ديوان پروين اعتصامی

شالوده‌ی کاخ جهان بر آبست

شالوده‌ی کاخ جهان بر آبست		تا چشم بهم بر زنی خرابست
ایمن چه نشینی درین سفینه		کاین بحر همیشه در انقلابست
افسونگر چرخ کبود هر شب		در فکرت افسون شیخ و شابست
ای تشنه مرو، کاندرین بیابان		گر یک سر آبست، صد سرابست
سیمرغ که هرگز بدام نیاد		در دام زمانه کم از ذبابست
چشمت بخط و خال دلفریب است		گوشت بنوای دف و ربابست
تو بیخود و ایام در تکاپو است		تو خفته و ره پر ز پیچ و تابست
آبی بکش از چاه زندگانی		همواره نه این دلو را طنابست
بگذشت مه و سال وین عجب نیست		این قافله عمریست در شتابست
بیدار شو، ای بخت خفته چوپان		کاین بادیه راحتگه ذئابست
بر گرد از آنره که دیو گوید		کای راهنورد، این ره صوابست
ز انوار حق از اهرمن چه پرسی		زیراک سوال تو بی جوابست
با چرخ، تو با حیله کی برآئی		در پشه کجا نیروی عقابست
بر اسب فساد، از چه زین نهادی		پای تو چرا اندرین رکابست
دولت نه به افزونی حطام است		رفعت نه به نیکوئی ثیابست
جز نور خرد، رهنمای مپسند		خودکام مپندار کامیابست
خواندن نتوانیش چون، چه حاصل		در خانه هزارت اگر کتابست
هشدار که توش و توان پیری		سعی و عمل موسم شبابست
بیهوده چه لرزی ز هر نسیمی		مانند چراغی که بی حبابست
گر پای نهد بر تو پیل، دانی		کز پای تو چون مور در عذابست
بی شمع، شب این راه پرخطر را		مسپر بامیدی که ماهتابست
تا چند و کی این تیره جسم خاکی		بر چهره‌ی خورشید جان سحابست
در زمره‌ی پاکیزگان نباشی		تا بر دلت آلودگی حجابست
پروین، چه حصاد و چه کشتکاری		آنجا که نه باران نه آفتابست