ديوان پروين اعتصامی

ای دل، بقا دوام و بقائی چنان نداشت

ای دل، بقا دوام و بقائی چنان نداشت		ایام عمر، فرصت برق جهان نداشت
روشن ضمیر آنکه ازین خوان گونه گون		قسمت همای وار بجز استخوان نداشت
سرمست پر گشود و سبکسار برپرید		مرغی که آشیانه درین خاکدان نداشت
هشیار آنکه انده نیک و بدش نبود		بیدار آنکه دیده بملک جهان نداشت
کو عارفی کز آفت این چار دیو رست		کو سالکی که زحمت این هفتخوان نداشت
گشتیم بی شمار و ندیدیم عاقبت		یک نیکروز کاو گله از آسمان نداشت
آنکس که بود کام طلب، کام دل نیافت		وانکس که کام یافت، دل کامران نداشت
کس در جهان مقیم بجز یک نفس نبود		کس بهره از زمانه بجز یک زمان نداشت
زین کوچگاه، دولت جاوید هر که خواست		الحق خبر ز زندگی جاودان نداشت
دام فریب و کید درین دشت گر نبود		این قصر کهنه، سقف جواهر نشان نداشت
صاحب نظر کسیکه درین پست خاکدان		دست از سر نیاز، سوی این و آن نداشت
صیدی کزین شکسته قفس رخت برنبست		یا بود بال بسته و یا آشیان نداشت
روز جوانی آنکه به مستی تباه کرد		پیرانه سر شناخت که بخت جوان نداشت
آگه چگونه گشت ز سود و زیان خویش		سوداگری که فکرت سود و زیان نداشت
روگوهر هنر طلب از کان معرفت		کاینسان جهانفروز گهر، هیچ کان نداشت
غواص عقل، چون صدف عمر برگشود		دری گرانبهاتر و خوشتر ز جان نداشت
آنکو به کشتزار عمل گندمی نکشت		اندر تنور روشن پرهیز نان نداشت
گر ما نمیشدیم خریدار رنگ و بوی		دیو هوی برهگذر ما دکان نداشت
هر جا که گسترانده شد این سفره‌ی فساد		جز گرگ و غول و دزد و دغل میهمان نداشت
کاش این شرار دامن هستی نمی‌گرفت		کاش این سموم راه سوی بوستان نداشت
چون زنگ بست آینه‌ی دل، تباه شد		چون کند گشت خنجر فرصت، فسان نداشت
آذوقه‌ی تو از چه در انبار آز ماند		گنجینه‌ی تو از چه سبب پاسبان نداشت
دیوارهای قلعه‌ی جان گر بلند بود		روباه دهر چشم بدین ماکیان نداشت
گر در کمان زهد زهی میگذاشتیم		امروز چرخ پیر زه اندر کمان نداشت
دل را بدست نفس نمیبود گر زمام		راه فریب هیچ گهی کاروان نداشت
خوش بود نزهت چمن و دولت بهار		گر بیم ترکتازی باد خزان نداشت
از دام تن بنام و نشانی توان گریخت		دام زمانه بود که نام و نشان نداشت
هشدار ای گرسنه که طباخ روزگار		نامیخته به زهر، نوالی بخوان نداشت
گر بد بعدل سیر فلک، پشه‌ی ضعیف		قدرت بگوشمالی پیل دمان نداشت
از دل سفینه باید و از دیده ناخدای		در بحر روزگار، که کنه و کران نداشت
آسوده خاطر این ره بی اعتبار را		پروین، کسی سپرد که بار گران نداشت