احكام جوانان

محمود اكبرى

- ۴ -


مجموعه روشهاى سؤالات هنرى احكام

مسائل تلگرافى

1. با كدام دست‏بايد به سر مسح بكشيم؟

2. در كجاى نماز مى‏توان به فارسى دعا كرد؟

3. كسى كه از دستش خون مى‏آيد و قطع نمى‏شود، براى وضو گرفتن چه وظيفه‏اى دارد؟

4. اگر معلوم شود كه وضويش با آب نجس بوده، چه وظيفه‏اى دارد؟

5. اگر خواندن نماز مغرب و عشا از نيمه شب بگذرد، بايد آن را به چه نيتى خواند؟

6. اگر بعد از نماز معلوم شد كه امام جماعت كافر بوده، وظيفه اقتداكنندگان چيست؟

7. اگر نمازگزار جهت قبله را نداند چه وظيفه‏اى دارد؟

8. اگر بعد از نماز معلوم شود كه نمازگزار از قبله منحرف بوده،وظيفه او چيست؟

9. اگر لباسى آستر دارد و خون به هر دو طرف آن نفوذ كرده، براى نماز چه بايد كرد؟

آيا مى‏دانيد

1. آيا مى‏دانيد كه پسر عمو و پسر خاله و پسر دايى به دختر عمو و دختر خاله و دختر دايى نامحرم است؟

2. آيا مى‏دانيد كه موسيقى طرب انگيز حرام است؟

3. آيا مى‏دانيد كه زدن كودك بدون مجوز شرعى حرام است و اگر پوست‏بدن او قرمز شود، ديه دارد؟

4. آيا مى‏دانيد كه موش نجس نيست؟

5 آيا مى‏دانيد خونى كه از ميان لثه‏ها بيرون مى‏آيد نجس و خوردن آن حرام است؟

6. آيا مى‏دانيد در ميان نماز، نبايد كلمه بيجا (حتى «الله اكبر» را براى جلب توجه ديگران) بگوييم؟

بازى با كلمات احكام

در اين قسمت‏به گوشه‏اى از بازيهاى احكام اشاره مى‏كنيم:

الف) واژه‏ها و كلماتى كه با برداشتن حرفى از آنها،نامهاى ديگرى به دست مى‏آيد:

1. كدام يك ازواجبات نماز است كه اگر حرف اول آن را داريم،نام يكى از شهرهاى عربستان مى‏شود؟

2. يكى از واجبات بسيار مهم نماز است كه اگر حرف اول آن را برداريم، نام شهركى در كنار تهران مى‏شود؟

3. از پاك كننده‏هاست كه اگر حرف اول آن را برداريم هم نشانه ادب است و هم نماز با آن پايان مى‏يابد.

4. از مبطلات نماز است كه اگر حرف اول آن را برداريم، نام وسيله جنگى مى‏شود؟

5. از پاك كننده‏هاست كه اگر اول آن را برداريم، نام وسيله جنگى مى‏شود؟

6. از فروع دين است كه اگر حرف اول آن را برداريم، نام يكى از فلزها مى‏شود؟

7. يكى از مقدمات نماز است كه اگر حرف اول آن را برداريم، نام يكى از امراض خطرناك مى‏شود؟

8. يكى از مقارنات نماز است كه اگر حرف اول آن را برداريم، نام يكى از اقسام آبها و نام يكى از مرضها به دست مى‏آيد؟

ب) با اضافه نمودن حروفى به اول و آخر اين كلمات، احكام مورد نظر را به‏دست‏بياوريد:

1. از راههاى به دست آوردن احكام دين ..... قلى..... است.

2. مقدار آبى كه كمتر از كر است،.....لى..... مى‏باشد.

3. يكى از اركان نماز.....جد..... است.

4. از پاك كننده‏ها.....مى..... است.

5. بر شخصى كه به سن بلوغ برسد،..... كلى..... واجب مى‏شود.

6. از مقارنات نماز.....والا..... است.

7. از نجاسات.....ردا ..... است.

ج) براساس حرف مورد نظر، از شاگردان واژه‏هايى از احكام را مى‏خواهيم كه با آن حرف شروع شده باشد، مانند حرف الف (در اذان و اقامه) و هر كدام بيشتر بتوانند پيدا كنند برنده اين بازى هستند.

د) مخلوط كردن واژه‏هاى مختلف و جدا كردن آن توسط شاگردان; نظير، واجبات نماز كه بر روى كارت يا تخته يا كاغذ نوشته شده با اركان نماز مخلوط شوند و شاگردان داوطلب آنها را از همديگر جدا كنند; مثال ديگر، شاگردان بايد بعضى از نامهاى نجاسات را كه با نامهاى بعضى از مطهرات مخلوط شده و يا نام مستحبات و واجبات نماز را كه با هم مخلوط شده‏اند از همديگر جدا كنند.

آيا مى‏توانيد؟

1. آيا مى‏توانيد تمام واجبات نماز را به ترتيب شماره كه نه تا است، بنويسيد؟

2. آيا مى‏توانيد هفت مرحله وضو را به ترتيب بنويسيد؟

3. آيا مى‏توانيد پنج مرحله تيمم را به ترتيب بنويسيد؟

4. آيا مى‏توانيد مراتب امر به معروف را به ترتيب بيان كنيد؟

5. آيا مى‏توانيد چهار مرحله غسل را به ترتيب بنويسيد؟

6. آيا مى‏توانيد نمازهايى كه بايد به ترتيب خوانده شوند، ذكر نماييد؟

7. آيا مى‏توانيد تمام موارد تيمم كه هفت مورد است، بنويسيد؟

8. آيا مى‏توانيد مبطلات نماز را بيان كنيد؟

9. آيا مى‏توانيد شرايط نماز جماعت را كه چهار تاست،بنويسيد؟

به من بگو

در اين نوع از برنامه احكام، حرف اول و آخر واژه‏هاى احكام مطرح مى‏شود و شاگردان بايد واژه مورد نظر را پيدا كنند، مانند مواردزير:

1. بمن بگو نمازى كه اولش «ص‏» و آخرش «ح‏» باشد كدام است.

2. به من بگو نمازى كه اولش «ج‏» و آخرش «-ه‏» باشد؟

3. به من بگو نمازى كه اولش «آ» و آخرش «ت‏» باشد؟

4. به من بگو نمازى كه اولش «م‏» و آخرش «ب‏» باشد؟

5. به من بگو كتابى كه اولش «ر» و آخرش «-ه‏» باشد؟

6. به من بگو واژه‏اى كه اولش «م‏» و آخرش «د» باشد؟

7. به من بگو واژه‏اى كه اولش «ت‏» و آخرش «د» باشد؟

8. به من بگو واژه‏اى كه اولش «ف‏» و آخرش «ى‏» باشد؟

9. به من بگو نمازى كه اولش «غ‏» و آخرش «-ه‏» باشد؟

10. به من بگو مسجدى كه اولش «ق‏» و آخرش‏«ا» باشد؟

11. به من بگو مسجدى كه اولش «ا» و آخرش «ى‏» باشد؟

12. به من بگو مكانى كه اولش «م‏» و آخرش «-ه‏» باشد؟

مسائل ناقص را كامل كنيد

مساله 11 مسائلى را كه انسان غالبا به آنها احتياج دارد...................

مساله 323 - هفت چيز وضو را باطل مى‏كند: اول: بول، دوم:غائط، سوم: باد معده و........................

مساله 298 - اگر بعد از وضو شك كند چيزى كه مانع رسيدن آب است در اعضاى بدن بوده يا نه........................

مساله 268 - وضو گرفتن از حوض مدرسه‏اى كه انسان نمى‏داند آن حوض را براى.......................

مساله 257 - اگر براى مسح، رطوبتى در كف دست نمانده باشد، نمى‏تواند دست را با آب خارج تركند، بلكه.....................

مساله 317 - مس نمودن خط قرآنى يعنى، رساندن جايى از بدن به خط قرآن براى كسى كه وضو ندارد..........................

مساله 243 - بايد صورت و دستها را از بالا به پايين شست و اگر از پايين به بالا.......................

مساله 303 - اگر بعد از نماز شك كند كه وضو گرفته يا نه، نماز او صحيح است، ولى.......................

مساله 319 - كسى كه وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانى .......................

مساله 248 - در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول، واجب و مرتبه دوم، جايز و مرتبه.......................

مساله 282 - لازم نيست، نيت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند، ولى بايد......................

مساله 304 - اگر در بين نماز شك كند كه وضو گرفته يا نه، نماز او باطل است و بايد ...................

مساله 756 - اگر به نيت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بين نماز يادش بيايد كه نماز ....................

مساله 287 - هر كدام از كارهاى وضو را كه مى‏تواند به تنهايى انجام دهد، نبايد در.....................

مساله 331 - اگر جبيره تمام يا بيشتر اعضاى وضو را بگيرد، بايد..........

مساله 259 - مسح كردن از روى جوراب و كفش..............

مساله 290 - اگر مى‏داند چيزى به اعضاى وضو چسبيده، ولى شك دارد كه از رسيدن آب جلوگيرى مى‏كند يا نه،...................

مساله 280 - هرگاه وقت‏به قدرى تنگ باشد كه وضو بگيرد، تمام نماز يا مقدارى....................

مساله 301 - كسى كه شك دارد وضو گرفته...................

مساله 258 - اگر رطوبت كف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، مى‏تواند سر را با همان رطوبت مسح كند و براى..............

مساله 249 - بعد از شستن هر دو دست، بايد جلو سر را با ترى آب وضو كه در دست مانده مسح كند و لازم نيست..............

مساله 251 - لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد، بلكه بر موى جلو سر هم..................

مساله 762 - برگرداندن نيت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب..............

مساله 758 - اگر در بين نماز عصر شك كند كه نماز ظهر را خوانده يا نه، بايد نيت را..............

مساله 748 - كسى كه به اندازه خواندن يك ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز را به..............

مساله 746 - اگر يقين كند، وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بين نماز شك كند..............

مساله 740 - اگر از روى معصيت‏يا به واسطه عذرى نماز مغرب يا نماز عشا را تا..............

مساله 1124 - هر وقت انسان، اسم مبارك حضرت رسول -صلى الله عليه وآله وسلم مانند محمد و احمد يا لقب و كنيه آن جناب مثل «مصطفى‏» و «ابوالقاسم‏» را بگويد يا بشنود، اگر چه در نماز باشد..................

مساله 1295 - سفرى كه اسباب اذيت پدر و مادر باشد حرام است و انسان بايد در آن سفر نماز را تمام بخواند و [اگر در ماه رمضان باشد] روزه هم بگيرد.

مساله 1137 - در حال نماز، انسان نبايد به ديگرى سلام كند و اگر ديگرى به او سلام كند، بايد..................

مساله 1236 - براى سه چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو به‏دستورى كه بعدا گفته مى‏شود به جا آورد: اول: آن كه در بين نماز، سهوا حرف بزند. دوم: آن كه يك سجده را فراموش كند..................

مساله 1250 - دستور سجده سهو اين است كه بعد از سلام نماز، فورا نيت‏سجده سهو كند و..................

مساله 374 - اگر در غسل به اندازه سر مويى هم از بدن نشسته بماند،..................

مساله 330 - اگر جبيره، تمام صورت يا يكى از دستهارا بگيرد يا تمام هر دو دست را گرفته باشد بايد ..................

مساله 288 - كسى كه نداند آب براى او ضرر دارد و بعد از وضو بفهمد..................

مساله 303 - اگر بعد از نماز شك كند كه وضو گرفته يا نه..................

مساله 261 - وضوى ارتماسى آن است كه ..................

مساله 263 - اگر وضوى بعضى از اعضا ارتماسى و بعضى را غير ارتماسى انجام دهد، ..................

مساله 260 - اگر روى پا نجس باشد و نتواند براى مسح، آن را آب بكشد بايد..................

مساله 678 - اگر وقت نماز به قدرى تنگ باشد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از وقت‏خوانده مى‏شود، بايد..................

احكام الفبايى

در اين قسمت،احكام به صورت سؤالى به ترتيب حروف الفبا تنظيم‏شده مربى مى‏تواند در برنامه‏هاى روزانه به صورت متنوع از آنها استفاده نمايد و بدين وسيله نوجوانان و جوانان مى‏توانند با واژه‏هاى مختلف احكام آشنا شوند.

الف:

1. از فروع دين كه اولش «الف‏» است؟

2. از نمازهاى واجب كه به هنگام حوادث طبيعى وحشتناك، خوانده مى‏شود؟

3. از پاك كننده‏ها كه «كافر» را پاك مى‏كند؟

4. از پاك كننده‏ها كه «سگ‏» و «خوك‏» را پاك مى‏كند؟

5. از نجاساتى كه اولش «الف‏» است؟

6. از آبهايى كه يك بار به نجس بخورد پاك مى‏كند؟

7. آبى كه نمى‏شود با آن وضو و غسل انجام داد؟

8. يكى از پاك كننده‏هايى كه به وسيله «زبان‏» پاك مى‏كند؟

9. از چيزهاى نجسى كه به واسطه «انقلاب‏» پاك مى‏شوند؟

10. آب صافى كه به مجرد برخورد نجس، نجس مى‏شود؟

ب:

11. از اقسام آبها كه اولش «ب‏» باشد؟

12. آيا روى برف مى‏توان تيمم نمود؟

13. امتياز باران بر آبهاى ديگر چيست؟

14. آيا لباسى كه بر آن باران باريده، پاك مى‏شود؟

15. كسى كه لباسش نجس بوده و از ميان باران عبور كرده، بطورى كه لباسش خيس شده، آيا لباسش پاك مى‏شود؟

16. بول كدام حيوان پاك است؟

17. آيا زير باران مى‏توان وضو گرفت؟

پ:

18. از شرايط وضوو از مقدمات نماز است؟

19. پاك كننده‏اى كه به آن دسترسى نداريم؟

20. مقدار پوشش زن و مرد در نماز چه مقدار بايد باشد؟

ت:

21. دومين ركن نماز كه اولش «ت‏» است؟

22. آيا مى‏توان در حين تكبيرة الاحرام دستها را حركت نداد؟

23. تسبيحات اربعه را بايد چند بار بگوييم؟

24. چرا تسبيحات اربعه را «اربعه‏» مى‏گويند؟

25. نمازى كه پنج تكبير دارد كدام است؟

26. كدام تكبيرى است كه مى‏توان در حين حركت گفت؟

ج:

27. نام نمازى كه به صورت گروهى مى‏خوانند چيست؟

28. نام نماز گروهى هفتگى چيست؟

29. نام نماز جماعت‏سالانه چيست؟

30. نام نماز جماعت كه سالانه درحج‏برگزار مى‏شود چيست؟

31. نماز جماعتى كه نه قنوت دارد كدام است؟

32. نماز جماعتى كه ده ركوع دارد كدام است؟

33. نماز جماعتى كه دو قنوت دارد كدام است؟

34. نماز جماعتى كه نه قنوت دارد و نه سوره كدام است؟

35. از اقسام آبها كه با برخورد با نجس، نجس نمى‏شود؟

36. از اقسام وضو كه قسمتى از اعضاى وضو شسته نمى‏شود؟

چ:

37. دو آب زيرزمينى كه با حرف «چ‏» شروع مى‏شود؟

38. از اقسام آبها كه حكم آب كر را دارد؟

39. حواله و نوشته‏اى كه شخص به‏وسيله آن از پولى كه در بانك دارد برداشت مى‏كند؟

40. چيزهايى كه سجده بر آنها صحيح است؟

41. چيزهايى كه نماز را باطل مى‏كند؟

42. چيزهايى كه زكات دارد؟

43. چيزهايى كه خمس دارد؟

44. چيزهايى كه خمس ندارد؟

45. از چيزهايى كه سجده بر آن صحيح و اول آن «چ‏» است؟

46. از اقسام دائم السفر كه اولش «چ‏» باشد؟

47. چگونه بايد وضو گرفت؟

48. چگونه بايد تيمم كرد؟

49. چگونه بايد غسل كرد؟

ح:

50. از واجباتى كه سالانه انجام مى‏شود و جزو فروع دين است؟

51. از واجبات بعد از غسل ميت كه اولش «ح‏» است.

52. حرام چيست و محرمات كدامند؟

53. حريم چيست؟

خ :

54. از پاك كننده‏هايى كه اولش «خ‏» باشد كدام است؟

55. از مايعاتى كه نجس است؟

56. از نجاساتى كه راه مى‏رود؟

57. از حيوانات نجسى كه اولش «خ‏» است؟

58. از چيزهاى نجسى كه علاوه بر خاك مال كردن، شستن نيز لازم است؟

د:

59. از گناهان بزرگى كه مجازات آن، بريدن دست است؟

60. مقابله با كسانى كه منافع و حقوق انسان را غصب مى‏كنند، چه نام دارد؟

61. يكى از ويژگيهاى افراد شرور در برخورد با ديگران؟

62. از گناهان بزرگى كه اولش «د» است؟

ذ:

63. از مقارنات نماز كه اولش «ذ» باشد؟

64. كدام ذكرى است كه بايد در حين گفتن آن، بدن آرام باشد؟

65. كدام ذكرى است كه در حين گفتن آن، نبايد بدن آرام باشد؟

66. كدام ذكرى است كه مى‏تواند بدن آرام نباشد؟

67. كدام ذكرداراى چهار قسمت است؟

68. كدام ذكرى است كه در ركوع خوانده مى‏شود؟

69. كدام ذكرى است كه در سجده خوانده مى‏شود؟

ر:

70. از واجب مهمتر است و در نماز پنج تاست؟

71. از اركان نماز كه اولش «ر» باشد؟

72. واجبات ركوع را نام ببريد؟

73. نام وثيقه‏اى كه براى گرفتن وام قرار مى‏دهند؟

ز:

74. يكى از پاك كننده‏ها كه اگر حرف اول آن را برداريم، وسيله جنگى مى‏شود؟

75. يكى از فروع دين كه مخصوص توليد كننده‏هاست؟

76. نام زكات سالانه عمومى چيست؟

77. كنار گذاشتن ده درصد از غلات را مى‏گويند؟

س:

78. از واجبات نماز كه اگر حرف اولش را برداريم، يكى از شهرهاى عربستان مى‏شود؟

79. اقسام سجده را نام ببريد؟

80. نام سجده‏اى كه براى كار اضافى يا كم در نماز بعد از نماز انجام مى‏شود چيست؟

81. يكى از چيزهايى كه در نماز استفاده مى‏شود كه اگر حرف اولش را برداريم نام ديگر «راه‏» مى‏شود و اگر حرف آخرش را برداريم، نام امام چهارم - عليه السلام مى‏شود؟

82. سجده، بر چه چيزهايى صحيح است؟

83. در سجده چند عضو بدن بايد به زمين بيايد؟

84. از واجبات نماز كه نشانه ادب و پايان نماز است؟

85. از پاك كننده‏ها كه اگر حرف اولش را برداريم آخرين كار نماز مى‏شود؟

86 اعضايى كه در سجده بايد به زمين برسد كدامند؟

ش:

87. يكى از نجاساتى كه اولش «ش‏» است؟

88. شكيات نماز چندتاست؟

89. شكهاى صحيح چند تا مى‏باشند؟

90. شكهاى باطل چند تا مى‏باشند؟

91. شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد چند تا هستند؟

ص:

92. در پايان تشهد خوانده مى‏شود؟

93. گرفتن و شكار حيوانات را گويند؟

94. نام صدقه‏اى كه واجب است؟

95. چه نوع صدقه را مى‏توان به سادات فقير داد؟

96. آيا به غير مسلمان مى‏توان صدقه داد؟

97. آيا مى‏توان صدقه را پس گرفت؟

98. صدقه را به چه كسى مى‏توان داد؟

99. صلح چيست؟

ض:

100. از شرايط وضو كه اولش «ض‏» باشد؟

101. براى گرفتن وام از اعتبار او استفاده مى‏شود؟

102. روشنترين و اساسى‏ترين برنامه‏هاى دين را مى‏گويند؟

ط:

103، يكى از مقدمات نماز كه اولش «ط‏» است؟

104، از واجبات حج اولش «ط‏» است؟

105، از موجبات نماز آيات است؟

ظ:

106. با كدام ظرف نمى‏توان وضو و غسل گرفت؟

107. كدام ظرفى است كه نمى‏توان از آن استفاده كرد؟

108. ظرف نجس را چند بار بايد بشوييم؟

109. شرايط ظرف وضو و غسل چيست؟

ع:

110. در چه صورت مى‏توان از نمازى به نماز ديگر عدول كرد؟

111. در چه صورت نمى‏توان چنين كرد؟

112. در چه صورت مى‏توان از مجتهدى به مجتهد ديگر عدول نمود؟

113. از شرايط مجتهد و امام جماعت كه اولش «ع‏» است؟

114. قرض گرفتن اشيا را مى‏گويند؟

115. بر كسى كه به حد تكليف رسيده واجب مى‏شود؟

116. از مكانهايى كه بايد حجاج در آن توقف كنند؟

117. از واژه‏هايى كه به وسيله آن غسل و نماز و روزه واجب مى‏شود؟

غ:

118. تصرف ملك و حق ديگران را چه مى‏گويند؟

119. از اقسام طهارت است؟

120. از محرمات معامله و كسب است؟

121. از محرمات مربوط به گوش است؟

122. از پاك كننده‏هاست؟

ف:

123. نظريه مجتهد را مى‏گويند؟

124. نوعى زكات كه در پايان ماه رمضان به فقرا مى‏دهند؟

125. مرتكب گناه از عنوان عادل بودن خارج مى‏شود و لقب .............. را به خود مى‏گيرد؟

126. از گناهانى كه مربوط به زبان است و حرف اول آن «ف‏» مى‏باشد؟

127. نام ديگر واجبات است؟

ق:

128. يكى از چيزهايى كه در نماز، در هر ركعت،سه‏بار انجام مى‏دهيم و ضد قعود است؟

129. يكى از اقسام قيام كه ركن است؟

130. خواندن حمد و سوره را مى‏گويند؟

131. نوعى تعهد و پيمان كه با نام خدا شروع مى‏شود و كسى كه به اين تعهد وفادار نباشد، بايد كفاره بدهد؟

132. كفاره قسم چيست؟

133. از مستحبات نمازهاى يوميه كه در نماز جمعه دو برابر است؟

134. نماز را بايد با قصد ..... بخوانند؟

135. مقابله به مثل در امور جزايى را مى‏گويند؟

136. از سرگرمى‏هايى كه برد و باخت در آن حرام و از گناهان كبيره است؟

ك:

137. از نجاساتى كه راه مى‏رود؟

138. جريمه بعضى از گناهان، مثل روزه‏خوارى؟

139. نام ديگر حيله و نيرنگ كه جزو گناهان است؟

گ:

140. از چيزهايى كه به آن زكات تعلق مى‏گيرد كه حرف اولش «گ‏» باشد؟

141. از چيزهايى كه خمس دارد كه حرف اولش «گ‏» باشد؟

142. در چه صورت مى‏توانيم مال پيدا شده را براى خودمان برداريم؟

143. در چه صورت خبر مال گمشده را بايد تا يك سال اعلام كرد؟

144. در چه صورت، انسان موظف مى‏شود تا مال گمشده را به صاحبش برساند؟

ل:

145. با كدام لباس نمى‏توان نماز خواند؟

146. با كدام لباس مى‏توان نماز خواند؟

147. با كدام لباس نجس مى‏توان نماز خواند؟

148. شرايط لباس نمازگزار را بنويسيد؟

م:

149. مطلوب شرعى كه از واجب كم رنگ‏تر است؟

150. كار نامطلوبى كه از حرام كم رنگ‏تر است؟

151. از چيزهايى كه خمس به آن تعلق مى‏گيرد؟

152. يكى از موارد مصرف زكات كه حرف اولش «م‏» باشد؟

153. مستحقان خمس چه كسانى هستند؟

154. مستحقان زكات چه كسانى هستند؟

155. موارد تيمم را نام ببريد؟

156. در چه مواردى مى‏توان نماز را شكست؟

157. مبطلات نماز كدامند؟

158. مطهرات را نام ببريد؟

159. بالاترين و بهترين مكان مناسب براى عبادت كدام است؟

ن:

160. نوعى تعهد با خدا براى از بين بردن موانع و مشكلات كه حرف اولش «ن‏» باشد؟

161. از گناهانى است كه در حديث‏به عنوان «تيرى از تيرهاى شيطان‏» توصيف شده است؟

162. كلمه‏اى است كه تمام كارهاى انسان به وسيله آن ارزش پيدا مى‏كند؟

163. نوعى از كسب و معامله است كه جنس زودتر دريافت مى‏شود؟

و:

164. از كارهايى كه خوب است انسان انجام دهد، ولى افراد مسن بيشترانجام مى‏دهند و بهترين نوع آن را شهدا از خود به يادگار گذاشته‏اند؟

165. از مقدمات نماز كه حرف اولش «و» باشد؟

166. چه عملى است كه قبل از نماز صورت مى‏گيرد؟

167 نام ديگر نمايندگى كه براى دفاع از حقوق ديگران در محاكم قضايى استفاده مى‏شود؟

168. نام مالى است كه براى استفاده عموم يا گروه خاصى قرار مى‏دهند؟

169. نام ديگر «امانت‏» كه گاهى به صورت جنس و گاهى به صورت پول در اختيار شخص يا گروه قرار مى‏دهند؟

ه:

170، نام عربى «بخشش‏» چيست؟

171، نام عربى «تمسخر» كه حرف اولش «ه» باشد؟

172، نام مسافرتى كه براى حفظ عقيده و آرمان انجام مى‏شود و «اصحاب كهف‏» چنين سفرى داشتند؟

ى:

173. از گناهان بزرگ كه حرف اول آن «ى‏» است؟

174. آيا آب كرى كه قسمتى از آن يخ زده در ملاقات با نجس، نجس مى‏شود؟

سرگرميهاى احكام

در اين قسمت مربيان مى توانند از شاگردان بپرسند كه چه مفاهيمى از احكام مثلا «الف‏» يا «ب‏» و ... شروع مى شود، چند مورد را نام ببريد.

الف) اذان ، اقامه، آيات، اسلام، انتقال، ازاله نجاست، استبرا، اجاره، امانت، امر به معروف، آفتاب و آب.

ب) باران، بول و برف.

پ) پاك بودن و پوشانيدن.

ت) تجارت، تسبيحات اربعه، تكليف، تقليد، تبعيت، تكبيرة الاحرام، تلبيه، تيمم، ترتيب و تشهد.

ث) ثواب.

ج) جماعت، جمعه، جنابت، جنايت، جهاد و جارى،.

ح) حلال و حرام، حمام، حواله، حج و حجاب.

خ) خون، خاك، خوك، خوردنيها و خمس.

د) دفاع.

ذ) ذكر.

ر) رهن، ربا، روزه، ركوع، رشوه، ركن و ريا.

ز) زكات و زمين.

س) سجود، سلام، سجده، سجاده و سپرده.

ش) شير دادن، شرك، شكيات، شرايط وضو و شركت.

ص) صلح، صلوات، صيد و صله رحم.

ط) طلاق، طهارت، طلا و طواف.

ظ) ظرف.

ع) عهد، عقد، عيب و عارية.

غ) غصب، غسل، غائب شدن مسلمان و غبار.

ف) فقه، فروع دين، فسخ، فقه و فطريه.

ق) قصاص، قضا، قنوت، قبله شناسى، قليل، قمار، قسم، قراءت، قيام و قصد قربت.

ك) كفاره، كفالت، كافر و كر.

گ) گمشده و گنج.

ل) لمس و لباس نماز گزار.

م) مس، محرم، موالات، مردار، مستحب و مكروه.

ن) نامحرم، نذر، نگاه، نيت، نماز، نقد و نسيه.

و) وصيت،وقف، وكالت، وضو، وقت‏شناسى و وديعه.

در چه صورت

1. در چه صورت حرف زدن به فارسى در ميان نماز مانعى ندارد؟

2. در چه صورت، نمازگزار بايد نمازش را به هم بزند؟

3. در چه صورت نبايد تقليد نمود؟

4. در چه صورت مى‏توان از مجتهدى به مجتهد ديگر عدول كرد؟

5. در چه صورت، نماز با لباس نجس صحيح است؟

6. در چه صورت دست زدن به ميت غسل ندارد؟

7. در چه صورت نبايد به شك اعتنا كرد؟

8. در چه صورت عمل نكردن به قسم كفاره دارد؟

9. در چه صورت مى‏توان مالى را كه پيدا شده براى خود برداشت و يا آن را صدقه داد؟

10. در چه صورت مى‏توان نماز را شكست؟

11. در چه صورت بايد در نماز جماعت‏شركت نمود؟

12. در چه صورت، فرد فاقد طهارت و وضو مى‏تواند دست‏به نام خدا بزند؟

13. در چه صورت، مسافر بايد نمازش را كامل بخواند؟

14. در چه صورت آب كر نجس مى‏شود؟

15. در چه صورت در نماز به جاى يك سوره دو سوره بايد خواند؟

16. در چه صورت نمازگزار مى‏تواند نمازى را كه به جماعت‏خوانده دوباره به جماعت‏بخواند؟

17. در چه صورت فقط بايد نماز عصر خوانده شود؟

18. در چه صورت ركن اضافى مانعى ندارد؟

19. در چه صورت شنيدن صداى نامحرم حرام است؟

20. در چه صورت نمازگزار نبايد حمد و سوره را بخواند؟

21. در چه صورت نمازگزار فقط بايد سوره حمد را بخواند؟

در كجا...

1. در كجاى نماز مى‏توان به فارسى دعا كرد؟

2. در كجاها مى‏توان نماز را شكسته يا كامل خواند؟

3. در كجاها شخص جنب نمى‏تواند وارد شود؟

4. در كجا شخص جنب نمى‏تواند توقف كند؟

5. در كجا به هر طرف مى‏توان نماز خواند؟

6. از كجا مى‏توان نماز را شكسته خواند و روزه را خورد؟

7. در كجا مسافر بايد نمازش را كامل بخواند؟

او كيست؟

1. او در وسط معركه جنگ نمازش را در برابر آماج تيرهاى دشمن خواند و با شهادت اسلام را زنده كرد؟

2. هنگامى كه ماموران منصور در نيمه‏شب به منزلش حمله كردند، او را در حال نماز يافتند؟

3. اولين شهيد محراب و امام جمعه تبريز بود؟

4. فيلسوف دانشمندى كه مشكلات علمى‏اش را با نماز حل مى‏كرد; او در فلسفه، فقه، علم طب و... تخصص داشت و قبرش در شهر همدان مى‏باشد؟

5. او شخصيتى است عارف، فقيه، مفسر قرآن، سياستمدار استثنايى و... كه در هيچ شرايطى حتى به هنگام سفر در هواپيما و اتاق عمل هرگز نماز شبش را ترك نكرد؟

6. او براى از بين بردن سلطه دشمن فتواى تاريخى خود را صادر كرد كه «امروز استعمال تنباكو حرام است‏»؟

به من بگو ضد مرا

1. آب مطلق

2. طهارت

3. اسلام

4. معروف

5. نماز شكسته

6. جهر

7. صحيح

8. مستحب

9. واجب

10. روزه

11. جارى

12. مباح

13. امساك

14. نماز ادا

15. موالات

16. اختيارى

17. نسيه

18. عقد

19. اجتهاد

20. عادل

به من بگو چرا؟

1. چرا بايد تقليد كنيم؟

2. چرا بايد نماز بخوانيم؟

3. چرا بايد روزه بگيريم؟

4. چرا بايد جهاد كنيم؟

5. چرامرگ بر آمريكا مى‏گوييم؟

6. چرا بايد از كفار براءت و بيزارى بجوييم؟

7. چرا بايد راستگو باشيم؟

8. چرا بايد به امانت وفادار باشيم؟

9. چرا نماز مسافر شكسته است؟

10. چرا بايد مالى را كه پيدا مى‏كنيم به صاحبش برسانيم؟

11. چرا نگاه به نامحرم حرام است؟

12. چرا دزدى حرام است؟

13. چرا بايد نماز را به جماعت‏بخوانيم؟

14. چرا بايد امر به معروف كنيم؟

فرق اين دو كلمه چيست

1. فتوا - احتياط واجب

2. ركن - واجب

3. وقف - هبه

4. جاهل قاصر - جاهل مقصر

5. دفاع - جهاد

6. حد - تعزير

7. محرم شدن به شير - محرم نسبى

8. كافر ذمى - كافر حربى

9. دائم السفر - مسافر

10. نماز مسافر - نماز حاضر

11. عاريه - امانت

12. رهن - اجاره

13. مرجع تقليد - ولى فقيه

14. غسل ارتماسى - غسل ترتيبى

15. حمد و سوره نماز ظهر - حمد و سوره نماز عشا

16. ترتيب - موالات

17. نجس - متنجس

18. مستحب - واجب

19. حرام - مكروه

20. مطلق - مضاف

21. فجر صادق - فجر كاذب

بازى با اعداد

در اين قسمت مربى عدد خاصى را در نظر مى‏گيرد و شاگردان بايد از احكامى كه به آن عدد مربوط مى‏شود مطرح نمايند به عنوان مثال عدد پنج را در نظر مى‏گيريم.

1. انواع آب پنج تاست: 1. جارى; 2. كر; 3 . قليل; 4. باران; 5.چاه.

2. تعداد كتابهاى آسمانى پنج تاست: 1 . زبور; 2 . تورات; 3.صحف; 4. انجيل; 5. قرآن.

3. تعداد پيامبران اولواالعزم پنج تاست: 1. عيسى; 2. موسى; 3.نوح; 4. ابراهيم; 5. محمد(ص).

4. آل عبا پنج تن مى‏باشند: 1.محمد(ص); 2. على -عليه‏السلام; 3. فاطمه(س); 4. حسن -عليه‏السلام; 5. حسين -عليه‏السلام.

5. مدت حكومت على -عليه‏السلام در كوفه پنج‏سال است.

6. تعداد شهداى محراب پنج نفر است: 1. قاضى طباطبايى; 2.مدنى; 3. دستغيب; 4. اشرفى اصفهانى; 5. صدوقى.

7. شرايط ذبح كردن و سربريدن حيوان پنج تاست(مساله 2594).

8. شرايط روشنايى دل پنج تاست: 1. تلاوت قرآن; 2. كم خوردن; 3. نماز شب; 4. رفتن به مسجد; 5. همنشينى با علما.

9. اصول دين پنج تاست: 1. توحيد; 2. عدل; 3. نبوت; 4.امامت; 5. معاد.

10. نماز ميت داراى پنج تكبير است.

11. احكام وقت نماز پنج تاست.

12. انواع احكام پنج تاست: 1. واجب; 2. مستحب; 3.حرام; 4.مكروه; 5. مباح.

13. اركان نماز پنج تاست: 1. نيت; 2. تكبيرة‏الحرام; 3. قيام; 4.ركوع; 5. دو سجده.

14. شرايط لباس نمازگزار پنج تاست: 1. پاك باشد. 2. مباح باشد (يعنى غصبى نباشد). 3. از حيوان حرام گوشت نباشد. 4. اگر نمازگزار مرد است، لباسش از ابريشم خالص و طلا باف نباشد. 5.از اجزاى مردار نباشد.

15. نمازهاى يوميه پنج تاست: 1.صبح; 2. ظهر; 3. عصر; 4.مغرب; 5. عشا.

درباره من چه مى‏دانيد

1. احتياط واجب

2. مرجع تقليد

3. ولايت فقيه

4. مجتهد

5. استفتا

6. فتوا

7. سجده سهو

8. عهد

9. آب مضاف

10. آب قليل

11. آب كر

12. حكم

13. كفاره

14. خمس

15. تولى

16. تبرى

17. جزيه

18. تقليد

19. وقف

20. امربه معروف و نهى از منكر

21. زكات

22. رهن

23. احتياط

24. اهل ذمه

25. مكروه

26. ربا

27. رشوه

28. غصب

29. اجتهاد

مرحله بعد آن چيست؟

1. نماز

الف) نيتمرحله بعد..............

ب) قراءتمرحله بعد..............

ج) ركوعمرحله بعد..............

د) تشهدمرحله بعد..............

ه) قنوتمرحله بعد..............

2. تسبيحات حضرت زهرا

اول «34» مرتبه تكبيرمرحله بعد..............

3. كسى كه تشهد يا سجده را در نماز فراموش كرده، بعد از تمام شدن نماز، اول سجده و يا تشهد فراموش شده را مى‏خواند و در مرحله بعد ..............

4. اذاناقامه مرحله بعد..............

5. وضونيت مرحله بعد..............

6. تيممنيت مرحله بعد..............

7. (غسل) شستن سرو گردن ،مرحله بعد..............

8. نماز عيد فطر مرحله بعد..............

9. در برابر كسى كه نماز نمى‏خواند و يا واجب ديگرى را ترك مى‏كند ابتدا روى گرداندن .............. مرحله بعد ..............

نام ديگر آن چيست

1. نام ديگر پيوند چيست؟

2. نام يكى از مقارنات نماز كه مى‏گويد: بين كارهاى نماز، فاصله نبايد باشد چيست؟

3. نام ديگر به هم زدن معامله كه حرف اولش «ف‏» باشد چيست؟

4. نام پايان وقت نماز و عبادات ديگر چيست؟

5. نام يكى از مقدمات نماز كه حرف اولش «ق‏» است چيست؟

6. نام پولى كه بطور موقت در اختيار ديگران قرار مى‏دهند چيست؟

7. نام ديگر خواندن حمد و سوره كه بايد صحيح ادا شود چيست؟

8. نام ديگر «عيد اضحى‏» چيست؟

9. نام ديگر «نماز وحشت‏» چيست؟

10. نام ديگر مالياتى كه اهل ذمه بايد بدهند چيست؟

احكام معمايى

1. آن چيست كه لازم نيست‏به زبان بيايد و يا از قلب و فكر بگذرد و در اكثر كارهاى ما وجود دارد؟

2. آن چيست كه اصل آن مستحب و فرعش حرام است؟

3. آن چيست كه اصل‏آن مستحب و فرعش واجب‏است؟

4. كدام پاك‏كننده‏اى است كه در زمين نيست؟

5. كدام كافرى است كه به فرموده پيامبر(ص) قابل احترام است؟

6. يكى از پاك كننده‏هاست كه اگر حرف اول آن را برداريم،يكى از آداب اسلامى مى‏شود؟

7. كدام يك از پاك كننده‏هاست كه اگر دو حرف آخرش را برداريم به معناى «خراب‏» و اگر دو حرف اول آن را برداريم، نوعى ورزش و بازى مى‏شود؟

8. كدام مكان مقدسى است كه نماز واجب در روى آن، مكروه است؟

9. كدام عبادتى است كه به جا آوردن آن حرام و ترك آن نيز حرام است؟

10. كدام مركبى است كه با آمدن آن، نماز باطل مى‏شود؟

11. شخصى در نماز ميت‏سرش به لبه تابوت خورد و خون آمد، آيا نمازش صحيح است؟

12. آياجوجه يا پرنده‏اى را كه در شكم حيوان شكار شده وجود دارد، مى‏توان خورد يا خوردن آن حرام است؟

13. حلال بى‏پوست چيست؟

14. خونى كه از دمبه گوسفند بيرون مى‏آيد، آيا پاك است‏يا نجس؟

15. از پاك كننده‏ها كه در روز هست و در شب نيست و كسى به آن دسترسى ندارد؟

16. اولم اول رمضان، دومم آخر وضو، سومم آخر نماز، چهارمم آخر سجده، حال بگو كه چيستم؟

17. كدام دهى است كه اگر در مسير باشد، نماز را باطل مى‏كند.

18. شخصى نمازهاى يوميه خود را كه هفده ركعت است، يازده ركعت‏خوانده، حال بايد چه كند.

19. آويزه و معلق، گاهى حلال و طيب گاهى حرام مطلق؟

20. آن چيست كه يك چشم دارد و هميشه باز و رو به آسمان است؟

21. آن چيست كه در ابتداى برخوردها و نيز در پايان نماز بايد باشد؟

22. من در همه‏جا هستم از من صنايع دستى ساخته مى‏شود، گاهى از من براى پاك كردن ظرفها استفاده مى‏شود و به هنگام ناچارى با من تيمم نيز مى‏كنند، من چيستم.

23. از نمازهاى واجب دو ركعتى هستم كه ده ركوع دارم، مرا در مواقع حوادث طبيعى وحشتناك، بايد بخوانيد؟

24. از فروع دين و يكى از راههاى مبارزه با فساد هستم، هدف قيام امام حسين -عليه‏السلام اجراى اين اصل بوده و رهبر معظم انقلاب تمام تلاش خود را براى احياى اين اصل فراموش شده به كار بردند؟

25. شخصى تا سن پانزده سالگى نماز نخوانده و چند سال هم نمازش را بدون حمد و سوره خوانده، حال وظيفه‏او چيست؟

26. شخصى حمد و سوره نماز را در نماز جماعت‏بلند خوانده است اكنون بايد چه كند؟

27. شهرى در استان كرمان است كه مردم آن با آب «انار» وضو مى‏گيرند و غسل مى‏كنند، آيا وضو و غسل آنان صحيح است؟

28. كشورى است كه مسلمانان آن جا با آب «پرتقال‏» وضو و غسل مى‏گيرند؟

29. بگوييد كه كدام نماز است كه اگر ديگرى بخواند بر ما واجب نيست؟

30. نام كدام ركن نماز است كه در تلفظ آن لبها به همديگر نمى‏خورند؟

31. يكى از نمازهاى واجب كه «حمد» در آن خوانده نمى‏شود؟

32. با اين كه عمل بدون تقليد باطل است، مكلفى تقليد نمى‏كند و اعمالش صحيح است، آيا چنين چيزى مى‏شود؟

33. آن چيست كه دل شيطان بزرگ آمريكا را مى‏لرزاند و دلهاى مؤمنان را قوت مى‏بخشد و كليد ورود به ميعادگاه عاشقان الله است؟

34. كدام آب كرى است كه بدون تغيير بو و رنگ و طعم، با برخورد نجس، نجس مى‏شود؟

35. در چه صورت چيز پاك با برخورد به نجس، نجس نمى‏شود؟

36. مسجدى ساختم بلند پايه هشت در آفتاب نه در سايه؟

37. نمازى كه ركوع و سجود ندارد كدام است؟

38. از پاك كننده‏هاست كه اگر حرف اولش را برداريم نوعى وسيله جنگى مى‏شود؟

39. نمازى كه نه غسل ونه وضو و نه تيمم مى‏خواهد؟

40. از واجبات نماز كه اگر حرف اول آن را برداريم، يكى از شهرهاى عربستان مى‏شود؟

41. دعايى در نماز است كه نقطه ندارد و كودكان نيز مى‏توانند آن را بخوانند؟

42. از چيزهايى كه مناسب است نمازگزار از آن استفاده كند، اگر حرف اولش را برداريم، نام ديگر راه و اگر حرف آخرش را برداريم، لقب امام چهارم -عليه‏السلام مى‏شود؟

43. كدام آبى است كه اگر سگ از آن بخورد، نجس مى‏شود و اگر در آن ادرار كند، نجس نمى‏شود؟

44. دو آب كر داريم كه هر دو مطلق هستند و از نظر وزن و حجم تقريبا يكسان مى‏باشند، ولى يكى با ملاقات نجس، نجس مى‏شود و ديگرى نجس نمى‏شود، آيا چنين چيزى ممكن است؟

45. در چه صورت آب كر بوى نجس را به خود مى‏گيرد و نجس نمى‏شود؟

46. آن چيست كه نشانه ادب و پايان نماز است؟

47. يكى از فروع دين است كه اگر حرف اولش را برداريم، نام نوعى فلز مى‏شود؟

50. چه درختى است كه دو نوع انگور سياه و سفيد مى‏دهد كه انگور سفيد آن را نمى‏توان خورد و انگور سياهش را مى‏توان خورد؟

جواب آن چيست؟

1. آيا راه رفتن در بين وضو اشكال دارد؟

2. آيا اگر اعضاى وضو كه به وسيله گرما و باد قبل از تمام شدن وضو خشك شود، وضو باطل است؟

3. آيا بايد نيت وضو را به زبان آورد؟

4. آيا وضو گرفتن از حوضى كه يك آجر غصبى دارد باطل است؟

5. آيا وضو گرفتن از نهرهاى بزرگ اشكال دارد؟

6. آيا وضوى واحد از اسباب متعدد كفايت مى‏كند؟

7. آيا در وضو با يك دست مى‏توان هر دو پا را مسح كرد؟

8. اگر كسى با وضويى كه از آب مضاف يا نجس گرفته و نماز خوانده، آيا لازم است نماز را با وضوى صحيح اعاده نمايد؟

9. آيا مى‏توان در نماز روى برگ و زغال و سفال سجده كرد؟

10. شخصى جنب شده و نياز به غسل جنابت دارد، ولى از غسل كردن شرم دارد، آيا مى‏تواند تيمم كند؟

11. آيا زن برادر و دختر خاله و دختر عمو محرم هستند؟

12. آيا نگاه كردن به موى سر عمه و خاله معصيت دارد؟

به من بگو

در اين قسمت، احكام به صورت عددى از شاگردان سؤال مى‏شود; به عنوان مثال، از آنان پرسيده مى شود كه سه مورد از مسائل احكام را نام ببريد كه يك بار انجام مى شوند (مانند حج كه در طول عمر يك بار واجب است) يا سه مورد از مسائل احكام را نام ببريد كه در آنها عدد شش به كار رفته (به من بگو سه شش تا)، مانند واجبات وضو كه شش چيز است.

به من بگو سه يكى؟ ..... به من بگو سه دو تا؟

به من بگو سه سه تا؟ ..... به من بگو سه چهارتا؟

به من بگو سه پنج تا؟ ..... به من بگو سه شش تا؟

به من بگو سه هفت تا؟ ..... به من بگو دو هشت تا؟

به من بگو دو نه تا؟ ..... به من بگو يك ده تا؟

به من بگو سه يازده‏تا؟ ..... به من بگو دو دوازده‏تا؟

به من بگو يك سيزده‏تا؟ ..... به من بگو دو چهارده‏تا؟

پاسخهاى اين قسمت در عنوان «احكام اعدادى‏» آمده است.

سؤالهايى از يك نماز دو ركعتى

1. به من بگو كه در نماز چند تا يكى است؟

2. به من بگو كه در نماز چند دو تاست؟

3. به من بگو كه در نماز چند سه تاست؟

4. به من بگو كه در نماز چند چهارتاست؟

5. به من بگو كه در نماز چند پنج تاست؟

6. به من بگو كه در نماز چند هفت تاست؟

7. به من بگو كه در نماز چند يازده تاست؟

اسمش چيست؟

1. آن چيست كه بعد از حمد مى‏خوانند و انواع زيادى دارد؟

2. آن چيست كه در نماز مى‏گيرند؟

3. آن چيست كه قبل از نماز آن را مى‏گيرند؟

4. آن چيست كه اگر به دروغ بخوريم، هم گناه بزرگى كرده‏ايم و هم بايد كفاره بدهيم؟

5. كدام وضويى است كه در آن قسمتى از اعضاى وضو را نمى‏شوييم؟

6. به كسى كه به امام جماعت اقتدا مى‏كند چه مى‏گويند؟

7. چه چيزى است كه در همه عبادات بايد باشد و بدون آن اعمال انسان فايده‏اى ندارد؟

8. نام عملى كه ترك آن نيكوست چيست؟

9. نظريه مجتهد را چه مى‏گويند؟

10. زكات عمومى كه در آخرين روز ماه رمضان كنار مى‏گذارند چه نام‏دارد؟

11. يكى از مقدمات نماز كه از دو طرف خوانده مى‏شود، چيست؟

12. يكى از اركان نماز كه نقطه ندارد، كدام است؟

13. دو واجبى كه بايد در نماز رعايت‏بشوند ولى جزو نماز نيستند كدامند؟

14. آن چيست كه بر هر مسلمان غير مجتهد، واجب است؟

15. يكى از راههاى جلوگيرى از فساد كه راه پيامبران و امامان -عليهم‏السلام است و رهبر عاليقدرمان آن را احيا كرد، چيست؟

16. به مجتهدى كه ديگران از او تقليد مى‏كنند، چه مى‏گويند؟

17. نام نمازى كه در هر مسجدى مستحب است‏خوانده شود، چيست؟

18. نام سجده‏اى كه براى كلام بى‏جا در نماز بعد از نماز انجام مى‏شود، چيست؟

19. لباس و يا كتابى كه در اختيار ما مى‏گذارند و نبايد از آنها استفاده كنيم، چه نام دارد؟

20. وسيله يا كتابى را كه مى‏گيريم تا ازآن استفاده كنيم و سپس برگردانيم نام اين كار چيست؟

21. سجده‏اى كه براى تشهد و ياسجده فراموش شده انجام مى‏دهيم چه نام دارد؟

22. پذيرش راى و فتواى مجتهد و عمل كردن به آن را چه مى‏گويند؟

23. نام چيزى كه با آن زخم و محل شكستگى را مى‏بندند، چيست؟

24. نوعى ناپاكى كه با مس آن وضو باطل نمى‏شود، ولى غسل بر انسان واجب مى‏شود؟

25. نام سهمى كه بازماندگان از شخص ميت مى‏برند، چيست؟

26. به واجبى كه بايد همه انجام دهند چه مى‏گويند؟

27. كدام واجبى است كه اگر بعضى انجام دهند بر ديگران واجب نيست؟

28. به اعمالى كه انجام دادن و ندادن آن مساوى است، چه مى‏گويند؟

29. جريمه گناهان و ترك واجبات را چه مى‏نامند؟

30. نام آبى كه در حين شستن نجس ريخته مى‏شود چيست؟

31. نام چوب يا علامتى كه به وسيله آن وقت را تعيين مى‏كنند چيست؟

32. اقليتهاى مذهبى پذيرفته شده در كشورهاى اسلامى را چه مى‏گويند؟

33. نام نمازهاى مستحبى روزانه چيست؟

34. طولانى‏ترين و كوتاه‏ترين نافله كدام است؟

35. كدام نمازى است كه بايد فورى و سريع خوانده شود؟

36. نام اين ذكر: «سبحان الله والحمدالله ولااله الاالله والله اكبر» چيست؟

37. نام ديگر «وظيفه‏» كه بر شخص بالغ واجب مى‏شود چيست؟

38. نام ديگر «پنهان كارى‏» در برابر دشمنان دين و مذهب چيست؟

39. كدام نمازى است كه بدون وضو هم مى‏توان آن را خواند؟

40. نام اولين قسمت رساله‏هاى عمليه چيست؟

41. نام دعا و شعارى كه حجاج در مراسم حج‏سر مى‏دهند چيست؟

42. نام طهارت اضطرارى چيست؟

43. نام نوعى دزدى كه ممكن است آن را بعضى از دانش‏آموزان انجام دهند چيست؟

44. نام‏هاى دو اصل از فروع دين كه به معناى «دوستى با خوبان‏» و «دشمنى با بدان‏» مى‏باشند چيستند؟

45. نام يكى از پاك كننده‏ها كه اولش «ت‏» مى‏باشد چيست؟

46. خاك كدام مكانى بهترين مهر و خاك تيمم است؟

47. آن چيست كه ترك عمدى و سهوى آن نماز را باطل مى‏كند؟

48. نام لباس ندوخته‏اى كه حجاج در ايام حج مى‏پوشند چيست؟

49. مالى كه در جنگ از دشمن به دست مى‏آيد چه نام دارد؟

50. يك پنجم مالى را كه به مرجع تقليد مى‏دهند چه نام دارد؟

احكام اعدادى

در اين قسمت از عدد يك شروع مى‏كنيم و شاگردان بايد مواردى از آن را بگويند و مى‏توان به آنان وقت داد تا از رساله پيدا كنند و در اين‏جا از باب نمونه، قسمتى از احكام اعدادى را براى مربيان مى‏آوريم:

1. حج در طول عمر يك بار واجب است.

خمس مال يك‏بار واجب است.

نيت‏براى هر عبادتى يك بار واجب است.

تكبيرة الاحرام نماز يك بار است.

2. آب بر دو قسم است مضاف و مطلق (مساله 15).

نماز وحشت دو ركعت است (مساله 638).

غسلها را دو گونه مى‏توان انجام داد: ترتيبى و ارتماسى.

سجده در هر ركعت، دو تاست.

نماز آيات دو ركعت است.

نماز جمعه و عيد فطر دو ركعت است.

3. مجتهد را از سه راه مى‏توان شناخت (مساله 3)

راههاى ثابت‏شدن نجاست‏سه تاست (مساله 121).

راههاى شناخت اعلم سه تاست.

ظرف نجس را با آب قليل بايد سه مرتبه شست(مساله 150).

زمين با سه شرط ته كفش را پاك مى‏كند.

واجب است ميت را سه غسل بدهند(مساله 550).

ميت مسلمان را بايد با سه پارچه كه آنها را لنگ و پيراهن و سرتاسرى مى‏گويند كفن كنند (مساله 570).

مواردى كه لازم نيست‏بدن و لباس نماز گزار پاك باشد سه تاست(مساله 848).

تسبيحات اربعه سه بار (طبق فتواى امام) مستحب است.

سجده سهو براى سه چيز است (مساله 1236).

فطريه براى هر نفر سه كيلو از غلات است (مساله 1991).

نشانه‏هاى بلوغ سه چيز است (مساله 2252).

كفاره قسم سه روز روزه است (مساله 2670).

4. به دست آوردن فتواى مجتهد از چهار راه است (مساله 5).

در چهار جا ادرار كردن حرام است (مساله 64).

آب با چهار شرط پاك مى‏كند (مساله 149).

در تيمم چهار چيز واجب است (مساله 700).

سوره‏هايى كه سجده واجب دارند چهار تاست(مساله 1093).

نماز آيات به واسطه چهار چيز واجب مى‏شود(مساله 1491).

شرايط امر به معروف چهار چيز است.

مراتب امر به معروف چهار چيز است.

5. آب مطلق پنج قسم است (مساله 15).

آب قليلى كه براى برطرف كردن عين نجاست، روى نجس ريخته مى‏شود، با پنج‏شرط پاك است (مساله 27).

پنج چيز بر جنب حرام است (مساله 355).

نماز ميت پنج تكبير دارد (مساله 608).

نمازهاى يوميه در پنج وقت است.

در پنج نماز، اذان ساقط مى‏شود(مساله 922).

اركان نماز پنج تاست (مساله 942).

اقسام سجده پنج تاست.

نماز آيات در هر ركعت پنج ركوع دارد (مساله 1507).

راههاى ثابت‏شدن اول ماه پنج چيز است(مساله 1730).

6. آفتاب با شش شرط پاك مى‏كند (مساله 191).

براى شش چيز وضو گرفتن واجب است (مساله 316).

براى بچه شش سال به بالا نماز ميت لازم است (مساله 596).

لباس نمازگزار شش شرط دارد (مساله 798).

شكهايى كه نبايد به آنها اعتنا كرد شش تاست (مساله 1167).

شرايط فروشنده شش تاست (مساله 2081).

7. ظرفى را كه خوك ازآن چيز روانى بخورد با آب قليل بايد هفت مرتبه شست (مساله 152).

ظرفى را كه شراب در آن بوده هفت‏بار بايد شست. (مساله 153).

هفت چيز وضو را باطل مى‏كند (مساله 323).

غسلهاى واجب هفت تاست.

در هفت مورد به جاى وضو و غسل بايد تيمم كرد (مساله 648).

در سجده بايد هفت عضو به زمين برسد.

خمس در هفت چيز است.

8. شرايط محرم شدن از طريق شيردادن هشت تاست (مساله 2474).

شكهاى باطل هشت تاست.

9. نه چيز زكات دارد.

شكهاى صحيح نه تاست.

10. فروع دين ده تاست.

11. نجاسات يازده تاست.

واجبات نماز يازده تاست.

در يازده مورد مى‏توان معامله را به هم زد (مساله 2124).

12. پاك كننده‏ها دوازده تاست (مساله 148).

مبطلات نماز دوازده تاست،(مساله 148).

13. شرايط وضو سيزده تاست.

14. براى پاك شدن كف پا و ته كفش، بهتر است پانزده قدم يا بيشتر روى زمين راه بروند (مساله 185).

غسلهاى مستحبى پانزده تاست (مساله 647).

راه...

1. راه نجس شدن چيزهاى پاك كدام است؟

2. راه ثابت‏شدن نجاست چيست؟

3. راه شناخت مجتهد اعلم كدام است؟

4. راه به دست آوردن فتواى مجتهد چيست؟

5. راه شستن لباس نجس به چه صورت است؟

6. راه فهميدن آب كر چگونه است؟

7. راه نذر كردن چيست؟

8. راه محرم شدن از طريق «شير» چگونه است؟

9. راه صحيح بودن اعمال كدام است؟

10. راه شستن ظرفى كه سگ و خوك از آن چيز روانى خورده باشند چيست؟

11. راه شكار با اسلحه چيست؟

12. راه يقين پيدا كردن به اين كه در مجراى ادرار چيزى باقى نمانده چيست؟

13. راه پاك شدن كافر چيست؟

14. راه حلال شدن آب انگورى كه جوشيده چيست؟

15. راه فرار از خمس چيست؟

16. راه و روش امر به معروف و نهى از منكر چگونه است؟

17. راه پاك كردن ظرف و بدن نجسى كه چرب است چيست؟

18. راه پاك كردن چيزى كه به ادرار نجس شده، به وسيله آب قليل چيست؟

اعداد زير مربوط به كدام يك از احكام دين است؟

الف) 23 ه) 61 ب)10 و) 9 ج) 13 ز) 31 د) 15 ح) 6

سرگرميهايى از احكام

در اين قسمت، اعدادى از احكام طبق سؤالهايى كه مطرح شده را بايد در اين جدول قرار داد و با پرنمودن اين جدول، حاصل جمع هر يك از ستونهاى افقى و عمودى بيست‏خواهد شد.

1. تعداد ركعات نمازهاى يوميه.

2. تعداد سلامها در نماز.

3. تعداد ركوع در نماز آيات.

4. اعضاى سجده.

5. اركان نماز.

6. تعداد ركعات نماز عصر.

7. سوره هاى سجده دار قرآن.

8. تعداد ركعات نماز عيد قربان.

9. تعداد نمازهاى واجب.

10. ركعتهاى نماز مغرب.

11. تعداد تكبيرات نماز ميت.

12. واجبات نماز.

13. تعداد ركعات نماز عشا.

14. تعداد پاك‏كننده‏ها.

15. تعداد شرايط لباس نمازگزار.

پاسخنامه:

6 - 10 - 4 - 11 - 5 - 3 - 6 - 2 - 4 - 4 - 5 - 7 - 10 - 3 - 17

واحد بعضى از احكام

1. واحد كتاب چيست؟

2. واحد مسجد چيست؟

3. واحد نماز چيست؟

4. واحد تيمم و وضو چيست؟

5. واحد روزه چيست؟

6. واحد شكيات چيست؟

اولين‏ها

1. اولين كسى كه «بسم الله‏» نوشت، چه كسى بود؟

2. اولين مسجدى كه بعد از ظهور اسلام در نزديكى مدينه ساخته شد چه نام دارد؟

3. اولين كارى كه در نماز انجام مى‏دهيم چيست؟

4. اولين از فروع دين كدام است؟

5. اولين ركنى كه در نماز به زبان مى‏آوريم چيست؟

6. اولين كارى كه در وضو بعد از نيت انجام مى‏دهيم چيست؟

7. اولين مقدمات نماز كدام است؟

8. اولين قبله مسلمانان كجاست؟

9. اولين كسى كه نماز خواند، چه كسى بود؟

10. اولين كسى كه نماز جمعه را اقامه كرد، چه كسى بود؟

11. اولين شهيد محراب صدر اسلام كيست؟

12. اولين شهيد محراب انقلاب اسلامى كيست؟

13. اولين كسى كه روزه گرفت، چه كسى بود؟

14. اولين كسى كه زكات داد، چه كسى بود؟

15. اولين مساله در رساله‏هاى عمليه درباره چيست؟

احكام آخرين

1. آخرين ركن نماز چيست؟

2. آخرين واجب در نماز كدام است؟

3. آخرين مرحله امر به معروف و نهى از منكر چيست؟

4. آخرين چيزى كه به روزه‏دار واجب است؟

5. آخرين كارى كه در مراسم حج‏بايد انجام شود چه نام دارد؟

6. آخرين چيزى كه از نجاسات است؟

7. آخرين پاك‏كننده‏ها كدام است؟

8. آخرين شرط از شرايط وضو چيست؟

9. آخرين غسلى كه بايد اعدامى بكند، كدام است؟

10. آخرين سفارشهاى قبل از مرگ را چه مى‏گويند؟

11. آخرين موردى كه بايد تيمم نمود كدام است؟

12. آخرين نماز از نمازهاى واجب كدام است؟

13. آخرين كار از مراسم عيد فطر چيست؟

14. آخرين لباس انسان چه نام دارد؟

چه كلمه‏اى هستم؟

1. نيت، تكبير، قيام ، ركوع و سجده را ............................... مى‏گويند.

2. خم شدن در نماز را .......................... مى‏گويند.

3. قيام قبل از ركوع را قيام .......................... مى‏گويند.

4. نمازها را بايد به طرف .......................... بخوانيم.

5. مكان نمازگزار نبايد .......................... باشد.

6. محل سجده نبايد .......................... باشد.

7. براى شروع نماز بايد ابتدا .......................... بگوييم.

8. خواندن حمد را .......................... مى‏گويند.

9. قبل از نماز .......................... مى گوييم.

10. قبل ازنماز .......................... مى‏گيريم.

11. كارهاى نماز را بايد .......................... انجام بدهيم.

12. لباس نمازگزار مرد بايد از جنس .......................... نباشد.

13. بهتر است نماز را با حالت .......................... بخوانيم.

14. براى شروع نماز، اول .......................... مى‏كنيم.

15. خوردن و آشاميدن، نماز را .......................... مى‏كند.

16. نمازى كه حمد وسوره‏اش را نمى‏خوانيم....................... مى‏گويند.

17. در حال نماز بايد بدن .......................... داشته باشد.

18. مى‏توانيم در ركعت‏سوم و چهارم به جاى تسبيحات اربعه .......................... بخوانيم.

19. گفتن عمدى كلمه اضافى در نماز، آن را .......................... مى‏كند.

20. حمد و سوره را بايد در نماز ظهر و عصر ...................................... بخوانيم.

21. نماز .......................... را بايد آهسته و بدون سوره بخوانيم.

22. كنار گذاشتن 10% از غلات براى مستمندان را .......................... مى‏گويند.

23. خونى كه از لاى دندان مى‏آيد .......................... است.

24. رنگ خون و نجاسات ديگر بعد از شسته شدن .......................... است.

25. خونى كه، در زير ناخن كوبيده شده، اگر به آن .......................... نگويند، پاك است.

26. تسبيحات اربعه بايد .......................... خوانده شود.

27. در حال گفتن تكبيرة الاحرام .......................... است كه دستها را تا برابر گوشها بالا ببرند. (مساله 955).

28. در حال تكبير بايد بدن .......................... باشد.

29. تكبيرة الاحرام جزو .......................... نماز است.

30. امام جماعت‏بايد .......................... از ماموم باشد.

31. فاصله صفهاى جماعت نبايد بيش از .......................... باشد.

32. ميان امام و ماموم نبايد .......................... باشد.

33. مكان امام جماعت نبايد از ماموم .......................... باشد.

34. در مواقع اضطرارى به جاى غسل و وضو مى‏توان........................... نمود.

35. به هنگام خسوف و كسوف نماز .............................. بايد خواند.

36. مس اسامى پيامبر و امامان معصوم -صلوات الله عليهم بدون وضو در صورتى كه بى‏احترامى هم نباشد .......................... است.

37. جاى مسح بايد .......................... باشد.

38. تنها نماز مستحبى كه مى‏توان آن را در هر زمان با جماعت‏خواند نماز .......................... است.

39. نمازهاى واجب را .......................... مى‏گويند.

40. نمازهاى مستحبى را كه در شبانه روز انجام مى‏شود ........................ مى‏گويند.

41. با يك دست .......................... هر دو پا را مسح نمود.

42. آبى كه براى پاك كردن چيز نجس استعمال مى‏شود و از متنجس جدا مى‏شود .......................... مى‏گويند.

43. روزه روز مبعث جزو روزه‏هاى .......................... است.

44. روزى كه انسان شك دارد كه اول رمضان است‏يا آخر شعبان .......................... روزه بگيرد؟

45. بو كردن گياهان معطر بر روزه‏دار .......................... است.

46. كسى كه نمى‏داند روزه مسافر باطل است، اگر در سفر روزه بگيرد و بعد از افطار بفهمد، روزه‏اش .......................... است.

47. اگر زكات فطره انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد، فطره بر خود انسان واجب .......................... ؟

48. مسافرت عمدى در ماه رمضان براى فرار از روزه .......................... است؟

من چيستم؟

1. از من نمى‏توانيد براى وضو و غسل حتى براى خوردن و آشاميدن استفاده كنيد، با اين كه مباح هستم، بگوييد كه من چيستم؟

2. اولين قبله‏گاه مسلمين هستم كه حضرت داوود بنيان گذارم بود وهميشه مورد توجه پيروان تمامى اديان بوده‏ام و امروز در بند دشمنان هستم و حضرت امام خمينى(ره) جمعه آخر ماه رمضان را به نام من قرار داده و براى رهايى من از همه مسلمانان جهان كمك خواسته است، من چيستم؟

3. اولين خانه‏اى هستم كه در زمين ساخته شده و حضرت ابراهيم -عليه‏السلام آن را تعمير كرد و مركز وحدت امت اسلامى و قبله‏گاه مسلمانان جهان هستم، من چيستم؟

4. من چيستم كه اگر بخورى روزه‏ات باطل نمى‏شود؟

5. آن را بدون نوبت مى‏گيرند پس، بگوييد كه چيستم؟

6. همه با نام من آشنا هستيد، در اسلام اهميت زيادى دارم، هميشه رو به قبله قرار دارم، مرا در مساجد و نمازخانه‏هاى عمومى مى‏يابيد، خون على -عليه‏السلام بر روى من ريخته شد، من چيستم؟

7. اولين واجب از عبادات هستم. تمام كارهايى كه انجام مى‏شود با من نقش پيدا مى‏كند اگر خوب باشد خوب و اگر بد باشد، بدخواهد بود، من چيستم؟

8. من اعتراف هميشگى به توحيد و رسالت پيامبر اسلام هستم و در نمازهاى يوميه حضور دارم و نخستين شرط مسلمانى هستم، مرا در هر نماز دو ركعتى هم مى‏توانيد بيابيد، من چيستم؟

در كجاست؟

1. قبله‏گاه مسلمين در كجاست؟

2. اولين قبله‏مسلمين در كجاست؟

3. محل ضربت‏خوردن امام على‏عليه السلام در كجاست؟

4. مسجدى كه پيامبر آن را خراب كرد، در كجاست؟

5. مسجدى كه هندوهاى افراطى با همكارى استكبار جهانى آن را تخريب كردند، در كجاست؟

6. اولين مسجدى كه پيامبر آن را ساخت در كجاست؟

7. مسجدى كه امام زين‏العابدين -عليه‏السلام در آن سخنرانى كرد و يزيديان را رسوا ساخت در كجاست؟

8. مسجدى كه امام خمينى -رحمة‏الله عليه در پانزده خرداد سال 42 در آن سخنرانى كردند در كجاست؟

9. مسجد الحرام در كجاست؟

چه شماره‏اى هستم

1. نماز آيات چند ركعت است؟

2. نمازهاى يوميه چند ركعت است؟

3. غسلهاى واجب چند تاست؟

4. نمازهاى واجب چند تاست؟

5. مطهرات چند تاست؟

6. شرايط وضو چند چيز است؟

7. راههاى ثابت‏شدن نجاست چند چيز است؟

8. اقسام وضو چند تاست؟

9. مبطلات وضو چند چيز است؟

10. شرايط لباس نمازگزار چند چيز است؟

11. شكيات نماز چند تاست؟

12. شرايط نماز مسافر چند تاست؟

13. كفاره كسى كه روزه‏اش را بدون عذر خورده، چند روز روزه است؟

14. كفاره كسى كه سوگند دروغ به خداوند ياد كرده چيست؟

15. مقارنات نماز چند تاست؟

16. اركان نماز چند تاست؟

17. شرايط واجب شدن امر به معروف ونهى از منكر چند تاست؟

كارهايى‏كه اصلش مستحب است و فرع آن واجب

1. قرض دادن مستحب است، ولى اداى آن واجب است.

2. سلام دادن مستحب، ولى جواب آن واجب است.

3. نوافل (نمازهاى مستحبى) در اصل، مستحبند، ولى براى خواندن آنها بايد وضو گرفت و اين وضو گرفتن واجب است. (البته شرط صحت نماز است).

4. اعتكاف در ابتدا مستحب ولى روز سوم آن واجب است.

5. نماز جماعت مستحب است، ولى متابعت در كارهاى آن واجب مى‏باشد.

6. قراءت در نوافل، همچون فرايض واجب است.

كارهايى كه اصل آن مستحب و فرعش حرام است

1. اعتكاف در ماه رجب مستحب است، ولى خارج شدن از محل اعتكاف، بدون عذر، حرام است.

2. قبول امانت مستحب، ولى خيانت در امانت‏حرام است.

3. روزه مستحبى مستحب است، ولى افطار كردن آن بعد از زوال ظهر حرام مى‏باشد.

4. رفتن به مساجد و زيارت قبور ائمه -عليهم‏السلام مستحب است، ولى بر ناپاكان حرام است.

احكام شماره‏اى

9 - 4 - 6000 - 34 - 150 - 11 - 100 - 600 - 1000 - 16 - 15 - 10 - 7 - 6 - 3 - 33 - 17 - 2 - 51

زنده هستى، نمردى، اگر من را شمردى

در جاى خالى يكى از اعداد مناسب فوق را بگذاريد!

1- .......... ركعت، تعداد ركعتهاى نماز عشا.

2- .......... ركعت، تعداد ركعتهاى نماز مغرب.

3- .......... ركعت، تعداد ركعتهاى نماز صبح.

4- .......... ركعت، تعداد ركعتهاى نماز شب.

5- .......... ركعت، تعداد ركعتهاى نمازهاى يوميه.

6- .......... ركعت، مجموع ركعتهاى نمازهاى واجب و مستحب در يك‏شبانه روز.

7- دختران در .......... سالگى، بالغ مى‏شوند.

8- پسران در .......... سالگى، بالغ مى‏شوند.

9- در تسبيحات حضرت زهرا -سلام الله عليها تعداد «الله اكبر» .......... مرتبه است.

10- در تسبيحات حضرت زهرا(س) تعداد «سبحان‏الله‏» ........ مرتبه است.

11- شيطان .......... سال، خدا عبادت كرد.

12- مقدمات نماز .......... تاست.

13- واجبات نماز .......... تاست.

14- تعداد سجده‏ها در نمازهاى يوميه .......... تاست.

15- هرشب على -عليه السلام .......... ركعت نماز مى‏خواند.

16- .......... مورد از اعضاى بدن در موقع سجده به زمين مى‏خورد.

17- تعداد تسبيحات حضرت(س) .......... تاست.

18- اگر يك نفر به امام جماعت اقتدا كند ثوابش .......... نماز است.

19- اگر دو نفر به امام جماعت اقتدا كنند هر ركعتى ثواب .......... نماز دارد.

20- نمازهاى واجب .......... تاست.

21- فروع دين چند تا هستند.

22- نجاسات چند تاست؟

23- مبطلات وضو چند تاست؟

24- پاك كننده‏ها چند تاست؟

25- موارد تيمم چند تاست؟

26- چند سوره قرآن داراى آيه سجده واجب مى‏باشند؟

27- مقدمات نماز چند تاست؟

28- مقارنات نماز چند چيز است؟

جواب من مثبت است‏يا منفى

1. آيا تيمم به ديوار خاكى جايز است؟

2. آيا طلا براى پسران در غير نماز اشكال دارد؟

3. آيا جواب سلام در نماز واجب است؟

4. آيا بدون عذر مى‏توان نماز را تا آخر وقت‏به تاخير انداخت؟

5. آيا مى‏توان در ذكرهاى نماز بر پيشنماز سبقت گرفت؟

6. آيا مى‏توان به اسمهايى كه همنام خدا و پيامبران است، بدون وضو دست زد؟

7. آيا زن برادر مى‏تواند جلو برادر شوهرش بدون پوشش بيايد؟

8. آيا دخترخاله به پسرخاله نامحرم است؟

كدام بهتر است؟

در اين قسمت جلو هر يك از عبارات زير كه بهتر است علامت‏بگذاريد!

1. قرض دادن / صدقه دادن

2. نماز خواندن / نماز را بر پا كردن

3. نماز با كسالت / نماز با نشاط

4. علم با عمل / علم بدون عمل

5. زيبايى مسجد / معنويت مسجد

6. خدمت‏به مردم / بندگى خدا

7. خشنودى خلق / خشنودى خداوند

8. ديگرى وصى انسان باشد / خود انسان، وصى خود باشد

9. سلام دادن / جواب سلام

10. از نعمتها استفاده كنيم تا عبادت نماييم / زنده بمانيم تا بخوريم و بياشاميم

11. كناره گيرى از مردم و عبادت / در ميان مردم و عبادت

12. ما براى تفريح / تفريح براى ما

13. ما براى دنيا / دنيا براى ما

14. خوب بودن در ميان خوبان / خوب بودن در ميان بدان

به نماز خود نمره دهيد!

1. آيا احكام نماز را مى‏دانيد؟

2. آيا اول وقت نماز مى‏خوانيد؟

3. آيا نمازتان را به جماعت‏برگزار مى‏كنيد؟

4. آيا ترجمه و معناى نماز را مى‏دانيد؟

5. آيا نمازتان را با توجه مى‏خوانيد؟

6. آيا ديگران را به نماز دعوت مى‏نماييد؟

7. آيا نماز را با اذان و اقامه شروع مى‏كنيد؟

8. آيا بعد از نماز دعا هم مى‏خوانيد؟

9. آيا نماز در زندگى شما نقشى دارد؟

10. آيا بعد از نماز، ديگران را نيز دعا مى‏كنيد؟

11. آيا نماز را آرام مى‏خوانيد؟

12. آيا قراءت نماز شما صحيح است؟

به من بگو كدام است

1. كدام آب است كه اگر بجوشد، حرام مى‏شود؟

2. كدام ادرار و مدفوعى پاك است؟

3. كدام انسانى است كه نجس مى‏باشد؟

4. كدام قسمت از بدن حيوان مرده پاك است؟

5. كدام خونى پاك است؟

6. كدام حيوان حلال گوشت‏حرام است؟

7. كدام سگ و خوكى پاك است؟

8. كدام آب راكدى است كه با ملاقات نجس نجس نمى‏شود؟

9. كدام نجس به وسيله خورشيد پاك مى‏شود؟

10. كدام نماز واجب را نمى‏توان به جماعت‏خواند؟

11. كدام سوره را نبايد در نماز بخوانيم؟

12. كدام شخصى است كه نه تقليد مى‏كند و نه مجتهد است؟

13. كدام نماز مستحبى را مى‏توان به جماعت‏خواند؟

14. كدام جزء نماز را از روى فراموشى يا اشتباه به جا نياوريم، نماز باطل مى‏شود؟

15. كدام شكى نماز را باطل مى‏كند؟

16. كدام غسلى را مى‏توان در استخر نيز انجام داد؟

17. كدام نمازى است كه بعد از عشا خوانده مى‏شود؟

18. كدام نمازى است كه براى هر مسجدى مى‏توان خواند؟

19. كدام مستحبى است كه در بعضى از ماهها واجب و در دو عيد بزرگ اسلامى حرام مى‏شود؟

20. با كدام آب وضو گرفتن باطل است؟

21. كدام نماز است كه فقط حمد در آن خوانده مى‏شود (آن هم به صورت آهسته)؟

22. كدام غسلى است كه در آن ترتيب و موالات شرط نيست؟

23. كدام واجب نماز است كه جزء نماز نيست، ولى بايد در نماز رعايت‏شود؟

24. كدام نمازى است كه به تنهايى نمى‏شود خواند؟

25. كدام نجسى است كه با يك بار شستن پاك مى‏شود؟

26. كدام نجسى است كه بايد دو بار شسته شود؟

27. كدام نجسى است كه بايد سه بار شسته شود؟

28. كدام نجسى است كه بايد هفت‏بار شسته شود؟

29. كدام منى پاك است؟

30. كدام عرقى پاك است؟

31. كدام نماز قنوتش بعد از ركوع است؟

32. كدام نجسى به واسطه تبعيت پاك مى‏شود؟

33. كدام قسمت از دعاى كميل را جنب نمى‏تواند بخواند؟

34. كدام جاهلى است كه عذرش پذيرفته نيست؟

35. كدام معامله‏اى است كه پول را زودتر مى‏دهند؟

36. كدام مبطل روزه، نوشتنى است؟

37. كدام مبطل روزه اشاره‏اى است؟

38. كدام مبطل روزه گفتنى است؟

39. كدام مبطل روزه مربوط به نوعى ورزش است؟

40. كدام روزه‏اى است كه مى‏توانيم عمدا بخوريم؟

41. كدام ناپاكى است كه مى‏توان با آن روزه گرفت، ولى نمى‏توان با آن نماز خواند؟

42. كدام ناپاكى است كه هم بايد روزه بگيرد و هم نماز بخواند؟

43. كدام روزه‏دارى است كه اگر افطار كند روزه‏اش باطل نمى‏شود؟

44. كدام روزه‏دارى است كه به زير آب مى‏رود و كفاره بر او واجب نيست؟

45. كدام روزه‏دارى است كه كفاره‏اش يك مد طعام است؟

46. كدام مبطلى است كه يك كفاره دارد؟

47. كدام مبطلى است كه كفاره جمع دارد؟

48. كدام شخصى است كه بايد سه روز روزه بگيرد؟

49. كدام خوردنى را روزه‏دار مى‏تواند بخورد؟

50. بر كدام روزه‏خوار فقط قضاى روزه بر او واجب است؟

51.. كدام شخصى است كه نبايد روزه بگيرد؟

52. كدام مسافرى است كه بايد روزه‏اش را بگيرد؟

احكام «بگرد و پيدا كن‏»

براى به دست آوردن رمز دايره‏ها ابتدا كلمه‏هاى مورد نظر را پيدا كنيد و سپس حرف اول و آخر و آخر آنها را به ترتيب كنار هم قرار دهيد تا رمز جدول پيدا شود.

(ن م) (ا ز) (س ت) (و ن) (د ى) (ن ا) (س ت)

آيا مى‏توانيد وقت مخصوص هر يك از نمازهاى يوميه را از رساله پيدا كنيد و در زير بنويسيد:

نماز صبح

نماز ظهر

نماز عصر

نماز مغرب

نماز عشا

آيا مى توانيد بگوييد كدام پاك كننده چه نجسى را پاك مى‏كند؟

پاكدكننده‏ها:آب - انتقال - استحاله - تبعيت - آفتاب - اسلام.

نجسها: خون - سگ - كافر - ادرار - زمين نجس - بچه كافر.

آيا مى‏توانيد مقدمات نماز را از مقارنات آن جدا كنيد؟

نيت - قراءت - طهارت - ركوع - سجود - تشهد - وقت‏شناسى - سلام.

احكام رمزى

1- در اين جا كلمه رمز را در هر قسمت مى‏آوريم و شما بايد با توجه به هر حرف آن، كلمه‏اى از احكام مورد نظر را به دست‏بياوريد.

1. اركان نماز - «قنترس‏».

2. نمازهاى واجب - «يا منطق‏».

3. اقسام وضو - « نجات‏».

4. شرايط وضو - «آب وضو پاك باشد».

5. مقدمات نماز - «قم پوطا»

احكام تستى

1. اگر وقت نماز به قدرى تنگ باشد كه با وضو گرفتن، نماز قضا مى‏شود بايد:

الف - تيمم نمود

ب - وضو گرفت

ج - بدون تيمم و وضو نماز خواند

د- هيچ كدام

2. نماز خواندن با لباس ابريشم خالص و انگشتر و گردنبند طلا براى مردان:

الف - حرام است

ب - مستحب است

ج - مكروه است

د - هيچ كدام

3. واجبات نماز، چند تاست:

الف - 10

ب - 9

ج - 11

د - 12

4. اركان نماز ،چند تاست؟

الف - 5

ب - 6

ج - 7

د - 9

5. تكبيرة الاحرام در نماز...

الف - ركن است

ب - واجب است

ج - مستحب است

د - هيچ كدام

6. خواندن سوره‏هاى سجده‏دار در نماز

الف - واجب است

ب - مستحب است

ج - مبطل نماز است

د - حرام است

7. كسى كه جهت قبله را نمى‏داند بايد نماز را

الف - به چهار طرف بخواند

ب - به يك طرف بخواند

ج - به دو طرف بخواند

د - هيچ كدام

8. آيا كسى كه نماز قضا دارد مى‏تواند نماز مستحبى بخواند؟

الف - خير

ب - بلى

ج - اول قضا را بخواند بعد نماز مستحبى را

د - هيچ كدام

9. كسى كه نمى‏داند با بدن و لباس نجس نماز باطل است، نماز او چه حكمى دارد؟

الف - صحيح است

ب - باطل است

ج - در صورت كم‏بود وقت مانعى ندارد

د - هيچ كدام

10. شكهايى كه نبايد به آن اعتنا نمود، چند تاست؟

الف - 10

ب - 8

ج - 6

د - 5

11. نماز جمعه در عصر غيبت چه حكمى دارد؟

الف - واجب عينى است

ب - واجب كفايى است

ج - واجب تخييرى است

د - مستحب است

12. كدام يك از موارد زير اركان نماز نيست؟

الف - نيتب - تكبيرة الاحرام

ج - ركوعد - قراءت

13. اگر شخصى نداند كه بدن يا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد؟

الف - نمازش صحيح است

ب - نمازش باطل است

ج - مباح است

د - مكروه است

14. در وضو شستن بيش از دو بار:

الف - مكروه است

ب - حرام است

ج - مستحب

د - واجب است

15. شك در نمازهاى چند ركعتى باطل است؟

الف - دو ركعى

ب - چهار ركعتى

ج - سه ركعتى

د - الف و ج صحيح است

16. اگر براى مسح كردن سر و پا رطوبتى در دست نباشد، چه بايد كرد؟

الف - وضو باطل است

ب - احتياطا وضوى ديگرى بايد گرفت

ج - بايد از آب خارج استفاده كرد

د - با تر كردن دست از رطوبت ديگر اعضاى وضو بايد مسح كرد.

17. شخصى پنج دقيقه به آخر وقت نماز، با هواپيما به شهرى رفت و برگشت و وقت نماز تمام شد حال نماز قضايش را چگونه بايد بخواند.

الف - شكسته

ب - تمام

ج - هم شكسته و هم تمام

د - هيچ كدام

18. كسى كه نيت نماز مى‏كند، آيا مى‏تواند در ميان نماز، نيت‏خود را به نماز ديگر برگرداند؟

الف - نمى‏تواند

ب - از نماز بعدى به نماز قبل مى‏تواند

ج - در هر حال مى‏تواند

د - از نماز قبل به نماز بعدى مى‏تواند

19. كسى كه بعد از وقت‏شك كند كه نمازش را خوانده يا نه، تكليفش چيست؟

الف - نبايد اعتنا كند

ب - بايد قضا كند

ج - مستحب است كه بخواند

د - هيچ‏كدام

20. شخصى كه نمازش قضا شده و نمى‏داند چند ركعتى است، وظيفه‏اش چيست؟

الف - بايد دو ركعت‏بخواند

ب - سه ركعت‏بخواند

ج - چهار ركعت‏بخواند

د - هر سه مورد را به جا بياورد

21. شخصى كه به سوگند خود عمل نكند، چه وظيفه‏اى دارد؟

الف - سه روز روزه بگيرد

ب - بايد ده نفر را اطعام كند

ج - بايد 10 نفر لباس بدهد

د - اگر مى‏تواند لباس يا طعام بدهد و اگر نمى‏تواند، سه روز روزه بگيرد

22. كسى كه به اندازه چهار ركعت وقت دارد، براى خواندن نماز ظهر و عصر چه وظيفه‏اى دارد؟

الف - نماز عصر را بخواند و بعد نماز ظهر خود را قضا نمايد.

ب - نماز ظهر را بخواند و نماز عصر را قضا كند.

ج - فقط واجبات نماز را بطور سريع بخواند تا بتواند هر دو نماز را به‏جا بياورد.

د - هيچ‏كدام

23. اگر فراموش كند كه مسافر است و نماز را تمام بخواند، چنانچه دروقت‏يادش بيايد، بايد به جابياورد و اگر بعد از وقت‏يادش بيايد:

الف - قضاى نماز بر او واجب نيست.

ب - نمازش را دوباره بطور شكسته بخواند.

ج - بايد قضاى نماز را بخواند.

د - هيچ‏كدام

24. اگر كسى بفهمد پشت‏به قبله و يا به سمت راست‏يا چپ، نماز به جا آورده چه حكمى دارد؟

الف - نمازش صحيح است در صورتى كه جاهل بوده باشد.

ب - در هر حال نمازش باطل است و بايد دوباره نماز را بخواند.

ج - نمازش صحيح نيست، ولى چون جاهل بوده، لازم نيست نماز را دوباره بخواند.

25. كسى كه هر قسمت غسل را به فاصله يك ساعت انجام دهد آيا غسل او صحيح است؟

الف - بلى

ب - خير

ج - در صورت ناچارى صحيح است

د - هيچ‏كدام

26. اگر بين نماز عصر متوجه شويم كه نماز ظهر خود را نخوانده‏ايم، تكليف چيست؟

الف - نماز را مى‏شكنيم و نماز ظهر را اول مى‏خوانيم.

ب - نماز را به نيت ظهر تبديل مى‏كنيم.

ج - نمازمان درست است‏به شرطى كه يادمان رفته باشد.

د - مى‏نشينيم و نماز را در همان ركعت تمام مى‏كنيم.

27. اركان نماز آنهايى هستند كه...

الف - اگر عمدا يا سهوا ترك شود، نماز باطل است.

ب - اگر عمدا ترك شود باطل و اگر سهوا ترك شود، نماز صحيح است.

ج - اگر سهوا ترك شود، نماز اشكال ندارد و اگر عمدا ترك شود، نماز صحيح است.

د - هيچ‏كدام

28. اركان نماز عبارتند از:

الف - تكبير، ذكر ، تشهد ، قيام ، ركوع و سجده

ب - نيت ، تكبير ، قيام ، ركوع و سجود

ج - نيت ، تكبير ، تشهد، ترتيب ، موالات و سجده

د - قيام ، تكبير ، ركوع ، سجده و سلام

29. شخصى قصد كرده است ده روز در شهرى بماند و يك نماز چهار ركعتى خوانده و بعد از ماندن يك روز از قصد خود منصرف شده است،وظيفه او در برابر نمازهاى بعدى چيست؟

الف - تا مسافرت نرفته، نمازش كامل است.

ب - نمازش شكسته مى‏شود.

ج - بايد هم تمام بخواند و هم شكسته.

د - هيچ‏كدام

30. شخصى كه امام جماعت را عادل مى‏دانسته، بعد از نماز بفهمد كه او عادل نبوده، آيا نمازش صحيح است‏يا نه؟

الف - صحيح است.

ب - باطل است.

ج - اگر وقت كافى باشد، لازم است نماز را اعاده كند.

د - هيچ‏كدام

31. شهيد راه امر به معروف و نهى از منكر:

الف - ابوذر غفارى

ب - امام حسين -عليه‏السلام

ج - ناصر ابدام

د - هر سه مورد

32. شرايط واجب بودن امر به معروف و نهى از منكر چند تاست؟

الف - دوازده شرط

ب - هشت‏شرط

ج - شرط ندارد

د - چهار شرط دارد

33. اگر احتمال بدهد كه با موعظه و نصيحت، معصيت كار، معصيت را ترك مى‏كند:

الف - همين مقدار كافى است.

ب - بايد امر و نهى الزامى كند.

ج - تشديد در گفتار و تهديد بر مخالفت لازم است.

د - هيچ‏كدام

34. كدام‏يك جزو روزه‏هاى واجب نيست؟

الف - روزه كفاره

ب - روزه قضا

ج - روزه نذرى

د - روزه عيدين

35. اگر روزه دار بداند كه ماه رمضان است وعمدا نيت روزه غير ماه رمضان كند، روزه او چه حكمى دارد؟

الف - روزه آن روز باطل است.

ب - روزه رمضان محسوب مى‏شود.

ج - روزه‏اى كه قصد كرده صحيح است.

د - هيچ‏كدام

36. اگر بچه‏اى بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او

الف - واجب است.

ب - واجب نيست.

ج - بايد نيت روزه مستحبى كند.

د - با اجازه پدر و مادرش بايد روزه بگيرد.

37. اگر كسى عمدا به حضرت زهرا -سلام‏الله‏عليها نسبت دروغ دهد، روزه او چگونه است؟

الف - باطل است

ب - باطل نيست

ج - باطل است و كفاره دارد

د - بنابر احتياط واجب باطل است

38. اگر كسى بداند كه روزه است و عمدا براى غسل، سر در آب فرو برد، اگر روزه واجب معين باشد:

الف - روزه و غسلش صحيح است.

ب - روزه او صحيح است، اما دوباره بايد غسل كند.

ج - بنابر احتياط واجب، بايد دوباه غسل كند و روزه را هم قضا نمايد.

د - بنابر احتياط واجب روزه را دوباره بگيرد، اما غسلش صحيح است.

39. اگر كسى آروغ بزند و بدون اختيار چيزى در گلو يا دهانش بيايد:

الف - مى‏تواند آن را فرو برد و روزه‏اش صحيح است.

ب - بايد آن را بيرون بريزد و اگر بى‏اختيار فرو برد، روزه‏اش صحيح است.

ج - اگر با اختيار آن را فرو برد، روزه‏اش باطل است، ولى كفاره و قضا واجب نيست.

د - اگر در هر صورت فرو ببرد، كفاره و قضا بر او واجب است.

40. اگر كسى عمدا تا اذان صبح غسل نكند يا اگر وظيفه او تيمم است، تيمم ننمايد:

الف - روزه او باطل نيست.

ب - اگر بعد از اذان غسل كند، روزه او باطل نيست.

ج - در هر صورت روزه‏اش باطل است.

د - قضا و كفاره بر او واجب مى‏شود.

41. اگر روزه‏دار در روز محتلم شود:

الف - واجب است، فورا غسل كند.

ب - واجب نيست، فورا غسل كند.

ج - واجب است، فورا هم غسل و هم تيمم نمايد.

د - بايد غسل كند، روزه‏اش نيز باطل است.

42. كدام يك از مبطلات روزه، كفاره جمع دارد؟

الف - عمدا اماله كردن

ب - براى غسل عمدا سر را زير آب كردن

ج - عمدا استفراغ كردن

د - دروغ بستن به خدا و پيامبر(ص)

43. قضاى نماز و روزه مادر بر پسر بزرگتر:

الف - واجب است.

ب - مستحب است.

ج - واجب نيست.

د - ب و ج صحيح است.

44. كسى كه مرتكب قتل عمد شده و در روزه ماه رمضان با حرام افطار كرده است‏بايد:

الف - كفاره واحد بدهدب - كفاره جمع بدهد

ج - فقط قضاى روزه را به‏جا آورد

د - دوباره روزه بگيرد

45. كسى كه در مسافرت نمازش شكسته است، آيا مى‏تواند نماز قضاى تمام بخواند و روزه قضا بگيرد؟

الف - در هيچ يك از دو صورت نمى‏تواند.

ب - در هر دو مورد مى‏تواند.

ج - مى‏تواند نماز قضا را بخواند، اما نمى‏تواند روزه قضا بگيرد.

د - مى‏تواند روزه قضا بگيرد، اما نمى‏تواند نماز قضا بخواند.

46. مقدار «مد» برابر است‏با:

الف - نيم كيلو

ب - يك كيلو

ج - 5/7 سير

د - يك چارك

47. مسافرت براى فرار از روزه اگر عمدى باشد:

الف - اشكال ندارد.

ب - كفاره جمع دارد.

ج - فعل حرام انجام داده.

د - سفرش سفر معصيت است.

48. زكات فطره بهتر است، در چه زمانى پرداخت‏شود؟

الف - بعد از افطار

ب - قبل از افطار

ج - بعد از نماز عيد

د - قبل از نماز عيد

49. اگر شخصى بدون خوردن سحرى روزه برايش ضرر داشته باشد و سحر بيدار نشود:

الف - مى‏تواند روزه را افطار كند.

ب - واجب است روزه را در هر شرايطى بگيرد.

ج - بايد روزه را افطار كند و قضايش را بعدا بگيرد.

د - بايد روزه را بگيرد، اگر حرجى شد افطار كند.

50. كافرى كه تازه مسلمان شده حكم روزه‏هايش چيست؟

الف - بايد قضايش را به جا آورد.

ب - قضا و كفاره واجب نيست.

ج - فقط كفاره واجب است.

د - هم قضا و هم كفاره واجب است.

51. ميهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر بدون رضايت صاحبخانه به منزل او بيايد، اگر نان‏خور صاحبخانه محسوب شود، فطره روزه‏اش را:

الف - واجب است صاحبخانه بپردازد.

ب - خودش بايد بپردازد.

ج - مستحب است صاحبخانه بدهد.

د - دادن فطره بر هر دو واجب است.

نامش چيست؟

1. نام روزه‏اى است كه حتما بايد بگيريم؟

2. روزه‏اى كه نبايد بگيريم؟

3. نام روزه‏اى كه به عنوان جريمه بايد گرفت؟

4. روزه‏اى كه براى مرده مى‏گيرند؟

5. نام روزه‏اى كه در برابر نوعى قرار داد با خدا مى‏گيرند؟

6. نام روزه‏اى كه فقط بر پسر بزرگتر واجب است؟

7. نام روزه‏اى كه دو روز پشت‏سر هم بدون افطار انجام مى‏شود؟

8. روزه‏اى كه بايد در مكان خاصى گرفت؟

9. نام روزه‏اى كه مكروه است؟

10. آن مقدار طعامى كه شخص مريض به جاى روزه مى‏دهد چيست؟

11. نام زكاتى كه در آخر ماه رمضان به فقرا مى‏دهند كدام است؟

12. نام مقدار طعامى كه به عنوان زكات فطرت مى‏دهند چيست؟

احكام سه بعدى تقليد

1. الف : چه كسى بايد تقليد كند؟

ب : چه كسى نبايد تقليد كند؟

ج : چه كسى مى‏تواند تقليد كند؟

2. الف : در چه صورت مى‏توان از مجتهد ديگرى تقليد نمود؟

ب : در كدام صورت بايد از مجتهد ديگرى تقليد كرد؟

ج : در چه صورت تقليد از مجتهد ديگر حرام است؟

3. الف : در چه صورتى مقلد نمى‏تواند به فتواى مجتهد ديگر عمل كند؟

ب : در كجا مقلد مى‏تواند به بعضى از نظريات مجتهد ديگر عمل كند؟

ج : در چه صورتى مقلد فقط مى‏تواند به همه فتاواى مجتهد ديگر عمل كند؟

4. الف : در چه صورتى رجوع از مرجعى به مرجع ديگر واجب است؟

ب : در چه صورتى رجوع از مرجعى به مرجع ديگر جايز است؟

ج : در چه صورتى رجوع از مرجعى به مرجع ديگر جايز نيست؟

احكام سه بعدى نجاسات و پاك كننده‏ها

5. الف : كدام خون پاك است؟

ب : چه خونى، نجس است؟

ج : كدام خون، حلال است؟

6. الف : كدام حيوان است كه هم حرام و هم نجس مى‏باشد؟

ب : كدام حيوانى هم حلال و هم پاك است؟

ج : كدام حيوانى حرام است، ولى پاك مى‏باشد؟

7. الف : كدام كافرى پاك است؟

ب : كدام كافرى نجس است؟

ج : كدام كافرى مقدس است؟

8. الف : ميته‏اى كه پاك ولى حرام است؟

ب : ميته‏اى كه نجس وحرام است؟

ج : ميته‏اى كه نجس است و دست زدن به آن غسل دارد؟

9. الف: كدام نجسى است كه براى پاك شدن آن فقط بايد از آب استفاده كرد؟

ب: كدام نجس است كه بايد براى پاك شدن آن از آب و خاك استفاده كرد؟

ج: كدام نجس است كه پاك شدن آن نه آب مى‏خواهد و نه خاك، بلكه زوال نجاست، براى پاك شدن كافى است؟

10. الف: كدام نجس با گفتن پاك مى‏شود؟

ب: كدام نجس با غايب شدن پاك مى‏شود؟

ج: كدام نجس با مدتى خوردن از چيزهاى پاك، پاك مى‏شود؟

11. الف: كدام پاك كننده‏اى است كه سگ و خوك را پاك مى‏كند؟

ب: كدام پاك كننده‏اى است كه كافر را پاك مى‏كند؟

ج: كدام پاك كننده‏اى است كه زمين نجس را پاك مى‏كند؟

12. الف: كدام آب كر نجس نمى‏شود؟

ب: كدام آب كر نجس مى‏شود؟

ج: كدام آب كر نجس مى‏كند؟

13. الف: كدام نجس به وسيله راه رفتن پاك مى‏شود؟

ب: كدام نجس به وسيله زبان پاك مى‏شود؟

ج: كدام نجس است كه به وسيله انتقال پاك مى‏شود؟

14. الف: كدام نجس به وسيله انقلاب پاك مى‏شود؟

ب: كدام نجس به وسيله آب پاك مى‏شود؟

ج: كدام نجسى است كه به وسيله آفتاب پاك مى‏شود؟

15. الف: با كدام آب اگر سه بار ظرف نجس را بشوييم پاك مى‏شود؟

ب: با كدام آب اگر يك بار هم ظرف نجس را بشوييم پاك مى‏شود؟

ج: با كدام آب اگر ده بار ظرف نجس را بشوييم پاك نمى‏شود؟

16. الف: كدام عرقى نجس است؟

ب: كدام عرقى پاك است؟

ج: كدام عرقى حرام است؟

17. الف: كدام نجسى است كه به وسيله خاك و آب پاك مى‏شود؟

ب: كدام نجسى بدون آب پاك مى‏شود؟

ج: كدام نجسى است كه فقط با آب پاك مى‏شود؟

18. الف: كدام نجسى است كه بايد سه بار با آب قليل شسته شود؟

ب: كدام نجسى است كه بايد سه بار با آب قليل همراه با فشار دادن آن، شسته شود.

ج: كدام نجسى با يك بار شستن پاك مى‏شود؟

19. الف: كدام نجس يك بار شسته شود كافى است؟

ب: كدام نجس دوبار شسته شود كافى است؟

ج: كدام نجس است كه با هفت‏بار شستن پاك مى‏شود؟

20. الف: در چه صورت ملاقات نجس، چيز پاك را نجس نمى‏كند؟

ب: درچه صورت ملاقات نجس، همه آن چيز پاك را نجس مى‏كند؟

ج: درچه صورت ملاقات نجس فقط همان قسمت را نجس مى‏كند؟

21. الف: كدام مردار تمام بدنش پاك است؟

ب : كدام مردار تمام بدنش نجس است؟

ج: كدام مردار قسمتهايى از آن پاك است؟

احكام سه بعدى وضو

22. الف: كدام كار وضو را بايد از بالا به پايين انجام داد؟

ب: كدام كار وضو را بايد از پايين به بالا انجام دهيم؟

ج: كدام كار وضو را هم از بالا به پايين و هم از پايين به بالا مى‏توان انجام داد؟

23. الف: كدام وضويى واجب است؟

ب: كدام وضويى است كه بدون آن، كار ما صحيح نيست؟

ج: كدام وضويى شرط كمال است و با آن، كار ما بهتر مى‏شود؟

24. الف: كدام وضويى هم واجب است و هم صحيح؟

ب: كدام وضويى هم مستحب است و هم صحيح؟

ج: كدام وضويى هم حرام است و هم باطل؟

25. الف: كدام وضويى است كه قسمتى از اعضاى وضو شسته نمى‏شود؟

ب: كدام وضويى است كه صورت و دستها را به گونه مخصوصى در ميان آب قرار مى‏دهيم؟

ج: كدام وضويى است كه كارهاى آن يكى پس از ديگرى انجام مى‏شود؟

26. الف: آن چيست كه قبل از نماز مى‏گيريم؟

ب: آن چيست كه در بين نماز مى‏گيريم؟

ج: آن چيست كه در ماه رمضان مى‏گيريم؟

27. الف: چه كسى بايد وضو بگيرد؟

ب: چه كسى نبايد وضو بگيرد؟

ج: بر چه كسى مستحب است كه وضو بگيرد؟

28. الف: كسى كه قبل از نماز شك كند كه آيا وضو گرفته يا نه، حكمش چيست؟

ب: كسى كه در ميان نماز شك كند كه آيا وضو گرفته يا نه، چه حكمى دارد؟

ج: كسى كه بعد از نماز شك كند كه آيا وضو گرفته يا نه، حكمش چيست؟

29. جمله‏ها را كامل كنيد

الف: آب وضو بايد .......................................

ب: آب وضو بايد ..........................................

ج: آب وضو بايد ...........................................

30. الف: در كدام مكان نمى‏توان وضو گرفت؟

ب: در كدام مكان مى‏توان وضو گرفت؟

ج: در چه مكانى فقط افراد خاصى مى‏توانند، وضو بگيرند؟

31. الف: در كجا بايد وضو گرفت؟

ب: در كجا بايد تيمم نمود؟

ج: در كجا بايد هر دو را انجام داد؟

احكام سه بعدى «تيمم‏»

32. الف: بر چه كسى يك تيمم واجب است؟

ب: بر چه كسى دو تيمم واجب است؟

ج: بر چه كسى سه يا بيشتر، تيمم واجب است؟

33. الف: در چه صورت فقط تيمم واجب مى‏شود؟

ب: در چه صورت هم تيمم و هم وضو واجب مى‏شود؟

ج: در چه صورت نه تيمم واجب مى‏شود و نه وضو؟

احكام سه بعدى «غسلها»

34. الف:چه شخصى را بايد فقط غسل ترتيبى دهند؟

ب:چه شخصى غسل ارتماسى مى‏تواند بكند؟

ج: چه شخصى هر دو را مى‏تواند انجام دهد؟

كسى كه دست‏به مرده يا عضو جدا شده از زنده مى‏زند:

35. الف: در چه صورتى غسل بر او واجب نمى‏شود؟

ب: در چه صورت هم غسل ميت‏بر او واجب مى‏شود و هم شستن دست؟

ج: در چه صورت فقط شستن دست كافى است؟

36. الف: كدام غسلى است كه با آن مى‏توان نماز خواند؟

ب: كدام غسلى است كه با آن نمى‏توان نماز خواند؟

ج: كدام غسلى است كه با آن روزه صحيح است، ولى نماز صحيح نيست؟

37. الف: كدام شخصى است كه در «مسجدالحرام‏» و«مسجدالنبى‏» نمى‏تواند وارد بشود؟

ب: چه شخصى است كه در مساجد ديگر نمى‏تواند توقف بكند؟

ج: كدام شخصى است كه نمى‏تواند در مساجد توقف كند، ولى در زيارتگاههاى غير معصومين مى‏تواند؟

38. الف: فرد جنب در كدام مكانهاى مقدسى نمى‏تواند وارد بشود؟

ب: فرد جنب در چه مكانهاى مقدسى نمى‏تواند توقف بكند؟

ج: فرد جنب در كدام مكانهاى مقدسى مى‏تواند توقف بكند؟

39. الف: در كدام يك از وضو و غسل هم موالات و هم ترتيب شرط است؟

ب: در كدام يك از وضو و غسل، فقط ترتيب شرط است؟

ج: در كدام نوع از غسل ترتيب هم شرط نيست؟

40. الف: در چه صورت كسى كه دست‏به عضو جدا شده كسى مى‏زند هم غسل دارد و هم بايد دستش را بشويد؟

ب: در چه صورتى نبايد دستش را بشويد و غسل نيز لازم نيست؟

ج: در چه صورت فقط غسل دارد؟

احكام سه بعدى نماز

41. الف: كدام نمازى است كه در خارج از وقت، قضاست؟

ب: كدام نمازى است كه در خارج از وقت، اداست؟

ج: كدام نمازى است كه در خارج وقت، نه اداست و نه قضا؟

42. الف: كدام نمازى است كه دو خطبه قبل از نماز دارد؟

ب: كدام نمازى است كه دو خطبه بعد از نماز دارد؟

ج: كدام نمازى است كه خطبه ندارد؟

43. الف: كدام سوره‏هايى را در نماز نمى‏توان خواند؟

ب: كدام سوره‏هايى است كه در نماز مى‏توان خواند؟

ح: كدام سوره‏هايى است كه در نماز به تنهايى كافى نيست؟

44. الف: در كدام مكان، نماز تمام است؟

ب: در كدام مكان، نماز شكسته است؟

ج: در كدام مكان هر دو ممكن است؟

45. الف: كدام نمازى است كه يك تكبير دارد؟

ب: كدام نمازى است كه داراى پنج تكبير است؟

ج: كدام نمازى دوازده تكبير دارد؟

46. الف: كدام نمازى بر همه واجب است؟

ب: كدام نمازى است كه فقط بر پسر بزرگتر واجب است؟

ج: چه نمازى است كه بر پيامبر واجب است؟

47. الف: كدام نمازى است كه بايد سوره آن خوانده شود؟

ب: كدام نمازى است كه نبايد سوره آن خوانده شود؟

ج: كدام نمازى است كه مى‏توانيم سوره آن را نخوانيم؟

48. الف: كدام شكى است كه نماز را باطل مى‏كند؟

ب: به كدام شكى نبايد اعتنا كرد؟

ج: كدام شكى است كه راه حل دارد؟

49. الف: شكهاى صحيح چند تاست؟

ب: شكهاى باطل چند تاست؟

ج: شكهايى كه نبايد به آن اعتنا كرد، چند تاست؟

50. الف: كدام نمازى است كه يك ركوع دارد؟

ب: كدام نمازى است كه دو ركوع دارد؟

ج: كدام نمازى سه ركوع دارد؟

51. الف: كدام نمازى است كه داراى يك قنوت مى‏باشد؟

ب: كدام نمازى دو قنوت دارد؟

ج: كدام نمازى نه قنوت دارد؟

52. الف: كدام نمازى است كه داراى دو سجده است؟

ب: كدام نمازى است كه هشت‏سجده دارد؟

ج: كدام نمازى سجده ندارد؟

53. الف: نمازى كه در يك ركعت، يك سلام دارد؟

ب: نمازى كه در دو ركعت، يك سلام دارد؟

ج: نمازى كه در دوازده ركعت، يك سلام دارد؟

54. الف: كدام نمازى است كه بايد ايستاده خواند؟

ب: كدام نمازى است كه نشسته خوانده مى‏شود؟

ج: كدام نمازى است كه مى‏توان آن را نشسته خواند؟

55. الف: كدام نمازى است كه يك تشهد دارد؟

ب: كدام نمازى است كه دو تشهد دارد؟

ج: كدام نمازى است كه تشهد ندارد؟

56. الف: بر چه چيزهايى سجده صحيح است؟

ب: چه چيزهايى است كه سجده بر آنها صحيح نيست؟

ج: چه چيزهايى هستند كه در حال ناچارى در سجده مى‏توان از آنها استفاده كرد؟

57. الف: با كدام لباس مى‏توان نماز خواند؟

ب: با كدام لباس نمى‏توان نماز خواند؟

ج: با كدام لباس نجس مى‏توان نماز خواند؟

58. الف: كدام تكبير در نماز واجب است؟

ب: كدام تكبير در نماز حرام است؟

ج: كدام تكبير در نماز مستحب است؟

59. الف: نماز چه كسى صددرصد تخفيف دارد؟

ب: نماز چه كسى پنجاه درصد تخفيف دارد؟

ج: نماز چه كسى پنجاه درصد اضافه دارد؟

60. الف: با چه كسى اگر سفر كنيم، نماز شكسته است؟

ب: با چه كسى اگر سفر كنيم، نماز تمام است؟

ج: با چه كسى اگر سفر كنيم، بايد هم نماز را شكسته بخوانيم وهم‏تمام؟

61. الف: چه شخصى نمى‏تواند نمازش را بشكند؟

ب: چه شخصى بايد نمازش را بشكند؟

ج: چه شخصى مى‏تواند نمازش را بشكند؟

62. الف: چه كسى نبايد به شك خود اعتنا كند؟

ب: چه كسى شكش باطل است؟

ج: چه كسى شكش صحيح است؟

63. الف: كدام نمازى است كه بايد آن را آهسته خواند؟

ب: كدام نمازى است كه بايد بلند خوانده شود؟

ج: كدام نماز را هم مى‏شود بلند خواند و هم آهسته؟

64. الف: كدام ذكرى است كه بايد در حين گفتن آن، بدن آرام باشد؟

ب: كدام ذكرى است كه نبايد در حين گفتن آن، بدن آرام باشد؟

ج: كدام ذكرى است كه در حين گفتن آن، بدن مى‏تواند آرام نباشد؟

احكام سه بعدى نماز جماعت

65. الف: كدام نمازى است كه بايد به جماعت‏خوانده شود؟

ب: كدام نمازى است كه مى‏توان آن را به جماعت‏خواند؟

ج: كدام نمازى است كه نمى‏توان آن را به جماعت‏خواند؟

66. الف: در چه صورت ماموم در نماز بايد حمد و سوره را بخواند؟

ب: در چه صورت ماموم در نماز نبايد حمد و سوره را بخواند؟

ج: در چه صورت ماموم در نماز مى‏تواند حمد وسوره را بخواند؟

67. الف: كدام امام جماعتى است كه مى‏توان به او اقتدا كرد؟

ب: كدام امام جماعتى است كه نمى‏توان به او اقتدا كرد، ولو عادل باشد؟

ج: كدام امام جماعتى است كه ولو كافر باشد، نماز صحيح است؟

68. الف: نام نماز جماعتى كه سالانه خوانده مى‏شود چيست؟

ب: نام نماز جماعتى كه هفتگى خوانده مى‏شود كدام است؟

ج: نماز جماعتى كه روزانه خوانده مى‏شود چه نام دارد؟

69. الف: در چه صورت بايد از پيشنماز متابعت نمود؟

ب: در چه صورت نبايد از پيشنماز متابعت نمود؟

ج: در چه صورت مى‏توان از او متابعت نمود؟

70. الف: كدام نماز جماعتى است كه ثواب هر ركعت آن، برابر با 150 نماز است؟

ب: كدام نماز جماعتى است كه ثواب هر ركعت آن، برابر با ششصد نماز است؟

ج: كدام نماز جماعتى است كه ثواب هر ركعت آن بى‏نهايت است؟

71. الف: ماموم چه چيزى را مى‏تواند جلوتر از امام جماعت‏بگويد؟

ب: ماموم چه چيزى را نمى‏تواند جلوتر از امام جماعت‏بگويد؟

ج: ماموم چه چيزى را اصلا نبايد بگويد؟

72. الف: در چه صورت مسافر بايد نمازش را تمام بخواند؟

ب: در كجا مسافر بايد نمازش را شكسته بخواند؟

ج: در چه صورت مسافر بايد نمازش را جمع بخواند؟

73. الف: در چه هنگامى در هر ركعت نماز، يك سوره واجب است؟

ب: در چه صورت در هر ركعت نماز، دو سوره واجب است؟

ج: در چه صورت در هر ركعت نماز، سه سوره واجب است؟

احكام سه بعدى روزه

74. الف: كدام روزه واجب است؟

ب: كدام روزه حرام است؟

ج: كدام روزه مستحب مى‏باشد؟

75. الف: كدام روزه‏اى است كه اگر بخوريم سه روز كفاره دارد؟

ب: كدام روزه‏اى است كه اگر بخوريم به ده نفر، هر يك ده سير بايد طعام كفاره بدهيم؟

ج: كدام روزه‏اى، فقط قضا دارد؟

76. الف: كدام روزه‏اى شصت روز كفاره دارد؟

ب: كدام روزه‏اى است كه اگر بخوريم 180 روز كفاره دارد؟

ج: كدام روزه‏اى نه قضا دارد و نه كفاره؟

77. الف: كدام باطل كننده روزه مربوط به زبان است؟

ب: كدام باطل كننده روزه مربوط به دهان است؟

ج: كدام باطل كننده روزه مربوط به نوعى ورزش است؟

78. الف: كدام خوردن و آشاميدن باطل كننده روزه نيست؟

ب: كدام خوردن و آشاميدن باطل كننده روزه هست و كفاره هم دارد؟

ج: كدام خوردن و آشاميدن باطل كننده هست و فقط قضا دارد؟

79. الف: كدام روزه‏اى است كه بايد در جاى معين و زمان مخصوص باشد؟

ب: كدام روزه‏اى است كه زمان آن معين، ولى مكانش معين نيست؟

ج: كدام روزه‏اى است كه نه زمانش معين است و نه مكان آن؟

80. الف: كدام روزه‏اى است كه هم عدد آن مشخص است و هم زمانش؟

ب: كدام روزه‏اى است كه نه عددش مشخص است و نه زمان آن؟

ج: كدام روزه‏اى است كه عدد آن مشخص است، ولى زمانش مشخص نيست؟

81. الف: بر چه كسى فطريه واجب است؟

ب: بر چه كسى فطريه واجب نيست؟

ج: بر چه كسى فطريه نبايد داده شود؟

82. الف: به چه كسى هم نماز واجب است و هم روزه؟

ب: به چه كسى نه نماز واجب است و نه روزه؟

ج: به چه كسى نماز واجب است، ولى روزه واجب نيست؟

83. الف: كدام شخصى است كه اگر سرش را زير آب كند، كفاره دارد؟

ب: كدام شخصى است كه اگر سرش را زير آب كند، نه كفاره دارد و نه قضا؟

ج: كدام شخصى است كه اگر سرش را زير آب كند، قضا دارد، ولى كفاره ندارد؟

84. الف: كدام جنبى است كه اگر غسل نكند كفاره دارد؟

ب: كدام جنبى است كه اگر غسل نكند، فقط قضا دارد؟

ج: كدام جنبى است كه اگر غسل نكند، فقط معصيت كرده است؟

احكام سه بعدى متفرقه

85. الف: كدام نذرى است كه بايد بدان عمل كرد؟

ب: كدام نذرى است كه نبايد به آن عمل كرد؟

ج: كدام نذرى است كه مى‏توان به آن عمل كرد؟

86. الف: كدام زنى است كه ارث او نصف مرد است؟

ب: كدام زنى است كه ارثش دو برابر مرد است؟

ج: كدام زنى است كه ارثش مساوى با مرد است؟

87. الف: كدام قسمى واجب است؟

ب: كدام قسمى حرام است؟

ج: كدام قسمى است كه مكروه مى‏باشد؟

88. الف: كدام شخصى است كه بعد از مرگ به او غسل مى‏دهند؟

ب: كدام شخصى است كه قبل از مرگ به او دستور مى دهند كه غسل كند؟

ج: كدام شخصى است كه غسل ندارد؟

89. الف: كدام شخصى است كه مالش را بعد از مرگ تقسيم مى‏كنند؟

ب: كدام شخص است كه مال او را قبل از مرگ تقسيم مى‏كنند؟

ج: كدام شخصى است كه مالش تقسيم نمى‏شود؟

90. الف: كدام مال گمشده‏اى است كه انسان نمى‏تواند آن را براى خود بردارد؟

ب: كدام مال گمشده‏اى است كه انسان مى‏تواند آن را بردارد؟

ج: كدام مال گمشده‏اى است كه اگر انسان آن را بردارد، بايد تا يك سال اعلان كند؟

91. الف: كدام حدى فقط به خاطر حق الناس است؟

ب: كدام حدى تنها به خاطر حق الله است؟

ج: كدام حدى است كه هم به خاطر حق الله و هم حق‏الناس است؟

92. الف: كدام مالى است كه خمس ندارد؟

ب: كدام مالى است كه خمس دارد؟

ج: كدام مالى است كه هم خمس و هم زكات دارد؟

93. الف: كدام صدقه‏اى واجب است؟

ب: كدام صدقه‏اى حرام است؟

ج: كدام صدقه‏اى است كه مستحب مى‏باشد؟

94. الف: در چه صورتى مى‏توان از غذا خورد؟

ب: در چه صورتى نبايد از غذا خورد؟

ج: در چه صورت مى‏توان غذا بخوريم؟

95. الف: به كدام شيطان نمى‏توانيم بدون طهارت و وضو دست‏بزنيم؟

ب: به كدام شيطان مى‏توانيم دست‏بزنيم؟

ج: به كدام شيطان بايد سنگ بزنيم؟

96. الف: كدام زينت واجب است؟

ب: كدام زينت‏حرام است؟

ج: كدام زينت جايز است؟

97. الف: در چه صورتى استفاده از عطر حرام است؟

ب: در چه صورتى استفاده از عطر مكروه است؟

ج: در چه صورتى استفاده از عطر جايز و مطلوب است؟

98. الف: كدام زنى است كه چهار ماه و ده روز بايد عده نگه‏دارد؟

ب: كدام زنى است كه سه ماه و ده روز بايد عده نگه‏دارد؟

ج: كدام زنى است كه عده ندارد؟

لطيفه‏هايى از احكام

ميرزا نديم، شبى به مسجد حاج ميرزا هادى رفته و از شدت مستى به گوشه‏اى افتاده بود.

صبح امام جماعت‏براى نماز به مسجد آمد، تا او را ديد گفت: او را بكشيد و از مسجد بيرونش كنيد.

او گفت: آخوند مگر من مد «والضالين‏» هستم كه مرا بكشند.

ظريفى با كفش نماز مى‏خواند. دزدى كه در كمين او بود و مى‏خواست گيوه او را بدزدد، آمد و گفت: اى مرد! با گيوه نماز گزاردن روا نباشد، اعاده كن كه نماز ندارى. او گفت: اگر نماز ندارم، گيوه كه دارم.

دزدى جامه كسى بدزديد و به بازار برد و به دست دلال سپرد تا بفروشد. جامه را از دلال دزديدند و دزد دست‏خالى نزد ياران بازگشت. گفتند: جامه را به چند فروختى؟ گفت: به آنچه كه خريده بودم.

روزى در حضور ناصرالدين شاه از انواع عبادات گفتگو مى‏شد وهركس از محسنات عبادتى سخن مى‏گفت; وقتى نوبت‏به كريم‏شيره‏اى رسيد، او گفت: قربان! بنده روزه را بيشتر دوست دارم؟

ناصرالدين شاه پرسيد، چرا؟ گفت: براى اين كه روزه را مى‏توان خورد، ولى ساير عبادات را نمى‏شود خورد.

يكى از روحانيون كه امام جماعت‏يكى از مساجد بود منتظر فرصتى بود كه بگويد: ريش تراشى حرام است، تا اين كه روزى در ماه رجب به دعاى مخصوصى رسيد كه بين نماز خوانده مى‏شود، در حين خواندن دعا به اين جمله رسيد كه: «...حرم شيبتى على النار; خدايا محاسن مرا بر آتش جهنم حرام گردان‏».

فرمود: آنان كه ريش ندارند، چگونه اين دعا را مى‏خوانند، لابد مى‏گويند: «اللهم حرم چونتى على النار; خدايا چانه مرا بر آتش حرام گردان، چون من كه ريش ندارم.»

پير مردى خواست، پسرش را تنبيه كند. پسرش از پيشش فرار كرد و به مسجد رفت. پيرمرد نزديك در مسجد آمد و سرش را در درون مسجد كرد و به پسرش خطاب كرد كه فلان فلان شده، بيا بيرون و بعد از هفتاد سال پاى مرا به مسجد باز نكن.

تاجرى كه براى تجارت به سفر مى‏رفت و به او گفته شد كه آيا سودى هم از اين مسافرتها به دست مى‏آورى؟ او گفت: بلى، نمازهاى چهار ركعتى را نصفه مى‏خوانم.

به شيخى كه نماز نمى‏خواند، گفته شد: چرا نماز نمى‏خوانى؟ او گفت‏به دليل قرآن كه مى‏گويند، نزديك نماز نشويد (لاتقربوا الصلاة...) و بقيه آيه را نمى‏خواند.

به شخصى كه روزه نمى‏گرفت، گفته شد كه چرا روزه نمى‏گيرى؟ اوگفت: به دليل خود قرآن كه فرموده: اگر مسافر بوديد، روزه نگيريد و من هم در دنيا مسافر هستم و نمى‏توانم براى هميشه بمانم.

حاشيه نويس: البته بايد بدانيد كه در سفر موقت نمى‏توان روزه گرفت نه دائم السفر.

دهقانى نزد يكى از همسايگان خود رفت تا الاغ او را عاريه كند. او عذرخواهى كرد كه امروز الاغ را به كس ديگر داده‏ام; در اين بين صداى عر عر الاغ بلند شد. دهقان گفت: گويا الاغ شما در خانه است.

همسايه گفت: شما حرف مرا قبول نداريد و حرف الاغ را قبول داريد.

از عالمى پرسيدند كه در صحرا به كدام سمت غسل بايد كرد. او گفت: به سمت جامه‏هاى خود تا دزد نبرد!

شخصى به باغ ديگرى رفته بود و مشغول خوردن ميوه بود. صاحب باغ آمد و گفت: چرا به باغ من آمده‏اى و ميوه مى‏خورى، اين حرام است. او گفت: من به خاطر حرام بودنش نمى‏خورم، بلكه به خاطر خاصيتش مى‏خورم.

از فقيهى پرسيدند: در فصل زمستان شخصى به صحرا رفته و جنازه‏اى‏را ديده كه در زير برف است، چگونه او را بايد غسل و كفن كند؟

آقا گفتند: آن شخصى را كه به صحرا رفته و جنازه را ديده است‏بايد تنبيه كرد كه در فصل زمستان در صحرا چكار داشت كه چنين تكليف بر عهده‏اش آمده باشد.

شخصى در گفتن تكبير وسواس داشت و برايش دلچسب نبود و چندين‏بار الله اكبر مى‏گفت و بعد از آخرين‏بار كه موفق به تكبير مى‏شد و فكر مى‏كرد اين را ديگر درست ادا كرده است‏يكى از حاضران گفت: نشد. شخص بلافاصله گفت: فلان فلان شده ، اين‏بار شده بود تو نگذاشتى.

حاشيه نويس: بدان كه وسواسى در هر كارى بد است، مبادا به اين‏بلا گرفتار شوى.

زاهدى گفت: نمى‏دانم، آيا ماه رمضان امسال خشنود رفت‏يا نه.

ظريفى گفت: اگر ناراضى برود، سال ديگر بر نمى‏گردد.

اعرابى نماز خويش بر خود تخفيف داد، ملامتش كردند. گفت: خاموش كه حريف بخشنده است.

حاشيه نويس: بلى خداوند بخشنده است، اما براساس حكمت.

مردى به ابن سيرين گفت: خواب ديدم كه خاتمى بر دست دارم وباآن‏دهان مردان و زنان را مى‏بندم. او پرسيد: آيا مؤذن هستى؟ گفتم: بلى. گفت: با اذان گفتنت مردم از مبطلات روزه دست‏بر مى‏دارند.

خواننده‏اى كه ترانه مى‏خواند، ترانه‏اش تمام شد، رو به جمعيت كرد و پرسيد: حالا چه بخوانم. ظريفى در مجلس بود، گفت: حالا نماز را بخوان!

آورده‏اند كه شخصى از همسايه‏اش طنابى به امانت‏خواست، او گفت:

بر روى آن ارزن گسترده‏ام.

آن مرد پرسيد: چگونه بر طنابى ارزن گسترند؟

گفت: چون مقصود بهانه است، همين بس است؟

شخصى دو ركعت نماز در نهايت تعجيل مى‏خواند. امام سجاد -عليه‏السلام به او نگاه مى‏كردند. او بعد از نماز دست‏به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا چهار حورالعين و يك كاخ زرين در بهترين جاى‏بهشت‏به من عطا فرما. امام فرمودند: مهر حقير آورده‏اى ونكاح عظيم مى‏طلبى؟

شخصى مسجدى ساخته بود و نام خود را بر سر در آن نصب كرده بود.بهلول نام او را شبانه از سر در مسجد كند و نام خود را بر روى سر در مسجد نصب كرد. بانى مسجد وقتى نام بهلول را در روى مسجد ديد، با عصبانيت‏سراغ بهلول رفت و او را عتاب كرد كه چرا نام مرا از سر در مسجد برداشته‏اى و نام خود را بر جاى آن نصب كرده‏اى؟

بهلول گفت: اگر مسجد را به خاطر خدا ساخته‏اى، چه فرق مى‏كند كه نام من باشد يا نام شما؟

يك نصرانى تازه مسلمان شده بود; قاضى به او گفت: الان مثل كودكى هستى كه تازه متولد شده باشد. شش ماه بعد اهالى محل او را نزد قاضى بردند و گفتند: اين تازه مسلمان در اين مدت شش ماهه ابدا نماز نخوانده. او هم گفت: جناب قاضى، مگر شش ماه قبل به من نگفتيد: گويا تازه متولد شده‏اى وال‏آن كودك شش ماهه هستم و آيا بر طفل شش ماهه نماز واجب است؟ قاضى خنديد و به او اعتراض نكرد.

حكيمى گفت: مرگ چونان شيرى است كه به قصد تو آيد و عمر تو فاصله مسير آن است.

حكيمى گفت: در خير اسراف روا نبود، همچنان كه در اسراف خيرى نيست.

از كسى پرسيدند: هرگز در كارى بر ديگران سبقت گرفته‏اى؟ گفت:بلى. او پرسيد: در چه كارى؟ گفت: در بيرون آمدن از مسجد.

حاشيه نويس: لابد براى اداى حق الناس و يا انجام كارهاى خير بوده است والا آدم مسجدى، مانند ماهى و آب است و هرگز از مسجد گريزان نيست.

شخصى خانه‏اى اجاره كرده بود و چوبهاى سقفش بسيار صدا مى‏كرد. به صاحب خانه تذكر داد تا آن را تعمير كند. صاحبخانه گفت: چوبهاى سقف ذكر خدا را مى‏گويند. او گفت: بسيار خوب، اما مى‏ترسم كه اين ذكر منجر به سجود شود!

نقل كرده اند كه «علامه حلى‏» در حال طفوليت در خدمت دايى خود «محقق‏» درس مى خواند و گاهى فرار مى كرد، محقق او را تعقيب‏مى‏كرد تا او را بگيرد، چون به نزديك او مى رسيد، علامه آيه‏سجده را مى خواند و محقق كه به سجده مى رفت، او فرار مى‏كرد.

جمعى به دعاى باران بيرون رفتند و همه اطفال را همراه خود مى‏بردند.

ظريفى پرسيد: چرا كودكان را همراه خود مى‏بريد؟ آنها گفتند: چون آنها بى‏گناهند، دعايشان مستجاب مى‏شود. او گفت: اگر دعاى ايشان مستجاب شدى، يك مكتب‏دار در همه عالم زنده نماندى.

امام باقر -سلام الله عليه از پيامبر -صلوات الله عليه وآله نقل نموده كه روزى پيامبر در مسجد نشسته بودند، مردى وارد شد و بى‏آن‏كه ركوع و سجود خويش تمام كند، نماز گزارد. پيامبر(ص) فرمود: نماز او چون مرغى است كه نوك بر زمين مى‏زند و اگر با اين حال از دنيا برود به دين من نمرده است.

يكى از زنان پيامبر گفت: پيامبر(ص) گوسفندى كشتند و تمام گوشت آن را جز كتفش صدقه دادند. من به پيامبر گفتم: چيزى جز كتفش نماند. حضرت فرمودند: همه‏اش جز كتف باقى ماند.

يك يهودى، مسلمانى را ديد كه در ماه رمضان گوشت‏بريان مى‏خورد، با او به خوردن پرداخت. مسلمان گفت: اى فلان! گوشتى كه مسلمان ذبح كرده باشد به يهودى حلال نيست. او گفت: من بين يهود، همچون تو هستم بين مسلمانان.

مردى با يكى از دوستان خود مشورت كرد كه فلانى از من پول قرضى مى‏خواهد، آيا صلاح مى‏دانى به او پول قرض بدهم؟ گفت: بلى، خيلى بجاست. آن مرد پرسيد: چرا؟ گفت: چون اگر شما به او پول قرض ندهيد، سراغ من مى‏آيد.

مؤذنى اذان مى‏گفت تا رسيد به «حى على الصلوة‏»، مردم با عجله به سوى مسجد شتافتند تا اين كه صفهاى مردم آماده نماز جماعت‏شد. ظريفى گفت: اگر مؤذن به جاى حى على الصلوة «حى على الزكوة‏» مى‏گفت، مردم در فرار از مسجد سبقت مى‏گرفتند.

حاشيه نويس: البته براى مؤمنان واقعى دستور نماز و زكات فرقى نمى‏كند.

صوفى به خانقاه رسيد، مركب خود را بست و رفت ميان خانقاه. صوفيان مركب او را فروختند و خرج نيازهاى خانقاه نمودند; سپس شروع كردند، ذكرهاى مخصوص را با هم بگويند. بعد مسؤول خانقاه شروع به گفتن اين جمله كرد كه: «خر برفت و خر برفت‏» و همه با هم حتى آن كه صاحب آن مركب بود اين جمله را مى‏گفتند. بعد از تمام شدن جلسه كه همه رفتند، او نيز بيرون آمد و ديد مركبش نيست، ناراحت‏شد و گفت:

خلق را تقليدشان بر باد داد اى دو صد لعنت‏بر اين تقليد باد (1)

حاشيه نويس: تقليد در اسلام تقليد آگاهانه است، نه كوركورانه. تقليد در اسلام پيروى از متخصص است، آن هم راه انحصارى نيست، بلكه خود انسان مى‏تواند متخصص باشد.

اعرابى به حج رفت. در طواف دستار او را دزديدند. گفت: خدايا يك بار كه به خانه تو آمدم، فرمودى كه دستارم بدزدند، اگر يك بار ديگر مرا اين جا ببينى مى‏فرمايى تا گردنم را بشكنند!

مى‏گويند كسى روزه نمى‏گرفت، ولى سحرى مى‏خورد، گفتند: تو كه روزه نمى‏گيرى چرا سحرى مى‏خورى؟ گفت: نماز كه نمى‏خوانم، روزه هم كه نمى‏گيرم، اگر سحرى هم نخورم كه ديگر كافر مطلق مى‏شوم.

جماعتى، شخصى را نزد قاضى بردند و شكايت كردند كه اين شخص از هر يك از ما پولى قرض نموده و شخص مقروض، خود اقرار كرد كه آنان راست مى‏گويند و دعوى ايشان به جاست، اما مقرر فرماييد كه مهلتم بدهند تا ملك و مال خود را بفروشم يا گرو بگذارم تا وجه آنان را ادا نمايم.

هنوز قاضى كلامش تمام نشده بودكه طلبكاران فرياد برآوردند كه اى قاضى! اين مرد، بى‏مال و املاك است و يك وجب ملك در هيچ جا ندارد. پس آن شخص بدهكار روى به قاضى كرد و گفت: جناب قاضى! در صورتى كه طلبكاران من همه به زبان خود اقرار و اعتراف بر بى‏چيزى من مى‏كنند، اينك آنچه اقتضاى عدالت است‏به جاى آور! قاضى گفت: ديگر هيچ حق سؤال و جواب با تو ندارند، المفلس فى امان الله.

عربى صبح به مسجد در آمد كه نماز گزارده و عجله داشت. پيشنماز هم بعد از سوره فاتحه سوره نوح را شروع كرد، چون گفت: «انا ارسلنا نوحا» يعنى: «ما فرستاديم نوح را» و ما بقى آيه از يادش رفت و سكوت او طول كشيد. عرب را طاقت نماند و گفت: ايها القارى اگر نوح نمى‏رود، ديگرى را بفرست و ما را رها كن.

ژنرال مغرور در خيابان، سرباز ساده‏اى را ديد كه خونسرد و آرام از كنار او گذشت و سلام نظامى نداد; ژنرال برگشت و باعصبانيت از سرباز پرسيد: به من بگو وقتى يك ژنرال و يك سرباز در خيابان يكديگر را مى‏بينند، كدام يك بايد اول سلام بدهد؟ سرباز فكرى كرد و گفت: هر كدام با ادب‏تر باشند.

شخصى پس از يك ماه گرسنگى كه سخت ناتوان و لاغر شده بود، براى رؤيت ماه در شب عيد فطر به روى بام رفته بود، وقتى پس از زحمت زياد رؤيت نصيبش شد و هلال ماه را به شاعر نازك و نزار، چون ابروى دلدار ديد، خطاب به آن چنين گفت: مگر لازم بود خود و مردم بيچاره را بدين صورت درآورى؟

قاضى از دزدى پرسيد: اين همه سرقتها را تنها مى‏كردى يا شريك هم داشتى؟ گفت، تنها بودم، مگر در اين زمانه آدم درستكارى هم پيدا مى‏شود كه به شريكى انتخاب كنم.

حاشيه نويس: كافر همه را به كيش خود پندارد.

از كسى پرسيدند: چرا مؤذن هنگام اذان گفتن دست‏خود را بيخ گوش خود مى‏گذارد؟ گفت: چون اگر دستش را جلو دهانش بگذارد صدايش بيرون نمى‏آيد.

آمد رمضان نه صاف داريم و نه درد وزچهره ماگرسنگى رنگ ببرد

در خانه ما چو خوردنى چيزى نيست اى روزه برو ورنه تو را خواهم خورد

شبى جمعى دور هم نشسته بودند، يكى گفت: اى دوستان، ساكت! گويا دزد آمد به خانه. آنان گفتند: از كجا فهميدى؟ گفت: چون دزد بى‏سر و صدا مى‏رود دزدى مى‏كند و من هر چه گوش دادم صدايى نشنيدم، فهميدم كه دزد آمده است.

زنى مشغول نماز بود كه شخصى از او تعريف كرد، او ميان نماز گفت: تازه روزه‏هم هستم.

حاشيه نويس: كلام بيجا نماز را باطل مى‏كند، حتى گفتن «الله‏اكبر» بيجا.

شخصى به ديگرى گفت: مرا بيست درهم وام و يك ماه مهلت‏بده. اوگفت: بيست درهم را ندارم، اما به جاى يك ماه يك سال مهلت مى‏دهم.

مردى به حلوا فروشى گفت: يك من حلوا به من نسيه بده. حلوافروش گفت: اول كمى بچش و ببين حلواى خوبى است‏يا نه. اوگفت: من ال‏آن قضاى روزه رمضان سال پيش را گرفته‏ام.

حلوافروش گفت: پناه بر خدا اگر با شخصى چون تو معامله كنم; تو قرض خدا را از سالى به سال ديگر عقب انداخته‏اى با من چه خواهى كرد.

اعرابى را شتر گم شد. سوگند خورد كه اگر شتر خود را يافت، آن رابه يك درهم بفروشد، اتفاقا شترش پيدا شد. اعرابى كه طاقت‏نمى‏آورد با آن قيمتى كه قسم خورده بود بفروشد، گربه‏اى رابگرفت و به گردن شتر آويخت و گفت: شتر و گربه را با هم‏مى‏فروشم، شتر يك درهم و گربه پنجاه درهم. اعرابى ديگرى ازآن جا بگذشت گفت: اگر آن گردن بند نبودى شتر چه ارزان بودى.

مردى در هواى گرم از تشنگى له له مى‏كرد، بچه‏اى را در ميان كوچه‏اى ديد، از او خواست مقدارى آب برايش بياورد. او گفت: دوغ داريم.

گفت: بياور! او يك ظرف دوغ آورد.

مرد تشنه دوباره دوغ خواست، او رفت و دوباره يك ظرف دوغ آورد و به آن مرد داد. آن مرد كه شرمنده محبت او شده بود گفت: خيلى به شما زحمت دادم. آن كودك گفت: زحمتى نيست، زيرا ما اين دوغ را لازم نداشتيم، چون موش مرده در آن افتاده بود. آن مرد در حالى‏كه ظرف پر از دوغ را در دستش داشت‏با عصبانيت‏به زمين انداخت. آن كودك فرياد زد: مامان اين آقا ظرفى را كه در ميان آن غذاى سگ را مى‏داديم به زمين انداخت و شكست!

ابوالعينا كه به عيادت يكى از دوستان مريض خود رفته بود، از پرستارش پرسيد: حال او چطور است، پرستار گفت: همان‏طورى كه مى‏خواهى.

ابوالعينا گفت: چرا ناله و گريه نمى‏شنوم.

به شخصى كه در نماز جماعت‏شركت نمى‏كرد، گفتند: چرا در نماز جماعت‏شركت نمى‏كنى؟ گفت: قرآن مى‏فرمايد: «ان الصلاة تنهى عن الفحشاء والمنكر.»

از شخصى خواستند قراءت نمازش را بخواند، او گفت: «اعوذ بالله منم شيطان الرجيم.»

چند نفر نماز مى‏خواندند، اولى حرفى زد. دومى كه مشغول نمازبود، گفت: حرف نزن. سومى گفت: الحمدلله كه من حرف نزدم.

از بوذرجمهر به هنگام مرگ خواسته شد كه وصيتى بكند، او گفت: چه وصيتى بكنم، در دنيايى كه انسان جاهل و تهيدست‏به دنيا مى‏آيد و با اكراه مى‏رود، پس به چنين دنيايى نبايد دل بست.

رياكارى مشغول نماز بود، احساس كرد، كسى وارد مسجد شده، نمازش را با كيفيت‏بهترى خواند. بعد از نماز نگاه به عقب كرد، ديد سگى است كه درب مسجد را باز كرده و وارد شده است.

دزدى به باغ رفته بود، صاحب باغ گفت: تو كيستى و چه مى‏كنى؟ گفت: دست‏خدا از درخت‏خدا و از ميوه خدا مى‏خورد. او هم آن دزد را به درختى بست و شروع به كتك زدن كرد. همين كه آمد ازخود دفاع كند و داد و فريادى بزند، صاحب باغ گفت: چرا ناراحتى؟ اين دست‏خدا و چوب خداست كه به بدن بنده خدا مى‏خورد.

دزدى به باغى رفت و دامنش را پر از ميوه كرد. صاحب باغ او را ديد و به او گفت: چرا به باغ من آمده‏اى؟ گفت‏باد تندى آمد و مرا به داخل اين باغ انداخت.

صاحب باغ پرسيد: چرا اين ميوه‏ها را چيده‏اى؟ گفت از ميوه‏ها مى‏گرفتم تا خودم را نجات بدهم و آنها كنده مى‏شدند. صاحب باغ پرسيد: چرا دامنت را پر از ميوه كرده‏اى؟ گفت: من هم متحير بودم كه چرا چنين شده است و اين سؤال را شما پاسخ بدهيد.

روزى حضرت رسول(ص) با جمعى از اصحابش وضو گرفتند وگردهم نشسته بودند تا نماز بخوانند. يكى از اصحاب شترى كشته‏و آن را پخته بود،چون چشمش به هيات اجتماع پيغمبر و اصحابش افتاد، تقاضا كرد كه آنان ميل نمايند. حضرت با اصحاب، آن غذا را ميل كردند تا اين كه ظهر فرا رسيد. از وى خواستند كه‏مشغول نماز شوند. حضرت متوجه شد كه يكى از اصحاب جلسه، وضويش باطل شده و خجالت مى‏كشد كه تجديد وضو نمايد;او مى‏خواهد بدون وضو نماز بخواند .حضرت رو به اصحاب‏كرد و فرمود: تمام آنهايى‏كه گوشت‏شتر خورده‏اند، بايد وضو كنند و من هم تجديد وضو مى‏كنم و حضرت دوباره وضو گرفتند و تمام اصحاب هم تجديد وضو كردند و نماز ظهر را به جماعت‏خواندند.


پى‏نوشت:

1. دهخدا ،امثال و حكم.