چه بيمارئى دردناكتر از بخل است ؟

همچنين در روايت از اسحاق بن عمار از امام صادق عليه السلام مى خوانيم كه حضرت فرمود:

پيامبر صلى الله عليه و آله به بنى سلمه خطاب كرد:

يا بنى سلمه من سيدكم ؟ چه كسى سيد و سالار شماست ؟!!

گفتند: يا رسول الله ، سيد و آقاى ما مردى است كه در او صفت بخل است .

حضرت فرمود:

واى داء اءدوى من البخل ، ثم قال : بل سيدكم الابيض الجسد البراء بن معرور

آن حضرت فرمود چه دردى بزرگتر از بخل است ؟ نه ، سيد شما آن مرد بخيل نيست ) بلكه سيد و آقاى شما آن سفيد پوست ، بنام براء بن معرور است .

و او مردى از صحابه و از انصار بود كه از ابتداى بعثت با پيامبر همراه بود و به آنحضرت كمك مى كرد (در بيعت عقبه ) و او اول بيعت كننده ايست از صحابه و اول كسى كه رو به قبله نموده و نماز خوانده است و نيز اول كسى بود كه ثلث مالش را در راه خدا وصيت كرد و او يكى از نقباء صحابه مى باشد.

بنابراين براء بن معرور، يك انسان نمونه اى غير از معصومين عليه السلام است كه مى تواند بهترين الگو و اسوه مسلمانان باشد.

از امام موسى كاظم عليه السلام در مذمت فرد بخيل مى خوانيم :

البخيل من بخل بما افترض الله عليه . ⁽¹⁰¹⁾

بخيل آن كسى است كه به آنچه از فرايض الهى است بخل مى ورزد مانند آن كسيكه خمس و زكوة ، مالش را نمى پردازد.

براى دين مسلمان هيچ آفتى بدتر از بخل نيست

از اولين چيزهايى كه بخيل نسبت به آن بخل مى ورزد فرايض الهى است و از آن جمله زكات مال مى باشد:

در ختام مبحث بخل به حديثى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در مذمت بخل اشاره مى كنيم كه حضرت فرمود:

ما محق الاسلام محق الشح شى ء، ثم قال : ان لهذا الشح دبيبا كدبيب النمل و شعبا كشعب الشوك . ⁽¹⁰²⁾

هيچ چيزى در نابودى اسلام ، مثل بخل نيست ، آنگاه فرمود: براى بخيل دبيب و مشى نرمى است مثل راه رفتن مورچه و ريسمان و حبل صيدى است مثل درخت شوك .

شحيح كسيت و بخيل كدامست ؟

در اينكه بدتر از بخيل انسانى است كه به آنچه در دست مردم است و آنچه هم كه در دست خويش است ، بخل مى ورزد، نه آن چه كه در دست دارد، مى خواهد به اهلش برساند و نه دوست دارد كه ديگران اين وظيفه را ادا كنند.

فضل بن ابى قراء مى گويد: امام صادق عليه السلام به من فرمود:

اتدرى ما الشحيح ؟ قلت : هو البخيل . قال : الشحيح اءشد من البخيل ، ان البخيل يبخل بما فى يده و الشحيح يشح على فى اءيدى الناس و على ما فى يديه حتى لا يرى مما فى ايدى الناس شيئا الا تمنى ان يكون له بالحل و الحرام و لا يقنع بما رزقه الله . ⁽¹⁰³⁾

اى فضل بن ابى قراء، آيا مى دانى شحيح كيست ؟

عرض كردم : او بخيل است .

حضرت فرمود:

شحيح از بخيل بدتر است و گناهش بيشتر است . همانا بخيل به آنچه كه خود در دست دارد بخل مى ورزد، ولى شحيح آن كسى كه به مال مردم و آنچه در دست مردم است بخل مى ورزد و نيز آنچه كه خود دارد بخل مى ورزد، تا آنجا كه نمى خواهد ببيند چيزى در دست مردم باشد يعنى مالدارى مردم را نمى تواند ببيند، مگر اينكه آرزو مى كند كه اموال مردم هم چه حلال و چه حرام ، از آن خودش باشد و به آنچه كه خداوند روزيش كرده قانع نيست .

اينست صفت زشت شحيح ، كه اينان نه تنها زكات و حقوق واجب الهى مال خويش را رد نمى كنند، بلكه نمى خواهند احدى مال و دارائى داشته باشد.

بنابراين منع زكات در ركود اسلام و مسلمين نقش بنيانى دارد كه از آثارش فقر اجتماعى و فرهنگى و عدم توازن مالى در جامعه اسلامى است .

بهشت بر مانع الزكات حرام است !!

بعضى از گناهان در جامعه از واكنش خاصى برخوردار است ، اما آن چنان كه بايست در اذهان و انظار مردم بزرگ جلوه نمى كند كه تا از آن پرهيز شود، بلكه متاءسفانه آن اهميت فوق العاده خود را از دست مى دهد، مثلا اگر ظلم و ستمگرى را، با بخل و خساست سرمايه داران و زراندوزان در جامعه و ميان مردم به مقايسه بگذاريم و با مردم مصاحبه به عمل آوريم قضاوت اكثريت قاطع مردم اينست كه ، ظلم و بيدادگرى را گناهى بزرگتر و غير قابل عف و معرفى مى كنند و حال آنكه بخيل و شحيح كه از دادن زكات مال ، خوددارى مى كنند و از صدقه و كمك بر مستمندان و بيچارگان بخل مى ورزند كسى آنها را ظالم نمى شناسد و يا گناهكارانى كه با گناهى كوچك و قابل عفو و اغماظ معرفى مى نمايند، و غالبا ثروتمندان بخاطر ثروت و مال ، حرمت و احترام بيشترى هم دارند، اما وقتى سنجش اين دو گناه ، در اين داستان را از امير المؤ منين عليه السلام مى خوانيم : كه حضرت براى بخيل چه ذنب لا يغفرى را قائل است .

امير المؤ منين عليه السلام شنيد كه مردى مى گويد:

بخيل از نظر ميزان و معيار گناه از ظلم پائين تر و گناهش كمتر است .

حضرت امير المؤ منين عليه السلام خطاب به آن شخص فرمود:

كذبت ان الظالم قد يتوب و يستغفر و يرد الظلامة على اهلها و الشحيح اذا شح منع الزكوة و الصدقة و صلة الرحم و قرى الضعيف و النفقة فى سبيل الله و ابواب البر و حرام على الجنة اءن يدخلها شحيح ⁽¹⁰⁴⁾

حضرت امير عليه السلام به آن شخص فرمود:

دروغ گفتى ، (حقيقت را بيان نكردى ) چرا كه ظالم توبه مى كند و از گناهان خود آمرزش مى طلبد و مظالم عباد را بر اهلشان رد مى نمايد، اما بخيل وقتى بخل بورزد، از كارهائى كه مى كند اينست كه :

زكات مالش را نمى دهد و از پرداخت صدقه و صله رحم و پذيرائى مهمان و انفاق در راه خدا مضايقه مى كند و تمامى درهاى خير را به روى خود مى بندد و بنابراين بخيل بر بهشت حرام است و آدم بخيل داخل بهشت نمى گردد.

اينست جزاى كسى كه از پرداخت زكات دريغ مى ورزد و بهشت را بر خود حرام مى گرداند و نفرين و لعن همه مساكين و بيچارگان را براى خود مى خرد و به علت بخل است كه هميشه ضعفاء و فقراء با سرمايه داران و ثروتمندان بخيل سر آشتى و دوستى ندارند.

امير المؤ نين عليه السلام در فرازى ديگر از سخنان خود در مذمت بخل و بخيل چنين مى فرمايد:

اذا لم يكن لله فى عبد حاجة ابتلاه بالبخل ⁽¹⁰⁵⁾

اگر خداوند در بنده اى خيرى نبيند او را به بيمارى بخل گرفتار مى كند.

پس صفت بخل در انسان مستلزم بى خير بودن آدمى است .

صاحبان ثروت با منع زكات چگونه عذاب مى شوند؟

صاحبان طلا و نقره و كارتلهاى بزرگ نفتى و سرمايه داران كلان و فئودالها و زمينداران بزرگ و بازرگانان و...، با پرداخت رقم درشت زكات ، و خمس ، مى توانند همه مشكلات اقتصادى جهان اسلام را حل نموده و از عهده تاءمين مايحتاج زندگى مستضعفان برآيند، كه متاءسفانه ثروت فراوان و ذخائر نقدينه و املاك و اموال باد آورده ، آنان را مست كرده و خود را از هر گونه تصميم گيرى عاقلانه در امر تزكيه نفس و تزكيه مال عاجز ساخته اند. تجار و بازرگانان و بازاريان و زمين داران هم اغلب موفق و مستعد به تزكيه اموال خويش ‍ نمى باشند و غالبا طبقات ضعيف و متوسط از مسلمانان هستند كه بيشتر توفيق تزكيه و پرداخت زكات را دارند، و زكات ناچيز و خمس اندك طبقات كوچك هم قادر به جبران كمبودها و نيازمنديهاى فقرا و مساكين موجود نيستند و بطور كلى اقتصاد اسلام را تاءمين و تضمين نمايند، اما اگر اين گروه كه ثروتها را در دنيا اختصاص به خود داده اند، بخواهند حقوق الهى كه بيشتر تعلق به ضعفا و مساكين و فقرا دارد را از مال خويش خارج نكنند، اقتصاد اسلام و مسلمين به حداقل خود رسيده و موجبات فقر و گرسنگى مسلمانان را فراهم آورده و مرگ و مير، مستضعفان عالم را تهديد مى نمايد و اينجاست كه عذابى دردناك به انتظار سرمايه داران خواهد بود، و در روز قيامت و عالم پس از مرگ به سزاى اينهمه سر پيچى از فرامين حق ، و بى توجهى به آنچه در جهان اسلام مى گذرد را خواهند ديد.

در روايت جرير از امام ششم ، حضرت صادق عليه السلام چنين مى خوانيم كه آن حضرت در كيفيت عذاب و مكافات عمل مانع الزكات در قيامت مى فرمايد:

ما من ذى مال ذهب او فضة يمنع زكوة ماله الا حبسه الله عزوجل يوم القيامة بقاع قرقر و سلط عليه شجاعا اقرع يريده و هو يحيد عنه فاذا راءى انه لا مخلص له اءمكنه من يده فقضمها كما يقضم الفجل ، ثم يصير طوقا فى عنقه و ذلك قول الله عزوجل :

سيطوقون ما بخلو به يوم القامه و ما من ذى مال ابل او غنم او بقر يمنع زكوة ماله الا حسبه الله يوم القيامة بقاع قرقر يطاءكل ذات ظلف بظلفها و ينهشه كل ذات ناب بنابها، و ما من ذى مال نخل او كرم او زرع يمنع زكوتها الا طوقه الله ريعة الى سبع ارضين الى يوم القيامة . ⁽¹⁰⁶⁾

حضرت امام صادق عليه السلام فرمود:

هيچ صاحب مالى (كه از طلا و نقره اموال كلانى بدست آورده باشد) نيست كه زكات مال خويش را بدهد مگر آنكه خداوند او را در روز قيامت در بقاع قرقر و صاف ، و زمين هموار حبس مى كند، و بر او مارگزنده اى را مسلط نموده ، هرگاه آن حيوان به او حمله مى كند آن مانع الزكات از آن مى گريزد، پس هرگاه ديد كه خلاصى از آن ندارد و امكان فرار از دست آن حيوان گزنده و خزنده نيست ، به دست خود پناه برده چنان دست خود را مى گزند، مثل جويدن ترب و براى فرار از عذاب دست خود را مى جود). سپس آن مار به شكل طوقى در گردنش حلقه زده و او را مى آزارد، و اين است قول خداى تعالى كه فرمود:

زود باشد بگردنشان پيچيده شود آنچه كه به آن در دنيا بخل ورزيدند، در روز قيامت ، و هيچ صاحب مالى از شتر و گاو و گوسفند نيست كه زكات مالش را ندهد مگر خداوند او را در روز قيامت در زمين هموار قرار داده و حيوانات سم دار، و سمداران ، بدن او را زير پاى خويش له كرده و پايمال مى كنند، و صاحبان نيش با نيش خود او را مى گزند و هيچ صاحب مالى از نخلستان و تاكستان و زراعت نيست كه منع زكات كند مگر آنكه خداوند كل زمين مورد زراعت و نخل و انگور را تا هفت طبقه به شكل طوق تا روز قيامت بگردنش ‍ مى افكند و آن زمينى كه زكات محصولاتش را نداده طوق مى گردد، و به امر خداوند بگردنش مى افكند.

اين كار براى خداوند قادر متعال كه مى خواهد بنده متجاوز و طغيانگرش را عذاب كند، كارى سهل و آسان است و هرگونه تصورات واهى در عالم ماده است كه انسانها از عهده آن بر نمى آيند، و تصور عذاب الهى براى انسانها نيز غير قابل قبول است .

مانع الزكات قيامت از شدت حسرت دستش را مى جود

داستانى است كه ابوايوب انصارى از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى كند كه آن حضرت فرمود:

ايما رجل له مال لم يعط حق الله منه الا جعله الله على صاحبه يوم القيامة شجاعا له زبيبتان ينهشه حتى يقضى بين الناس فيقول : مالى و مالك ؟ فيقول : انا كنزك الذى جمعت لهذا اليوم ، قال : فيضع يده فى فيه فيقضمها . ⁽¹⁰⁷⁾

هر مردى كه براى او مالى باشد، و حق الله را از آن مال (به مستحقش ) ادا نكند، مگر آنكه خداوند موكل مى كند و قرار مى دهد در روز قيامت بر آن صاحب مال مارى را كه از براى او زبيب تان (دو نقطه سياه بالاى چشم ) است كه مى گزد و نيش مى زند تا آنكه آن شخص (در روز قيامت ) به قضاوت مى ايستد و به آن مار مى گويد:

ترا با من چه كار است ؟! (آن مار كه ماءمور حضرت حق است ) مى گويد: من مال توام كه گنج كرده بودى و جمع كردى براى اين روز، سپس پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: پس ‍ آنگاه آن مرد دستش را در دهان خويش نهاده و با دندانش دست خود را مى جود.

مانع الزكات از مار اقرع بجهنم مى گريزد

تحت اين عنوان از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى خوانيم :

قال صلى الله عليه و آله : مانع الزكوة يجر قصبه فى النار يعنى امعاه فى النار، و مثل له ماله فى النار فى صورة شجاع اقرع له زبيبتان يفر الانسان منه و هو يتبعه حتى يقضمه كما يقضم الفجل و يقول : اءنا مالك الذى بخلت به . ⁽¹⁰⁸⁾

حضرت فرمود:

مانع الزكات را امعاء و احشائش كه در جهنم است بسوى جهنم مى كشاند، (توصيفش را بهتر از اين نمى شود بيان كرد، صورتش را بايد خود مانع الزكات ببيند و بگويد) و اموال مانع الزكات در آتش جهنم به شكل و صورت مارى اقرع است كه موى سرش از كثرت زهرش ريخته و براى آن مار زبيتبان است يعنى دو گوشه دهنش كف دارد (مثل آدمى كه دو كنج دهنش از پر گوئى كف مى كند) و يا دو نقطه سياه بالاى دو چشمش قرار دارد ⁽¹⁰⁹⁾، مثل شده كه هر انسانى از چنين مارى مى گريزد، ولى آن مار او را دنبال مى كند تا وقتى كه او را مى گيرد و همچون تربچه او را مى جود، (بلى همان اموال غير مزكى به شكل چنين مارى ممثل مى شود) و در آن وقت به او مى گويد: منم مال تو، آن مالى كه نسبت به اداء آن بعنوان زكات بخل مى ورزيدى و حاضر نمى شدى حقوق مستمندان را بدهى . اينك من همان اموال توام و در اينجا همواره با او بوده و در خدمت تو هستم .

با منع زكات به قحطى گرفتار مى شويد:

قحطى عوامل دارد كه در عالم تكوين هيچ معلولى بدون علت نيست ، يكى از بزرگترين عوامل قحطى در جوامع مسلمين ، منع زكات و زير بار اين فريضه الهى نرفتن است .

در روايت سكونى از حضرت امام جعفرابن محمد الصادق عليه السلام از آباء گراميشان ، از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است كه مى فرمايد:

قال : لا تزال امتى بخير مالم يتخاونوا و ادو الامانة و اتو الزكوة ، و اذا لم يفعلوا ذلك ابتلوا بالقحط و السنين . ⁽¹¹⁰⁾

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:

امت من هميشه بخير و سلامتند، تا زمانيكه به همديگر نيرنگ نزنند و خيانت نكنند و اداء امانت نمايند و زكات مال را بدهند، و هرگاه چنين نكردند به قحطى و گرسنگى مبتلا مى گردند.

اين سخن پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است كه همه اهل قبله بايد آن را بپذيرند، و اگر گرسنگى و قحطى قاره آفريقا و قسمتى از اروپا و آمريكا و قاره هند و قسمتى از آسيا را فرا گرفته است و سالى صدها و هزاران ، كودك ، پير و جوان بواسطه قهر زمين و بخل آسمان مى ميرند و از بين مى روند، چرا كه سرمايه داران به سخنان پيامبر خويش عمل نكردند، از جمله زكات مال ندادند و فرائض الهى را زير پا گذاشتند، آيا يكى از دلائل فقر و نادارى ، قحطى و گرسنگى در عالم اسلام نمى تواند زير پا گذاشتن احكام الهى و منع خمس و زكات باشد؟! بنابراين سرمايه داران در ايجاد فقر گرسنگى و مرگ و مرگ و مير مسلمانان جهان نقش اساسى دارند.

چرا مواشى و حيوانات نابود مى گردند؟

چرا باران به وقت نمى بارد؟ و زمين را سرسبز و خرم نمى كند؟

چرا دولتهاى مسلمان ، ذليل و خوار مى گردند و گاهى از هم فرو مى پاشند؟ و چرا مواشى و حيوانات از قحطى و گرسنگى و تشنگى مى ميرند؟

پاسخ همه سؤ الات را در روايت ياسر خادم از امام رضا عليه السلام مى خوانيم :

عن ابى الحسن الرضا عليه السلام قال :

اذا كذبت الولاة حبس المطر، و اذا جار السلطان هانت الدولة ، و اذا حبست الزكوة ماتت المواشى . ⁽¹¹¹⁾

حضرت رضا عليه السلام فرمود:

هرگاه ولات جور دروغ بگويند، باران (در وقت ضرورت ) حبس مى گردد و نمى بارد، و هرگاه سلطان ، جور و ستمى به ملتها و مردم روا دارد، دولتها ذليل و خوار مى گردند. (مردم از دولت تبعيت نمى كنند) و هرگاه زكات مال حبس گردد، و مردم زكات اموالشان را پرداخت ننمايند مواشى و چهار پايان از گرسنگى بوسيله قحطى مى ميرند.

امروز اكثريت مسلمان عالم به چنين دردهائى مبتلايند و تحت فشار ظلم و ستم سلاطين جور و حكام خائن بسر مى برند.

هيچ مالى از كسى آفتى نمى بيند مگر به ترك زكات

سر حيف و ميل شدن ، و ضايع گرديدن و نابود گشتن ، و هر گونه خسارت و زيانى ، از بى اعتنائى به احكام الهى و نپرداختن خمس و زكات واجب اموال است و در بيان حضرت صادق عليه السلام اين واقعيت تبلور دارد:

قال عليه السلام : ... ما من مال يصاب الا بترك الزكوة . ⁽¹¹²⁾

هيچ مالى مورد اصابت خسران و آفت قرار نمى گيرد مگر به ترك زكات .

ندادن زكات واجب آفات فراوانى را متوجه اموال و كشت و زرعها مى گرداند و آن نفرت و نفرينى است كه محرومان هر جامعه نسبت به اموال فراوانى كه صاحبان آن تزكيه نكرده اند متوجه مى نمايد.

ثانيا: وقتى حقوق الهى از اموال پرداخت نگردد و صاحبان اموال فراوان اگر از پرداخت زكات واجب بخل ورزند، متحمل زيان و ضرر فراوانى خواهند شد، در روايت از معصوم عليه السلام كه گوياى اين واقعيت است .

از امام صادق عليه السلام مى خوانيم كه فرمود:

من منع حقا لله عزوجل انفق فى باطل مثليه .

آنكس كه حقى از خداوند عزوجل منع نمايد، دو برابر آن را در باطل مصرف خواهد نمود.

واكنش منع و تضييع زكوة :

چرا اينهمه اموال در روى زمين ضايع و نابود مى گردد، و يا مورد انتفاع و بهره بردارى صحيح و معقول قرار نمى گيرد تا اقتصاد برين را در جامعه پياده كرده ايفا كند و در حل مشكلات مالى و فرهنگى و دينى محرومان و مستضعفان هر جامعه ، نقش ايفاگر و مفيد خوش آيندى را در بربگيرد، پاسخ اين چراها را از امام ششم شيعيان حضرت جعفربن محمد الصادق عليه السلام مى خوانيم كه آن امام بر حق فرمود:

ما ضاع مال فى بر و لا بحر الا بتضييع الزكات و لا يصاد من الطير الا ماضيع تسبيحه . ⁽¹¹³⁾

هيچ مالى در صحرا و دريا ضايع نمى گردد و از انتفاع صحيح نمى افتد مگر به تضييع زكاتش ، و هيچ طايرى به دام صياد گرفتار نمى گردد و صيد نمى شود مگر از تسبيح و ذكر خداوند غافل گرديده و گرفتار مى شود.

اگر فلسفه اين همه ضايعات اموال و بى استفاده ماندن اينهمه از محصولات بر و بحر و موجودات قابل استفاده و ارزش و مفيد در محور زندگى انسانهاى محروم كه در زمين و زمان موجود است را بخواهيم بدانيم ، به اين روايت و سخن مبارك امام صادق عليه السلام بايد بنگريم كه چون حقوق فقراء و مساكين و محرومان عالم در آن ثروتها و اموال ضايع مى گردد و مخصوصا زكوة پرداخت نمى شود، و مهمتر اينكه اگر حيوانى از تسبيح خداوند غافل گردد و در دام صياد گرفتار مى شود، پس يك انسان با اينكه همه موجودات عالم و اجزاى سماوى و ارضى و قمر و تضفيل وجود او و براى او آفريده شده ، اگر سپاسگذار نعمت الهى نبوده و خدا را شكرگزار نباشند چه نقش مهم در تضييع نعمتها و نابودى ارزاق بشيريت دارد؟!! بهمين دليل از نعمتها حيز انتفاع و استفاده مى افتد و محو و نابود مى گردد، و مورد استفاده خلق الله (كه صاحب و يا صاحبانش هستند)قرار نمى گيرد.

حضرت امام عليه السلام علت ضايع شدن اموال را عدم دادن زكاة و تزكيه آن ياد كرده و بدام افتادن هر پرنده را بعلت غفلت از تسبيح خداوند عالم مى داند (يعنى هرگاه مخلوق ، آفريدگارش را فراموش كند گرفتار تاءمين معاش و مشكلات اقتصادى مى شود).

در روايت ابى حمزه از حضرت امام باقر عليه السلام آمده است كه آن حضرت از كتاب على عليه السلام از قول پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده كه حضرت نيز بركت ندادن زمين را از منع زكات مى داند، مى فرمايد: اذا منعت الزكوة منعت الارض بركاته . ⁽¹¹⁴⁾

هرگاه زكات مال پرداخت نگردد، زمين بخل ورزيده و بركات خويش را صادر نمى كند.

در اينجا نيز علت عدم بهره بردارى از بركات زمين منع زكات بيان شده است . بنابراين نابودى و خسران اموال و مرگ و مير مواشى و حيوانات و زراعات بدون علت نيست .

چرا زمين از بركات خود بخل مى ورزد؟

تحت اين عنوان هيچ مالى آسيب نمى بيند مگر به ترك زكات به روايت ابى حمزه از امام محمد باقر عليه السلام مى نگريم كه فرمود:

قال : وجدنا فى كتاب على عليه السلام ، قال رسول الله صلى الله عليه و آله اذا منعت الزكوة منعت الارض بركاته . ⁽¹¹⁵⁾

امام باقر عليه السلام فرمود:

در كتاب على عليه السلام يافتم كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هرگاه زكات منع يا ممنوع گردد و پرداخت نشود، زمين بركات خويش را نمى دهد.

فقال : يا محمد بن مسلم ما من احد يمنع من زكوة ماله شيئا الا جعل الله عزوجل ذلك يوم القيامة ثعبانا من نار مطوقا فى عنقه ينهش من لحمه حتى يفرغ من الحساب ، ثم قال هو قول الله عزوجل : سيطوقون ما بخلوا به يوم القيامة يعنى ما بخلوا به من الزكوة .

حضرت صادق عليه السلام فرمود: اى محمد بن مسلم هيچ احدى نيست كه چيزى از زكات مالش را نپردازد مگر خداوند متعال در روز قيامت اژدهايى از آتش را در گردنش ‍ مى افكند كه بگردنش مى پيچد و گوشت تنش را مى گزد و نيش مى زند، به همين نحو عذابش مى كند تا آنكه از حساب و محاسبات عمل خويش فارغ گردد

سپس حضرت فرمود: اينست قول خداى تعالى كه زود باشد كه طوق گرديده شود بگردن آنكس كه بخل ورزيد، در روز قيامت ، و حضرت فرمود: يعنى آنچه كه از زكات مالش ‍ بخل ورزيدند.

بنابراين ، نپرداختن زكات و تضييع حق الله و حق المساكين ، موجب عذاب اليم مى گردد، و اينست هلاكت و نابودى كه از مال ، گريبان اهل بخل و مردم بى ايمان را مى گيرد، و آنها كه مال فراوان دارند و ممسك هستند و حاضر به اداء حقوق الهى نيستند بايد چنين بسوزند و بسازند.