1-اين اصل ارتباطى ، از دير باز و در رسالت انبياى
الهى ، بخصوص رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مد نظر بوده است ، چنانچه حضرتش
صلى الله عليه و آله و سلم مى فرمايد: انا معاشر الانبياء،
نكلم الناس على قدر عقولهم ، همانا ما پيامبران ، مناسب با فهم مردم با آنان
سخن مى گوييم (الكافى : 8/268/394).
2-معيارهاى خوشبختى و زندگى طيب ، در روايات
معصومين عليهم السلام با واژه هايى چون فلاح ، سعادت ، نجات ،
فوز و طوبى بيان شده است و ما در بخش دوم كتاب ، تنها به واژه طوبى تمسك
جسته ايم . سعى ما بر اين است كه طوبى
را بعنوان كليدى براى معرفى معيارهاى خوشبختى مطرح كنيم ؛ بدين منظور، به
واژه هاى ديگر نپرداخته ايم ، علاوه بر آن كه در معجمهاى لفظى و موضوعى ، همچون
كتاب شريف ميران الحكمة ، به آن موارد پرداخته شده است .
3-براى تشخيص كتابهاى شيعى و سنى ، مى توانيد به
قسمت منابع و ماخذ رجوع كنيد.
4-در واقع بايد گفت ، هيچ انسانى منكر سعادت نيست ،
حتى كسانى كه دنيا را جز شر و بدبختى نمى دانند و خودكشى را انتخاب مى كنند. چرا كه
اينگونه افراد نيز خوشبختى و خوشى خود را - به معناى عام - در كشتن خويش مى دانند.
5-سوره بقره : آيه 189.
6-سوره رعد: آيه 29.
7-غررالحكم : 4/240/5948.
8-سوره بقره : آيه 216.
9-نقدى بر ماركسيسم : 278.
10-با توجه به واژه طوبى
براى هر كدام از اين اسباب رواياتى در بخش دوم كتاب نقل شده است .
11-مقالات فلسفى : 2/80.
12-نهج البلاغة : حكمت 286؛ غررالحكم : 6/84/9616،
بحار الانوار 63/27/32 به نقل از نهج البلاغة .
13-سوره انسان : آيه 3.
14-طوبى در شعر فارسى و اشعار حافظ با بعنوان ،
مشبه به و رقيب قد و بالاى معشوق مطرح مى شود و يا مستقل و بعنوان همان درخت سايه
گستر:
تو و طوبى و ما و قامت يار
|
فكر هر كس به قدر همت اوست
|
طوبى زقامت تو نيارد كه دم زند
|
زين قصه بگذرم كه سخن مى شود بلند
|
سايه طوبى و دلجويى حور و لب حوض
|
به هواى سر كوى تو برفت از يادم
|
باغ بهشت و سايه طوبى و قصر حور
|
با خاك كوى دوست برابر نمى كنم
|
(حافظ)
15-معجم مقاييس 3/430؛
طوب الطاء و الواو و الباء ليس باصل ، لان الطوب فيما احسب هذا الذى يسمى
الآجر و ما اءظن العرب تعرفه . و اءما
طوبى فليس من هذا و اءصله الياء، كانها فعلى من الطيب
فقلبت الياء واوا لضمة .
16-مجمع البحرين : 3/79؛
طيب قوله تعالى (طوبى لهم و حسن ماءب ) اى : طيب العيش ... و وزنها فعلى
بالضم من الطيب قلبت ياؤ ه واوا لضمة ما قبلها، مصدر لطاب كبشرى و زلفى و يقال :
طوبى لك و طوباك بالاضافة .
17-فرهنگ معين : 2/2238؛ طوبى ، مؤ نث اطيب ،
پاكيزه تر، نيكو، خير، سعادت ، بهشت ، درخت بهشت .
18-مجموعه احاديث ويل
نيز بزودى در اختيار دوستداران حديث قرار خواهد گرفت . ان شاءالله .
19-تفسير التبيان : 6/250.
20-تفسير الميزان : 11/357.
21-رجوع كنيد بعنوان شجره
طوبى در بخش سوم كتاب .
22-بعنوان مثال رجوع كنيد به روايات شماره : 331 و
332 و 333 از همين كتاب .
23-تفسير الميزان : 11/369.
24-بيشترين مواردى كه واژه
طوبى به درخت بهشتى تفسير شده ، مربوط به احاديث اعتقادى است .
25-مرحوم علامه طباطبايى رحمه الله و شاگرد ايشان
استاد شهيد مطهرى رحمه الله نيز طوبى را به معناى سعادت و خوشبختى معرفى كرده اند،
همان گونه كه در صفحات بعد ملاحظه خواهيد نمود.
26-سوره رعد، 27 - 29.
27-حكمتها و اندرزها: 41.
28-سوره نحل : آيه 97. هر كس عمل صالح انجام دهد،
چه مرد و زن در حالى كه با ايمان باشد، ما او را به زندگى پاك ، زنده مى داريم ، و
مزدشان را بهتر از آنچه كه مى كردند پاداش مى دهيم .
29-سوره طه : آيه 124. و كسى كه از ياد من اعراض
كند زندگى سخت و ناگوارى خواهد داشت ، روز قيامت هم او را كور محشور مى كنيم .
30-تفسير الميزان : 11/356.
31-سوره رعد: آيه 28 - 29.
32-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/448/3935.
33-مهج الدعوات : 229، بحار الانوار: 94/400/4 به
نقل از مهج الدعوات در هر دو كتاب از امام كاظم از
پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
34-دعاى جوشن كبير، دعايى است كه هزار نام از
اسماء الله در آن ذكر شده اتس . اين دعا در مفاتيح الجنان مرحوم شيخ عباس قمى نقل
شده است .
35-بحار الانوار: 95/457.
36-غررالحكم : 4/245/5968.
37-غررالحكم : 4/246/5974.
38-مناقب الامام امير المؤ منين عليه السلام
للكوفى : 2/180/657 و ص 168/647.
39-حضرهم شفاعه : اى شفاعته حاضرة مهياءة لكل من
يستحقها (مرآة العقول 25/333).
40-الكافى : 8/139/103، بحار الانوار: 14/297/14
به نقل از الكافى .
41-جلبة الرجال : اختلاط الاصوات (مجمع البحرين :
2/25).
42-كلاءه : حفظه (مجمع البحرين : 1/360.
43-كمال الدين : 176/32، اءمالى الصدوق : 218/2،
روضة الواعظين : 76، بحار الانوار: 15/256/8 به نقل از كمال
الدين .
44-اقبال الاءعمال : 2/340، بحار الانوار: 21/317
به نقل از اقبال الاءعمال و رجوع كنيد به الاختصاص :
113.
45-الخصال : 342/6، بحار الانوار: 22/305/1 به نقل
از الخصال ، مسند ابن حنبل : 4/310/12579. صحيح ابن
حبان : 16/213/7230، مسند اءبى يعلى : 2/129/1369، تاريخ بغداد: 4/91.
46-المعجم الكبير: 1/212/576، مسند ابن حنبل :
6/136/17393 بدون ذكر اولئك منا و اولئك معنا،
كنزالعمال : 14/136/37898 به نقل از اءبو نعيم .
47-مائة منقبة : 108/53.
48-مختصر بصائر الدرجات : 104.
49-مائة مننقبة : 133/79، بحار الانوار 27/117/97
به نقل از دفائن النواصب .
50-الاءصول السنة عشر: 131.
51- الغبط حسد خاص ، يقال :
غبطت الرجل اغبطه غبطا: اذا اشتهيت ان يكون لك مثل ما له و ان يدوم عليه ما هو فيه
(النهاية : 3/339).
52-تفسير فرات الكوفى : 586/756، بحار الانوار:
36/146/117 به نقل از تفسير فرات الكوفى در هر دو
كتاب به نقل از امام باقر عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
53-التفسير المنسوب الى الامام العسكرى عليه
السلام : 616/361، بحار الانوار: 68/37/79 به نقل از التفسير
المنسوب ... در هر دو كتاب به نقل از امام سجاد عليه السلام از رسول خدا صلى
الله عليه و آله و سلم .
54-امالى الطوسى : 610/1261، بحار الانوار:
15/19/30 به نقل از امالى الطوسى در هر دو كتاب به
نقل از امام سجاد از پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
55-سوره معارج : آيه 1 - 2.
56-جامع الاءخبار: 49/53، بحار الانوار: 37/167/42
به نقل از جامع الاخبار.
57-واقعه غدير خم كه در هجدهم ذى الحجة سال دهم
هجرى قمرى واقع شده است ، در برنامه كامپيوترى اءبوثمامه - كه تاريخهاى قمرى را به
شمسى و ميلادى تبديل مى كند - مطابق با 28 اسفند سال دهم هجرى شمسى است ، لذا با
احتساب اندكى جابجايى در تاريخ ايام ، امكان وقوع اين واقعه در نوروز زياد مى باشد.
58-عوالى اللالى : 3/41/116، بحار الانوار 59/119
به نقل از المهذب البارع .
59-بحار الانوار: 100/345/32 به نقل از
المزار الكبير.
60-الاختصاص : 113.
61-معانى الاءخبار: 62/10، علل الشرائع : 136/4.
62-السراج : فى الاءصل المصباح و ربما يستعار
لغيره (مجمع البحرين : 2/309).
63-ارشاد القلوب : 166.
64-بحار الانوار: 36/225/22 به نقل از
مقتضب الاءثر.
65-معانى الاءخبار: 116/1، علل الشرايع : 165/6،
تفسير القمى : 2/325، بحار الانوار: 7/327/2 به نقل از تفسير
القمى با كمى اختلاف .
66-العدة الوعد و يجمع على عدات (لسان العرب :
3/462).
67-بشارة المصطفى : 163، بحار الانوار 39/216/7 به
نقل از بشارة المصطفى در هر دو كتاب به نقل از امام
رضا از پدرانش عليهم السلام از على عليه السلام .
68-تفسير الفرات للكوفى . 216/288 به نقل از امام
على عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
69-امالى الطوسى : 500/1095، بحار الانوار
25/111/76 به نقل از امالى الطوسى در هر دو كتاب به
نقل از امام صادق (ع ) از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
70-النسل : الولد (مجمع البحرين 5/483).
71-اقبال الاءعمال : 2/340، بحار الانوار: 21/317
به نقل از اقبال الاعمال .
72-كفاية الاءثر: 13، فرائد السمطين : 2/134/430،
بحار الانوار: 36/284/106 به نقل از كفاية الاءثر.
73-الخصال : 515/1، روضة الواعظين : 298، مشكاة
الانوار 81، بحار الانوار: 27/78/12 به نقل از الخصال
.
74-مثت الشى ء فى الماء: اءذبته فانماث هو فيه
انمياثا (مجمع البحرين : 2/265).
75-كتاب سليم بن قيس : 2/380/40، بحار الانوار:
39/352/26 به نقل از كتاب سليم بن قيس بدون ذكر
ليكون الايمان فى قلبه ....
76-سوره بقره : آيه 3.
77-سوره مجادله : آيه 22.
78-كفاية الاءثر: 60، بحار الانوار 36/306/144 به
نقل از كفاية الاءثر).
79-كمال الدين : 268/11، عيون اءخبار الرضا عليه
السلام : 1/63/29، اعلام الورى : 381، بحار الانوار: 36/208/8 به نقل از
كمال الدين ، در تمام كتابها به نقل از امام جواد از پدرانش عليهم السلام از
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
80-كفاية الاءثر: 110، بحار الانوار: 36/322/178
به نقل از كفاية الاءثر.
81-تاءويل الآيات الظاهرة : 2/752.
82-كفاية الاءثر: 13، فرائد السمطين : 2/134/430،
بحار الاءنوار: 36/285/106 به نقل از كفاية الاءثر.
83-الكافى . 8/169/90 به نقل از امام باقر عليه
السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30، بحار الانوار
76/131/42 به نقل از الكافى .
84-امالى المفيد: 110/9، بحار الانوار: 23/142/93
به نقل از امالى المفيد در هر دو كتاب به نقل از امام
رضا از پدرانش عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
85-التفسير المنسوب الى الامام العسكرى عليه
السلام : 330/192، بحار الانوار 23/259/8 به نقل از التفسير
المنسوب ....
86-شرح الاخبار: 3/489/1416.
87-كمال الدين : 330/1، بحار الانوار 52/145/66 به
نقل از كمال الدين .
88-شرح الاخبار: 3/488/1414.
89-كمال الدين : 358/55، معانى الاخبار: 112/1،
بحار الانوار: 52/123/6 به نقل از كمال الدين .
90-كمال الدين : 361/5، كفاية الاءثر: 265، اعلام
الورى : 433، بحار الانوار: 51/151/6 به نقل از كمال الدين
.
91-كمال الدين : 287/1، الغيبة للطوسى : 456/466،
الخرائج و الجرائح : 3/1148، بحار الانوار: 52/129/25 به نقل از
الغيبة للطوسى در تمام كتابها با كمى اختلاف .
92-الغيبة للنعمانى : 186/37، بحار الانوار:
51/157/3 به نقل از الغيبة للنعمانى .
93-امالى الصدوق : 120/3، بحار الانوار 44/225/5
به نقل از امالى الصدوق در هر دو كتاب به نقل از امام
باقر عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
94-خصائص الاءئمة عليهم السلام : 47، كامل
الزيارات : 269، قرب الاسناد: 26/87، بحار الانوار: 101/116/44 به نقل از
كامل الزيارات در هر دو كتاب به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم السلام .
95-اءمالى الطوسى : 314/638، كامل الزيارات : 59/1
و ص 60/5، بشارة المصطفى : 214، بحار الانوار: 44/235/22 به نقل از
كامل الزيارات .
96-كمال الدين : 357/54، بحار الانوار: 52/150/76
به نقل از كمال الدين .
97-مصباح الزائر: 438، بحار الانوار: 102/99/2 به
نقل از مصباح الزائر.
98-سوره بقره : آيه 3.
99-سوره مجادله : آيه 22.
100-كفاية الاءثر: 60، بحار الانوار 36/306/144
به نقل از كفاية الاءثر.
101-الكافى ، 1/335/3.
102-الغيبة للنعمانى : 255/13 و ص 235/22، مختصر
بصائر الدرجات : 213، بحار الانوار 52/231/96 به نقل از
الغيبة للنعمانى .
103-سوره تكوير: آيه 15 - 16.
104-كمال الدين : 230/14، بحار الانوار: 51/137/4
به نقل از كمال الدين .
105-كمال الدين : 335/5، بحار الانوار: 52/129/24
به نقل از كمال الدين .
106-مناقب الامام امير المؤ منين عليه السلام
للكوفى : 2/292/763.
107-كامل الزيارات : 153/4/ و ص 207/5، بحار
الانوار: 101/67/58 به نقل از كامل الزيارات .
108-اقبال الاءعمال : 3/339، بحار الانوار
11/58/61 به نقل از اقبال الاعمال .
109-تحف العقول : 301، بحار الانوار: 78/280/1 به
نقل از تحف العقول .
110-الكافى : 8/136/103، تحف العقول : 498، بحار
الانوار: 14/293/14 به نقل از الكافى .
111-المنى : جمع المنية و هو ما يتمناه الانسان و
يشتهيه و يقدر حصوله (مجمع البحرين : 1/401).
112-غررالحكم : 4/242/5958.
113-اءدلج ادلاجا: سار الليل كله ، وربما اطلق
الادلاج على العبادة فى الليل توسعا (مجمع البحرين : 2/301).
114-الكافى : 8/47/8، تحف العقول : 494، بحار
الانوار: 13/336/13 به نقل از تحف العقول .
115-غررالحكم : 4/247/5977.
116-شرح نهج البلاغة لابن ابى الحديد: 20/257/16.
117-كفاف ، آن مقدار از روزى و قوت است كه انسان
را بس باشد (فرهنگ معين ).
118-غررالحكم : 4/241/5955.
119-المعجم الكبير: 4/56/3618، نهج البلاغة :
حكمت : 44، روضة الواعظين : 497، مشكاة الانوار 127، بحار الانوار: 32/553/462 به
نقل از كتاب صفين در تمام كتابها با كمى اختلاف .
120-المهل : التؤ دة و التباطؤ (النهاية :
5/375).
121-غررالحكم : 4/244/5975.
122-غررالحكم : 4/244/5965.
123-مصباح الشريعة : 457، بحار الانوار 6/133/32
به نقل از مصباح الشريعة در هر دو كتاب به نقل از
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
124-العنصر: الاءصل و النسب (مجمع البحرين :
3/408).
125-بحار الانوار: 95/468.
126-الصحيفة السجادية الجامعة : 596، دعاى 257.
127-مقام محمود، مقام شفاعت كبرى براى رسول خدا
صلى الله عليه و آله و سلم در روز قيامت است و بر اين تفسير روايات شيعه و سنى از
پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه اطهار عليهم السلام اتفاق دارند. (تفسير
الميزان : 13/176).
128-سوره اسراء، آيه 79.
129-التوحيد: 261/5، الاحتجاج : 1/567/137، بحار
الانوار: 7/119/6 به نقل از التوحيد.
130-النوادر للراوندى : 6 مستدرك الوسائل :
9/150/10522 به نقل از النوادر للراوندى .
131-سوره توبه : آيه 72.
132-تفسير مجمع البيان : 5/77، بحار الانوار:
8/85 به نقل از تفسير مجمع البيان ، تفسير جامع البيان
(تفسير الطبرى ): 6/180.
133-سنن الترمذى : 4/694/2564، مسند ابن حنبل :
1/329/1342 در هر دو كتاب به نقل از امام على عليه السلام از رسول خدا صلى الله
عليه و آله و سلم ، تفسير القمى : 2/82، بحار الانوار: 8/120/11 به نقل از
تفسير القمى .
134-اللبن - كحمل -: ما يعمل من الطبن و يبنى به
، الواحدة : لبنة (مجمع البحرين : 6/306).
135-الحصباء: صغار الحصى (مجمع البحرين : 2/43).
136-المعجم الاءوسط: 4/99/3701.
137-كنزالعمال : 10/248/23329 به نقل از
الفردوس بماءثور الخطاب و ليكن در نسخه موجود الفردوس
بماءثور الخطاب يافت نشد.
138-بحار الانوار: 95/467.
139-سوره رعد: آيه 29 - 27.
140-اختيار معرفة الرجال (رجال الكشى ): 1/212 در
حاشيه كتاب .
141-غررالحكم : 4/239/5942.
142-من لا يحضره الفقيه : 4/405/5876، الخصال :
98/47، ثواب الاءعمال : 212/1، اءمالى الصدوق : 32/2، تحف العقول : 205، المحاسن :
1/65/10، بحار الانوار: 71/275/2 به نقل از اءمالى الصدوق
در تمام كتابها به نقل از امام باقر از امام على عليه السلام .
143-الحلق : جمع الحلقه و هى الجماعه من الناس
مستديره (مجمع البحرين : 5/151).
144-الكافى : 2/16/3، بحار الانوار: 70/229/5 به
نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام رضا عليه
السلام .
145-اقبال الاءعمال : 3/174، بحار الانوار:
98/377/1 به نقل از اقبال الاءعمال .
146-المعجم الكبير: 2/78/143، كنزالعمال
2/243/3931 به نقل از اءمالى ابن الصصرى ، مستدرك
الوسائل : 11/243/12292 به نقل از لب اللباب للراوندى
.
147-بحار الانوار: 95/458.
148-ثواب الاءعمال : 5/2، التوحيد: 21/11، بحار
الانوار: 93/206/4 به نقل از التوحيد و رجوع كنيد به
المحاسن : 1/99/68 در تمام كتابها به نقل از امام باقر عليه السلام از رسول خدا صلى
الله عليه و آله و سلم .
149-مصباح المتهجد: 420/540، جمال الاسبوع : 109،
بحار الانوار: 90/328/43 به نقل از مصباح المتهجد و
جمال الاسبوع .
150-المعجم الاءوسط: 7/214/7308، كنزالعمال :
2/288/4025 به نقل از المعجم الاءوسط.
151-فرائض ، در روايات به معنى دستورات الهى واجب
و سهميه ارث آروده مى شود كه در اين روايات ، معناى اول مورد نظر است .
152-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/448/3932، الجامع
الصغير: 2/138/5311، به نقل از الفردوس بماءثور الخطاب
.
153-جامع الاءخبار: 114/197، بحار الانوار:
92/19/18 به نقل از جامع الاءخبار.
154-حاملان قرآن ، كسانى را گويند كه با قرآن انس
و الفت دارند، يعنى قرآن در جانشان رسوخ نموده است . مصاديق آنها را با استفاده از
روايات ديگر، قاريان ، حافظان و تعليم دهندگان قرآن مى توان دانست .
155-المجتنى : 89، بحار الانوار: 92/361/24 به
نقل از المجتنى .
156-سنن الدارمى : 2/913/3290، المعجم الاءوسط:
5/133/4876، شعب الايمان : 2/477/2450، كنزالعمال : 1/588/2681 به نقل از
سنن الدارمى ، تفسير مجمع البيان : 7/3، مستدرك الوسائل : 4/344/4854 به نقل
از تفسير مجمع البيان .
157-الدر المنثور: 2/203 به نقل از
الزهد لابن حنبل ، البداية و النهاية : 2/89 با كمى اختلاف .
158-اءجابه بجواب اجابة ، و جواب الكلام : رديده
و الجمع اءجوبة و النهاية : 2/89 با كمى اختلاف .
159-ثواب الاعمال : 47/2، مكارم الاخلاق :
2/60/2146، المحاسن : 1/119/124، عوالى اللالى : 1/351/5، بحار الانوار: 84/14/92
به نقل از ثواب الاعمال .
160-اللواية : العلم الكبير، واللواء دون ذلك ، و
العرب تضع اللواء موضع الشهرة (مجمع البحرين : 6/381).
161-اءمالى الطوسى : 529/1162، مكارم الاخلاق :
2/366/3661، بحار الانوار: 83/369/30 به نقل از اءمالى الطوسى
.
162-مستدرك الوسائل : 1/298/669 به نقل از
الهداية للصدوق ، من لا يحضره الفقيه : 1/239/720 ا ثواب الاعمال : 45/1،
علل الشرائع : 318/2 بدون ذكر الا بشر المشائيين ...
در تمام كتابها به نقل از امام صادق عليه السلام .
163-بحار الانوار: 96/344/7، مستدرك الوسائل
7/420/8584 در هر دو كتاب به نقل از نوادر الراوندى و
ليكن در نسخه موجود نوادر يافت نشد.
164-نام فرشتگان هفتگانه خداوند عبارتند از:
جبرئيل ، ميكائيل ، اسرافيل ، كوكيائيل ، شمشائيل ، اسماعيل و دردائيل .
165-نهج البلاغة ، نامه 45، بحار الانوار
33/476/686 الكرى النوم (النهاية 4/170).
166-تحف العقول : 510، بحار الانوار: 14/310/17
به نقل از تحف العقول .
167-التهجد و قيام الليل لابن اءبى الدنيا:
111/226.
168-بحار الانوار: 95/467.
169-الدعوات للراوندى : 207/561، بحار الانوار
97/4/5 به نقل از الدعوات .
170-بحار الانوار: 96/345/9، مستدرك الوسائل :
7/422/8586 در هر دو كتاب به نقل از نوادر الراوندى و
ليكن در نسخه موجود نوادر يافت نشد.
171-الجنة : السترة ... اءى يتستر به من دخول
النار و المعاصى (مجمع البحرين : 6/229).
172-بحار الانوار: 96/344/7، مستدرك الوسائل :
7/421/8584 در هر دو كتاب به نقل از نوار الراوندى و
ليكن در نسخه موجود نوادر يافت نشد.
173-نصب الرجل : تعب واعيى (مجمع البحرين :
2/174).
174-اءمالى الصدوق : 432، ثواب الاءعمال : 81،
فضائل الثلاثة : 28، بحار الانوار: 97/29/1 به نقل از هر سه كتاب ، روضة الواعظين :
438.
175-بحار الانوار: 97/67/3، مستدرك الوسائل :
7/537/8835 در هر دو كتاب به نقل از نوادر الراوندى و
ليكن در نسخه موجود نوادر يافت نشد.
176-علل الشرائع : 564/1، بحار الانوار 5/285/4
به نقل از علل الشرائع .
177-المستدرك على الصحيحين : 4/170/7257، المعجم
الكبير: 20/198/447، الاءديب المفرد للبخارى : 20/22، كنزالعمال : 16/468/45483 به
نقل از مستدرك على الصحيحين .
178-عيون اءخبار الرضا عليه السلام : 2/11/24،
بحار الانوار: 18/352/62 به نقل از عيون اءخبار الرضا عليه
السلام در هر دو كتاب به نقل از امام جواد از پدرانش از رسول خدا صلى الله
عليه و آله و سلم .
179-عيون اءخبار الرضا عليه السلام ، 2/11/24،
بحارالانوار: 18/252/62 به نقل از عيون اءخبار الرضا عليه
السلام ، در هر دو كتاب به نقل از امام جواد از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و
آله .
180-الاختصاص ، 339، بحارالانوار: 13/429/23 به
نقل از الاختصاص .
181-تحف العقول : 30، اءمالى الطوسى : 539/1162 و
در آن
اءهل الفقرا به جاى اهل العفة
ذكر شده است ، تفسير القمى : 2/70، بحار الانوار: 75/119/4، المعجم الكبير:
5/71/4615.
182-بحار الانوار: 1/205/31 به نقل از
كنز الفوائد للكراجكى .
183-عرك : البعير جنبه بمرفقه : اذا دلكه فاءثر
فيه (مجمع البحرين : 5/282).
184-البؤ س : الضر و الشدة (مجمع البحرين :
4/50).
185-الغمض : النوم (لسان العرب : 7/199).
186-الكرى : النوم (النهاية : 4/170).
187-قشعت الريح السحاب : كشفته (مجمع البحرين :
4/379).
188-سوره مجادله : آيه 22.
189-نهج البلاغة : نامه 45، بحار الانوار:
33/476/686 به نقل از نهج البلاغة .
190-مجمع الزوائد: 10/395/17700 به نقل از
مسند البزار.
191-الكافى : 8 / 169 / 190، بحار الانوار:
77/132/42 به نقل از كافى ، در هر دو كتاب به نقل از امام باقر (ع ) از رسول خدا
صلى الله عليه و آله ، تحف العقول : 30.
192-تحف العقول : 393 و 501 به نقل از عيسى عليه
السلام ، بحار الانوار:1/147/30 و14/304/17 به نقل از تحف العقول ،
193-كنز الفوائد: 1/380، تفسير القمى : 2/70 و در
آن خالط بجاى رحم ذكر شده ، امالى الطوسى : 539/1162،
بحار الانوار: 1/205/31 به نقل از كنز الفوائد، السنن الكبرى : 4/306/7783. المعجم
الكبير: 5/71/4615 در تمام كتابها با كمى اختلاف .
194-الضريك : الفقير السى ء الحال ، و قيل الهزيل
(النهاية : 3/86).
195-الصعلوك : الفقير الذى لا مال له (مجمع
البحرين : 5/279).
196-نولته : اءعطيته نوالا، و النوال : العطاء
(مجمع البحرين : 5/488).
197-بحار الانوار: 95/469.
198-الفردوس بماءثور الخطاب : 4/399/7156.
199-غررالحكم : 4/241/5955.
200-المقنعة : 374 به نقل از امام صادق از پدرانش
عليهما السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، بحار الانوار 75/462 ذيل
حديث 17 نقل از الامامة و التبصرة و ليكن در نسخه
موجود الامامة و التبصرة يافت نشد.
201-تحف العقول : 17، بحار الانوار: 1/118/11 به
نقل از تحف العقول ؛ الصفح : العفو و التجاوز: (مجمع
البحرين : 2/386).
202-تعبير سيعود غريبا
در اين روايات مى تواند اشاره به دو معنا باشد؛ يا منظور زمان پس از رحلت پيامبر
صلى الله عليه و آله و سلم است ، كه اسلام از مسير اصلى خود فاصله گرفت و آن 73
فرقه به وجود آمد كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فقط يك فرقه را نجات يافته
دانست - و با استفاده از احاديث واقعه غدير و... آن فرقه ، شيعه على عليه السلام
هستند - كه البته آنان غريب و تنهايند، و يا اشاره به آخر الزمان دارد، كه نگهدارى
دين در آن هنگام دشوارتر از نگاه داشتن آتش بر كف دست است ، اين چنين افرادى نيز
تنها و غريب مى باشند. البته با استفاده از سيعود
احتمال اول قوى تر است .
203-كمال الدين : 1/66، صحيح مسلم : 1/130/232،
سنن ابن ماجة : 2/1320/3987 در دو كتاب اخير فقط كلام پيامبر صلى الله عليه و آله و
سلم ذكر شده است .
204-مسند ابن حنبل : 6/591/6661، المعجم الاءوسط:
9/14/8984، كنزالعمال : 3/154/5938 به نقل از مسند ابن حنبل
.
205-ماز الشى ء: جاء و ذهب (النهايه : 4/371).
206-كنزالعمال : 3/883/9025 به نقل از
ديلمى و تاريخ ابن عساكر، المعجم الكبير: 6/164/5867؛ المعجم الاءوسط:
5/149/4915، الجعفريات : 192، مستدرك الوسائل : 11/323/13156 به نقل از
الجعفريات در دو كتاب اخير از امام صادق از پدرانش عليهم السلام از رسول
خدا صلى الله عليه و آله و سلم و در تمام كتابها تا (اذا فسد الناس ذكر شده
است و رجوع كنيد به مكارم الاخلاق : 2/345/2660.
207-سنن الترمذى : 5/18/2630، كنز العمال :
1/238/1194 به نقل از سنن الترمذى .
208-النزاع : جمع نازع و نزيع - و هو غريب -، نزع
عن اءهله : بعد و غاب (مجمع البحرين : /396).
209-سنن ابن ماجة : 2/1320/3988، سنن الدارمى :
2/767/2653، مسند ابن حنبل : 2/56/3784، عوالى اللالى : 1/101/27.
210-سوره مؤ منون : آيه 1.
211-الكافى : 1/391/5، بشارة المصطفى : 119،
المحاسن : 1/423/970، بحار الانوار: 2/204/84 به نقل از
المحاسن .
212-شرح نهج البلاغة لابن اءبى الحديد: 6/235.
213-النومة : الخامل الذكر الغامض فى الناس (مجمع
البحرين : 6/181).
214-الزهد للحسين بن سعيد: 4/2، التحصين : 18،
بحار الانوار: 70/110/10 به نقل از الزهد.
215-معانى الاءخبار: 380/8، مشكاة الاءنوار: 210،
الخصال : 27/98 با كمى اختلاف در ذيل روايت ، بحار الانوار: 69/272/5 به نقل از
معانى الاخبار.
216-لا يؤ به له : اى لا يحتفل به لحقارته
(النهاية : 1/18).
217-البذر: جمع بذور، يقال : بذرت الكلام بين
الناس : اءفشيته و فرقته ، و البذر يفشى السر و يظهر ماسمعه (مجمع البحرين :
3/217).
218-المذياع : الذى لايكتم السر، و جمعه : مذاييع
(مجمع البحرين : 3/328).
219-الكافى : 2/225/12 به نقل از امام صادق از
امام على عليه السلام ، بحار الانوار: 78/72/39 به نقل از
اءبو نعيم ، المعجم الكبير: 7/110/9671، حلية الاءولياء: 1/76، تاريخ دمشق
ترجمه الامام على عليه السلام : 3/207/1263 در تمام كتابها با كمى اختلاف .
220-تحف العقول : 512، بحار الانوار: 14/316/17
به نقل از تحف العقول .
221-تحف العقول : 217، مشكاة الانوار: 180، بحار
الانوار: 78/56/112 به نقل از تحف العقول .
222-اءمالى الطوسى : 539/1162، نهج البلاغة :
حكمت 123، خصائص الاءئمة عليهم السلام : 99، بحار الانوار 69/323/37 به نقل از
نهج البلاغة در هر سه كتاب به نقل از امام على عليه السلام از رسول خدا صلى
الله عليه و آله و سلم ، مكارم الاءخلاق : 2/381/2661 و رجوع كنيد به الكافى :
8/169/190، السنن الكبرى : 4/306/7783، المعجم الكبير: 5/71/4616.
223-من لا يحضره الفقيه : 4/405/5876، الخصال :
98/47، ثواب الاعمال : 212/1، اءمالى الصدوق : 32/2، تحف العقول : 205، المحاسن :
1/65/10، بحار الانوار: 71/275/2 به نقل از اءمالى الصدوق
در تمام كتابها به نقل از امام باقر از امام على عليه السلام .
224-تحف العقول : 393 و 501 به نقل از عيسى عليه
السلام ، بحار الانوار: 1/147/30 به نقل از تحف العقول
.
225-الخصال : 295/62، الاختصاص : 232، بحار
الانوار: 70/109/6 به نقل از الخصال در تمام كتابها
به نقل از امام صادق از پدرانش از امام على عليه السلام از عيسى عليه السلام ، فقه
الرضا عليه السلام : 380 به نقل از العالم عليه السلام
.
226-نهج البلاغة : خطبه 176، تفسير القمى : 2/71،
بحار الانوار: 67/350/52 به نقل از نهج البلاغة ،
غررالحكم : 4/248/5978 و رجوع كنيد ص 240/5950.
227-الكافى : 8/169/190 به نقل از امام باقر عليه
السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و رجوع كنيد به ارشاد القلوب : 117 و
تفسير القمى : 2/70 و الفردوس بماءثور الخطاب : 2/447/3929.
228-مصباح الشريعة : 457، بحار الانوار 6/133/32
به نقل از مصباح الشريعة در هر دو كتاب به نقل از
امام صادق عليه السلام از رسو خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
229-الكافى : 8/48/8، بحار الانوار: 77/39/7 به
نقل از الكافى .
230-حلية الاولياء: 3/321، كنز العمال :
15/827/43288 به نقل از حلية الاءولياء.
231-نوادر الراوندى : 15، جامع الاحاديث للقمى :
85، الجعفريات : 183، بحار الانوار 75/29/19 به نقل از نوادر
الراوندى در تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم السلام از
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، نوادر الاصول : 1/384، الفردوس بماءثور
الخطاب : 2/348/3576، كنز العمال : 10/348/29327.
232-شعب الايمان : 4/392/5513، كنز العمال :
16/233/44281 به نقل از شعب الايمان .
233-الكافى : 2/144/1، الاختصاص : 228، بحار
الانوار: 69/400/94 به نقل از الاختصاص در هر دو كتاب
به نقل از امام سجاد عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
234-عزلت به معناى گوشه نشينى و كناره گيرى از
اجتماع مى باشد. در اسلام گوشه نشينى بطور مطلق پسنديده و ممدوح نيست بلكه كناره
گيرى از انسانهاى شرور و افراد
فاسد توصيه شده است ، همانگونه كه رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى
فرمايد: الوحدة خير من قرين السوء
تنهايى و گوشه گيرى بهتر از همراه بد داشتن است (اءعلام الدين : 294).
235-مصباح الشريعة : 157، بحار الانوار: 70/110/9
به نقل از مصباح الشريعة .
236-نهج البلاغة : خطبه 176، تفسير القمى : 2/71،
المحاسن : 1/63/5، بحار الانوار: 70/7/6 به نقل از المحاسن
در هر دو كتاب به نقل از امام صادق از امام على عليه السلام .
237-تحف العقول : 393، بحار الانوار: 1/147/30 به
نقل از تحف العقول .
238-تحف العقول : 501، بحار الانوار 14/304/17 به
نقل از تحف العقول .
239-غل يغل : اذ كان ذا صغن و غش و حقد (مجمع
البحرين : 5/436).
240-غررالحكم : 4/239/5941.
241-تحف العقول : 501، بحار الانوار 14/304/17 به
نقل از تحف العقول .
242-تحف العقول : 19، بحار الانوار: 1/119/11 به
نقل از تحف العقول .
243-غررالحكم : 4/241/5952.
244-غررالحكم : 4/241/5953.
245-غررالحكم : 4/241/5951، الاءبلاس : الحيرة
(مجمع البحرين : 4/54).
246-غررالحكم : 4/245/5971.
247-غررالحكم : 4/242/5959.
248-مصباح الشريعة : 441، بحار الانوار: 70/69/15
به نقل از مصباح الشريعة .
249-شعب الايمان : 5/460/7287، البداية و النهاية
: 2/89.
250-الاجتناء: اخذك اياه (لسان العرب : 14/156).
251-تحف العقول : 17، بحار الانوار: 1/118/11 به
نقل از تحف العقول .
252-غررالحكم : 4/238/5939.
253-غررالحكم : 4/242/5959.
254-الخصال : 483/56، الكافى : 2/239/30، اءمالى
الصدوق : 183/7، صفات الشيعة : 126/66، بحار الانوار: 97/289/11 به نقل از
اءمالى الصدوق در تمام كتابها از امام صادق از پدرانش از امام على عليه
السلام و لاءهل الدين بجاى
لاءهل التقوى ذكر شده است ، تفسير العياشى : 2/213/50 در تمام كتابها با
كمى اختلاف .
255-اءعلام الدين : 343، بحار الانوار: 77/186 به
نقل از اعلام الدين .
256-غررالحكم : 4/244/5967.
257-العمش فى العين : ضعف الرؤ ية مع سيلان دمعها
فى اءكثر اءوقاتها (مجمع البحرين : 4/143).
258-سوره فتح : آيه 29.
259-سوره حشر: آيه 9.
260-الكدر: خلاف الصحو (مجمع البحرين : 3/471).
261-النبذ: الطرح (مجمع البحرين : 3/188).
262-الوكاء: خيط يشد به السره و الكيس و القربة و
نحوها (مجمع البحرين : 1/453).
263-اءصول الستة عشر: 6.
264-عيون اخبار الرضا عليه السلام : 2/56/206،
اءمالى الصدوق : 370/5، بحار الانوار 11/63/1 به نقل از هر دو كتاب .
265-الكافى : 8/169/190، بحار الانوار 77/132/42
به نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام باقر
عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30.
266-غررالحكم : 4/248/5979.
267-غررالحكم : 4/239/5943.
268-الوجل : الخوف (مجمع البحرين : 5/490).
269-غررالحكم : 4/247/5976.
270-غررالحكم : 4/238/5938.
271-المناقب لابن شهر آشوب : 4/69.
272-تحف العقول : 276، بحار الانوار: 78/133/2 به
نقل از تحف العقول .
273-الكافى : 8/169/190، بحار الانوار: 77/132/42
به نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام باقر
عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30.
274-الدثار: الذى فوق الشعار، و الشعار: الثوب
الذى يلى الجسد (مجمع البحرين : 3/299).
275-الخصال : 337/4، نهج البلاغة : حكمت 104،
اءمالى المفيد: 132/1، اءمالى الطوسى : 532/1162 بدون ذكر على
منهاج عيسى بن مريم ، بحار الانوار: 50/315، 13 به نقل از
مروج الذهب ، شعب الايمان : 7/372/10625، تاريخ بغداد: 7/162.
276-الفردوس بماءثور الخطاب : 5/347/8392،
كنزالعمال : 3/728/8595 به نقل از الفردوس بماءثور الخطاب
.
277-تنبيه الخواطر: 2/115، بحار الانوار:
14/329/59 به نقل از تنبيه الخواطر.
278-غررالحكم : 4/246/5973.
279-مسكن الفؤ اد: 95، بحار الانوار: 82/91/43 به
نقل از مسكن الفؤ اد، الفردوس بماثور الخطاب : 2/451/3945، كنزالعمال :
13/525/37358 به نقل از الفردوس بماثور الخطاب .
280-بحارالانوار: 14/304/17 به نقل از
تحف العقول ، تحف العقول : 501 و در آن يسقون
به جاى يسبقون ذكر شده است .
281-تاريخ يعقوبى : 1/70.
282-اعلام الدين : 343، بحار الانوار: 77/186 به
نقل از اعلام الدين .
283-اءماط الاءذى : اءبعده و نجاه و اءزاله و
اذهبه (مجمع البحرين : 4/274).
284-الحوبة : الخطيئة (مجمع البحرين : 2/47).
285-نهج البلاغة : خطبه 214، بحار الانوار:
69/311/32 به نقل از نهج البلاغة .
286-غررالحكم : 4/240/5947، مستدرك الوسائل :
12/118/13674 به نقل از غررالحكم .
287-ثواب الاعمال : 197/5، مكارم الاخلاق :
2/90/2250، جامع الاخبار: /146/321، محاسبة النفس : 15، بحار الانوار: 5/329/26 به
نقل از محاسبة النفس در تمام كتابها به نقل از امام
صادق از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و رجوع كنيد به سنن ابن ماجة
: 2/1254.
288-مستدرك الوسائل : 12/124/13693 به نقل از
تفسير مجمع البيان و ليكن در نسخه موجود تفسير مجمع
البيان
يافت نشد.
289-ثواب الاعمال : 200/2، امالى المفيد: 67،
جامع الاخبار: 260/266، بحار الانوار 93/331/15، در تمام كتابها به نقل از امام
صادق از پدرانش : از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، جامع الاحاديث للقمى :
97، تحف العقول : 8.
290-ثواب الاعمال : 200/2، اءمالى المفيد: 67،
جامع الاخبار: 260/266، بحار الانوار: 93/331/15، در تمام كتابها به نقل از امام
صادق از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، جامع الاحاديث للقمى : 97،
تحف العقول : 8.
291-من لا يحضره الفقيه : 4/405/5876، نهج
البلاغة : خطبه 176، الخصال : 98/47، بحار الانوار 14/319/23 به نقل از
الخصال در تمام كتابها به نقل از امام باقر از امام على عليه السلام .
المعجم الاءوسط: 3/21/2340، الزهد لابن حنبل : 72 به نقل از عيسى عليه السلام ، كنز
العمال : 15/827/43289 به نقل از المعجم الاءوسط.
292-تحف العقول : 501، بحار الانوار: 14/304/17
به نقل از تحف العقول .
293-غررالحكم : 4/238/5937.
294-شعب الايمان : 5/343/6861، حلبة الاءولياء:
1/16، كنزالعمال : 3/24/5268 به نقل از حلية الاءولياء.
295-تحف العقول : 91 و 100، غررالحكم :
4/243/5964 با كمى اختلاف ، بحار الانوار 77/289/1 به نقل از
تحف العقول .
296-الكافى : 2/16/3، بحار الانوار: 70/229/5 به
نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام رضا از
امام على عليه السلام .
297-غررالحكم : 4/245/5970.
298-غررالحكم : 4/240/5949.
299-الكافى : 8/169/190، تحف العقول : 30، بحار
الانوار: 77/125/32 به نقل از تحف العقول .
300-اءمالى الطوسى : 539/1162، تنبيه الخواطر:
2/66، تفسير القمى : 2/70 به نقل از امام على عليه السلام ، بحار الانوار: 77/74/3
به نقل از مكارم الاخلاق و ليكن در نسخه موجود
مكارم الاخلاق يافت نشد، السنن الكبرى : 4/306/7783، المعجم الكبير:
5/71/4416.
301-نهج البلاغة : حكمت 123، خصائص الاءئمة : 99،
تفسير القمى : 2/70، غررالحكم : 4/244/5966، بحار الانوار: 71/365/11 به نقل از
تفسير القمى .
302-تنبيه الخواطر: 1/198.
303-تفسير المنسوب الى الامام العسكرى عليه
السلام : 650/371، بحار الانوار: 8/166/111 به نقل از التفسير
المنسوب ....
304-اقبال الاعمال : 3/174، بحار الانوار:
98/377/1 به نقل از اقبال الاعمال .
305-نهج البلاغة : خطبه 176، تفسير القمى : 2/71،
المحاسن : 1/63/5، بحار الانوار: 70/7/6 به نقل از المحاسن
در دو كتاب اخير به نقل از امام صادق از پدرانش از امام على عليه السلام .
306-غررالحكم : 4/238/5940.
307-غررالحكم : 4/240/5946.
308-غررالحكم : 4/244/5966.
309-غررالحكم : 4/239/5943.
310-غررالحكم : 4/248/5978.
311-غررالحكم : 4/248/5982.
312-بحار الانوار: 95/457.
313-قرن الشمس : اءعلاها و اول ما يبدو منها فى
الطلوع (مجمع البحرين : 6/299).
314-الخصال : 565/1، تحف العقول : 255، بحار
الانوار: 74/3/1 به نقل از الخصال .
315-العرى : جمع عروة ، و عروة الدلو و الكوز و
نحوه : مقبضه (مجمع البحرين : 1/288، لسان العرب : 15/45).
316-تحف العقول : 18، بحار الانوار: 1/119/11 به
نقل از تحف العقول .
317-نهج البلاغة : نامه 45، غررالحكم 4/248/5981
و در آن عركت نقل نشده ، بحار الانوار: 40/342/27 به نقل از
نهج البلاغة .
318-غررالحكم : 4/247/5976.
319-الكافى : 8/169/190 به نقل از امام باقر عليه
السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30، بحار الانوار:
77/125/32 به نقل از تحف العقول .
320-الكافى : 2/144/1، الاختصاص : 228، بحار
الانوار 62/400/93 به نقل از الاختصاص در تمام كتابها
از امام سجاد عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و رجوع كنيد به
نهج البلاغة : حكمت 123 و تحف العقول : 30 و جامع الاحاديث للقمى : 97 و المعجم
الكبير: 5/72/4616.
321-بحار الانوار: 77/39/8 به نقل از
سعد السعود، سعد السعود: 50 و در آن الوسخ ينقطع ...
ذكر شده است .
322-سوره رعد: آيه 29.
323-من لا يحضره الفقيه : 1/209/633، اءمالى
الصدوق : 461/1، فلاح السائل : 96 در هر دو كتاب به نقل از امام باقر عليه السلام
از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، روضة الواعظين : 348 و 360، بحار الانوار:
83/26/1 به نقل از اءمالى الصدوق .
324-سنن ابن ماجة : 1/87/238، المعجم الكبير:
6/150/5812 با كمى اختلاف .
325-از ظاهر حديث چنين استفاده مى شود كه خداوند
تبارك و تعالى جمعى را كليد شر و بدى قرار مى دهد و آنان هيچ اراده اى از خود
ندارند، و ليكن با مراجعه به آيات قرآن ، اين معنا فهميده نمى شود؛ چرا كه خداوند
تبارك و تعالى در آيه 27 از سوره رعد مى فرمايد: يهدى اليه من
اءناب (خداوند هدايت مى كند به سوى خود، هر كه را كه به سوى او بازگشت
كند). بنابراين هر كس خود بخواهد كه كليد شر باشد، خداوند او را چنين قرار مى دهد
(رجوع كنيد به تفسير الميزان : 11/353).
326-سنن ابن ماجة : 1/86/237، شعب الايمان :
1/455/698، كنزالعمال : 15/769/43018 به نقل از شعب الايمان
رجوع كنيد به الكافى : 1/154 و المحاسن : 1/440.
327-غررالحكم : 4/243/5961.
328-غررالحكم : 4/245/5971.
329-تحف العقول : 501.
330-غررالحكم : 4/245/5970.
331-غررالحكم : 4/239/5945.
332-غررالحكم : 4/245/5969.
333-غررالحكم : 4/244/5967.
334-المطا: الظهر و منه قيل للبعير
مطية لانه يركب مطاه (مجمع البحرين : 395).
335-غررالحكم : 4/244/5967.
336-امالى الصدوق : 417/1، الكافى : 8/132/103 و
در آن على بن اسباط از يكى از معصومان ، بحار الانوار: 14/290/14 به نقل از
الكافى البداية و النهاية : 2/79/ و در آن خاشعا
صابرا محتسبا
ذكر شده است .
337-تحف العقول : 17، بحار الانوار: 1/118/11 به
نقل از تحف العقول .
338-نوادر الراوندى : 15، جامع الاحاديث للقمى :
85، الجعفريات : 183، بحار الانوار: 75/29/19 به نقل از نوادر
الراوندى در تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش از پيامبر صلى الله
عليه و آله و سلم ، نوادر الاصول : 1/384، الفردوس بماءثور الخطاب : 2/348/3576.
339-غررالحكم : 4/239/5944؛ الزدى : الهلاك و
اءرداكم : اءهلككم (مجمع البحرين : 1/181).
340-نهج البلاغة : خطبه 214، مختصر بصائر الدرجات
: 197 به همراه اضافاتى در متن روايت ، بحار الانوار: 69/311/32 به نقل از
نهج البلاغة .
341-غررالحكم : 4/240/5948؛ المهل : التؤ دة و
التباطؤ و الاسم : المهلة (النهاية : 4/375).
342-غررالحكم : 4/247/5976 و ص 245/5971.
343-الخصال : 638/13، امالى الصدوق : 252/1 و در
آن فقط طوبى لمتحابين فى الله ذكر شده است ، روضة
الواعظيين : 457، بحار الانوار: 18/83/1 به نقل از الخصال
در تمام كتابها به نقل از امام صادق عليه السلام از پيامبر صلى الله عليه و آله و
سلم ، المحاسن : 1/413/346 به نقل از امام صادق عليه السلام .
344-تحات الشى ء: تتاثر (لسان العرب : 2/22).
345-تفسير العياشى : 2/212/49، بحار الانوار:
76/41/15 به نقل از تفسير العياشى .
346-الخصال 2/2، ثواب الاعمال : 211/1، امالى
المفيد: 51/11، الاختصاص : 233 در تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم
السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 49، تنبيه الخواطر:
1/96 به نقل از عيسى عليه السلام ، بحار الانوار: 14/327/46 به نقل از
تحف العقول .
347-اءعلام الدين : 343، بحار الانوار: 77/186 به
نقل از اعلام الدين .
348-امالى المفيد: 208/63، بحار الانوار:
14/325/38 به نقل از امالى المفيد.
349-تحف العقول : 305 و 502 به نقل از عيسى عليه
السلام ، بحار الانوار: 14/306/17 به نقل از تحف العقول
.
350-شعب الايمان : 4/392/5513، كنزالعمال :
16/233/44281 به نقل از شعب الايمان .
351-المعجم الاءوسط: 3/21/2340، المعجم الصغير:
1/78، الزهد لابن حنبل : 72 به نقل از عيسى عليه السلام ، كنزالعمال : 15/827/43289
به نقل از المعجم الاءوسط.
352-الكافى : 2/144/1، اءمالى الطوسى : 539/1162
در هر دو كتاب به نقل از امام سجاد عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و
سلم ، نهج البلاغة : حكمت 123 به نقل از امام على عليه السلام ، تحف العقول : 30،
بحار الانوار: 77/125/32 به نقل از تحف العقول ، السنن
الكبرى : 4/306/7783، المعجم الكبير: 5/71/4615.
353-من لا يحضره الفقيه : 4/405/5876، الخصال :
98/47، ثواب الاعمال : 212/1، امالى الصدوق 32/2، تحف العقول : 205، المحاسن :
1/65/10، بحار الانوار 71/275/2 به نقل از امالى الصدوق
در تمام كتابها به نقل از امام باقر از امام على عليه السلام .
354-مصباح الشريعة : 176، بحار الانوار:
71/284/38 به نقل از مصباح الشريعة .
355-تحف العقول : 512، بحار الانوار: 14/316/17
به نقل از تحف العقول .
356-الزهد لابن حنبل : 72، البداية و النهاية :
2/89.
357-غررالحكم : 4/238/5936.
358-نوادر الراوندى : 4، جامع الاحاديث للقمى :
96، بحار الانوار: 72/67/27 به نقل از نوادر الراوندى
به نقل از امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
359-تحف العقول : 501، بحار الانوار: 14/304/17
به نقل از تحف العقول .
360-ملح الشى ء: بهج و حسن فهو مليح و مليحة و
الجمع ملاح (مجمع البحرين : 2/415) و الملح : العلماء (لسان العرب : 2/602).
361-تاريخ يعقوبى : 1/70.
362-سنن الترمذى : 4/576/2349، مسند ابن حنبل :
9/246/23999، صحيح ابن حبان : 2/481/705، المستدرك على الصحيحين : 1/90/98، المعجم
الكبير: 18/305/786، مستدرك الوسائل : 15/231/18092 به نقل از كتاب
لب الاءلباب .
363-غررالحكم : 4/242/5956.
364-الديوان المنسوب الى الامام على عليه السلام
: 412/1526، بحار الانوار: 34/440/90 به نقل از الديوان
المنسوب ....
365-غررالحكم : 4/244/5966.
366-نهج البلاغة : خطبه 176، تفسير القمى : 2/71،
المحاسن : 1/63/5، بحار الانوار: 70/109/4 به نقل از تفسير
القمى در تمام كتابها قوته به جاى
كسرته ذكر شده است .
367-نزهة الناظر: 128/7، بحار الانوار: 78/353/9
به نقل از نزهة الناظر.
368-مستدرك الوسائل : 16/218/19644 به نقل از
لب الاءلباب .
369-اءمالى المفيد: 252/1، اءمالى الطوسى :
21/25، بحار الانوار: 71/46/54 به نقل از اءمالى المفيد.
370-تحف العقول : 17، بحار الانوار: 1/118/11 به
نقل از تحف العقول .
371-الكافى : 2/16/3، بحار الانوار: 70/229/5 به
نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام رضا از
امام على عليه السلام .
372-تحف العقول : 301، بحار الانوار: 78/279/1 به
نقل از تحف العقول .
373-كضم غيظه كضما، تجرعه و حبسه و هو قادر على
امضائه (مجمع البحرين : 6/154).
374-غررالحكم : 4/241/5953.
375-الشرة : الحرص على الشى ء و النشاط له و
الراغبة فيه (مجمع البحرين : 3/345).
376-الفترة : الانكسار و الضعف (مجمع البحرين :
3/434).
377-الكافى : 2/86/2، بحار الانوار: 71/211/2 به
نقل از الكافى .
378-من لا يحضره الفقيه : 4/396/5846، اءمالى
الصدوق : 55/8، جامع الاحاديث للقمى : 98، روضة الواعظين : 521، بحار الانوار: 77،
113، 3 به نقل از اءمالى الصدوق از امام صادق از
پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، حلية الاءولياء:
6/111، الفردوس بماءثور الخطاب : 2/445/3925.
379-كنز العمال : 10/248/29329 به نقل از
الفردوس بماءثور الخطاب و ليكن در نسخه موجود الفردوس
بماءثور الخطاب يافت نشد.
380-مستدرك الوسائل : 17/301/21406 به نقل از
المجموع الرائق .
381-جامع الاءخبار: 114/197، بحار الانوار
92/19/18 به نقل از جامع الاءخبار.
382-جامع الاءخبار: 110/195.
383-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/448/3932، الجامع
الصغير: 2/138/5311، كنز العمال : 2/515/2298 به نقل از
الفردوس بماءثور الخطاب .
384-نوادر الاصل : 1/247، كنزالعمال :
14/34/37865 به نقل از ديلمى ، تفسير القمى : 2/163،
قصص الاءنبياء: 191/241، بحار الانوار: 13/411/2 به نقل از
التفسير القمى در كتابهاى شيعه به نقل از امام صادق عليه السلام .
385-اءمالى الطوسى : 488/1069، منية المريد: 109،
بحار الانوار: 1/171/24 به نقل از اءمالى الطوسى در
تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه
و آله و سلم .
386-هان على الشى ء: خف ، و شى ء هين : سهل (مجمع
البحرين : 6/330).
387-قصيا: بعيدا (مجمع البحرين 1/340).
388-الصلفاء: المكان الغليظ الجلد، و الصلفة :
الاءرض التى لا تنبت شيئا (لسان العرب : 9/197).
389-تحف العقول : 16، بحار الانوار: 1/118/11 به
نقل از تحف العقول .
390-حلية الاءولياء: 3/221.
391-غررالحكم : 6/227/10089.
392-معانى الاءخبار: 35/4، تنبيه الخواطر: 2/98،
التفسير المنسوب الى الامام العسكرى عليه السلام : 47/21، بحار الانوار: 27/222/11
به نقل از التفسير المنسوب ....
393-الاحتجاج : 2/457/316، التفسير المنسوب الى
الامام العسكرى عليه السلام : 350/236، بحار الانوار: 2/11/21 به نقل از هر دو كتاب
.
394-اءمالى الطوسى : 539/1163، تنبيه الخواطر:
2/66، بحار الانوار: 77/91/3 به نقل از مكارم الاخلاق
، السنن الكبرى : 4/306/7783، المعجم الكبير: 5/71/4615 و 4616، كنزالعمال :
15/917/43582 به نقل از السنن الكبرى .
395-تحف العقول : 392، بحار الانوار 1/146/30 به
نقل از تحف العقول .
396-ارشاد القلوب : 166.
397-تحف العقول : 512، بحار الانوار: 14/316/17
به نقل از تحف العقول .
398-همان .
399-تحف العقول : 512، بحار الانوار: 14/317/17
به نقل از تحف العقول .
400-الكافى : 8/169/190، تحف العقول : 30، بحار
الانوار: 77/131/42 به نقل از الكافى .
401-السنن الكبرى : 4/306/7783، حلية الاءولياء:
3/203 به نقل از امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ،
نهج البلاغة : حكمت 123، خصائص الاءئمة عليهم السلام : 99، تفسير القمى : 2/71 در
تمام كتابها به نقل از امام على عليه السلام ، تحف العقول : 30، بحار الانوار:
77/126/32 به نقل از تحف العقول .
402-شعب الايمان : 4/392/5513، كنزالعمال :
16/233/44281 به نقل از شعب الايمان .
403-روزى ، اگر بدون قيد آورده شود اعم از رزق
اقتصادى است ، پس روزى در حديث مذكور شامل هز چيزى است كه نصيب انسان شود و ليكن به
علت نبودن عنوان بهتر، آن را مناسب عنوان كسب حلال ديديم .
404-كفاف مقدارى از روزى را گويند كه انسان با
داشتن آن از ديگران بى نياز شده و محتاج آنان نباشد. رسول گرامى اسلام صلى الله
عليه و آله و سلم در دعائى مى فرمايد: اللهم ارزق محمدا و آل
محمد و من اءحب محمدا و آل محمد العفاف و الكفاف ، و ارزق من اءبغض محمدا و آل محمد
المال و الولد . بار خدايا! به محمد و آل محمد و هر كه دوستدار محمد و آل
محمد است كم خواهى و كفاف را روزى كن ، و به دشمنان محمد و آل محمد مال و فرزند
بسيار را روزى كن (الكافى : 2/140/3 به نقل از امام صادق عليه السلام از رسول خدا
صلى الله عليه و آله و سلم ).
405-شعب الايمان : 7/125/9724، الفردوس بماءثور
الخطاب : 2/445/3924، كنزالعمال : 3/392/7100، جامع الاءحاديث للقمى : 97، بحار
الانوار: 72/68/29 به نقل از الامامة و التبصرة و
ليكن در نسخه موجود الامامة و التبصرة يافت نشد، در
دو كتاب اخير به نقل از امام صادق از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم
.
406-الكافى : 2/140/2، نوادر الراوندى : 4، جامع
الاءحاديث للقمى : 96، بحار الانوار: 72/67/27 به نقل از
نوادر الراوندى ، سنن الترمذى : 4/576/2349، المستدرك على الصحيحين :
1/90/98، مسند ابن حنبل : 9/246/23999 در كتابهاى اهل سنت با كمى اختلاف .
407-غررالحكم : 4/242/5957.
408-المعجم الاءوسط: 3/21/2340، المعجم الصغير:
1/78، كنزالعمال : 15/827/43289 به نقل از المعجم الاءوسط،
الزهد لابن حنبل : 72 به نقل از عيسى ، الخصال : 295/62، الاختصاص : 231، بحار
الانوار: 14/320/23 به نقل از الخصال در تمام كتابهاى
شيعه به نقل از امام صادق از پدرانش از على عليهم السلام از عيسى عليه السلام .
409-بحار الانوار: 99/343/7، مستدرك الوسائل :
7/420/8584 در هر دو كتاب به نقل از نوادر الراوندى و
ليكن در نسخه موجود نوادر يافت نشد.
410-الكافى : 2/144/1، اءمالى الطوسى : 539/1162،
بحار الانوار: 75/29/22 به نقل از الكافى در تمام
كتابها به نقل از امام سجاد عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ،
نهج البلاغة : حكمت : 123 به نقل از امام على عليه السلام ، تحف العقول : 30، السنن
الكبرى : 4/306/7783، المعجم الكبير: 5/71/4615.
411-الكافى : 8/169/190، بحار الانوار 77/133/42
به نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام باقر
عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30.
412-امالى الطوسى : 539/1162، تفسير القمى :
2/70، بحار الانوار: 75/119/4 به نقل از تفسير القمى
در هر دو كتاب به نقل از امام على عليه السلام و رجوع كنيد به الكافى : 8/169/190 و
تحف العقول : 30، السنن الكبرى : 4/360/7783، المعجم الكبير: 5/71/4615.
413-الكافى : 8/169/190، بحار الانوار: 77/133/42
به نقل از الكافى در هر دو كتاب به نقل از امام باقر
عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، تحف العقول : 30.
414-الديوان المنسوب الى الامام على عليه السلام
: 412/1526، بحار الانوار: 34/440/90 به نقل از الديوان
المنسوب ....
415-الكافى : 2/263/13، جامع الاحاديث للقمى :
96، الجعفريات : 165، بحار الانوار: 72/15/15 به نقل از
الكافى در تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم السلام از رسول
خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
416-طوى فهو طاو: خالى البطن جائع لم ياءكل (مجمع
البحرين : 1/279).
417-جامع الاحاديث للقمى : 96، الجعفريات : 165،
بحار الانوار: 75/467/17 به نقل از الامامة و التبصرة
و ليكن در نسخه موجود الامامة و التبصرة يافت نشد، در
تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه
و آله و سلم .
418-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/449/3939،
كنزالعمال : 3/156/5946 به نقل از الامثال .
419-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/449/3938.
420-تاريخ يعقوبى : 1/70 و رجوع كنيد به تحف
العقول : 501، بحار الانوار: 14/304/17 به نقل از تحف العقول
.
421-وقعة صفين : 111، بحار الانوار: 29/403 به
نقل از وقعة صفين ، الدرجات الرفيعة : 377.
422-الفردوس بماءثور الخطاب : 3/110/4305.
423-دنس الثوب : توسخ (مجمع البحرين : 4/71).
424-الساقة : جمع سائق و هم الذين يسوقون جيش
الغزاة و يكونون من وراثه يحفظونه (النهاية : 2/424).
425-الفردوس بماءثور الخطاب : 2/450/3942.
426-صحيح البخارى : 3/1057/2730، السنن الكبرى :
9/268/18498، المعجم الاءوسط: 3/94/2595، شعب الايمان : 4/41/4289، الفردوس بماءثور
الخطاب : 2/450/3941 با كمى اختلاف .
427-الكافى : 8/139/103.
428-معانى الاخبار: 116/1، علل الشرائع : 165/6،
بشارة المصطفى : 21، تفسير القمى : 2/325، بحار الانوار: 7/326/2 به نقل از
تفسير القمى در هر دو كتاب به نقل از امام صادق عليه السلام از رسول خدا
صلى الله عليه و آله و سلم .
429-معانى الاخبار: 51/1، الخصال : 425/1، علل
الشرائع : 128/3، بحار الانوار: 16/92/27 به نقل از هر سه كتاب .
430-معانى الاءخبار: 116/1، علل الشرائع : 165/6،
بشارة المصطفى : 21، تفسير القمى : 2/325، بحار الانوار: 7/326/2 به نقل از
تفسير القمى در هر دو كتاب به نقل از امام صادق عليه السلام از رسول خدا
صلى الله عليه و آله و سلم ، بصائر الدرجات : 417/11، روضة الواعظين : 128.
431-المنكب : مجتمع راءس العضد و الكشف (مجمع
البحرين : 2/177).
432-سوره مائده : آيه 3.
433-تفسير الفرات للكوفى : 120/127، بحار
الانوار: 7/236/8 به نقل از تفسير الفرات للكوفى .
434-مائة منقبة : 108/53.
435-الخصال : 342/6، بحار الانوار: 22/305/1 به
نقل از الخصال ، مسند الن حنبل : 4/310/12579 و ح 1673
و 22277 و رجوع كنيد به صحيح ابن حبان : 16/213/7230 و مسند اءبى يعلى : 2/129/1369
و تاريخ بغداد: 4/91.
436-اءمالى الصدوق : 327/18، اءمالى الطوسى :
440/988، كنزالفوائد: 2/152 از امام على عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و
آله و سلم ، جامع الاءحاديث للقمى : 97، بحار الانوار: 34/331/1120 به نقل از
كنز الفوائد، تاريخ بغداد: 3/49 به نقل از امام على عليه السلام از رسول خدا
صلى الله عليه و آله و سلم ، الفردوس بماءثور الخطاب : 2/445/3926.
437-قصص الانبياء: 271/345، الخزائج و الجرائح :
2/950، الدر المنثور: 4/645 به نقل از ابن ابى حاتم و
رجوع كنيد به اءمالى الصدوق : 224/8.
438-الخشفة : احس و الحركة (النهاية : 2/34).
439-كنز العمال : 11/655/33168 به نقل از
حلية الاولياء و مسند الطاليسى .
440-عيون اخبار الرضا عليه السلام : 1/303/63،
بشارة المصطفى : 220 و 125، بحار الانوار: 39/211/2 به نقل از
عيون الاخبار الرضا عليه السلام در تمام كتابها به نقل از امام رضا از
پدرانش عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم .
441-الجمل للمفيد: 264.
442-نهج البلاغة : حكمت 286، غررالحكم :
6/84/9616، بحار الانوار: 63/27/32 به نقل از نهج البلاغة
.
443-الكافى : 2/287/1، مشكاة الانوار: 155، بحار
الانوار: 73/345/29 به نقل از الكافى .
444-ودع الرجل فهو وديع و وادع ؛ اءى ساكن (مجمع
البحرين : 4/401).
445-بحار الانوار: 95/470.
446-مسند ابن حنبل : 4/141/11673، كنزالعمال :
11/535/32500 به نقل از ابن جرير و صحيح ابن حبان .
447-تفسير الفرات للكوفى : 1/208، العمدة :
350/673، غاية المرام : 391، بحار الانوار: 39/231/10 به نقل از
التفسير الفرات ، كنز العمال : 14/457/39250 به نقل از
ابن جرير.
448-صوت جهورى : شديد عال (النهاية : 1/321).
449-تفسير الفرات للكوفى : 210/284 به نقل از
امام باقر از پدرانش از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و رجوع كنيد به بحار
الانوار: 37/314/46 به نقل از كشف اليقين .
450-اءمالى الصدوق : 224/8، كمال الدين : 160/18،
اعلام الورى : 13، الخرائج و الجرائح : 3/1064، بحار الانوار 14/285/6 به نقل از
اءمالى الصدوق ، البداية و النهاية : 2/93.
451-تفسير الفرات للكوفى : 209/280، المناقب لابن
شهر آشوب : 3/234، بحار الانوار: 36/70/17 به نقل از الطرائف
.
452-تفسير الفرات للكوفى : 210/283 به نقل از
امام صادق از پدرانش از امام سجاد از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و رجوع
كنيد به ص 216/289.
453-عيون الاخبار الرضا عليه السلام : 304/63،
بشارة المصطفى : 221، بحار الانوار: 34/140/101 به نقل از
بشارة المصطفى در تمام كتابها از امام صادق از پدرانش از پيامبر صلى الله
عليه و آله و سلم .
454-تفسير الفرات للكوفى : 216/288 به نقل از
امام على عليه السلام از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ، الخصال : 484/56 با
كمى اختلاف به نقل از امام صادق از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و
رجوع كنيد به الكافى : 2/239/30.
455-معانى الاءخبار: 112/1، كمال الدين : 358/55.
456-تفسير القمى : 1/22 و ص 365، اعلام الورى :
150، بحار الانوار: 8/120/10 به نقل از تفسير القمى و
رجوع كنيد به تفسير الفرات للكوفى : 211/286، تاءويل الايات الظاهرة : 1/236/15.
457-الرق : الجلد الرقيق الذى يكتب به (مجمع
البحرين : 5/172).
458-الصك : كتاب كالسجل يكتب فى المعاملات ، و
جمع الصك صكاك (مجمع البحرين : 5/279).
459-تاريخ بغداد: 4/201، اءسد الغاية :
1/415/492، مائة منقبة : 145، المناقب لابن شهر آشوب : 3/346، الخرائج و الجرائح :
2/536، بحار الانوار: 27/117/96 به نقل از ايضاح دفائن
النواصب .
460-اءمالى الصدوق : 237/3، تفسير العياشى :
2/211/45، بحار الانوار: 103/279/1 به نقل از اءمالى الصدوق
در تمام كتابها به نقل از امام صادق از پدرانش از رسول خدا صلى الله عليه و آله و
سلم ، روضة الواعظين : 146.
461-المناقب لابن شهر آشوب : 3/235، الصراط
المستقيم : 1/209، بحار الانوار: 39/226 به نقل از الفضائل
الصحابة للسمعانى .
462-فضائل الشيعة : 46، بشارة المصطفى : 37، مائة
منقبة : 64، بحار الانوار: 7/221/133 به نقل از فضائل الشيعة
.
463-التفسير المنسوب الى الامام العسكرى عليه
السلام : 646، بحار الانوار: 8/166/111 به نقل از التفسير
المنسوب ....
