فـضـيـلـت زيـارتـش

تأكيد و توصيه اي كه نسبت به زيارت قبر حضرت معصومه (س) در روايات ديده مي شود ، شگفت است و ما را به مقام و منزلتش بيشتر واقف مي سازد .

پاداش زيارت مدفن او " بهشت " است . اين ، در بيشتر روايات مربوط به زيارتش آمده است . تشويق به زيارت او از زبان امام صادق (ع) ، امام رضا (ع) ، امام جواد (ع) و ... نقل شده است . سعدبن سعد از امام رضا (ع) در اين باره مي پرسد ، حضرت پاسخ مي دهد :

" مَن زارَها فَلَهُ الجَنَّهُ " . ⁽⁷⁾

"كسي كه اورازيارت كند پاداشش بهشت است " .

از امام جواد (ع) روايت است كه فرمود:

هر كس قبر عمّه ام را در قم زيارت كند ، بهشت براى اوست. ⁽⁸⁾

در حديث ديگري كه سعد روايت مي كند ،‌ چنين است كه امام رضا (ع) از او مي پرسد :

اي سعد ! قبري مربوط به ما اهل بيت نزد شماست؟

پاسخ مي دهد : آري فدايت شوم ، قبر فاطمه ، دختر موسي (ع) آنگاه حضرت مي فرمايد :

آري ! هركس با معرفت به حقّش او را زيارت كند ، بهشت اوست :

" نعم،مَن زارَها عارفاً بِحَقِّها فَلَهُالجَنّةُ

امّا اين شرطِ "عارفاً بِحَقِّها" مهم و در عين حال دشواراست. گرچه امروز ، به تشويق و توصيه امامان ، زائران بسياري همه رو ه در طول سال ، از همه جا به ديدار مرقدش مي آيند و در حرمش و كنار ضريحش رو به قبله مي ايستند و 34 مرتبه "الله اكبر" ، 33 مرتبه "سبحان الله "و 33 مرتبه " الحمدلله " مي گويند ، سپس به خواندن زيارتنامه اش مي پردازند وبوسه بر ضريحش مي زنند و او را در پيشگاه خدا شفيع و واسطه قرارمي دهند ، ولي آيا همه زائران يكسانند ؟ و آيا همه با يك روحيه و احساس و معرفت ف‌به زيارت اين حرم مي آيند و فرازهاي زيارتنامه را مي خوانند ؟

بزرگان دين و مراجع تقليد و اساتيد حوزه و صاحبدلان عارف ، از اين بارگاه رفيع ، توشه ها چيده اند.

توشه زائران از اين زيارت چيست ؟ و آيا همه بهره مي برند ، يا رخي دست خالي از اين " بازار معرفت " بر مي گردند ؟

آنكه به " حرم " مي رود ، بايد " مَحرم " باشد و احترام وليّ خدا را حفظ كند .

كسي كه به " حرم معنويّت " قدم مي گذارد ، بايد

" حُرمت معني" را لمس كند و چون پاي از " مزار " بيرون مي نهد ، حالش تحوّل يافته باشد .

حضور تن و جسم ، ولي غيبت روح و جان ، چه فايده دارد؟!...

زيارتِ عارفانه ،تنها از اهل بصيرت و معرفت بر مي آيد .

بايد ديد فلسفه تأكيد فراوان بر زيارت اولياء دين چيست و در چه صورت ، آن اهداف تربيتي تأمين مي شود؟ ⁽⁹⁾

بزرگان وارسته و عالمان اهل دل ، چگونه زيارت مي كردند ؟

شيوه تشرّف آنان به حرمهاي مطهر ، از جمله بارگاه باصفاي حضرت معصومه (س) الهام بخش و درس آموز است .

شيوه تشرّف آنان به حرمهاي مطهر ، از جمله بارگاه باصفاي حضرت معصومه (س)الهام بخش و درس آموز است .

به اين چند نمونه توجه كنيد :

امام امّت (ع) در سالهاي پيش از تبعيد ، هر روز بعد از درس ، غروب تا موقع نماز ، يك تشرّف مختصر به زيارت حضرت معصومه داشتند و اين كار ، بطور مداوم بود .

علامه طباطبائي (ره) هنگاه روزه ، پيش از افطار، به حرم مشرف مي شد و با بوسه بر مزار اين بانو ، روزه خود را مي گشود .

حكيم عارف ، مرحوم ملاصدراي شيرازي كه مدّتها در روستاي"كهك" قم به سر مي برد ، هرگاه يك مشكل علمي و گِرِه فلسفي برايش پيش مي آمد ،‌يا از حلّ يك مسأله فلسفي در مي ماند ، آهنگ زيارت قبر دختر موسي بن جعفر (ع) مي كرد و فاصله چهار فرسخ تا قم را مي پيمود و در اين زيارت قبر والتجاء و استمداد از روح بلند حضرت معصومه (س) مشكل علمي خود را حل مي كرد و به محل اقامت خود بر مي گشت .

اين بزرگواران ، از " زيارت " چه مي ديدند و چه مي يافتند كه ما نمي يابيم ؟‌ بي شك ، معرفت آنان بيشتر بود ، در نتيجه بهره روحي شان هم از زيارت ، افزونتر بود.

قم ، حرم اهل بيت عصمت است و شوق زيارت قبر اين بانوي عظيم ، دلهاي مشتاق و گامهاي رهپوي را همواره به اين "مرقد" كشانده است .

دريغ است كنار دريا زيستن و تشنه بودن!...

وقتي ديگران براى زيارت حرمش از شهرهاي ديگر مي آيند و حتي زائراني از پاكستان ، كويت ، لبنان ، بحرين و كشورهاي مختلف شيعه نشين زائر قبر او مي شوند ، از ساكنان اين شهر و مردم قم ، كه در كنار اين " كوثر ثاني" از رحمت خدا و بركتهاي او برخوردارند ، انتظاري بيشتر است .

بانوي نجيب عترت! خدا را شاكريم كه طعم محبت شما ر به ما چشانده است .

مي فهميم كه " توسّل " يعني چه . " تبرّك " را لمس مي كنيم و باور داريم . پشتوانه اي داريم كه نامش "شفاعت" است .از سير و سلوكي برخورداريم ، با عنوان " تقرّب " . اينها سرمايه هاي ماست . خدا كند كه اينها را نبازيم .

معصومه عصمت آموز! اي كريمه اهل بيت!

ما هنوز هم محتاجيم و نيازمند . نياز ما به قدر كرم شماست . ما را رها نكنيد .

دوست داريم همچنان اسير شما باشيم ، بسته درگاهتان ، دلبسته مودّتتان .

باري ... زائران حرمش ، هنگام تشرّف بايد خود را ايستاده در برابر آينه اي از كمال و بصيرت و عفاف و علم ببينند و از شايستگيها ، فضيلتها ، ايمان و اخلاقش اسوه و الگو بگيرند .

زيارت ، در اين صورت است كه اثر تربيتي خواهد داشت . اگر براى زيارت ، پاداش و اجر عظيم بخاطر سازندگيهاي آن و تأثير گذاري در فكر ، روح ، اخلاق و زندگي زائر است.

با اين حساب ، حرم فاطمه معصومه ، يك مهد معنوي تربيت روح و مركز تعليم كمال است ؛ اگر زائر را چشمي بينا و قلبي آگاه باشد ...

سـازنـدگي زيـارت

زيارت نمد و نشانه اي از احساس شوق دروني و انسانهاي والا و اولياء خداست . رفتن به زيارت ، دليلي نمي خواهد ، جز همان محبّت قلبي .

آنكه عشق و شوق داشته باشد ، به زيارت هم مي رود .

زيارت ، زبان علاقه و ترجمان وابستگي قلبي است .

وادي زيارت ، وادي عشق و علاقه و عرفان است .

حرم و صحن و ضريح و رواقها و گنبد و گلدسته و ... ظاهر قضيه است . باطن آن ، اداي احترام به مقام والاي امام معصوم و امامزاده گرانقدري است كه در هر مزار آرميده و فضيلتهايش ، جذب كننده دلها و ديده ها به سوي تربت مقدّس آنان است و همان بُعد معنوي و باطني است ه به اين مظاهر ، قداست وحرمت مي بخشد .

وقتي عشق در كار باشد، محبوب و ديدار او و ديار او و هر چيزي است كه منسوب به اوست .

زيارت ، شناخت و معرفت مي آموزد و معرفت ، انسان را به زيارت و ديدار ، مشتاق مي سازد .

اين هر دو ، تأثير متقابل در يكديگر دارند .

وقتي كسي در مدار عشق قرار گرفت و در محيط و قلمرو محبت " الله " و " اولياءالله " وارد شد ، اين محبّت ، پاي او را به زيارتگاهها و مراقد معصومين (ع) مي كشاند .

اولياء خدا هم ، به زائران مشتاق و دلهاي مستعدّ عنايت و توجّه مي كنند و دل و جانشان را با " كيمياي نظر " دگرگون ساخته ، توفيق تشرّف به حضور را برايشان فراهم مي آورند و دست "زائر" را گرفته ، بالا مي برند و به مهمانسراي فيض حضور مي رسانند و بر مائده هاي معنويّت مي نشانند .

زيارت ، زمينه ساز چنين ارتقاي روحي است.

زيارت ، الهام گرفتن از اسوه ها وسرمشق هاست .

براى يافتن شعله عشق خدايي و گرم شدن از حرارت شوق معنوي ، بايد به كانونهاي روشني و منبع نور نزديك شد و گام در حريم " حرم " نهاد .

و بايد عاشق شد ، تا زيارت فراهم گردد .

چه نعمتي بالاتر از اينكه انسان ، مورد توجّه پيشوايان معصوم قرار گيرد و در دنيا از نعمت " زيارت " و در آخرت هم ان شاءالله از " شفاعت " آنان بهره مند گردد! ...

پيشوايان معصوم (ع) ، واسطه هاي فيض اند . بايد براى بهره وري از درياي كرم الهي ، آنان را در پيشگاه خداوند ، واسطه و شفيع قرار داد .

حتّي براى " توبه " و " اصلاح نفس " هم ، كه دل شكستن و پشيماني و تصميم بر ترك گناه و " خوب شده " لازم است ، حرمهاي معصومين ، يكي از بهترين جاها و " توسّل " به آنان ، يكي از مناسبترين زمينه هاست.

آنگاه وقتي كه قطرات اشگ ، از چشمها بر صورت فرو مي غلتد ،

وقتي شانه ها ، از شدّت خشيت و خوف مي لرزد وقتي نگاهها ملتمسانه به حرم يار ، دل را به محبوب نزديك مي سازد ، وقتي زائر ، خود را در پيشگاه يكي از حجّتهاي خدا ، مقصّر و خطاكار و گناه آلود مي بيند ، وقتي دلش مي شكند ، اين دل شكستنها ، گريه ها ، اشكها و توبه ها ، زمينه ساز پاك شدن جان و قلب از رذائل مي گردد و زائرپاك مي شود و آب ديدگان ، گرد و غبار معصيت را از صفحه جانش مي شويد . زلال و باصفا مي شود و به پاكان نزديكتر مي گردد .

خوشا به حال آنكه در اين گونه " اماكن مقدسه " .