سيره نبوى

متفكر شهيد استاد مرتضى مطهرى

- ۱۳ -


ضميمه 2 : صد سخن از كلمات پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)

از كلمات كوتاه حضرت رسول ( ص ) ( 1 )
1 . هر چه فرزند آدم پيرتر مى شود , دو صفت در او جوانتر مى گردد : حرص و آرزو .
2 . دو گروه از امت من هستند كه اگر صلاح يابند , امت من صلاح مى يابد واگر فاسد شوند , امت من فاسد مى شود : علما و حكام .
3 . شما همه شبان و مسؤول نگاهبانى يكديگريد .
4 . نمى توان همه را به مال راضى كرد اما به حسن خلق , مى توان .
5 . نادارى بلاست , از آن بدتر , بيمارى تن , و از بيمارى تن دشوارتر ,بيمارى دل .
6 . مؤمن , همواره در جستجوى حكمت است .
7 . از نشر دانش نمى توان جلو گرفت .
8 . دل انسانى همچو پرى است كه در بيابان به شاخه درختى آويزان باشد ,از وزش بادها دائم در انقلاب است و زير و رو مى شود .
9 . مسلمان آن است كه مسلمانان از دست و زبان او در آسايش باشند .
10 . رهنماى به كار نيك , خود كننده آن كار است .
11 . هر دل سوخته اى را عاقبت پاداشى است .
12 . بهشت زير قدمهاى مادران است .
13 . در رفتار با زنان , از خدا بترسيد و آنچه درباره آنان شايد , ازنيكى دريغ ننمائيد .
14 . پروردگار همه يكى است و پدر همه يكى . همه فرزند آدميد و آدم ازخاك است . گرامى ترين شما نزد خداوند , پرهيزكارترين شماست .
15 . از لجاج بپرهيزيد كه انگيزه آن , نادانى و حاصل آن , پشيمانى است .
16 . بدترين مردم كسى است كه گناه را نبخشد و از لغزش چشم نپوشد وباز از او بدتر كسى است كه مردم از گزند او در امان و به نيكى اواميدوار نباشند .
17 . خشم مگير و اگر گرفتى , لختى در قدرت كردگار بينديش .
18 . چون تو را ستايش كنند , بگو اى خدا مرا بهتر از آنچه گمان دارندبساز و آنچه را از من نمى دانند بر من ببخش و مرا مسؤول آنچه مى گويندقرار مده .
19 . به صورت متملقين , خاك بپاشيد .
20 . اگر خدا خير بنده اى را اراده كند , نفس او را واعظ و رهبر او قرار مى دهد .
21 . صبح و شامى بر مؤمن نمى گذرد مگر آنكه بر خود گمان خطا ببرد .
22 . سخت ترين دشمن تو , همانا نفس اماره است كه در ميان دو پهلوى توجا دارد .
23 . دلاورترين مردم آن است كه بر هواى نفس , غالب آيد .
24 . با هواى نفس خود نبرد كنيد تا مالك وجود خود گرديد .
25 . خوشا به حال كسى كه توجه به عيوب خود , او را از توجه به عيوب ديگران باز دارد .
26 . راستى به دل آرامش مى بخشد و از دروغ , شك و پريشانى مى زايد .
27 . مؤمن آسان انس مى گيرد و مأنوس ديگران مى شود .
28 . مؤمنين همچو اجزاء يك بنا , همديگر را نگاه مى دارند .
29 . مثل مؤمنين در دوستى و علقه به يكديگر , مثل پيكرى است كه چونعضوى از آن به درد بيايد , باقى اعضا به تب و بى خوابى دچار مى شوند .
30 . مردم مانند دندانه هاى شانه , با هم برابرند .
31 . دانش جوئى بر هر مسلمانى واجب است .
32 . فقرى سخت تر از نادانى و ثروتى بالاتر از خردمندى و عبادتى والاتراز تفكر نيست .
33 . از گهواره تا به گور , دانشجو باشيد .
34 . دانش بجوئيد گرچه به چين باشد .
35 . شرافت مؤمن در شب زنده دارى و عزت او در بى نيازى از ديگران است .
36 . دانشمندان , تشنه آموختن اند .
37 . دلباختگى , كر و كور مى كند .
38 . دست خدا با جماعت است .
39 . پرهيزكارى , جان و تن را آسايش مى بخشد .
40 . هر كس چهل روز به خاطر خدا زندگى كند , چشمه حكمت از دلش بهزبان جارى خواهد شد .
41 . با خانواده خود بسر بردن , از گوشه مسجد گرفتن , نزد خداوندپسنديده تر است .
42 . بهترين دوست شما آن است كه معايب شما را به شما بنمايد .
43 . دانش را به بند نوشتن در آوريد .
44 . تا دل درست نشود , ايمان درست نخواهد شد و تا زبان درست نشود ,دل درست نخواهد بود .
45 . تا عقل كسى را نيازموده ايد , به اسلام آوردن او واقعى نگذاريد .
46 . تنها به عقل مى توان به نيكيها رسيد . آنكه عقل ندارد از اين تهىاست .
47 . زيان نادانان , بيش از ضررى است كه تبهكاران به دين مى رسانند .
48 . هر صاحب خردى از امت مرا چهار چيز ضرورى است : گوش دادن بهعلم , به خاطر سپردن و منتشر ساختن دانش و بدان عمل كردن .
49 . مؤمن از يك سوراخ , دوبار گزيده نمى شود .
50 . من براى امت خود , از بى تدبيرى بيم دارم نه از فقر .
51 . خداوند زيباست و زيبائى را دوست مى دارد .
52 . خداوند , مؤمن صاحب حرفه را دوست دارد .
53 . تملق , خوى مؤمن نيست .
54 . نيرومندى به زور بازو نيست , نيرومند كسى است كه بر خشم خودغالب آيد .
55 . بهترين مردم , سودمندترين آنان به حال ديگرانند .
56 . بهترين خانه شما آن است كه يتيمى در آن به عزت زندگى كند .
57 . چه خوب است ثروت حلال در دست مرد نيك .
58 . رشته عمل , از مرگ بريده مى شود مگر به سه وسيله : خيراتى كهمستمر باشد , علمى كه همواره منفعت برساند , فرزند صالحى كه براى والدين دعاى خير كند .
59 . پرستش كنندگان خدا سه گروهند : يكى آنان كه از ترس , عبادت مى كنند و اين عبادت بردگان است , ديگر آنان كه به طمع پاداش , عبادت مى كنند و اين عبادت مزدوران است , گروه سوم آنان كه به خاطر عشق ومحبت , عبادت مى كنند و اين عبادت آزادگان است .
60 . سه چيز نشانه ايمان است : دستگيرى با وجود تنگدستى , از حق خودبه نفع ديگرى گذاشتن , به دانشجو علم آموختن .
61 . دوستى خود را به دوست ظاهر كن تا رشته محبت محكمتر شود .
62 . آفت دين سه چيز است : فقيه بدكار , پيشواى ظالم , مقدس نادان .
63 . مردم را از دوستانشان بشناسيد , چه , انسان همخوى خود را به دوستىمى گيرد .
64 . گناه پنهان , به صاحب گناه زيان مى رساند , گناه آشكار , به جامعه.
65 . در بهبودى كار دنيا بكوشيد اما در كار آخرت چنان كنيد كه گوئىفردا رفتنى باشيد .
66 . روزى را در قعر زمين بجوئيد .
67 . چه بسا كه از خودستائى , از قدر خود مى كاهند و از فروتنى , برمقام خود مى افزايند .
68 . خدايا ! فراخترين روزى مرا در پيرى و پايان زندگى كرامت فرما .
69 . از جمله حقوق فرزند بر پدر اين است كه نام نيكو بر او بگذارد ونوشتن به او بياموزد و چون بالغ شد , او را همسر انتخاب كند .
70 . صاحب قدرت , آن را به نفع خود به كار مى برد .
71 . سنگين ترين چيزى كه در ترازوى اعمال گذارده مى شود , خوشخوئى است .
72 . سه امر , شايسته توجه خردمند است : بهبودى زندگانى , توشه آخرت , عيش حلال .
73 . خوشا كسى كه زيادى مال را به ديگران ببخشد و زيادى سخن را براىخود نگاهدارد .
74 . مرگ , ما را از هر ناصحى بى نياز مى كند .
75 . اينهمه حرص حكومت و رياست و اينهمه رنج و پشيمانى در عاقبت !.
76 . عالم فاسد , بدترين مردم است .
77 . هر جا كه بدكاران حكمروا باشند و نابخردان را گرامى بدارند , بايدمنتظر بلائى بود .
78 . نفرين باد بر كسى كه بار خود را به دوش ديگران بگذارد .
79 . زيبائى شخص , در گفتار اوست .
80 . عبادت , هفت گونه است كه از همه والاتر , طلب روزى حلال است .
81 . نشانه خوشنودى خدا از مردمى , ارزانى قيمتها و عدالت حكومت آنهاست .
82 . هر قومى شايسته حكومتى است كه دارد .
83 . از ناسزا گفتن , بجز كينه مردم , سودى نمى برى .
84 . پس از بت پرستيدن , آنچه به من نهى كرده اند , در افتادن با مردماست .
85 . كارى كه نسنجيده انجام شود , بسا كه احتمال زيان دارد .
86 . آنكه از نعمت سازش با مردم محروم است , از نيكيها يكسره محرومخواهد بود .
87 . از ديگران چيزى نخواهيد گرچه يك چوب مسواك باشد .
88 . خداوند دوست ندارد كه بنده اى را بين يارانش , با امتياز مخصوصببيند .
89 . مؤمن , خنده رو و شوخ است , و منافق , عبوس و خشمناك .
90 . اگر فال بد زدى , به كار خود ادامه بده و اگر گمان بد بردى ,فراموش كن و اگر حسود شدى , خوددار باش .
91 . دست يكديگر را به دوستى بفشاريد كه كينه را از دل مى برد .
92 . هر كه صبح كند و به فكر اصلاح كار مسلمانان نباشد , مسلمان نيست .
93 . خوشروئى كينه را از دل مى برد .
94 . مبادا كه ترس از مردم , شما را از گفتن حقيقت باز دارد ! .
95 . خردمندترين مردم , كسى است كه با ديگران بهتر بسازد .
96 . در يك سطح زندگى كنيد تا دلهاى شما در يك سطح قرار بگيرد . بايكديگر در تماس باشيد تا بهم مهربان شويد .
97 . هنگام مرگ , مردمان مى پرسند از ثروت چه باقى گذاشته ؟ فرشتگانمى پرسند از عمل نيك چه پيش فرستاده ؟ .
98 . منفورترين حلالها نزد خداوند , طلاق است .
99 . بهترين كار خير , اصلاح بين مردم است .
100 . خدايا مرا به دانش , توانگر ساز و به بردبارى , زينت بخش و به پرهيزگارى گرامى بدار و به تندرستى زيبايى ده!


پى‏نوشتها:

1- براى توضيح درباره اين بخش رجوع شود به صفحه 45 و 46 همين كتاب .