امام رضا (عليه السلام ) فرمود:
احفظ لسانك تعز و لاتمكن الشيطان من قيادك فتذل ⁽³¹⁶⁾ از زبانت نگه دارى كن و مراقب آن باش تا عزيز و ارجمند باشى و به شيطان فرصت نده تا رهبرت شود كه خوار و زبون مى شوى .

سخن چينى
پيامبر اعظم (صلى الله عليه و اله )فرمود:
1. لايدخل الجنه نمام ⁽³¹⁷⁾ سخن چين داخل بهشت نمى شود.
2. ان عذاب القبر من النميمه و الغيبه و الكذب ⁽³¹⁸⁾ به درستى كه سخن چينى ، غيبت كردن و دروغ گويى ، موجب عذاب قبر است .
3. صاحب النميمه لا يستريح من عذاب الله فى الاخره ⁽³¹⁹⁾ كسى كه ميان مردم خبر چينى مى كند، در سراى آخرت ، راه نجاتى از عذاب الهى ندارد.
4. اءلااءخبر كم بشرار كم ؟ قالوا: بلى يا رسول الله . قال : المشاوون بالنميمه المفرقون بين الاءحبه ⁽³²⁰⁾ آيا شما را به بدترين انسان ها آگاه سازم ؟ گفتند: بلى اى رسول خدا. فرمود: كسانى كه در ميان مردم سخن چينى مى كنند و ميان دوستان تقرقه مى اندازند [و روابط صميمانه آنها را به روابط خصمانه و كينه توزانه تبديل مى كنند])).
امام على (عليه السلام ) فرمود:
1. من نقل اليك نقل عنك ⁽³²¹⁾ كسى كه از ديگران پيش تو سخن چينى مى كند، از تو نيز نزد ديگران سخن چينى خواهد كرد.
2. النمام سهم قاتل ⁽³²²⁾ سخن چين ، تيرى سهمگين و كشنده است .
3. النمام جسر الشر⁽³²³⁾ سخن چين ، پل ارتباطى و واسطه شر و بدى است .
4. اياكم و النمائم فانها تورث الضغائن از سخن چينى بپرهيزيد؛ زيرا موجب دشمنى مى شود⁽³²⁴⁾.
5. شرار كم المشاوون بالنميمه المفرقون بين الاءحبه المبتغون للبراء المعايب ⁽³²⁵⁾ خبيث ترين شما، كسانى هستند كه ميان افراد سخن چينى مى كنند و ميان دوستان جدايى مى اندازند و به اشخاص پاك دامن ، ننگ و عيبى نسبت مى دهند.
امام باقر (عليه السلام ) فرمود:
محرمه الجنه على القتاتين المشائين بالنميمه ⁽³²⁶⁾ بهشت بر افراد فتنه گرى كه پيش اين و آن مى روند و خبر چينى مى كنند، حرام است .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
و النمام اءشر من وطى ء الاءرض بقدم ⁽³²⁷⁾ خبر چين ، بدترين و خبيث ترين فردى است كه روى زمين راه مى رود.

غيبت
پيامبر اعظم (صلى الله عليه و اله )فرمود:
1. اجتنبوا الغيبه فانها ادام كلاب النار⁽³²⁸⁾ از غيبت كردن بپرهيزيد. به درستى كه اين خوى زشت ، نان و خورش سگ هاى دوزخ است .
2. تحرم الجنه على المغتاب ⁽³²⁹⁾ بهشت بر غيبت كنندگان حرام است .
3. الغيبه اءسرع فى دين الرجل المسلم من الا كله فى جوفه ⁽³³⁰⁾ تاءثير غيبت در دين مسلمان سريع تر است از تاءثير غذا در بدن انسان .
4. الغيبه اءسرع فى جسد المومن الا كله فى لحمه ⁽³³¹⁾ غيبت كردن ، در جسم مؤمن ، زودتر از بيمارى خوره در گوشت او اثر مى گذارد.
5. لا تغتابوا المسلمين فمن اغتاب اءخاه المسلم جاء يوم القيامه و لسانه معقود الى قفاه لايحله الا عفو الله عزوجل او عفو من اغتابه ⁽³³²⁾ غيبت مسلمانان را نكنيد؛ زيرا هر كس از برادر مسلمانش غيبت كند، در روز قيامت زبانش به پشت گردنش بسته مى شود كه جز عفو خداى عزوجل يا گذشت و بخشش غيبت شده ، هيچ چيز آن را نمى گشايد.
6. لان يا كل اءحد كم من جيفه حتى يشبع خيرله من اءن يا كل لحم اءخيه المسلم ⁽³³³⁾ اگر يكى از شما از گوشت مردار بخورد تا سير شود، بهتر از آن است كه گوشت برادر مسلمان خود را بخورد.
7. فنز هوا اءسما عكم من استماع الغيبه فان القائل و المستمع لها شريكان فى الاثم گوش هاى خود را از شنيدن غيبت در امان داريد؛ زيرا گوينده و شنونده غيبت هر دو در اين گناه شريك هستند⁽³³⁴⁾.
امام على (عليه السلام ) فرمود:
1. الغيبه لوم باطن ⁽³³⁵⁾ از پستى و فرو مايگى باطن آدمى ، غيبت كردن است .
2. الغيبه ربيع اللئام ⁽³³⁶⁾ غيبت كردن ، بهار، پست فطرتان است .
3. الغيبه ايه المنافق ⁽³³⁷⁾ غيبت كردن ، از نشانه هاى شخص منافق و دورو است .
4. الغيبه قوت كلاب النار⁽³³⁸⁾ غيبت كردن ، خوراك سگ هاى دوزخ است .
5. اءبغض الخلائق الى الله المغتاب ⁽³³⁹⁾ منفورترين مردم نزد خداوند، غيبت كنندگانند.
امام زين العابدين (عليه السلام ) فرمود:
ان لكل شى ء اداما و ادام كلاب الناس الغيبه ⁽³⁴⁰⁾ هر موجودى خوراكى دارد و خوراك مردم سگ خوى ، غيبت كردن است .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
1. الغيبه تاكل الحسنات كما تاءكل النار الحطب ⁽³⁴¹⁾ غيبت كردن ، نيكى ها را نابود مى سازد، همان گونه كه آتش ، هيزم خشك را مى بلعد و مى سوزاند.
2. ملعون ، ملعون من اغتاب اءخاه ⁽³⁴²⁾ ملعون است ملعون ، كسى كه از برادر مسلمانش غيبت كند.

عيب جويى
پيامبر اعظم (صلى الله عليه و اله )فرمود:
من ستر على مسلم ستره الله فى الدنيا و الاخره ⁽³⁴³⁾ هر كه عيبى از مسلمانى بپوشاند، خداوند در دنيا و آخرت ، عيب هاى او را مى پوشاند.
امام على (عليه السلام ) فرمود:
1. من ابصر عيب نفسه لم يعب اءخدا⁽³⁴⁴⁾ هر كس به عيب هاى خود بنگرد باشد هرگز از كسى عيب جويى نمى كند.
2. من نظر عيب نفسه اشتغل عن عيب غيره ⁽³⁴⁵⁾ هر كس به عيب خويش بنگرد، سرگرم عيب جويى از ديگران نمى شود.
3. اءبصر الناس من اءبصر عيوبه و اءقلع عن ذنوبه ⁽³⁴⁶⁾ بيناترين مردم كسى است كه عيب خود را ببيند و ريشه گناه را از وجود خويش بركند.
4. معرفه المرء بعيوب نفسه اءنفع المعارف ⁽³⁴⁷⁾ آگاهى انسان از عيب هاى خود، سود مندترين دانش است .
5. من تتبع عورات الناس كشف الله عورته ⁽³⁴⁸⁾ هر كس در پى عيب هاى مردم باشد، خداوند، عيب هاى او را آشكار ومى كند.
6. لا تتبعن عيوب الناس فان لك من عيوبك ان عقلت ما يشغلك من اءن تعيب اءحدا⁽³⁴⁹⁾ در پى عيب هاى مردم مباش ؛ زيرا خودت آن قدر عيب دارى كه اگر به آنها توجه كنى ، تو را از عيب جويى ديگران باز مى دارد.
7. من بحث عن عيوب الناس فليبداء بنفسه ⁽³⁵⁰⁾ هر كس مى خواهد در جست و جوى عيب هاى مردم باشد، بايد نخست از خودش آغاز كند.
8. الهماز مذموم مجروح ⁽³⁵¹⁾ عيب جو، شخصى زشت خو، ناشايست و بيمار است .
9. اءمقت الناس العياب ⁽³⁵²⁾ دشمن ترين مردم ، عيب جويان هستند.
10. تتبع العورات من اءعظم السوءات ⁽³⁵³⁾ جست و جو كردن عيب هاى مردم ، از بزرگ ترين گناهان و ويژگى هاى ناپسند است .
11. تتبع العيوب من اقبح العيوب و شر السيئات ⁽³⁵⁴⁾ عيب جويى ، از زشت ترين عيب ها و بدترين گناهان است .
12. ذوو العيوب يحبون اشاعه معائب الناس ليتسع لهم العذر فى معائبهم ⁽³⁵⁵⁾ كسانى كه عيب دارند، دوست دارند عيب مردم را اشاعه دهند تا ميدان عذر و بهانه براى عيب هاى خودشان گسترده باشد.
13. اياك و معاشره متتبعى عيوب الناس فانه لم يسلم مصاحبهم منهم ⁽³⁵⁶⁾ از هم نشينى با كسانى كه درپى عيب هاى مردمند، بپرهيز؛ زيرا هم نشين آنها از آسيبشان سالم نمى ماند.
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
من عاب اءخاه بعيب فهو من اءهل النار⁽³⁵⁷⁾ هر كس از برادر دينى خود عيب جويى كند، اهل آتش است .

تهمت
پبامبر اعظم (صلى الله عليه و اله )
فرمود:
من بهت مومنا اءو قال فيه ما ليس فيه اءقامه الله تعالى يوم القيامه على تل من نار⁽³⁵⁸⁾ هر كس به مرد و زن مؤمنى تهمت بزند يا درباره آنها چيزى بگويد كه در ايشان نباشد، خداوند در روز قيامت ، او را بر تلى از آتش قرار مى دهد.
امام على (عليه السلام ) فرمود:
1. البهتان على البرى اءثقل من السماوات ⁽³⁵⁹⁾ تهمت زدن به كسى كه پاك و بى گناه باشد، از تحمل آسمان ها سنگين تر است .
2. من دخل مداخل السوء اتهم ⁽³⁶⁰⁾ هر كس در جاهاى بد پا بگذارد، متهم مى شود.
3. اياك و مواطن التهمه و المجلس المظنون به السوء فان قرين السوء يضر جليسه ⁽³⁶¹⁾ از جاهاى تهمت انگيز و مجالسى كه گمان بد به آن برده مى شود، بپرهيز؛ زيرا هم نشين بد، موجب فريب و انحراف هم نشين خود مى شود.
امام باقر (عليه السلام ) فرمود:
1. لا ترم اءحدا بما ليس لك به علم ⁽³⁶²⁾ چيزى را كه نمى دانى ، به كسى نسبت مده .
2. البهتان على البرى اءثقل من الجبال الراسيات ⁽³⁶³⁾ بهتان زدن بر شخص بى گناه ، سنگين تر از تحمل كوه هاى محكم و استوار است .
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
من دخل موضعا من مواضع التهمه فاتهم فلا يلو من الا نفسه ⁽³⁶⁴⁾ هر كس در يكى از جاهاى تهمت انگيز وارد شود و متهم گردد، تنها خود را سرزنش كند.
امام رضا (عليه السلام ) فرمود:
ملعون ملعون من اتهم اءخاه ⁽³⁶⁵⁾ ملعون است ملعون ، آن كس كه به برادر مسلمان خود تهمت بزند.

گفتار حكيمان
حكيمى گفت : مقتل الرجل بين فكيه ⁽³⁶⁶⁾ قتل گاه انسان ، ميان دو لب و فك اوست .
شيخ بهايى : ((زبان ، حجمى اندك و گناهى بزرگ دارد⁽³⁶⁷⁾)).
لقمان حكيم : يا بنى من لا يملك لسانه يندم ⁽³⁶⁸⁾ اى فرزند! هر كس ‍ مالك زبان خويش نباشد، سرانجام پشيمان مى شود.
سلمان فارسى : ان اءكثر الناس ذنوبا يوم القيامه اءكثر هم كلاما فى معصيه الله ⁽³⁶⁹⁾ كسانى در روز قيامت از همه گناهانشان بيشتر است كه سخن آنها در گناه خدا بيشتر باشد.
حكيمى مى گويد: لسان المرء خدم الفواد⁽³⁷⁰⁾ زبان مرد از خادمان دل اوست .
ابوذر غفارى : يا مبتغى العلم ان هذا اللسان مفاتح خير و مفتاح شر فاختم على لسانك كما تختم على ذهب و ورقك ⁽³⁷¹⁾ اى دانش پژوه ! به درستى كه اين زبان ، كليد خوبى و بدى است . پس زبانت را مهر بزن ، چنان كه بر طلاها و صفحه هاى كاغذت مهر مى زنى .
ابن مسعود: ((هيچ چيز به زندان كردن ، سزاوارتر از زبان نيست ⁽³⁷²⁾)).
على بن بكار: ((خداوند براى هر چيزى دو در قرار داده است ، ولى براى زبان چهار در: دو لب ، دو درگاه آن و دو رشته دندان ، دو درگاه ديگر آن است ⁽³⁷³⁾)).
ابن طاووس : ((زبان من ، جانور درنده اى است ؛ اگر بند از او بردارم و او را رها كنم ، مرا مى خورد⁽³⁷⁴⁾)).
حكيمى مى گويد: ((اگر كسى را ديدى و مى شناسى كه از مردم غيبت مى كند، در صدد باش تو را نشناسد؛ زيرا بدترين و پست ترين آشنايان چنين افرادى هستند⁽³⁷⁵⁾)).

شعر
نگه دارى زبان