خون حيض خونى است سرخ متمايل به سياهى و يا سرخ رنگ كه هنگام بيرون آمدنش مى پرد و مجرى را مى سوزاند و داراى حرارت است .
و اما خون استحاضه همه اوصافش مخالف اوصاف خون حيض است البته اين نشانيها نشانى غالب حيض ها و استحاضه هاست كه زنان مكلف در بعضى از مواردى كه شك دارند در اينكه خونى كه ديده حيض است يا استحاضه براى تشخيص آن بآنها مراجعه مى كنند و گرنه بسيار مى شود كه هر يك از آن دو صفات ديگرى را داشته باشد.
و هر خونى كه دختر بچه قبل از تمام شدن 9 سالگى ببيند حيض نيست هرچند كه صفات حيض داشته باشد. در استحاضه بودن خونى كه نميداند استحاضه است تا زخم داخلى ترديد هست هرچند كه بعيد نيست حكم استحاضه را داشته باشد و همچنين خونى كه زنان بعد از يائسه شدن ميبيند حيض نيست و در استحاضه بودنش البته اگر احتمال ديگرى نباشد - همان ترديد هست هرچند كه بعيد نيست استحاضه شمرده شود.
زنان در يائسه شدن مختلفند آنهائيكه قريشى (علويه ) هستند بعد از شصت سال و آنان كه غير قريشيند بعد از پنجاه سال يائسه مى شوند و درباره زنى كه نمى داند قريشى هست يا نه ، گفتن اينكه حكم غير قريشى را دارد محل اشكال است و كسيكه شك دارد به حد نه سالگى رسيده يا نه محكوم است به عدم بلوغ همچنانكه كسى كه شك دارد به حد يائسه گى رسيده يا نه بايد بگويد نرسيده ام .
مساءله 1 - اگر از دخترى كه در رسيدنش به حد بلوغ شك دارد خونى با صفات حيض خارج شود در صورتيكه اطمينان بحيض بودن آن دارد بعيد نيست حكم كنيد به اينكه خون او حيض است و خود او بحد بلوغ رسيده و اگر اطمينان نداشته باشد حكم كردن درباره آن محل تاءمل و اشكال است .
مساءله 2 - حيض ديدن با شير دادن جمع مى شود و اما اينكه با حاملگى نيز جمع مى شود يا نه در آن دو قول است كه اقوى اين است كه جمع مى شود هرچند به ندرت اتفاق مى افتد پس اگر چنين اتفاق بيفتد هرچند كه بعد از روشن شدن حاملگى باشد بايد مكلف آن را حيض حساب كند البته اين در صورتى است كه همه شرائط و صفات حيض را داشته باشد، لكن سزاوار نيست در صورتى كه پس از گذشت بيست روز از عادت خون ببيند اينكه احتياط را ترك نمايد و بهتر آنست كه همه تروك حائض را رعايت نموده و هم اعمال مستحاضه را بجاى آورد.
مساءله 3 - هيچ اشكالى نيست در اينكه حائض شدن و ترنب احكام حيض ‍ بمحض بيرون آمدن خون از رحم به خارج تحقق مى يابد هرچند كه زن آن را با انگشت خود و امثال آن بيرون آورد و هرچند كه خون بمقدار سرسوزنى باشد.
همچنانكه هيچ اشكالى نيست در اينكه در بقاء حيض و دوام آن آلودگى باطن كافى است هرچند اندكى باشد بطورى باشد كه اگر پنبه را داخل در مجرى كند پنبه آلوده شود و اما اگر خون حيض از محلى كه دارد حركت كرده تا مجراى رحم نيز آمده ولى خارج نگشته آيا بصرف اين حركت حائض مى شود و احكام حائض بر او مترتب مى شود يا نه محل تاءمل و اشكال است و بهمين جهت احتياط را از دست ندهد هم آنچه بر حائض ‍ حرام است را ترك كند و هم آنچه بر طاهر واجب است انجام دهد و در چنين حالى جائز است مكلف آن خون را از داخل به خارج بياورد(تا حائض يقينى شود و احكام حائض بر او جارى گردد.
مساءله 4 - اگر مكلف در اصل خارج شدن خون حيض از خود شك كند بايد حكم كند باينكه خارج نشده همچنانكه اگر چيزى از او خارج شده و شك كند در اينكه آيا خون است يا چيز ديگر، حكم مى كند به طهارت خودش از حدث و خبث و اما اگر بداند كه رطوبت خارج شده خون است ولى شك دارد در اينكه از محل حيض خارج شده يا از مواضع ديگر، حكم مى كند به طهارت خود از حدث به تنهائى و در اين سه صورت فحص از اينكه اين رطوبت چيست واجب نيست و اگر بداند كه خون از او خارج شده ولى وضع خودش مشتبه است چند صورت دارد كه حكم هر يك در ضمن مسائل آينده روشن مى گردد.
مساءله 5 - اگر خون حيض با خون بكارت مشتبه شود مثلا دختر باكره در حالى كه بكارتش زايل مى شود خون به بيند و شك كند در اين كه از بكارتش است و يا از حيض و يا از هر دو در اينصورت پنبه را داخل در مجرى نموده كمى صبر مى كند و سپس بيرون مى آورد و بهتر و نزديكتر به احتياط آنست كه آن را به آرامى بيرون آورد كه با اين آزمايش مى تواند خون را تشخيص دهد چون اگر خون دور پنبه را آلوده كرده باشد خون بكارت است هرچند كه بصفات حيض باشد و اگر خون بداخل پنبه نفوذ كرده باشد خون حيض ‍ است و اين آزمايش واجب است و اما اين كه در صحت عمل او شرط باشد معلوم نيست و اقوى اين است كه اگر چنين شخصى بعد از آن كه معلومش ‍ شد كه خون نامبرده حيض نيست بتواند نيت قربت كند عملش صحيح است و اگر چنانچه اين آزمايش براى او دشوار باشد بحالت سابقه خود رجوع مى كند اگر قبل از ديدن اين خون طاهر بوده حكم مى كند باينكه باز طاهر است و اگر حيض بوده حكم مى كند به اين كه اين خون نيز حيض ‍ است و اگر نسبت بحالت سابقش جاهل است احتياط نموده آنچه بر حائض ‍ حرام است ترك نموده و آنچه بر طاهر واجب است انجام ميدهد.
مساءله 6 - ظاهر آلوده شدن اطراف پنبه دربكارت و فرو رفتن خون داخل پنبه درحيض همه جا علامت تشخيص آندوست حتى در جائيكه مكلف شك دارد در اينكه اصلا بكارت داشته تا افصاء شود و يا نداشته و وجوب آزمايش در اين فرض نيز خالى ازوجه نيست .
مساءله 7 - اگر خون حيض با خون زخم و كوركى كه داخل مجرى پديد آمده مشتبه شود بعيد نيست كه آزمايش در اينجا نيز واجب باشد در نتيجه اگر معلوم شود خون از سمت چپ خارج شده حيض و گرنه خون زخم است لكن در عين حال ترك احتياط سزاوار نيست حتى در صورتيكه حالت سابقه معلوم باشد بله در صورتيكه آزمايش نامبرده ممكن نباشد بايد طبق حالت سابقه عمل كند و اگر حالت سابقه را نمى داند بايد بين اعماليكه زن طاهر بايد انجام دهد و بين كارهائيكه زن حائض بايد ترك كند جمع نمايد.
مساءله 8 - كمترين مدت حيض سه روز و بيشترين آن مانند كمترين ايام طهر ده روز است پس هر خونيكه كوتاهتر از سه روز و يا طولانى تر از ده روز باشد حيض نيست ، همچنين خونيكه زن بعد از قطع خون محكوم به حيضش ‍ ميبيند چه اينكه بخاطر عادت محكوم بحيض باشد و چه غير آن در صورتيكه بين خون قطع شده و خون جديد ده روز فاصله نشده باشد و بخاطر بيش از ده روز بودن آن دو خون با ايام پاكى در بين نتوان حكم بحيض بودن هر دو كرد چنين خونى نيز حيض نيست بلكه استحاضه است مثال آن كه زن داراى عادت هفت روز در ايام عادتش خون به بيند و سپس ‍ هفت روز پاك باشد و مجددا سه روز خون ببيند خون دومى حيض نيست بلكه استحاضه است .
مساءله 9 - اقوى آن است كه پشت سر هم بودن سه روز در حيض معتبر است پس اين كافى نيست كه سه روز در ضمن ده روز باشد مثل اينكه دو روز حيض ببيند و بعد از آن قطع شود و سپس قبل از تمام شدن ده روز بار ديگر خونى به بيند كه با دو روز اول جمعا سه روز شود لكن در عين حال ترك احتياط به اين كه هر دو وظيفه را انجام دهد سزاوار نيست و در پشت سر هم بودن همين كافى است كه عرف بگويد خون در اين مدت استمرار داشته پس قطع شدن لحظه هاى كوتاه كه بين زنان متعارف است مضر به توالى نيست همچنان كه ظاهر اين است كه تلفيق در ايام كافى باشد باين معنا كه اگر مثلا شروع جريان خون از ظهر روز چهارم ادامه يابد توالى سه روز صادق است .
مساءله 10 - منظور از كلمه (روز) ما بين طلوع فجر تا غروب است پس شبها جزء ايام حيض نيست و بنا بر اين اگر از طلوع فجر تا غروب آفتاب خون ببيند و آنگاه تا طلوع فجر قطع شود و مجددا در ضمن ده روز دو نوبت ديگر از طلوع تا غروب خون ببيند در نظر فقيهى كه توالى را معتبر نمى داند كافى است و از نظر ما كه اعتبار توالى را اقوى مى دانيم كافى نيست پس در صورتى كه مبداء خون اول روز بود بايد در دو شبى هم كه در وسط قرار دارد جريان خون ادامه داشته باشد و اگر مبداء اول شب بوده بايد سه شب و سه روز ادامه پيدا كند و اگر در وسط شب و يا وسط روز شروع شده اين همان تلفين است كه درصورت شروع خون در وسط روز سه شب فاصله مى شود و در صورت شروع آن در وسط شب دو شب و نصف فاصله مى شود.
مساءله 11 - زن حائض يا صاحب عادت است و يا نه و دومى يا زنى است كه براى بار اول حيض مى بيند و يا مكرر ديده ولى به طور نامنظم و يا عادت را فراموش كرده و زن حائض وقتى داراى عادت مى شود كه در دو بار پشت سر هم از روز معين تا روز معين حيض شود هم زمانش معين باشد (مثلا دهه اول هر ماه يا دوم و يا سوم باشد) و هم عددش مثل هم باشد(اين ماه مثلا هفت روز ببيند و ماه بعد نيز هفت روز) و اگر ماه اول و دوم از نظر زمان به تنهائى متفق باشد او صاحب عادت وقتيه است و اگر تنها از نظر عدد منفق باشد صاحب عادت عدديه است واگر از هر دو جهت متفق باشد صاحب عادت وقتيه و عدديه است لكن از آنجا كه تحقق دو فرض اول به صرف منفق بودن در دو ماه خالى از شائبه اشكال نيست و ترك احتياط سزاوار نيست .
مساءله 12 - زنى كه صاحب عادتى شده بدون اشكال با يك بار خون برخلاف عادت ديدن عادتش به هم نميخورد، همچنان كه هيچ اشكالى نيست در اين كه اگر دو بار برخلاف عادت قبليش خون ببيند عادت اولش زائل مى شوددر اين دو فرض هيچ اشكالى نيست ، اشكالى كه هست در زائل شدن عادت اول با چند بار نامنظم خون ديدن برخلاف عادت اول است بعضى گفته اند عادت اول همچنان باقى است مگر وقتى كه دو ماه مثل هم برخلاف آن عادت خون ببيند ولى قول قويتر اين است كه هرچند خونهاى برخلاف عادت از نظر وقت يا عدد مثل هم نباشند عادت اول زائل مى شود البته اين وقتى است كه تخلف از عادت قبلى آنقدر تكرار شود كه از نظر عرف عنوان بى عادتى بر آن زن صادق شود يعنى عرف بگويد كه اين زن عادت معلومى ندارد و اما با دو بار خون غير متمائل ديدن آيا با هم عادت اولش باقى است يا نه محل تاءمل است .
مساءله 13 - زنيكه عادت وقتيه دارد چه عادت عدديه هم داشته باشد و چه نداشته باشد به محضى كه خون ببيند حيض مى شود و بايد عبادت را ترك كندحال چه اين كه خونش نشانيهاى حيض را داشته باشد و چه نداشته باشد و، همچنين اگر يكى دو روز يا بيشتر جلوتر يا عقب تر ببيند به شرطى كه اين تقدم و تاءخر به حدى باشد كه عرف همچنان بگويد اين همان عادت است كه جلو و يا عقب افتاده حال اگر بعدا معلوم شود كه خون عادتش ‍ نبوده چون سه روز ادامه نيافت آنچه از عبادات كه ترك كرده قضاء مى كند.
و اما كسيكه عادت وقتيه ندارد بشرطى به محض ديدن خون حيض مى شود كه خونش نشانيهاى حيض را داشته باشد و گرنه بايد احتياط نموده آنچه بر حائض حرام است ترك كند و آنچه بر مستحاضه واجب است انجام دهدحال اگر اين خونيكه جلوتر ديده تا سه روز ادامه يابد همانرا حيض قرار مى دهد و اگر همچنان تا ده روز ادامه يافت زياده بر عادات را نيز حيض قرار مى دهد و به انجام وظائف حائض اكتفا مى كند و لازم نيست اعمال مستحاضه را هم رعايت نمايد هر چند كه ترك احتياط سزاوار نيست .
مساءله 14 - صاحب عادت وقتيه اگر در همه ايام عادت و چند روز جلوتر و يا در همه ايام عادت و چندى بعد از آن و يا در همه ايام عادت و چندى قبل از آن و بعد از آن خون ببيند در صورتيكه روبرهم آن روزها از ده روز تجاوز نكند همه را حيض قرار ميدهد و اگر تجاوز كند تنها ايام عادتش حيض ‍ است و زائد بر آن استحاضه است .
مساءله 15 - اگر زن سه روز پشت سر هم خون ببيند بعد به كمتر از ده روز قطع شود و سپس سه روز ديگر يا بيشتر خون ببيند در صورتى كه مجموع روزهائى كه خون ديده و روزهائيكه در وسط پاك بوده بيش از ده روز نباشد دو طرف اين مدت حيض حساب نمى شود و ايام پاكيش حمل به حيض ‍ مى شود در نتيجه مجموع ده روز حيض حساب مى شود حال چه اينكه هر دو خون و يا يكى از آندو صفات حيض را داشته باشد و چه نداشته باشد و چه اينكه هر دو خون و يا يكى از آن ها مصادف با ايام عادت باشد يا نباشد.
و اما اگر مجموع از ده روز تجاوز كند و هر يك از دو خون و پاكى در بين كمتر از ده روز باشد آن خونيكه در ايام عادتش اتفاق افتاده حيض قرار مى دهد و ديگرى را استحاضه و همچنين اگر بعضى از يكى از آندو خون در ايام عادت اتفاق افتاده باشد آن خون را حيض قرار ميدهد و آن ديگر را استحاضه و همچنين اگر داراى عادت عدديه است و يكى از دو خون از نظر شماره ايام موافق با عادتش باشد آن را حيض قرار مى دهد و ديگرى را كه شماره ايامش كمتر يا بيشتر از ايام عادتش است استحاضه و اقوى اين است كه اين محك و معيار در تشخيص حيض را مقدم بدارد بر تشخيص حيض از راه صفات خون .
و اما اگر اصلا عادت معينى نداشته باشد و يا اگر دارد هيچ يك از آن دو خون و يا بعضى از آن در ايام عادتش واقع نشده آنوقت صفات خون را معيار قرار مى دهد هر يك از آندو كه آن صفات را داشت حيض قرار مى دهد.
و اگر داراى عادت وقتيه و عدديه هردو باشد و بعضى از خون اول و يا خون دوم در وقت واقع شود ولى عددش مطابق عدد عادت نباشد و آنديگرى عددش مطابق عادت ولى خارج از وقت باشد در هردو خون عمل به احتياط نموده هم آنچه را كه حائض بايد ترك كند ترك مى كند و هم اعمال شخص مستحاضه را بجا مى آورد.
و اگر هر دو خون در نشانيها مثل هم باشند و هيچيك از آندو در وقت عادت واقع نشده باشد نه همه آن و نه قسمتى از آن و نيز هيچيك از آندو از نظر عدد مطابق با عادت نباشد در چنين صورتى احتياط اگر نگوئيم اقوى اين استكه خون اول را حيض قرار دهد و در بقيه ده روز احتياط كند. بنابراين اگر سه روز خون ببيند و سه روز پاك شود و مجددا 6 روز خون ببيند خون اول را حيض قرار مى دهد و در بقيه تا تمام ده روز احتياط مى كندبه اين معنا كه در سه روزى كه پاك بوده كارهائى كه بر زن پاك واجب است انجام مى دهد و كارهائى كه بر حائض حرام است ترك مى كند و در چهار باقيمانده تا آخر ده روز هم محرمات بر حائض راترك مى كند و هم وظائف مستحاضه را بجا ميآورد (و ده روز باقيمانده از شش روز را عمل مستحاضه انجام مى دهد.
مساءله 16 - كسيكه داراى عادت است اگر زائد بر عادتش خون ببيند و از ده روز تجاوز نكند همه را حيض قرار ميدهد.
مساءله 17 - اگر عادتش در هر ماه يك بار است اتفاقا در يك ماه دو بار خون ببيند و بين آندو حداقل طهر يعنى ده روز پاكى فاصله شده باشد اگر يكى از آن دو خون در ايام عادتش اتفاق افتاده آن را حيض قرار ميدهد و در ديگرى بين دو وظيفه جمع مى كند. اگر بصفات حيض باشد نيز حيض است و اما اگر بصفات استحاضه است با جمع بين دو وظيفه احتياط مى كند يعنى (محرمات بر حائض را ترك و واجبات بر مستحاضه را انجام ميدهد) و اگر هر دو در خارج از وقت عادت باشد هر دو را حيض قرار مى دهد چه اين كه صفت حيض داشته باشد و چه نداشته باشد و چه اين كه مختلف باشد هرچند كه احتياط مستحب آنستكه در خون دوم و در صورت دوم كه صفات حيض را نداشته و در صورت سوم در آن خونيكه صفات را ندارد جمع بين دو وظيفه را ترك نكند.
مساءله 18 - متبدئه يعنى زنيكه براى اولين بار خون مى بيند و هم چنين مضطربه يعنى كسيكه وقت و عدد معينى در خون ديدن ندارد و هم چنين زنى كه عادتش ده روز است اگر قبل از ده روز در ظاهر خونش قطع شود و احتمال دهد كه در باطن هنوز باقى است واجب است استبراء كند يعنى پنبه اى و يا چيز ديگرى شبيه آن در داخل فرج قرار مى دهد و لحظه اى صبر كرده سپس بيرونش ميآورد اگر ديد كه پنبه پاك است غسل مى كند و نماز مى خواند و اگر بمايعى زرد رنگ آلوده بو همچنان به حال حيض باقى مى ماند تا پاك شود و يا ده روزش تمام شود پس اگر قبل از تمام شدن ده روزز پاك شد همه آن مدت را حيض قرار ميدهد و اگر از ده روز تجاوز كرد بدستورى كه ميآيد عمل مى كند صاحب عادتيكه عادتش كمتر از ده روز است اگر خون او قبل از تمام عادت در ظاهر قطع شود استبراء مى كند اگر ديد باطنش هم پاك است غسل مى كند و نماز را ميخواند و اگر پاك نبوده صبر مى كند تا عادتش تمام شود و اگر تا آخر عادت خون باقى بود و بعد از آن به كلى قطع شد غسل مى كند و نماز را مى خواند همچنان اگر بعد از تمام شدن عادت خون بظاهر قطع شده بود و او استبراء كرد ديد كه در باطن نيز پاك است غسل مى كند و نماز را ميخواند و اما اگر در راءس عادت قطع نشد و از عادت تجاوز كرد اقوى آنست كه بگوئيم مستحب است براى روشن شدن تكليف تا ده روز عبادت را ترك كند هرچند كه خونش صفات حيض ‍ را داشته باشد و بنابر احتياط واجب است ترك عبادت در يك روز و در زائد بر يك روز احتياط مستحب آنست كه بين دو وظيفه جمع نمايد يعنى محرمات حائض را ترك و وظائف مستحاضه را انجام دهد حال اگر خون از ده روز تجاوز نكرد همه ده روزش حيض است و اگر تجاوز كرد بدستوريكه ميآيد عمل كند.
مساءله 19 - اگر خون از ده روز تجاوز كند چه كم باشد و چه زياد حيض و طهرش به هم خورده و مشتبه شده در اين صورت اگر داراى عادت وقتيه و عدديه هر دو است به مقدار عادتش را حيض قرار مى دهد هرچند كه خونش صفات حيض را نداشته باشد و بقيه را استحاضه قرار مى دهد هرچند كه صفات حيض را دارا باشد.
و اما اگر عادت معلومى نداشته باشد نه از حيث وقت و نه از حيث عدد به اين معنا كه يا اولين بار باشد كه خون مى بيند و يا مضطربه وقتى و عددى باشد و يا وقت و عدد عادتش را فراموش كرده باشدكه در اينصورت اگر رنگ خون مختلف باشد بعضى روزها سياه و يا سرخ باشد و بعضى روزها زرد رنگ بايد براى تشخيص حيض همين صفات را معيار قرار دهد هرچند روزى كه خونش صفت حيض را داشته قرار دهد و مابقى را استحاضه البته به شرطى كه خون داراى صفت حيضيش كمتر از سه روز و يا بيشتر از ده روز نباشد و نيز به شرطى كه بعد از خون داراى صفات استحاضه و كمتر از ده روزش خونى ديگر داراى صفات حيض معارض با حيض قبليش نديده باشد (مثل كسيكه تا آخر پنج روز خون سياه رنگ ديده و پنج روز خون زرد رنگ و بعد ازآن 5 روز خون سياه رنگ ديده باشد.
و اگر خونى كه داراى صفت حيض است كمتر از سه روز و يا بيشتر از ده روز باشد در اينجا رها كردن صفات در اين نوع خون و گفتن اينكه اين زن فاقد تميز است محل اشكال است و بعيد نيست بگوئيم در همان مثالى كه زديم صفات حيض را در خون اول مراعات كند و در كمبود از سه روز و زيادى از ده روز به وظيفه اى كه روايات برايش معنا كرده مراجعه كند و يا به عادت زنان دودمانش عمل نمايد.
و اگر خون بيش از ده روز همه اش به يك رنگ باشد در اين صورت فاقد تميز مى شود و حكمش اين است كه اگر اقاربى از قبيل مادر و خواهر و عمه و غيراينها داراى عادت هاى يكسان ندارد احتياط كند اگر نگوئيم اقوى اين است كه هفت روز از هر ماه را حيض و بقيه را استحاضه حساب كند واگر داراى چنين خويشاوندانى است وميداند كه همه آنان در عادت يكسانند زن مورد بحث اگر مبتدئه است يعنى براى اولى بار خون مى بيند به عادت آنان عمل مى كند و اگر مبتدئه است يعنى براى اولين بار خون مى بيند به عادت آنان عمل مى كند و اگر مضطرئه است يعنى نتوانسته عادتى براى خود بدست بياورد احتياط را ترك نكند يعنى اگر عادت اقارب كمتر و يا بيشتر از هفت روز است در مقدار تفاوت مفروض بين دو وظيفه يعنى وظيفه حائض و وظيفه مستحاضه جمع كند.
مساءله 20 - احتياط واجب اگر نگوئيم اقوى آنست كه فاقد تميز در اولين لحظه اى كه خون مى بيند آنرا حيض حساب كند، حال اگر اقاربى بتفصيلى كه در مساءله قبل گفته شد ندارد تا هفت روز حيض حساب مى كند و اگر دارد بعيد نيست بگوئيم واجب است به تعداد روزهاى عادت آنان حيض بگيرد و به هر حال اگر جريان خون بيش از يك ماه ادامه يافت واجب است كه توافق بين ماهها را رعايت كندباين معنا كه اگر ابتداء جريان خون در ماه اول ، در اول ماه بوده در ماههاى بعد نيز اول ماه را ابتداء حيض مى گيرد و اگر وسط ماه بوده وسط هرماه را ابتداء حيض مى گيرد.
مساءله 21 - كسيكه تنها عادت وقتيه دارد اگر جريان خونش از ده روز گذشت بايد از حيث وقت عادت خود را معيار قرار دهد و از نظر عدد ايام اگر معيارى و تميزى دارد و معيارش با وقت عادتش مطابقت مى كند به همان معيار رجوع كند و اگر چنين معيارى نداردبايد اگر خويشاوندى واجد شرائط بالا دارد بآن ها مراجعه كند و گرنه بايد هفت روز را حيض قرار دهد و آن هفت روز در وقت عادتش باشد.
و كسيكه داراى عادت عددى است و خونش از ده روز تجاوز كرده از حيث عدد بعادت خود رجوع مى كند و اما از حيث وقت اگر خودش معيارى و تميزى كه حيض را از غير حيض مشخص مى كند دارد به آن مراجعه مى كند بشرطى كه معيارش با عدد توافق داشته باشد و اگر معيار با عدد سازگار نيست باز به معيار مراجعه مى كند.
بنابراين اگر معيار چهار روز را حيض نشان داد و عادت پنج روز بود يك روز از عادت كم مى كند و اگر هفت روز حيض را نشان داد دو روز بعادتش ‍ اضافه مى شود و اگر اصلا تميزى ندارد عدد حيض را همانطور كه در سابق گفتيم در همان پنج روز اول قرار ميدهد.
گفتار در احكام حائض <"24">