ريه ، دو پاره قرار داده شده است تا قلب ، در لابه لاى فشارگاه هاى آن قرار گيرد و با حركت آن ، خُنك شود.
امام صادق عليه السلام : عقل از قلب است ، اندوه از جگر، نَفَس از ريه .
سودمند براى درمان برخى بيمارى هاى بينى و حنجره
امام صادق عليه السلام : براى گلودرد، چيزى همانند شورباى شير نيافته ايم .
فوايد زكام
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا، زكام را درمان نمى كرد و مى فرمود: ((هيچ كس نيست كه رگى از جذام در او نباشد؛ و چون زكام به شخص برسد، اين رگ را در هم مى كوبد)).
سودمند براى درمان زكام
امام صادق عليه السلام : پنبه اى را به روغن بنفشه آغشته مى كنى و به هنگام خفتن در نشيمنگاهت مى گذارى . به خواست خداوند، براى زكام ، سودمند است .
طب الائمه (عليهم السلام)-به نقل از ابراهيم بن ابى يحيى ، از امام صادق (ع) -: از زكام نزد امام (ع) اظهار ناراحتى كردم . فرمود: ((پديده اى از پديده هاى خداوند، و سربازى از سربازان خداست كه خداوند، آن را به پيكار با بيمارانى در تن تو برانگيخته ، تا آن را از جاى بركَنَد. پس چون آن را از ميان بركَند، بر تو باد.
پياز
الكافى - به نقل از محمد بن عبدالله بن محمد جعفى -: امام صادق (ع) از پياز ياد كرد و فرمود: (( بوى دهان را خوش مى سازد، بلغم را مى برد و بر توان جنسى مى افزايد.))
حوك
امام صادق عليه السلام :
حَوْك (بادروج )، سبزى پيامبران است . بدانيد كه در آن هشت ويژگى است : گرفتگى هاى عروق و مجارى را مى گشايد؛ آروغ را خوشبو مى سازد؛ دهان را بوى خوش مى بخشد؛ اشتها آور است ....
تره
الكافى - به نقل از فرات بن احنف -: از امام صادق (ع) درباره ى تَره پرسيدند. فرمود: ((بخور؛ چرا كه در آن چهار ويژگى است : بوى دهان را خوش ‍ مى سازد...))
مشكك
امام صادق عليه السلام : مُشكك را لا به لاى دندان هاى خويش كنيد؛ چرا كه دهان را خوش بو مى كند و بر توان همبسترى مى افزايد.
آويشن و نمك
مكارم الاخلاق :
امام صادق (ع) فرمود: ((چهار چيز است كه ديده را جلا مى دهد و سود دارد و زيانى نمى آورد.
درباره آنها از او پرسيدند.
فرمود: ((آويشن و نمك كه چون در كنار هم قرار گيرند (مخلوط شوند) بادها را از دل برون مى رانند، انسداد را مى گشايند، بلغم را مى سوزانند، آب را (در بدن ) به جريان در مى آورند، بوى دهان را خوش مى سازند: معده را نرمى مى دهند، بوهاى بد را از دهان ببرند و آلت را سفتى مى بخشند)).
سرمه كشيدن
امام صادق عليه السلام : سرمه كشيدن ، دهان را تَر و تازه مى كند.
امام صادق عليه السلام : سرمه كشيدن در هنگام شب ، دهان را خوش بو مى كند و منفعت آن تا چهل روز، استمرار مى يابد.
مكارم الاخلاق :
امام صادق (ع) فرمود: ((بر شما باد سرمه ، كه دهان را خوش بو مى كند؛ و بر شما باد مسواك ، كه ديده را جلا مى دهد)).
(راوى ) پرسيد: چگونه ؟
فرمود: ((زيرا چون مسواك زند، بلغم فرو نشيند و در پى آن ، ديده ، جلا يابد؛ و چون سرمه كشد، بلغم برود و دهان ، خوش بو شود)).
امام صادق عليه السلام : سرمه ، مو را مى روياند، اشك ريزش را مى خشكاند، آب دهان را گوارا مى سازد و ديده را جلا مى دهد.
خضاب كردن
امام صادق عليه السلام : حنا كردن ، بدبويى عَرَق را از ميان مى بَرَد، و بر طراوت و تازگى چهره مى افزايد، بوى دهان را خوش مى سازد و فرزند را نكو مى كند.
آب نيم گرم (وِلَِرم )
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا به هنگام افطار با حلوايى آغاز مى كرد و بدان روزه مى گشود. اگر حلوا نمى يافت با شكرينه اى ديگر يا چند دانه خرما و اگر اين نيز يافت نمى شد با آب نيم گرم . آن گاه مى فرمود: و ((معده و جگر را پاك مى كند، دهان را خوش بو مى سازد و دندان ها را تقويت مى كند...)).
آنچه دهان و لثه را استحكام مى بخشد
سركه ى شراب
امام صادق (ع)- هنگامى كه نزد ايشان از سركه ى شراب ياد شد -: آن ، جنبندگان شكم را مى كُشد و دهان را استحكام مى دهد.
امام صادق عليه السلام : سركه ى شراب ، لثه را تقويت مى كند، جنبندگان شكم را مى كُشد و عقل را نيز نيرو مى بخشد.
پياز
امام صادق عليه السلام : پياز بخوريد، چرا كه سه ويژگى دارد: بوى دهان را خوش مى سازد، لثه را نيرو مى بخشد، و آب و توان آميزش را افزون مى كند.
آنچه دندان ها را تقويت مى كند
شانه زدن
امام صادق عليه السلام : شانه زدن ريش ، دندان ها را استحكام مى بخشد.
امام صادق عليه السلام : شانه كردن موى سر، بلغم را از ميان مى بَرَد، شانه زدن ابروها، ايمنى از جذام است و شانه زدن موى گونه ها، دندان ها را استحكام مى دهد.
برخى از عوامل بيمارى هاى دهان و دندان
امام صادق عليه السلام : از مسواك زدن در حمام ، حذر كن ؛ چرا كه وباى دندان ها را در پى مى آورد.
آنچه براى درمان دندان درد سودمند است
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از محمد بن ابى نصر، از پدرش ، از امام صادق (ع) -: نزد امام (ع) از ناآرامى سر و دندان هايم و از دردى شديد در چشم هايم - تا جايى كه صورتم در اثر آن ورم كرده بود - اظهار ناراحتى كردم .
فرمود: ((بر تو باد اين كاسنى . آن را بِفشُر و آبش را بگير و از اين شكر طَبَرزَد، به مقدار فراوان ، بر آن بريز، چرا كه درد را تسكين مى دهد و ضرر آن را دفع مى كند))
من به خانه ى خود رفتم و همان شب ، پيش از آنكه بخوابم ، اين دارو را ساختم و خوردم و بر آن خوابيدم . صبح كه شد، به حمد و منت الهى بهبود يافته بودم .
سودمند براى درمان و رفع بوى بد دهان
امام صادق عليه السلام :: مسواك زدن ، ديده را جلا مى دهد و سرمه ، بوى بد دهان را مى برد.
دستگاه گوارش - اشاره به حكمت نهفته در دستگاه گوارش
امام صادق (ع)- خطاب به طبيب هندى -: كبد، قوسدار است تا معده را سنگينى كند و به تمامى بر روى آن قرار گيرد و آن را بفشُرد و در نتيجه ، بخارى كه در آن هست ، بيرون رود.
امام صادق (ع)- خطاب به مفضّل بن عمر-: اى مفضّل ! در همه ى اندام هاى بدن و در اين حقيقت بينديش كه چگونه هر كدام از آنها براى هدفى سامان يافته اند:... دهان را براى غذا خوردن ، معده را براى هضم كردن ، جگر را براى افشُره ساختن ، گذرها براى برون شدِ پس مانده ها، و روده ها براى انتقال آنها...
چه كسى معده را درشت و سخت قرار داده و آن را بر گوارش غذاهاى ديرْهضم ، توانمند ساخته است ؟ و چه كسى جگر را نازك و نرم قرار داده است تا غذاى ناب و نرم را پذيرا شود و گوارشى كه دقيق تر و حساس تر از كار معده است ، انجام دهد؟ آيا به گمان تو در هيچ كدام از اينها، اهمال و به خود واگذاشتگى پذيرفته است ؟ نه ، هرگز! بلكه اينها همه تدبيرى است از سوى مدبرى حكيم ، توانا و آگاه به چيزها، پيش از اين كه آنها را بيافريند، هيچ چيز او را ناتوان نسازد، و همو لطيف و خبير است ...
خداوند، مخرج انسان را در پوشيده ترين جاى بدن او قرار داده ، نه برآمده شسته از جلو، و نه برجسته از عقب ؛ بلكه نهفته در جايى بسته پوشيده و پنهان از بدن جايى كه در آن دو سر ران به هم مى رسند؛ و سرين ها با گوشتى كه در آن هاست بر آن پرده افكنده و آن را مى پوشاند و چون انسان را به قضاى حاجت نياز افتد و آن سان بنشيند، آن مخرج براى بيرون دادن فضولات آماده مى شود. آفرين بر خدايى كه منت هايش پى در پى رسيده و نعمت هايش از شمار بيرون است !...
در آب دهان و سودى كه در آن است ، تاءمل كن . آن به گونه اى آفريده شده كه پيوسته در دهان جريان داشته باشد تا حلق و زبان كوچك را تَر بدارد و نگذارد خشك شوند؛ چه اين جاى هاى اگر بدين (گونه ) واگذاشته شوند، نابودى انسان را در بر دارند، افزون بر اين كه اگر در دهان ، رطوبتى نبود كه در غذاها نفوذ كند، انسان نمى توانست هيچ غذايى را مزه كند و گواراتر را بيابد. تجربه ، بر اين حقيقت ، گواهى مى دهد...
بدان كه رطوبت ، مَركب رَهوار غذاست و قدرى از اين تَرى در جايى ديگر از صفرا نيز جريان مى يابد و اين خود تندرستى كامل انسان را ميسّر مى سازد، در حالى كه اگر صفرا خشك شود، انسان نابود مى شود...
بدان كه در بدن انسان ، چهار نيرو وجود دارد: نيروى جذب كننده كه غذا را مى پذيرد و به معده مى رساند؛ نيروى نگه دارنده كه غذا را حبس مى كند تا طبيعت ، اثر خود را در آن بگذارد؛ نيروى گوارش كه غذا را مى پرورد و افشره ى آن را بيرون مى كشد و در بدن مى پراكند؛ و نيروى دفع كننده كه فضولات پس مانده را پس از اين كه نيروى گوارش كننده ، نياز خود را از آنها بر مى گيرد، بيرون مى راند.
در سامان يافتگى اين نيروهاى چهار گانه در بدن ، در عملكرد آنها و به اندازه بودن آنها با نيازى كه بدانها هست و هدفى كه از وجود شان هست و سرانجام ، در تدبير و حكمتى كه در اين همه هست ، بينديش ، اگر آن نيروى جذب كننده نبود، چگونه انسان در جستجوى غذايى كه مايه ى برپايى جسم است . به راه مى افتاد؟ اگر نيروى نگهدارنده نبود، چگونه غذا در درون مى ماند تا معده آن را هضم كند؟ اگر نيروى گوارش نبود، چگونه غذا پخته مى شد تا افشره اى كه خوراك بدن را تاءمين مى كند و رخنه گاه هاى آن را پُر مى كند، از آن بيرون كشيده شود؟ و اگر آن نيروى دفع كننده نبود، چگونه فضولات كه هاضمه بر جاى مى گذارَد، يك به يك ، از بدن رانده و بيرون فرستاده مى شد؟
اكنون مگر نمى بينى كه چگونه خداوند به صُنع دقيق خود و حُسن تقدير خويش ، اين نيروها را به خدمت بدن انسان و انجام دادن آنچه درستى اش ‍ در آن است گمارد؟ در اين باره ، برايت مثالى مى آورم . جسم انسان ، سراى پادشاهى را مى مانَد كه در آن ، خدمتگزاران ، غلامانِ سبك پاى و سرگماشتگانى هستند و كار سراى را بر عهده دارند: يكى ، نيازمنديهاى خدمتگزاران را فراهم مى آورد و در اختيارشان مى نهد، يكى آنچه را آمده است ، تحويل مى گيرد و براى فراورده شدن و آماده شدن به انبار مى سپرد، ديگرى آن را آماده و پرورده مى سازد و مى پراكند؛ و ديگرى ، آلودگى را از خانه مى پالايد و بيرون مى برد. در اين جا نيز، آفريدگار حكيم و پروردگار جهان و جهانيان ، همان پادشاه است . پيكر انسان ، آن سراى است خدمتگزاران ، اندام هاى بدن اند، و سرگماشتگان نيز همان چهار نيرو هستند.
شايد گمان كنى آنچه درباره ى اين چهار نيرو و عملكرد آنها پس از بيان كلى درباره شان آورده ام ، زيادت و افزونى است ؛ امّا نه آنچه گفتم ، بر سياق آن چيزى است كه در كتاب هاى پزشكان آمده ، و نه سخن ما در اين باره به سان سخن آنان است ؛ چه آنها اين آگاهى را به عنوان چيزهايى كه در فن طبابت و تندرستى بدان نياز است ، يادآور شده اند و ما آنها را به عنوان آنچه در درستى دين و شفاى دل ها از گمراهى بدان نياز مى افتد، يادآور شده ايم همانند آن تدبير و حكمتى كه در كار بدن است و آن را به توصيفى فراگير و حكايتى آشنا، باز گفتم ...
اى مفضّل ! در طلوع و غروب خورشيد، بينديش كه جا به جايى روز و شب را سامان مى دهد...؛ چه اگر غروب نبود، مردم آرام و قرار نداشتند، در حالى كه آنان را به آرامش و راحتى ، نيازى فراوان است تا بدن هايشان بياسايد، حواسشان جمع شود، دستگاه گوارش ، به كار گوارش غذا برانگيخته گردد، و غذا به اندام ها راه بگشايد.
امام صادق (ع)- در روايتى از ايشان - : سپس در آدم ، نور، آتش ، باد و آب را به جريان انداخت . انسان ، به نور ديد و انديشيد و فهميد، و به آتش خورد و نوشيد. اگر در معده آتش نبود، معده غذا را نرم نمى كرد؛ اگر در درون آدميزاد بادى نبود كه آتش معده را شعله ور سازد، آن آتش بر نمى افروخت ؛ و اگر درون آدميزاده آبى نبود كه زبانه هاى آتش معده را فرو نشاند، آن آتش درون آدمى را يكسره مى سوزاند.
سلامت دستگاه گوارش
امام صادق عليه السلام : معده خانه ى درد است و پرهيز، يگانه درمان .
سودمند براى گوارش
خرما
الكافى - به نقل از ابوعمرو، از مردى از امام صادق (ع) -: ((بهترين خرماى شما، خرماى بَرنى است ؛ دردها را مى برد و خود، بيمارى نمى زايد، خستگى را مى زدايد و زيانى در بر ندارد، بلغم را از ميان مى برد و با هر خرمايى خوبى اى همراه است )).
در روايتى ديگر است كه فرمود: (( (خرما) گوارا و سبك مى كند و خستگى را مى بَرَد و سير مى كند)).
سويق
امام صادق عليه السلام : سويق (قاووت گندم يا جو)، كلّه پاچه را هضم مى كند.
به پشت دراز كشيدن پس از غذا خوردن
امام صادق عليه السلام : به پشت دراز كشيدن پس از غذا خوردن ، بدن را چاق مى كند، غذا را گوارا مى سازد و درد را (از درون انسان ) بيرون مى كند.
عوامل پالايش و تقويت معده
سيب
امام صادق عليه السلام : سيب پالاينده و خوش بو كننده معده است .
انار
امام صادق عليه السلام : انار مَلَس را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را پاك مى كند.
طب الائمه (عليهم السلام)-به نقل از حارث بن مغيره - از سنگينى اى كه در قلبم احساس مى كردم و از بدگوارى و سوء هاضمه اى كه داشتم ، نزد امام صادق (ع) اظهار ناراحتى كردم . فرمود: ((از اين انار شيرين ميل كن و آن را با پيه اش بخور چرا كه معده را كاملا پاك مى كند، بدگوارى را درمان مى سازد، غذا را هضم مى كند و در درون بدن ، تسبيح مى گويد)).
گلابى
امام صادق عليه السلام : گلابى معده را مى پالايد و تقويت مى كند و با بِه ، همگون است . خوردنش روى غذا سودمندتر است تا چاشت ناخورده . هر كس هم كه احساس سنگينى مى كند، از آن (بر روى غذا) بخورد.
بِه
امام صادق عليه السلام : بر تو باد خوردن بِه شيرين با دانه هايش ؛ چرا كه قلب ضعيف را تقويت مى كند، معده را مى پالايد و معده را پاك مى سازد.
امام صادق عليه السلام : بِه ، معده را گشايش مى دهد، دل را استحكام مى بخشد و خداوند، هيچ پيامبرى را مبعوث نفرمود، مگر آن كه بِه نيز خورده است .
باقلا
امام صادق عليه السلام : باقلا را با پوستش بخوريد؛ چرا كه معده را پاك مى كند.
حَزا
امام صادق عليه السلام : حزا به همراه آب سرد، براى معده سودمند است .
(حَزا، گياهى است شبيه كرفس ، در فارسى آن را دينارويه مى گويند. مزه ى تلخى دارد).
موجبات زيان معده
بدگوارى
امام صادق عليه السلام : هر دردى از بدگوارى (سنگين خوارى است )، مگر تب ، كه به خودى خود به بدن در مى آيد.
نوشيدن آب سرد و فقاع در حمام
امام صادق عليه السلام : از نوشيدن آب سرد و فقاع در حمّام ، حذر كن ؛ چرا كه معده را تباه مى كند.
سودمند براى برخى دردهاى شكم
گلابى
امام صادق عليه السلام : گلابى بخوريد، كه به اذن خداوند (عزوجل ) دل را جلا مى دهد و دردهاى درون را تسكين مى بخشد.
برنج و سماق
الكافى - به نقل از عمران -: امام صادق (ع) شكم درد داشت . فرمود براى او برنج بپزند و بر آن ، سماق بيفزايند. آن گاه ، آن را خورد و بهبود يافت .
تنقيه كردن
امام صادق عليه السلام : تنقيه كردن ، نوعى درمان است گفته اند كه شكم را بزرگ مى كند، در حالى كه مردان صالحى اين كار را انجام داده اند.
آرد برنج
المحاسن - به نقل از محمد بن مروان -: نزد امام صادق (ع) بودم . ايشان شكم درد(اسهال ) سختى داشت . شامگاهان ، در حالى كه بسيار بر حال ايشان نگران بودم ، از نزد وى رفتم . فردا روز، نزد ايشان بازگشتم و ديدم دردى كه داشته ، فرو نشسته است . گفتم : فدايت شوم ! شامگاه ديروز كه از تو جدا شدم ، آن چنان بيمار بودى ؟!
فرمود: ((گفتم قدرى برنج آوردند، شستند، خشك كردند و آسياب كردند. سپس از آن دارويى (سفوفى ) ساختم (و خوردم ) و شكمم ، بند آمد)).
الكافى - به نقل از خالد بن نجيح -: از شكم درد، نزد امام صادق (ع) اظهار ناراحتى كردم . به من فرمود: ((قدرى برنج بگير، آن را بشوى و در سايه ، خشك كن . سپس آن را آسياب كن و در هر صبحگاه ، به اندازه يك كف دست از آن بردار)).
اسحاق جريرى بدين حديث افزوده است : ((آن را در آبى به وزن يك اوقيه بجوشان و آن گاه بخور)).
امام صادق عليه السلام : سخت بيمار شدم و در ابن بيمارى به شكم درد گرفتار آمدم و تنم تحليل رفت . گفتم كه قدرى برنج در آب جوشاندند و از آن آشى ساخته شد و من ، از آن استفاده مى كردم . پس (نيروى ) تنم به من برگشت .
نان برنج
امام صادق عليه السلام : به كسى كه شكم درد دارد، نان برنج بدهيد، چرا كه هيچ چيز، سودمندتر از آن به شكم چنين بيمارى در نيامده است . آن ، معده را پاك مى كند و درد را به كلى از بدن بيرون مى كشد.
آرد گاوَرس
الكافى - به نقل از عبدالرحمان بن كثير -: در مدينه بيمار شدم و به اسهال ، گرفتار آمدم . امام صادق (ع) برايم گاوَرس نسخه كرد و مرا فرمود كه آرد گاورس بگيرم و با آب زيره بخورم . اين كار را كردم و اسهالم متوقف شد و بهبود يافتم .
مفيد براى درمان بواسير
الكافى - به نقل از فرات بن اَحنَف - از امام صادق (ع) درباره ى تره پرسيدند. فرمود: ((آن را بخور؛ چرا كه در آن ، چهار ويژگى است : بوى بد دهان را خوش مى سازد؛ بادها را (از بدن ) مى راند؛ بواسير را ريشه كن مى كند، و براى كسى كه بر (خوردن ) آن مداومت ورزد، مايه ى ايمنى از جذام است )).
زردك
امام صادق عليه السلام : زردك ، مايه ى ايمنى از قولنج و بواسير و توان نزديكى را تقويت مى كند.
برنج
امام صادق عليه السلام : برنج ، خوب خوراكى است ! روده ها را فراخ مى كند و بواسير را ريشه كن مى سازد. ما بر مردم عراق غبطه مى خوريم كه برنج و خرما خرك مى خورند. اين دو، روده ها را فراخ مى كنند و بواسير را ريشه كن مى سازند.
سنجد
امام صادق عليه السلام : سنجد... كليه ها را گرم مى كند، معده را پاك مى سازد و مايه ى ايمنى از بواسير و تنگدستى است .
طهارت گرفتن با آب سرد
امام صادق عليه السلام : طهارت گرفتن با آب سرد، بواسير را از ميان مى برد.
فصد (رگزنى )
مكارم الاخلاق - به نقل از محسن وشّاء -: نزد امام صادق (ع) از درد كبد اظهار ناراحتى كردم . امام (ع) رگزنى را خواست و او پاى مرا رگ زد. همچنين فرمود: ((براى درد پهلو، آبِ زيره كوهى بنوشيد)).
سياه دانه
طب الائمه (عليهم السلام ) - به نقل از عبدالرحمان بن جَهم - : ذريح محاربى ، نزد امام صادق (ع) اظهار كرد كه شكم وى غُرغُر مى كند. امام پرسيد: ((آيا درد هم دارى ؟)) گفت : آرى .
فرمود: ((چرا براى درمان آن از سياه دانه و عسل ، بهره نمى جويى ؟))
سركه ى شراب
امام صادق عليه السلام : سركه ى شراب ، جنبندگان شكم را مى كُشد.
خرما خوردن پيش از خواب
امام صادق عليه السلام : هر كس به هنگام خواب ، هفت خرماى عجوه بخورد، خرما كرم هاى شكم او را مى كشد.
آب درمانى
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا، به هنگام روزه گشودن ، با حلوا افطار مى كرد. اگر حلوا نبود، با شكرينه اى ديگر يا چند دانه خرما، و اگر آن نيز نبود، با آب خالى . مى فرمود: ((آب معده و كبد را تميز مى كند، دهان را خوشبو مى كند، دندان ها را محكم مى سازد، چشم را قوت مى دهد و ديده را جلا مى بخشد، گناهان را از انسان مى شويد، رگ هاى برآشفته و تلخه ى تحريك شده را فرو مى نشاند، بلغم را از بين مى برد، حرارت را از معده بر مى دارد، و سردرد را نيز از ميان مى برد)).
سودمند براى درمان بى اشتهايى
پنير
امام صادق عليه السلام : چه نيكو لقمه اى است پنير! دهان را تَر و تازه مى كند، بوى دهان را خوش مى سازد، غذاى پيشين را هضم مى كند. و براى غذاى بعد اشتها را باز مى كند.
حوك
امام صادق عليه السلام : حوك ، سبزى پيامبران است . بدانيد كه در آن هشت ويژگى است : هضم كنند است ، گرفتگى عروق و مجارى را مى گشايد، آروغ را خوشبو مى سازد، دهان را بوى خوش مى بخشد، اشتها آور است و درد را از (بدن ) بيرون ، مى كشد.
نشانه هاى بيمارى هاى خون
امام صادق عليه السلام : خون و جوش آمدنش ، سه نشانه دارد: جوشى كه از اندام بر آيد، خارش و حركت جنبندگان .
سودمند براى درمان بيمارى هاى خون
امام صادق عليه السلام : هنگامى كه خون كسى از خدمتگزارانش جوش ‍ مى آمد، به وى مى فرمود: - قدرى سويق عدس بخور؛ چرا كه جوشش ‍ خون را آرام مى كند و حرارت بدن را فرو مى نشاند.
امام صادق عليه السلام : بر شما باد كاهو؛ چرا كه خون را تصفيه مى كند.
خوردن انار پس از حجامت
مكارم الاخلاق - به نقل از زيد شحّام - : نزد امام صادق (ع) بودم كه حجامتگرى را طلبيد پس به او فرمود: ((ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بياويز.))
آن گاه انارى طلبيد و خورد. چون حجامت را به پايان برد، انار ديگرى طلبيد و خورد و فرمود: ((اين صفرا را فرو مى نشاند.))
آنچه خون تازه توليد مى كند
الف - باقلا
امام صادق عليه السلام : خوردن باقلا، استخوان هاى ساق را تراكم درونى مى دهد، توان مغز را افزون مى سازد و خون تازه توليد مى كند.
سودمند براى درمان درد طحال
امام صادق عليه السلام : درباره امام باقر (ع): مردى از دوستان وى ، نزد او از درد طحال اظهار ناراحتى كرد، در حالى كه پيش تر هر درمانى را براى اين درد به كار بسته بود، اما هر روز بر درد وى افزوده مى شد تا جايى كه در آستانه ى مرگ قرار گرفته بود.
(امام باقر (ع) به او فرمود: ((با سكه اى نقره ، قدرى تَره بخر و آن را در روغن عربى ، كاملا بجوشان و هر كس را كه چنين دردى دارد سه روز از اين بخوران ؛ چرا كه اگر چنين كند به خواست خداوند بهبود خواهد يافت .))
ماليدن روغن به بدن
الف - خواص چرب كردن پوست
امام صادق عليه السلام : روغن بدى را از ميان مى برد.
ب - چرب كردن با روغن بنفشه
امام صادق عليه السلام : بنفشه ، مهتر همه ى روغنهاى شماست .
امام صادق عليه السلام : حكايت بنفشه در ميان روغن ها، حكايت ما در ميان مردم است .
امام صادق عليه السلام : برترى بنفشه بر ديگر روغن ها به سان برترى اسلام بر ديگر اديان است . بنفشه ، خوب روغنى است ! درد را از سر و چشمان مى برد.
ج - استفاده از روغن بان
امام صادق عليه السلام : خوب روغنى است روغن بان !
امام صادق عليه السلام : بان روغن مردانه است . چه خوب روغنى است بان ! اما من از خَلوق خوشم مى آيد.
د - استفاده از خيرى
امام صادق عليه السلام : از روغن بنفشه نام برد و آن را ستود و سپس فرمود -: خيرى ، نرم و لطيف است .
استفاده از خطمى
امام صادق عليه السلام : شستن سر با خطمى ، مايه ى شادابى است .