دنياى پس از ظهور يا بازگشت خوبان عالم به اين دنيا
بازگشت خوبان عالم به اين دنيا
از جمله اجماعيات وضروريات مذهب شيعه، حقيقت رجعت است، يعنى پيش از
قيامت، در زمان حضرت مهدى (عجل الله فرجه) وبعد از آن حضرت، جمعى
از مؤمنان خالص وجمعى از كافران خالص. وبه عبارت ديگر جمعى از
نيكان بسيار نيك وجمعى از بدان بسيار بد، به دنيا بر مى گردند.
(نور الثقلين: ج 4، ص 100 ).
خوبان ونيكان ومؤمنان خالص به دنيا بر مى گردند براى اينكه با ديدن
دولت ائمه (عليهم السلام): ديده هايشان روشن گردد ومقدارى از جزاى
خوبى هايشان در دنيا به آنها برسد.
وبدان وكافران محض، به دنيا بر مى گردند براى اينكه به عقوبت وعذاب
دنيوى برسند. ودولتى كه نمى خواستند به اهل بيت (عليهم السلام):
برسد را مشاهده كنند، وهمچنين براى اينكه شيعيان از ايشان انتقام
بگيرند.
وساير مردم در قبرها مى مانند تا روز قيامت محشور شوند. چنانچه در
احاديث بسيار وارد شده كه رجوع نمى كند در رجعت مگر كسيكه ايمان
خالص داشته ويا كافر محض باشد، امّا ساير مردم به حال خود باقى مى
مانند، تا روز قيامت. (بحار الانوار: ج 53، ص 39، ح 1).
مرحوم علامه مجلسى رحمه اللَّه مى فرمايد:
... اكثر علماى اماميه دعواى اجماع بر حقيقت رجعت كرده اند مانند:
محمد بن بابويه در رساله اعتقادات - شيخ مفيد وسيد مرتضى وشيخ
طبرسى وسيد بن طاووس وغير ايشان از اكابر علماى اماميه....
وهمچنين مى فرمايد:
چگونه ممكن است شخص با ايمانى كه حقّانيت اهلبيت (عليهم السلام):
را باور كرده در مورد رجعت ترديد كند، در صورتى كه نزديك به 200
حديث صريح از امامان اهل بيت (عليهم السلام): به طور متواتر به دست
ما رسيده وبيش از چهل تن از بزرگان شيعه از قبيل شيخ طوسى، شيخ
مفيد، سيّد مرتضى علم الهدى، شيخ صدوق وكلينى وامثال آنها در آثار
پرارج خود گرد آورده اند.
سپس مى فرمايد: من تصوّر مى كنم كه هر كس در مورد رجعت ترديد كند،
او در مورد امامان اهلبيت شكّ دارد، چون آن را نمى تواند در ميان
شيعيان ابراز كند، براى تخريب آئين مقدّس وبراى گول زدن افراد ضعيف
الايمان چنين اظهار مى كند كه اهلبيت را قبول دارد ورجعت را قبول
ندارد. (بحار الانوار: ج 53، ص 122 و123).
اولين كسى كه به دنيا بر مى گردد امام حسين (عليه
السلام) است
قال الصادق (عليهم السلام):
(أوّل من يرجع الى الدنيا، الحسين بن على (عليه السلام) فيملك حتّى
يسقط حاجباه على عينيه من الكبر..)..
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
(اوّل كسى كه در رجعت به دنيا بر مى گردد حضرت امام حسين (عليه
السلام) خواهد بود وآن مقدار حكومت ورهبرى خواهد كرد كه از پيرى
موهاى ابروهاى او بر روى ديده اش آويخته شود). (بحار الانوار: ج 53، ص 46 ).
جابر از امام باقر (عليه السلام) روايت مى كند: حضرت امام حسين
(عليه السلام) در صحراى كربلا پيش از شهادت فرمودند:
(جدّم رسول خدا (صلى الله عليه وآله) به من فرمود:
اى فرزند! تو را به سوى عراق خواهند برد، در زمينى كه پيغمبران
واوصياى ايشان در آنجا يكديگر را ملاقات كرده اند يا خواهند كرد،
وآن زمين را (عمورا) مى گويند، در آنجا شهيد خواهى شد وبا تو
جماعتى از اصحاب تو نيز به شهادت خواهند رسيد، كه درد ورنج بريدن
آهن به ايشان نخواهد رسيد، چنانچه آتش را حقتعالى بر حضرت ابراهيم
(عليه السلام) سرد وسلام گردانيد، همچنين آتش جنگ بر تو واصحاب تو
سَرد وسلام خواهد شد). (بحار الانوار: ج 53، ص 62 ).
امام حسين (عليه السلام) خطاب به اصحاب خود فرمود:
(بشارت باد شما را، شاد باشيد كه ما به نزد پيغمبر خود مى رويم، پس
مى مانيم در آن عالم آنقدر كه خدا بخواهد.
پس اوّل كسى كه زمين شكافته مى شود واز زمين بيرون مى آيد من خواهم
بود وهمراه بيرون آمدن من، بيرون خواهد آمد امير المؤمنين (عليه
السلام) وقيام خواهد كرد قائم ما (عليه السلام) پس نازل مى شود بر
من گروهى از آسمان از طرف حق تعالى (كه هرگز بر روى زمين فرود
نيامده باشند) با جبرئيل وميكائيل واسرافيل ولشكرها از ملائكه.
وفرود مى آيد محمد وعلى (عليهما السلام) ومن وبرادرم وجميع آنها كه
خدا بر ايشان منّت گذاشته از انبياء واوصياء، سوار شده بر اسبان
خدائى ابلق از نور، (هر چيز دو رنگ، خصوصاً سياه وسفيد را گويند).
كه هيچ مخلوقى پيش از آنها، بر آنها سوار نشده است.
پس حضرت رسول خدا6 عَلَمْ خود را به دست مى گيرد وحركت مى دهد
وشمشير خود را به دست قائم ما مى دهد، پس بعد از آن، آنچه خدا
خواهد مى نمائيم.
پس از آن حقتعالى بيرون مى آورد از مسجد كوفه چشمه اى از روغن
وچشمه اى از آب وچشمه اى از شير.
پس آنگاه حضرت امير المؤمنين (عليه السلام) شمشير حضرت رسول (صلى
الله عليه وآله وسلم) را به من مى دهد ومرا به جانب مشرق ومغرب
بفرستد، پس هر كه دشمن خدا باشد خونش را بريزم وهر بتى را بيابم
بسوزانم تا اينكه به زمين هند برسم وجميع بلاد هند را فتح كنم.
وحضرت دانيال ويوشع زنده شوند وبيايند به سوى حضرت امير المؤمنين
(عليه السلام) وگويند:
(راست گفتند خدا ورسول او در وعده ها كه دادند).
پس هفتاد نفر با ايشان بفرستد به سوى بصره كه هر كه در مقام مقاتله
در آيد او را بكشند، ولشكرى به سوى بلاد روم بفرستد كه آنها را فتح
كنند.
پس هر حيوان حرام گوشت كه باشد بكُشم تا آنكه به غير حلال وپاك
وپاكيزه در روى زمين نباشد... يهود ونصارى وساير ملل را مخيّر
گردانم ميان اسلام وشمشير، پس هر كه مسلمان شود منّت گذارم بر او
وهر كه اسلام را نخواهد خونش را بريزم.
وهيچ مردى از شيعيان ما نماند مگر آنكه خدا ملكى به سوى او بفرستد
كه خاك را از روى او پاك كند وزنان ومنزل او را در بهشت به او نشان
دهد.
وهر كور وزمين گير ومبتلائى كه باشد خدا به بركت ما اهل بيت آن
بلاها را از او دفع نمايد.
وحق تعالى بركت را از آسمان به زمين فرو فرستد به مرتبه اى كه شاخه
هاى درختانِ ميوه دار از زيادى ميوه بشكند وميوه تابستان در زمستان
وميوه زمستان در تابستان به عمل آيد واين است معنى قول حق تعالى كه
فرمود:
(ولَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرى آمَنُوا
واتَّقُوا لَفَتَحْنا..).
(واگر اهل شهرها وآباديها، ايمان مى آوردند وتقوا پيشه مى كردند،
بركات آسمان وزمين را بر آنها مى گشوديم؛ ولى (آنها حق را) تكذيب
كردند؛ ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم). (سوره
اعراف: آيه 96 ).
سپس فرمود:
خداوند به شيعيان ما كرامتى ببخشد كه مخفى نماند بر ايشان هيچ چيز
در زمين وآنچه در زمين است، حتّى آنكه اگر كسى بخواهد از احوال
خانواده خود اطّلاع حاصل كند خدا به او الهام مى كند به آنچه كه
آنها انجام مى دهند. (بحار الانوار: ج 53، ص 62 ).
حساب خلائق در رجعت با امام حسين (عليه السلام) است
قال الصادق (عليه السلام):
(انّ الّذى يلى حساب النّاس قبل يوم القيامة الحسين بن على (عليهما
السلام) فأمّا القيامة فانّما هو بعث إلى الجنّة وبعث إلى النّار)
از امام صادق (عليه السلام) روايت شده:
حساب خلايق با حضرت امام حسين (عليه السلام) خواهد بود در رجعت پيش
از قيامت واما قيامت، پس در قيامت مردم مبعوث مى شوند تا به بهشت
يا به جهنّم بروند. (بحار الانوار: ج 53، ص 43، ح 13).
ياران امام حسين (عليه السلام)
از امام صادق (عليه السلام) روايت شده كه:
گروهى از فرشتگان از خداى تبارك وتعالى اجازه گرفتند كه براى يارى
امام حسين (عليه السلام) نازل شوند، چون به سرزمين كربلا رسيدند
امام حسين (عليه السلام) به شهادت رسيده بود.
به آنها خطاب شد ملازم قبر او باشيد تا وقتى كه خروج كند، در آن
روز از ياران او خواهيد بود، اين فرشتگان همواره در كنار قبر آن
حضرت هستند وبراى آن حضرت گريه مى كنند تا روزى كه خارج شود وآنها
از ياران وياوران او باشند. (كامل الزّيارات: ص 88 ).
در برخى منابع تعداد همراهان امام حسين (عليه السلام) 95 هزار نفر
آمده است. (تفسير فرات: ص 203 ).
چهل هزار سال حكومت مى كند
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
(نخستين كسى كه در رجعت بر مى گردد حسين بن على (عليه السلام) است،
چهل هزار سال در روى زمين مى ماند، تا از كثرت سنّ، ابروانش بر روى
چشمهايش بريزد). (بحار الانوار: ج 53، ص 46 / تفسير برهان: ج 2، ص 408 ).
كسى كه حضرت مهدى عليه السلام را غسل مى دهد
(ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّةَ
عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْناكُمْ بِاَمْوالٍ وبَنينَ وجَعَلْناكُمْ
اَكْثَرَ نَفيراً) (سوره اسراء: آيه 6 ).
(سپس شما را بر آنها چيره مى كنيم؛ وشما را بوسيله داراييها
وفرزندانى كمك خواهيم كرد، ونفرات شما را بيشتر (از دشمن) قرار مى
دهيم).
در تفسير آيه شريفه از سوره اسراء چنين روايت شده:
... امام حسين (عليه السلام) با هفتاد نفر از يارانش، كه خودهاى دو
روى طلا بر سر دارند، وبه مردم اعلام مى كنند كه اين حسين است كه
خارج شده است، تا (كلاه آهنى، كلاه فلزى كه در جنگ بر سر مى
گذارند. (فرهنگ عميد).
مؤمنان در مورد او دچار شك وترديد نشوند وخيال نكنند كه شيطان يا
دجّال است. واين هنگامى است كه حضرت مهدى (عليه السلام) در ميان
مردم است.
هنگامى كه همه مؤمنان امام حسين (عليه السلام) را شناختند وهمگى
يقين كردند كه او حضرت حسين (عليه السلام) است، اجل حضرت مهدى
(عليه السلام) فرا مى رسد وديده از جهان فرو مى بندد.
(حضرت مهدى (عليه السلام) همانند ديگر ائمه (عليهم السلام): پس از
رحلتشان قبل از قيامت به دنيا باز مى گردند. (پس از اين روايتى را
در اين مورد متذكر خواهيم شد)).
آنگاه امام حسين (عليه السلام) او را غسل وكفن وحنوط مى كند وبه
خاك مى سپارد. كه هرگز امام را جز امام غسل نمى دهد. (بحار
الانوار: ج 51، ص 56 / كافى: ج 8، ص 206 ).
حادثه بعد از ظهور
على بن مهزيار يكى از نيك بختانى است كه سعادت تشرّف به پيشگاه
حضرت بقية اللَّه - روحى فداه - را پيدا كرده وداستانش مشهور است.
در اين تشرّف قسمتى از علايم ظهور وبرنامه هاى جهانى آن حضرت را از
زبان مباركش شنيده است.
هنگامى كه حضرت بقية اللَّه از ورود خود به مدينه وبيرون آوردن جسد
نحس آن دو نفر وبه دار آويختن آنها سخن گفت على بن مهزيار پرسيد:
پس چه حوادثى روى مى دهد اى سرور من؟
فرمود: (رجعت، رجعت، رجعت). (تفسير البرهان: ج 2، ص 407).
قرض شيعيان را ادا فرمايد
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
حضرت مهدى (عليه السلام) به سوى كوفه برگردد وحق - سبحانه وتعالى -
از آسمان طلا بباراند براى ايشان به شكل ملخ، چنانچه بر حضرت ايّوب
باريد وحضرت قسمت نمايد به اصحابش گنج هاى زمين را از طلا ونقره
وجواهر.
مفضل پرسيد: اگر يكى از شيعيان شما بميرد وقرضى از برادران مؤمن در
ذمه او باشد چگونه خواهد بود؟
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
حضرت مهدى (عليه السلام) ندا فرمايد در تمام عالم كه، هر كه قرضى
بر يكى از شيعيان ما داشته بيايد وبگويد، پس همه را ادا فرمايد،
حتّى يك دانه سير ويك دانه خردل. (گياهى است شبيه به ترب، امّا كوچكتر. (فرهنگ عميد)) (حق اليقين (علامه مجلسى): ص 368 ).
زنده مى شوند تا انتقام بگيرند
(در رجعت ارواح مؤمنان با ارواح دشمنان ايشان به سوى بدن هايشان
برگردند، تا حق خود را از ايشان بستانند.
هر كس را كه عذاب وشكنجه كرده باشد از او انتقام بگيرند.
واگر مؤمنان را به خشم آورده باشند او را به خشم مى آورند. واگر
مؤمنى را كشته باشند، در عوض او را بكشند.
پس مؤمنان سى ماه بعد از كشتن دشمنان خود زندگانى مى كنند وبعد از
آن، همه در يك شب بميرند، مؤمنان به بهشت ودشمنان به بدترين
عذابهاى جهنّم بر گردند). (بحار الانوار: ج 53، ص 44، ح 16 / حق اليقين: ص 341).
حضرت عيسى عليه السلام در عهد امام زمان (عليه السلام)
على بن ابراهيم در تفسيرش روايت كرده كه:
شهر بن خوشب گفت، حجاج به من گفت:
در قرآن كريم آيه اى هست كه تفسيرش مرا عاجز كرده است ونمى فهمم
وآن آيه اين است:
(واِنْ مِنْ اَهْلِ الْكِتابِ اِلاّ
لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ..).. يعنى: (وهيچ يك از
اهل كتاب نيست مگر اينكه پيش از مرگش به او (= حضرت مسيح) ايمان مى
آورد..).. (سوره نساء: آيه 159).
حجاج گفت:
به خدا سوگند كه من امر مى كنم كه گردن يهود ونصرانى را بزنند (تا
بلكه ايمان بياورند) ونظر مى كنم كه لب او حركت نمى كند تا بميرد.
شهر بن خوشب مى گويد: به او گفتم:
اى امير اين مراد (ومنظور آيه) نيست كه شما فهميده ايد.
حجاج گفت:
پس (منظور آيه چيست و) چه معنى دارد.
من گفتم:
(منظور آيه اين است كه) حضرت عيسى (عليه السلام) پيش از قيامت از
آسمان به زمين خواهد آمد، پس نمى ماند هيچ يهودى وغير يهودى مگر
آنكه ايمان به حضرت عيسى (عليه السلام) مى آورند پيش از مردن عيسى
(عليه السلام) و(آن حضرت) در پشت سر حضرت مهدى (عليه السلام) نماز
خواهد خواند.
حجاج گفت: واى بر تو اين (مطلب وقضيه) را از كجا آوردى واز چه كسى
شنيده اى؟
گفتم: از حضرت امام محمد باقر (عليه السلام) شنيده ام.
حجاج گفت: به خدا قسم كه از چشمه صافى برداشته اى. (بحار الانوار: ج 53، ص 50 / حق اليقين: ص 341).
كسانى كه به دنيا بر نمى گردند
(وحَرامٌ عَلى قَرْيَةٍ اَهْلَكْناها
اَنَّهُمْ لا يَرْجِعُونَ). (سوره انبياء: آيه 95 ).
(وحرام است بر شهرها وآباديهايى كه (بر اثر گناه) نابودشان كرديم
(كه به دنيا باز گردند؛) آنها هرگز باز نخواهند گشت)
آنچه كه از روايات استفاده مى شود عدّه اى از خوبان وعدّه اى از
بدان در رجعت بر نمى گردند وآنها عبارتند از:
كسانيكه در دنيا به عذاب الهى هلاك شده اند.
از امام صادق (عليه السلام) وامام باقر (عليه السلام) روايت شده
است كه:
(هر محلّى كه اهالى آن به عذاب الهى گرفتار وهلاك شده باشند در
زمان رجعت باز نخواهند گشت.
واين آيه (وحرام على قرية..). از بزرگترين دلائل بر اثبات رجعت مى
باشد، به جهت آنكه در اسلام كسى نيست كه منكر رجعت در قيامت وعالم
آخرت باشد خواه آنكه به عذاب الهى هلاك شده ويا به مرگ عادى مرده
باشد.
پس سخن خداوند (لا يرجعون = باز نخواهند گشت) مربوط به رجعت در
عالم دنيا است، چون در قيامت همگان رجعت مى كنند ومحشور مى شوند تا
اهل معصيت در آتش دوزخ گرفتار آيند. (بحار الانوار: ج 53، ص 52 و60 و118 وج 90، ص 85 ).
كسانى كه به دنيا بر نمى گردند
از بعضى روايات استفاده مى شود كه: يزيد ويزيديان چندين بار به اين
دنيا بر مى گردند ودر هر دفعه به كيفر اعمال خود مى رسند.
اينك به سه دسته رواياتى كه در اين زمينه آمده است اشاره مى كنيم:
1 - امام صادق (عليه السلام) فرمود:
(... گروهى از مؤمنان با صلابت پيش از قيام قائم (عليه السلام)
برانگيخته مى شوند وانتقام خون حسين (عليه السلام) ويارانش را مى
گيرند. (كامل الزيارات: ص 63 / تفسير نور الثقلين: ج 3، ص 138).
2 - روايت شده:
هنگامى كه قائم ما قيام كند انتقام خون امام حسين (عليه السلام) را
مى گيرد. (مستدرك: ج 3، ص 414 / اثبات الهداة: ج 7، ص 102 و105).
3 - ونيز روايت شده:
در پايان عمر حضرت ولى عصر (عجل الله فرجه) امام حسين (عليه
السلام) با هفتاد نفر از اصحابش رجعت مى كند واز يزيد ويزيديان
قصاص مى كند. (بحار الانوار: ج 53، ص 61 ).
آخرين بر گشت على (عليه السلام)
(قالَ رَبِّ فَانْظِرْنى اِلى يَوْمِ
يُبْعَثُونَ. قالَ فَاِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ. اِلى يَوْمِ
الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ) (سوره ص: آيه 79 الى 81 ).
گفت: (پروردگارا! مَرا تا روزى كه انسانها برانگيخته مى شوند مهلت
ده). فرمود: (تو از مهلت داده شدگانى. ولى تا روز وزمان معيّن).
(نظر مرحوم علامه طباطبائى در تفسير اين آيه:
(... روز معيّن، روزيست كه خداى تبارك وتعالى اجتماع بشرى را اصلاح
خواهد فرمود، ريشه فساد را قطع خواهد كرد، ديگر كسى جز خدا را
نخواهد پرستيد. آن روز پايان مهلت ابليس است). تفسير الميزان: ج
12، ص 168).
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
(ابليس از خدا خواست كه او را تا روز قيامت مهلت دهد، ولى خداوند
آن را ردّ كرد وفرمود:
(تا روز وقت معلوم تو از مهلت داده شده ها هستى)، چون روز وقت
معلوم فرا رسد، ابليس با تمام پيروانش كه از زمان خلقت آدم تا
آنروز از او پيروى كرده اند، ظاهر مى شود..). (سوره حجر: آيه 36 - 38 ).
وحضرت امير المؤمنين (عليه السلام) برگردد واين آخرين برگشت آن
حضرت است.
راوى گفت: مگر (على (عليه السلام)) رجعتهاى بسيار خواهد كرد؟
حضرت فرمودند: بلى.
وهر امامى كه در قرنى بوده باشد نيكوكاران وبدكاران زمان او بر مى
گردند تا حق تعالى مؤمنان را بر كافران غالب گرداند ومؤمنان از
ايشان انتقام بگيرند.
پس چون آن روز (يعنى آخرين رجعت على (عليه السلام)) برسد، حضرت
امير المؤمنين (عليه السلام) برگردد با اصحابش، وشيطان نيز بيايد
با اصحابش، وملاقات ايشان در كنار فرات واقع شود نزديك به كوفه، پس
كُشت وكشتارى بينشان واقع مى شود كه هرگز چنين قتلى واقع نشده
باشد.
امام صادق (عليه السلام) فرمود: گويا مى بينم اصحاب حضرت امير را
كه صد قدم از پشت سر بر مى گردند وپاى بعضى در ميان آب فرات داخل
شود. پس ابرى از آسمان فرود آيد كه پر شده باشد از ملائكه، ورسول
خدا6 در حالى كه اسلحه اى از نور در دست داشته باشد، در پيش آن ابر
مى آيد، چون نظر شيطان بر آن حضرت بيافتد عقب نشينى كند، واصحابش
به او گويند: اكنون كه پيروز شدى به كجا مى روى؟
شيطان مى گويد: من مى بينم آنچه شما نمى بينيد، من مى ترسم از
پروردگار عالميان.
پس حضرت رسول (صلى الله عليه وآله وسلم) به او مى رسد وحربه در
ميان دو كتفش بزند كه او واصحابش همه هلاك شوند.
(سلاح، آلت جنگ از قبيل شمشير وخنجر وسرنيزه).
بعد از آن، همه مردم خدا را به يگانگى بپرستند وهيچ چيز را باخدا
شريك نگردانند.
حضرت امير المؤمنين (عليه السلام) چهل وچهار هزار سال حكومت خواهد
كرد... پس در آنوقت دو باغ سر سبز كه حقتعالى در سوره الرحمن
فرموده در دو طرف مسجد كوفه به هم رسد. (مرحوم مجلسى در كتاب حق اليقين: ص 341 مى فرمايد:
چهل وچهار هزار فرزند از صلب على (عليه السلام) متولد شود وهمه
پسر، هر سال يك فرزند). (بحار: ج 53، ص 42، ح 12 / حق اليقين مرحوم مجلسى؛ ص 341 ).
امام زمان عليه السلام بعد از رحلتش به دنيا بر مى گردند
از مجموع روايات (رجعت) معلوم مى شود كه همه امامان معصوم (عليهم
السلام): به دنيا برمى گردند.
وهمچنين تصريح شده كه حضرت ولى عصر (عجل الله فرجه) نيز بعد از
رحلتش رجعت خواهد نمود.
ودر روايات آمده است كه قيام قيامت چهل روز پس از رحلت حضرت ولى
عصر (عجل الله فرجه) مى باشد، واين مطلب مربوط به رحلت آن حضرت در
رجعت است. وگرنه طبق صدها حديث بعد از رحلت اوّلى حضرت بقية اللَّه
روحى فداه، اهلبيت عصمت وطهارت هزاران سال فرمانروائى خواهند داشت.
((... قال بعض علمائنا فى كتاب كتبه فى الرجعة ان للقائم (عليه
السلام) ايضاً رجعة بعد موته..).. (بحار الانوار: ج 25، ص 108 ). (حق اليقين (علامه مجلسى): ص 354 ).
دنيا پس از چموشى به ما روى مى آورد
(ونُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ
اسْتُضْعِفُوا فِى الْاَرْضِ..).
(وما اراده كرده ايم بر آنانكه در روى زمين به ضعف كشيده شده اند
منّت نهاده، آنانرا پيشوايان ووارثان زمين قرار دهيم) (سوره قصص:
آيه 5).
(خداوند متعال پيامبرش را آگاه ساخت كه چه مصيبتهائى از قتل وغيره
به امام حسين واهلبيت او خواهد رسيد، ودر مقابل، امامت در نسل او
خواهد بود.
خدايش به او خبر داد كه امام حسين (عليه السلام) كشته مى شود ولى
بعداً به اين دنيا باز مى گردد وبر اريكه سلطنت مى نشيند ودشمنانش
را نابود مى كند وبر سراسر جهان فرومان روائى مى كند...
اين است معنى قول خداوند (ونريد ان نمن على
الذين...). (بحار الانوار: ج 53، ص 102 / تفسير قمى: ج 2، ص 296 ).
مفضّل مى گويد: از امام صادق (عليه السلام) شنيدم كه فرمود:
(روزى رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) به على وحسن وحسين
(عليهم السلام): نگاه كرد وگريه نمود وآنگاه فرمود:
شما كسانى هستيد كه بعد از من به ضعف كشيده مى شويد).
مفضّل مى گويد: گفتم: اى فرزند رسول خدا! معناى اين جمله چيست؟
فرمود: معناى آن اينست كه شما بعد از من پيشوا ووارث هستيد كه خداى
تبارك وتعالى مى فرمايد: (ونُريدُ اَنْ
نَمُنَّ..).. (سوره قصص: آيه 5 ). (معانى الاخبار: ص 79 ).
ابو الصّلاح كنانى مى گويد:
در خدمت امام باقر (عليه السلام) بودم، به سوى فرزند بزرگوارش امام
صادق (عليه السلام) نگاه كرد وفرمود: او را مى بينى؟ او از كسانى
است كه خداى تبارك وتعالى در حقّش فرموده است: (وَنُريدُ
اَنْ نَمُنَّ..).. (ارشاد: ج 2، ص 180 / تفسير برهان: ج 3، ص 218 / مجمع البيان: ج 7،
ص 239).
امير مؤمنان در يكى از كلمات قصار خود مى فرمايد:
(لتعطفنّ الدنيا علينا بعد شماسها عطف الضّروس على ولدها).
يعنى: (دنيا پس از چموشى به ما روى مى آورد آنچنانكه شتر بدخو به
بچّه اش روى مى آورد). سپس اين آيه را تلاوت فرمود: (وَنُريدُ
اَنْ نَمُنَّ..).. (نهج البلاغه كلمات قصار: رقم 209 / شرح نهج البلاغه: ج 19، ص 29
).
بازگشت رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) به دنيا
(اِنَّ الَّذى فَرَضَ عَلَيكَ الْقُرْآنَ
لَرادُّكَ اِلى مَعادٍ...)..
(آن كس كه قرآن را بر تو فرض كرد، تو را به جايگاهت = زادگاهت) باز
مى گرداند..).. (سوره قصص: آيه 85 ).
امام صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه فرمود:
(پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) به سوى شما باز مى گردد).
(بحار الانوار: ج 53، ص 46 / تفسير برهان: ج 3، ص 239).
امام سجّاد (عليه السلام) نيز در تفسير اين آيه فرمود:
(پيامبرتان به سوى شما بر مى گردد). (بحار الانوار: ج 53، ص 56).
ابو خالد كابلى از امام زين العابدين (عليه السلام) روايت مى كند
كه در تفسير اين آيه فرمود: (رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم)،
امير مؤمنان (عليه السلام) وامامان (عليهم السلام): به سوى شما باز
مى گردند).
در محضر امام باقر (عليه السلام) از جابر بن عبد اللَّه انصارى
گفتگو شد، امام باقر (عليه السلام) فرمود: (خداوند رحمت كند جابر
را، او از فقهاى ما بود. دانشش تا به آنجا رسيده بود كه مى دانست
آيه (اِنَّ الَّذى فَرَضَ..). مربوط به رجعت است). (تفسير قمى: ج
2، ص 147 / نور الثّقلين: ج 4، ص 144 ).
همديگر را ملاقات مى كنند
از امام صادق (عليه السلام) تفسير اين آيه (انّ الّذى فرض..). را
پرسيدند، فرمود:
- (به خدا سوگند، دنيا سپرى نمى شود تا رسول اكرم (صلى الله عليه
وآله وسلم) وامير مؤمنان (عليه السلام) در (ثُوَيَّه) همديگر را
ملاقات كنند ودر آنجا مسجدى بسازند كه دوازده هزار در داشته باشد). ((ثُوَيَّه) نام
سرزمينى در نواحى (كوفه) است، كه قبر ابوموسى اشعرى آنجاست.
(مستدرك سفينه: ج 1، ص 429). (بحار الانوار:
ج 53، ص 113 ).
پنجاه هزار سال حكومت مى كند
(تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ
اِلَيْهِ فى يَومٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسينَ اَلْفَ سَنَةٍ).
(فرشتگان وروح (= فرشته مقرّب خداوند) به سوى او عروج مى كنند در
آن روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است). (معارج: 4).
در روايات بسيارى آمده است كه منظور از آن روز، مدّت سلطنت حضرت
رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) در رجعت است.
امام صادق (عليه السلام) در تفسير اين آيه فرمود:
(روزيكه پنجاه هزار سالست، روزگار رجعت حضرت رسول اكرم (صلى الله
عليه وآله وسلم) است كه در رجعت مدّت فرمانروائى آن حضرت پنجاه
هزار سالست. ومدّت فرمانروائى امير مؤمنان (عليه السلام) چهل وچهار
هزار سال است). (بحار الانوار: ج 53، ص 104 / الايقاظ: ص 368 ).
قاتل محسن فاطمه عليها السلام محاكمه مى شود
امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد:
(اَوَّلُ مَنْ يُحْكَمُ فيهِمْ مُحْسِنُ بْنُ عَلِى (عليه السلام)
وفى قاتِلِهِ، ثُمَّ فى قُنْفُذَ، فِيُؤْتَيانِ هُوَ وصاحِبُهُ،
فَيُضْرَبانِ بِسياطٍ مِنْ نارٍ، لَوْ وَقَعَ سَوْطٌ مِنها عَلَى
الْبِحارِ لَغَلَتْ مِنْ مَشْرِقِها اِلى مَغْرِبِها، ولَوْ
وُضِعَتْ عَلى جِبالِ الدُّنْيا لَذابَتْ حَتَّى تَصيرَ رَماداً،
فَيُضْرَبانِ بِها).
(نخستين كسى كه درباره او محكمه عدل در حكومت حقّه تشكيل مى شود،
محسن فاطمه است، بين او وقاتلش محكمه برگزار مى شود. قُنفُذ
واربابش (دوّمى) آورده مى شوند وبا تازيانه هائى از آتش شلّاق مى
خورند. اگر يكى از آن شلاّقها بر دريا زده شود همه اقيانوسهاى جهان
از مشرق تا مغرب به جوش مى آيد. واگر يكى از آنها به يكى از كوههاى
دنيا بخورد ذوب شود وتبديل به خاكستر مى گردد. آن دو دشمن خدا با
اين تازيانه شلاّق مى خورند). (كامل الزيارات: ص 334 / بحار الانوار: ج 28، ص 64 / تأويل الآيات:
840 ).
آيا برگشتن به دنيا اختيارى است؟
افرادى كه براى انتقام وتنبيه به دنيا برگردانده مى شوند، هرگز به
ميل واراده خود بر نمى گردند، بلكه به مصداق (كافر به جهنّم نمى
رود، كشان كشان مى برند)، آنها نيز ناگزير تن به رجعت مى دهند، كه
رجعت براى آنها بسيار ذلّت بار وسخت است.
ولى در مورد مؤمنين به نظر مى رسد كه اختيارى خواهد بود نه اجبارى،
اگر چه هرگز ممكن نيست براى مؤمنى رجعت پيشنهاد شود واو سر بتابد.
از يك حديث نيز اين معنى استفاده مى شود:
مفضّل بن عمر مى گويد:
در خدمت امام صادق (عليه السلام) صحبت از حضرت ولى عصر (عليه
السلام) شد واز افرادى كه عاشقانه انتظار ظهور او را مى كشند وپيش
از نيل به چنين سعادتى از دنيا مى روند، گفتگو شد، فرمود:
(اِذا قامَ اُتِى الْمُؤْمِنُ فى قَبْرِهِ، فَيُقالُ لَهُ:
يا هذا اِنَّهُ قَدْ ظَهَرَ صاحِبُكَ، فَاِنْ تَشَأْ اَنْ تَلْحَقَ
بِهِ فَالْحَقْ، واِنْ تَشَأْ اَنْ تُقيمَ فى كَرامَةِ رَبِّكَ
فَاَقِمْ).
يعنى: (هنگامى كه حضرت ولى عصر (عجل الله فرجه) قيام كند، مأمورين
الهى در قبر با اشخاص مؤمن تماس مى گيرند وبه آنها مى گويند:
اى بنده خدا مولايت ظهور كرده است، اگر مى خواهى كه به او بپيوندى
آزاد هستى، واگر بخواهى در نعمتهاى الهى متنعّم بمانى بازهم آزاد
هستى). (بحار الانوار: ج 53، ص 92 / غيبت شيخ طوسى: ص 458 / منتخب
الأنوار: ص 36 ).
چه كنيم كه ما نيز زنده شويم
در روايات باب رجعت تصريح شده است كسانى به اين دنيا باز مى گردند
كه ايمانشان خالص باشد، پس اگر ما تلاش كنيم ايمانمان را خالص كنيم
طبق روايات اهل بيت (عليهم السلام): زنده خواهيم شد وچشممان به
جمال دل آراى حضرت مهدى (عليه السلام) وهمچنين امام حسين (عليه
السلام) وديگر معصومين (عليهم السلام): منوّر خواهد شد.
امام صادق (عليه السلام) دعائى به نام دعاى عهد تعليم فرموده، كه
هر كس آن را در زمان غيبت چهل روز صبح بخواند از ياران حضرت بقيّة
اللَّه روحى فداه مى شود، واگر پيش از ظهور از دنيا برود خداوند او
را به هنگام ظهور زنده مى كند وباز مى گرداند. (بحار الانوار: ج 102، ص 111 وج 53، ص 96.
دعاى عهد در كتاب شريف مفاتيح الجنان مذكور است، وهمچنين در كتاب
ملاقات جوانان باصاحب الزمان (عليه السلام) (صفحه 160) وكتاب قصص
الحجّتيه (صفحه 175) (تأليف: حجة الاسلام قاسم ميرخلف زاده) كه جزو
كتب انتشارات مهدى يار است، ذكر شده است).
