احكام خريد و فروش
سئوال : آيا احتكار و گرانفروشى از نظر شرعى چه حكمى دارد؟
جواب : احتكار و گرانفروشى و هر عمل كه برخلاف مقررات دولت اسلامى است جايز نيست
سئوال : اشخاصى كه كشاورز نيستند، ولى به نام كشاورز از مسئولين امور تراكتور را به
قيمت ارزانى مىخرند كه در بازار به قيمت گرانتر بفروشند، آيا لازم است آنها را به
مسئولين معرفى كرد يا خير؟
جواب : اگر عمل آنها خلاف مقررات است اطلاع داده شود.
سئوال : آيا فروختن سلاح به كسانى كه براى حفظ خود و يا دفاع از منطقه خود خريد
مىنمايند جايز است يا خير؟
جواب : بدون مراعات مقررات دولت اسلامى جايز نيست.
سئوال : آيا بهره بانكى را مىتوان دريافت كرد و به جنگزدگان كمك نمود؟
جواب : گرفتن پول جايز نيست و اگر گرفت و از شناسائى صاحب آن مأيوس است، بايد به فقير صدقه
دهد.
سئوال : وارد كردن ارز به ايران و خارج كردن آن به وسيله صرّافها يا راههاى ديگر به
منظور رفع نياز به ويژه براى ايرانيان كه مقيم خارج هستند يا كسانى كه از خارج مقيم
ايران هستند، چه صورتى دارد؟
جواب : ورود و خروج ارز در كشور اسلامى بايد طبق مقررات دولت اسلامى باشد و تخلف از آن
جايز نيست.
سئوال : آيا احتكار ارزاق عمومى و اجناس مورد نياز مردم مخصوصاً در شرائط كنونى جنگ
و تحريم اقتصادى حكم شرعى آن چيست؟
جواب : جايز نيست.
سئوال : آيا اجناسى را كه افراد بر حسب مقررات با قيمت دولتى دريافت مىكنند
مىتوانند در بازار آزاد به قيمت بيشتر بفروشند؟
جواب : چنانچه بر خلاف مقررات دولت اسلامى باشد جايز نيست.
سئوال : آيا كسى مىتواند به بهانه آنكه ممكن است گناه بزرگترى را مرتكب شود گناه
كوچكترى را انجام دهد؟
جواب : گناه هر چه باشد چون مخالفت فرمان خداست، بزرگ است و ارتكاب آن به هيچ وجه جايز
نيست و توبه از آن واجب فورى است.
سئوال : كسى نذر كرده كه مبلغى در موردى نظير اطعام و غيره صرف نمايد آيا مىتواند
اين مبلغ را به يكى از حسابهاى ضرورىتر نظير جبهه يا جنگزدگان واريز نمايد؟
جواب : اگر نذر با صيغه معتبر شرعيه بوده بايد بر طبق نذر عمل شود و اگر صيغه نداشته
اختيار با خود شما است.
سئوال : كسى كه در منطقه مسكونى مىخواهد در زمين خود مغازه آهنگرى يا درب و پنجره
سازى و امثال آنها برقرار كند و دولت اسلامى نيز در آنجا مقررات خاصى ندارد آيا
صاحبان منازل مسكونى حق جلوگيرى دارند و تكليف صاحب زمين چيست؟
جواب : در جائى كه دولت اسلامى مقررات خاصى ندارد نمىتوانند از ساختمان كردن مالك در ملك
خود، جلوگيرى كنند ولى مالك بايد از كارى كه موجب اذيت يا ضرر همسايگان باشد احتراز
كند.
سئوال : هرگاه كسى، چك موعدى را به مبلغ كمتر از مبلغ قيد شده در چك بخرد چه حكمى
دارد و همچنين فروش سفته موعدى به مبلغ كمتر جايز است يا خير؟
جواب : فروش چك يا سفته به شخص ثالث به مبلغ كمتر ربا و است.
سئوال : آيا افراد شاغل در يك اداره يا مؤسس مىتوانند از امك مانند اتومبيل، تلفن
و امثال آنها استفادههاى شخصى نمايند؟
جواب : موقف به اجازه قانونى مسئولين مربوطه است و بدون حكم غصب را دارد.
سئوال : اگر خانوادهاى بيش از تعداد خودشان سهميه بگيرند، از نظر شرعى چه حكمى
دارد؟
جواب : خلاف مقررات دولت اسلامى جايز نيست.
سئوال : مبلغى به عنوان بهره به يك بانك پرداخت نمودهام مىتوانم معادل همان مبلغ،
بهرهاى كه از همان بانك به من تعلق گرفته دريافت نمايم؟
جواب : در اين فرض مانع ندارد.
سئوال : كسانى كه به خارج از كشور مىروند و پول غير ايرانى را به صراف داده و در
عوض تومان دريافت مىكنند، اين معامله صحيح است يا خير؟
جواب : تخلف از مقررات دولت اسلامى جايز نيست.
سئوال : آيا كالباس و سوسيس كه در بازار فروخته مىشود حلال است يا حرام؟
جواب : محكوم به طهارت و حليت است، مگر آنكه معلوم شود چيز نجس يا حرامى با آن مخلوط است.
سئوال : آيا گرفتن در صد بسيار كم مانند 1% به عنوان كارمزد صندوقهاى قرض الحسنه
جهت تأمين مخارج صندوق چه صورتى دارد؟
جواب : در صد كارمزد نيست هر چند كم باشد و بهره پول است گر چه به اسم كارمزد گرفته شود
ولى اگر آنچه گرفته مىشود جداً مزدكار و به مقدار متعارف باشد توافق طرفين اشكال
ندارد.
سئوال : آيا دينار (يا پولهاى خارجى ديگر) جايز است توسط صراف تبديل به تومان يا
حواله شود؟
جواب : مقررات دولت اسلامى بايد مراعات شود.
سئوال : يك قالى هفتصد تومانى را با هزار تومان پول فروختن به دوهزار تومان كه شش
ماه ديگر بدهند چگونه است؟
جواب : باطل است.
سئوال : يك چك نهصد تومانى نقد را فروختن به يك چك هزار تومانى يك ماهه چگونه است؟
جواب : باطل است.
سئوال : اگر به قرض ربايى جدى ملكى را خريد و پس از چند سال از منافع كسب قرض را
پرداخت آيا مالك آن ملك مىشود يا نه؟
جواب : مالك ملك مىشود.
سئوال : قرار دادى كه بين ارباب حاجت و دلالها به نام قولنامه معمول است و مبلغى را
معين ميكنند كه هر يك از طرفين حاضر به معامله نشد آن مبلغ را به ديگرى بپردازد آيا
لازم الوفاء است اينگونه قرارداد يا نه؟
جواب : لازم الوفاء نيست مگر اين كه در زمان نوشتن قولنامه معامله واقع شود و شرط مزبور در
ضمن آن قيد گردد.
سئوال : اگر كسى از طرف متولى مغازهاى را در ملكى كه به نام مسجد واگذار شده است
ساختمان نمود به قرار اين كه پنج سال خودش در آن مغازه كسب كند اكنون بعد از پنج
سال سرقفلى مغازه مال كى است؟
جواب : مال مسجد است.
مسائل دفاع
سئوال : براى كسانى كه به تحصيل علوم اسلامى يا علوم جديد اشتغال دارند يا به انجام
وظايف ديگر براى خدمت به جمهورى اسلامى مشغولند آيا رفتن به جبهه جنگ مقدم است
ياآنكه به كار خود ادامه دهند؟ لطفاً وظيفه شرعى را بيان فرمائيد.
جواب : در حال حاضر تمام افرادى كه قدرت دارند به جبهه بروند بايد به مقامات مسئول مراجعه
نمايند و چنانچه تشخيص دادند كه جبهه به آنها نياز دارد واجب به جبهه بروند و بر هر
كار ديگرى مقدم است.
سئوال : اگر در مورد خدمت نظام وظيفه و رفتن به سربازى مادر مخالفت كردند وظيفه
چيست؟
جواب : اگر از نظر مقررات بايد به سربازى برويد، رفتن لازم است و پدر و مادر نبايد مزاحمت
كنند.
سئوال : شخصى از انشعاب آب خانه يا مغازهاش علاوه بر مصرف خودش بدون اجازه سازمان
آب به ديگران هم آب مىدهد و پول آنرا مىگيرد، اين كار براى صاحب انشعاب و براى
كسى كه با دادن پول آب و هزينه انشعاب فرعى از آن آب استفاده مىكند چه حكمى دارد؟
جواب : تصرف در آب مزبور بدون مراعات مقررات دولت اسلامى جايز نيست.
سئوال : اگر صاحب اتومبيلى مقدارى سهميه بنزين ماهانهاش را اضافه بياورد آيا جايز
است به ديگرى بدهد.
جواب : بايد طبق مقررات عمل كند.
سئوال : شخصى كه عضو نيروهاى نظامى و انتظامى نيست و مشمول مقررات دولت جمهورى
اسلامى جهت اعزام به جبهه نمىشود، اگر بخواهد داوطلبانه به جبهه جنگ برود ولى پدر
و مادرش راضى نيستند، از نظر شرعى چه حكمى دارد.
جواب : رضايت والدين معتبر نيست ولى تا رفتن به جبهه از نظر مقررات بر شما متعين نشده
موجبات اذيت ايشان را فراهم نكنيد و با تحصيل رضايتشان اقدام نمائيد.
سئوال : در شرايط حاضر رضايت والدين براى رفتن به جبهه لازم است يا خير؟
جواب : تا موقعى كه جبهه ها نياز به نيرو دارد رفتن به جبهه واجب است و اجازه والدين شرط
نيست.
سئوال : كسانى كه قدرت و توان شركت مستقيم در جنگ و دفاع از اسلام و مسلمين را
ندارند چه وظيفهاى در قبال اين امر واجب دارند؟
جواب : بايد در پشت جبهه خدماتى را كه توان آن را دارند انجام دهند.
سئوال : آيا گرفتن پول و ساعت و امثال آن از كسانى كه در جنگ به اسارت سربازان
اسلام در مىآيند و همچنين از كسانى كه خودشان در جنگ تسليم مىشوند چه حكمى دارد؟
جواب : جايز نيست و حكم غنيمت ندارد و امر آن با دولت اسلامى است.
سئوال : زمنيهاى شخصى مردم عراق كه در مسير پيروزى اسلام و نابودى رژيم كافر و
متجاوز عراق و كوتاه كردن دست آن جنايتكاران از سرزمينهاى اسلامى به طور موقت در
تصرف رزمندگان اسلام قرار مىگيرد از نظر شرعى چه حكمى دارد.
جواب : هر مقدار كه دفاع از اسلام و مسلمين توقف بر آن دارد نه تنها جايز است بلكه واجب و
موجب قرب و رضاى خداوند است.
سئوال : برخورد و رفتار با اسراى جنگى بايد چگونه باشد و آيا كسى مىتواند به خاطر
آنكه اسرا قبلاً در حال جنگ با اسلام بودهاند به آنها توهين نمايد؟
جواب : اهانت به اسرا جايز نيست بلكه بايد نسبت به آنان اخلاق اسلامى مراعات شود.
سئوال : تكليف اسلحههائى كه در ميدان جنگ به دست مىآيد چيست؟ آيا افراد مىتوانند
آنها را براى خود بردارند يا خير؟
جواب : اسلحه را بايد به دولت اسلامى تحويل دهند.
سئوال : نظر امام راجع به قمه زنى و شبيه خوانى و روضه خوانى و عزادارى چيست؟
جواب : در وضع موجود قمه نزنند و شبيه خوانى اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد
مانع ندارد، اگرچه روضه خوانى بهتر است و عزادارى براى سيد مظلومان از افضل قربات
است.
سئوال : داخل شدن در مسجد با پاى عرق كرده كه باعث آلوده شدن فرش مسجد مىشود و بوى
عرق مردم را اذيت مىكند چه حكمى دارد؟
جواب : اگر فرش مسجد آلوده مىشود و مؤمنين اذيت مىشوند اجتناب نمايند.
سئوال : عدهاى با خواندن زيارت و دعا و شركت در مجالس عزادارى مخالفت مىكنند و
مىگويند قرآن خواندن در صورت نفهميدن معانى لغات فايدهاى ندارد و با خواندن قرآن
در مجالس ترحيم نيز مخالفت مىنمايند، نظر امام چيست؟
جواب : خواند زيارات و ادعيه مأثوره و عزادارى براى سيد مظلومان و صلوات بر پيغمبر و آل از
افضل قربات و آدم ساز است، و قرائت قرآن از مستحبات و اهداء ثواب آن به اموات موجب
مثوبت است.
احكام نكاح
سئوال : آيا اطاعت از قوانين دولت اسلامى در همه موارد حتى در مقررات راهنمائى و
رانندگى و ضوابط مربوط به توزيع خوار و بار كه توسط شوراهاى مساجد انجام مىگيرد و
پرداخت ماليات و امثال آنها از نظر شرعى لازم است و عمل نكردن به آنها همانند ديگر
واجبات و محرمات موجب گناه است يا خير؟
جواب : مراعات مقررات دولت اسلامى واجب شرعى است و تخلف از آن گناه است.
سئوال : آيا استفاده مرد از حلقه ازدواج از جنس طلاى سفيد (پلاتين) جايز است؟
جواب : مانع ندارد.
سئوال : اگر زنى جوانى بعد از فوت يا شهادت همسرش ازدواج نكند، آيا مرتكب گناه شده
است؟
جواب : گناه نيست ولى بهتر است ازدواج نمايد.
سئوال : در صورتى كه زن در آمد مكفى داشته باشد آيا شوهر مىتواند از پرداختن نفقه
به همسر خود امتناع ورزد؟
جواب : نفقه زن بر شوهر واجب است گر چه زن در آمد كافى داشته باشد.
سئوال : آيا بعد از انعقاد نطفه از بين بردن آن جايز است يا نه؟
جواب : بعد از انعقاد نطفه جايز نيست.
سئوال : دخترى كه بالغه و عاقله است، و مىخواهد با جوانى مسلمان و متدين ازدواج
كند، ولى پدر به واسطه امور مادى اجازه نمىدهد، آيا دختر بدون اذن پدر مىتواند
ازدواج كند يا خير؟
جواب : اذن پدر در ازدواج دختر باكره شرط است، مگر در صورتى كه از تزويج به كفو منع كند و
دختر نياز به ازدواج داشته باشد و بترسد كه اگر از اين ازدواج صرفنظر كند شوهر خوبى
براى او پيدا نشود.
سئوال : در بعضى از مناطق ايران در مورد ازدواج برنامهاى دارند و آن اينست كه از
طرف مقامات مسئول دستور مىدهند كه ورقه آزمايش خون تهيه كنند، چنانچه دكتر زن براى
اين آزمايش وجود نداشته باشد، دكتر مرد مىتواند اين وظيفه را انجام دهد يا خير؟ و
نيز اگر دكتر زن وجود دارد، ولى در اثر بىتوجهى يا غيره دكتر مرد انجام مىدهد،
اشكال دارد يا خير؟
جواب : اگر آزمايش مستلزم لمس يا نظر حرام باشد جايز نيست.
سئوال : در مورد مهريه زن همان مقدار كه موقع ازدواج ذكر شده معتبر است، يا به
ميزان ارزش روز بايد داده شود.
جواب : مقدار مهريه همان است كه در عقد قرارداد شده و با اختلاف ارزش پول و قدرت خريد
تغيير پيدا نمىكند.
سئوال : آيا بستن رحم به منظور جلوگيرى از حمل چه حكمى دارد؟
جواب : در صورتى كه موجب عقيم شدن نيست اشكال ندارد.
سئوال : آيا در تعيين مقدار مهريه توافق دختر و پسر شرط است يا آنكه والدين آنها هم
حق اعمال نظر دارند؟
جواب : بستگى به توافق دختر و پسر دارد.
سئوال : در بعضى كتابها در مورد محرميت خواهر زن مسألهاى اشتباه چاپ شده است لطفاً
حكم صحيح آن را بيان فرمائيد.
جواب : خواهر زن محرم نيست.
احكام طلاق
سئوال : آيا زوجه مىتواند در هنگام عقد ازدواج با شوهر شرط كند كه در مواردى خاص
طلاق به دست او باشد؟
جواب : اگر در ضمن عقد شرط كند كه زن از طرف شوهر وكيل باشد كه در موارد خاصى خود را طلاق
دهد صحيح است.
سئوال : طلاقهائى كه در رژيم گذشته توسط دادگاههاى حمايت خانواده با حكم عدم سازش
انجام گرفته است، چه حكمى دارد؟
جواب : اگر طلاق از روى اكراه زوج واقع شده يا بدون اذن او بوده صحيح نيست.
سئوال : اگر پدر يا مادر نسبت به اسلام و مناسبات آن مخالف باشند ارتباط فرزند با
آنها بايد چگونه باشد؟
جواب : قطع رحم نكنند و با احترام در ارشاد و راهنمائى آنان كوشش نمايند.
سئوال : در چه صورت تأمين معاش پدر و مادر بر فرزند واجب است و اطاعت از آنها تا چه
حدى لازم است؟
جواب : اگر پدر و مادر نتوانند معاش خود را تأمين كنند بر فرزند واجب است نفقه آنها را
بدهد و لازم است اولاد كارى كه موجب اذيت والدين باشد انجام ندهند و بهتر است به
صلاح انديشيهاى آنها احترام بگذارند.
سئوال : آيا بانوان مىتوانند آموزش فنون نظامى ببينند يا خير؟
جواب : آموزش نظامى براى بانوان با مراعات كامل وظايف شرعيه مانع ندارد، و اگر موقوف است
به اينكه نامحرم آنها را آموزش دهد احتراز نمايند.
سئوال : دخترى هستم كه علاقه دارم به خاطر خدمت به انقلاب در سپاه پاسداران وارد
شوم ولى پدرم موافقت نمىكند، خواهشمندم حكم شرعى را بيان فرمائيد؟
جواب : پاسدار شدن خواهران هم با مراعات وظايف شرعيه مانع ندارد، ولى شما مراعات رضايت
پدرتان را بكنيد.
سئوال : آيا زن مىتواند علوم اسلامى را تحصيل نمايد و به مقام اجتهاد برسد؟
جواب : تحصيل علم براى عموم آزاد است.
سئوال : رانندگى اتومبيل براى بانوان چه صورت دارد؟
جواب : با حفظ حجاب و وظايف شرعيه مانع ندارد.
سئوال : آيا حجاب از ضروريات اسلام است و منكر آن و كسانى كه به اين دستور الهى
مخصوصاً در جامعه اسلامى بىاعتنائى مىكنند چه حكمى دارد؟
جواب : اصل حكم حجاب از ضروريات است و منكر آن حكم منكر ضرورى را دارد و منكر ضرورى محكوم
به كفر است مگر اينكه معلوم باشد كه منكر خدا يا رسول نيست.
سئوال : حدود حجاب اسلامى براى بانوان چيست و براى اين منظور پوشيدن لباس بلند آزاد
و شلوار و روسرى كفايت مىكند؟ و اصولاً چه كيفيتى در لباس و پوشش زن در برابر
افراد نامحرم بايد رعايت شود.
جواب : واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت و دستها تا مچ، از نامحرم پوشيده شود و لباس
مذكور اگر مقدار واجب را بپوشاند مانع ندارد ولى پوشيدن چادر بهتر است و از
لباسهائى كه توجه نامحرم را جلب كند بايد اجتناب شود.
سئوال : آيا مدرسه رفتن و تحصيل كردن دختر، در اين زمان مانعى دارد يا خير؟ و در
صورتى كه پدر اجازه ندهد چه بايد كرد؟
جواب : اگر از نظر حجاب و غير آن مراعات وظيفه شرعى را بكنيد مانع ندارد، ولى خوب است
رضايت پدر خود را تحصيل نمائيد.
سئوال : آيا ظاهر كردن عكسهاى خانوادگى توسط مرد نامحرم جايز است؟
جواب : اگر صاحب عكس را نشناسد و موجب مفسده نشود اشكال ندارد.
سئوال : حد حجاب واجب براى بانوان چيست؟
جواب : پوشاندن تمام بدن به جز وجه و كفين براى زن واجب است.
احكام حج
سئوال : حجاجى كه مدينه بعد هستند در صورتى كه عزيمت به جحفه مشقت داشته باشد
مىتوانند از جده يا يكى از ميقاتهاى نزديك مثل حديبيه براى عمره تمتع محرم شوند يا
خير؟
جواب : بايد به يكى از مواقيت معروفه مثل جحفه بروند و اگر ممكن نيست با نذر از جده محرم
شوند و احتياطاً در جده تجديد احرام كنند.
سئوال : شخصى به اندازه رفتن به حج و مراجعت پول دارد ولى منزل شخصى ندارد و احتياج
به منزل نيز دارد؟ آيا منزل خريدن مقدم است يا به مكه رفتن؟
جواب : اگر احتياج به منزل ملكى دارد، در منزل صرف كند. و رد فرض مذكور مستطيع نيست.
سئوال : شخصى كه در سالهاى قبل مستطيع بوده و اكنون براى حج ثبت نام مىكند آيا به
پولى كه به اين منظور از درآمد بين سال به حساب مىريزد - چه در همان سال مشرف شود
يا در سالهاى بعدى - خمس تعلق مىگيرد؟
جواب : چنانچه در همان سال مشرف شود يا انجام آن در سالهاى بعدى منوط به باقى ماندن پول در
حساب باشد خمس ندارد.
سئوال : اگر شخصى در اولين سال استطاعت، براى حج ثبت نام كند، آيا به مبلغ واريز
شده براى حج، خمس تعلق مىگيرد - چه در همان سال مشرف شود يا سالهاى بعدى.
جواب : در فرض مرقوم چنانچه در همان سال به حج نرود خمس دارد.
سئوال : شخصى كه استطاعت رفتن به حج را پيدا كرده است با توجه به شرائط كنونى كشور
آيا مىشود به جاى رفتن به حج پول آنرا، به حساب يكى از مصارف لازمه واريز نمايد به
طورى كه از حج واجب كفايت كند؟
جواب : مستطيع بايد به حج برود و دادن پول در مصاف مذكور كافى از حج واجب نيست.
سئوال : شايع است كه محل ذبح قربانى را در وادى محشر (خارج از منى) قرار دادهاند
آيا ذبح در اين مسلخ جديد مجزى است يا نه؟
جواب : بايد در منى ذبح كنند و ذبح در مسلخ جديد صحيح است.
سئوال : در صورت ازدحام و كثرت جمعيت، آيا مىتوان بيشتر از بيست و شش ذراع و نيم،
طواف نمود يا نه؟
جواب : در صورت امكان بايد در حد طواف كنند و اگر ممكن نيست طواف در خارج حد مانع ندارد با
مراعات اقرب فالاقرب.
سئوال : زنان و پيرمردانى كه در رفتن از منى به مكه بعد از روز دوازدهم ذيحجه، به
علت كثرت جمعيت به مشقت مىافتند، آيا مىتوان آنها را قبل از ظهر حركت داد يا نه؟
جواب : با وجود عذر مانع ندارد.
سئوال : جمره عقبى را كه از سه طرف سيمان كارى نمودهاند و فقط يك طرف باز است آيا
مىتوان از اطرافى كه سيمان شده است رمى جمره نمود يا نه؟
جواب : اگر احراز نمىشود كه رمى جمره شده است كفايت نمىكند.
سئوال : احرام براى حج را كه بايد در شهر مكه انجام گيرد آيا در محلات جديد هم جايز
است يا نه؟
جواب : از محلات مكه هم كفايت مىكند.
سئوال : زنها و پيرمردان و كسانى كه خوف مشقت دارند، آيا جايز است شب دوازدهم رمى
جمره نموده به مكه رفته و ديگر به منى برنگردند؟
جواب : در صورت عذر اشكال ندارد وى قبل از نصف شب نبايد بيرون بروند.
سئوال : در صورت عدم امكان رمى جمره در روز به واسطه ازدحام جمعيت، آيا جايز است به
جاى روز گذشته يا آينده، شب رمى جمره نمود يا خير؟
جواب : در صورت عذر مانع ندارد.
احكام غسلها
سئوال : اشخاصى كه در جبهه و صحنه نبرد يا وسيله ترورها به افتخار شهادت نائل
مىشوند، آيا احتياج به غسل و كفن دارند يا خير؟ و آيا مس بدن شهدا احتياج به غسل
مس ميت دارد يا خير؟
جواب : شهيد اگر در جبهه به شهادت رسيده غسل و كفن ندارد و مس او موجب غسل نمىشود. و اگر
در غير جبهه به شهادت رسيده غسل و كفن دارد و به مس او غسل واجب است.
سئوال : غسل و كفن شهيد در چه صورتى ساقط، و در چه صورتى واجب است؟
جواب : غسل و كفن شهيد در معركه جنگ ساقط است، و ساير شهداى مسلمين حكم باقى مسلمين را
دارند.
سئوال : آيا مس بدن شهيدى كه احتياج به غسل ندارد موجب غسل مىشود؟
جواب : مس بدن شهيد در معركه غسل ندارد.
احكام طهارت
سئوال : آن پوستهائى كه از خارج وارد مىشود و در ساختن كفش و امثال آن به كار
مىرود پاك است يا نجس؟
جواب : پوستى كه از بلاد اسلامى وارد مىشود محكوم به طهارت است مگر آنكه ثابت شود كه ذبح
به طريق غير شرعى بوده و پوستى كه از بلاد غير اسلامى وارد مىشود محكوم به نجاست
است مگر احراز شود كه ذبح به طريق شرعى بوده يا احتمال داده شود كه وارد كننده
مسلمان احراز تذكيه حيوان را نموده است و پوست را در دسترس مسلمين قرار داده است.
سئوال : آيا الكل صنعتى پاك است؟
جواب : پاك است.
سئوال : آيا سوسيس و كالباسهائى كه در بازار جمهورى اسلامى رايج است پاك و حلال است
و آيا با عدم اطلاع از چگونگى آن تحقيق لازم است؟
جواب : اگر يقين به نجاست يا حرمت آن نداريد محكوم به طهارت و حليت است و تحقيق لازم نيست.
سئوال : خشكشوئىهائى كه لباسهاى مردم را با مواد شيميائى مانند بنزين و ساير مواد
پاك كننده مىشويند و آنها را اطو مىكنند، آيا از نظر شرعى پاك هستند يا خير؟ چون
ممكن است افرادى كه پاكى و نجاست را مراعات نمىكنند نيز لباس خود را به اين
خشكشوئىها بدهند؟
جواب : محكوم به طهارت است و احتمال نجس بودن دستگاه كافى براى حكم نجاست نيست.
سئوال : نظر امام درباره گوشت سرد كه در كشور توزيع مىشود چيست؟
جواب : اگر احتمال داده شود كه وارد كننده مسلمان احراز تذكيه حيوان را كرده و آنرا در
دسترس مسلمين قرار داده محكوم به حليت است.
سئوال : آيا الكل صنعتى كه در انواع ادكلنها و عطرها و برخى رنگها و داروها و
امثال آن به كار مىرود پاك است يا خير؟
جواب : الكل صنعتى پاك است مگر آنكه يقين به نجاست آن پيدا شود.
چند مسأله بانكى
سئوال : وجوهى كه در بانكها به قصد محفوظ ماندن نه سود بردن گذاشته مىشود ولى
هنگام دريافت متصديان بانك مبلغ كمى كه خودشان حساب نمودهاند اضافه بر اصل پول به
صاحب وجوه مىدهند آيا اين مبلغ حلال است يا خير؟
جواب : اگر بعنوان سود بدهند گرفتن آن جايز نيست، اگر چه قرار نداده باشند.
سئوال : سودى كه بانكهاى دولتى بابت پس انداز مىپردازند، آيا جائز است بابت ماليات
يا بهرهاى كه خود شخص يا بستگانش مجبوراً به دولت يا بانكها پرداخته تقاصّاً اخذ
كند يا خير؟
جواب : سود پول حرام است لكن تقاص بابت طلب شرعى خودش از همان شعبه اشكال ندارد.
سئوال : بهره دادن و گرفتن از بانكها بدون قرارداد لفظى و كتبى حلال است يا حرام؟
جواب : دادن (و اخذ) جايز نيست اگر به عنوان بهره باشد اگر چه قرارى نداده باشد.
سئوال : به نظر مبارك شما راه تخلص از نزول و ربا در پولهاى بانكى كه اغلب تجار
بلكه ديگران هم مبتلا هستند چيست؟
جواب : تخلص از ربا نزد اينجانب مشكل است بلكه جايز نبودن آن قوى است.
متفرقه
سئوال : ازدواج زن مسلمان با مرد بهايى چه صورت دارد؟
جواب : ازدواج با فرقه ضاله بهائيه باطل است.
سئوال : آيا حقوق بازنشستگى افراد ادارى مانند ماترك آنها بعد از فوتشان بين تمام
ورثه تقسيم مىشود يا نه چون طبق قانون دولتى به بعض از وراث داده نمىشود.
جواب : اگر از حقوق زمان خدمت كم شده و در وقت بازنشستگى پرداخت مىشود جزء تركه است و به
تمام ورثه مىرسد و اگر از طرف خود اداره پرداخت مىشود به هر كس بدهند به او
اختصاص دارد.
سئوال : ماهيهايى كه طبخ شدهاند و بسته بندى شدهاند و از بلاد كفر مىآورند محكوم
به حليت هستند يا خير؟
جواب : اگر معلوم نباشد كه آيا از قسم ماهى حلال است و زنده از آب گرفته شده و در خارج آب
مرده است يا نه محكوم به حرمت است و با احراز اين كه زنده از آب گرفته شده و در
بيرون آب مرده است محكوم به حليت است ولو آن كه نداند كه از قسم حلال است يا از قسم
حرام.
سئوال : تراشيدن صورت با تيغ يا با ماشينى كه مثل تيغ از ته مىتراشد چه صورت دارد؟
جواب : احتياط واجب در ترك آن است.
سئوال : در زورخانهها مرسوم است موقع ورزش افراد ضرب مىزنند آيا اين كار جايز است
يا خير؟ و همچنين طبل و موزيك كه در ارتش مىزنند جايز است يا خير؟
جواب : اگر به نحو مناسب با مجالس لهو و لعب باشد جايز نيست.
سئوال : اطاعت پدر و مادر تا چه حد بر فرزند لازم است و آيا اجداد و جدات هم حكم
پدر و مادر را دارند؟
جواب : در امورى كه انجام آن موجب ناراحتى آنها است از حيث شفقت پدر و مادرى اطاعت شود و
فرقى بين پدر و مادر و اجداد نيست.
سئوال : استخدام مسلمانها در مؤسسات كليميها در صورتى كه بدانند به اسرائيل كمك
مىنمايند جايز است يا نه و هرگاه ندانند كمك مىكنند به طور روزمزد استخدام چطور
است؟
جواب : استخدام جايز نيست. و حقوق يا اجرت آنها حرام است و در مورد شك هم در اين مؤسسات
وارد نشوند.
سئوال : بازى كردن با آلات قمار در صورتى كه قصد برد و باخت در كار نباشد و فقط صرف
بازى كردن چه صورت دارد؟
جواب : جائز نيست.
سئوال : معمول است بعد از نمازها اول به حضرت ابا عبدالله عليه السلام بعد به حضرت
رضا عليه السلام و سپس به حضرت ولى عصر ارواحنا له الفداء سلام مىكنند آيا به اين
كيفيت دستورى رسيده يا نه، و به نظر شريف شما رجحانى دارد اگر دستورى نرسيده باشد؟
جواب : سلام به ائمه هدى عليهم السلام مستحب است و كيفيت مزبوره به قصد رجاء مانع ندارد.
سئوال : اگر از روى ميل جنسى به غير زوجه خود نگاه كند و بداند كه حرام نمىافتد
باز هم حرام است يا مثلاً نظر به حيوانات يا مجسمه و يا حجم بدن از روى پوشش؟
جواب : نظر به ريبه (1) (نظر به ريبه همان نظر از روى شهوت است.) حرام است.
سئوال : اگر پيوند غصبى رابه درخت خود زد نمو آن و ميوهاش مال كى است؟
جواب : مال صاحب پيوند است نه صاحب درخت.
سئوال : يهود و نصارى و مجوس كه در ممالك اسلامى مىباشند و به شرائط ذمه عمل
نمىكنند و اصلاً ذمه در بين نيست جز همين كه در شهرهاى اسلامى مىباشند آيا همين
مقدار اسباب مصونيت مال و عرض و دم آنان مىباشد؟
جواب : بلى همين مقدار موجب مصونيت است.
سئوال : فرزندانى كه قبل از بلوغ شاگردى مىكنند و مزدشان بيش از خرجشان است آيا
پدرانشان بايد مقدار بيشتر را حفظ كنند و بعد از بلوغ تحويلشان دهند يا نه؟
جواب : واجب است حفظ و رد در حال بلوغ.
سئوال : زنى كه مىخواهد به تحصيل خود ادامه دهد كه بعدها شغلى انتخاب كند (البته
شغل حلال) ولى فعلاً ادامه تحصيل ملازم با اين است كه مرد نامحرم روبرو شود مثلاً
در دانشگاه نزد مرد درس بخواند يا اين كه با مردها در يك كلاس باشد همچه تحصيل جايز
است يا خير؟
جواب : ادامه تحصيل در رشتههاى حلال اشكال ندارد وليكن تستّر از اجانب و خوددارى از
اختلاط با آنها لازم است و اگر ادامه تحصيل مستلزم اختلاط با اجانب باشد و مفاسد
دينى و اخلاقى در بر داشته باشد ترك كند.
سئوال : دختر و پسرهاى امروزه كه در مدارس و دبيرستانها و دانشگاهها و مؤسسات با هم
معاشر هستند و براى محرميت، صيغه براى خودشان يا پدر و فرزندانشان قصد دارند جارى
كنند كه اين معاشرتها حرام نباشد، چون حضرت عالى اذن پدر را در باكره احتياط واجب
مىفرماييد و در اين موارد چه بسا هست كه پدرها راضى نمىشوند و يا آن كه نمىشود
اذن گرفت، اجازه مىفرماييد كه اين احتياط ترك شود و بدون اذن ولى صيغه جارى گردد
يا خير؟ و ديگر آن كه بعضى موارد هست كه پسر و دختر به هم علاقه دارند و تحصيل اذن
از پدر بواسطه شرم و حيا و موانع ديگر مشكل است آيا ترك اين احتياط در اين صورت
جايز است يا خير؟
جواب : اذن پدر ساقط نمىشود بلكه اخيراً اذن پدر را شرط مىدانم به حسب فتوى.
سئوال : آيا اموالى كه مرتدّ بعد از ارتداد تحصيل كرده جايز است نقل و انتقال و
معامله با او؟ و آيا اولاد او هم مثل ساير فرق مرتدّ ملى كسى كه از پدر و مادر غير
مسلمان متولد شده است ولى خودش پس از اظهار كفر مسلمان شده است و مجدداً كافر شده
است. حساب مىشوند و معامله با او جايز است يا خير؟
جواب : اموالى كه بعد از ارتداد تحصيل كرده محكوم به ملك اوست و اولاد او قبل از ارتداد به
حكم مسلمان است مگر آن كه بعد از بلوغ اظهار كفر كند كه در اين صورت حكم مرتد دارد
و اولاد بعد از ارتداد حكم ساير كفار را دارد و حكم مرتد را ندارد.
