1242 - مانع نماز جمعه :
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من كان يؤ من بالله و اليوم الاخر فعليه الجمعة
يوم الجمعة الاعيل مريض او مسافر او امراءة او مملوك ، و من استغنى
عنها بلهو او تجارة استغنى الله عنه و الله غنى حميد
برهر كس كه به خداوند و روز قيامت ايمان دارد در روز جمعه ، نماز جمعه
بر او واجب مى باشد، جز بر بيمار يا مسافر يا زن ، يا برده و هر كس از
نماز جمعه به وسيله پرداختن به لهو يا تجارت بى نيازى جويد، خداوند هم
از او بى نيازى جويد(و عبادت او را نپذيرد) و خدا بى نياز و ستوده است
. (كنز العمال ، ج 7 ص 726، ح 21120).
1243 - درك نماز جمعه
قال الباقر - عليه السلام -
الجمعة واجبة على من ان صلى الغداة فى اهله ادرك
الجمعة ، و كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - انما يصلى العصر فى
وقت الظهر فى سائر الايام كى اذا قضوا للصلوة مع رسول الله -صلى الله
عليه وآله - رجعوا الى رحالهم قبل الليل ، وذلك سنة الى يوم القيامة
نماز جمعه بر هر كس كه نماز صبح را پيش خانواده خود خوانده و جمعه را
درك كند واجب است . پيامبر در روزهاى ديگر، نماز عصر را هم وقت ظهر مى
خواند تا وقتى با پيامبر نماز را به جا آوردند بتوانند قبل از فرا
رسيدن شب به خانه بروند و اين تا روز قيامت سنت است . (تهذيب ، ج 3، ص
240).
1244 - شركت زندانيان در نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
ان عليا - عليه السلام - كان يخرج اهل السجون من
الحبس فى دين او تهمة ، الى الجمعة فيشهدونها، و يضمنهم الاولياء حتى
يردونهم
امام صادق (ع ) از پدر بزرگوارش روايت مى نمايد: روش على (ع ) چنين
بود، كسانى را كه به واسطه بدهكارى يا تهمت محبوس بودند (روز جمعه )
براى شركت در نماز جمعه از زندان خارج مى ساخت و آن ها به نماز حاضر مى
شدند، و اوليائشان ضامن مى شدند كه آنان را به زندان بازگردانند.
(مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 27).
كفايت نماز جمعه :
قال على - عليه السلام -
اذا شهدت المراءة و العبد الجمعة اجزاءت عنهما
من صلوة الظهر
چون زن و برده در نماز جمعه حاضر شدند، (نماز جمعه ،) به جاى نماز ظهر
آنها محسوب خواهد شد. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 26).
1246 - نماز جمعه ، نمازى حكومتى است
قال على - عليه السلام -
العشيرة اذا كان عليهم امير يقيم الحدود عليهم
فقد وجب عليهم الجمعة و التشويق
هرگاه طايفه اى اميرى داشته باشند كه حدود (الهى ) را برايشان اجرا
نمايد، اقامه نماز جمعه و رفتن به منى در ايام تشوق بر آنان واجب است .
(مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 13).
1247 - شياطين در روز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا كان يوم الجمعة غدت الشياطين براياتها الى
الاسواق فيرمون الناس بالترابيث او الربائث و يثبطونهم عن الجمعة
هرگاه روز جمعه فرا رسد، شيطانها صبح زود با پرچمهايشان به بازارها مى
روند و به طرف مردم موانعى مى افكنند و آنان را از آمدن به نماز جمعه
باز مى دارند. (كنز العمال ، ج 7، ص 736، ح 21168).
1248 - وجوب نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
خطب يوم الجمعة فقال :... و اعلموا ان الله فرض
عليكم الجمعة الى يوم القيامة
پيامبر در خطبه روز جمعه فرمود: بدانيد كه خداوند نماز جمعه را تا روز
قيامت بر شما واجب گردانيده است . (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 10).
1249 - خطبه جنگ و جمعه
قال هشام بن عمار:
كان اذا خطب فى الحرب خطب على قوس و اذا خطب فى
الجمعة خطب على عصا
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - هرگاه در جنگ خطبه مى خواند بر كمان
تكيه مى كرد و هرگاه در (نماز) جمعه خطبه مى خواند، بر عصا تكيه مى
داد. (سنن ابن ماجد، ج 1 حديث 199/1094)
1251 - مقام حركت كننده به سوى نماز جمعه
عن انس قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا راح منا سبعون رجلا الى الجمعة كانوا كسبعين
موسى الذين و فدوا الى ربهم او افضل
انس بن مالك از پيامبر (ص ) روايت مى نمايد كه فرمود: هنگامى كه هفتاد
نفر از ماروانه نماز جمعه شوند، مانند هفتاد نفر موسى (پيامبر) باشند
كه برپروردگارشان وارد گرديده باشند يا برتر از آنها. (كنزالعمال ، ج 7
ص 709، ح 21043).
1252 - آداب نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لايقيمن احدكم اءخاه يوم الجمعة ثم يخالف الى مقعده فيقعده فيه ولكن
يقول : افسحوا
روز جمعه فردى از شما برادر مؤ من را از جا بلند نكند تا در جاى او
بنشيند، بلكه بگويد: جا بگشاييد. (كنزالعمال ، ج 7، ص 746، ح 21210).
1253 - استجابت دعا
قال الصادق - عليه السلام -
الساعة التى يستجاب فيها الدعاء يوم الجمعة مابين فراغ الامام من
الخطبة الى ان يستوى الناس فى الصفوف
ساعتى كه دعا در آن مستجاب است روز جمعه و فاصله ميان پايان خطبه ، تا
به صف ايستادن مردم مى باشد. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 41).
1254 - بى احترامى به نمازگزاران
عن عبدالله بن بسر و عن جابر:
ان رجلا دخل المسجد يوم الجمعة و رسول الله -صلى
الله عليه وآله - يخطب فجعل يتخطى رقاب الناس فقال : اجلس فقد اذيت و
انيت الناس
عبدالله بن بسر و جابر گويند، مردى روز جمعه وارد مسجد شد، در حالى كه
رسولخدا (ص ) مشغول خواندن خطبه بود، او مردم را لگدمال مى نمود(و از
ميان صفها براى پيدا كردن جا حركت مى كرد) پيامبر (ص ) فرمود: بنشين كه
مردم را اذيت نمودى . (كنز العمال ، ج 7، ص 748، ح 21221).
1255 - رها كردن تجارت :
روى انه كان بالمدينة اذا اذن المؤ ذن يوم
الجمعة نادى مناد حرم البيع حرم البيع ، لقوله ، - عزوجل - يا ايها
الذين امنوا اذا نودى للصلاة من يوم الجمعة فاسعوا الى ذكرالله و ذروا
البيع
(4).
نقل شده كه در مدينه وضع چنين بود، آنگاه كه روز جمعه مؤ ذن اذان مى
گفت ، منادى بر اساس كلام خداوند: ((اى
آنان كه ايمان آورده ايد !آنگاه كه براى نماز از روز جمعه اذان گفته
شد، به سوى خدا بشتابيد، و سوداگرى را رها كنيد))ندا
در مى داد: خريد و فروش حرام شد، خريد، و فروش حرام شد. (وسائل الشيعه
، ج 5، ص 87).
1256 -تقيه در جمعه
قال عن على بن الحسين - عليه السلام -
انه كان يشهد الجمعة مع ائمة الجور تقية ولايعتد
بها و يصلى الظهر لنسفه
امام سجاد (ع ) در نماز جمعه كه به امامت حاكمان جور برگزار مى شد، از
روى تقيه ، شركت مى كرد، ولى به آن اعتنا نمى كرد و نماز ظهر راخود مى
خواند. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 40).
1257 - اجتماع نماز جمعه وعيدهاى فطر وقربان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
قد الجتمع فى يومكم هذا عيدان : فمن شاء اجزااءه
من الجمعة و انا مجمعون
در اين روزتان (جمعه ) دو عيد باهم جمع شده است ، پس هر كس بخواهد نماز
عيد بخواند، بى نياز از جمعه است واما ما نماز جمعه را نيز به پا مى
كنيم . (سنن ابى داود، ج 1، حديث 647/1073).
1258 - مسافرت قبل از نماز جمعه
عن على بن موسى الرضا - عليه السلام - قال :
ما ياءمر من سافر يوم الجمعة قبل الصلاة ان لايحفظه الله تعالى فى سفره
، و لايخلفه و لا يخلفه فى اهله ، ولا يرزقه من فضله
از امام رضا (ع ) نقل شده كه فرمود: كسى كه روز جمعه پيش از نماز جمعه
سفر كنيد، ايمن نيست از اينكه خداوند متعال او را در سفرش حفظ نكند، و
او را در خانواده اش جانشين نشود، و او را از فضلش روزى ندهد.
(بحارالانوار، ج 89، ص 201).
1259 - جمعه در نظر اهل بهشت و اهل جهنم
عن ابى بصير عن احدهما عليهما السلام قال :
اذا كان يوم الجمعة ، و اهل الجنة فى الجنة و
اهل النار، فى النار عرف اهل الجنة يوم الجمة و ذلك انهم يزاد فى
نعيمهم و عرف اهل النار يوم الجمعة و ذلك ان كلهم يبطش بهم الزبانيه
از ابى بصير نقل شده كه امام باقر يا امام صادق - عليهماالسلام -
فرمود: آنگاه كه روز جمعه ، شد و اهل بهشت در باشند و اهل جهنم در جهنم
، اهل بهشت روز جمعه را مى شناسد كه (در آن روز) نعمت آنان افزوده مى
شود، و اهل آتش روز جمعه را مى شناسند، اين از اين جهت است كه شعله آتش
به آنها حمله مى كند. (بحارالانوار، ج 89، ص 283).
1260 - اهميت نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ثلث تعلم امتى ما لهم فيهن لضربوا عليهن بالسهام
: الاذان و الغدو الى الجمعة و الصف الاول
سه چيز است كه اگر امت من فضيلت آنها را مى دانستند، براى (سبقت در)
انجام آن به قرعه متوسل مى شدند و آن عبارتند از:
1 - اذان گفتن
2 - بيرون رفتن به سوى نماز جمعه
3 - صف اول نماز جماعت (مستدرك الوسائل ، ج 1 ص 490، بحارالانوار، ج
89، ص 197).
1261 - مرگ در راه نماز جمعه
عن على - عليه السلام - قال :
ضمنت لستة على الله الجنة منهم رجل خرج الى
الجمعة فمات فله الجنة
از على (ع ) نقل شده كه فرمود: براى شش نفر بهشت را ضامن هستم كه
خداوند به آن ها عطا كند: از آن ها مردى است كه در راه رفتن به نماز
جمعه بميرد. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 11).
1262 - به نماز جمعه برويد !
عن عبدالملك قال :
قال لى ابوجعفر - عليه السلام - مثلك يهلك و لم
يصل فريضة فرضها الله ، قال : قلت : كيف اصنع ؟ قال : صلوا جماعة ،
يعنى صلاة الجمعة
از عبدالملك نقل شده كه گويد: امام باقر (ع ) به من فرمودند: همچون
تويى بميرد و واجبى را كه خداوند واجب كرده ، به جانياورد؟ گويد: عرض
كردم : چه كنم ؟ فرمود: نماز را با جماعت بخوانيد، يعنى نماز جمعه را
به جا بياوريد. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 12).
1263 - ترس از عدم حضور در نماز جمعه
نهى على - عليه السلام - ان يشرب الدواء يوم
الخميس مخافة ان يضعف من الجمعة
على (ع ) از خوردن دارو و در روز پنج شنبه نهى فرمود: مبادا (به دليل
سستى ) از حضور در نماز جمعه ناتوان شود. (بحارالانوار، ج 89، ص 197).
1264 - نماز جمعه و مسافرت
قال على - عليه السلام -
و لاتسافر فى يوم جمعة حتى تشهد الصلاة الا
فاصلا فى سبيل الله ، او فى امر تعذر به
پيش از حضور در نماز جمعه سفر مكن ، مگر اينكه كار واجبى (مانند جهاد)
در راه خدا انجام دهى ، يا به سراغ كارى بروى كه شرعا معذور باشى .
(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 1070، 1069).
1265 - اهميت شب و روز جمعه
عن النبى -صلى الله عليه وآله - قال :
ان ليلة الجمعة و يوم الجمعة اربع و عشرون ساعة
، لله ، - عزوجل - فى كل ساعة ست ماءة الف عتيق من النار
از پيامبر (ص ) نقل شده كه فرمود: همانا شب جمعه و روز جمعه ، بيست و
چهار ساعت است كه خداوند در هر ساعت ششصد هزار تن را از آتش آزاد مى
كند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 55).
1266 - عن على - عليه السلام - قال :
لاتسافر فى اليوم الجمعة حتى تشهد الصلاة الا
فاصلا فى سبيل الله او فى امر تعذر فيه
از على (ع ) نقل شده كه فرمود: در روز جمعه مسافرت نكن مگر در راه
خدايا در امرى كه معذور هستى . (بحارالانوار، ج 89، ص 199).
1267 - حق روز جمعه
عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :
ان للجمعة حقا واجبا فاياك ان تضيع او تقصر فى
شى ء من عبادة الله و التقرب اليه بالعمل الصالح ، و ترك المحارم كلها،
فان الله يضاعف فيه الحسنات ، و يمحوفيه السيئات و يرفع فيه الدرجات و
يومه مثل ليلده فان الستطعت ان تحييها بالدعاء و الصلاد فافعل ، فان
الله يضاعف فيه الحسنات و يمحوفيه السيئات ، وان الله واسع كريم
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمود: براى جمعه حقى است واجب ، بترس از
اينكه آن را ضايع كنى ، يا در چيزى از پرستش خدا، ونزديكى جستن به سوى
او با عمل شايسته و ترك كردن همه حرامها كوتاهى كنى ، زيرا خداوند در
آن نيكيها را مى افزايد و گناهان را محو مى سازد و در آن مقامها را
بالا مى برد و روز آن مانند شبش هست واگر توانستى آن را با دعا و نماز
احيا كنى ، بكن زيرا خداوند در آن نيكى ها را مى افزايد و گناهان را
محو مى كند، همانا خداوند بسيار بخشنده و كريم است . (بحارالانوار، ج
89، ص 275).
1268 - افضل روزها
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ما طلعت الشمس بيوم افضل من يوم الجمعة ، و ان كلام الطير فيه اذا لقى
بعضها بعضا: سلام سلام يوم صالح
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمودن خورشيد به روزى طلوع نكرد كه از
روز جمعه افضل باشد، آنگاه كه مرغان در آن روز به هم مى رسند گويند،
سلام ، سلام ، روز مبارك است . (بحارالانوار، ج 89، ص 273).
1269 - نماز جمعه و زندانيان
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ان على الامام ان يخرج المحبسين فى الدين يوم
الجمعة الى الجمعة و يوم العيد الى العيد و يرسل معهم فاذا قضوا الصلاة
و العيد ردهم الى السجن
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمود: همانا برعهده امام است آنان را كه
زندانى هستند روز جمعه به نماز و روز عيد به نماز عيد بيرون آورد و
ماءمورها را با آنان بفرستند، آنگاه كه نماز را خواندند آنها را به
زندان برگردانند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 36).
ب ) ترك نماز جمعه
1270 - كار در وقت نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من استاءجر اجيرا فلا يحسبه عن الجمعة فياءثم
هركس كارگرى را به كار گمارد، او را از رفتن به نماز جمعه منع نكند، كه
مرتكب گناه شده است . (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 7).
1271 - ترك نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
من ترك ثلاث جمع متعمدا من غير علة طبع الله على قلبه
كسى كه سه مرتبه عمدا وبدون جهت نماز جمعه را ترك كند، خداوند قلب او
را مهر مى زند. (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 427).
1272 - نتيجه ترك نماز جمعه
قال على - عليه السلام -
من ترك الجمعة ثلاثا متتابعة لغير علة كتب
منافقا
هركس كه سه نوبت پياپى نماز جمعه را بدون عذر ترك نمايدت در زمره
منافقان به شمار مى رود. (مستدرك الوسائل ، ج 8، ص 407، ميزان الحكمه ،
ج 5، ص 427).
1273 - ترك جمعه بدون عذر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من ترك الجمعة ثلاث مرات من غير علة ولا مرض ولا
عذر طبع الله على قلبه
هر كس سه بار نماز جمعه را بدون آن كه بيمارى يا عذر ديگرى داشته باشد،
ترك گويد، خداوند بر قلبش مهر مى زند. (كنزالعمال ، حديث 21147).
1274 - كفاره ترك جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من فاتته الجمعة بغير عذر فليتصدق بدرهم او نصف
درهم اوصاع حنطة او نصف صاع
(قدامة بن وبره روايت كرده كه ) پيامبرگرامى (ص ) فرمود: هر كسى كه سه
نماز جمعه را بدون عذر از دست دهد، بايد يك درهم يا نيم درهم ، يك صاع
يا نصف صاع گندم صدقه دهد. (كنزالعمال ، حديث 21139).
1275 - بى اعتنايى به نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من ترك ثلاث جمع تهاونا بها، طبع الله على قلبه
هر كسى كه نماز جمعه را سه بار و از روى سهل انگاير و بى اعتنايى ترك
كند، خداوند بر قلب او مهر مى زند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 6،
كنزالعمال ، حديث 21133).
1276 - مهر نفاق بر قلبها
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لينتهين اقوام عن ودعهم الجمعات او ليختمن الله
على قلوبهم ثم ليكونن من الغافلين
از ترك جمعه بپرهيزيد كه در غير اين صورت بر قلبهاى شما مهر نفاق زده
خواهد شد، و در صف غافلان قرار خواهيد گرفت .(كنزالعمال ، حديث 21134).
1277 - سبك شمردن نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لايزال العبد متهاونا بالجمعة حتى يغضب الله
عليه
بنده اى كه نماز جمعه را سبك بشمارد، خداوند بر او خشم گيرد.
(كنزالعمال ، حديث 21155).))
ج ) آثار نماز جمعه
1278 - ثواب نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان لكم فى كل جمعة حجة و عمرد فالحجة الهجيرة
للجمعة و العمرة انتظار العصر بعد الجمعة
هر روز جمعه براى شما ثواب يك حج و يك عمره است ، حج شما شتاب و مبادرت
به نماز جمعه و عمره است ، حج شما شتاب و مبادرت به نماز جمعه و عمره
شما انتظار اقامه نماز عصر پس از نماز جمعه است . (كنزالعمال ، ج 7، ص
737، حديث 21173).
1279 - تاءثير نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
ما من قدم سعت الى الجمعة الا حرم الله جسدها
على النار
هرگامى كه به سوى نماز جمعه برداشته شود، خداوند آتش دوزخ را بر صاحب
آن گام حرام مى كند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 3).
1280 - آزادى از آتش
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان الله تعايل فى كل يوم جمعة ست ماءة الف عتيق
يعقتهم من النار كلهم قداستو جبوا النار
همانا خداوند در هر روز جمعه صدهزارنفر را، كه تمامى آن ها مستحق جهنم
مى باشند از آتش دوزخ آزاد مى كند. (كنزالعمال ، حديث 31034).
1281 - اشتياق مسافر به نماز جمعه
عن الصادق جعفر بن محمد عن ابيه عليهم السلام :
ايما مسافر صلى الجمعة رغبة فيها وحبا لها اعطاه
الله - عزوجل - اجر مائة جمعة للمقيم
هر مسافرى كه از روى اشتياق نماز جمعه بخواند، خدا به او اجر صد نماز
جمعه مقيم را بدهد. (امالى شيخ صدوق ، ص 11، وسائل الشيعه ، ج 5، ص
36).
1282 - نماز جمعه كفاره گناهان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الجمعة كفارة لمابينها و بين الجمعة التى قبلها،
و زيادة ثلاثة ايام
نماز جمعه كفاره گناهان ميان اين جمعه و جمعه قبل و سه روز پيش از آن
مى باشد. (كنزالعمال ، حديث 21088).
1283 - افزايش حسنات و محو گناه در روز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان يوم الجمعة سيدالايام يضاعف الله فيه الحسنات
و يمحو فيه السيئات و يرفع فيه الدرجات و يستجيب فيه الدعوات و يكشف
فيه الكربات و يقضى فيه الحوائج العظام
به درستى كه روز جمعه سرور روزها است ، وخداوند در آن روز حسنات را
مضاعف و گناهان را محو مى كند و درجات را بالا برده و دعاها رامستجاب
مى نمايد و گرفتاريها را برطرف و حاجات سنگين را برآورده مى سازد.
(اصول كافى ، ج 3، ص 414).
1284 - نماز جمعه سبب نزديكى به خدا
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يجلس الناس من الله يوم القيامة على قدر رواحهم
الى الجمعات الاول والثانى و الثالث
روز قيامت مردم نزديك خداوند متعال به اندازه رفتن آنها به نماز جمعه
مى نشينند، هركس اول برود در مرتبه اول از نزديك مى نشيند سپس دوم و
سوم ، يعنى از كرامت خداوند و ساير مهربانى هاى او. (مستدرك الوسائل ،
ج 6، ص 31).
1285 - كفاره گناهان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الجمعة الى الجمعة و الصلوات الخمس كفارات لما
بينهن ما اجتنب الكبائر .
نماز جمعه تا نماز جمعه ديگر و نمازهاى پنجگانه ، كفاره گناهان ميان
جمعه ها است تا وقتى كه از گناهان كبيره دورى نمايد.(كنزالعمال ، ج 7،
ص 720، ح 21089).
1286 - آسوده از سؤ ال در قبر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ما من مسلم يموت يوم الجمعة او ليلة الجمعة الا
وقاه الله تعالى فتنة القبر
هر مسلمانى روز جمعه بميرد، خداوند او را از سؤ ال نكير و منكر نگه مى
دارد. (كنزالعمال ج 7، ص 709، ح 21045).
1287 - كفاره گناهان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الغسل يوم الجمعة كفارة و المشى ء الى الجمعة كل
قدم منها كعمل عشرين سنة فاذا فرغ من صلوة الجمعة اجيز بعمل ماءتى سنة
غسل روز جمعه كفاره گناه است ، و هر گامى كه به سوى نمازجمعه برداشته
مى شود، برابر عمل بيست سال است ، و چون از نماز جمعه فارغ شود به
پاداش عبادت دويست سال نايل گردد. (كنزالعمال ، حديث 2109).
1288 - روز جمعه ملائكه بر درب مساجد
عن ابى سعيد عن النبى -صلى الله عليه وآله -
اذا كان يوم الجمعة قعدت الملائكة على ابواب
المسجد فيكتبون من جاء من الناس على قدر منازلهم ، فرجل قدم جزورا و
رجل قدم بقرة و رجل قدم شاة و رجل قدم دجاجة و رجل قدم عصفورا و رجل
قدم بيضة فاذا اذن المؤ ذن و جلس الامام على المنبر طووا الصحف و دخلوا
المسجد يستمعون الذكر
چون روز جمعه فرا رسد، ملائكه بر درب مساجد نشسته و نام هركس از مردم
را كه به مسجد آيد، متناسب با موقعيت و منزلت اويادداشت نمايند. مردى
ثوابش به اندازه اى باشد كه گويا شترى در راه خدا داده و ثواب ديگرى به
قدر قربانى گاوى وثواب فردى به اندازه هديه گوسفندى و ثواب مردى به قدر
انفاق مرغى و ثواب ديگرى برابر با دادن گنجشك و پاداش مرد ديگر به قدر
بخشش تخم مرغ باشد، و وقتى مؤ ذن اذان گويد و امام جمعه در جايگاه قرار
گيرد، دفاتر ثبت نام برچيده شود وفرشتگان براى شنيدن ذكر (خطبه يا...)
داخل مسجد مى شوند. (كنزالعمال ، ج 7، ص 712، ح 21056)
1289 - كار و نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
من استاءجر اجيرا ثم حبسه عن الجمعة يبؤ باءثمه
، و ان كان هو لم يحبسه اشتركا فى الاجر
هركس كارگرى (در روز جمعه ) به كار گمارد سپس او را از شركت در نماز
جمعه منع كند، گناه او را بر عهده گرفته است و اگر وى را از شركت در
نماز جمعه باز ندارد (و كارگر در نماز شركت كند) كارگر و كارفرما در
ثواب آن نماز شريك هستند. (التهذيب ، ج 2، ص 175).
1290 - شب معراج
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لما اسرى بى الى السماء ليلة المعراج راءيت تحت
العرش سبعين الف مدينة ، كل مدينة كدنياكم ، و ملائكة ناشرى ، اجنحتهم
، يسبحون الله و يهللونه و يقولون : اللهم اغفر للذين يحضرون صلوة
الجمعة اللهم اغفر للذين يغتسلون يوم الجمعة
وقتى كه شب معراج مرا به آسمان بردند، زير عرش خدا هفتاد هزار شهر را
ديدم كه هر شهرى همانند دنياى شما بود. و فرشتگانى را ديدم كه
بالهايشان را گسترده بودند و خدا را تسبيح و تهليل مى كردند و مى
گفتند: خدايا كسانى را كه در نماز جمعه حاضر مى شوند بيامرزد، خدايا
كسانى را كه روز جمعه غسل مى كنند، رحمت كن . (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص
10 و 11).
1291 - نماز جمعه و هراس روز قيامت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ما من مؤ من مشى بقدميه الى الجمعة الا خفف الله
عليه اهوال يوم القيامة بعد ما يخطب الامام ، و هى ساعة يرحم الله فيها
المؤ منين و المومنات
هر مؤ منى كه پياده به نماز جمعه برود، خداوند (پس ازخطبه امام )هراس
روز قيامت را براى او سبك سازد، چرا كه اين ساعت همان ساعتى است كه
خداوند در آن ، مرد و زن مؤ من رامورد رحمت قرار مى دهد. (مستدرك
الوسائل ، ج 6، ص 41).
1292 - كسانى كه به نماز جمعه نمى روند
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لقد هممت انا مر رجلا يصلى بالناس ثم احرق على
رجال يتخلفون عن الجمعة بيوتهم
هر آينه دستور دهم مردى راكه براى مردم امامت نماز جمعه كند، و مردم از
شركت در نماز جمعه سرباز زنند، سزاوار و به جا است كه خانه آنان را آتش
زنم . (كنزالعمال ، حديث 21131).
1293 - نماز جمعه و بشخودگى گناهان
عن رسوله -صلى الله عليه وآله -
من اتى الجمعة ايمانا و احتسابا استاءلف العمل
هركس از نظرايمان و طلب پاداش آخرت به نماز جمعه بيايد، بندگى خدا را
از سر گيرد (يعنى تمام گناهان گذشته او بخشوده مى شود). (وسائل الشيعه
، ج 5، ص 3).
1294- روز جمعه ملائكه بر درب مساجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يبعث الملائكة يوم الجمعة الى ابواب المساجد
يكتبون الاول فالاول فاذا صعد الامام على المنبر طويت الصحف
فرشتگان روز جمعه فرستاده مى شوند تا بر درب مساجد ايستاده و نام شركت
كنندگان در نماز جمعه را به ترتيب ورود به مسجد بنويسند و هنگامى كه
امام جمعه بر روى منبر (جايگاه خطبه ) قرار گرفت ، دفاتر ثبت نام
برچيده مى شود. (كنزالعمال ، حديث 21056).
1295 - نفرين فرشتگان
عن النبى -صلى الله عليه وآله - قال :
من سافر يوم الجمعة عليه ملكان ان لايصاحب فى
سفره ، ولا تقضى له حاجة
هر كس كه در روز جمعه مسافرت كند، دو فرشته به وى نفرين مى كنند: در
سفرش يارى نشود وبراى او حاجتى برآورده نگردد. (بحارالانوار، ج 89، ص
214).
1296 - در فضيلت روز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يوم الجمعه سيدالايام و اعظم عندالله من يوم
الاضحى و يوم الفطر
پيامبر خدا -صلى الله عليه وآله - فرمود: روز جمعه آقاى روزهاست و نزد
خدا از روز عيد قربان و روز عيد فطر بزرگتر است (و اين امر اهميت نماز
جمعه و بزرگى و ثواب آن را مى رساند). (بحارالانوار، ج 89، ص 267).
1297 - بخشودگى چهار گروه
عن رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اربعة يستاءنفون العمل : المريض اذا برء و
المشرك اذا اسلم ، و الحاج اذا فرغ و المنصرف من الجمعة
چهار نفر بندگى از سرگيرند (يعنى گناهان گذشته آنها بخشوده مى شوند):
بيمار آنگاه كه خوب شود، و مشرك آنگاه كه اسلام آورد، حج گزارنده آنگاه
كه فارغ شود، و كسى كه از نماز جمعه برگردد.(بحارالانوار، ج 89، ص 197)
1298 - وضو براى نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من توضاء فاءحسن ثم اتى الجمعة فدنا و انصت و
استمع غفر له مابينه و بين الجعة الاخرى ، و زيادة ثلاثة ايام
هركس وضو بگيرد و وضو را نيكو انجام دهد، سپس به نماز جمعه بيايد و به
خطبه ها گوش فرادهد، گناهان وى در فاصله ميان آن جمعه و جمعه ديگر و سه
روز بيشتر از آن بخشيده شود. (سنن ابن ماجد، ج 1 حديث 196/1076).
1299 - برترى جمعه هاى ماه رمضان
عن جابر قال ابوجعفر - عليه السلام -
ان لجمع شهر رمضان لفضلا على جمع سائر الشهور
كفضل رسول الله -صلى الله عليه وآله - على سائر الرسل
امام باقر (ع ) فرمود: همانا براى جمعه هاى ماه رمضان بر جمعه هاى ساير
ماهها برترى است مانند برترى پيامبر خدا (ص ) بر ساير پيامبران
(بحارالانوار، ج 89، ص 83).
1300 - پيشى گيرندگان به سوى بهشت
عن الصادق - عليه السلام - قال :
فضل الله الجمعة غيرها من الايام ، و ان الجنان
لتزخرف و تزين يوم الجمعة لمن اتاها، و انكم لتتسابقون الى الجنة على
قدر سبقكم الى الجمعة ، و ان ابواب السماء لتفتح لصعود اعمال العباد
از امام صادق (ع ) نقل شده كه فرمودن خداوند متعال روز جمعه را بر ساير
روزها برترى داده و بهشت ، روز جمعه براى آنان كه به آن مى آيند زينت
داده مى شود، و شما به اندازه پيشى گرفتنتان به سوى نماز به بهشت پيشى
مى گيريد، و در اين روز درهاى آسمان براى بالا رفتن علمهاى بندگان باز
مى شود. (بحارالانوار، ج 89، ص 213).
1301 - ثواب نماز جمعه براى نمازگزاران
عن عبدالله عباس قال :
اذا كان يوم امر الله تعالى ان ينصب عندالبيت
المعمور منبرا و تحتوشه الملائكة و يؤ ذن جبرئيل و يقدم ميكائيل و
يصلون الملائكة خلفه فاذا فرغوا يقول جبرئيل : الهى و هبت ثواب هذا
الاذن لامة محمد -صلى الله عليه وآله - يقول ميكائيل : و هبت ثواب هذه
الامامة للاءئمة من امة محمد -صلى الله عليه وآله - و تقول الملائكة :
و هبنا ثواب هذعه الصلوة للمصلين من امة محمد -صلى الله عليه وآله -
فيقول الله تعالى تجودون على و انا اولى بالجود و الكرم اشهدكم انى
غفرت ذنوب امة محمد -صلى الله عليه وآله - فيفرقون الى الجمعة الاخرى
ابن عباس مى گويد: هنگامى كه روز جمعه فرا رسد، خداى تعالى امر فرمايد
تا منبرى در بيت المعمور، نصب شود و فرشتگان اطراف آن گرد آيند و
جبرئيل اذان گويد و ميكائيل امامت كند و ملائكه پشت سر او نماز گزارند،
و چون فارغ شوند جبرئيل گويد: خداوندا ثواب اين اذان را به امت محمد
-صلى الله عليه وآله - هديه نمودم ، و ميكائيل گويد: ثواب اين امامت
جمعه را به امامان محمد (ص ) بخشيدم ، و فرشتگان گويند: ثواب اين
نماز(جمعه ) را به نمازگزاران امت محمد (ص ) هديه نموديم ، و خداوند
گويد: شما بر خلق من جود وكرم نموديد و من به جود و كرم سزاوارترم ،
شمارا گواه مى گيرم كه گناهان امت محمد (ص ) را بخشيدم ، آنگاه تا جمعه
ديگر پراكنده مى شوند. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 61)
1302 - فضايل روز جمعه :
عن رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان يوم الجمعة سيد الايام ، يضاعف الله فيه
السيئات و يرفع فيه الدرجات و يستجيب فيه الدعوات و يكشف فيه الكربات و
يقضى فيه الحاجات العظام و هو يوم المزيد، لله فيه عتقاء و طلقاء من
النار، ما دعالله فيه احد من الناس ، و عرف حقه و حرمته الا كان حتما
على الله ان يجعله نم عتقائه و طلقائه من النار، و ان مات فى يومه
وليلته مات شهيدا و بعث امنا و ما استخف احد بحرمته و ضيع حقه الا كان
حقا على الله - عزوجل - ان يصليه نار جهنم الا ان يتوب
از پيامبر خدا -صلى الله عليه وآله - نقل شده كه فرمود: همانا روز جمعه
آقاى روزهاست ، و خداوند در آن نيكيها را زياد گرداند، گناهان را محو
مى نمايد، مقامها را بالا مى برد، دعاها را قبول مى كند، غمها رابرطرف
مى سازد، حاجتهاى بزرگ را روا مى سازد و آن روز، روز افزون است و در آن
روز خداوند مخلوقى را از آتش مى كند در آن روز هر كسى از مردم خدا
بخواند، حق و حرمت آن روز را بشناسد، و بر خداوند واجب است كه او را از
رها شدگان و آزادشدگان از آتش قرار دهد اگر در روز يا شب بميرد، شهيد
مى ميرد، و ايمن برانگيخته مى شود و اگر كسى آن روز را سبك بشمارد و حق
آن را ضايع گرداند، برخداوند عزوجل حق است كه او را بر آتش جهنم داخل
كند، مگر اينكه توبه كند. (بحارالانوار، ج 89، ص 274).
1303 - فرشتگان و نماز جمعه :
عن النبى -صلى الله عليه وآله - قال
اذا كان يوم الجمعة كان على باب المسجد ملائكة
يكتبون الاول فالاول فاذا جلس الامام طووا الصحف ، و جاؤ ا يستمعون
الذكر
هنگامى كه روز جمعه شد، بر در مسجد فرشتگانى باشند كه داخل شونده اول و
دوم را به ترتيب مى نويسند، چون امام به خواندن خطبه شروع كرد، كاغذها
را مى پيچند، و مى آيند به ذكر خداگوش فرا مى دارند. (بحارالانوار، ج
89، ص 12).
1304 - نزول رحمت در روز جمعه
روى المعلى بن خنيس قال :
سمعت اباعبدالله - عليه السلام - يقول : من وافق
منكم يوم الجمعة فلا يشغلن بشى ء غير العبادة فيه يغفر للعباد، و تنزل
عليهم الرحمة
معلى بن خنيس روايت كرده ، گفت : از امام صادق (ع ) شنيدم كه مى فرمود:
هر كس از شما روز جمعه را درك كند، به چيزى جز عبادت نپردازد، زيرا در
آن روز آمرزيده مى شود و بر آنان رحمت نازل مى گردد.(بحارالانوار، ج
89، ص 275).
د) آداب و كيفيت نماز جمعه :
1305 - خطبه جزء نماز است :
قال الصادق - عليه السلام -
انما جعلت الجمعة ركعتين من اجل الخطبتين ، فهى
صلاة حتى ينزل الامام
از اين رو نماز جمعه دو ركعت است كه دو خطبه قبل از نماز به جاى دو
ركعت است و آن دو خطبه جزء نماز است تا خطيب فرود آيد. (وسائل الشيعه ،
ج ، 5 ص 15).
1306 - محدوده نماز جمعه
عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
تجب الجمعة على كل من كان منها على فرسخين
نماز جمعه بر كسى كه در دو فرسنگى آن قرار دارد، واجب است . (وسائل
الشيعه ، ج 5، ص 12).
1307 - استثناء سه گروه از وجوب نماز جمعه
قال على - عليه السلام -
الجمعة واجبة على كل مؤ من الا الصبى و المراءة
و العبد و المريض
نماز جمعه بر هر فرد مؤ من واجب است مگر بر كودك ، زن ، بنده و مريض
(مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 10).
1308 - وقت نماز جمعه :
قال الصادق - عليه السلام -
اذا زالت الشمس يوم الجمعة فابداء بالمكتوبة
وقتى كه زوال در روز جمعه حاصل شد، نماز فريضه را شروع كن . (اصول كافى
، ج 2، ص 42).
1309 - شرط اجراى نماز جمعه در شهر:
قال الصادق - عليه السلام -
لاجمعة الا فى مصر تقام فيه الحدود
نماز جمعه تنها در شهرى كه در آن حدود شرعى اجرا گردد، اقامه مى شود.
(تهذيب ، ج 3، ص 238).
1310 - اعمال قبل از شركت در نماز جمعه :
قال الباقر - عليه السلام -
لا تدع الغسل يوم الجمعة فانه سنة و ثم الطيب و
البس صالح ثيابك وليكن فراغك من الغسل قبل الزوال فاذا زالت فقم و عليك
بالسكينة و الوقار
غسل روز جمعه را مكن ، كه كارى مستحب است و عطر استعمال كن و لباس
شايسته خويش را بپوش و بايد پيش از ظهر از غسل فارغ گردى ، و چون ظهر
شد (براى شركت در نماز جمعه ) بلند شو و بر تو باد به رعايت آرامش و
وقار. (اصول كافى ، ج 3 ص 417).
1311 - آمادگى براى نماز جمعه از روز قبل
عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
و الله لقد بلغنى ان اصحاب النبى -صلى الله عليه
وآله - كانوا يتجهزون للجمعة يوم الخميس ، لانه يوم مضيق على المسلمين
قسم به خداوند، كه شنيده ام كه اصحاب پيامبر از روز پنجشنبه خود را
براى اقامه نماز جمعه آماده مى كردند، چون روز جمعه براى مسلمين محدود
و فشرده بود. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 46) .
1312 - سكوت هنگام خطبه
قال الصادق - عليه السلام -
اذا خطب الايام يوم الجمعة فلا ينبغى لاحد ان
يتكلم حتى يفرغ الامام من خطبته
هنگامى كه امام در روز جمعه خطبه مى خواند شايسته نيست كسى حرف بزند تا
آنگاه كه امام از خطبه فارغ شود. (اصول كافى ، ج 3، ص 421).
1313 - استفاده از منبر در نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا خرج
الى الجمعة قعد على المنبر حتى يفرغ المؤ ذنون
چون رسول خدا -صلى الله عليه وآله - به مصلاى جمعه مى رفت ، بر روى
منبر مى نشست تامؤ ذن از گفتن اذان فارغ گردد. (تهذيب ، ج 3 ص 244).
1314 - نتيجه رعايت آداب نماز جمعه
قال النبى -صلى الله عليه وآله -
من اغتسل يوم الجمعة و مس من طيب امراءته ، ان
كان لها و لبس من صالح ثيابه ثم لم يتخط رقاب الناس و لم يلغ عند
الموعظة كان كفارة لما بينهما و من لغى و تخطى رقاب الناس كانت له له
ظهرا
هركس روز جمعه غسل نمايد، و از عصر همسرش به خود بزند و جامه مناسبى
بپوشد و به هنگام عبور از صفهاى نماز جمعه پاى بر روى لباس و سر و دوش
مردم نگذارد و هنگام خطبه خواندن امام سخن نگويد، نماز جمعه او كفاره
گناهان او در فاصله دو نماز جمعه مى باشد، ولى اگر در بين خطبه ها حرف
بزند بايد نماز ظهر بخواند. (بحارالانوار، ج 81، ص 212).
1315 - وجوب سكوت هنگام خطبه
قال الباقر - عليه السلام -
اذا قام الامام يخطب فقد وجب على الناس الصمت
هنگامى كه امامساءله روز جمعه ) خطبه مى خواند بر مردم واجب است كه
سكوت نمايند. (فروع كافى ، ج 3، ص 421).
1316 - عدالت درامام جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
لا جمعة الا مع امام عدل تقى
نماز جمعه به امامت عادل با تقوا اقامه مى شود.(مستدرك الوسائل ، ج 6،
ص 40).
1317 - نظافت در نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من قلم اظافيره يوم الجمعة و اخذ من شاربه و
استاك و افرغ على راءسه من الماء حين يروح الى الجمعة شيعه سبعون الف
ملك كلهم يستغفرون له و يشفعون له
هر كس ناخنها و شارب خود را در روز جمعه بگيرد، و مسواك زند و چون آهنگ
نماز جمعه كند بر سرش آب بريزد(غسل كند) هفتاد هزار فرشته او را بدرقه
نمايند و جملگى برايش استغفار نموده و شفاعتش كنند.(مستدرك الوسائل ،
ج 6، ص 46).
1318 - چگونه به نماز جمعه برويم
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من اغتسل يوم الجمعة واستاك و مس من طيب كان
عنده و لبس من احسن ثيابه ثم خرج حتى اتى الى الجمعة و لم يتخط رقاب
الناس ثم انصت الى الخطبة كان كفارد ما بينها و بين الجمعة التى قبلها
و زيادة ثلاثة ايام ، لقوله تعالى : من جاء بالحسنة فله عشر امثالها
هركس روز جمعه غسل كرده مسواك زند، و از عطرى كه دارد استعمال نمايد و
بهترين جامه اش را بپوشد، سپس از خانه بيرون رود تا به مصلاى جمعه برسد
و (هنگام گذشتن از صف نمازگزاران ) پا بر دوش آنها نگذارد و سپس به
خطبه گوش فرا دهد، اين عمل او كفاره گناهانى است كه در فاصله ميان آن
جمعه تا جمعه پيشين و سه روز پس از آن از وى سرزده است ، زيرا خداى
تعالى مى فرمايد: هركس كارى نيك انجام دهد ده برابر پاداش دريافت مى
دارد. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 43).
1319 - آداب امام جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
ينبغى للامام يوم الجمعة ان يتطيب و يلبس احسن
ثيابه و يتعمم
سزاوار است براى امام جمعه روز جمعه ، عطر بزند، و بهترين لباس را
بپوشد، و عمامه بر سر بگذارد. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 28).
1320 - آداب نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من اغسل يوم الجمعة و لبس صالح ثيابه و مس من
طيب اهله ، ثم راح الى الجمعة و لم يؤ ذ و لم يتخط رقاب الناس كان
كفارة ما بينه و بين الجمعة الاخرى و زيادة ثلاثة ايام الى ما شاء الله
من الاضعاف ، لان الله يقول : من جاء بالحسنة فله عشر امثالها، و يؤ ت
من لدنه اجرا عظيما بعدالعشر
هركس روز جمعه غسل نمايد وجامه مناسبى بپوشد، و از عطر خانواده استعمال
نمايد، سپس به سوى نماز جمعه راونه گردد، و (در مصلا و مسير حركت )
موجبات اذيت و آزار كسى را فراهم نساخته و پا بر دوش مردم نگذارد اين
عمل او كفاره گناهانى است كه ميان اين جمعه و جمعه ديگر و سه روز پس از
آن ، از او سر زده است و چون خدا خواهد مضاعف كند، زيرا خداوند مى
فرمايد: هركس كار نيك انجام دهد، براى او ده برابر ثواب خواهد بود، و
از سوى خدا به او اجرى عظيم داده خواهد شد، پس از تكيه ده برابر پاداش
يابد. (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 88).
1321 - واجب شدن نماز جمعه
قال الباقر - عليه السلام -
تجب (الجمعة ) على سبعة نفر من المسلمين
وقتى تعداد نمازگزاران به هفت تن رسيد، نماز جمعه واجب مى شود. (وسائل
الشيعه ، ج 5، ص 8).
1322 - نشستن بين دو خطبه
ان النبى -صلى الله عليه وآله - كان يخطب خطبتين
، يجلس بينهما، جلسة ، زاد بشر: و هو قائم
پيامبر اكرم (ص ) در نماز جمعه دو خطبه مى خواند و ميان آن دو كمى مى
نشست ((بشر))مى
افزايد: آن حضرت بين دو خطبه در حالت ايستاده ، مكث و سكوت مى كرد.
(سنن ابن ماجد،، ج 1 حديث 198/1090)
1323 - جمعيت نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
اذا كان قوم فى قرية صلوا اربع ركعات فان كان
لهم من يخطب بهم جمعوا اذا كانوا خمسة نفر، و انما جعلت ركعتين لمكان
الخطبتين
اگر كسانى در جايى بودند كه (به جاى نماز جمعه ) نماز ظهر، بگزارند، و
چنانچه در ميان آنها كسانى باشد كه قادر به خواندن خطبه جمعه باشد
وتعداد حاضران نيز پنج نفر باشد، بايد نماز جمعه بخوانند نماز جمعه به
جهت وجود دو خطبه دو ركعت مقرر شده است . (تهذيب ج 3، ص 238)
1234 - صفوف اول را پر كنيد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان النبى الله -صلى الله عليه وآله - قال :
احضروا الذكر وادنوا من الامام فان الرجل لا يزال يتباعد حتى يؤ خر فى
الجنة و ان دخلها
به نماز جمعه حاضر شويد و نزديك امام بنشينيد، چرا كه يك فرد هر چه از
امام جمعه دور بنشيند در رفته به بهشت در آخر قرار مى گيرد؛ گرچه داخل
آن شود. (سنن ابى داود، ج 1، حديث 663/1108).
1325 - شرايط شروع نماز جمعه
قال الصادق - عليه السلام -
يبداء بالخطبة يوم الجمعة قبل الصلوة ، و اذا
صعد الامام جلس ، و اذن المؤ ذنون بين يديه ، فاذا فرغوا من الاذان قام
فخطب و وعظ ثم جلس جلسة خفيفة ، ثم قال فخطب خطبة اخرى يدعو فيها، ثم
اقام المؤ ذنون للصلوة و نزل فصلى الجمعة ركعتين يجهر فيها بالقرئة
خطبه نماز جمعه پيش از نماز خوانده مى شود و چون امام درجايگاه نماز
قرار گرفت مى نشيند و مؤ ذنها در حضور او اذان مى گويند و هنگامى كه
اذان پايان يافت امام بلند شده و به خواندن خطبه و موعظه مى پردازد، و
در پايان خطبه اول اندكى مى نشيند، سپس بلند مى شود و خطبه ديگر را
ايراد كرده و دعا مى نمايد، سپس اذان گويان اقامه نماز مى گويند، امام
از جايگاه پايين مى آيد و دو ركعت نماز جمعه گزارده و قرائت نماز را
بلند مى خواند. (سنن ابى داود، ج 1، ص 651، حديث 652/1080).
1326 - مردم به چه صورت بنشينند؟
قال على - عليه السلام -
يستقبل الناس الامام (عندالخطبة ) بوجوههم و
يصغون اليه
مردم به هنگام خطبه رو به روى امام مى نشينند و به خطبه او گوش فرا مى
دهند.(مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 102).
1327 - پوشش امام جمعه :
قال الصادق - عليه السلام -
ينبغى للامام الذى يخطب الناس يوم الجمعة ان
يلبس عمامة فى الشتاء و الصيف و يتردى ببرد يمنى او عدنى و يخطب و هو
قائم يحمدالله و يثنى عليه ثم يوصى بتقوى الله و يقرء سورة من القرآن
صغيرة ثم يجلس ثم يقوم فيحمد الله و يثنى عليه و يصلى على محمد -صلى
الله عليه وآله - و على ائمة المسلمين و يستغفر للمؤ منين و المؤ منات
فاذا فرغ من هذا اقام المؤ ذن فصلى بالناس ركعتين يقراء فى الاولى
بسورة الجمعة و فى الثانية بسورة النمافقين
شايسته است خطيب (امام ) جمعه در تابستان و زمستان عمامه بگذارد و
عبايى از برد يمنى ياعدنى بپوشد و خطبه را ايستاده ايرادكند، سپس حمد و
ثناى الهى گويد و مردم را به تقوا سفارش نمايد، و (در پايان خطبه )
سوره كوچكى از قرآن بخواند وبنشيند، و بعد (براى خطبه دوم )بلند شود و
حمد و ثناى خدا كند و صلوات بر محمد و بر ائمه مسلمين بفرستد و براى
زنان و مردان مؤ من طلب استغفار نمايد. چون خطبه تمام شد، مؤ ذن اقامه
بگويد، آنگاه امام دو ركعت نماز (در ركعت اول سوره جمعه و در ركعت دوم
سوره منافقون ) بخواند. (اصول كافى ، ج 3، ص 421).
