صدبار استجير بالله من النار و صدبار اللهم قد رضيت بقضائك و سلمت لامرك ، اللهم اقض لى بالحسنى و اكفنى ما اهمنى و صد بار اللهم اوسع على فى رزقى و امدد لى فى عمرى و اغفرلى ذنبى و اجعلنى ممن تنتصر به لدينك بگو. و اگر صد بار گفتن هر كدام از آنها برايت ممكن نباشد، هر كدام را ده بار بگو، بعد 15 بار بگو: لا اله الا الله حقا حقا، لا اله الا الله ايمانا و تصديقا لا اله الا الله عبوديه ورفا و تا مى توانى بگو: سبحان الله العظيم و بحمده ، استغفر الله و اءساءله من فضله كه اين كار روزى را افزون مى نمايد.
و نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) به زنان مهاجر فرمود: بر شما باد به تسبيح ، و تهليل ، و تقديس ، و از آنها غفلت نورزيد كه از رحمت محروم شويد، و با بند انگشتان خود شماره كنيد كه سخن مى گويند.
و از امام ششم (عليه السلام) روايت است : هركه بعد از نماز صبح تا طلوع خورشيد در سجاده درنگ كند (و به تعقيب مشغول باشد) اين كار از اين كه ماهها در زمين به دنبال روزى بدود بهتر است .
بيرون رفتن از مسجد
چون خواهى از مسجد بيرون روى بگو: (خداوندا! مرا دعوت كردى اجابت نمودم ، و نماز واجب تو را بگزاردم ، و به فرمان تو بيرون مى روم و در زمين تو فعاليت مى كنم ، و از تو درخواست دارم كه از فضل خودت به من توفيق عنايت كنى كه از تو اطاعت كنم ، و از گناهانت به پرهيزم و به رحمت خود روزيم را كفايت كن ).
بازگشت از مصلى
چون خواهى از جاى نماز برخيزى و بيرون شوى بگو: (خداوندا! تو صاحب عزتى از آنچه در توصيف او گويند منزهى و بر پيامبران درود و همه سپاس ها مختص ذات پروردگار جهانيان است )⁽⁹¹⁾
از امير مؤمنان (عليه السلام) روايت است كه : هر كس كم فروشى نكند آخرين سخن او اين باشد (سبحان ...) به تعداد هر مسلمانى براى او حسنه اى نوشته شود، موقع بيرون رفتن از مسجد پاى چپ را جلو بگذار، و بگو: (خداوند! بر محمد و آلش درود فرست و درهاى رحمت و فضل خود را به روى ما بگشاى ! اى ارحم الراحمين !) و بكوش كه قبل از طلوع خورشيد حرف نزنى ، بلكه به دعا و قرائت قرآن مشغول باشى . كه از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) روايت است كه هر كس از طلوع فجر تا طلوع خورشيد در جاى نماز خود، بنشيند خداوند او را از آتش دوزخ ، محفوظ بدارد.
از امير مؤمنان (عليه السلام): به خدا ياد خدا پس از نماز صبح تا طلوع خورشيد، براى طلب روزى از كوشش و اين طرف و آن طرف رفتن بهتر است .
از امام پنجم (عليه السلام): شيطان لشكر شب خود را از غروب تا مغرب پراكنده مى كند و لشكر روز خود را از طلوع فجر تا طلوع آفتاب منتشر مى سازد پس در اين دو ساعت بسيار با خدا باشيد كه ساعتهاى غفلت است .
از امام ششم (عليه السلام): خواب بامداد شوم است ، روزى را كم مى كند و چهره را زرد و پژمرده مى سازد، و خواب اين ساعت خواب انسان هاى بيچاره است كه خداوند متعال روزى را از طلوع فجر تا طلوع خورشيد پخش مى كند پس از خواب در اين ساعت به پرهيزيد.
از امام پنجم (عليه السلام): خواب اول روز فرسودگى و خواب بعد از عصر احمقى است ، و خواب بين مغرب و عشاء روزى را بر انسان حرام مى كند.
امام هشتم (عليه السلام) فرمود: (در تفسير آيه شريفه - تقسيم كنندگان كارها و امور): ملائكه ، روزى هاى بنى آدم را پخش مى كنند بين طلوع فجر تا طلوع خورشيد، هركه در اين وقت بخوابد، از روزى خود خوابيده است .
معمر بن خلاد گويد: حضرت رضا (عليه السلام) در خراسان چون نماز صبح را مى خواند در جاى نماز خود مى نشست تا آفتاب طلوع مى كرد، بعد ظرف مسواكى مى آوردند و حضرت مسواكها را يكى يكى بر مى داشت و پى در پى مسواك مى كرد، بعد مقدارى كندر مى جويد، بعد قرآن مى خواست و تلاوت مى فرمود.
فصل سوم : صلوات بر نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) و استغفار و ذكر و گريه
در تسبيح و تحميد و تهليل و تكبير
از امام ششم (عليه السلام)، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) رو به اصحاب كرد و فرمود: سپرهاى خود را برداريد گفتند براى دشمنى كه در كمين ماست ؟ فرمود: نه بلكه از آتش ، و بگوييد سبحان الله و الحمدلله و لا اله الله و الله اكبر.
و از آن حضرت (عليه السلام)، پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: سبحان الله و الحمد الله و لا اله الله و الله اكبر بسيار گويد كه اين تسبيح در قيامت خواهد آمد در حالى كه مقدمات و مؤ خرات و عقب هايى دارد و از باقيات صالحات و يادگارهاى نيك مى باشد.
از ابو بصير از امام صادق (عليه السلام): پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) به اصحابش فرمود: اگر همه لباس و ظروف و وسايل خود را روى هم نهيد و از آنها بالا رويد به آسمان مى رسيد؟ گفتند: نه ، فرمود: مى خواهيد شما را به چيزى رهبرى كنم كه ريشه اش در زمين و شاخسارهايش در آسمان هاست ؟ گفتند: آرى ، فرمود: پس از نماز واجب ، سى بار بگوييد: سبحان الله كه هر روزى كه آن را بگوييد، ويرانى ، آتش سوزى ، غرق ، سقوط در چاه ، و گرفتار درنده شدن ، و مرگ بد، و بلاياى آسمانى را از شما در آن روز مى گرداند، و براى شما باقيات صالحات است .
از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم): هر كه چهار چيز را واجد باشد بهشتى است ، هركه نگهدار و پناه او شهادت به لا اله الا الله باشد، و چون نعمتى به او رسد الحمد لله بگويد، و چون لغزش كند استغفرالله گويد، و پس از هر مصيبتى اناالله و انا راجعون گويد.
از نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم): فقرا خدمت پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) رسيدند و عرضه داشتند كه اغنيا مى توانند كه بنده آزاد كنند و ما نداريم ، و حج بروند، و صدقه دهند و جهاد كنند و ما نمى توانيم ، فرمود: هر كه صدبار الله اكبر گويد از آزاد كردن صد بنده برتر است ، و صدبار تسبيح از صد بار قربانى به حج بردن بالاتر است و صدبار تحميد الحمد لله برتر است از بار صد اسب امتعه و اسلحه كه در راه جهاد خدا بكار رود، و هر كه لا اله الا الله گويد در آن روز بهترين مردم است از نظر عمل مگر كسى كه بيشتر گفته باشد، اين گفته نبى اكرم به گوش اغنيا رسيد و آنان همه آنها را انجام دادند، فقيران دوباره به محضر پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) رسيدند و گفتند يا رسول الله ! اغنياء نيز آنچه فرموديد عمل كردند، حضرت فرمود: (اين فضل الهى است كه به هر كه خواهد عنايت مى كند).
و نيز فرمود (صلى الله عليه و آله و سلم): اگر يك بار سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر بگويم : برايم بهتر است از آنچه خورشيد بر آن مى تابد.
حمد گفتن (تحميد)
از امام ششم (عليه السلام): پيغمبر چون صبح مى كرد 360 بار خدا را حمد مى گفت (به تعداد رگهاى بدن ) به اين صورت الحمد لله كثيرا على كل حال و در حديث ديگر است كه شب نيز به همين تعداد خدا را حمد مى كرد.
نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: اول كسانى كه به بهشت خوانده مى شوند كسانى هستند كه خدا را بسيار حمد مى كنند و او را در نهان و آشكار سپاس مى گويند.