مباني تعليم و تربيت در قرآن و احاديث

رضا فرهاديان

- ۳۳ -


بخش هفتم چهره هاى محبوب و منفور

الف: چهره هاى محبوب

توبه كنندگان إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوّبِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ (1) .

هر آينه خدا توبه كنندگان و پاكيزگان را دوست دارد.

قُلْ يَعِبَادِىَ الَّذِينَ أَسْرَفُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُالذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (2) .

بگو: اى بندگان من كه بر زيان خويش اسراف كرده ايد، از رحمت خدا مأيوس مشويد. زيرا خدا همه گناهان را مى آمرزد. اوست آمرزنده و مهربان.

پاكيزگان

فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ (3) .

در آن جا مردانى هستند كه دوست دارند پاكيزه باشند، زيرا خدا پاكيزگان را دوست دارد.

متوكلان

وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفَى بِاللَّهِ وَكِيلاً (4) .

به خدا توكل كن؛ زيرا خدا كارسازى بسنده است.

وَ شَاوِرْهُمْ فِى الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ (5) .

و در كار با ايشان مشورت كن و چون قصد كارى كنى، بر خدا توكل كن، كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.

نيكوكاران

الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِى السَّرَّآءِ وَ الضَّرَّآءِ وَ الْكاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعافِينَ عَنِ النّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الُْمحسِنينَ (6) .

آن كسان كه در توانگرى و تنگدستى انفاق مى كنند و خشم خويش را فرو مى خورند و ازخطاى مردم در مى گذرند. خدا نيكوكاران را دوست دارد.

وَ الَّذِينَ جهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الُْمحْسِنِينَ (7) .

كسانى كه در راه خدا مجاهدت كنند، به راههاى خويش هدايتشان مى كنيم و خدا با نيكوكاران است.

لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحتِ جُنَاحٌ فِيَما طَعِمُواْ إِذَا مَا اتَّقَواْوَّ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّلِحتِ ثُمَّ اتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ ثُمَّ اتَّقَواْ وَّأَحْسَنُواْ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الُْمحْسِنِينَ (8) .

بر آنان كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته كرده اند، در آنچه خورده اند گناهى نيست، هرگاه پرهيزگارى كنند و ايمان بياورند و به كارهاى شايسته پردازند، باز هم پرهيزگارى كنند و ايمان بياورند، باز هم پرهيزگارى كنند و نيكى، كه خدا نيكوكاران را دوست دارد.

پرهيزگاران

بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَ اتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (9) .

آرى هر كس به عهد خويش وفا كند و پرهيزگار باشد، خدا پرهيزگاران را دوست مى دارد.

فَأَتِمُّواْ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (10) .

با اينان به پيمان خويش تا پايان مدتش وفا كنيد، زيرا خدا پرهيزگاران را دوست دارد.

فَمَا اسْتَقامُواْ لَكُمْ فَاسْتَقِيمُواْ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (11) .

اگر بر سر پيمانشان ايستادند، بر سر پيمانتان بايستيد. خدا پرهيزگاران را دوست دارد.

لا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَومِ الْأَخِرِ أَن يُجهِدُواْ بِأَمْولِهِم وَ أَنفُسِهِمْ و اللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (12) .

آنان كه به خدا و روز قيامت ايمان دارند، هرگز براى جهاد كردن با مال و جانشان از تو رخصت نمى خواهند و خدا پرهيزگاران را مى شناسد.

فَاصْبِرْ إِنَّ الْعقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ (13) .

پس صبر كن، زيرا عاقبت نيك از آن پرهيزگاران است.

تِلْكَ الدَّارُ الْأَخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَايُرِيدُونَ عُلُوّاً فِى الْأَرْضِ وَلَا فَسَاداً وَ الْعقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ (14) .

اين سراى آخرت را از آن كسانى ساخته ايم كه در اين جهان نه خواهان برترى جويى هستند و نه خواهان فساد و سر انجام نيك از آن پرهيزگاران است.

وَ الَّذِى جَآءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (15) .

و كسى كه سخن راست آورد و تصديقش كرد، آنان [پيامبر(ص) و پيروانش ] پرهيزگارانند.

لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْأَخِرِ وَ الْمَلَئِكَةِ وَ الْكِتبِ وَ النَّبِيِّينَ وَ ءَاتَى المالَ عَلَى حُبِّهِ ذوِى الْقُربى وَ الْيَتامى وَالْمَساكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِى الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلَوةَ وَ ءَاتَى الزَّكَوةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ اِذاعاهَدُوا وَ الصّابِرينَ فِى الْبَأْسَآءِ وَ الضَّرَّآءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ اولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (16) .

نيكى آن نيست كه روى خود به جانب مشرق و مغرب كنيد، بلكه نيكوكار كسى است كه به خدا و روز باز پسين و فرشتگان و كتاب خدا و پيامبران ايمان آورد و مال خود را، با آن كه دوستش دارد، به خويشاوندان و يتيمان و درماندگان و مسافران و گدايان و دربندماندگان ببخشد و نماز بگزارد و زكات بدهد و نيز كسانى كه چون عهدى مى بندند، بدان وفا مى كنند وآنان كه در بينوايى و بيمارى و به هنگام جنگ صبر مى كنند، اينان راستگويان و پرهيزگارانند.

عدالت پيشگان

فَأَصْلِحُواْ بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُواْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (17) .

ميانشان صلحى عادلانه برقرار كنيد و عدالت بورزيد كه خدا عادلان را دوست دارد.

وَ اِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطينَ (18) .

و اگر ميانشان حكم كنى، به عدالت حكم كن كه خدا عدالت پيشگان را دوست دارد.

يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّمِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِالْولِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيّاً أَوْ فَقِيراً فاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُواْ الْهَوَى أَن تَعْدِلُواْ وَ إِن تَلْوُا أَوْ تُعْرِضُواْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيراً (19) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به عدالت فرمانروا باشيد و براى خدا شهادت دهيد، هر چند به زيان خود يا پدر و مادر يا خويشاوندان شما -چه توانگر و چه فقير- بوده باشد، زيرا خدا به آن دو سزاوارتر است. پس، از هواى نفس پيروى مكنيد تا از شهادت حق عدول كنيد. چه زبان بازى كنيد يا از آن اعراض كنيد، خدا به هر چه مى كنيد آگاه است.

صالحان

وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِى الصَّلِحِينَ (20) .

كسانى را كه ايمان آوردند و كردارهاى شايسته كردند، در زمره صالحان در آوريم.

وَ زَكَرِيَّا وَ يَحْيَى وَعِيسَى وَ إِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّلِحِينَ (21) .

و زكريا و يحيى و عيسى و الياس كه همه از صالحان بودند.

مجاهدان

فَضَّلَ اللَّهُ الُْمجهِدِينَ بِأَمْولِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ عَلَى الْقعِدِينَ دَرَجَةً (22) .

خدا كسانى را كه به مال و جان خويش جهاد مى كنند، بر آنان كه از جنگ سر مى تابند، به درجه اى، برترى داده است.

إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقتِلُونَ فِى سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُم بُنْينٌ مَّرْصُوصٌ (23) .

خدا دوست دارد كسانى را كه در راه او در صفى، همانند ديوارى كه اجزايش را محكم به هم پيوند داده باشند، مى جنگند.

محبوبان

يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكفِرِينَ يُجاهِدُونَ فى سَبيل اللَّهِ وَ لايُخافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ و اللَّهُ وسِعٌ عَلِيمٌ (24) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كه از شما از دينش باز گردد، چه باك، به زودى خدا مردمى را بياورد كه دوستشان بدارد و دوستش بدارند، در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر كافران، سركش. در راه خدا جهاد مى كنند و از ملامت هيچ ملامتگرى نمى هراسند. اين فضل خداست كه برهر كس كه خواهد ارزانى دارد، و خداوند بخشنده و دانا است.

مؤمنان

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* الَّذِينَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَشِعُونَ* و الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَوةِ فَعِلُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَفِظُونَ* إِلَّا عَلَى أَزْوجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمنُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ* فَمَنِ ابْتَغَى وَرَآءَ ذلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لأَمَنَتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رعُونَ (25) .

به تحقيق رستگار شدند مؤمنان: آنان كه در نمازشان خشوع مى ورزند، و آنان كه از[چيزهاى ] بيهوده اعراض مى كنند، و آنان كه زكات را مى پردازند، و آنان كه شرمگاه خود رانگه مى دارند، جز بر همسران يا كنيزان خويش، كه در نزديكى با آنان، مورد ملامت قرارنمى گيرند؛ و كسانى كه غير از اين دو بجويند از حد خويش تجاوز كرده اند. و آنان كه امانتها و پيمانهاى خود را مراعات مى كنند.

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِم ءَايَتُهُ زَادَتْهُم إِيماناً وَ عَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ* الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ مِمَّا رَزَقْنهُمْ يُنفِقُونَ* أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَّهُمْ دَرَجَتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ (26) .

مؤمنان كسانى هستند كه چون نام خدا برده شود، خوف بر دلهايشان چيره گردد و چون آيات خدا بر آنان خوانده شود، ايمانشان افزون گردد و بر پروردگارشان توكل مى كنند؛ همان كسان كه نماز مى گزارند و از آنچه روزيشان داده ايم انفاق مى كنند. اينان مؤمنان حقيقى هستند. درنزد پروردگارشان صاحب درجات و مغفرت و رزقى نيكو هستند.

صابران

اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّبِرِينَ (27) .

از شكيبايى و نماز مدد جوييد كه خدا با شكيبايان است.

و إِسْمعِيلَ وَ إِدْرِيسَ وَ ذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِّنَ الصَّبِريِنَ (28) .

و اسماعيل و ادريس و ذوالكفل را ياد كن كه همه از صابران بودند.

وَ بَشِّرِ الصَّبِرِينَ الَّذِينَ إِذَآ أَصابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّآ إِلَيْهِ رَجِعُونَ (29) .

بر صابران بشارت باد؛ كسانى كه چون مصيبتى به آنها رسيد گفتند: ما از آن خدا هستيم و به سوى او باز مى گرديم.

صديقان

وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ (30) .

كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده اند، راستگويان و راستكارانند.

وَ الْقَنِتِينَ وَ الْقَنِتَتِ وَ الصَّدِقِينَ وَ الصَّدِقتِ (31) .

مردان اهل طاعت و زنان اهل طاعت و مردان راستگوى و زنان راستگوى.

وَ الصَّدِقِينَ وَ الصَّدِقتِ وَ الصَّبِرِينَ وَ الصَّبِرتِ (32) .

و مردان راستگوى و زنان راستگوى و مردان شكيبا و زنان شكيبا.

وَ اذْكُرْ فِى الْكِتبِ إِبرهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقاً نَّبِيّاً (33) .

و در اين كتاب ابراهيم را ياد كن كه او پيامبرى راستگو است.

وَ اذْكُرْ فِى الْكِتبِ إِدْرِيْسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقاً نَّبِيَّاً (34) .

و در اين كتاب ادريس را ياد كن. او راست گفتارى پيامبر بود.

رستگاران

الم* ذلِكَ الْكِتبُ لَارَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ* الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَمِمَّا رَزَقْنهُمْ يُنفِقُونَ وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ وَ مَآ أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَ بِالْأَخِرَةِهُمْ يُوقِنُونَ* أُولئِكَ عَلى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (35) .

الف . لام. ميم. اين است همان كتابى كه در آن هيچ شكى نيست. پرهيزگاران را راهنما است. آنان كه به غيب ايمان مى آورند و نماز مى گزارند، و از آنچه روزيشان داده ايم، انفاق مى كنند، و آنان بر آنچه كه بر تو و بر پيامبران پيش از تو نازل شده است، ايمان مى آورند و به آخرت يقين دارند. ايشان از سوى پروردگارشان قرين هدايتند، و خود رستگارند.

وَ لْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (36) .

بايد كه از ميان شما گروهى باشند كه به خير دعوت كنند و امر به معروف و نهى از منكر نمايند، اينان رستگارند.

وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَن ثَقُلَتْ مَوزِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (37) .

در آن روز وزن كردن به حق خواهد بود. پس اينان كه ترازويشان سنگين است رستگارند.

لَكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُ جَهَدُواْ بِأَمْولِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ وَ أُوْلَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرتُ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38) .

ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آورده اند، با مال و جان خود در راه خدا جهاد كردند. نيكيها ازآن آنهاست و آنهايند كه رستگارند.

إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُواْ إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُواْ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (39) .

چون مؤمنان را به خدا و پيامبرش فرا خوانند تا ميانشان حكم كند، سخنشان جز اين نيست كه مى گويند: شنيديم و اطاعت كرديم. اينان رستگارند.

لَا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْأَخِرِ يُوَآدُّونَ مَنْ حَآدَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْكَانُواْ ءَابَآءَهُمْ أَوْ أَبْنَآءَهُمْ أَوْ إِخْونَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِى قُلُوبِهِمُ الْإِيمنَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهرُ خلِدِينَ فِيهَا رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُواْ عَنْهُ أُوْلَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلآ إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (40) .

نمى يابى مردمى را كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده باشند، ولى با كسانى كه با خدا و پيامبرش مخالفت مى ورزند دوستى كنند، هر چند آن مخالفان، پدران يا فرزندان يا برادران و يا قبيله آنها باشند. خدا بر دلشان رقم ايمان زده و به روحى از خود ياريشان كرده است و آنها را به بهشتهايى كه در آن نهرها جارى است در آورد. در آن جا جاودانه باشند. خدا از آنها خشنود است و آنان نيز از خدا خشنودند. اينان حزب خدايند، آگاه باش كه حزب خدا رستگارند.

وَ الَّذِينَ تَبَوَّءُو الدَّارَ وَ الْإِيمنَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لَا يَجِدُونَ فِى صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّآ أُوتُواْ وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَ الَّذِينَ جَآءُو مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَآ اغْفِرْ لَنَا وَ لإِخْونِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيْمنِ وَ لَاتَجْعَلْ فِى قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْرَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ (41) .

و كسانى كه پيش از آمدن مهاجران، در ديار خود بوده اند و ايمان آورده اند، آنهايى را كه به سويشان مهاجرت كرده اند دوست مى دارند و از آنچه مهاجران را داده مى شود، در دل احساس حسد نمى كنند، و ديگران را بر خويش ترجيح مى دهند، هر چند خود نيازمند باشند و آنان كه از بخل خويش در امان مانده باشند، رستگارند. كسانى كه پس از ايشان آمده اند، مى گويند: اى پروردگار ما، ما و برادران ما را كه پيش از ما ايمان آورده اند، بيامرز و كينه كسانى را كه ايمان آورده اند، در دل ما جاى مده. اى پروردگار ما، تو مشفق و مهربان هستى.

فَاتَّقُواْ اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُواْ وَ أَطِيعُواْ وَ أَنفِقُواْ خَيْراً لأَنفُسِكُمْ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (42) .

تا توانيد از خدا بترسيد و گوش فرا داريد و اطاعت كنيد و به سود خود از مالتان انفاق كنيد وآنان كه از حرص نفس خويش در امان مانده اند رستگارند.

فَأَمَّا مَن تَابَ وَ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَلِحاً فَعَسى أَن يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ (43) .

اماآن كس كه توبه كرده و ايمان آورده و عمل صالح به جاى آورده، شايد كه از رستگاران باشد.

خردمندان

إِنَّما يَتَذَكَّرُ اُولُوا الْأَلَبابِ الَّذينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ لا يَنْقُضُونَ الِميثاقَ وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ مآ أَمَر اللَّهُ بِهِ اَنْ يُوصَلَ وَ يَخْشَونَ رَبَّهُمْ وَ يَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ وَ الَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغآءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ اَقامُوا الصَّلوةَ وَ اَنْفَقفوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرّاً وَ عَلانِيَةً وَ يَدْرَءونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ اُولئِكَ لَهُمْ عُقبَى الدَّارِ (44) .

تنها خردمندان پند مى گيرند: كسانى كه به عهد خدا وفا مى كنند و خود پيمان نمى شكنند.آنان كه آنچه را خدا به پيوستن آن فرمان داده، پيوند مى دهند و از پروردگارشان مى ترسند و از سختى بازخواست خداوند بيمناكند. آنان به خاطر رضاى پروردگار خويش صبر و استقامت پيشه مى كنند و نماز گزارده و در نهان و آشكار از آنچه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند و بدى را به نيكى پاسخ مى دهند. سراى آخرت خاص آنان است.

إِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ الَّيْلِ وَ النَّهارِ لأَياتٍ لأُولِى الْأَلْبابِ* الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ و الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ (45) .

هر آينه در آفرينش آسمانها و زمين و آمد و شد شب و روز، خردمندان را نشانه هاست.(خردمندان) آنان كه خدا را ايستاده و نشسته و به پهلو خفته، ياد مى كنند و در آفرينش آسمانها و زمين مى انديشند: اى پروردگار ما، اين جهان را بيهوده و عبث نيافريده اى، تو منزهى، ما را از عذاب آتش نگهدار.

ب : چهره هاى منفور

تجاوز كاران

لَا تَعْتَدُوا اِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ (46) .

تعدى و تجاوز مكنيد، زيرا خدا تجاوز كنندگان (از حدود) را دوست نمى دارد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما اَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لَا تَعْتَدُوا اِنَّ اللَّهَ لَايُحِبُّ الْمُعْتَدينَ (47) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا بر شما حلال كرده است، حرام مكنيد و از حد نگذريد كه خدا تجاوز كنندگان از حدود را دوست نمى دارد.

اسرافكاران

وَ هُوَ الَّذِى اَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَيْرَ مَعْروشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً اُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا اَثْمَرَ وَ ءَاتُواحَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ وَلَاتُسْرِفُوا إنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (48) .

و اوست كه باغهايى آفريد نيازمند به دار بست و بى نياز از داربست، و درخت خرما و كشتزار، با طعمهاى گوناگون، و زيتون و انار، همانند، در عين حال ناهمانند. چون ميوه آورد، از آنها بخوريد و در روز درو حق آن را نيز بپردازيد و اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست نمى دارد.

كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لاتُسْرِفُوا إنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ (49) .

بخوريد و بياشاميد ولى اسراف مكنيد، زيرا خدا اسرافكاران را دوست نمى دارد.

مفسدان

وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدينَ (50) .

و خدا مفسدان را دوست نمى دارد.

وَ اَحْسِنْ كَمآ اَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِى الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدينَ (51) .

و همچنان كه خدا به تو نيكى كرده است، نيكى كن و در زمين از پى فساد مرو؛ زيرا خدا فسادكنندگان را دوست نمى دارد.

خودپسندان

وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لاتُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْولِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِى الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ الْجارِ ذِى الْقُرْبى وَ الْجارِ الْجُنُبِ و الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ ما مَلَكَتْ اَيْمانُكُمْ اِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتالاً فَخُوراً (52)

خداى را بپرستيد و هيچ چيزى را شريك او مسازيد و با پدر و مادر و خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و همسايه خويشاوند و همسايه غير خويشاوند و يار مصاحب و مسافر رهگذر و زيردستان خود نيكى كنيد. هر آينه خدا، خودستاى بسيار به خودنازنده را دوست نمى دارد.

وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرحَاً إنَّ اللَّه لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ (53) .

به تكبر، از مردم روى بر مگردان و به خود پسندى بر زمين راه مرو، زيرا خدا هيچ به خودنازنده فخر فروشى را دوست نمى دارد.

مآ اَصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الْأَرْضِ وَ لا فِى اَنْفُسِكُمْ اِلاَّ فِى كِتابٍ مِنْ قَبْلِ اَنْ نَبْرَأَهآ اِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرٌ* لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لاتَفْرَحُوا بِمآ ءَاتَيكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (54) .

هيچ مصيبتى به مال يا به جانتان نرسد، مگر پيش از آن كه بيافرينيمش، در كتابى نوشته شده است و اين بر خدا آسان است؛ تا بر آنچه از دستتان مى رود اندوهگين نباشيد و بدانچه به دستتان مى آيد شادمانى نكنيد و خدا هيچ خودپسند خودستاينده اى را دوست نمى دارد.

كافران

قُلْ اَطيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فاِنْ تولوا فَاِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرينَ (55) .

بگو: از خدا و رسولش فرمان ببريد. پس اگر رويگردان شدند، بدانيد كه خدا كافران را دوست نمى دارد.

مَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً فَلأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ* لِيَجْزِىَ الَّذينَ ءَ امَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إنَّهُ لا يُحِبُّ الْكافِرينَ (56) .

كسانى كه كافر باشند، كفرشان به زيانشان باشد و آنها كه كارى شايسته كرده باشند، براى خود پاداشى نيكو آماده كرده اند تا كسانى را كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته كرده اند، ازفضل خود پاداش دهد. زيرا خدا كافران را دوست نمى دارد.

خائنان

وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ اَنْفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً اَثيماً (57) .

و به خاطر كسانى كه به خود خيانت مى ورزند مجادله مكن، كه خدا خائنان گناهكار را دوست نمى دارد.

وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ اِلَيْهِمْ عَلَى سَوآءٍ اِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخآئِنينَ (58) .

اگر مى دانى كه گروهى در پيمان خيانت مى ورزند، به آنان اعلام كن كه همانند خودشان عمل خواهى كرد. زيرا خدا خيانتكاران را دوست نمى دارد.

اِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذِينَ ءَامَنُوا إِنَّ اللَّهَ لايُحِبُّ كُلَّ خَوّانٍ كَفُورٍ (59) .

خدا از كسانى كه ايمان آورده اند دفاع مى كند، و خدا خيانتكاران ناسپاس را دوست نمى دارد.

ستمكاران

فَاَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَاُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَديداً فى الدُّنْيا وَ الْأَخِرَةِ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرينَ* وَ اَمَّا الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُوَفّيهِمْ اُجُورَهُمْ وَ اللَّهُ لايُحِبُّ الظَّالِمينَ (60) .

امّا آنان كه كافر شدند، در دنيا و آخرت به سختى عذاب خواهم كرد و آنها را مددكارانى نيست و امّا آنان كه ايمان آورده اند و كارهاى نيكو انجام دهند، خدا مزدشان را تمام دهد و خداوند ستمكاران را دوست نمى دارد.

اِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْكَ الاَيَّامُ نُداوِلُها بَيْنَ النَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ يَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدآءَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمينَ (61) .

اگر به شما (در جنگ) جراحتى رسد، به آن گروه (مقابل) هم نيز زخمى رسيده است و اين روزگار را هر دم، به دست و به مراد كسى مى گردانيم، تا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند بشناسد و از شما گواهى گيرد و خدا ستمكاران را دوست نمى دارد.

وَ الَّذِينَ اِذا اَصابَهُمْ الْبَغىُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ* وَ جَزاؤُا سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ اَصْلَحَ فَاَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمينَ (62) .

و آنان كه چون ستمى به آنها رسد انتقام مى گيرند. جزاى هر بدى، بدى اى است همانند آن.پس كسى كه عفو كند و آشتى ورزد، پاداشش با خداست. زيرا خدا ستمكاران را دوست نمى دارد.

مشركان

اَنَّ اللَّهَ بَرى ءٌ مِنَ المُشْرِكينَ وَ رَسُولُهُ (63) .

همانا خدا و پيامبرش از مشركان بيزارند.

مستكبران

اِلهُكُمْ اِلهٌ واحِدٌ فَاَلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْأَخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ* لا جَرَمَ اَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ اِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرينَ (64) .

خداى شما خدايى است يكتا و آنان كه به آخرت ايمان ندارند، دلهايشان انكار كند و خود مستكبرند. به راستى كه خدا مى داند كه چه در دل پنهان مى دارند و چه چيز را آشكار مى كنند و او مستكبران را دوست نمى دارد.

يبَنِى ءَادَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاساً يُورِى سَوْءَاتِكُمْ وَ رِيشاً

و لِبَاسُ التَّقْوَى ذلِكَ خَيْرٌ ذلِكَ مِنْ ءَايتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ.

اعراف(7) آيه 26

اى فرزندان آدم براى شما جامه اى فرستاديم تا شرمگاهتان را بپوشد [و جامه ]

زينتى است و جامه پرهيزگارى از هر جامه اى بهتر است، اين يكى از آيات الهى است اميد آن كه پند گيرند.

خطابهاى مستقيم پروردگار

 

خطابهاى مستقيم خداوند به مردم

يَبَنِى ءَادَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطنُ كَمآ أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مَنَ الجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُما سَوْءتِهِمَآ إِنَّهُ يَرَيكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيطِينَ أَولِيآءَ لِلَّذِينَ لَايُؤْمِنُونَ (65) .

اى فرزندان آدم! شيطان شما را نفريبد، همچنان كه پدر و مادرتان را از بهشت بيرون راند،لباس از تنشان كند تا شرمگاهشان را به ايشان بنماياند. او و قبيله اش از جايى كه آنها را نمى بينيد شما را مى بيند، ما شيطانها را دوستان كسانى قرارداديم كه ايمان نمى آورند.

يَبَنِى ءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ و كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لَا تُسْرِفُواْ إنَّهُ لَايُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (66) .

اى فرزندان آدم! به هنگام هر عبادت لباس خوب بپوشيد و نيز بخوريد و بياشاميد ولى اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست نمى دارد.

يَبَنِى ءَادَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَتى وَ مَنِ اتَّقَى وَ أصْلَحَ فلاَخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (67) .

اى فرزندان آدم! هرگاه پيامبرانى از خود شما بيايندو آيات مرا بر شما بخوانند، كسانى كه پرهيزگارى كنند و به صلاح آيند بيمى بر آنها نيست و غمگين نشوند.

يا أَيُّهَا النّاسُ قَدْ جآءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفآءٌ لِما فِى الصُّدُورِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ لِلْمؤْمِنينَ (68) .

اى مردم! براى شما از سوى پروردگارتان موعظه اى آمد و شفايى براى آن بيماريى كه در دل داريد و راهنمايى و رحمتى براى مؤمنان.

يا أَيُّهَا النّاسُ قَدْ جآءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَّبِّكُمْ فََامِنُوا خَيراً لَكُمْ وَاِنْ تَكْفُرُوا فَاِنَّ لِلَّهِ ما فِى السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيماً (69) .

اى مردم! پيامبرى به حق، از جانب خدا بر شما مبعوث شد، پس به او ايمان بياوريد كه خيرشما در آن است واگر هم ايمان نياوريد، ازآن خداست هرچه درآسمانها وزمين است و او دانا و حكيم است.

قُلْ يا اَيُّهَا النّاسُ اِنَّمَا اَنا لَكُمْ نَذيرٌ مُبينٌ* فَالَّذِينَ ءَامَنُوا وَ عِمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَريمٌ وَ الَّذِينَ سَعَوْا فِى ءَاياتِنا مُعاجِزينَ اُولئِكَ أصْحابُ الْجَحيمِ (70) .

بگو: اى مردم! براى شما بيم دهنده اى آشكارم. پس آنان را كه ايمان آورده اند و كارهاى شايسته كرده اند، آمرزش و رزقى گرامى است و آنان كه در رد آيات ما مى كوشند و مى خواهند ما را به عجز در آورند اهل جهنمند.

يا ايُّهَا النّاسُ قَدْ جآءَكُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ اَنْزَلْنا اِلَيْكُمْ نُوراً مُبيناً (71) .

اى مردم! از جانب پروردگارتان بر شما حجتى آمد و براى شما نورى آشكار [و جدا كننده ] نازل كرديم.

قُلْ يا اَيُّهَا النّاسُ قَدْ جَآءَكُمُ الحَقُّ مِنْ رَّبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدى فَاِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَاِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ ما اَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيْلٍ (72) .

بگو: اى مردم! پيام راستين از جانب پروردگارتان برايتان فرا رسيد. پس هر كس كه به راه راست هدايت يابد، هدايت به سود اوست و هر كه گمراه گردد، به زيان خويش به گمراهى افتاده است و من عهده دار شما نيستم.

قُلْ يا اَيُّهَا النّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِى شَكٍّ مِنْ دينى فَلا اَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلكِنْ اَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِى يَتَوَفّيكُمْ وَ اُمِرْتُ اَنْ اَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ (73) .

بگو: اى مردم! اگرشما در دين من ترديد داريد، من چيزهايى را كه به جاى الله مى پرستيد نمى پرستم، من اللَّه را مى پرستم كه شما را مى ميراند و مأمور شده ام كه از مؤمنان باشم.

يَا اَيُّهَا النّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فى رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَاِنّا خَلَقْناكُمْ مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ مُخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِنُبَيِّنَ لَكُمْ وَ نُقِرُّ فِى الأَرْحامِ ما نَشآءُ اِلى اَجَلٍ مُسَمّىً ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوآ اَشُدَّكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفّى وَ مِنْكُمْ مَنْ يُّرَدُّ اِلى اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئاً وَ تَرَى الْأَرْضَ هامِدَةً فَاِذا اَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْمآءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ وَ اَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زوجٍ بَهيجٍ (74) .

اى مردم! اگر از روز رستاخيز در ترديد هستيد، ما شما را از خاك و سپس از نطفه، آن گاه از لخته خونى و سپس از پاره گوشتى -گاه تمام آفريده، گاه ناتمام- بيافريده ايم، تا قدرت خود را برايتان آشكار كنيم و تا زمانى معين هر چه را خواهيم در رحمها نگه مى داريم. آن گاه شما را كه كودكى هستيد بيرون مى آوريم تا به حد زورمندى خود رسيد. بعضى از شما مى ميرند و بعضى به سالخوردگى برده مى شوند تا آن گاه كه هر چه آموخته اند فراموش كنند و تو زمين را فسرده مى بينى، چون باران بر آن بفرستيم، در اهتزاز آيد و نمو كند و از هر گونه گياه (زوج)بهجت انگيز بروياند.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعِةِ شَى ءٌ عَظيمٌ (75) .

اى مردم! از پروردگارتان بترسيد، كه زلزله قيامت حادثه بزرگى است.

يَا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْماً لا يَجْزِى وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لامَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئاً اِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّكُمْ الحَيَوةُ الدُّنْيا وَ لا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (76) .

اى مردم! از پروردگارتان بترسيد و از روزى كه هيچ پدرى كيفر فرزند را به عهده نگيرد و هيچ فرزندى كيفر پدر را عهده دار نشود، پروا كنيد. وعده خدا حق است. زندگى دنيا فريبتان ندهد و نيز شيطان فريبكار به كرم خدا مغرورتان نسازد.

يَا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّكُمْ الحَيَوةُ الدُّنْيا وَلا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (77) .

اى مردم! وعده خدا حق است. زندگى دنيا شما را نفريبد و آن شيطان فريبنده به خدا مغرورتان نگرداند.

يا اَيُّهَا الْأِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَريمِ (78) .

اى انسان! چه چيز تو را به پروردگار كريمت مغرور كرده است؟

اِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ اَيُّهَا النَّاسُ وَ يَأْتِ بَِاخَرِينَ وَ كانَ اللَّهُ عَلى ذلِكَ قَديراً (79) .

اى مردم! اگر او بخواهد همه شما را از ميان مى برد و مردمى ديگر را مى آورد، و خدا بر اين كار قادر است.

يا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَّ اُنْثى وَ جَعَلْنكُمْ شُعوباً وَ قبائِلَ لِتَعارَفُوا اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللَّهِ اَتْقيكُمْ اِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ (80) .

اى مردم! ما شما را از مرد و زنى آفريديم، و شما را گروه گروه و قبيله قبيله كرديم تايكديگر را بشناسيد. هر آينه، گرامى ترين شما نزد پروردگار پرهيزگارترين شماست. خدا دانا و كاردان است.

يا اَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتِمِعُوا لَهُ اِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَنْ يَخْلُقُوا ذُباباً وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ اِنْ يَسْلُبْهُمُ الذبابُ شَيْئاً لاَّ يَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ* ما قَدَرُواْ اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ اِنَّ اللَّهَ لَقَوِىٌّ عَزيرٌ (81) .

اى مردم! مثلى زده شده، (خوب) به آن گوش دهيد. كسانى كه آنها را به جاى الله به خدايى مى خوانيد، اگر همه گرد آيند نمى توانند مگسى را بيافرينند، اگر مگس چيزى از آنها بربايد،نمى توانند بازش ستانند. گيرنده و دهنده هر دو ناتوانند. خداوند را چنان كه سزاى اوست نشناختند. هر آينه خدا نيرومند و پيروز است.

يا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّما بَغْيُكُمْ عَلى اَنْفُسِكُمْ مَتاعَ الْحَيَوةِ الدُّنْيَا ثُمَّ اِلَيْنا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (82) .

اى مردم! سركشى و ستم شما به زيان خودتان است. تمتعى [زودگذر] است در اين زندگى دنيوى. آن گاه همه به نزد ما باز مى گرديد تا از كارهايى كه مى كرده ايد آگاهتان سازيم.

يا اَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَراءُ اِلىَ اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِىُّ الْحَميدُ* اِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَديدٍ* وَ ما ذلِكَ عَلَى اللَّهِ بَعَزيزٍ (83) .

اى مردم! همه شما به خداوند نيازمنديد و اوست بى نياز و ستودنى، اگر بخواهد، شما را ازميان مى برد و مردمى تازه مى آورد و اين كار بر خدا دشوار نيست.

يا اَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِى الْأَرْضِ حَلالاً طَيّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ اِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ (84) .

اى مردم! از آن چيزهاى حلال و پاكيزه كه در زمين است بخوريد و پا به جاى پاى شيطان مگذاريد كه دشمن آشكار شماست.

يَا اَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمآءِ وَالْأَرْضِ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ فَاَنّى تُؤفَكُونَ (85) .

اى مردم! نعمتى را كه خدا بر شما ارزانى داشته است ياد كنيد. آيا جز خدا، آفريننده ديگرى هست كه شما را از آسمان و زمين روزى دهد؟ خدايى جز او نيست، پس چگونه عقيده شما را دگرگون مى سازند؟

يَا اَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ الَّذى خَلَقَكُمْ و الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (86) .

اى مردم! پروردگارتان را كه شما و پيشينيانتان را بيافريده است بپرستيد، باشد كه پرهيزگار شويد.

يا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ الَّذى خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً كَثِيراً وَ نِسآءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذى تَسآئَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ اِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقيباً (87) .

اى مردم! بترسيد از پروردگارتان، آن كه شما را از يك نفس [واحد] بيافريد و از آن همسرش را و از آن دو، مردان و زنان بسيار پديد آورد. بترسيد از آن خدايى كه با سوگند به نام او از يكديگر چيزى مى خواهيد و زنهار كه از خويشاوندان مبريد. هر آينه خدا مراقب شماست.

يا اَيُّهَا الأِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ اِلى رَبِّكَ كَدْحَاً فَمُلاقيهِ (88) .

اى انسان! تو در راه پروردگارت همواره تلاش و كوشش مى كنى و بالاخره او را ديدار خواهى كرد.

خطابهاى مستقيم خداوند به مؤمنان

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اَطيعُوااللَّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ فَاِنْ تَنازَعْتُمْ فى شَىْ ءٍ فَرُدّوهُ اِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ اِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الأَخِرِ ذلِكَ خَيْرٌوَاَحْسَنُ تَأْويلاً (89) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا اطاعت كنيد و از رسول و اُلوا الامر خودتان فرمان بريد و چون در امرى اختلاف كرديد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد، به [حكم ] خدا و پيامبر رجوع كنيد. در اين خير شماست و سر انجامى بهتر دارد.

يا اَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا اَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ اَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (90) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و در حالى كه سخن او را مى شنويد از او روى بر مگردانيد.

يا اَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا اسَتَجيبُوا للَّهِ وَ لِلرَّسُولِ اِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ اَنَّهُ اِلَيْهِ تُحْشَروُنَ. (91)

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون خدا و پيامبرش شما را به چيزى فرا خوانند كه زنده كند شما را، دعوتشان را اجابت كنيد و بدانيد كه خدا ميان آدمى و قلبش حايل است و همه، درپيشگاه او گردآورده شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اَطيعُوا اللَّهَ وَاَطيعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا اَعْمالَكُمْ (92) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ازخدا اطاعت كنيد و از پيامبراطاعت نماييد و اعمال خويش را باطل نكنيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَىِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ سَميعٌ عَليمٌ (93) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر خدا و پيامبرش پيشى مگيريد و از خدا بترسيد، زيرا خدا شنوا و داناست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا تَرْفَعُوا اَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِىِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَولِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ اَنْ تَحْبَطَ اَعْمالُكُمْ وَ اَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ (94) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صداى خود را از صداى پيامبر بلندتر مكنيد و آن چنان كه با يكديگر بلند سخن مى گوييد، با او به آواز بلند سخن نگوييد، كه اعمالتان از بين برود وآگاه نشويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ءَامِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ واللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ (95) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسيد و به پيامبرش ايمان بياوريد تا شما را از رحمت خويش دوبار مزد بدهد و شما را نورى عطا كند كه در روشنايى آن، راه بجوييد و بيامرزدتان كه خدا آمرزنده مهربان است.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (96) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ركوع كنيد و سجده نماييد و پروردگارتان را بپرستيد و كارهاى نيك به جاى آوريد، باشد كه رستگار شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لِمَ تَقُولُونَ * ما لا تَفْعَلُونَ كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَاللَّهِ اَنْ تَقُولُوا ما لاتَفْعَلُونَ (97) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چرا سخنانى مى گوييد كه خود بدان عمل نمى كنيد؟ خداوند سخت به خشم مى آيد كه چيزى را بگوييد و به آن عمل نكنيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اِذا قُمْتُمْ اِلىَ الصَّلوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ اَيْدِيَكُمْ اِلىَ الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَ اَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَ اِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ اِنْ كُنْتُمْ مَّرْضى اَوْ عَلى سَفَرٍ اَوْ جآءَ اَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغآئِط اَوْ لَمَسْتُمُ النِّسآءَ فَلَمْ تَجِدُوا مآءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ اَيْديكُمْ مِنْهُ مايُريدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُريدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (98) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون به نماز برخاستيد، صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهايتان را تا برآمدگى پا (قوزك) مسح كنيد. اگر جُنُب بوديد خود را پاك سازيد و اگر بيمار و يا در سفر بوديد يا از قضاى حاجت آمده بوديد يا با زنان نزديكى كرده بوديد و آب نيافتيد با خاكى پاك تيمم كنيد و صورت و دستهايتان را با آن مسح كنيد. خدا نمى خواهد شما در رنج افتيد، بلكه مى خواهد كه شما را پاكيزه گرداند و نعمتش را بر شما تمام كند، باشد كه سپاس گزاريد.

يا اَيُّها الَّذينَ ءَامَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ اشْكُرُوا للَّهِ اِنْ كُنْتُمْ اِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (99) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از آن چيزهاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم، بخوريد و اگر خدا را مى پرستيد، سپاسش را به جاى آوريد.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فى الْقَتْلى اَلْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الأُنْثى بِالأنْثى فَمَنْ عُفِىَ لَهُ مِنْ اَخيهِ شَى ءٌ فَاِتّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَدَآءٌ اِلَيْهِ بِاِحْسانٍ ذلِكَ تَخْفيفٌ مِنْ رَّبِّكُمْ وَ رحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ اَليمٌ وَ لَكُمْ فِى القِصاصِ حَياةٌ يآ اوْلِى الأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (100) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، درباره كشتگان بر شما قصاص مقرر شده: آزاد در مقابل آزاد و بنده مقابل بنده و زن در برابر زن، پس هر كس كه از جانب برادر خود عفو گردد، بايد كه با خشنودى از پى اداى خونبها رود و آن را به وجه نيكويى بدو بپردازد. اين حكم،تخفيف و رحمتى است از جانب پروردگارتان و هر كه از آن سر باز زند، بهره او عذابى است دردناك. اى خردمندان، حيات شما در اجراى قصاص است باشد كه تقوا پيشه كنيد.

يَا اَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (101) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما واجب شده، همچنان كه بر كسانى كه پيش از شما بوده اند مقرر گرديده بود، تا پرهيزگار شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ و ذَرُوا ما بَقِىَ مِنَ الرِّبوا اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ* فَاِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ اَمْوالِكُمْ لاتَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ (102) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسيد و اگر ايمان آورده ايد، از ربا هر چه به جاى مانده است رها كنيد. و هرگاه چنين نكنيد، بدانيد كه با خدا و رسولش به جنگ برخاسته ايد، و اگر توبه كنيد، اصل سرمايه از آن شماست. در اين حال نه ستم كرده ايد و نه تن به ستم داده ايد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ اِلى اَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لا يَأْبَ كاتِبٌ اَنْ يَكْتُبَ كَما عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلُْيمْلِلِ الَّذى عَلَيْهِ الْحَقُّ وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئاً فَاِنْ كانَ الَّذى عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفيهاً اَوْ ضَعيفاً اَوْ لا يَسْتَطيعُ اَنْ يُّمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِل وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَ اسْتَشْهِدُوا شَهيدَيْنِ مِنْ رَجالِكُمْ فَاِنْ لَمْ يَكُونا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنْ الشُّهَدآءِ اَنْ تَضِلَّ اِحْديهُما فَتُذَكِّرَ اِحْديهُما الأُخْرى وَ لا يَأْبَ الشُّهَدآءُ اِذا مادُعُوا وَ لاتَسْئَمُوا اَنْ تَكْتُبُوهُ صَغيراً اَوْ كَبيراً اِلى اَجَلِهِ ذلِكُمْ اَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ اَقْوَمُ لِلشَّهادَةِ وَ اَدْنى اَلاَّ تَرْتابُوآ اِلاَّ اَنْ تَكُونَ تِجارَةً حاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ اَلاَّتَكْتُبُوها وَ اَشْهِدُوا اِذا تَبايَعْتُمْ وَ لا يُضارَّ كاتِبٌ وَ لا شَهيدٌ وَ اِنْ تَفْعَلُوا فَاِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْ ءٍ عَليمٌ* وَ اِنْ كُنْتُمْ عَلى سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُوا كاتِباً فَرِهانٌ مَقْبوضَةٌ فَاِنْ اَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِى اؤْتُمِنَ اَمَانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لاتَكْتُمُواْ الشَّهادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ ءَاثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ عَليمٌ (103) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون وامى تا مدتى معين به يكديگر مى دهيد، آن را بنويسيد و بايد در بين شما كاتبى (نويسنده اى) باشد كه آن را به درستى بنويسد و نويسنده نبايد كه در نوشتن، از آنچه خدا به او آموخته است (حدود الهى) سرپيچى كند و مديون بايد كه بر نويسنده ديكته كند و از اللَّه، پروردگار خود بترسد و از آن چيزى نكاهد. اگر مديون سفيه يا صغير باشد و خود به نوشتن آشنا نباشد، ولى او از روى عدالت املا كند و دو شاهد مرد به شهادت گيرد. اگر دو مرد نبود، يك مرد و دو زن كه به آنها رضايت دهيد شهادت بدهند، تا اگر يكى فراموش كرد ديگرى به يادش بياندازد و شاهدان چون به شهادت دعوت شوند، نبايد از شهادت خوددارى كنند و از نوشتن مدت دين خود، چه كوچك و چه بزرگ، ملول مشويد. اين روش در نزد خداوندعادلانه تر است، و شهادت را استوار و شك و ترديد را زايل كننده است. و هرگاه معامله نقدى باشد، اگربراى آن سندى ننويسيد، مرتكب گناهى نشده ايد و چون معامله اى كنيد، شاهدى گيريد و نبايد به نويسنده و شاهد زيانى برسد، كه اگر چنين كنيد نافرمانى كرده ايد. از خداى بترسيد. خدا شما را تعليم مى دهد و او بر هر چيزى آگاه است و هرگاه در سفر بوديد و كاتبى نيافتيد، بايد چيزى به گرو گرفته شود، و اگر كسى از شما ديگرى را امين دانست، آن كس كه امين دانسته شده امانت را باز دهد و بايد از اللَّه، پروردگارش، بترسد. و شهادت را كتمان مكنيد. هر كس شهادت را كتمان كند، به دل گناهكار است و خدا از كارى كه مى كنيد آگاه است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا اَوْفُوا بِالعُقُودِ اُحِلَّتْ لَكُمْ بَهيْمَةُ الْأَنْعامِ اِلاَّ ما يُتْلى عَليْكُمْ غَيْرَ مُحِلّىِ الصَّيْدِ وَ اَنْتُمْ حُرُمٌ اِنَّ اللَّهَ يَحكُمُ ما يُريدُ (104) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به عهد و پيمانها وفا كنيد. حيوانات -مگر آنهايى كه از اين پس برايتان گفته مى شود،- بر شما حلال شده اند و آنچه را كه در حال اِحرام صيد مى كنيد حلال مشماريد، خدا بر هر چه مى خواهد حكم مى كند.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوا لا تَأْكُلُوا الرَّبواْ اَضْعَافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (105) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا نخوريد به افزودنهاى پى در پى، و از خداى بترسيد تارستگار شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلوةَ وَ اَنْتُمْ سُكارى حتّى تَعْلَمُوْا ما تَقُوْلُوْنَ وَ لا جُنُباً اِلاَّ عابِرى سَبيْلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوْا وَ اِنْ كُنْتُمْ مَّرْضى اَوْ عَلى سَفَرٍ اَوْ جآءَ اَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الغآئِطِ اَوْ لمَسْتُمُ النِّسآءَ فَلَمْ تَجِدُوْا مآءً فَتَيَمَّمُوْا صَعيداً طَيِّباً فَامْسَحُوْا بِوُجُوْهِكُمْ وَ اَيْديكُمْ اِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوّاً غَفُوْراً (106) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، آن گاه كه مست هستيد، گرد نماز مگرديد، تا بدانيد كه چه مى گوييد و همچنين در حال جنابت، تا غسل كنيد، مگر آن كه رهگذر باشيد و اگر بيمار، يا درسفربوديد، يا از مكان قضاى حاجت بازگشته ايد، يا با زنان نزديكى كرده ايد و آب نيافتيد، با خاك پاك تيمم كنيد و صورت و دستهايتان را با آن خاك مسح كنيد. هرآينه خدا عفو كننده و آمرزنده است.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمْ اللَّهُ بشَىْ ءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنآلُهُ اَيْدِيْكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَّخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ اَليْمٌ (107) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا شما را به صيدى كه به دست مى گيريد يا به نيزه شكار مى كنيد، مى آزمايد تا بداند چه كسى در نهان از او مى ترسد و هر كه از اين پس از حد تجاوز كند او راست عذابى درد آور.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ اَنْتُمْ حُرُمٌ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْياً بلِغَ الْكَعْبَةِ اَوْ كَفَّارَةٌ طَعامُ مَسكينَ اَوْ عَدْلُ ذلِكَ صِياماً لِّيَذُوْقَ وَ بالَ اَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَ مَنْ عادَفَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ و اللَّهُ عَزِيْزٌ ذُو انْتِقامٍ (108) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هرگاه كه در اِحرام باشيد شكار را مكشيد. هر كه صيد را عمداً بكشد، جزاى او قربانى كردن حيوانى است، همانند آنچه كشته است،به شرط آن كه دو عادل بدان گواهى دهند و قربانى را به كعبه رساند، يا به كفاره، فقيران را طعام دهد، يا برابر آن روزه بگيرد، تا عقوبت كار را خود بچشد. از آنچه در گذشته كرده ايد، خدا عفو كرده است، ولى هر كه بدان باز گردد خدا از او انتقام مى گيرد، كه خدا پيروزمند و انتقام گيرنده است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ اَنْ تَرِثُوا النِّسآءَ كَرْهاً وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوْا بِبَعْضِ ما ءَاتَيْتُمُوهُنَّ اِلاَّ اَنْ يَأْتيْنَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَ عاشِرُوْهُنَّ بِالْمَعْرُوْفِ فَاِنْ كَرِهْتُمُوْهُنَّ فَعَسى اَنْ تَكْرَهُوْا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كثيْراً (109) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شما را حلال نيست كه زنان را بر خلاف ميلشان به ارث ببريد و تا قسمتى از آنچه را كه به آنها داده ايد، باز پس ستانيد. بر آنها سخت مگيريد، مگر آن كه مرتكب فحشايى به ثبوت رسيده شده باشند و با آنان به نيكويى رفتار كنيد و اگر شما را زنان خوش نيامد، چه بسا چيزها كه شما را از آن خوش نمى آيد، در حالى كه خدا خير كثيرى در آن نهاده باشد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوا لا تَأْكُلُوْا اَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ اِلّا اَنْ تَكُوْنَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لاتَقْتُلُوْا اَنْفُسَكُمْ اِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحيْماً (110) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال يكديگر را به ناحق نخوريد، مگر آن كه تجارتى باشدكه هر دو طرف بدان رضايت داده باشيد و يكديگر را مكشيد. هر آينه خدا با شما مهربان است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسرُ وَ الأَنْصَابُ وَالأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوْهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ (111) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شراب و قمار و بتها و گروبندى با تيرها، پليدى و كار شيطان است، از آن اجتناب كنيد تا رستگار شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا شَهادَةُ بَيْنِكُمْ اِذا حَضَرَ اَحَدَكُمْ الْمَوْتُ حيْنَ الْوَصِيّةِ اِثْنانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ اَوْ ءَاخَرانِ مِنْ غَيْرِكُمْ اِنْ اَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِى الأَرْضِ فَاَصابَتْكُمْ مُصِيْبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُما مِنْ بَعْدِ الصَّلوةِ فَيُقْسِمانِ بِاللَّهِ اِنْ ارْتَبْتُمْ لا نَشْتَرى بِهِ ثَمَناً وَلَوْ كانَ ذا قُرْبى وَ لا نَكْتُمُ شَهادَةَ اللَّهِ اِنَّا اِذاً لَّمِنَ الأَثِميْنَ (112) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون مرگتان فرا رسد به هنگام وصيت، دو عادل را از ميان خودتان به شهادت گيريد، يا از غير خودتان، هرگاه كه در سفر بوديد و مرگتان فرا رسيد. اگر از آن دو در شك بوديد، نگاهشان داريد تا بعد از نماز، آن گاه به خدا سوگند خورند؛ كه اين شهادت را به هيچ قيمتى دگرگون نكنيم، هر چند به سود خويشاوندمان باشد و آن را كتمان نكنيم، اگر جز اين باشد از گناهكارانيم.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوْهُنَّ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوْهُنَّ سَراحَاً جَميلًا (113) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون زنان مؤمن را نكاح كرديد و پيش از آن كه با آنها نزديكى كنيد، طلاقشان داديد، شما را بر آنها عده اى نيست كه بر سر آرند. پس آنان را برخوردار كنيد و به نيكوترين وجه رهايشان كنيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَدْخُلُوْا بُيُوْتَ النَّبِىّ اِلّا اَنْ يُّؤْذَنَ لَكُمْ اِلى طَعامٍ غَيْرَ نَظِريْنَ اِناهُ وَ لكِنْ اِذا دُعِيْتُمْ فَادْخُلُوْا فَاِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوْا وَ لَا مُسْتَأْنِسيْنَ لِحَديْثٍ اِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِى النَّبِىَّ فَيَسْتَحْىِ مِنْكُمْ وَ اللَّهُ لا يَسْتَحْى مِن الْحَقِّ وَ اِذا سَاَلُْتمُوْهُنَّ مَتَاعاً فَسْئَلُوْهُنَّ مِنْ وَرَآءِ حِجابٍ ذلِكُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوْبِهِنَّ وَ ما كانَ لَكُمْ اَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا اَنْ تَنْكِحُوا اَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ اَبَداً اِنَّ ذلِكُمْ كانَ عِندَ اللَّهِ عَظيماً (114) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خانه هاى پيامبر داخل مشويد، مگر شما را به خوردن طعامى فراخوانند، بى آن كه منتظر بنشينيد تا طعام حاضر شود، اگر شما را فرا خوانند داخل شويد و چون طعام خورديد پراكنده گرديد. نه آن كه براى سرگرمى سخن آغاز كنيد. هر آينه اين كارها پيامبر را آزار مى دهد و او از شما شرم مى دارد. ولى خدا از گفتن حق شرم نمى دارد و اگر از زنان پيامبر چيزى خواستيد، از پشت پرده بخواهيد. اين كار، هم براى دلهاى شما و هم براى دلهاى آنها پاك دارنده تر است. شما را نرسد كه پيامبر خدا را بيازاريد، و زنهايش را بعد از وى هرگز به زنى مگيريد. اين كارها در نزد خدا گناهى بزرگ است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذِيْنَ مَلَكَتْ اَيْمانُكُمْ وَ الَّذِيْنَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حيْنَ تَضَعُوْنَ ثِيابَكُمْ مِنَ الظَّهيْرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ العِشآءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَّكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَ لا عَلَيْهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ طَوّافُونَ عَلَيْكُمْ بَعْضُكُمْ عَلى بَعْضٍ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ الْاياتِ وَ اللَّهُ عَليْمٌ حَكيْمٌ (115) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بايد زيردستان شما و آنها كه هنوز به حد بلوغ نرسيده اند، در سه وقت از شما [براى وارد شدن به اتاق شما] اجازه بگيرند: پيش از نماز صبح و هنگام ظهر كه لباس از تن بيرون مى كنيد و بعد از نماز عشا. اين سه وقت، وقت خلوت شماست. در غير آن سه موقع، شما و آنها گناهى مرتكب نشده ايد، اگر بر يكديگر وارد شويد. خدا آيات را اين چنين براى شما بيان مى كند و خدا دانا و حكيم است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَدْخُلُوا بُيُوْتاً غَيْرَ بُيُوْتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوْا وَ تُسَلِّمُوْا عَلى اَهْلِهَا ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ (116) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خانه اى غير از خانه خود، بى آن كه اجازت طلبيده و برساكنانش سلام كرده باشيد، داخل مشويد. اين براى شما بهتر است، باشد كه پند گيريد.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوْا لا تُحَرِّمُوْا طَيِّباتِ ما اَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَعْتَدوُا اِنَّ اللَّهَ لايُحِبُّ الْمُعْتَديْنَ (117) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا بر شما حلال كرده است، حرام مكنيد و از حد نگذريد، كه خدا تجاوز كنندگان از حد را دوست ندارد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَسْئَلُوْا عَنْ اَشْيآءَ اِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَاِنْ تَسْئَلُوْا عَنْها حيْنَ يُنَزَّلُ الْقُرءَانُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُوْرٌ حَليْمٌ (118) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهايى كه چون براى شما آشكار شوند، اندوهگينتان مى كند، مپرسيد و اگر سؤال از آنها را واگذاريد، تا به هنگام نزول قرآن، برايتان آشكار خواهدشد، خدا از آنها عفو كرده است كه آمرزنده و بردبار است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنَّما الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ بَعْدَ عامِهِمْ هذا و اِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ اِنْ شآءَ اِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حِكِيمٌ (119) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مشركان نجسند و از سال بعد نبايد به مسجدالحرام نزديك شوند و اگر از بينوايى مى ترسيد، [بدانيد كه؛] خدا اگر بخواهد به فضل خويش بى نيازتان خواهد كرد. زيرا خدا دانا و حكيم است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنَّ كَثيراً مِنَ الأَحْبارِ وَالرُّهْبانِ لَيَأْكُلُونَ اَمْوالَ النّاسِ بِالْباطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ وَ الَّذينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ و الْفِضَّةَ وَ لايُنْفِقُونَها فِى سَبيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ اَليْمٍ (120) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بسيارى از علماى دين (يهود) و راهبان، اموال مردم را به ناحق مى خورند و مردم را از خدا باز مى دارند و كسانى را كه زر و سيم مى اندوزند و در راه خدا انفاقش نمى كنند، به عذابى دردناك بشارت ده.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا ما لَكُمْ اِذا قيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِى سَبيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ اِلَى الأَرْضِ أَرَضيتُمْ بالْحَيَوةِ الدُّنيا مِنَ الأَخِرَةِ فَما مَتاعُ الحَيَوةِ الدُّنيا فِى الأَخِرَةِ اِلاّ قَليلٌ (121) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چگونه است كه چون به شما گفته شود كه براى جنگ در راه خدا آماده شويد، زمين گير مى شويد؟ آيا به جاى زندگى اُخروى به زندگى دنيا راضى شده ايد؟متاع اين دنيا در برابر بهره هاى آخرت بسيار ناچيز است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا قُوا اَنْفُسَكُمْ وَ اَهْليكُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَيْها مَلآئكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما اَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُوْنَ (122) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خود و خانواده خود را از آتشى كه هيزم آن مردم و سنگها هستند نگه داريد. فرشتگان با هيبت و سختگير بر آن آتش مؤكّلند. هر چه خدا بگويد نافرمانى نمى كنند و همان را انجام مى دهند كه به آن مأمورند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا تُوبُوا اِلىَ اللَّهِ تَوبَةً نَصُوحاً عَسى رَبُّكُمْ اَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيّئاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجرى مِن تَحْتِهَا الأَنْهارُ يَوْمَ لا يُخْزِى اللَّهُ النَّبىَّ وَ الَّذينَ امَنُوا مَعَهُ نورُهُمْ يَسْعى بَيْنَ اَيْديهِمْ وَ بِاَيْمانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنا اَتمِمْ لَنانُورَنا وَاغْفِرْ لَنآ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَى ءٍ قَديرٌ (123) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به درگاه خدا توبه كنيد، توبه اى از سر اخلاص. باشدكه پروردگارتان گناهانتان را محو كند و شما را به بهشتهايى داخل كند كه در آن نهرها جارى است. در آن روز، خدا، پيامبر و كسانى را كه با او ايمان آورده اند فرو نگذارد، و نورشان پيشاپيش و سمت راستشان در حركت باشد. مى گويند: اى پروردگار ما، نور ما را براى ما به كمال برسان و ما را بيامرز، كه تو بر هر كارى توانا هستى.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى اَوْلِيآءَ بَعضُهُمْ اَوْلِيآءُ بَعْضٍ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَاِنَّهُ مِنْهُمْ اِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِى الْقَوْمَ الظّالِمينَ (124) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارا را به دوستى برمگزينيد؛ آنان خود دوستان يكديگرند، هر كس از شما كه ايشان را به دوستى برگزيند، در زمره آنان است و خداستمكاران را هدايت نمى كند.

يا اَيُّهَا الَّذيْنَ ءَامَنُوْا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ اَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤمِنينَ اَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِريْنَ يُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لايَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتيهِ مَنْ يَشآءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ (125) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، هر كس از شما از دينش باز گردد چه باك؛ به زودى خدا مردمى را بياورد كه دوستشان بدارد و دوستش بدارند. در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر كافران،سركش؛ در راه خدا جهاد مى كنند و از سرزنش هيچ سرزنشگرى نمى هراسند. اين فضل خداست كه به هر كس كه خواهد ارزانى دارد، و خداوند بخشاينده و داناست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَكُمْ هُزُواً وَلعِباً مِنَ الَّذينَ اُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ الْكُفّارَ اَوْلِيآءَ و اتَّقُوا اللَّهَ اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ (126) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اهل كتاب را كه دين شما را به مسخره و بازى مى گيرند، و نيز كافران را به دوستى بر مى گزينند، به دوستى نگيريد، اگر ايمان آورده ايد از خدا بترسيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّى وَ عَدُوَّكُمْ اَوْلِيآءَ تُلْقُونَ اِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَ قَدْ كَفَرُوا بِما جآءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَاِيّاكُمْ اَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهادًا فى سَبيلى وَ ابْتِغَآءَ مَرْضاتِى تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَ اَنا اَعْلَمُ بِما اَخْفَيْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُم فَقَدْ ضَلَ سَوآءَ السَّبِيلِ (127) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، من و دشمن خود را به دوستى اختيار مكنيد. شما با آنان طرح دوستى مى افكنيد و حال آن كه آنان به سخن حقى كه بر شما آمده است، ايمان ندارند و بدان سبب كه به خداى خويش ايمان آورده بوديد، پيامبر و شما را بيرون راندند. گاه كه براى جهاد در راه من و طلب رضاى من بيرون مى رويد، در نهان با آنها دوستى مى كنيد، و من به هر چه پنهان مى داريد يا آشكار مى سازيد آگاه ترم و هر كس چنين كند، از راه راست منحرف گشته است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا الْكافِرينَ اَوْلِيآءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنينَ اَتُريدُونَ اَنْ تَجْعَلُوا للَّهِ عَليْكُمْ سُلْطاناً مُبيناً (128) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به جاى مؤمنان، كافران را به دوستى مگيريد. آيا كارى مى كنيد كه در نزد خدا، به زيان خود حجتى آشكار پديد آريد؟

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا لَقيتُمُ الَّذيْنَ كَفَرُوا زَحْفاً فَلا تُوَلُّوهُمُ الأَدْبارَ وَ مَنْ يُّوَلِّهِمْ يَوْمَئذٍ دُبُرَهُ اِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ اَوْ مُتَحَيِّزاً اِلى فِئَةٍ فَقَدْ بآءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْويهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصيرُ (129) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون كافران را حمله ور ديديد به هزيمت پشت مكنيد؛ جز آنهاكه براى ساز و برگ نبرد باز مى گردند، يا آنها كه به يارى گروهى ديگر مى روند، هر كس كه پشت به دشمن كند، مورد خشم خدا قرار مى گيرد و جايگاه او جهنم است و جهنم بدجايگاهى است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَخُونُوا اللَّهَ و الرَّسُولَ وَتَخُونُوا اَماناتِكُمْ وَاَنْتُمْ تَعْلَمُونَ* واعْلَمُوا اَنَّمآ اَمَوالُكُمْ وَ اَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ اَجْرٌ عَظيمٌ (130) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مى دانيد كه نبايد به خدا و پيامبر خيانت كنيد و در امانت خيانت نورزيد. بدانيد كه داراييها و فرزندان وسيله آزمايش اند و پاداش بزرگ نزد خداست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضآءُ مِنْ اَفْواهِهِمْ وَ ما تُخفى صُدُورُهُمْ اَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْاياتِ اِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ (131) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، دوست و همرازى جز از همكيشان خود مگيريد، كه ديگران از هيچ فسادى در حق شما كوتاهى نمى كنند و خواستار رنج و مشقت شمايند و كينه توزى از گفتارشان پيدا است و آن كينه كه در دل دارند بيشتر است از آنچه بر زبان مى آورند. آيات را برايتان آشكار ساختيم، تا به عقل دريابيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنْ تُطيعُوا فِريقاً مِنَ الَّذيْنَ اُوتُوا الْكِتابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ ايْمانِكُمْ كافِرينَ (132) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از گروهى از اهل كتاب اطاعت كنيد، شما را از ايمانتان به كفر باز مى گردانند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّخِذُوا ءَاباءَكُمْ وَ اِخْوانَكُمْ اَوْلِيآءَ اِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الأيمانِ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَاُولئِكَ هُمُ الظّالِمُونَ (133) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر پدرها يا برادرانتان دوست دارند كه كفر را به جاى ايمان برگزينند. آنها را به دوستى مگيريد و هر كس از شما دوستشان بدارد، از ستمكاران خواهد بود.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الأَخِرَةِ كَما يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ اَصْحابِ الْقُبُورِ (134) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، با مردمى كه خدا بر آنها خشم گرفته است دوستى مكنيد. اينان از آخرت نوميدند. همچنان كه آن كافرانى كه اينك در گورند از آخرت نوميدند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَكُونُوا كَالَّذينَ ءَاذَوْا مُوسى فَبَرَّأْهُ اللَّهُ مِمَّا قُالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجيهاً (135) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مباشيد مانند آن كسان كه موسى را آزرده كردند و خدايش از آنچه گفته بودند مبرايش ساخت و در نزد خدا آبرومند بود.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنْ تُطيعُوا الَّذينَ كَفَرُوا يَردُّوكُمْ عَلى اَعْقابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرينَ بَلِ اللَّهُ مَوْلَيكُمْ وَ هُوَ خَيْرُ النَّاصِرينَ (136) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از كافران پيروى كنيد، شما را به آيين پيشين برمى گردانند، پس زيانديده باز مى گرديد. البته يارى كننده شما خداوند است كه بهترين يارى كنندگان است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تُحِلُّوْا شَعآئرَ اللَّهِ وَ لَا الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لَا الْهَدْىَ وَ لَاالْقَلآئِدَ وَ لَاءَامِّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنْ رَّبِهِمْ وَ رِضْواناً وَ اذاحَلَلْتُمْ فَاصْطادُوا وَ لايَجْرِمَنَّكُمْ شَنَئآنُ قَوْمٍ اَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ اَنْ تَعْتَدُوا وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الإِثمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوااللَّهَ اِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ (137) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شعاير خدا و ماه حرام و قربانى را -چه بدون قلاده و چه باقلاده- حرمت مشكنيد و آزار آنان را كه بر طلب روزى و خشنودى پروردگارشان آهنگ بيت الحرام كرده اند روا مداريد و چون از اِحرام به در آمديد صيد كنيد و دشمنى با قومى كه مى خواهند شما را از مسجدالحرام باز دارند وادارتان نسازد كه از حد تجاوز كنيد و در نيكوكارى و تقوا همكارى كنيد، نه در گناه و تجاوز و از خداى بترسيد كه او به سختى عقوبت مى كند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَكُونُوا كَالَّذيْنَ كَفَرُوا وَ قالُوا لاِخْوانِهِمْ اِذا ضَرَبُوا فِى الأَرْضِ اَوْ كانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِندَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ حَسْرَةً فِى قُلُوبِهِمْ و اللَّهُ يُحْيى وَ يُميتُ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ (138) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همانند آن كافران مباشيد كه در باره برادران خود كه به سفر يابه جنگ رفته بودند، مى گفتند: اگر نزد ما مانده بودند نمى مردند يا كشته نمى شدند. خدا اين پندار را چون حسرتى در دل آنها نهاد و خداست كه زنده مى كند و مى ميراند و اوست كه اعمال شما را مى بيند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ اَوِ انْفِرُوا جَميعاً* وَّ اِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَاِنْ اَصابَتْكُمْ مُصِيْبَةٌ قالَ قَدْ اَنْعَمَ اللَّهُ عَلَىَّ اِذْ لَمْ اَكُنْ مَعَهُمْ شَهيداً* وَ لَئِنْ اَصابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَاَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يا لَيْتَنى كُنْتُ مَعَهُمْ فَاَفُوزَ فَوْزاً عَظيماً (139) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، سلاح بگيريد و آن گاه هوشيارانه، فوج فوج يا يك باره به جنگ رويد و از ميان شما كسانى اند كه در كارزار درنگ مى كنند و چون به شما بلايى رسد، مى گويند: خدا در حق ما چه انعامى كرد كه در آن روز همراهشان نبوديم و چون مالى از جانب خدا نصيبتان شود، چنان كه گويى ميانتان هيچ گونه مودّتى نبوده است، گويند: اى كاش ما نيز با آنها مى بوديم و به كاميابيى بزرگ دست مى يافتيم.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا ضَرَبْتُمْ فى سَبيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ اَلْقى اِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحياةِ الدُّنيا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ كَثيرَةٌ كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا اِنَّ اللَّه كانَ بِما تَعْمَلُونَ خبيراً (140) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون براى جهاد رهسپار شويد نيك تفحص كنيد، و به آن كس كه بر شما سلام گويد، مگوييد كه مؤمن نيستى. شما برخوردارى از زندگى دنيا را مى جوييد و حال آن كه غنيمتهاى بسيار نزد خداست. شما پيش از اين چنان بوديد، ولى خدا بر شما منت نهاد. پس تفحص كنيد كه خدا بر اعمالتان آگاه است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَ امَنُوْا اِنْ جآءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا اَنْ تُصيبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصبِحُوا عَلى ما فَعَلْتُمْ نادِمينَ (141) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر فاسقى برايتان خبرى آورد تحقيق كنيد. مبادا از روى ناآگاهى به مردمى آسيب برسانيد، آن گاه از كارى كه انجام داده ايد پشيمان شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا ءَامِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذى نَزَّلَ عَلى رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذى اَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلآئِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الأَخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً (142) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خدا و پيامبرش و اين كتاب كه برپيامبرش نازل كرده و آن كتاب كه پيش از آن نازل كرده، به حقيقت ايمان بياوريد، و هر كه به خدا و فرشتگانش و كتابهايش و پيامبرانش و به روز قيامت كافر شود سخت در گمراهى عميقى افتاده است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا عَلَيْكُمْ اَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ اِذا اهْتَدَيْتُمْ اِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَميْعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (143) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به خود بپردازيد. اگر شما هدايت يافته ايد، آنان كه گمراه مانده اند به شما زيانى نرسانند. باز گشت همه شما به سوى خداست، تا شما را به آن كارها كه مى كرده ايد آگاه گرداند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الأذَى كَالَّذى يُنْفِقُ مَالَهُ رِئآءَ النّاسِ وَ لايُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الأَخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَيْهِ تُرابٌ فَاَصابَهُ و ابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْداً لايَقْدِرُونَ عَلى شَىْ ءٍ مِمَّا كَسَبُوا وَ اللَّهُ لا يَهْدِى القَوْمَ الْكافِرينَ (144) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همانند آن كس كه اموال خود را از روى ريا و خودنمايى انفاق مى كند و به خدا و روز قيامت ايمان ندارد، صدقه هاى خويش را با منت نهادن و آزار دادن باطل نكنيد. مَثَلِ آن، مَثَلِ سنگ صافى است كه بر روى آن خاك نشسته باشد. به ناگاه بارانى تند فرو بارد و آن سنگ را همچنان كِشت ناپذير باقى گذارد. چنين كسان از آنچه كرده اند سودى نمى برند، كه خدا كافران را هدايت نمى كند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسى اَنْ يَكُونُوا خَيْراً مِنْهُمْ وَ لانِسآءٌ مِنْ نِسآءٍ عَسى اَنْ يَكُنَّ خَيْراً مِنْهُنَّ وَ لاتَلْمِزُوا اَنْفُسَكُمْ وَ لاتَنا بَزُوا بِالأَلْقابِ بِئسَ الأسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الإِيمانِ وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَاُولئِكَ هُمُ الْظالِمُونَ (145) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، مبادا كه گروهى از مردان گروه ديگر را مسخره كنند، شايد آن مسخره شدگان بهتر از آنها باشند و مبادا كه گروهى از زنان، گروه ديگر را مسخره كنند،شايدآن مسخره شدگان بهتر از آنان باشند و از هم عيب جويى مكنيد و يكديگر را به القاب زشت مخوانيد. بد است عنوان فسق [براى كارهاى شما] پس از ايمان آوردن، و كسانى كه توبه نمى كنند، خود ستمكارند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ اِثمٌ وَ لاتَجَسَّسُوا وَ لايَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ اَخيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتّقُوا اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ تَوّابٌ رَحيمٌ (146) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از گمان فراوان بپرهيزيد. زيرا پاره اى از گمانها در حد گناه است و در كارهاى يكديگر جست و جو مكنيد و از يكديگر غيبت مكنيد. آيا هيچ يك از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناخوش خواهيد داشت، ازخدا بترسيد، زيرا خدا توبه پذير و مهربان است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا تَناجَيْتُمْ فَلا تَتَناجَواْ بِالإِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ مَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَناجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذى اِلَيْهِ تُحْشَرُونَ* اِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لَيَحْزُنَ الَّذينَ امَنُوا وَ لَيْسَ بِضآرِّهِمْ شَيْئاً اِلاَّ بِاذْنِ اللَّهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (147) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر با يكديگر نجوا مى كنيد، درباره گناه و دشمنى و نافرمانى از پيامبر نجوا مكنيد، بلكه در باره نيكى و پرهيزگارى نجوا كنيد. از آن خدايى كه همگان نزد او گرد مى آييد بترسيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا ناجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَىْ نَجْويكُمْ صَدَقَةً ذلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ اَطْهَرُ فِاِنْ لَمْ تَجِدُوا فَاِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ (148) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون خواهيد كه با پيامبر نجوا كنيد، پيش از نجوا كردن، صدقه بدهيد. اين براى شما بهتر و پاكيزه تر است و اگر براى صدقه چيزى نيافتيد، خدا آمرزنده و مهربان است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا جآءَكُمُ الْمُؤْمِناتُ مُهاجِراتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ اَعْلَمُ بِايْمانِهِنَّ فَاِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِناتٍ فَلا تَرْجِعُوهُنَّ اِلَى الْكُفَّارِ لا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَ لا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ وَ اتُوهُمْ مَّآ اَنْفَقُوا وَ لاجُناحَ عَلَيْكُمْ اَنْ تَنْكِحُوهُنَّ اِذا اتيْتُمُوهُنَّ اُجُورَهُنَّ وَ لاتُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوافِرِ وَ اسْئَلُوا ما اَنْفَقْتُمْ وَ لْيَسْئَلُوا ما اَنْفَقُوا ذلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ (149) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون زنان مؤمنى كه مهاجرت كرده اند به نزدتان آيند، بيازماييدشان. خدا به ايمانشان داناتر است. پس، اگر دانستيد كه ايمان آورده اند، نزد كافران بازشان مگردانيد. زيرا اينان به مردان كافر حلال نيستند و مردان كافر نيز بر آنان حلال نيستند و هر چه آن كافران براى اين گونه زنان هزينه كرده اند بپردازيد. و اگر آنها را نكاح كنيد و مهرشان را بدهيد مرتكب گناهى نشده ايد و زنان كافر خود را نگه مداريد و هر چه هزينه كرده ايد از مردان كافر بخواهيد و آنها نيز هر چه هزينه كرده اند از شما بخواهند. اين حكم خداست. خدا ميان شما حكم مى كند و او دانا و حكيم است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجيكُمْ مِنْ عَذابٍ اَليْمٍ * تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ بِاَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (150) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد. آيا شما را به تجارتى كه از عذاب دردناك نجاتتان دهد راه بنمايم؟ به خدا و پيامبرش ايمان بياوريد، و در راه خدا با مال و جان خويش، جهاد كنيد و اين براى شما بهتر است، اگر دانا باشيد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا قاتِلُوا الَّذيْنَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَ لْيَجِدُوا فيكُمْ غِلْظَةً وَ اعْلَمُوآ اَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقينَ (151) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، با كافرانى كه نزديك شمايند، جنگ كنيد تا احساس كنند در شما شدت و قاطعيت هست، بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيطانِ وَ مَنْ يَتَّبعْ خُطُواتِ الشَّيْطانِ فِاِنَّهُ يَأْمُرُ بِالفَحْشآءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَوْ لافَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكى مِنْكُمْ مِنْ اَحَدٍ اَبَداً وَلكِنَّ اللَّهَ يُزَكّى مَنْ يَشآءُ وَ اللَّهُ سَميْعٌ عَليمٌ (152) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پا جاى پاى شيطان مگذاريد و هر كه پا جاى پاى شيطان گذارد، بداند كه او به فحشا و منكر فرمان مى دهد و اگر فضل و رحمتى كه خدا برشما ارزانى داشته است نمى بود، هيچ يك از شما هرگز روى پاكى نمى ديد، ولى خدا هر كس را كه بخواهدپاكيزه مى سازد و خدا شنوا و دانا است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنَّ مِنْ اَزْواجِكُمْ وَ اَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ اِنْ تَعفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَاِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ* اِنَّما اَمْوالُكُمْ وَ اولادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظيمٌ (153) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بعضى از زنان و فرزندانتان دشمن شما هستند. از آنها حذر كنيد و اگر عفو كنيد و ببخشيد و گناهشان را پوشيده داريد، خدا آمرزنده و مهربان است. جز اين نيست كه اموال و اولاد شما آزمايشى هستند، در حالى كه مزد فراوان نزد خداست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا لا تُلْهِكُمْ اَمْوالُكُمْ وَ لا اَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِاللَّهِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَأُوْلئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ (154) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اموال و اولادتان شما را از ذكر خدا به خود مشغول ندارد، كه هركه چنين كند زيانكار است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا نُودِىَ لِلصَّلوةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (155) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون روز جمعه براى نماز، ندا در دهند، به نماز بشتابيد و داد و ستد را رها كنيد. اگر دانا باشيد، اين كار برايتان بهتر است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اتّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بما تَعْمَلُونَ (156) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسيد و هركس بايد بنگرد كه براى فردايش چه مى فرستد. از خدا بترسيد كه خدا به كارهايى كه مى كنيد آگاه است.

اِنَّ اللَّهَ وَ ملآئِكَتَهُ يُصَلُّوُنَ عَلى النَّبِىِّ يا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً (157) .

خدا و فرشتگانش بر پيامبر صلوات مى فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده ايد، بر او صلوات فرستيد و سلام كنيد، سلامى نيكو [آرام و تسليم او باشيد].

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا ادْخُلُوا فِى السِّلْمِ كآفَّةً وَلا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ اِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مِبينٌ (158) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، همگان به اطاعت و تسليم (خدا) در آييد و پا جاى پاى شيطان مگذاريد كه او دشمن آشكار شماست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اذْكُروا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ اِذ هَمَّ قَوْمٌ اَنْ يَبْسُطُوا اِلَيْكُمْ اَيْدِيَهُمْ فَكفَّ اَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (159) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از نعمتى كه خدا به شما ارزانى داشته است ياد كنيد: آن گاه كه گروهى قصد آن كردند تا بر شما دست يابند و خدا دست آنان را از شما كوتاه كرد. از خدابترسيد مؤمنان بر خدا توكل مى كنند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ اِذْ جآءَتْكُمْ جُنُودٌ فَاَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ كانَ اللَّهُ بِما تَعَمْلُونَ بَصيراً (160) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از نعمتى كه خدا به شما داده است ياد كنيد، بدان هنگام كه لشكرها بر سر شما تاخت آوردند و ما باد را و لشكرهايى را كه نمى ديديد بر سرشان فرستاديم و خدا بدانچه مى كنيد، بينا است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا كُونُوا قَوّامينَ بِالقِسْطِ شُهَدآءَ للَّهِ وَ لَوْ عَلى اَنْفُسِكُمْ اَوِالْوالِدَيْن وَ الأَقْرَبينَ اِنْ يَكُنْ غَنيّاً اَوْ فَقيراً فَاللَّهُ اَوْلى بِهما فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوى اَنْ تَعْدِلُوا وَ اِنْ تَلْوُوا اَوْ تُعْرِضُوا فَاِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيراً (161) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، به عدالت فرمانروا باشيد و براى خدا شهادت دهيد، هر چند به زيان خود يا پدر و مادر يا خويشاوندان شما -چه توانگر و چه فقير- بوده باشد. زيرا خدا به آن دو سزاوارتر است. پس، از هواى نفس پيروى مكنيد تا از شهادت حق عدول كنيد. چه زبان بازى كنيد يا از آن (شهادت حق) اِعراض كنيد، خدا به هر چه مى كنيد آگاه است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا كُونُوا قَوّامينَ للَّهِ شُهَدآءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنئانُ قَوْمٍ عَلى اَلَّا تَعْدِلُوا اِعْدِلُوا هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوى وَ اتَّقُوا اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِماتَعمَلُونَ (162) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، براى خدا قيام كنيد و به عدل گواهى دهيد. دشمنى با گروهى، وادارتان نكند كه عدالت نورزيد. عدالت ورزيد كه به تقوا نزديكتر است و از خدا بترسيد كه او برهر كارى كه مى كنيد آگاه است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اتَّقُوا اللَّه و ابْتَغُوا اِلَيْهِ الْوَسيلَةَ وَ جاهِدُوا فِى سَبيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (163) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسيد و به سبب (وسيله) به او توسل جوييد و در راهش جهاد كنيد. باشد كه رستگار گرديد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَديداً* يُصْلِحْ لَكُمْ اَعْمالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً (164) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد از خدا بترسيد و سخن درست (محكم) بگوييد.خدا كارهاى شما را اصلاح مى كند و گناهانتان را مى آمرزد و هر كس كه از خدا و پيامبرش اطاعت كند به كاميابى بزرگ دست يافته است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ اِلاَّ وَ اَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (165) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، آن چنان كه شايسته ترس از خداست، از او بترسيد و جز در مسلمانى نميريد [بدون ايمان از دنيا نرويد].

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً وَ يُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيم (166) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر از خدا بترسيد، خدا قوه تشخيص حق از باطل را روزيتان كند و گناهانتان را بزدايد و شما را بيامرزد، كه خدا صاحب فضل و كرمى بزرگ است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناكُمْ مِنْ قَبْلِ اَنْ يَأْتِىَ يَوْمٌ لا بَيْعٌ فِيهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لاشَفاعةٌ وَالْكافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ (167) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پيش از آن كه آن روز فرا رسد -كه نه در آن خريد و فروشى باشد و نه دوستى و شفاعتى- از آنچه به شما روزى داده ايم انفاق كنيد و كافران خود ستمكارند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اَنْفِقُوا مِنْ طَيّباتِ ما كَسَبْتُمْ وَ مِمَّآ اَخْرَجْنا لَكُمْ مِنَ الأَرْضِ وَ لاتَيَمَّمُوا الْخَبيثَ مِنَهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بَِاخِذيْهِ اِلّا اَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ حَميدٌ* الشَيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُمُ بِالْفَحْشآءِ وَ اللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةًمِنْهُ وَ فَضلاً وَاللَّهُ واسِعُ عَليمٌ (168) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از اندوخته هاى نيكوى خويش و از آنچه برايتان از زمين رويانيده ايم انفاق كنيد، نه از چيزهاى ناپاك و بد؛ كه خود آنها را جز از روى اغماض نمى ستانيد و بدانيد كه خدا بى نياز و ستودنى است. شيطان شما را از بينوايى مى ترساند و به كارهاى زشت وامى دارد، در حالى كه خدا شما را به آمرزش خويش و افزونى، وعده مى دهد كه خدا گشايش دهنده و داناست.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا كُونُوا اَنْصارَ اللَّهِ كَما قالَ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوارِيّينَ مَنْ اَنْصارى اِلَى اللَّهِ قالَ الْحَواريُّونَ نَحْنُ اَنْصارُ اللَّهِ فََامَنَتْ طآئِفَةٌ مِنْ بَنى اِسْرآئيلَ وَكَفَرتْ طآئِفَةٌ فَاَيَّدْنَا الَّذينَ امُنُوا عَلى عَدُوِّهِمْ فَاَصْبَحُوا ظاهِرينَ (169) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ياران خدا باشيد، همچنان كه عيسى بن مريم به حواريون گفت: چه كسانى مرا در راه خدا يارى مى دهند؟ حواريون گفتند: ما ياران خدا هستيم. پس گروهى از بنى اسرائيل ايمان آوردند و گروهى ديگر كافر شدند. ما كسانى را كه ايمان آورده بودند برضد دشمنانشان مدد كرديم تا پيروز شدند.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِنْ تَنْصُروا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ اَقْدَامَكُمْ (170) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد،اگرخدارايارى دهيد، شمارايارى خواهدكردوقدمهاى شما را استوار خواهد كرد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ اِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرينَ (171) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از شكيبايى و نماز مدد جوييد، كه خدا با صابران است.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (172) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شكيبا باشيد و ديگران را به شكيبايى فرا خوانيد و در جنگهاپايدارى كنيد و از خدا بترسيد، باشد كه رستگار شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا لَقيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَ اذكُرُوا اللَّهَ كَثيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (173) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اگر به گروهى از دشمن برخورديد، استقامت و پايدارى كنيد وخدا را بسيار ياد كنيد، باشد كه پيروز شويد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثيراً* وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ اَصيلاً (174) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خدا را بسيار ياد كنيد و هر بامداد و شامگاه تسبيحش گوييد.

يا اَيُّهَا الَّذينَ ءَامَنُوْا اِذا قيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فىِ الَْمجالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَ اذا قيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ امَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ اُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ (175) .

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون شما را گويند در مجالس جا باز كنيد، جا باز كنيد تا خدا در كارهاى شما گشايش دهد و چون گويند كه برخيزيد، برخيزيد. خدا آنهايى را كه ايمان آورده اند و كسانى را كه دانش يافته اند به درجاتى بر افرازد، و خدا به كارهايى كه مى كنيد، آگاه است.

پى‏نوشتها:‌


1- بقره (2) آيه 222.
2- زمر (39) آيه 53.
3- توبه (9) آيه 108.
4- احزاب (33) آيه 3.
5- آل عمران (3) آيه 159.
6- آل عمران (3) آيه 134.
7- عنكبوت (29) آيه 69.
8- مائده (5) آيه 93.
9- آل عمران (3) آيه 76.
10- توبه (9) آيه 4.
11- توبه (9) آيه 7.
12- توبه (9) آيه 44.
13- هود(11) آيه 49.
14- قصص (28) آيه 83.
15- زمر (39) آيه 33.
16- بقره (2) آيه 177.
17- حجرات (49) آيه 9.
18- مائده (5) آيه 42.
19- نساء (4) آيه 135.
20- عنكبوت (29) آيه 9.
21- انعام (6) آيه 85.
22- نساء (4) آيه 95.
23- صف (61) آيه 4.
24- مائده (5) آيه 54.
25- مؤمنون(23) آيه 8-1.
26- انفال (8) آيه 2-4
27- بقره (2) آيه 153.
28- انبياء (21) آيه 85.
29- بقره (2) آيه 156-155.
30- حديد (57) آيه 19.
31- احزاب (33) آيه 35.
32- احزاب (33) آيه 35.
33- مريم (19) آيه 41.
34- مريم (19) آيه 56.
35- بقره (2) آيه
36- آل عمران (3) آيه 104.
37- اعراف(7) آيه 8.
38- توبه (9) آيه 88.
39- نور (24) آيه 51.
40- مجادله (58) آيه 22.
41- حشر (59) آيه 10-9.
42- تغابن (64) آيه 16.
43- قصص (28) آيه 67.
44- رعد (13) آيه 22-19.
45- آل عمران (3) آيه 191-190.
46- بقره (2) آيه 190.
47- مائده (5) آيه 87.
48- انعام (6) آيه 141.
49- اعراف (7) آيه 31.
50- مائده (5) آيه 64.
51- قصص (28) آيه 77.
52- نساء (4) آيه 36.
53- لقمان(31) آيه 18.
54- حديد (57) آيه 23-22.
55- آل عمران (3) آيه 32.
56- روم (30) آيه 45-44.
57- نساء (4) آيه 107.
58- انفال(8) آيه 58.
59- حج (22) آيه 38.
60- آل عمران (3)آيه 57-56.
61- آل عمران (3) آيه 140.
62- شورى (42) آيه 39-40
63- توبه (9) آيه 3.
64- نحل (16) آيه 22-23
65- اعراف (7) آيه 27.
66- اعراف (7) آيه 31.
67- اعراف (7) آيه 35.
68- يونس (10) آيه 57.
69- نساء (4) آيه 170.
70- حج (22) آيه 49-51
71- نساء (4) آيه 174.
72- يونس (10) آيه 108.
73- يونس (10) آيه 104.
74- حج (22) آيه 5.
75- حج (22) آيه 1.
76- لقمان (31) آيه 33.
77- فاطر (35) آيه 5.
78- انفطار (82) آيه 6.
79- نساء (4) آيه 133.
80- حجرات (49) آيه 13.
81- حج (22) آيه 74-73.
82- يونس (10) آيه 23.
83- فاطر (35) آيه 15-17
84- بقره (2) آيه 168.
85- فاطر (35) آيه 3.
86- بقره (2) آيه 21.
87- نساء (4) آيه 1.
88- انشقاق (84) آيه 6.
89- نساء (4) آيه 59.
90- انفال (8) آيه 20.
91- انفال (8) آيه 24.
92- محمّد (47) آيه 33.
93- حجرات (49) آيه 1.
94- حجرات (49) آيه 2.
95- حديد (57) آيه 28.
96- حج (22) آيه 77.
97- صف (61) آيه 2-3
98- مائده (5) آيه 6.
99- بقره (2) آيه 172.
100- بقره (2) آيه 178-179
101- بقره (2) آيه 183.
102- بقره (2) آيه 279-278.
103- بقره (2) آيه 283-282.
104- مائده (5) آيه 1.
105- آل عمران (3) آيه 130.
106- نساء (4) آيه 43.
107- مائده (5) آيه 94.
108- مائده (5) آيه 95.
109- نساء (4) آيه 19.
110- نساء (4) آيه 29.
111- مائده (5) آيه 90.
112- مائده (5) آيه 106.
113- احزاب (33) آيه 49.
114- احزاب (33) آيه 53.
115- نور (24) آيه 58.
116- نور (24) آيه 27.
117- مائده (5) آيه 87.
118- مائده (5) آيه 101.
119- توبه (9) آيه 28.
120- توبه (9) آيه 34.
121- توبه (9) آيه 38.
122- تحريم (66) آيه 6.
123- تحريم (66) آيه 8.
124- مائده (5) آيه 51.
125- مائده (5) آيه 54.
126- مائده (5) آيه 57.
127- ممتحنه (60) آيه 1.
128- نساء (4) آيه 144.
129- انفال (8) آيه 16.
130- انفال (8) آيه 27-28
131- آل عمران (3) آيه 118.
132- آل عمران (3) آيه 100.
133- توبه (9) آيه 23.
134- ممتحنه (60) آيه 13.
135- احزاب (33) آيه 69.
136- آل عمران (3) آيه 150.
137- مائده (5) آيه 2.
138- آل عمران (3) آيه 156.
139- نساء (4) آيه 71-73
140- نساء (4) آيه 94.
141- حجرات (49) آيه 6.
142- نساء (4) آيه 136.
143- مائده (5) آيه 105.
144- بقره (2) آيه 264.
145- حجرات (49) آيه 11.
146- حجرات (49) آيه 12.
147- مجادله (58) آيه 9-10
148- مجادله (58) آيه 12.
149- ممتحنه (60) آيه 10.
150- صف (61) آيه 11-12
151- توبه (9) آيه 123.
152- نور (24) آيه 21.
153- تغابن (64) آيه 14- 15.
154- منافقون (63) آيه 9.
155- جمعه (62) آيه 9.
156- حشر (59) آيه 18.
157- احزاب (33) آيه 56.
158- بقره (2) آيه 208.
159- مائده (5) آيه 11.
160- احزاب (33) آيه 9.
161- نساء (4) آيه 135.
162- مائده (5) آيه 8.
163- مائده (5) آيه 35.
164- احزاب (33) آيه 70-71
165- آل عمران (3) آيه 102.
166- انفال (8) آيه 29.
167- بقره (2) آيه 254.
168- بقره (2) آيه 267-268
169- صف (61) آيه 14.
170- محمد (47) آيه 7.
171- بقره (2) آيه 153.
172- آل عمران (3) آيه 200.
173- انفال (8) آيه 45.
174- احزاب (33) آيه 41- 42.
175- مجادله (58) آيه 11.