طب الصادق عليه السلام
(تغذيه و خوراكى ها در فرهنگ طب الصادق )

دكتر محمد دريايى

- ۹ -


الكافى - به نقل از مفضّل بن عمر، درباره امام صادق (ع) -: نزد ايشان از سيب ، ياد كردند. فرمود: ((ما خاندان ، جز به آب سردى كه بر بدن ما ريخته مى شود و جز به خوردن سيب ، درمان نمى كنيم )).
تَلبينه
امام صادق عليه السلام : ((اگر چيزى وجود داشت كه انسان را در برابر مرگ ، سود مى بخشيد، تلبينه سود مى بخشيد)). پرسيده شد: تلبينه چيست ؟
فرمود: ((شورباى فراهم آمده با شير. شورباى فراهم آمده با شير)) و اين را سه بار تكرار كرد.
امام صادق عليه السلام : تلبينه ، غم را از دل غمگين مى زدايد، همچنان كه انگشتان عرق را از پيشانى كنار مى زنند.
خواص خرما
الكافى - به نقل از ابوعمرو، از مردى ، از امام صادق (ع) -: ((بهترين خرماى شما، خرماى بَرنى است . دردها را مى برد و خود، بيمارى نمى زايد، خستگى را مى زدايد و زيانى در بر ندارد، بلغم را از ميان مى برد و با هر خرمايى ، سازگار است )).
در روايتى ديگر است كه فرمود: (( (غذا را) گوارا و سبك مى كند، خستگى را مى برد، سير مى كند)).
امام صادق عليه السلام : هيئت بنى عبدالقيس بر پيامبر خدا وارد شدند. پس ، ظرف خرمايى بافته از شاخه هاى خرما پيش روى ايشان نهادند. پيامبر خدا پرسيد: ((صدقه است ، يا هديه ؟)). گفتند: هديه است .
پيامبر (ص) فرمود: ((اين خرما از كدام نوع است ؟)).
گفتند: اى پيامبر خدا ! از خرماى برنى است .
فرمود: ((اين ، جبرئيل است . به من خبر مى دهد كه در اين خرمايتان ، نُه ويژگى است : شيطان را به ديوانگى مى افكند؛ پشت را قوى مى كند؛ بر توان آميزش مى افزايد؛ بينايى و شنوايى را افزون مى سازد؛ انسان را به خدا نزديك تر مى كند؛ انسان را از شيطان ، دور مى سازد؛ غذا را هضم مى كند؛ درد را مى برد و دهان را خوشبو مى نمايد)).
دعائم الاسلام :
درباره ى امام صادق (ع) نقل شده كه يكى از يارانش نزد ايشان غذايى خورد. چون سفره ى غذا را بر چيدند، امام (ع) گفت : ((اى كنيزك ! آنچه دارى ، بياور)). او نيز خرما آورد.
آن مرد گفت : قربانت شوم ! اكنون ، هنگام ميوه (ى سردرختى ) و انگور است ! و آن هنگام ، تابستان بود.
فرمود: ((بخور، كه اين از خوى پيامبر خداست . پيامبر خدا فرمود: در خرماى عَجوه ، نه بيمارى اى هست و نه عارضه اى )).
بهترين افطارى و سحرى
امام صادق عليه السلام : بهترين سحرى هاى شما، قاووت (قاووت گندم يا جو) و خرماست .
خواص خرما براى زنان باردار و تازه زا
امام صادق عليه السلام : به زنان خود در دوران زايمان ، خرماى بَرنى بدهيد تا فرزندان خويش را زيبا سازيد.
امام صادق عليه السلام : به زنان خود در دوران زايمان ، خرماى بَرنى بدهيد تا فرزندانتان بردبار شوند.
خوردن خرما با خيار
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا، خرماى تازه همراه با خيار مى خورد.
سير
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا فرمود: ((هر كس اين سبزى را خورد، به مسجد ما نزديك نشود))؛ امّا نفرمود: اين ، حرام است .
خواص پنير
امام صادق عليه السلام : چه نيكو لقمه اى است پنير! دهان را تر و تازه مى كند، بوى دهان را خوش مى سازد، غذاى پيشين را هضم مى كند و براى پس از خود، اشتها آور است . هر كس آن را سر هر ماه بخورد، نزديك است كه هيچ حاجت او بى پاسخ نمانَد.
امام صادق عليه السلام : پنير، چه نيكو لقمه اى است ! نوشيدنِ انسان را خوش بو مى سازد، آنچه را پيش از آن هست ، هضم مى كند و آنچه را پس از آن باشد، دوست داشتنى مى سازد.
امام صادق عليه السلام : پنير، غذاهاى پيش از خود را گوارش مى دهد و براى پس از خود، اشتها مى آورد.
سودمندى خوردن پنير با گردو
امام صادق عليه السلام : گردو و پنير، چون با هم يك جا جمع شوند، درمان اند؛ اما اگر از هم جدا باشند، درد مى شوند.
امام صادق عليه السلام : گردو و پنير، چون با هم يك جا جمع شوند، در هر يك از آنها درمان است ؛ اما اگر از هم جدا شوند، در هر يك از آنها درد است .
امام صادق عليه السلام : اگر كه پنير براى هر چيزى زيانبار است و هيچ سودى ندارد، شِكر براى هر چيزى سودمند است و براى هيچ چيز، زيانى ندارد.
الكافى - به نقل از محمد بن فضل نيشابورى ، از يكى از مردانش -: مردى درباره ى از امام صادق (ع) پرسيد.
فرمود: ((دردى است . درمانى هم در آن نيست )).
چون شامگاهان فرا رسيد، همان مرد بر امام صادق (ع) وارد شد و نگاه خود را به پنيرى كه بر سفره بود، افكند و پرسيد: قربانت شوم ! صبحگاهان ، از تو درباره ى پنير پرسيدم و به من گفتى : آن ، دردى است و درمانى در آن نيست ؛ امّا اكنون ، آن را بر سفره مى بينم !؟
فرمود: ((پنير، صبحگاهان ، زيانبار و شامگاهان ، سودمند است و آب كمر را افزون مى سازد)).
تره تيزك
در نكوهش تره تيزك
امام صادق عليه السلام : سهم بنى اميه از سبزى ها، تره تيزك است .
در نهى از خوردن تره تيزك به هنگام شب
امام صادق عليه السلام : خوردن تره تيزك در هنگام شب ، پيسى مى آورد.
امام صادق عليه السلام : هر كس شبانگاه تره تيزك بخورد، رگ جذام ، از بينى وى بر آن يورش مى آورد و آن شب را شب خونريزى مى كند.
امام صادق عليه السلام : هيچ كس پس از گزاردن نماز عشا، درون را از تره تيزك پر نمى كند و بر آن نمى خوابد، مگر اين كه جان وى او را به سوى جذام مى كشاند.
اخبارى كه احاديث پيشين را رد مى كند
الكافى - به نقل از نصير (خدمتكار امام صادق (ع))، از موفَّق (خدمتكار امام كاظم (ع))-: آقاى من ، امام كاظم (ع) چون به خريدن سبزى فرمان مى داد، مى فرمود: از آن و همچنين از تره تيزك ، فراوان تهيّه شود)). آنها را براى ايشان مى خريدند و ايشان مى فرمود: ((چه قدر سبك خِردَند برخى از مردم ، كه مى گويند تره تيزك ، در يكى از دره هاى جهنم مى رويد، در حالى كه خداوند مى فرمايد: ((هيزم آن ، مردمان و سنگ هايند)). پس چگونه آن جا سبزى مى رويد؟))
زردك
امام صادق عليه السلام : زردك ، مايه ايمنى از قولنج و بواسير است و توان نزديكى را تقويت مى كند.
امام صادق عليه السلام : خوردن زردك ، كليه ها را گرم مى كند و آلت را راست مى گرداند.
مكارم الاخلاق - به نقل از داود بن فرقد -: بر امام صادق (ع) وارد شدم ، در حالى كه قدرى زردك نزد ايشان بود. امام (ع) زردكى به من داد و فرمود: ((بخور)).
گفتم : من دندان آسياب ندارم .
فرمود: ((آيا كنيز ندارى ؟)).
گفتم : چرا.
فرمود: ((به او بگو آن را برايت آب پز كند. سپس آن را بخور؛ چرا كه كليه ها را گرم مى كند و آلت را راست مى گرداند)).
هزار اِسپند
امام صادق (ع) - در پاسخ پرسشى درباره ى هزار اسپند و كُندُر - : امّا هزار اسپند، هيچ ريشه اى از آن در زمين فرو نمى رود و هيچ شاخه اى از آن به آسمان بلند نمى شود، مگر اين كه خداوند (عز و جل ) فرشته اى را بر آن مى گمارد، تا آن هنگام كه خشك مى شود يا به سرنوشتى ديگر در مى آيد.
شيطان نيز از خانه اى كه در آن ، هزار اسپند است ، هفتاد خانه دور مى شود. و آن ، شفاى هفتاد بيمارى است كه كمترين آنها، جذام است . پس از آن غفلت نورزيد.
نخود
امام صادق (ع) - هنگامى كه نزد ايشان از نخود نام بردند- : براى دردكمر، سودمند است .
خواص نان
امام صادق عليه السلام : تن ، بر نان ، استوار شده است .
خواص نان جو
امام صادق عليه السلام : اگر خداوند در چيزى بيش از جو بهبود دهندگى مى ديد، آن را خوراك پيامبران قرار مى داد.
امام صادق عليه السلام : به كسى كه شكم درد دارد، نان برنج بدهيد؛ چرا كه چيزى سودمندتر از آن ، به شكم چنين بيمارى در نيامده است . آن معده را پاك مى كند و درد را به كلى از بدن بيرون مى كشد.
امام صادق عليه السلام : تنها نان برنج است كه از صبح تا شب در درون انسان مى مانَد.
كاهو
امام صادق عليه السلام : بر شما باد كاهو، چرا كه خون را تصفيه مى كند.
خواص سركه
امام صادق عليه السلام : سركه ، تلخه را فرو مى نشاند، قلب را زنده مى سازد، كِرم هاى شكم را مى كُشد و دهان را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : سركه ، نيكو خورشى است . تلخه را مى شكند، قلب را زنده مى سازد، لثه را استحكام مى بخشد و جنبندگان شكم را مى كُشد.
سركه ى شراب ، سركه اى است كه از شراب انگور حاصل مى آيد، چرا كه آن را غالبا به همين نام ((شراب )) مى خوانند.
امام صادق عليه السلام : سركه ، عقل را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : سركه ، دل را روشن مى كند.
امام صادق عليه السلام : خورش ساختن سركه ، شهوت زنا را ريشه كن مى كند.
خواص سركه شراب
امام صادق (ع) - هنگامى كه نزد ايشان از سركه ى شراب ياد شد - : آن ، جنبندگان شكم را مى كُشد و دهان را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : سركه ى شراب ، لثه را تقويت مى كند، جنبندگان شكم را مى كُشد و عقل را استحكام مى بخشد.
(سركه ى شراب ، سركه اى است كه از شراب انگور حاصل مى شود، چرا كه آن را غالبا به همين نام ((شراب )) مى خوانند).
آغاز كردن غذا با سركه
امام صادق عليه السلام : ما (غذا را) با سركه آغاز مى كنيم ، چنان كه شما با نمك آغاز مى كنيد؛ چرا كه سركه عقل را استحكام مى بخشد.
انار
مِهتر ميوه ها
امام صادق عليه السلام : ميوه ، صدوبيست گونه است و مهتر همه آنها، انار است .
امام صادق عليه السلام : چهار چيز، طبع را اعتدال مى بخشد: انار، خرماى نارس ‍ پخته شده ، بنفشه ، و كاسنى .
امام صادق عليه السلام : هر كس در هنگام خفتن ، يك انار بخورد، تا صبح ، جانش در امان است .
امام صادق عليه السلام : بر شما باد انار، چرا كه هيچ گرسنه اى آن را نمى خورد، مگر اين كه وى را بسنده است و هيچ سيرى آن را نمى خورد، مگر اين كه غذا را بر وى گوارا مى سازد.
امام صادق عليه السلام : هر كس انار بخورد، انار، شيطانِ وسوسه را از او دور مى سازد.
امام صادق عليه السلام : هر كس يك دانه از انار را بخورد، آن يك دانه ، شيطانِ وسوسه را تا چهل روز، بيمار (زمينگير) مى سازد.
مكارم الاخلاق - به نقل از زيد شحّام -: نزد امام صادق (ع) بودم كه حجامتگرى را طلبيد. پس به او گفت : ((ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بياويز)) و آن گاه انارى طلبيد و خورد.
چون حجامت را نيز به پايان برد، انارى ديگر طلبيد و خورد و فرمود: ((اين كار، تلخه را فرو مى نشانَد)).
الكافى - به نقل از يزيد بن عبدالملك نوفلى -: بر امام صادق (ع) وارد شدم ، در حالى كه انارى در دست داشت . فرمود: ((اى مُعتّب ! يك انار هم به اين مرد بده ؛ چرا كه در (خوردن ) هيچ چيز، كسى با من شريك نشده است كه برايم ناخوشايندتر از شريك شدن در (خوردن ) انار باشد)).
سپس ، حجامت كرد و به من فرمود كه حجامت كنم . من هم حجامت كردم . آن گاه ، انارى ديگر خواست و پس از آن فرمود: اى يزيد! هر مؤ منى كه انار بخورد و آن را تمام كند، خداوند (عزوجل ) تا چهل پگاه ، شيطان را از (آسيب رسانى به ) فروغ دل او دور مى سازد؛ و هر كس دو انار بخورد. خداوند(عزوجل ) تا يك سال ، شيطان را از (آسيب رسانى به ) فروغ دل او دور مى سازد و هر كس خداوند، شيطان را براى يك سال از (آسيب رساندن به ) فروغ دل او دور سازد، گناه نمى كند و هر كس گناه نكند، به بهشت در مى آيد)).
خواص انار شيرين
امام صادق عليه السلام : بر شما باد انار شيرين . آن را بخوريد؛ چرا كه هيچ دانه اى از آن به معده مؤ منى در نمى آيد، مگر اين كه بيمارى اى از آن ريشه كن مى كند و شيطانِ وسوسه را از او دور مى سازد.
الكافى - به نقل از وليد بن صبيح -: امام صادق (ع) از انار شيرين ياد كرد و فرمود: ((ترش و شيرين در شكم ، سازگارتر است )).
امام صادق عليه السلام : انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را مى پالايد و ذهن را افزون مى كند.
خواص مويز
امام صادق عليه السلام : مويز، اعصاب را استحكام مى بخشد، خستگى را مى برد و دل را شادى و سرور مى دهد. اگر قحطى اى به شما رسيد، با مشغول داشتن خويش به مويز، خود را سير كنيد.
خواص خوردن بيست و يك دانه ى مويز
امام صادق عليه السلام : هر كس به خوردن بيست و يك دانه مويزِ سرخ عادت كند، به بيمارى اى جز بيمارى مرگ مبتلا نمى شود.
خواص زيتون
امام صادق عليه السلام : زيتون ، آب = (منى ) را افزون مى سازد.
الكافى - به نقل از اسحاق بن محمد زراع بصرى ، درباره ى مردى -: نزد امام صادق (ع) از زيتون ، سخن به ميان آورديم . آن مرد گفت : بادها را به بدن در مى آورد.
امام (ع) فرمود: ((نه ؛ بلكه بادها را مى راند)).
الكافى - به نقل از اسحاق بن عمار يا كسى ديگر -: به امام صادق (ع) گفتم : آنان مى گويند كه زيتون ، بادها را بر مى انگيزد.
فرمود: ((زيتون ، بادها را مى راند)).
امام صادق عليه السلام : خوردن قاووت گندم با روغن زيتون ، گوشت مى روياند، استخوان را استحكام مى بخشد، پوست را نازك مى كند و بر توان جنسى مى افزايد.
امام صادق عليه السلام : اگر از بدن كسى از شما، جوش يا دُمَلى بيرون زد، آن را ببندد و با روغن زيتون يا روغن حيوانى ، درمان كند.
آويشن
مكارم الاخلاق :
امام صادق (ع) فرمود: ((چهار چيز، چشم را جلا مى دهد، سودمند است و هيچ زيانى ندارد)).
درباره ى آنها از امام پرسيدند.
فرمود: ((آويشن و نمك ، وقتى با هم باشند، و انيسون و گردو، وقتى با هم باشند)).
به ايشان گفتند: اين چهار چيز، وقتى با هم باشند، به چه كار مى آيند؟
فرمود: ((انيسون و گردو، (چون در بر هم قرار گيرند،) بواسير را مى سوزانند، باد را دور مى كنند، رنگ پوست را زيبا مى سازند، معده را سختى (مقاومت ) مى دهند و كليه ها را گرم مى كنند.
اما آويشن و نمك ، (چون در برابر هم قرار گيرند،) بادها را از دل برون مى رانند، انسدادها را مى گشايند، بلغم را مى سوزانند، آب (منى ) را زياد مى گردانند، بوى دهان را خوش مى سازنند، معده را نرمى مى دهند، بوهاى بد را از دهان مى برند و آلت را سفتى مى بخشند)).
مشكك
امام صادق عليه السلام : مشكك را به لابه لاى دندان خويش در آوريد؛ چرا كه دهان را خوش بو مى كند و بر توان همبسترى مى افزايد.
امام صادق عليه السلام : زبير، در حالى كه بِه در دست داشت ، بر پيامبر (ص) وارد شد. پيامبر (ص) از او پرسيد: ((اى زبير! اين چيست كه در دست توست )) ؟ گفت : اى پيامبر خدا! اين يك بِه است .
فرمود ((اى زبير! بِه بخور؛ چرا كه داراى سه ويژگى است )).
پرسيد: اى پيامبر خدا! آن ويژگى ها چيست ؟
فرمود: ((قلب را آسايش و آرامش مى دهد، بخيل را گشاده دستى مى دهد و ترسو را دلير مى كند)).
امام صادق عليه السلام : جعفر بن ابى طالب ، نزد پيامبر (ص) بود. براى پيامبر (ص) يك بِه ، هديه آوردند. پيامبر (ص) قطعه اى از آن را بريد و به جعفر داد. جعفر، از خوردنش خوددارى ورزيد. فرمود: ((بگير و بخور؛ چرا كه قلب را هشيارى مى دهد و ترسو را دلير مى كند)).
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از طلحة بن زيد - : امام صادق (ع) فرمود: ((در بِه ، ويژگى اى است كه در ديگر ميوه ها نيست )).
فرمود: ((ترسو را دلير مى كند. به خداوند سوگند، اين ، از دانش پيامبران - كه درودهاى خداوند بر تمامى آنان باد - است )).
امام صادق عليه السلام : بِه اندوه اندوهگين را از ميان مى برد، چنان كه دست ، عرق پيشانى را مى برد.
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از طلحة بن زيد - از امام صادق (ع) درباره ى حجامت در روز شنبه پرسيدم .
فرمود: ((سستى مى آورد)).
گفتم : اصلا بيمارى من ، از ضعف و كم قوّتى من است .
فرمود: ((در اين صورت ، بِه شيرين را با دانه اش بخور؛ زيرا ضعف را از بين مى برد و معده را خوش بو مى كند و آن را پاك مى گرداند)).
امام صادق عليه السلام : خوردن بِه ، مايه توان قلب و بيدارى دل است و ترسو را دلير مى كند.
فايده هاى ناشتا خوردن بِه
امام صادق عليه السلام : هر كس ناشتا يك بِه بخورد، نطفه اش پاكيزه مى شود و فرزندش نيكو مى گردد.
خواص بِه براى زن باردار
امام صادق (ع) - هنگامى كه به پسر بچه اى زيبا نگريست -: بايد پدر اين پسر، بِه خور باشد.
خواص شكر
الكافى - به نقل از يحيى بن بشير نَتال -: امام صادق (ع) از پدرم پرسيد: ((اى بشير! با چه چيز بيمارانتان را درمان مى كنيد؟)).
پدرم گفت : با اين داروهاى تلخ .
امام (ع) به وى فرمود: ((نه ! اگر كسى از شما بيمار شد، قدرى شِكر سفيد بردار، آن را بساى . آب سرد بر رويش بريز و آن را به بيمار بخوران ؛ چرا كه آن در دارويى تلخ ، درمان نهاده ، بر اين هم تواناست كه درمان را در شكرينه قرار دهد)).
الكافى - به نقل از ابراهيم جُعفى - : بر امام صادق (ع) وارد شدم . پرسيد: ((چرا تو را رنگ پريده مى بينم ؟)).
گقتم : تب رِبع دارم .
فرمود، ((چه چيز، تو را از خجسته ى پاك ، باز مى دارد؟ شكر را بساى و سپس در آب حل كن و آن را ناشتا و همچنين در شامگاهان بخور)).
اين كار را انجام دادم و از آن پس ، به اين حالت ، گرفتار نيامدم .
الكافى - به نقل از حسن بن على بن نعمان ، از يكى از هم مسلكان ما -: نزد امام صادق (ع) از درد، اظهار ناراحتى كردم .
به من فرمود: ((چون به بستر رفتى ، دو شِكر پاره بخور)).
اين كار را انجام دادم و بهبود يافتم .
الكافى - به نقل از ابن عُمَير، در حديثى كه سند آن را به معصوم رسانده است - : مردى نزد امام صادق (ع) از وبا اظهار ناراحتى كرد.
امام (ع) از او پرسيد: ((با پاكِ خجسته چگونه اى ؟)).
(من ) گفتم : پاكِ خجسته چيست ؟
فرمود: ((اين (شِكر ) سليمانى شما)).
امام صادق عليه السلام : همچنين فرمود: ((نخستين كسى كه شكر ساخت ، سليمان بن داوود بود)).
شلغم
امام صادق عليه السلام : بر شما باد شلغم . آن را بخوريد و پيوسته خوردنش را استمرار بخشيد و آن را از همه كس ، جز آنان كه اهلش هستند، پنهان بداريد؛ زيرا هيچ كس نيست كه در او رگى از جذام نباشد. اين رگ را با شلغم بسوزانيد.
امام صادق عليه السلام : هيچ كس نيست كه در او ريشه اى از جذام نباشد. اين ريشه را با شلغم بسوزانيد.
امام صادق عليه السلام : هيچ كس نيست ، مگر اين كه در او رگى از جذام وجود دارد. شلغم را در فصل آن بخوريد تا اين رگ را از شما ببَرد.
امام صادق عليه السلام : هيچ كس نيست ، مگر اين كه در او رگى از جذام وجود دارد. شلغم ، اين رگ را مى سوزاند. شلغم را در فصل آن بخوريد تا هر دردى را از شما ببَرد.
چغندر
امام صادق عليه السلام : خوردن چغندر، در برابر جذام ايمنى مى دهد.
امام صادق عليه السلام : خداوند، جذام را از ميان يهوديان برداشت ، بدان سبب كه چغندر مى خوردند.
روغن حيوانى
مكروه بودن روغن حيوانى براى پيران
امام صادق عليه السلام : روغن حيوانى ، چيزى است كه همانند آن ، به بدن درنيامده است ؛ امّا من آن را براى پير، ناخوشايند مى دانم .
امام صادق عليه السلام : روغن حيوانى ، چه نيكو خورشى است ؛ امّا من آن را براى پير، ناخوشايند مى دانم .
امام صادق عليه السلام : مَرد، هر گاه به پنجاه سالگى رسيد، مبادا در حالى كه در درون او چيزى از روغن است ، شب را به بستر رود.
امام صادق (ع) - در ضمن سخن خود با پيرى از مردمان عراق - : از روغن حيوانى ، حذر كن ؛ چرا كه با پير سازگارى ندارد.
سَنا
امام صادق عليه السلام : اگر مردم از آنچه در گياه سَنا هست ، آگاهى داشتند، هر مثقالِ آن را با دو مثقال طلا به چنگ مى آورند. زنهار كه اين گياه ، مايه ى ايمنى از: بهك ، پيسى ، جذام ، ديوانگى ، سست اندامى و كژْدهانى است .
خواص قاووت
امام صادق عليه السلام : قاووت ، گوشت مى روياند و استخوان را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : به كودكانتان در خردسالى شان قاووت بدهيد؛ چرا كه اين گوشت مى روياند و استخوان را استحكام مى بخشد.
المحاسن - به نقل از بكر بن محمد آزادى -: عَيثَمه ، در حالى كه پسر خويش را به همراه داشت - و گمانم نام او محمد بود - بر امام صادق (ع) وارد شد.
امام صادق (ع) به او فرمود: ((چرا مى بينم تن فرزندت ، نحيف است ؟)). گفت : او بيمار است .
امام به او فرمود: به او قاووت (مانند هريره گندم ، جو و...) بده زيرا اين معجون قاووت گوشت مى روياند و استخوان را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : به كودكانتان در خردسالى شان قاووت بدهيد؛ چرا كه گوشت مى روياند و استخوان را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : هر كس چهل روز قاووت بخورد، بازوانش پُرتوان مى شود.
امام صادق عليه السلام : خوردن قاووت با روغن زيتون ، گوشت مى روياند، استخوان را استحكام مى بخشد، پوشت را نازك مى كند و بر توان جنسى مى افزايد.
امام صادق عليه السلام : درون تب دار را از قاووت ، پُر كنيد. سه بار در آب شسته شود و آن گاه به او خورانده شود.
امام صادق عليه السلام : قاووت ، صفرا را از تن ، و بلغم را از معده ، كاملا جدا مى كند و هفتاد گونه بلا را دور مى سازد.
خواص برخى از انواع قاووت
الكافى - به نقل از سيف تمّار -: يكى از همراهانمان در مكه به بيمارى بَرسام ، مبتلا شد. من به حضور امام صادق (ع) رفتم و او را آگاهاندم .
به من فرمود: ((قاووت جو به او بخوران ؛ چرا كه به خواست خداوند، بهبود خواهد يافت . آن ، غذايى در درون تن بيمار است )).
ما جز دو روز (يا دوبار) به او قاووت نداديم ، مگر اين كه همراه ما، بهبود يافت .
قاووت عدس
الكافى - به نقل از محمد بن موسى ، در حديثى كه سَند آن را به امام صادق (ع) رسانده است : امام صادق (ع) فرمود: ((قاووت عدس ، تشنگى را از ميان مى برد، معده را تقويت مى كند، درمان هفتاد درد در آن است ، صفرا را خاموش مى كند و درون را سردى مى بخشد)).
ايشان ، چون سفر مى كرد، از اين قاووت ، جدايى نداشت و چون در كسى از خدمتگزارانش خون به جوش مى آمد، به وى مى فرمود: ((از قاووت عدس ‍ بخور؛ چرا كه جوش آمدگى خون را فرو مى نشاند و حرارت را خاموش ‍ مى كند)).
قاووت برنج
السرائر:
روايت شده كه يكى از اصحاب امام صادق (ع) از شكم رَوى اش نزد ايشان اظهار ناراحتى كرد. امام (ع) به او فرمود كه قدرى قاووت آبكى برنج برگيرد و بياشامد.
او اين كار را انجام داد و بهبود يافت .