 |
|
مجالس شوشترى مرحوم آيه الله حاج شيخ جعفر شوشترى (رحمه الله ) - ۵ -
و علاوه ، آمد دست از همه چيز برداشت . در آن حالت كه كار
سيدالشهداء (عليه السلام ) به آن شدت بود. مثلا اصحاب وقتى بودند كه كار به شدت
نرسيده بود، اما ((حر)) در آن شدت
فعلى ، در همچو حالتى كه مردى باشد شيخ چهار هزار سوار، رئيس و سردار طائفه ، در آن
طرف به كمال استراحت ، بيايد به يك دفعه دست از همه آنها بردارد، از اهل و عيال و
آب خوردن بگذرد، و بيايد اين طرف ، اين خودش چقدر كار است ! از جمله خواص اين تربت كه مستحب است به حنوط او را مخلوط كنند(95). اگر كسى كفن و كافور مهيا كند، تربت اصل داخل كند، در مساجد سبعه كه حنوط مى كنند، تربت با او باشد. بر كفن مى نويسند مستحب است با تربت بوده باشد. لازم نيست كه خطهايش خوب خوانده شود. به خيالت كه ملائكه سواد ندارند! بعضى اعرابشان هم مى كنند، غير لازم است . غبار آلوده شده به خاك قبر سيدالشهداء (عليه السلام ) اين هم برايش فضيلت است . شفاء بودن تربت كه معلوم است (96). برداشتن تربت براى حرز - اين هم وارد شده است (97) - مثل دعا. از جمله خواص اينست كه وقتى كه مؤ من داخل آن تربت مى شود، دلش محزون مى شود. و وقتى كه نگاه مى كند به قبر سيدالشهداء، تغييرى در دلش بهم مى رسد كه اين هم از علامات ايمان است . يرحمه من ينظر الى قبره و قبر ابنه عند رجليه (98) يعنى : وقتى كه نگاه مى كند قبر خودش و قبر پسرش را پائين پاى آن حضرت مى بيند، نسبت به آن بزرگوار رقت مى كند. و كذلك ساير اموراتش ، بلكه همه چيزش . پاره اى صفات دارد در روز عاشورا كه مخصوص خودش مى باشد: هم گريه مى كرد، هم صبر مى كرد، هم مضطرب بود، هم وقار داشت ، مضطرب و قور، ((باكى )) صبور! به خاك و خون آلوده بود، اما نورانى بود. ديگر حالا خودش مطلب بزرگى است به يك مجلس تمام نمى شود، كه هر چه دارد مخصوص به خودش مى باشد، حتى كيفيت قتلش . هيچكس در عالم به اين طور كشته نشده است . كشته شدن هم در عالم مخصوص به اوست . اين هم بيانى دارد مى گويم - ان شاء الله - كه در عالم كسى كشته نشده است ، مگر حسين بن على (عليه السلام ). امروز منظورم چيز ديگر است . بر حسب عهدى كه دارم ، هر روزى مخصوص مصيبت مخصوصى است . از جمله چيزهائى كه آن حضرت دارد، و مخصوص به آن حضرت است ، چنانچه شهادتش ممتاز است ، شهداى او هم ممتازند. مى خواهم از شهداى اهل بيت بگويم . مى خواهم شروع به ذكر شهادت شهيدى كنم كه امتيازى داشته است از همه شهدا. كار به شجاعت و فضيلت ندارم . امتياز داشته است به دل شكستگى ، و خصوصيتى دارد كه دل درباره او شكسته مى شود، و خود او هم دلشكسته تر بوده است ، و دل سيدالشهداء هم درباره او خيلى شكسته شد. مراد كيست ؟ السيد المؤ تمن ، قرين الغصه و المحن ، القاسم بن الحسن . يك امتيازى داشته است كه شهدائى كه به ميدان رفتند، همه بالغ بودند، و مكلف به تكليف جهاد الهى بودند. اگر چه چند طفل هم كشته شدند، ولى جهادى نبودند. در ميانه شهداء از اهل بيت غيربالغى به جهاد نرفت ، مگر حضرت قاسم . از اصحاب هم مى گويند پسر آن عجوزه چون در كربلا كسانى بودند جان دادند، و بعضى از جان عزيزتر؛ مثل آن دو پيرزن . در يكى از آنها دارد كه پسرش نابالغ بود، پدرش هم از شهداء بود و كشته شده بود. سوار شد كه بيايد اذن بگيرد و برود به ميدان . حضرت فرمود: پدرش كشته شده ، و مادرش هم كسى را ندارد؛ شايد راضى نباشد، او را برگردانيد. عرض كرد: يا ابن رسول الله امى اءمرتنى بذلك مادرم مرا فرستاده است (99). مجملا نقل دل شكستگى آن شهيد مظلوم ، واقعش را مى خواهم كلمه به كلمه بگويم ، هر يكى از آنها تعزيه مخصوصى است . اصل عبارت كه جناب سيد بن طاووس نوشته است اين است . و بدان كه در نقل مراثى از آن جناب معتبرترى نداريم . در جلالت قدر مثل ايشان كم است . همين عبارت كه بيان كرده است ، بر استحكام او دلالت دارد. چون اينها حكاياتند، بايد دقت در آنها بيشتر شود، غير از اءدله احكام است كه تعبدى دارد. بارى ، كيفيت شهادت آن شهيد را چنين بيان فرموده است : خرج القاسم بن الحسن ، و هو غلام صغير لم يبلغ الحلم [قاسم بن حسن از خيمه بيرون آمد و او نوجوان بود و هنوز به سن بلوغ نرسيده بود]. بايد سيزده سال داشته باشد، چون يازده سال فيما بين دو امام يعنى امام حسن و امام حسين (عليهما السلام ) بوده است . فنظر اليه الحسين فاعتنقه ؛ دست به گردن او انداخت او را در برگرفت ، حتى غشى عليهما [تا اينكه مدهوش شدند]. نمى دانم اين گريه از چه بابت بود. گريه به اين شدت چرا و حال آنكه شهداء ديگر آمدند، و اذن گرفتند و با هيچكس حضرت چنين سلوك نفرمود! بارى ، بعد از آنكه به حال آمد، فاستاءذنه . فلم ياءذن له . همين يكيست كه امام اول مضايقه فرمود. ديگر اگر همه جا بگويند، دروغ است . فلم يزل الغلام يقبل يديه و رجليه (100) [آن نوجوان همواره دست و پاى امام حسين (عليه السلام ) را مى بوسيد]. حالا از مصيبتهاى عظيمه حضرت قاسم آن مطلبى است كه بعضى ذكر كرده اند، و بعضى تصديق نكرده اند. مردم اسمش را عروسى گذاشته اند... و حال آنكه از اعظم مصائب آن مظلوم است . چون بناى عوام در همه چيز بر نقيض است اسم آن را عروسى گذاشته اند. مجملا همين قدر ذكر كرده اند كه وقتى كه حضرت آن جناب را اذن نداد، نشست گوشه خيمه . به خاطرش آمد پدر بزرگوارش تعويذى بر بازويش بسته است ، سفارش كرده به او بگويند هر وقت كار بر او تنگ شد، آن را بگشايد و نگاه كند، گشود و نگاه كرد. ديد نوشته است : يا ولدى يا قاسم ! اذا راءيت عمك الحسين ... برداشت نوشته پدر را كه نوشته بود: ((هر چه ترا منع كند، اصرار كن )) و آمد خدمت عم بزرگوارش . آن حضرت فرمود كه برادرم وصيت ديگر هم فرموده است وصيت كرده كه دخترم فاطمه را براى تو عقد كنم . براى اينكه صورت وصيت برادرم به عمل بيايد يا اينكه بايد در اين مصيبت هر چيزى بوده باشد؛ حتى عقد توى مصيبت ، حضرت عقدى واقع ساخت (101). بر فرض تحقق ، اوضاعش نه مثل عروسى خود اهل بيت از جده عصمت كبرى (عليها السلام ) و ساير اهل بيت ، و نه مثل عروسيهاى ديگر. اين نقطه مقابل همه عروسيها است . از يك بابت بگويم چطور نقطه مقابل است . نسبت به عروسى اهل بيت عرض مى كنم . موازنه مى كنم اين عروسى را با عروسى جده اش فاطمه كبرى سيده نساء العالمين (عليها السلام ). در عروسى صديقه ، بهشت را زينت كردند. حورالعين رجز خواندند، و به ((طه )) و ((طواسين )) خواندن مشغول شدند. درختان بهشت نثار كردند. درخت طوبى نثار كرد. حورالعين شادى كردند... اما در عروسى اين فاطمه ، همه حورالعين بر سر و سينه زدند، و همه محزون بودند. بهشت گريه كرد. آسمان نثار كرد، اما خون نثار كرد! اما نقطه مقابل عروسى هاى مردم است به اين جهت كه عروسى هاى مردم مجلس عقد دارند، مجلس شربت دارند، مجلس شيرينى دارند، حجله بندى دارند، حنا دارند، هلهله دارند، وليمه دارند، لباس تازه براى كسان داماد دارند... و در اين عروسى ، تمام اينها نقطه مقابل شده است : ((مجلس عقدش )) خيمه گاه ؛ ((مجلس شربتش )) قتلگاه . ((حجله )) داشت ، بلى داماد حجله داشت . در حجله ، داماد بر سر تخت بود، ولكن عروس در خيمه گاه . داماد در حجله قتلگاه بود. تختش آن جسدهاى كشتگان بود كه بر روى هم افتاده بودند. حضرت جسدش را بالاى آن جسدها گذاشت . ((حنابندى )) هم داشته ، نقطه مقابل حنابنديها: اما داماد، در قتلگاه حنابنديش شد، عروس در خيمه گاه شد، وقتى كه گوشواره از گوشش بردند! عمو، داماد را در اين عروسى بر سينه گرفت كه ببرد در حجله سر تخت بگذارد، همان تخت اجساد شهداء كه روى هم گذاشته بود. عذر خواهى داماد كرد كه اى فرزند برادر، خيلى مرا صدا زدى ، نتوانستم تو را يارى كنم . خواهش كردى ، خيلى بر من صعب است خواهش تو به عمل نيايد. اينجا داماد بر سينه عمو، در آنجا هم عروس بر سينه عمه . عمو عذر خواهى كرد، عمه هم عذر خواهى كرد كه كهنه خواستى سرت را بپوشى ، ندارم ؛ عمتك مثلك . اين داماد و اين عروس چه شباهت به هم رسانيده اند. داماد در قتلگاه از ضرب يك شمشير بر رو افتاد، و صورتش بر خاك واقع شد. عروسى هم در طرف خيمه از ضرب يك نيزه افتاد صورتش به خاك رسيد. اما ((زفافى )) هم دارد؟ زفاف هم شده است . نه به اين قسم كه مردم نامربوطها مى گويند. در شب زفاف ، فاطمه كبرى (عليها السلام ) را وقتى كه به خانه اميرالمؤ منين - صلوات الله عليه - مى بردند، اءمامها اءبوها، و عن يمينها جبرئيل ، و عن شمالها ميكائيل ، و مع كل واحد سبعون اءلف ملك (102) زنهاى پيغمبر (صلى الله عليه و آله ) رجز مى خواندند. اما فاطمه صغرى هم زفافى داشت : وقتى كه آن مكرمه را مى بردند، پدرش پيش روى او. آن فاطمه جهازيش كم بود، وقتى كه مى بردند، اين فاطمه جهاز نداشت . اما زنهاى آن زفاف رجز مى خواندند؛ رجزشان طورى بود، رجز اينها طور ديگر بود: هذا حسين بالعراء(103) [اين حسين (عليه السلام ) است كه در بيابان افتاده است ] مصيبت نه اينهاست كه گفتم ، هنوز باقيست ، تا وقتى كه رفتند بروند در اين حجله قتلگاه ، زنهاى عرب - ديده اى - هلهله دارند، اينها هم هلهله داشتند. وقتى رسيدند، هلهله زدند در حجله قتلگاه ، يعنى شيون كردند. قاعده است داماد لباس خوب بپوشد، و بايستد بر سر تخت . در خيلى بلدان متعارف است چادرى بر سر عروس مى زنند، چند نفر اطرافش را مى گيرند، علاوه بر چادر اولى ، اما اين عروس نمى دانم چادر اولى داشت يا نه ! امشب وقتى كه رفتند عروس را ببرند، داماد لباس نداشت ، علامه نداشت ، از برش برده بودند! اينها هم نه مصيبت است ، وقتى كه رسيدند داماد را از تخت فرود آورده بودند، سيدالشهداء بالاى همه گذاشته بود، قاسم را. حديث است بر روى قتلى گذاشته بودند. وقتى كه عروس رسيد، پائين آورده . براى چه ؟ چه بگويم ، نمى دانم وقتى كه عروس آمد، شده بود، يا نه ، براى اينكه سرها را از بدنها جدا كنند. اين كيفيت عروسيش ، هنوز عزايش گفته نشده است ! انا لله و انا اليه راجعون مجلس هشتم بسم الله الرحمن الرحيم سبحانك اللهم و بحمدك . تقدست سبحات و جهك عن سمه الحدوث و الزول . و تنزهت سرادقات جلالك عن صمه التغير و الانتقال . تعاليت فى عز جلالك عن مطارح الاءفهام . و تقدست فى كبريائك عن مشابهه الاءنام . لك العلو الاءعلى فوق كل عال ، و الجلال الاءمجد فوق كل جلال . يا ملك يا قدوس يا متعال ، نشكرك فى الغدو و الآصال . و نحمدك على جميع الاءحوال . و نستهديك باءفضل الاءعمال . و نصلى و نسلم على نبيك محمد نبى الرحمه و امام الاءئمه ، سيد الاءولين و الآخرين و المبعوث رحمه للعالمين ، و على اءهل بيته اءئمه الهدى ، و مصابيح الدجى و اءعلام التقى و ذوى النهى و اولى الحجى و كهف الورى و ورثه الاءنبياء عليهم اءفضل التحيه و الثناء، ما دامت الاءرض و السماء. روز هشتم است . امر محاصره امروز سخت شده . بسيار كار بر امام (عليه السلام ) تنگ شده . لشكر، از روز دوم الى اليوم ، صبح و عصر آمدند. ابن زياد نامه نوشت ، مثل ديشب يا امروز، به عمر بن سعد كه انى لم اءجعل لك عذرا فى كثره الخيل و الرجال (104) [همانا من از نظر عده و عده تو را تاءمين كردم و هيچ عذرى در كثرت سواره و پياده برايت باقى نگذاشتم ]. همه كار اين لشكرها احاطه بود. اطراف آن مظلوم را گرفته بودند. به همان طريق كه حر گفت كه اين بنده خدا را آورديد، و او را محاصره كرديد به قسمى كه راه نفس بر او بسته شده است ! چقدر شدت داشته است كه به اين كلام تعبير كرده است : و اءخذتم بنفسه . يعنى راه نفس نداشت ! همه احاطه براى اين بود كه كسى نيايد به امداد آن حضرت از اطراف . عمده مطلب ، علاوه خود آن حضرت هم به جائى نرود. مثل ديشبى حضرت فرستاد حبيب بن مظاهر را ميان طائفه خودش . حبيب رفت ميان آنها كه نزديكى كربلا بودند، و قدرى ايشان را موعظه كرد. بزرگ از ايشان هدايت يافت . با او نود نفر عازم يارى آن حضرت شدند، و روانه گرديدند. ابن سعد مطلع شد، و ازرق ملعون را با چند هزار، فرستاد آنها را شكست دادند و برگشتند. آنها هم مراجعت كردند، و قبيله خود را كوچ دادند، و از كربلا دور شدند(105). در اين چند روز، چهار نفر، يا پنج نفر، از كوفه به يارى امام (عليه السلام ) آمدند. جاى ديگر كه آبادى نبود.
|
