ثواب الاعمال و عقاب الاعمال

مرحوم شيخ صدوق (ره )

- ۲۳ -


عقاب من تتبع عثره المومن  
مجازات عيبجويى از مومن  
حديث : 1
بهذاالاسنادعن محمد بن سنان عن ابى الجارود عن ابى برده قال صلى بنا رسول الله صلى الله عليه و آله ثم انصرف مسرعا حتى وضع يده على باب المسجد ثم نادى باعلى صوته يا معشر من آم ن بلسانه و لم يخلص الايمان الى قلبه لا تتبعوا عورات المومنين فانه من تتبع عورات المومنين تتبع الله عورته و من تتبع الله عورته فضحه و لو فى جوف بيته .
ترجمه :
1. ابى برده ميگويد: رسول خدا صلى الله عليه و آله با ما نماز خواند ند. آنگاه بطرف در مسجد رفته ، دست بر در مسجد گذاشته و با بلندترين صداى خود فرمودند: اى كسانى كه با زبان ايمان آورده و ايمان به قلب آنها نرسيده است ! از مومنين عيبجويى نكنيد. زيرا همانا كسى كه در پى يافتن عيوب مومنين باشد، خداوند به دنبال يافتن عيوب او خواهد بود. و كسى كه خداوند عيوب او را جستجو نمايد، او را رسوا خواهد كرد؛ گرچه داخل خانه اش باشد.

 
عقاب المجترى على الله عزوجل  
مجازات جرات پيدا كردن بر خدا  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن محمد بن الحسين عن ابن ابى عمير عن حفص بن البخترى قال قال ابو عبدالله عليه السلام ان قوما اذنبوا ذنوبا كثيره فاشفقوا منها و خافوا خوفا شديدا و جاء آخرون فقالوا ذنوبكم علينا فانزل الله عزوجل عليهم العذاب ثم قال تبارك و تعالى خافونى و اجتراتم .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: عده اى گناهان بسيارى مرتكب شدند ولى پس از مدتى از آن گناهان دورى كرده و از آن گناهان بسيار ترسان بودند. عده اى ديگرى به آنها گفتند: گناهان شما به عهده ما. خداوند عزوجل بر آنها (كه گناه را بعهده گرفته بودند) عذاب نازل نمود. سپس ‍ فرمود: آنان از من ترسيدند. شما بر من جرات پيدا كرديد!

 
عقاب من ينوى الذنب  
مجازات قصد گناه  
حديث : 1
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن جعفر بن محمد بن عبيدالله عن بكربن محمد الازدى عن ابى عبدالله عليه السلام قال ان المومن لينوى الذنب فيحرم رزقه .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: و محققا مومنى بخاطر قصد گناه ، از رزق خود محروم مى شود.

 
عقاب السيئه .  
مجازات گناه  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن احمد بن محمد عن الحسن بن على بن فضال عن عبدالله بن بكير عن بعض اصحابه عن ابى عبدالله عليه السلام قال من هم بالسيئه فلا يعلمها فانه ربما عمل العبد السيئه فيراه الرب عزوجل فيقول و عزتى و جلالى لا اغفر له ابدا.
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: اگر كسى قصد گناه كرد، نبايد آن را انجام دهد. زيرا همانا اى بسا كه بنده گناهى مرتكب مى شود و خداوند عزوجل او را ديده و مى فرمايد: به عزت و جلالم سوگند هيچ گاه تو را نمى آمرزم .

 
عقابل من عمل عملا يطلب به وجه الله فادخل فيه رضى الناس  
مجازات انجام عمل بقصد رضايت خداوند و مردم  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى محمدبن ابى القاسم عن محمد بن على الكوفى عن المفضل بن صالح عن محمد بن على الحلبى عن زراره و حمران عن ابى جعفر عليه السلام قال لو ان عبدا عمل عملا يطلب به وجه الله عزوجل و الدار الاخره فادخل فيه رضى احد من الناس كان مشركا و قال ابو عبدالله عليه السلام من عمل للناس كان ثوابه على الناس ان كل رياء شرك و قال ابو عبدالله عليه السلام قال الله عزوجل من عمل لى و لغيرى فهو لمن عمل له .
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام فرمودند: اگر بنده اى بخاطر رضاى خداوند عزوجل و رسيدن به سراى آخرت كارى را انجام دهد و رضايت كسى از مردم را وارد اين قصد نمايد، مشرك است .
امام صادق عليه السلام نيز فرمودند: كسى كه بخاطر مردم عملى را انجام دهد، پاداشش بعهده مردم است . همانا هر ريايى شرك است .
امام صادق عليه السلام فرمودند: خداوند عزوجل مى فرمايند: كسى كه براى من و غير من عمل كند، آن عمل براى غير من خواهد بود.

 
عقاب قطيعه الرحم و اختلاف القلوب .  
مجازات قطع رحم و پراكندگى دلها  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنا على بن ابراهيم عن النوفلى عن السكونى عن الصادق جعفر بن محمد عن ابيه عن ابائه عليهم السلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله اذا ظهر العلم و احترز العمل و ائتلفت لالسن و اختلفت القلوب و تقاطعت الارحام هنالك لعنهم الله فاصمهم و اعمى ابصارهم .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام از پدرانش عليهم السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: هنگامى كه علم آشكار شود ولى به آن عمل نشود، زبانها يگانه ولى قلبها متفرق شده و مردم قطع رحم نمايند. در اين هنگام خداوند آنان را لعنت كرده ؛ آنان را كر نموده و ديدگانشان را كور مى نمايد (تا حق و حقيقت را نشنوند و نبينند.)

 
عقاب الخيانه و السرقه و شرب الخمر و الزنا  
مجازات خيانت ، سرقت ، شراب خوردن و زنا  
حديث : 1
بهذاالاسناد قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله اربعه لا تدخل بيتا واحده منهن الا خرب و لم يعمر بالبركه الخيانه و السرقه و شرب الخمر و الزنا.
ترجمه :
1. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: چهار چيز است كه وارد خانه اى نمى شود، مگر اين كه آن خانه خراب شده و يا با بركت ، آباد نخواهد شد: خيانت ، سرقت شراب خوردن و زنا.

 
حديث : 2
ابى رحمه الله قال حدثنى عبدالله بن جعفر عن يعقوب بن يزيد عن محمد بن ابى عمير عن هشام بن سالم عن سليمان بن خالد عن ابى عبدالله عليه السلام قال مدمن الخمر يلقى الله عزوجل كعابد و ثن و من شرب منه شربه لم يقبل الله عزوجل و جل صلاته اربعين يوما.
ترجمه :
2. امام صادق عليه السلام فرمودند: شرابخوار مانند بت پرست با خداوند عزوجل ملاقات مى نمايد و كسى كه يك بار شراب بخورد،خداوند تا چهل روز نمازش را قبول نمى كند.

 
حديث : 3
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى الحسين بن الحسن بن ابان عن الحسين به سعيد عن بن ابى عمير عن اسماعيل بن سالم عن ابى عبدالله عليه السلام قال ساله رجل فقال اصلحك الله شرب الخمر شر ام ترك الصلاه فقال شرب الخمر ثم قال اترى لم ذاك قال لا قال لانه يصير فى حال لا يعرف ربه .
ترجمه :
3. شخصى به امام صادق عليه السلام عرض كرد: خداوند تو را در طاعتش ‍ موفق نمايد ! شراب خوردن بدتر است يا نماز نخواندن ؟ فرمودند: شراب خوردن . آنگاه فرمودند: مى دانى چرا؟ عرض كرد: خير. فرمودند: چون حالى پيدا مى كند كه خدايش را نمى شناسد.

 
حديث : 4
ابى رحمه الله قال حدثنى محمد بن ابى القاسم عن هارون بن مسلم عن مسعده بن زياد عن ابى عبدالله عن آبائه عليهم السلام ان النبى صلى الله عليه و آله و سلم قال يجى مدمن الخمر يوم القيامه مزرقه عيناه مسودا وجهه مائلا شقه يسيل لعابه مشدوده ناصيته الى ابهام قدمه خارجه يدهمن صلبه فيفزع منه اهل الجمع اذا راوه مقبلا الى الحساب .
ترجمه :
4. امام صادق عليه السلام از پدرانش عليهم السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: شرابخوار در روز قيامت با چشمانى كور و رويى سياه در حالى مى آيد كه يك طرف بدنش كج ، آب دهانش جارى ، موهاى جلو سرش به انگشت شست پايش بسته شده و دستش از ستون فقرآتش در آمده است ، بطورى كه اهل محشر وقتى او را مى بينند كه براى حساب مى رود، از او به وحشت مى افتند.

 
حديث : 5
ابى رحمه الله عن محمد بن يحيى عن محمد بن احمد عن يعقوب بن يزيد عن مروك بن عبيد عن رجل عن ابى عبدالله عليه السلام انه قال من اكتحل بميل من مسكر كحله الله عزوجل بميل من نار و قال ان اهل الرى فى الدنيا من المسكر يموتون عطاشا و يحشرون عطاشا و يدخلون النار عطاشا.
ترجمه :
5. امام صادق عليه السلام فرمودند: كسى كه با ميلى از مسكر سرمه بكشد، خداوند عزوجل با ميلى آتشين به چشمانش مى كشد. و سيراب شدگان از مسكر در دنيا، تشنه مى ميرند، تشنه محشور مى شوند و تشنه وارد جهنم مى شوند.

 
حديث : 6
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن معاويه بن الحكيم عن ابن ابى عمير عن ابان بن عثمان عن الفضيل بن يسار قال سمعت ابا جعفر عليه السلام يقول من شرب الخمر فسكر منها لم يقبل الله صلاته اربعين يوما فان ترك الصلاه فى هذه الايام ضوعف اليه العذاب لترك الصلاه .
ترجمه :
6. راوى مى گويد از امام باقر عليه السلام شنيدم كه فرمودند: كسى كه مسكر بخورد و مست شو، خداوند چهل روز نمازش را قبول نمى نمايد و اگر در اين مدت نماز نخواند، بخاطر ترك نماز عذابش دو برابر مى شود.

 
حديث : 7
حدثنى جعفر بن على عن ابيه على عن ابيه الحسن بن على بن عبدالله بن المغيره عن العباس بن عامر عن ابى الصحارى عن ابى عبدالله عليه السلام قال سالته عن شارب الخمر قال تقبل منه صلاه مادام فى عروقه منها شى .
ترجمه :
7. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام حكم شرابخوار را پرسيدم . آن حضرت عليه السلام فرمودند: تا زمانى كه ذره اى در رگهايش باشد، نمازش ‍ قبول نخواهد شد.

 
حديث : 8
و بهذاالاسناد عن الحسن بن على عن عثمان بن عيسى عن ابن مسكان عمن رواه عن ابى عبدالله عليه السلام قال ان الله عزوجل جعل للشر اقفالا و جعل مفاتيح تلك الاقفال الشراب و اشر من الشراب الكذب .
ترجمه :
8. امام صادق عليه السلام فرمودند: همانا خداوند عزوجل براى شر چند قفل گذاشته كه كليد اين قفلها شراب است . و دروغ بدتر از شراب است .

 
حديث : 9
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن محمد بن عيسى العبيدى عن النضربن سويد عن يعقوب بن شعيب عن احدهما عليهماالسلام قال ان الله عزوجل جعل للمعصيه بيتا ثم جعل للبيت بابا ثم جعل للباب غلقا ثم جعل للغلق مفتاحا و مفتاح المعصيه الخمر.
ترجمه :
9. راوى از امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام روايت كرده است كه فرمودند: همانا خداوند عزوجل گناه را در خانه اى قرار داده ، براى اين خانه درى گذاشته ، بر اين در قفلى نهاده و براى اين قفل كليدى گذاشته است . كليد گناه شراب است .

 
حديث : 10
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى محمد بن عبدالجبار عن سيف بن عميره عن منصور عن ابى بصير عن ابى عبدالله عليه السلام قال مدمن الزنا و السرق و الشرب كعابد و ثن .
ترجمه :
10. امام صادق عليه السلام فرمودند: كسى كه بر زنا و دزدى و شراب خوردن مداومت مى نمايد، همانند بت پرست است .

 
حديث : 11
حدثنى الحسين بن احمد عن ابيهه عن محمد بن احمد عن على بن اسماعيل عن احمد بن النضر عن عمروبن شمر عن جابر عن عن ابى جعفر عليه السلام قال لعن رسول الله صلى الله عليه و آله فى الخمر عشره غارسها و حارسها و عاصرها و شاربها و ساقيها و حاملها و المحموله اليه و بايعها و مشتريها و آكل ثمنها.
ترجمه :
11. امام باقر عليه السلام فرمودند: رسول خدا صلى الله عليه و آله ده نفر را در رابطه با شراب لعنت كردند: كسى كه (درخت ) آن را (بقصد شراب ) بكارد، باغبان آن ، سازنده آن ، كسى كه هآن را مى نوشد، ساقى آن ، حمل كننده آن ، كسى كه آن را براى او حمل مى كنند، فروشنده آن ، مشترى آن و كسى كه سود آن به جيب او مى رود.

 
حديث : 12
و بهذاالاسناد عن محمد بن احمد عن محمد بن جعفر القمى رفعه الى ابى عبدالله عليه السلام قال الغناء عش النفاق و شرب الخمر مفتاح كل شر و شارب الخمر مكذب بكتاب الله عزوجل ول صادق الله عزوجل لا جتنب محارمه .
ترجمه :
12. امام صادق عليه السلام فرمودند: آواز، آشيانه نفاق و شراب خوردن كليد هر بدى است . شرابخوار تكذيب كننده كتاب خداوند عزوجل است و اگر خداوند عزوجل را تصديق مى كرد، حتما از حرامهاى او دورى مى نمود.

 
حديث : 13
ابى رحمه الله قال حدثنى الحميرى عن هارون بن مسلم عن مسعده بن زياد عن جعفر بن محمد عليهماالسلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله من ادخل عرقا من عروقه شيئا مما يسكر كثيره عذب الله عزوجل ذلك العرق بستين و ثلاثمائه نوع من العذاب .
ترجمه :
13. امام صادق عليه السلام نقل مى نمايند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: كسى كه اندكى از آنچهه بسيار آن مست كننده هاست وارد رگى از رگهايش كند، خداوند عزوجل اين رگ را سيصد و شصت نوع عذاب ، كيفر مى دهد.

 
حديث : 14
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن احمد بن الحسن بن على بن فضال عن عمروبن سعيد المدائنى عن مصدق بن صدقه عن عمار بن موسى عن ابى عبدالله عليه السلام قال سئل عن الرجل اذا شرب المسكر ما حاله قال لا يقبل الله صلاته اربعين يوما و ليس له توبه فى الاربعين و ان مات فيها دخل النار.
ترجمه :
14. از امام صادق عليه السلام پرسيدند: حكم مردى كه مسكر مى خورد چيست ؟ فرمودند: تا چهل روز نمازش قبول نمى شود، در اين چهل روز نمى تواند توبه كند و اگر در اين مدت بميرد به جهنم مى رود.

 
حديث : 15
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى ابراهيم بن هاشم عن عمروبن سعيد المدائنى عن احمد بن اسماعيل الكاتب عن ابيه قال اقبل محمد بن على عليهماالسلام فى المسجد الحرام فنظر اليه قوم من قريش فقالوا هذا له اهل العراق فقال بعضهم لو بعثتم اليه بعضكم فساله فاتاه هشاب منهم فقال له يا عم ما اكبر الكبائر قال شرب الخمر فاتاهم فاخبر هم فقالوا له هعد اليه فلم يزالوا به حتى عاد اليهه فساله فقال له الم اقل لك يا ابن اخ شرب الخمر ان شرب الخمر يدخل صاحبه فى الزنا و السرقهه و قتل النفس التى حرم الله بالحق و فى الشرك بالله افاعيل الخمر تعلوا على كل ذنب كما تعلو شجرتها على كل شجره على دينه طلبا لما فى يديه اخمله الله و مقته عليه و وكله اليه فان هو غلب على شى من دنياه و صار فى يده منه شى نزع الله البركه منهه و لم يوجره على شى ينفقه فى حج و لا عمره و لا عتق .
ترجمه :
15. راوى مى گويد عده اى از قريش محمد بن على عليهماالسلام (امام باقر يا امام جواد) را در مسجد الحرام ديدند و گفتند. مردم عراق اين شخص را مى پرستند. يكى از آنها گفت خوب است شخصى را بفرستيم تا از او چيزى بپرسد. جوانى از آنها نزد حضرت عليه السلام امده و پرسيد: اى عمو ! بزرگترين گناهان كبيره كدام گناه است ؟ آن حضرت عليه السلام در پاسخ فرمودند: خوردن شراب . آن جوان نيز آمد و آنها را از سئوال و جواب خود آگاه كرد. به او گفتند. دوباره سئوالت را تكرار كن و اصرار كردند. دوباره بازگشت و سئوال كرد. امام عليه السلام فرمودند: برادرزاده ! مگر به تو نگفتم خوردن شراب . ههمانا شراب خوردن شرابخوار را به هزنا، دزدى ، آدم كشى ، كه خداوند آن را حرام نموده مگر بحق و شرك به خدا مى كشاند. كارهايى كه شراب انجام مى دهد بيش از هرگناه است ؛ همانگونه كه درخت آن از هر درختى بالاتر مى رود. شد از طريق او مالى بدست آورد، خداوند بركت را از آن مال برمى دارد و اگر مقدارى از آن را در راه حج يا عمره يا بنده آزاد كردن مصرف كند، به او پاداشى عطا نمى نمايد.

 
عقاب من ترك فريضه من فرائض الله او ارتكب كبيره من الكبائر  
مجازات ترك واجب يا ارتكاب گناه كبيره  
حديث : 1
حدثنى على بن احمد قال حدثنى محمد بن جعفر الاسدى قال حدثنى موسى بن عمران النخعى قال حدثنى الحسين بن يزيد النوفلى عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمر قال قلت لابى عبدالله عليه السلام روى عن المغيره انه قال اذا عرف الرجل ربه هليس عليه وراء ذلك شى قال ماله لعنه الله اليس كلما ازداد بالله معرفه فهو اطوع له افيطيع الله عزوجل من لا يعرفه ان الله عزوجل امر محمدا صلى الله عليه و آله بامر و امر محمد صلى الله عليه و آله المومنين بامر فهم عاملون به الى ان يجى نهيه و الامر و النهى عند المومن سواء قال ثم قال لا ينظر الله عزوجل الى عبد و لا يزكيه اذا ترك فريضه من فرائض الله و ارتكب كبيره من الكبائر قال قلت لا ينظر الله اليه قال نعم قد اشرك بالله قال قلت اشرك قال نعم ان الله عزوجل امر بامر و امره ابليس بامر فترك ما امر الله عزوجل به و صار الى ما امر ابليس به فهذا مع البليس فى الدرك السابع من النار.
ترجمه :
1. راوى مى گويد به امام صادق عليه السلام عرض كردم نقل مى كنند كه مغيره گفته است : هنگامى كه انسان خدايش را شناخت ، ديگر تكليفى ندارد، آن حضرت عليه السلام فرمودند: خدا لعنتش كند. چرا چنين گفته است . مگر چنين نيست كه انسان هر چه بيشتر خدا را شناخت از او بيشتر اطاعت مى كند. آيا كسانى كه خدا را نمى شناسند، از او اطاعت مى كنند!؟ همانا خداوند عزوجل با فرمانى به حضرت محمد صلى الله عليه و آله امر نموده و حضرت محمد صلى الله عليه و آله نيز با فرمانى به مومنين امر نموده است و آنها تا رسيدن نهى آن ، به عمل مى كنند. و مومن امر و نهى را مساوى مى داند (همانطور كه به امر عمل مى كند به نهى نيز عمل مى كند.)
آنگاه فرمودند: هنگامى كه بنده اى واجبى از واجبات خداوند را ترك و گناه كبيره هاى از گناهان كبيره را مرتكب شود، خداوند عزوجل به او نگاه نكرده او را پاك نمى گرداند. عرض كردم خداوند به او نگاه نمى نمايد ! فرمودند: بله . زيرا به خداوند شرك ورزيده است . عرض كردم : شرك ورزيده است ! بله . زيرا همانا خداوند عزوجل دستورى داده است و شيطان نيز دستورى داده است و او دستور خداوند را رها و به دستور شيطان عمل كرده است .پس او همراه با ابليس در درك هفتم جهنم (هفتمين طبقه زيرين جهنم ) خواهد بود.

 
عقاب الذين يريدون ان تشيع الفاحشه فى الذين آمنوا  
مجازات دوستداران رواج گناه در ميان مومنين  
حديث : 1
حدثنى محمد بن موسى بن المتوكل رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن يحيى قال حدثنى سهل بن زياد الادمى عن يحيى بن المبارك عن عبدالله بن جبله عن محمد بن الفضيل عن ابى الحسن موسى بن جعفر عليهماالسلام قال قلت له جعلت فداك الرجل من اخوانى يبلغنى عنه الشى الذى اكره له فاساله عنه هفينكر ذلك و قد اخبرنى عنه قوم ثقات فقال لى يا محمد كذب سمعك و بصرك عن اخيك و ان شههد عندك خمسون قسامه و قال لك قولا فصدقه و كذبهم و لا تذيعن عليه شيئا تشينه به و تهدم به مروته فتكون من الذين قال الله عزوجل ان الذين يحبون ان تشيع الفاحشه فى الذنى آمنوا لهم عذاب اليم فى الدنيا و الاخره .
ترجمه :
1. ((محمد بن فضيل )) مى گويد به امام كاظم عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم درباره يكى از برادرانم چيز ناخوش آيندى شنيدم و هنگامى كه به او گفتم انكار كرد. در حالى كه كسانى كه آن مطلب را به من گفتند، افراد مورد اعتمادى بودند. آن حضرت فرمودند: اى محمد ! در رابطه با برادرت گوش و چشمت را تكذيب كن . و اگر پنجاه ((قسامه )) (كه هر كدام پنجاه نفر هستند يا پنجاه بار قسم مى خورند) برايت قسم بخورند و مطلبى را برايت بگويند، تو سخت او را تصديق و آنان را تكذيب كن و خبرى را پخش نكن كه آبروى او را ببرد و شخصيت او را نابود كند. زيرا در غير اين صورت از كسانى خواهى بود كه خداوند عزوجل درباره آنها فرموده است ((همانا براى كسانى كه دوست دارند گناه در ميان كسانى كه ايمان آورده اند رواج يابد، عذابى دردناك در دنيا و آخرت هست )) (156).

 
حديث : 2
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن يعقوب بن يزيد عن على بن اسماعيل بن عمار عن منصور بن حازم قال قال ابو عبدالله عليه السلام قال رسول الله صلى الله عليه و آله من اذاع فاحشه كان كمبتديها و من عير مومنا بشى بشى لا يموت حتى يركبه .
ترجمه :
2. امام صادق عليه السلام نقل مى نمايند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: كسى كه گناهى را رواج دهد، مانند كسى است كه براى اولين بار آن را انجام داده است .
و كسى كه مومنى را به خاطر چيزى سرزنش كند، نمى ميرد تا خود گرفتار آن نشود.

 
عقاب من مات و فى عنقه اموال الناس و عقاب من لا يبالى اين اصابالبول من جسده و عقاب من يحاكى و يغتاب و يمشى بالنميمه .
مجازات با بدهكارى به مردم مردن ، بى اهميتى به نجس شدنبول از بول ، نقل كلام بد، غيبت و سخن چينى
حديث : 1
حدثنى على بن احمد قال حدثنى محمد بن جعفر قال حدثنى موسى بن عمران قال حدثنى الحسين بن يزيد قال حدثنى حفص ‍ بن غياث عن جعفر بن محمد عن آبائه عن على عليهم السلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله اربعه يوذون اهل النار على ما بهم من الاذى يسقون من الحميم فى الجحيم ينادون بالويل و الثبور فيقول اههل النار بعضهم لبعض ما بال هولاء الاربعه قد آذونا على مابنا من الاذى فرجل معلق فى تابوت من جمر و رجل يجر آمعاءة و رجل يسيل فوه قيحا و دما و رجل ياكل لحمه فيقال لصحاب التابوت مابال الابعد قد آذانا على ما بنا من الاذى فيقول ان الا بعد مات و فى عنقه اموال الناس لم يجدلها فى نفسهه اداء و لا وفاء ثم يقال للذى يجر امعاه ما بال الابعد قد آذانا على مابنا من الاذى فيقول ان الا بعد كان لا يبالى اين اصاب البول من جسده ثم يقال للذى يسيل فوه فيحا و دما ما بال الا بعد قد آذانا على مابنا من الاذى فيقول ان الا بعد كان يحاكى فينظر الى كل كلمه خبيثه فيفسد بها و يحاكى بها ثم يقال للذى ياكل لحمهه ما بال الا بعد قد آذانا على ما بنا من الاذى فيقول ان الا بعد كان ياكل لحوم الناس بالغيبه و يمشى بالنميمه .
ترجمه :
1. مام صادق عليه السلام از پدرانش عليهم السلام از اميرالمومنين عليه السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: چهار نفر هستند كه اهل جهنم را علاوه بر آزارهايى كه خود دارند، آزار مى دهند، در جهنم آب جوش خورده و داد و فريادشان بلند است . اهل جهنم به يكديگر مى گويند: اينان چه كرده اند كه علاوه بر شكنجه هايى كه خود داريم ، از شكنجه آنان ما نيز در عذاب هستيم ؟ يكى از آنان در تابوتى از آتش آويزان است . يكى ديگر روده هايش را مى كشند، ديگرى از دهنش ‍ چرك و خون جارى است . آن يكى گوشت خود را مى خورد، به كسى كه در تابوت است مى گويند اى دورترين از رحمت خدا! چه كرده اى كه ما علاوه بر شكنجه هايى كه خود داريم ، از شكنجه تو نيز در عذاب هستيم ؟
مى گويد: بدانيد كه من دورترين از رحمت خدا، در حالى مرگم فرا رسيد كه اموال مردم به گردنم بود و نمى توانستم ديون خود را بپردازم . سپس به كسى كه روده هايش را مى كشد، مى گويند: اى دورترين از رحمت خدا ! چه كرده اى كه ما علاوه بر شكنجه هايى كه خود داريم ، از شكنجه تو نيز در آزار هستيم ؟ بدانيد كه من دورترين از رحمت خدا، اگر بدنم با بول نجس ‍ مى شد، به آن بى اعتنا بودم . آنگاه به كسى كه چرك و خون از دهانش جارى است مى گويند اى دروترين از رحمت خدا ! چه كرده اى كه ما با وجود عذابهايى كه خود داريم ، از عذاب تو نيز آزار مى بينيم ؟ مى گويد: بدانيد كه من دورترين از رحمت خدا، هر سخن بدى را نقل كرده و با آن فساد ايجاد مى كردم . آنگاه به كسى كه گوشت خود را مى خورد مى گويند: اى دورترين از رحمت حق ! چه كرده اى كه ما به وجود شكنجه هايى كه گرفتار آن هستيم ، از شكنجه تو نيز در آزاريم ؟ مى گويند: بدانيد كه من گوشت مردم را با غيبت خورده و سخن چينى مى كردم .

 
عقاب من تعرض لسلطان جائر  
مجازات كسى كه متعرض سلطان ستمكارى شود.  
حديث : 1
حدثنى محمد بن على ماجيوليه رضى الله عنه عن عمهه عن محمد بن على الكوفى عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمر قال قال ابو عبدالله عليه السلام يا مفضل انهه من تعرض لسلطان جائر فاصبابته منهه بليه لم يوجر عليها و لم يرزق الصبر عليها.
ترجمه :
1. مفضل بن عمر مى گويد امام صادق عليه السلام به من فرمودند: اى مفضل ! همانا كسى كه متعرض سلطان ستمكارى شود و حادثه ناگوارى از ناحيه او برايش پيش آيد، پاداشى نداشته و در اين مصيبت ، صبر روزى او نخواهد شد.

 
عقاب من اتاه اخوه فى حاجه فلم يقضها له  
مجازات انجام ندادن كار مسلمان  
حديث : 1
ابى رحمه اللهه قال حدثنى سعد بن عبدالله قال حدثنى عبادبن سليمان عن ابيه هارون بن الجهم عن اسماعيل بن عمار الصيرفى عن ابى عبدالله عليه السلام قال قلت له جعلت فداك المومن رحمه على المومن رحمهه على المومن فقال نعم فقلت و كيف ذلك قال ايما مومن اتاه اخوه فى حاجه فانما ذلك رحمهه من الله ساقها اليهه و سيبها له فان قضى حاجته كان قد قبل الرحمهه بقبولها و ان رده عن حاجته و هو يقدر على قضائهها فانما رد عن نفسه الرحمه التى ساقها اليه و سيبها له هو ذخرت الرحمه الى يوم القيامه فيكون المردود عن حاجته هو الحاكم فيها ان شاء صرفها الى نفسه و ان شاء الى غيره يا اسماعيل فاذا كان يوم القيامه هو الحاكم فى رحمه من الله عزوجل قد شرعت له فالى من ترى يصرفها قال قلت جعلت فداك لا اظنهه يصرفها عن نفسه قال لا تظن و لكن استيقن فانه لا يردها عن نفسه يا اسماعيل من اتاه اخوه فى حاجه يقدر على قضائها فلم يقضهها له سلط الله عليه شجاعا ينهش ابهامه فى قبره الى يوم القيامه مغفورا له او معذبا.
ترجمه :
1. اسماعيل بن عمار صيرفى مى گويد به امام صادق عليه السلام عرض ‍ كردم : فدايت شوم مومن براى مومن رحمت است ؟ فرمودند: بله . عرض ‍ كردم : چگونه ؟ فرمودند: هر مومنى كه بخاطر حاجتى پيش برادرش برود، بدون شك اين فقط رحمتى است كه خداوند برايش آماده هنموده و فرستاده است . اگر حاجت او را بر آورد، بدون شك با قبول آن رحمت حق را پذيرفته ، و اگر با وجود توانايى ، حاجتش را بر نياورد، فقط رحمتى را كه خداوند برايش آماده كرده و فرستاده بود، رد كرده است . و اين رحمت براى روز قيامت ذخيره مى شود و كسى كه حاجتش بر آورد نشد مى تواند درباره آن تصميم بگيرد. اگر بخواهد مى تواند آن را براى خودش بردارد يا به ديگرى بدهد. اى اسماعيل ! در اين صورت كه او اختيار دار آن رحمت است ، فكر مى كنى آن را براى خودش بردارد يا به ديگرى بدهد؟ عرض ‍ كردم : گمان نمى كنم آن را به ديگرى بدهد. فرمودند: گمان نداشته باش . بلكه يقين داشته باشد كه بدون شك آن را براى خودش بر مى دارد. اى اسماعيل ! كسى كه برادرش بخاطر حاجتى پيش او بيايد و او بتواند حاجتش را بر آورد ولى اين كار را انجام ندهد، خداوند در قبرش مارى را بر او مسلط مى كند كه تا روز قيامت انگشت ابهام او را بگزد، خواه آمرزيده باشد يا در عذاب بسر برد.

 
عقاب من مشى فى حاجه اخيه المومن و لم يناصحه  
مجازات به كار نگرفتن تمام توان در انجام كار برادر مومن  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن محمد بن الحسين بن ابى الخطاب عن ابى جميله قال سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول من مشى فى حاجه اخيه المسلم و لم يناصحه فيها كان كمن خان الله و رسوله و كان الله عزوجل خصمه .
ترجمه :
1. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمودند: كسى كه به دنبال حاجت برادر مومنش برود، ولى تمام توان خود را به كار نگيرد، مانند كسى است كه به خدا و رسولش خيانت كرده و خداوند عزوجل دشمن او خواهد بود.

 
حديث : 2
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن احمد بن ابى عبدالله البرقى قال حدثنى ادريس بن الحسن عن مصبح بن هلقام عن ابى بصير قال سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول ايما رجل من اصحابنا استعان به رجل من اخوانه فى حاجه فلم يبالغ فيها بكل جهد فقد خان الله و رسوله و المومنين قال ابى بصير قلت لابى عبدالله عليه السلام ما تعنى بقولك و المومنين قال من لدن امير المومنين صلوات الله عليه الى آخرهم .
ترجمه :
2. راوى مى گويد از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمودند: هر مردى از ياران ما كه برادرش براى كارى از او يارى بخواهد و او با تمام قدرت به او كمك نكند، بدون شك به خدا و رسول او و مومنين خيانت كرده است . عرض كردم : مرادتان از مومنين كيست ؟ فرمودند: از امير الومنين عليه السلام گرفته تا آخرين نفر مومنين

 
عقاب من استعان به مومن فلم يعنه .  
مجازات يارى نكردن مومن بهنگام درخواست او  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى على بن ابراهيم عن ابيه عن اسماعيل بن مرارعن يونس عبدالرحمن عن ابن مسكان عن ابى بصير عن ابى عبدالله عليه السلام قال ايما رجل من شيعتنا اتاه رجل من اخواننا فاستعان به فى حاجه فلم يعنه و هو يقدر ابتلاه الله عزوجل بان يقضى حوائج عدو من اعدائنا يعذبه الله عليه يوم القيامه .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: اگر يكى از برادران ما براى حاجتى پيش يكى از شعيعيان ما برود و براى رفع نيازش از او كمك بخواهد واو با اين كه مى تواند به او كمك كند از كمك كردن به او خوددارى كند، خداوند عزوجل او را به بر آوردن نيازهاى يكى از دشمنان ما گرفتار مى كند و آنگاه در روز قيامت بخاطر اين عمل او را عذاب مى كند.

 
حديث : 2
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن العباس بن معروف عن سعدان بن مسلم عن الحسين بن ابان عن ابى جعفر عليه السلام قال من بخل بمعونه اخيه المسلم و القيام له فى حاجته ابتلى بمعونه من ياثم عليه و لا يوجر.
ترجمه :
2. امام باقر عليه السلام فرمودند: كسى كه از يارى كردن برادر مسلمانش ‍ خوددارى نموده و نيازش را بر نياورد، به يارى كردن كسى كه يارى او گناه است و پاداشى ندارد، گرفتار مى آيد.

 
عقاب من اكتسى و مومن عارى  
مجازات پوشيدن با برهنگى مومنى  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى محمد بن ابى القاسم عن محمد بن على الكوفى عن محمد بن سنان عن فرات بن احنف قال قال بن الحسين عليهماالسلام من كان عنده فضل ثوب فعلم ان بحضرته مومنا محتاجا اليه فلم يدفعه اليه اكبهه الله عزوجل فى النار على منخريه .
ترجمه :
1. امام زين العابدين عليه السلام فرمودند: كسى كه لباس زيادى داشته باشد و بداند در كنار او مومن نيازمندى هست و آن لباس را به او ندهد، خداوند او را به رو در جهنم مى افكند.

 
عقاب من شبع و بحضرته مومن جائع  
مجازات سير شدن در كنار مومن گرسنه  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن احمد بن ابى عبدالله البرقى عن محمد بن على الكوفى عن محمد بن سنان عن فرات بن اخنق قال قال على بن الحسين عليهماالسلام من بات شبعانا و بحضرته مومن جائع طاو قال الله عزوجل ملائكتى اشهدكم على هذا العبد اننى امرته فعصانى و اطاع غيرى و كلتهه الى عمله و عزتى و جلالى لا غفرت له ابدا
ترجمه :
1. امام زين العابدين عليه السلام فرمودند: كسى كه سير بخوابد و در كنار او مومن گرسنه اى باشد، خداوند عزوجل مى فرمايند: فرشتگانم ! شما را بر اين بنده گواه مى گيرم كه به او دستور دادم ، ولى از دستور من سرپيچى كرده و از ديگرى اطاعت كرد. او را به عملش واگذاشته و به عزت و جلالم سوگند، هيچ گاه او را نمى بخشم .

 
حديث : 2
و فى روآيه حريز عن ابى عبدالله عليه السلام قال قال رسول اللهه صلى الله عليه و آله عزوجل ما آمن بى من بات شعبان و اخوه المسلم طاو.
ترجمه :
2. امام صادق عليه السلام نقل مى نمايند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: خداوند عزوجل مى فرمايند: كسى كه سير بخوابد و برادر مسلمانش گرسنه باشد، به من ايمان نياورده است .

 
عقاب من حقر مومنا و استخفف به و اذله  
مجازات فقير مومن ، توهين به او، ذليل كردن او  
حديث : 1
حدثنى محمد بن موسى بن المتوكل رضى الله عنه قال حدثنى عبدالله بن جعفر الحميرى عن محمد بن الحسين بن ابى الخطاب عن الحسن بن محبوب عن المثنى عن ابى بصير عن ابى عبدالله قال لا تحقروا مومنا فقيرا فانهه من حقر مومنا فقيرا و استخفف تعالى و لم يزل ما قتاله حتى يرجع عن محقرته او يتوب و قال و من استذل مومنا و حقره لقله ذات يده و لفقره شهره الله يوم القيامه على رووس الخلائق .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: مومن فقير را تحقير نكنيد. زيرا بدون شك كسى كه مومن فقيرى را تحقير كند و به او توهين نمايد، خداى متعال او را تحقير نموده و تا زمانى كه از كار خود دست بردارد يا توبه كند، مورد دشمنى شديد خداى متعال قرار مى گيرد. و كسى كه مومنى را بخاطر ندارى و فقرش خوار نمايد و تحقيرش كند، خداوند در روز قيامت او را در ميان مخلوقات رسوا مى نمايد.

 
عقاب من اغتيب عنده المومن فلم ينصره .  
مجازات يارى نكردن مومن بهنگام غيبت از او  
حديث : 1
حدثنى محمد بن موسى بن المتوكل رضى الله عنه قال حدثنى عبدالله بن جعفر الحميرى عن محمد بن الحسين عن الحسن بن محبوب عن ابى الورد عن ابى جعفر قال من اغتيب عنده اخوه المومن فنصره و اعانه نصره الله و اعانه فى الدنيا و الاخره و من اغتيب عنده اخوه المومن فلم ينصره و لم يدفع عنهه و هو يقدر على نصرته و عونه حقره الله فى الدنيا و الاخره .
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام فرمودند: كسى كه پيش او از برادر مومنش غيبت شود و او به برادر مومنش كمك كرده و ياريش نمايد، خداوند در دنيا و آخرت او را كمك و يارى مى نمايد و كسى كه از برادر مومنش پيش او غيبت شود و در حالى كه مى تواند او را يارى و كمك كند، كمك و يارى نرسانيده و از او دفاع نكند، خداوند در دنيا و آخرت او را خوار و ذليل مى نمايد.

 
عقاب العجب  
مجازات از خود راضى بودن  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن احمد بن ابى عبدالله عن ابيه عن محمد بن سنان عن العلاء عن ابى خالد الصيقل عن ابى جعفر عليه السلام قال ان الله عزوجل فوض الامر الى ملك من الملائكه فخلق سبع سماوات و سبع الارضين و اشيا فلما راى الاشياء قد انقادت له قال من مثلى فارسل الله عزوجل نويره من نار قلت و ما نويره من نار بمثل انمله قال فاستقبها بجميع ما خلق فتخللت لذلك حتى وصلت اليه لما ان دخله العجب .
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام فرمودند: همانا خداوند عزوجل مقدارى از آفرينش ‍ را بعهده فرشته اى گذاشت و او هفت آسمان و هفت زمين و چيزهاى ديگرى آفريد. و هنگامى كه ديد همه چيز بفرمان اوست ، گفت ، من بى نظيرم . خداوند عزوجل نيز آتش اندكى فرستاد راوى سئوال كرد مثلا چقدر؟ فرمودند: آتشى باندازه بند انگشت و همه چيزهايى كه او آفريده بود به آتش كشيد، فقط بخاطر اين كه هاز خود راضى شده بود.

 
عقاب من تصام عن سائله و تبختر فى مشيه  
مجازات به كرى زدن خود در مقابلسائل و راه رفتن متكبرانه
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن احمد بن ابى عبدالله عن سليمان بن سماعه عن عمه عاصم الكوفى عن ابى عبدالله عن ابيه عليهماالسلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله اذا تصامت امتى عن سائلها و مشت بتبخترها حلف ربى عزوجل بعزته فقال و عزتى لا عذبن بعضهم ببعض .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام از پدرش عليه السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: هنگامى كه امت من خود را در مقابل سائل به كرى زده و متكبرانه راه بروند، خدايم به عزتش سوگند ياد نموده و مى فرمايند: به عزتم سوگند بعضى از آنها را بوسيله بعضى ديگر عذاب مى نمايم .

 
عقاب التباغض و التخاون  
مجازات دشمنى و خيانت نسبت به يكديگر  
حديث : 1
ابى رحمه الله قال حدثنى على بن ابراهيم عن ابيه عن النوفلى عن السكونى عن جعفر بن محمد عن ابيه عن آبائه قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله لا تزال امتى بخير مالم يتخاونوا و ادوا الامانه و آتووا الزكاه و اذا لم يفعلوا ذلك ابتلوا بالحقط و السنين .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام از پدرانش عليهم السلام نقل مى نمايد كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: تا زمانى كه امت من به يكديگر خيانت نكرده ، امانتها را به صاحبانش بازگردانند و زكات بپردازند، در خير خواهند بود، و هنگامى كه اين كارها را انجام ندهند، گرفتار قحطى و خشكسالى مى شوند.

 
عقاب المعاصى  
مجازات گناهان  
حديث : 1
حدثنى محمد بن موسى بن المتوكل رضى الله عنه قال حدثنى عبدالله بن جعفر الحميرى عن احمد بن محمد عن الحسن بن محبوب عن مالك بن عطيه عن ابى حمزه الثمالى عن ابى جعفر عليه السلام قال اما انه ليست سنه امطر من سنه و لكن يضعه حيث يشاء الله ان الله عزوجل اذا عمل قوم بالمعاصى صرف عنهم ما كان قدر لهم من المطر فى تلك السنه الى غيرها من الفيافى و البحار و الجبال و ان الله عزوجل ليعذب الجعل فى جحرها بحبس المطر عن الارض بخطايا من بحضرته و قد جعل الله له السبيل و المسلك الى سوا محلهه اهل المعاصى ثم قال ابو جعفر عليه السلام فاعتبروا يا اولى الابصار ثم قال وجدنا فى كتاب امير المومنين عليه السلام قال رسول الله صلى الله عليه و آله اذا ظهر الزنا كثر موت الفجاه و اذا طفف المكيال اخذهم الله بالسنين و النقض و اذا منعوا الزكاه منعت الارض بركتها من الزرع و الثمار و المعادن و اذا جاروا فى الاحكام تعاونوا على الظلم و العدوان و اذا نقضوا العهود سلط الله عليهم عدوهم و اذا قطعوا الارحام جعلت الاموال فى ايدى الاشرار و اذا يامروا بمعروف و لم ينهوا عن منكر و لم يتبعوا الاخيار من اهل بيتى سلط الله عليهم شرارهم فيدعوا خيارهم فلايستجاب لهم .
ترجمه :
1. امام باقر عليه السلام فرمودند: بدانيد كه هيچ سالى پربارتر از سال ديگر نيست . تنها چيزى كه هست اين است كه نزول باران در هر منطقه اى بستگى به خواست خداوند دارد. بدون ترديد هنگامى كه جامعه اى كه مرتكب گناهان گردند، خداوند عزوجل بارانى را كه براى آنها قرار داده بود، در آن جا نبارانيده و در بيابانهاى وسيع ، درياها و كوهها ديگرى نازل مى گرداند. بدون شك خداوند جعل را در لانه اش بخاطر گناهان مردمى كه در كنار آن هستند، با نبارانيدن باران عذاب مى نمايد. زيرا كه او مى تواند به مكانى كه در آنجا معصيت نمى شود، برود. آنگاه امام باقر عليه السلام فرمودند: اى آگاهان ! پند گيريد. سپس فرمودند: در كتاب امير المومنين عليه السلام آمده است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: هنگامى كه زنا آشكار شود، مرگ ناگهانى زياد مى شود، و زمانى كه كم فروشى كنند، خداوند آنان را با قحطى و كمبود محصولات عذاب مى نمايد و هنگامى كه زكات نپردازند، زمين نيز آنها را از زراعت ، ميوه ها، و معادن خود محروم مى نمايد، و هنگامى كه در قضاوت ، ظلم كنند، در ظلم و تجاوز به يارى يكديگر خواهند پرداخت . و زمانى كه پيمان شكنى كنند، خداوند دشمنانشان را بر آنها مسلط مى نمايد. و هنگامى كه قطع رحم نمايند، اموال در دست اشرار قرار مى گيرد. و زمانى كه امر به معروف و نهى از منكر مسلط مى نمايد و هنگامى كه قطع رحم نمايند، اموال در دست اشرار قرار مى گيرد و زمانى كه امر به معروف و نهى از منكر نكرده و از نيكان اهل بيتم پيروى نكنند، خداوند بدانشان را بر آنها مسلط مى نمايد، و در اين حال نيكان آنها دعا مى كنند، ولى مستجاب نمى شود.